مطالعات آموزش و یادگیری

مطالعات آموزش و یادگیری

مطالعات آموزش و یادگیری دوره سیزدهم بهار و تابستان 1400 شماره 1 (پیاپی 80/2) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تجارب معلمان دوره ابتدایی از چالش های تغییر آموزش سنتی به آموزش مجازی در دوران شیوع ویروس کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش سنتی آموزش مجازی دوره ابتدایی کرونا معلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۶ تعداد دانلود : ۵۸۸
هدف پژوهش حاضر واکاوی تجارب زیسته معلمان از چالش های تغییر آموزش سنتی به آموزش مجازی در دوران شیوع ویروس کرونا بود. این پژوهش جزء پژوهش های کیفی و از نوع پدیدارشناسی توصیفی هوسرل بود که براساس الگوی هفت مرحله ای کلایزی انجام شد. مشارکت کنندگان بالقوه در این پژوهش معلمان ابتدایی شاغل به تدریس در شهر شیراز در سال تحصیلی 1400-1399 و ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. برای انتخاب آزمودنی ها از رویکرد هدفمند ملاکی و معیار اشباع نظری استفاده شد و نهایتاً 16 معلم در گروه مشارکت کنندگان قرارگرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون صورت پذیرفت. پس از استخراج و دسته بندی موضوعی، دو مضمون فراگیر 1- چالش های غیرسازنده مشتمل بر مضامین سازمان دهنده مهارت های تدریس و آموزش در فضای مجازی، تجهیزات و زیرساخت های فضای مجازی، ارتباط معلمان با خانواده ها و نگرش های مربوط به استفاده از فضای مجازی و 2- چالش های سازنده: مشتمل بر مضامین سازمان دهنده فرصت های آموزشی و فرصت های روان شناختی شناسایی شدند. اعتبار داده ها با استفاده از تکنیک های تأییدپذیری از طریق خودبازبینی پژوهش گران و اعتمادپذیری با هدایت دقیق جریان جمع آوری اطلاعات و هم سوسازی پژوهش های مرتبط تعیین شد. با توجه به نتایج حاصله، ضرورت پذیرش آموزش مجازی با تمامی محاسن مربوط به آن و حذف نقاظ ضعف و مشکلات مربوط به آن امری انکارناپذیر است.
۲.

رابطه نگرش معلمان به فناوری و سازگاری آنها با نخستین دوره آموزش مجازی در همه گیری کووید-19: نقش واسطه گری کفایت و اضطراب معلم نسبت به کاربرد فناوری در کلاس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش مجازی اضطراب کرونا کفایت نگرش به فناوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۳۱۱
هدف از پژوهش حاضر تبیین سازگاری معلمان با نخستین دوره آموزش مجازی براساس نگرش شان نسبت به کاربرد فناوری در آموزش، با واسطه حس کفایت و اضطراب آنها در استفاده از فناوری در کلاس بود. جامعه آماری پژوهش شامل معلمان رسمی و تمام وقت شهر کازرون در کلیه دوره های تحصیلی بود. نمونه ای شامل 263 نفر از این جامعه که در گردآوری آنلاین داده ها شرکت نموده بودند، به عنوان نمونه پژوهشی در نظر گرفته شد. ابزارهای به کار رفته در این پژوهش نیز شامل مقیاس نگرش معلمان نسبت به فناوری آیدین و سیمرسی، پرسشنامه کفایت فناوری معلمان تندر و همکاران، سیاهه اضطراب معلمان در استفاده از فناوری وان آکر و همکاران، و یک سیاهه محقق ساخته جهت اندازه گیری سازگاری با نخستین دوره آموزش مجازی پس از شیوع کرونا بود. نتایج تحلیل که به کمک روش مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزار ایموس-22 انجام گرفت، نشان داد که نگرش کلی معلمان پیرامون فناوری، به واسطه تاثیر غیرمستقیم بر افزایش حس کفایت آنها در کاربرد فناوری و نیز کاهش اضطراب نسبت به استفاده از فناوری در کلاس، بر سازگاری با نخستین دوره آموزش مجازی تاثیر گذاشته است. این موضوع ضرورت توجه به نگرش های معلمان نسبت به تغییر روزافزون شیوه های آموزشی در اثر فناوری های جدید را مورد تاکید قرار می دهد.
۳.

