توسعه حرفه ای معلم

هدف پژوهش، بررسی نقش معلمان در آزادسازی برنامه درسی و ضرورت توجه به اهمیت آنان برای نقش آفرینی بیش تر در تصمیم گیری های برنامه درسی در دوره ابتدایی بوده است. رویکرد پژوهش از نوع کیفی و به روش تحلیل محتوای عرفی بود. جامعه پژوهش، کلیه سرگروه های معلمان مدارس دوره ابتدایی استان آذربایجان غربی در سال تحصیلی 98-97 بوده است که به صورت نمونه گیری هدفمند از نوع شاخص انتخاب شدند و حجم نمونه ها تا زمان اشباع داده ها ادامه یافت. در این راستا، مصاحبه های نیمه سازمان یافته ای با 14نفر از سرگروه های آموزش ابتدایی صورت گرفت. جهت اطمینان و اعتباربخشی به دقت و صحت داده ها از تکنیک کنترل اعضا و تکنیک کسب اطلاعات دقیق موازی استفاده شد. مراحل تجزیه و تحلیل داده ها عبارتند از: درک و فهم متن و نوشتن اولیه، ایجاد و طبقه بندی کد های اولیه بر اساس شباهت ها و تفاوت ها، سازماندهی کدها به صورت خوشه های معنادار. یافته های این تحقیق، پنج مضمون اصلی گفتمان سازی، ارگانیک سازی دانش، پژوهش گری، خود رهبری مشارکتی و همیاران مهارتی و سیزده مضمون محوری و هفتاد و شش مضمون پایه را در بر می گیرد. در واقع، این معلمان هستند که با نقش پذیری های مختلف می توانند کیفیت اصلاحات برنامه درسی را بهبود ببخشند و تعادل یکنواختی، بین تفکر و عمل خود به وجود آورند.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه کارایی جمعی معلم، جو مدرسه و خوش بینی علمی معلم با موفقیت تحصیلی دانش آموزان با نقش میانجی اثربخشی مدرسه در دبیرستان های دخترانه ناحیه 1 و 2 شهر ارومیه است. پژوهش حاضر از نظر هدف و ماهیت، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری، کلیه معلمان دبیرستان های دخترانه ناحیه 1 و 2 آموزش و پرورش شهر ارومیه بود (800 نفر) که با استفاده از جدول مورگان، 260 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند. گردآوری داده ها از طریق پنج پرسشنامه جو مدرسه، خوش بینی علمی ، کارایی جمعی معلم، اثربخشی مدرسه و موفقیت تحصیلی دانش آموزان صورت گرفت. ضریب پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب 93/0، 94/0، 74/0، 86/0 و 82/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد بین جو مدرسه، خوش بینی علمی و کارایی جمعی معلمان با اثر بخشی مدرسه رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین بین اثربخشی مدرسه با موفقیت تحصیلی دانش آموزان رابطه معنی داری وجود دارد. اثربخشی مدرسه نقش میانجی در رابطه خوش بینی علمی، کارآیی جمعی معلمان و جو مدرسه با موفقیت تحصیلی دانش آموزان دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت مقابله با استرس بر فرسودگی شغلی و پرخاشگری معلمان انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع مطالعات مداخله ای نیمه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی معلمان شاغل در دبیرستان های شهر اهواز در سال تحصیلی 1398- 1397 بود که با استفاده از نمونه گیری در دسترس تعداد 40 نفر از آنان انتخاب و به دو گروه 20 نفره آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش طی 10 جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله آموزش مهارت مقابله با استرس قرار گرفت. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های فرسودگی شغلی (مسلش و جکسون، 1981) و پرخاشگری (باس و پری، 1992) استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره و با نرم افزار SPSS نسخه 24 تجزیه وتحلیل شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که بین گروه های آزمایش و کنترل در تفاضل پیش آزمون و پس آزمون فرسودگی شغلی و پرخاشگری تفاوت معنی داری وجود دارد؛ بنابراین آموزش مهارت مقابله با استرس، فرسودگی شغلی و پرخاشگری را در معلمان کاهش می دهد. از این رو، به مدیران و مسئولان آموزش وپرورش و مدارس پیشنهاد می شود که به طور مستمر برای معلمان مقاطع مختلف، کارگاه های آموزش مهارت مقابله با استرس برگزار کنند و در این کارگاه ها از این برنامه برای بهبود سلامت روان معلمان استفاده شود زیرا کاهش فرسودگی شغلی و پرخاشگری و در نتیجه افزایش سلامت روان معلمان می تواند روی کیفیت تدریس، نحوه برخورد با دانش آموزان و حتی روی افزایش یادگیری دانش آموزان تأثیر بگذارد.