توسعه حرفه ای معلم

آموزش های محیط زیستی می تواند سرمایه گذاری عمده ای برای تبدیل شدن دانش آموزان به شهروندانی مسئولیت پذیر و فعال در زمینه محیط زیست به منظور حفاظت از آن باشد. این آموزش ها می تواند به عنوان ره آوردی با ارزش، به نسل های آینده نیز منتقل شود. هدف اصلی پژوهش، بررسی میزان توجه به آموزش محیط زیست است. در این پژوهش از روش تحلیل محتوا با تکنیک ابزار فهرست وارسی محقق ساخته شامل 12 گویه اصلی: آب، جمعیت، خاک، تغییرات اقلیم، تنوع زیستی، آلاینده های انسان ساز، تلاش برای احیای کره زمین، تثبیت آب و هوا، استفاده موثر از منابع زمین، ریشه کنی فقر، استفاده های غیر شهری از سرزمین و آموزه های اخلاقی حفاظت از محیط زیست و 136 گویه فرعی استفاده شده است. کل کتاب های علوم تجربی دوره اول متوسطه سال تحصیلی 96-1395 در سه بخش متن، تصویر و فعالیت ها مورد بررسی قرار می گیرد. بنابر این جامعه و نمونه آماری یکسان می باشد. این پژوهش کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، توصیفی است. یافته ها نشان می دهد، بیشترین میزان توجه به آموزش های محیط زیست به ترتیب در کتاب علوم تجربی پایه نهم، هفتم و هشتم بوده است که به ترتیب در متن، تصویر و فعالیت-های کتاب های علوم تجربی طرح شده اند. گویه های محیط زیستی قابل توجهی، در حد این کتاب و دانش آموزان مورد توجه قرار گرفته است ولی به برخی گویه ها یا توجهی نشده، یا به اندازه کافی مورد تاکید قرار نگرفته اند که با توجه به نقش کتاب درسی در بهبود رفتار دانش آموزان، نیازمند توجه بیشتر می باشد. از جمله این موارد توجه به امنیت و تهدیدات محیط زیست در زندگی بشر می باشد.

در چند سال اخیر، فرسودگی تحصیلی به علت تأثیری منفی که بر فرایند آموزش و یادگیری بر جای می گذارد، مورد توجه متخصصان تعلیم و تربیت قرار گرفته است. فرسودگی یک حالت منفی خستگی فیزیکی، هیجانی و ذهنی است که با حس عمیق شکست از کار همراه است. فرسودگی تحصیلی توسط دانش آموزان و دانشجویان به صورت خستگی مزمن ناشی از کار بیش از اندازه در فعالیت های درسی، نگرش بدبینانه و بی تفاوتی نسبت به کارهای مدرسه و احساس شایستگی پایین و فقدان احساس موفقیت در تکالیف بروز داده می شود؛ بنابراین، هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه سلامت روان با فرسودگی تحصیلی دانشجویان بوده است. جامعه آماری شامل تمام دانشجویان دانشگاه فرهنگیان کردستان در سال تحصیلی 96-1395 بود. 121 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه فرسودگی تحصیلی (برسو و همکاران،1997) و پرسش نامه سلامت روان (28GHQ) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین سلامت روان با فرسودگی تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد. سلامت روان به طور معناداری، فرسودگی تحصیلی را پیش بینی می کند و همچنین پیش بینی کننده قویی برای فرسودگی تحصیلی است.

هدف از پژوهش حاضر، معرفی روش تحلیل محتوای کتاب های درسی توسط معلمان از طریق الگوی ویلیام رومی است. از طریق این الگو، معلمان می توانند ضریب درگیری ذهنی کتاب های درسی را بررسی نمایند. به منظور آشنایی مخاطبان با این شیوه، از روش مطالعه موردی استفاده شد و هدف این بود که با ارائه الگو و نمونه ای از تحلیل محتوا، مخاطب، قدم به قدم با روش تحلیل محتوا از طریق الگوی ویلیام رومی آشنا شود. مطالعه موردی روی علوم پایه اول تا سوم دوره متوسطه اول انجام گرفت. در الگوی ویلیام رومی، متن، تصاویر و سؤالات کتاب های درسی تحلیل می شوند. اگر ضریب درگیری هر بخش، کمتر از 4/0 باشد، کتاب مورد نظر، کتاب غیرفعالی است و ضریب درگیری پایینی دارد، بنابراین با شناسایی بخش های غیرفعال، معلمان می توانند راهبردهایی جهت رفع این مشکل اتخاذ کنند و این ضعف را از طریق شیوه های جایگزین، جبران نمایند، همچنین معلمان با سنجش ضریب درگیری ذهنی کتاب های درسی می توانند به بهبود کتاب های درسی کمک نمایند و مؤلفان را در رفع مشکلات کتاب های درسی یاری رسانند. 