نقش واسطه گری فرایندهای خودتنظیمی رفتاری در رابطه بین ادراک شایستگی و کنش وری نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادراک شایستگی خودتنظیمی رفتاری کنش وری نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۱ تعداد دانلود : ۳۹۳
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش واسطه ای فرایندهای خودتنظیمی رفتاری در رابطه بین مؤلفه های ادراک شایستگی و ابعاد کنش وری نوجوانان در گروهی از دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر شیراز است. طرح پژوهش از نوع همبستگی است و مدل پژوهش با استفاده از روش تحلیل مسیر آزمون شد. شرکت کنندگان 380 نفر (192 دختر و 188 پسر) از دانش آموزان بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و مقیاس نیمرخ ادراک خود نوجوانان، پرسشنامه خود تنظیمی و مقیاس کنش وری نوجوانان را تکمیل کردند. روایی و پایایی مقیاس های پژوهش نیز با استفاده از روش تحلیل عاملی و ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تایید شد. برای تحلیل داده های توصیفی و ماتریس همبستگی بین متغیرهای پژوهش از نرم افزار SPSS نسخه 24 و برای آزمون فرضیه ها و مدل پژوهش از نرم افزار AMOS نسخه 24 استفاده شد. یافته ها نشان دادند که مدل پژوهش با داده های جمع آوری شده برازش مطلوبی دارد. مطابق یافته ها برخی از ابعاد ادراک شایستگی توانستند رشد مثبت و رفتار ضد اجتماعی از بین مؤلفه های کنش وری نوجوانان را به طور مستقیم پیش بینی کنند، به این صورت که ادراک شایستگی رفتاری به طور مستقیم باعث افزایش رشد مثبت و کاهش رفتار ضد اجتماعی می شود. خودارزشمندی کلی نیز به طور مستقیم و منفی می تواند دشواری های هیجانی را پیش بینی کند. همچنین، فرضیه اصلی پژوهش مبنی بر نقش واسطه ای خودتنظیمی رفتاری بین مؤلفه های ادراک شایستگی و کنش وری نوجوانان  مورد تایید قرار گرفت. یافته ها بیان گر نقش مهم خودتنظیمی رفتاری و ادراک شایستگی در پیش بینی کنش وری نوجوانان از جمله رشد مثبت، دشواری های هیجانی، رفتارهای ضد اجتماعی و رفتار مخالفت جویانه است. بنابراین پیشنهاد می شود در نظام های تربیتی به شکل گیری ادراک مثبت و خوداگاهی هر چه بیشتر نوجوانان توجه شود تا زمینه بهبود خودتنظیمی و افزایش کنش های مثبت نوجوانی فراهم گردد.
۴.

اثربخشی روش آموزشی «بحث معمامحور» بر ارتقای شایستگی اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش اخلاق بحث معمامحور شایستگی اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۱۸۱
هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی اثربخشی روش آموزشی «بحث معمامحور» بر شایستگی اخلاقی دانشجویان بود. پژوهش حاضر از نوع آزمایشی  بود که با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل، اجرا گردید. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شیراز بود که در سال تحصیلی 1400- 1399 مشغول به تحصیل بوده اند. شرکت کنندگان در پژوهش حاضر از میان دانشجویانی که برای همکاری در پژوهش اعلام آمادگی کرده بودند، به صورت تصادفی انتخاب گردیدند و به تصادف در دو گروه 16 نفره (گروه آزمایش و کنترل) جایگزین شدند. ابزار پژوهش، آزمون شایستگی اخلاقی لیند بود که هر دو گروه در پژوهش در دو نوبت پیش آزمون و پس آزمون به آن پاسخ دادند. مداخله آزمایشی با استفاده از روش آموزشی «بحث معمامحور» به صورت مجازی و به مدت هشت جلسه 90 دقیقه ای بر روی گروه آزمایش اجرا گردید. گروه کنترل، آموزشی دریافت نکرد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد، پس از اجرای روش آموزشی «بحث معمامحور»، تفاوت معنی داری در نمرات شایستگی اخلاقی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل ایجاد شده است. بر این اساس، می توان گفت روش آموزشی «بحث معمامحور» دسترسی دانشجویان به شایستگی اخلاقی را تسهیل نموده است.
۵.

