پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای ارضای نیازهای اساسی روان شناختی در رابطه بین ادراک از محیط کلاس با خودتنظیمی تحصیلی صورت گرفت و از نوع همبستگی بود. بدین منظور تعداد 225 دانش آموز دختر دوره دوم متوسطه از میان دانش آموزان مدارس شهر شیراز در سال تحصیلی 99-1398 به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و مقیاس ارضای نیازهای اساسی روان شناختی گانیه، پرسشنامه خودتنظیمی تحصیلی سواری و عرب زاده و پرسشنامه ادراک از محیط کلاس جنتری و همکاران را تکمیل کردند. یافته های حاصل از استفاده از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که متغیر ارضای نیازهای اساسی روان شناختی در رابطه بین ادراک از محیط کلاس و خودتنظیمی تحصیلی نقش واسطه ای دارد. بدین معنی که افزایش ادراک مثبت از محیط کلاس (علاقه، چالش، انتخاب و لذت) باعث افزایش ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و سپس خودتنظیمی تحصیلی دانش آموزان می شود. بنابراین می توان گفت که جدا از عوامل اثرگذار آموزشی، ارضای نیازهای اساسی روان شناختی به عنوان یک متغیر واسطه گر می بایست در جهت بهبود خودتنظیمی تحصیلی مد نظر قرار گیرد.
