توسعه حرفه ای معلم

هدف پژوهش حاضر، بررسی تجارب زیسته دانشجومعلمان از کاربرد فناوری در آموزش مجازی است. روش پژوهش، کیفی و از نوع پدیدارشناسی است. شرکت کنندگان در پژوهش، دانشجویان دختر دانشگاه فرهنگیان استان مرکزی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و با معیار گذارندن دو ترم آموزش مجازی به تعداد 16 نفر انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش هفت مرحله ای کلایزی صورت پذیرفت. نتایج به دست آمده حاکی از وجود دو مضمون کلی چالش ها و فرصت های استفاده از فناوری در آموزش مجازی دانشجومعلمان بود. این چالش ها عبارتند از عدم کسب شایستگی های لازم در یادگیری دروس، مشکلات سازمانی، مشکلات برنامه درسی، مشکلات ناشی از عدم ارتباط چهره به چهره و فراهم نبودن زیرساخت ها. درعین حال، استفاده از فناوری در آموزش مجازی، فرصت هایی همچون رفع محدودیت مربوط به زمان و مکان، افزایش دسترسی به محتوا و توسعه مواد فناوری دانشجویان را به دنبال داشته است. با توجه به نتایج حاصل، تأکید بر استفاده از آموزش مجازی با تدارک پشتیبانی های لازم جهت تعدیل چالش های آن، ضرورت دارد.

هدف این پژوهش، بررسی معرفت شناختی آموزش درس «علوم تجربی» با تکیه بر دیدگاه ویتگنشتاین در باب معرفت انسان است. برای رسیدن به این هدف از روش تحلیل مفهومی (ارزیابی ساختار مفهوم) و روش استنتاجی پیش رونده استفاده شده است و سعی شده تا از طریق تحلیل آرای ویتگنشتاین در کتاب پژوهش های فلسفی و درباب یقین، ماهیت علوم تجربی از منظر او مورد بررسی قرار گیرد و سپس دلالت های آن در زمینه آموزش این علوم در مدارس استنتاج شود. یافته های پژوهش نشانگر آن است که موضع ویتگنشتاین دوم در باب علوم تجربی مخالف اثبات گرایی بوده و از طریق ارائه تمثیل «بستر رودخانه» در باب معرفت انسانی، تلقی بدیعی در باب علم را شامل می شود که دور از نقدهای بنیادگرایی و نسبی گرایی است. بر اساس این نظریات، آموزش علوم تجربی باید با توجه به ارتباط پویای آن با علوم انسانی و سازه های اجتماعی و فرهنگی صورت گیرد و در آموزش این علوم باید به تاریخ و جامعه شناسی علم توجه ویژه داشت.

هدف اصلی پژوهش حاضر، مقایسه سیاست های جذب، تأمین و تربیت معلم از نگاه مدیران مدارس، براساس عملکرد دانش آموختگان دوره های کارشناسی پیوسته دانشگاه فرهنگیان با دانش آموختگان سایر دانشگاه ها، موسوم به مهارت آموزان ماده 28 است. رویکرد پژوهش، ترکیبی با راهبرد طرح تبیینی هم زمان بود که در بخش کمّی، از راهبرد پیمایش و در بخش کیفی، از تحلیل مضمون استفاده شد. جامعه آماری در بخش کمّی، شامل مدیران مدارس بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای،320 مدیرمدرسه از مقاطع مختلف انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته 24 سؤالی اقتباس شده از راهنمای ارزیابی عملکرد معلمان مدارس دولتی چسترفیلد ویرجینیا (2015) بود. داده های بخش کمّی با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و آزمون های آمار  استنباطی t در گروه های مستقل و تحلیل واریانس F تحلیل شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی، 32 نفر از مدیران مدارس بودند. برای تحلیل داده های بخش کیفی، از تحلیل مضمون استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد میزان رضایت مدیران از عملکرد دانش آموختگان کارشناسی پیوسته در مؤلفه های «دانش و مهارت»، «رفتار وکردار» و «آداب و اخلاق» معلمی در سطح «کاملاً رضایت بخش» و از دانش آموختگان ماده 28 در سطح «رضایت بخش» قراردارد. تفاوت مشاهده شده بین رضایت از عملکرد این دو گروه از معلمان، از نظر آماری، معنا دار بود و از عملکرد دانش آموختگان کارشناسی پیوسته در مقایسه با مهارت آموزان ماده 28 رضایت بیشتری وجود داشت. بعلاوه، مدیران زن در مقایسه با مدیران مرد، رضایت بیشتری از عملکرد هردوگروه از معلمان داشتند و تفاوت مشاهده شده در دو مؤلفه «دانش و مهارت» و «رضایت کلی»  از نطر آماری، معنادار بود؛ امّا این تفاوت، برحسب سن و سابقه مدیران، معنا دار نبود. سرانجام، یافته های کیفی نه تنها نتایج کمّی را تأیید کرد، بلکه بینش هایی لازم  درباره دلایل ترجیحات و انتقادات به هریک از سیاست های پذیرش معلم، ارائه کرد. براساس یافته های تحقیق، پیشنهادهایی به سیاست گذاران و تصمیم گیران حوزه تربیت معلم، به منظور ارتقای شیوه های جذب و تربیت معلم ارائه شد.

هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت صلاحیت های حرفه ای معلمان چندپایه در استان کردستان است. رویکرد این پژوهش، ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی است. مصاحبه شوندگان در مرحله کیفی، بیست نفر از اساتید علوم تربیتی بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمّی، شامل معلمان چندپایه استان کردستان به تعداد  400 نفر بود که از بین آنان 100 نفر به عنوان حجم نمونه و به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار تحقیق، شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی پرسش نامه ها از لحاظ صوری و محتوایی مورد تأیید اساتید علوم تربیتی قرار گرفت. هم چنین پایایی پرسش نامه به روش آلفای کرانباخ 92/۰ به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون دوجمله ای و آزمونt تک نمونه ای استفاده شد. براساس نتایج پژوهش، تدوین پرسش نامه در قالب هفت شاخص و چهل گویه شامل: توجه به تفاوت های فردی، دادن فرصت به دانش آموزان برای درگیری محتوا، استفاده از فناوری اطلاعات درتدریس، استفاده از آزمایشگاه و فعالیت های عملی در تدریس، پرداختن به فعالیت های عملی درون کلاسی، میزان توجه به فعالیت های عملی برون کلاسی و استفاده از روش های تدریس متنوع متناسب با مخاطب و محتوا بود. نتایج پژوهش نشان داد که کیفیت صلاحیت های حرفه ای معلمان چندپایه استان کردستان در تمام مؤلفه ها بجز استفاده از فناوری اطلاعات در تدریس، از سطح مطلوبی برخوردار است، بالاترین کیفیت، مربوط به توجه به فعالیت های عملی درون کلاسی با میانگین 58/3 و کمترین کیفیت مربوط به استفاده از فناوری اطلاعات در تدریس با مقدار 01/1 بوده است. 

تحقیق حاضر با هدف بازنمایی هویت حرفه ای دانشجومعلمان درطول دوره تحصیل در دانشگاه فرهنگیان انجام شد. داده های گزارش شده در این مقاله، بخشی از پروژه گسترده تری است که در دانشگاه فرهنگیان کرمان (پردیس شهید باهنر و خواجه نصیر) انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، دانشجومعلمانی بودند که حداقل دو ترم کارورزی را در دانشگاه، پشت سر گذاشته بودند. ابزار جمع آوری اطلاعات، روایت 20 نفر از دانشجویان از تجارب زیسته خود است؛ این دانشجویان به روش هدفمند متناسب با هدف تحقیق انتخاب شدند. جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل روایتی استفاده شده است. جهت حصول اطمینان از اعتبار یافته ها، از روش های مثلث سازی (استفاده از نقل قول مستقیم از روایت ها در کنار مضامین بیان شده و استفاده از یافته های پژوهش های علمی) و داوری گروهی (تأیید یافته های پژوهش توسط چند نفر از متخصصین امر آموزش و بازبینی آن توسط چند نفر از اساتید علوم تربیتی دانشگاه) انجام گرفته است. همچنین برای حصول اطمینان از پایایی یافته ها سعی شد یادداشت های تفصیلی بیشتری از روایات دانشجومعلمان به عمل آید. یافته ها: نتایج حاصل از گزارش های دانشجومعلمان، در چهار قالب ارائه شده است: 1) احساس دانش آموزی با تفکر شبیه معلم 2) رویارویی با تجربیات حال و گذشته: تنش ها و معضلات درونی 3) افزایش آگاهی از پیچیدگی زمینه کلاس درس 4) حرفه معلمی: آرزوها و دغدغه های معلمان آینده. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق می تواند در برنامه ریزی جهت آموزش دانشجومعلمان در دانشگاه فرهنگیان مورد استفاده قرار گیرد.