نقش واسطه گری ارضای نیازهای اساسی روان شناختی در رابطه بین ادراک از محیط کلاس و خودتنظیمی تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادراک محیط کلاس خودتنظیمی تحصیلی نیازهای اساسی روان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۲۹۱
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای ارضای نیازهای اساسی روان شناختی در رابطه بین ادراک از محیط کلاس با خودتنظیمی تحصیلی صورت گرفت و از نوع همبستگی بود. بدین منظور تعداد 225 دانش آموز دختر دوره دوم متوسطه از میان دانش آموزان مدارس شهر شیراز در سال تحصیلی 99-1398 به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و مقیاس ارضای نیازهای اساسی روان شناختی گانیه، پرسشنامه خودتنظیمی تحصیلی سواری و عرب زاده  و پرسشنامه ادراک از محیط کلاس جنتری و همکاران را تکمیل کردند. یافته های حاصل از استفاده از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که متغیر ارضای نیازهای اساسی روان شناختی در رابطه بین ادراک از محیط کلاس و خودتنظیمی تحصیلی نقش واسطه ای دارد. بدین معنی که افزایش ادراک مثبت از محیط کلاس (علاقه، چالش، انتخاب و لذت) باعث افزایش ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و سپس خودتنظیمی تحصیلی دانش آموزان می شود. بنابراین می توان گفت که جدا از عوامل اثرگذار آموزشی، ارضای نیازهای اساسی روان شناختی به عنوان یک متغیر واسطه گر می بایست در جهت بهبود خودتنظیمی تحصیلی مد نظر قرار گیرد.
۶.

شناسایی وضعیت مطلوب روش های تدریس و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانشجویان رشته مهندسی عمران از نگاه اعضای هیئت علمی و بررسی میزان تحقق از نگاه دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزشیابی اعضای هیئت علمی دانشجویان روش تدریس مهندسی عمران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۲۵۲
هدف پژوهش حاضر، شناسایی و ارزیابی روش های تدریس و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانشجویان رشته مهندسی عمران یکی از دانشگاه های جامع کشور بوده است. رویکرد تحقیق، ترکیبی اکتشافی متوالی از نوع ابزارسازی است. روش تحقیق کیفی در این مطالعه، پدیدارشناسی و در بخش کمّی پیمایشی بوده است. ابزار جمع آوری اطلاعات بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و ابزار بخش کمّی، پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری بخش کیفی، اعضای هیات علمی رشته مهندسی عمران دانشگاه مربوطه و بخش کمّی دانشجویان سال سوم و چهارم رشته کارشناسی مهندسی عمران به تعداد 80 نفر بوده است. در بخش کیفی به منظور بررسی عمیق موضوع با همه اعضای جامعه (12 نفر) مصاحبه صورت گرفت و در بخش کمّی حجم نمونه آماری بر اساس جدول کرجسی و مورگان 68 نفر تعیین شد. به منظور تحلیل یافته های کیفی از مقوله بندی و برای تحلیل اطلاعات کمّی نیز از نرم افزارSPSS  استفاده شده است. یافته ها نشان داد از نظر اعضای هیئت علمی، روش های تدریس در رشته مهندسی عمران باید دارای ویژگی هایی همچون: تاکید بر یادگیری عملی و تدارک فرصت های یادگیری در محیط های واقعی و تقویت دید مهندسی باشد و در زمینه ارزشیابی، اعضای هیئت علمی معتقد بودند ارزشیابی در رشته مهندسی عمران باید شامل ویژگی هایی همچون استفاده از روش های متنوع، مستمر و عملکردی باشد. از نظر دانشجویان در زمینه تدریس به ارائه دروس به صورت برنامه ریزی شده بیشتر از موارد دیگر توجه شده و در زمینه ارزشیابی، در نظر گرفتن کارهای عملی، تکالیف و پروژه های دانشجویی در ارزشیابی پایانی میانگین بالاتری داشته است، اما در مجموع دانشجویان روش های تدریس و ارزشیابی فعلی را چندان مطلوب ارزیابی نکرده اند. بنابراین می توان این گونه نتیجه گیری کرد که بین وضعیت مطلوبی که اساتید مصاحبه شونده از تدریس و ارزشیابی در نظر داشته اند و وضعیت موجود از نظر دانشجویان، تفاوت وجود دارد.
۷.

