مطالعات آموزش و یادگیری

این مطالعه با هدف پیش بینی مسئولیت پذیری تحصیلی براساس بافت اجتماعی کلاس با واسطه گری ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و اشتیاق تحصیلی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه نهم متوسطه اول شهرستان سنندج در سال تحصیلی 98-1397 بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای تعداد 390 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. پرسش نامه مسئولیت پذیری کردلو، مقیاس اشتیاق تحصیلی فردریکز و همکاران، مقیاس نیازهای اساسی روان شناختی دسی و رایان ، خرده مقیاس حمایت خودمختارانه بلک برن، خرده مقیاس حمایت هیجانی همسالان پاتریک، رایان و کاپلان و خرده مقیاس حمایت عاطفی معلم ساکیزبه عنوان ابزارهای سنجش استفاده شدند. یافته ها بیانگر این بود که به طور کلی داده ها با مدل برازش دارد، و نتایج نشان داد بافت اجتماعی کلاس بر مسئولیت پذیری تحصیلی، ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و اشتیاق تحصیلی اثر مستقیم دارد. همچنین، ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و اشتیاق تحصیلی بر مسئولیت پذیری تحصیلی اثر مستقیم دارند. همین طور، ارضای نیازهای اساسی روان شناختی بر اشتیاق تحصیلی اثر مستقیم دارد. درنهایت، بافت اجتماعی کلاس از طریق متغیرهای میانجی بر مسئولیت پذیری تحصیلی اثر غیرمستقیم دارد. بنابراین، به منظور افزایش مسئولیت پذیری تحصیلی دانش آموزان باید به بافت اجتماعی کلاس، ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و اشتیاق تحصیلی دانش آموزان توجه شود.  

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه علی حمایت تحصیلی با درگیری تحصیلی از طریق واسطه گری سرمایه های روان شناختی انجام شد. به این منظور،  230 نفر (108 دختر، 122 پسر) از دانش آموزان پایه ششم مقطع ابتدایی شهر یاسوج با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات از سه پرسش نامه شامل مقیاس حمایت تحصیلی ساندز و پلانکت، پرسش نامه سرمایه روان شناختی لوتانز و آولیو، و پرسش نامه درگیری تحصیلی ریو استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری از طریق نرم افزار AMOS24 استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که مدل با داده های پژوهش برازش مناسبی دارد. با توجه به یافته ها، مسیر مستقیم حمایت تحصیلی به درگیری تحصیلی، سرمایه های روان شناختی به درگیری تحصیلی و حمایت تحصیلی به سرمایه های روان شناختی، معنی دار بود. مسیرغیرمستقیم از حمایت تحصیلی به درگیری تحصیلی به واسطه سرمایه های روان شناختی نیز، معنی دار بود. در مجموع، نتایج این تحقیق نشان می دهد که حمایت تحصیلی با اثرگذاری بر سرمایه های روان شناختی، می تواند منجر به درگیری فعال دانش آموزان در فعالیت های درسی و آموزشی شود.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش تلفیقی مبتنی بر شبکه اجتماعی با رویکرد سازنده گرایی اجتماعی بر عملکرد تحصیلی، خودتنظیمی تحصیلی و شناخت اجتماعی دانشجومعلمان انجام شد. پس از تدوین الگوی آموزش تلفیقی و پروتکل آموزشی، اعتبار آن توسط متخصصان تأیید شد. به منظور تعیین میزان اثربخشی الگوی آموزشی موردنظر، از جامعه آماری دانشجومعلمانِ دانشگاه فرهنگیان، با روش نمونه گیری در دسترس دو کلاس (در مجموع 75 نفر) از دانشجویان کارشناسیِ آموزش ابتدایی پردیس شهید هاشمی نژاد مشهد انتخاب، سپس به شیوه تصادفی در سه گروه 25 نفره (آموزش تلفیقی، آموزش حضوری و آموزش مبتنی بر شبکه اجتماعی) جایگزین شدند. روش پژوهش شبه آزمایشی بود و اطلاعات مورد نیاز با آزمون عملکرد تحصیلی،  پرسش نامه راهبردهای خودتنظیمی پینتریچ و دی گروت، و پرسش نامه توانایی های شناختی نجاتی در قالب پیش آزمون و پس آزمون جمع آوری شد. پس از ارائه آموزش 10 جلسه ای، داده ها با استفاده از روشه های آمار توصیفی و استنباطی (آنووا و مانووا) و با استفاده از نرم افزار spss24 تحلیل شد. یافته ها نشان داد که آموزش تلفیقی مبتنی بر شبکه اجتماعی مجازی در مقایسه با دو شیوه آموزشی دیگر، تأثیر معنی داری بر عملکرد تحصیلی دانشجومعلمان داشته است. دانشجویانِ آموزش تلفیقی در مقایسه با دانشجویان آموزش مبتنی بر شبکه اجتماعی، از خودتنظیمی تحصیلی و شناخت اجتماعی بالاتری برخوردار بودند. اما دانشجویان آموزش تلفیقی در خودتنظیمی تحصیلی و شناخت اجتماعی با دانشجویان آموزش حضوری تفاوت معنی داری نداشتند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه ای کنجکاوی معرفت شناختی در ارتباط بین باورهای معرفت شناختی و درگیری عاملی دانشجویان بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد در نیمسال اول سال تحصیلی 99-1398 تشکیل دادند. بدین منظور از میان آن ها 231 نفر، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و به پرسش نامه های باورهای معرفت شناختی اولدنبرگ، درگیری عاملی ریو، و مقیاس کنجکاوی لیتمن و اسپیلبرگر پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار ایموس استفاده شد. یافته های مدل اندازه گیری حاکی از معرف بودن همه شاخص ها برای متغیرهای مکنون مربوطه بود. نتایج مدل ساختاری نیز نشان داد که باورهای معرفت شناختی به طور غیرمستقیم، و به واسطه کنجکاوی معرفت شناختی، بر درگیری عاملی اثر مثبت معنی دار دارند. شاخص های برازش کلی مدل نیز نشانگر این بود که مدل مذکور برازش مناسبی دارد. به طور کلی یافته های پژوهش حاکی از این بود که کنجکاوی معرفت شناختی ارتباط بین باورهای معرفت شناختی با درگیری عاملی را واسطه گری می کند. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که ارتقای مشارکت سازنده و درگیری عاملی دانشجویان درمحیط های آموزشی، نیازمند توجه به باورهای معرفت شناختی و تجربه هیجان های معرفت شناختی آن ها مانند کنجکاوی است.

