توسعه حرفه ای معلم

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی روش شبیه سازی بر خلاقیت و عملکرد دانش آموزان دوره ابتدائی به روش نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه را دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی شهرستان خدابنده تشکیل دادند که در سال تحصیلی 1402-1401 در مدارس دوره ابتدایی به تحصیل اشتغال داشتند. تعداد 30 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. در این پژوهش آموزش درس علوم تجربی به مدت 8 هفته و در هر هفته دو جلسه آموزشی 50 دقیقه ای با روش شبیه سازی به گروه آزمایش ارائه شد. گروه کنترل (شاهد) نیز، به روش تدریس سنتی و بدون هیچ مداخله ای آموزش درس علوم خود را دریافت نمودند. برای اجرای هر دو شیوه تدریس از یک معلم ثابت استفاده شد. جهت سنجش خلاقیت فراگیران بر اساس دیدگاه تورنس از آزمون 60 سؤالی خلاقیت عابدی ( 1372) و جهت سنجش عملکرد تحصیلی دانش آموزان از پرسشنامه سنجش عملکرد تحصیلی فام و تیلور (EPT) استفاده شده است. نتایج نشان داد که به کارگیری روش شبیه سازی موجب ارتقای خلاقیت و بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی می شود.

حوزه تعلیم و تربیت اسلامی، مترصد تبیین مؤلفه های حرفه ای مبتنی بر سیره زندگی و اندیشه اسطوره های ملی، معاصر و مورد تأیید آحاد ملت است. با توجه به نقش فراملی سردار شهید قاسم سلیمانی، پژوهش حاضر به منظور عینیت بخشیدن به مؤلفه های اخلاقی و حرفه ای معلمی با استفاده از آموزه های مکتب سردارسلیمانی انجام گرفت. بر همین اساس در نخستین گام، با استفاده از روش کتابخانه ای اطلاعات موردنیاز جمع آوری شد و پس از بررسی و تحلیل مصادیق و نمونه های موردی موجود، تعالی مؤلفه های حرفه ای معلم ارائه شد. یافته های پژوهش نشان می دهد زندگی شهید سلیمانی به عنوان مصداقی از عینیت بخشیدن به توسعه و رشد حرفه ای معلم می تواند برای نسل جوان دانشگاهی بویژه دانشجومعلمان به عنوان معلمان آینده کشور، الگوساز باشد. ضمناً ویژگی های اخلاص، تواضع، اهتمام به مطالعه و مربیگری نیز جهت تعالی مؤلفه های فعلی، قابل ارائه و تأمل است؛ لذا نتایج پژوهش ضمن تبیین ضرورت توجه به اندیشه و منش حرفه ای و اخلاقی شهید سلیمانی، این مهم را متوجه متصدیان و سیاست گذاران دانشگاه فرهنگیان و وزارت و آموزش وپرورش می کند تا در تدوین و ارائه یک برنامه جامع در این زمینه، اهتمام ورزند.

پژوهش حاضر با هدف پرکردن خلأ وجود یک منشور اخلاق حرفه ای در حوزه تعلیم و تربیت که بومی و متناسب با مبانی دینی جامعه باشد، به واکاوی اصول اخلاق حرفه ای معلم در سیره پیامبر اکرم (ص) می پردازد. این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای، داده های مرتبط با موضوع را گردآوری کرده و ضمن بررسی داده ها، با استفاده از تحلیل اسنادی، به شناسایی اصول اخلاق حرفه ای معلمی با الهام گیری از سیره پیامبر اکرم (ص) پرداخته است. در نتیجه یافته های پژوهش، نُه اصل در حوزه اخلاق حرفه ای معلم در سیره پیامبر اکرم(ص) شناسایی شده است، که عبارتند از: داشتن اخلاص در حرفه معلمی، اهمیت دادن به آموزش و کسب علم، ایجاد فضای مناسب تربیتی، محبت ورزی در حرفه معلمی، تأمین امنیت روانی فراگیران، حفظ کرامت و عزت انسانی فراگیران، اهتمام ورزیدن به عبادات خصوصاً نماز، اهتمام به رعایت بهداشت و برقراری پیوند معنوی بین فراگیران.