هدف این مطالعه، شناسایی چالش ها و راهکارهای فرآیند شکل گیری هویت اجتماعی-فرهنگی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان است. روش پژوهش، کیفی و شیوه تحلیل داده ها، روش استقرایی با نظام کدگذاری و روش جمع آوری داده ها، مصاحبه عمیق بود. به منظور اعتبارسنجی، از روش مسیر ممیزی استفاده شد. روایی پژوهشی با استفاده از روش بازبینی به وسیله اساتید انجام شد. میدان پژوهشی، شامل دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان هرمزگان به تعداد 2250 نفر و نمونه پژوهشی بر اساس اصل اشباع شدگی، شامل 15 نفر بود. یافته های پژوهش نشان داد یازده مقوله کلیدی شامل: اثرپذیری دانشجومعلمان از فرهنگ غربی، انفعال و بی علاقگی دانشجومعلمان نسبت به شرکت در فعالیت ها و برنامه های فرهنگی و اجتماعی، نبود نیروهای برنامه ریز آموزشی و  اجرایی متخصص در فعالیت ها و مسائل فرهنگی و اجتماعی، تفکیک جنسیتی (عدم تجربه جوّ مختلط اجتماعی)، عدم توجه کافی به شأن و منزلت دانشجومعلمان و شغل معلمی، نبود بستر و شرایط مناسب برای اجرای فعالیت ها و مشارکت همه جانبه دانشجومعلمان، عدم معرفی الگوی مناسب رفتاری، ضعف در تبیین و آموزش برنامه ها و مسائل فرهنگی-اجتماعی، سطح پایین دانشی، مهارتی و نگرشی دانشجومعلمان نسبت به برنامه ها و مسائل فرهنگی و اجتماعی، کمبود برنامه های میدانی فرهنگی و اجتماعی و بحران هویت شغلی و فرهنگی-اجتماعی، ایجادکننده چالش های شکل گیری هویت فرهنگی-اجتماعی هستند. همچنین یازده مقوله کلیدی نیز شامل: اعتلای سطح شأن و منزلت دانشجومعلمان، مشارکت دادن دانشجومعلمان در برنامه ریزی و اجرای فعالیت های فرهنگی و اجتماعی، ایجاد یک هسته متخصص و پویا، تبیین و آموزش دقیق برنامه ها و مسائل فرهنگی-اجتماعی به دانشجومعلمان، جذاب و رقابتی   نمودن برنامه ها و فعالیت های فرهنگی-اجتماعی، ایجاد زمینه ارتقای دانشی، مهارتی و نگرشی پیرامون مسائل فرهنگی-اجتماعی، اصلاح نظام گزینش دانشجومعلمان، فراهم سازی امکانات و زیرساخت های لازم جهت اجرای فعالیت های فرهنگی-اجتماعی، اجرای برنامه های میدانی با محوریت موضوعات فرهنگی-اجتماعی و طراحی و تهیه لباس فرم به عنوان راه کارهایی برای شکل گیری هویت فرهنگی-اجتماعی به شمار می آیند. به طورکلی می توان گفت، نگرش عده ای از دانشجویان به سوی مدرنیته و پست مدرنیسم، به عنوان یک جنبش و حرکت ایده ال، سوق یافته است و فکر خروج از کشور در برخی از ایشان ریشه دوانیده است. نفوذ سبک زندگی غربی در جامعه، هرروز بیشتر شده و ارزش ها و عقاید فرهنگی-اجتماعی اصیل ایرانی-اسلامی درحال تضعیف هستند؛ مضاف بر اینکه تضادهای فرهنگی رایج در جامعه، بین خرده فرهنگ ها و فرهنگ ایرانی-اسلامی با فرهنگ غربی درحال افزایش است. لازم است، تبیین و آموزش دقیق برنامه ها و مسائل فرهنگی و اجتماعی به دانشجومعلمان صورت گیرد.