نقش صفات شخصیت و عملکرد تحولی خانواده در پیش بینی سلامت روان دانشجویان با سابقه ی تخلف انضباطی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تخلف انضباطی دانشجویان سلامت روان صفات شخصیت عملکرد تحولی خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۲۵۴
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش صفات شخصیت و عملکرد تحولی خانواده در پیش بینی سلامت روان دانشجویان با سابقه ی تخلف انضباطی بود. جامعه پژوهش را کلیه ی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد تشکیل دادند که در سال های تحصیلی 98-1397 و  99-1398 از سوی شورای انضباطی دانشجویان این دانشگاه، متخلف شناخته شدند. از این میان تعداد 200 نفر به صورت تمام شماری و پس از در نظر گرفتن ملاک های ورود و خروج پژوهش در مطالعه شرکت کردند. کلیه شرکت کنندگان به پرسشنامه های سلامت عمومی گلدبرگ، پرسشنامه پنج عاملی نئو و سنجش عملکرد تحولی خانواده عالی و همکاران پاسخ دادند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد مؤلفه توجه و تنظیم از میان مؤلفه های عملکرد تحولی خانواده و همچنین صفات شخصیتی وظیفه مداری، برونگرایی، توافق پذیری و روان رنجورخویی می توانند سلامت روان دانشجویان دارای سابقه انضباطی را پیش بینی کنند (05/0>P)؛ بنابراین، با توجه به نتایج پژوهش حاضر توجه به عوامل خانوادگی و فردی دانشجویان در فرآیند رسیدگی به پرونده ها و به کار بردن مداخله های روان شناختی خانواده محور جهت پیشگیری از تکرار تخلف دانشجویان امر مهمی است و می بایست مورد توجه برنامه ریزان نظام آموزش عالی قرار بگیرد.
۸.