هدف این پژوهش پیش بینی عزت نفس بر اساس سرمایه های رشدی درونی و بیرونی در دختران دانش آموز بود. تعداد 322 نفر از دختران دانش آموز مدارس استعدادهای درخشان استان همدان از طریق نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب و نیمرخ سرمایه های رشدی و پرسش نامه عزت نفس را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی تحلیل شدند. نتایج مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار SmartPLS3 نشان داد که مدل پژوهش از برازش خوبی برخوردار است. مطابق با یافته های پژوهش، ضریب تعیین بین سرمایه های رشدی درونی و بیرونی با عزت نفس، و سرمایه های رشدی بیرونی و درونی بر میزان عزت نفس دانش آموزان اثرگذار بودند. از بین ابعاد سرمایه های رشدی درونی، به ترتیب هویت مثبت، شایستگی های اجتماعی، تعهد به یادگیری و ارزش های مثبت بیشترین ارتباط مثبت معنی دار را با عزت نفس داشتند. همچنین، از میان ابعاد سرمایه های رشدی بیرونی، به ترتیب حمایت، توانمندسازی، محدودیت ها- انتظارات و استفاده سازنده از زمان بیشترین ارتباط مثبت معنی دار را با عزت نفس داشتند. بر اساس یافته های پژوهش می توان گفت که سرمایه های رشدی دانش آموزان می تواند پیش بینی کننده خوبی برای عزت نفس آنان باشد؛ بنابراین تأمین سرمایه های رشدی و حمایت همه جانبه ارکان مختلف جامعه از تأمین سرمایه های رشدی نوجوانان می تواند تأثیر بسزایی در پرورش و ارتقاء عزت نفس آنان ایفاء نماید.