در اسناد بالادستی تربیت معلم در ایران، به ارتقای قابلیت های حرفه ای معلمان توجه شده است؛ اما نتایج به دست آمده از اجرای برنامه کارورزی مهارت آموزان در پردیس ها و مراکز دانشگاه فرهنگیان، بیانگر آن است که بین برنامه قصدشده و آنچه اجرا شده، کم و بیش فاصله وجود دارد. این پژوهش، با روش تحلیل محتوایی اسناد به روش گال و همکاران (1994) و با رویکرد اکتشافی بر روی گزارش های جلسات مسئولان کارگروه آسیب شناسی کارورزی پردیس های دانشگاه فرهنگیان استان تهران و گزارش کارورزی مهارت آموزان، انجام شده است. بر اساس نتایج تحلیل محتوا 22 نشانگر، شناسایی و در قالب 8 بعد دسته بندی شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد مهم ترین چالش های این برنامه به ترتیب عبارتند از: فاصله بین برنامه قصدشده و اجرای آن در پردیس ها و مراکز تربیت معلم، سرفصل ها و منابع درسی برنامه آموزش مهارت آموزان، ارزشیابی برنامه، پیش نیازهای درس و عناصر اصلی برنامه که شامل: استادان راهنما، معلمان راهنما و مهارت آموزان است. یافته های این مقاله، ضمن ارائه راهبردهای بهبود وضع موجود، می تواند در تحقق و پیشبرد اهداف کارورزی دانشجویان ماده 28 طرح استخدامی آموزش وپرورش مؤثر باشد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر روحیه شاد معلمان و تأثیر آن بر یادگیری و انگیزه تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه انجام شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت داده ها، همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه معلمان دوره متوسطه اول و دانش آموزان دختر و پسر پایه هشتم و نهم مقطع متوسطه اول بود که در سال تحصیلی 400-99 در مدارس آموزش و پرورش منطقه امیرآباد مشغول به تحصیل بودند که تعداد 44 نفر از معلمان و 204 نفر از دانش آموزان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از ﻣﻘیﺎس های ﺷﺎدکﺎﻣی آکﺴﻔﻮرد آرگایل (۱۹۸۹) و ﻣﻘیﺎس اﻧﮕیﺰش ﺗﺤﺼیﻠی ﻫﺎرﺗﺮ (1981) استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی منجر به شناسایی عوامل سازمانی، روانشناختی، آموزشی و فیزیکی بر روحیه شاد معلمان شد؛ همچنین نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه مثبت و معناداری بین عوامل روحیه شاد معلمان با یادگیری و انگیزش تحصیلی دانش آموزان وجود دارد. به نظر می رسد درمانگران، پژوهشگران و مشاوران تحصیلی از برنامه آموزشی پژوهش حاضر می توانند برای کاهش مشکلات تحصیلی یادگیرندگان استفاده کنند.

سیستم پاسخ کلاسی (CRS) که با نام کلیکر نیز از آن یاد می شود، یک رویکرد آموزشی جدید است که سعی دارد با ایجاد تعامل میان مربی و فراگیر، فرایند یاددهی-یادگیری را هدایت کند. هدف  این پژوهش ، بررسی کاربرد سیستم های پاسخ کلاسی در یادگیری سیار و نقش آن ها در فرایند آموزشی است که با روش فراتحلیل کیفی انجام شد و گردآوری داده ها به روش اسنادی صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش کلیه مقالات چاپ یا منتشر شده در پایگاه های علمی معتبر درباره سیستم پاسخ کلاسی در یادگیری سیار بود که بر همین اساس و طبق معیارهای ورود  114 مقاله یافت شد و بر اساس معیارهای خروج، در نهایت تعداد 61 مقاله مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که فراگیران نگرش مثبتی نسبت به سیستم پاسخ کلاسی (کلیکرها) داشته و بر این باورند که استفاده از این فناوری باعث افزایش جذابیت در کلاس می شود. علاوه بر این، پژوهش های انجام شده نشان می دهند که سیستم پاسخ کلاسی پتانسیل افزایش تمرکز، توجه و حضور فراگیران را دارد و در عین حال تعامل و مشارکت فراگیران با یکدیگر و فراگیران با مربی را افزایش داده و درک آن ها را از موضوعات آموزشی بهبود می بخشد. ازجمله کلیکر های نام آشنا در حوزه آموزش نیز می توان کاهوت، کوئیزیز، سوکراتیو و منتی متر را نام برد. ترکیب فناوری کلیکر به همراه روش های تدریس فعال و یادگیری به کمک همتایان نیز می تواند بازدهی بالایی به ارمغان آورد.