تأثیر محرک های نشانه ای فراشناختی و هیجانی بر صحت نظارت، صحت تنظیم و انواع بار شناختی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انواع بار شناختی صحت تنظیم صحت نظارت محرک نشانه ای فراشناختی و هیجانی یادگیری خودتنظیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۴۴۴
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر محرک های نشانه ای فراشناختی و هیجانی بر صحت نظارت، صحت تنظیم و انواع بار شناختی دانش آموزان بود. روش پژوهش، آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. برای این منظور 64 دانش آموز دختر پایه ی هفتم با انتساب تصادفی به سه گروه آزمایش و یک گروه کنترل تقسیم شدند. در پیش آزمون، تمام شرکت کنندگان پس از مطالعه ی متن امتحانی، نمره ی خود را در امتحان پیش بینی کرده، پاراگراف هایی که نیازمند مطالعه ی مجدد بودند را مشخص کرده، و به پرسشنامه ی بار شناختی پاسخ دادند. سپس آزمونی از محتوای متن مطالعه شده گرفته شد تا صحت پیش بینی های شرکت کنندگان مشخص شود. در پس آزمون نیز روند کار به همین ترتیب بود با این تفاوت که پس از مطالعه ی متن امتحانی، گروه های آزمایش، نشانه های نظارتی تشخیصی اعم از فراشناختی و هیجانی را دریافت کردند. به این صورت که گروه آزمایش اول، نشانه های نظارتی فراشناختی را در قالب سؤالات تحریک کننده دریافت کرد (محرک های نشانه ای فراشناختی)، گروه آزمایش دوم به تفکر درباره ی هیجانات معرفتی خود برانگیخته شد (محرک های نشانه ای هیجانی) و گروه آزمایش سوم نیز هر دو نوع محرک نشانه ای را دریافت کرد. اما گروه کنترل هیچ محرک نشانه ای دریافت نکرد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد نمرات صحت نظارت، صحت تنظیم و بار مطلوب گروه های آزمایش، نسبت به گروه کنترل در پس آزمون، به طور معنی داری بالاتر بود. اما به لحاظ بار شناختی درون زاد تفاوت معنی داری بین گروه ها مشاهده نشد. همچنین نمره ی بار برون زاد در گروه محرک های نشانه ای فراشناختی به طور معنی داری با گروه کنترل و گروه محرک های نشانه ای هیجانی تفاوت داشت. به نظر می رسد ارائه ی محرک های نشانه ای، با فراهم کردن نشانه های مقتضی به دانش آموزان، ظرفیت حافظه ی کاری آن ها را به یادگیری اختصاص داده و ارزیابی شان را از یادگیری خود واقعیت می بخشد.
۹.

بررسی تأثیر مداخله حافظه فعال کلامی بر عملکرد حافظه فعال هیجانی دانش آموزان با اختلال خواندن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال خواندن حافظه فعال کلامی حافظه فعال هیجانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۳۳۸
مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر مداخله حافظه فعال کلامی بر عملکرد حافظه فعال هیجانی دانش آموزان با اختلال خواندن صورت گرفت. این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل بود. روش نمونه گیری به صورت در دسترس و نمونه شامل 20 دانش آموز پسر دوره ابتدایی ساکن استان البرز در سال تحصیلی 97-1396 بود که به صورت تصادفی در دو گروه 10 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش برنامه حافظه فعال کلامی را در 10 جلسه دریافت کرد. همچنین به منظور بررسی اختلال خواندن از آزمون خواندن و نارساخوانی (نما) کرمی نوری و همکاران و برای سنجش حافظه فعال هیجانی از پرسشنامه ارجمندنیا استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که مداخله حافظه فعال کلامی موجب بهبود حافظه فعال هیجانی و مولفه های خواندن شامل آزمون قافیه، نامیدن تصاویر، درک متن، خواندن ناکلمات، نشانه حرف و نشانه مقوله در دانش آموزان می شود درحالی که این تاثیر بر سایر مولفه ها مشاهده نشد. با توجه بهنتایج پژوهش حاضر نتیجه گرفته می شود که می توان با استفاده از مداخله حافظه فعال کلامی، حافظه فعال هیجانی و اختلال خواندن دانش آموزان را بهبود بخشید.
۱۰.