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی مقایسه اثربخشی آموزش سرمایه های روان شناختی با خودتنظیمی هیجانی بر اشتیاق تحصیلی پایین دانشجومعلمان انجام گرفت. پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجومعلمان دختر دانشگاه فرهنگیان شهر شهرکرد در سال تحصیلی 98-1397 بود که تعداد 45 دانشجو معلم دختر دارای اشتیاق تحصیلی پایین در دانشگاه فرهنگیان شهر شهرکرد با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه قرار کرفتند (15 دانشجو در گروه آزمایش آموزش سرمایه های روان شناختی، 15 دانشجو در گروه آزمایش آموزش خودتنظیمی هیجانی و 15 دانشجو در گروه گواه). گروه های آزمایش مداخله آموزش سرمایه های روان شناختی (آخوندی، 1396) و خودتنظیمی هیجانی (گراس، 2007) به شکل جداگانه طی دو و نیم ماه در 10 جلسه 90 دقیقه ای دریافت نمودند. پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه اشتیاق تحصیلی فردریکز، بلومنفیلد و پاریس (2004) بود که داده های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش سرمایه های روان شناختی وخودتنظیمی هیجانی بر اشتیاق تحصیلی پایین دانشجومعلمان تأثیر مثبت معناداری دارد (01/0p<). علاوه بر این نتایج آزمون تعقیبی نشان داد که آموزش سرمایه های روان شناختی نسبت به خودتنظیمی هیجانی تأثیر بیشتری بر اشتیاق شناختی دانشجویان داشته است؛ اما هر دو روش آموزش سرمایه های روان شناختی و خودتنظیمی هیجانی بر اشتیاق عاطفی و رفتاری دانشجویان به یک میزان تاثیر داشته است.

هدف پژوهش حاضر، تحلیل روایت های معلمان از مشکلات یادگیری دانش آموزان دوره ابتدایی بود  که با رویکرد کیفی و با استفاده از روایت پژوهی انجام شد. در این پژوهش با استفاده از نمونه گیری هدفمند، پس از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با شش نفر از معلمان زن و مرد یک مدرسه ابتدایی در شهرستان بیله سوار، اشباع داده ها حاصل شد. تحلیل داده ها، به شکل کدگذاری سه مرحله ای باز، محوری و انتخابی انجام گرفت. در تحلیل و ادراک عمیق روایت معلمان، سه مضمون اصلی شامل عوامل فردی با زیرمضمون های نداشتن انگیزش پیشرفت و اختلالات یادگیری؛ عوامل خانوادگی با زیرمضمون های وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایین والدین و روابط عاطفی ضعیف والدین با بچه ها و عوامل مدرسه ای با زیرمضمون های نامتناسب بودن روش های ارزشیابی و جو نامطلوب کلاس درس شناسایی شدند. با توجه به این که در این پژوهش، عوامل مؤثر بر مشکلات یادگیری دانش آموزان از روایت های معلمان آشکار گردید، به تناسب نوع مشکل، باید آموزش های لازم به معلمان و خانواده ها ارائه شود. شناسایی و تشخیص زودهنگام مشکلات یادگیری در کودکان، گام مؤثری در پیشگیری از افت تحصیلی خواهد بود.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین سبک های مدیریت کلاس و مهارت های فراشناختی دانش آموزان با نقش میانجی متغیر خودکارآمدی معلمان است. روش پژوهش، کمی از نوع همبستگی است. جامعه این پژوهش را کلیه معلمان و دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر فین هرمزگان شامل 59 معلم (25 زن و 34 مرد) و 359 دانش آموز (123 دختر و 236 پسر) تشکیل دادند. از این بین طبق فرمول کوکران تعداد 51 معلم و 185 دانش آموز با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار سنجش این پژوهش، سه پرسشنامه خودکارآمدی شرر و آدمز (1982)، سبک های مدیریت کلاس ولفکاگ و گلیکمن (1986) و فراشناخت حالتی اُنیل و عابدی (1996) بود. داده های گردآوری شده با استفاده از روش آماری توصیفی میانگین و انحراف معیار و آزمون آماری استنباطی ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر با استفاده از SPSS نسخه 21 و Lisrel8.8 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج آزمون t و ضریب مسیر بین سبک های مدیریت کلاس و مهارت های فراشناختی با میانجی گری خودکارآمدی رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین بین سبک های مدیریت کلاس و مهارت های فراشناختی دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ اما رابطه معناداری بین خودکارآمدی معلمان و مهارت های فراشناختی دانش آموزان یافت نشد.