هدف این پژوهش شناسایی فرصت ها و محدودیت های کلاس های چندپایه از نظر معلمان بوده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن کیفی بوده است. جامعه آماری شامل معلمان کلاس های چندپایه استان چهارمحال و بختیاری بوده که به روش نمونه گیری هدفمند، 18 نفر برای بررسی انتخاب گردیده است. برای گردآوری داده ها از مصاحبه استفاده شد. روایی از طریق روایی سازه، درونی و بیرونی تاًمین گشت. پایایی نیز از روش بررسی همکار، بررسی اعضا و ناظر بیرونی برآورد شد. داده ها به روش تحلیل مضمون، تحلیل گشتند. طبق نتایج پژوهش، معلمان دانش آموز محوری، بسترسازی برای یادگیری اکتشافی و روش تدریس مشارکتی و حل مسأله، افزایش  کارگروهی، اعتماد به نفس، مسؤولیت پذیری، قدرت بیان، ثبات عاطفی و خود-مدیریتی دانش آموزان را جزو فرصت ها و کمبود زمان، کم رنگ شدن بعضی دروس، کمبود اطلاعات معلمان، مسؤولیت زیاد معلمان، ضعف دانش، حواس پرتی و مشکل سازمان دهی دانش آموزان، نامناسب بودن ترکیب سنی و جنسی، عدم همکاری اولیا، کمبود و کیفیت پایین امکانات و فضای آموزشی، کمبود نیروی خدماتی و امکانات بهداشتی را جزو محدودیت های کلاس های چندپایه دانستند.

در این پژوهش مقایسه سبک های یادگیری دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان همدان با هدف بهبود طراحی برنامه های ویژه توسعه حرفه ای دانشجو معلمان مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور یک نمونه تصادفی از میان کلیه دانشجو معلمان پردیس های شهید مقصودی (برادران) و شهید باهنر (خواهران) دانشگاه فرهنگیان استان همدان انتخاب گردید و پس از اجرای آزمون استاندارد تشخیص سبک های همگرایی و واگرایی و تحلیل نتایج حاصل از آن، سه گروه با سبک های یادگیری همگرا، واگرا و میانه مشخص شدند. نتایج آماری نشان داد که بیش ترین، متوسط و کم ترین تعداد دانشجویان به ترتیب متعلق به سبک های یادگیری همگرا، واگرا و میانه می باشد. همچنین پژوهش ها حاکی از آن است که دانشجویان علوم تربیتی خلاق تر بوده و درصد واگرایی آن ها در مقایسه با دانشجویان سایر رشته ها بیش تر است. همچنین با توجه به تنوع سبک های یادگیری در بین دانشجویان، پیشنهادی برای طراحی برنامه های توسعه حرفه ای دانشجو معلمان ارائه گردیده است.  

مهمترین ابزار تعیین کیفیت یک فرایند و برنامه آموزشی، ارزشیابی آن است. در دنیای امروز، دانشگاه ها سه ماموریت اصلی آموزش، پژوهش و ارائه خدمات را برعهده دارند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت تدریس اعضای هیات علمی دانشگاه فرهنگیان در استان همدان از دیدگاه دانشجویان انجام گرفته است. این پژوهش، مطالعه ای توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه دانشجویان دختر و پسر ورودی های سال های تحصیلی 1391و1392  پردیس شهید باهنر و مقصودی بوده که  شامل 1170 نفر می باشند. نمونه آماری این پژوهش شامل530نفر از دانشجویان بوده است که به  صورت تصادفی  انتخاب شده اند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه مقیاس مای کورس می باشد. پرسشنامه شامل 50 سوال براساس طیف 5 گزینه ای لیکرت و شامل 8 مؤلفه( مدیریت کلاس، رفتار مناسب کلاسی، تمرکز و حفظ توجه به درس، آماده کردن مرور و تمرین، مهارت های پرسشگری، استفاده از روش های مختلف آموزش، برقراری جو مثبت و میزان بیان راهبردهای حل مساله در کلاس) می باشد. اعتبار پرسشنامه براساس ضریب آلفای کرونباخ برآورد گردیده است. تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش نشان داد t مشاهده شده در سطح 05/0≥p  معنی دار بوده است. بنابراین بین مؤلفه های کیفیت تدریس اساتید در دو پردیس شهید مقصودی و شهید باهنر تفاوت معنی دار وجود دارد. بین مؤلفه های هشت گانه کیفیت تدریس برحسب دروس تخصصی  و عمومی تفاوت معنی دار وجود  دارد. میزان کیفیت تدریس دروس عمومی در مؤلفه های هشت گانه کمتر از دروس تخصصی بوده است.  براساس یافته های پژوهش کیفیت تدریس اعضای هیات علمی و مدرسان پردیس های دانشگاه فرهنگیان استان همدان در مؤلفه های مقیاس مای کورس از دیدگاه دانشجویان، بیش از سطح متوسط ارزیابی می شود. با توجه به اهمیت ارزیابی در بهبود کیفیت آموزش در نظام عالی پیشنهاد می شود ارزشیابی کیفیت تدریس اساتید به طور مستمر با هدف ارتقای وضعیت موجود صورت پذیرد.