عوامل مؤثر بر اثربخشی یادگیری الکترونیکی: تحلیل پدیدار شناسانه ویژگی های یادگیرنده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اثربخشی یادگیری الکترونیکی یادگیرنده یادگیری الکترونیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۳۱۷
یادگیرنده به عنوان یکی از عوامل اصلی تعیین کننده موفقیت و اثرگذار در یادگیری الکترونیکی معرفی شده است زیرا ماهیت یادگیری الکترونیکی، یادگیرنده محور است و او مسئول یادگیری خود است. از این رو، هدف پژوهش حاضر، شناسایی ویژگی های مؤثر یادگیرنده بر اثربخشی یادگیری الکترونیکی بود. متناسب با این هدف، رویکرد پژوهش کیفی و راهبرد پدیدارشناسی اتخاذ شده است. اعضای هیأت علمی و مدرسان دوره های یادگیری الکترونیکی در دانشگاه ها، جامعه این پژوهش بوده اند. مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند ملاک محور، انتخاب شدند و از طریق مصاحبه نیمه ساختارمند نسبت به جمع آوری داده ها تا دستیابی محقق به اشباع نظری، اقدام شده است و در مصاحبه دوازدهم، اشباع نظری حاصل شده است. یافته ها با استفاده از روش کدگذاری تحلیل محتوای کیفی، در سه مرحله کد، خرده مقوله و مقوله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس یافته های حاصل از دوازه مورد مصاحبه، تعداد 102 کد، 13 خرده مقوله و 6 مقوله شامل «محور بودن یادگیرنده در فرایند یادگیری»، «تعامل یادگیرنده در فرایند یادگیری»، «ارزیاب بودن یادگیرنده در فرایند یادگیری»، «سواد یادگیرنده»، «خودراهبر بودن یادگیرنده» و «ویژگی های روان شناختی یادگیرنده» حاصل شد. با توجه به یافته های پژوهش، مدیران و برنامه ریزان دوره های یادگیری الکترونیکی در دانشگاه ها باید به نقش یادگیرنده در موفقیت و اثربخشی یادگیری الکترونیکی دانشگاهی توجه ویژه ای داشته باشند.
۱۱.

شناسایی و تبیین بایسته های راهبرد یاددهی-یادگیری پروژه محور، متناسب با ویژگی های نسلی دانشجویان امروز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش عالی دوره کارشناسی نسل جدید ویژگی های نسلی یاددهی - یادگیری پروژه محور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۲۳۹
پژوهش حاضر، با هدف شناسایی و تبیین بایسته های راهبرد یاددهی-یادگیری پروژه محور متناسب با ویژگی های نسلی دانشجویان دوره کارشناسی امروز انجام شد. روش پژوهش آمیخته اکتشافی است. در بخش کیفی از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمّی از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تحلیل یافته ها در قسمت کیفی بر مبنای نظریه داده بنیاد و در قسمت کمّی، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری در بخش کیفی، صاحب نظران در دو حوزه علوم تربیتی و علوم اجتماعی بود که نمونه از بین آنها به صورت هدفمند و شبکه ای از متخصصان، تا حد اشباع اطلاعات، ادامه یافت. در بخش کمّی نیز جامعه آماری شامل اعضای هیأت علمی و دانشجویان دوره کارشناسی از دانشکده های علوم تربیتی و علوم اجتماعی دو دانشگاه تهران و اصفهان در سال تحصیلی 1399-1398 بود که نمونه پژوهش از بین آنها به روش تصادفی طبقه ای، متناسب با حجم افراد جامعه آماری انتخاب شد. روایی محتوایی پرسشنامه و مصاحبه طبق نظر متخصصان و پایایی پرسشنامه نیز از طریق آلفای کرونباخ با مقدار 86/0 مناسب برآورد شد. بر اساس یافته های پژوهش، مهم ترین بایسته های راهبرد یاددهی-یادگیری پروژه محور، متناسب با ویژگی های نسلی دانشجویان کارشناسی امروز عبارتند از: «تلفیق علم و عمل در تدریس»، «تدارک بازدیدها و سفرهای علمی»، «تهیه فیلم و عکس آموزشی»، «ارائه سمینارهای درسی»، «نگارش مقاله»، «مصاحبه علمی با افراد ذی صلاح»، «ترجمه آثار ارزشمند علمی» و «ساخت ابزارهای کمک درسی». در نتیجه انگیزه مندی تحصیلی و رشد علمی دانشجویان امروز منوط به کاربست بایسته های مذکور در یاددهی-یادگیری پروژه محور است. از این رو به مدرسان توصیه می گردد به منظور تدریس اثربخش و استفاده بهینه از فرصت های آموزشی، از بکارگیری آنها غفلت نورزند.
۱۲.

واکاوی تجارب معلمان مدارس ابتدایی از دانش آموز منضبط: یک مطالعه پدیدارشناسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انضباط پدیدار شناسی هوسرلی دانش آموزان دبستانی دانش آموز منضبط مدیریت کلاس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۱۷۰
هدف پژوهش حاضر، بررسی تجارب زیسته معلمان مدارس(دولتی) ابتدایی شیراز از دانش آموز منضبط بود. این پژوهش از نوع کیفی و روش مورداستفاده، پدیدارشناسی هوسرلی بود. مشارکت کنندگان در پژوهش 12 نفر از معلمان دارای تجربه تدریس در مناطق مرکزی و حومه شیراز بودند که از پایه های اول و ششم ابتدایی با رویکرد نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. روش گردآوری داده های این پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. برای سنجش اعتبار اولیه داده ها از معیار های قابل قبول بودن و قابلیت اعتماد بودن داده های کیفی استفاده شد. پس از کدگذاری داده ها از روش تحلیل مضمون برای تشکیل شبکه مضامین ویژگی های دانش آموز منضبط استفاده شد. برای شناخت بهتر دانش آموز منضبط، یافته های حاصل از این پژوهش در دو سطح ایجابی و سلبی تفکیک شد. مضامین سازمان دهنده (برای هر دو سطح ایجابی و سلبی) در چهار دسته به نام های مرتبط با شخصیت، مرتبط با تحصیل، مرتبط به تعامل با دیگر دانش آموزان و مرتبط به تعامل با معلم تقسیم بندی گردید و در نتیجه الگوی اکتشافی در یک مضمون فراگیر به نام ویژگی دانش آموز منضبط شکل گرفت. انجام این پژوهش می تواند به مدیران مدارس در زمینه شناسایی دانش آموز منضبط کمک کرده و معلمان را در شناسایی نقاط ضعف و نارسایی های تدریس خود یاری رساند و مدیران با آگاهی از مؤلفه های دانش آموز منضبط قادرند محیط را برای معلمان و کارکنان مدارس به گونه ای فراهم آورند که فعالیت های آموزشی آن ها منجر به بروز نوآوری و بهبود عملکرد مدارس گردد.
۱۳.

بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس امید به تحصیل (AHS): فرم دانشجویی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امید به تحصیل امید به سودمندی دانشگاه امید به کسب شایستگی امید به کسب فرصت ها امید به کسب مهارت زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۲۹۴
هدف پژوهش حاضر ساخت مقیاس امید به تحصیل دانشجویان و بررسی ویژگی های روان سنجی آن بود. پژوهش حاضر در زمره طرح های روان سنجی مبتنی بر همبستگی است. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان کارشناسی دانشگاه شیراز بود که از آن، تعداد 566 نفر (278 مرد و 288 زن) با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و به مقیاس امید به تحصیل پاسخ دادند. جهت بررسی روایی مقیاس امید به تحصیل از تحلیل عاملی تأییدی و روایی همگراو برای بررسی پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از نرم افزار AMOS وجود چهار عامل امید به کسب فرصت ها، امید به کسب مهارت های زندگی، امید به سودمندی دانشگاه و امید به کسب شایستگی را مورد تأیید قرار داد که همه گویه ها در عامل های مربوط به خود بارگذاری شدند. همچنین نتایج ضریب همبستگی بین خرده مقیاس های امید به تحصیل با متغیرهای مفهومی مشابه از قبیل امید در نظریه پکران، مشغولیت و فرسودگی تحصیلی و تحسین شواهدی دال بر روایی سازه متغیر مورد نظر را بدست داد. از طرفی دیگر نتایج ضریب آلفای کرونباخ برای بررسی پایایی نشان داد که تمامی خرده مقیاس ها و همچنین کل مقیاس از پایایی مطلوبی برخوردار بودند. به طور کلی نتایج بیانگر آن بود که مقیاس امید به تحصیل دانشجویان از ویژگی های روان سنجی مطلوبی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری سودمند در مشاوره تحصیلی و فعالیت های پژوهشی بهره برد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۶