در پژوهش حاضر نقش واسطه گری خودشفقت ورزی در رابطه بین کمال گرایی و نشاط ذهنی بررسی شد. بدین منظور 213 دانشجوی کارشناسی دانشگاه شیراز با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان به مقیاس کمال گرایی تجدید نظر شده اسلینی و همکاران، مقیاس خود شفقت ورزی نف، و مقیاس نشاط ذهنی ریان و فردریک پاسخ دادند. داده ها به روش مدل سازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار Amos تحلیل شدند. نتایج نشان داد که از بین مؤلفه های کمال گرایی، مولفه استاندارد به عنوان کمال گرایی سازگارانه، نشاط ذهنی را به طور مستقیم و مثبت پیش بینی می کند، در حالی که تفاوت (تعارض بین استانداردها و عملکرد فرد)، به عنوان کمال گرایی ناسازگارانه، نشاط ذهنی را با واسطه گری خودشفقت ورزی به طور منفی پیش بینی می کند. در نتیجه نتایج حاکی از آن است که خودشفقت ورزی در رابطه بین کمال گرایی و نشاط ذهنی دارای نقش واسطه ای است. بنابراین، در صورت تعارض بین استانداردها و عملکرد توجه به خودشفقت ورزی و افزایش آن برای دانشجویان دارای تلویحات مهمی است.

هدف پژوهش حاضر کشف خوشه های دانشجویان براساس سرزندگی تحصیلی، اضطراب امتحان و بررسی عملکرد تحصیلی خوشه های آنان بود. تحقیق از نوع کاربردی بوده و طرح آن از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانشجویان سال دوم کارشناسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال  98-1397 بودند، که از میان آن تعداد 360 نفر به عنوان نمونه با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در پژوهش حاضر پرسش نامه اضطراب امتحان ساراسون و مقیاس سرزندگی تحصیلی مارتین و مارش بود. برای تحلیل داده ها از تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی (روش وارد) و آزمون تی مستقل استفاده شد. بر اساس یافته ها دو خوشه از دانشجویان شناسایی شد، که خوشه اول شامل دانشجویانی بود که اضطراب امتحان و سرزندگی تحصیلی متوسط داشتند، و خوشه دوم شامل دانشجویانی بود که اضطراب امتحان پایین و سرزندگی تحصیلی بالایی داشتند. عملکرد تحصیلی دانشجویان خوشه دوم به طور معنی داری بهتر از دانشجویان خوشه اول بود. دستیابی به خوشه های اضطراب امتحان و سرزندگی تحصیلی دانشجویان، بررسی فرایند آموزش و یادگیری را با رویکردی گروه محور ممکن می سازد. به این صورت که گروه های دانشجویانی که اضطراب امتحان کمتری داشته و از سرزندگی تحصیلی بالاتری برخوردارند، عملکرد تحصیلی بهتری دارند.

پژوهش حاضر با هدف آزمون نقش میانجی گر فرایندهای ارزیابی شناختی در رابطه جهت گیری های هدف و هیجانات پیشرفت در دانشجویان دختر و پسر انجام شد. 340 دانشجوی مقطع کارشناسی (170 پسر و 170 دختر) به نسخه تجدید نظر شده پرسش نامه هدف پیشرفت (AGQ-R)، نسخه تجدیدنظر شده مقیاس ارزیابی تنیدگی (SAM-R) و نسخه کوتاه پرسش نامه هیجان های پیشرفت (AEQ-R ) پاسخ دادند. در مطالعه همبستگی حاضر، به منظور آزمون روابط ساختاری در دو جنس در مدل مفروض، از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری چندگروهی استفاده شد. نتایج نشان داد که فرایندهای ارزیابی شناختی، در رابطه بین جهت گیری های هدف و هیجانات پیشرفت در دانشجویان هم در گروه نمونه کل و هم گروه دختر و پسر، نقش واسطه گریِ نسبی دارد، و مدل مفروض با داده ها برازش مطلوبی داشت. علاوه بر این، نتایج تخصیص گروهی روابط ساختاری بین متغیرهای چندگانه حاکی از آن است که روابط بین جهت گیری های هدف، ارزیابی های شناختی و هیجانات پیشرفت در دو گروه دانشجویان دختر و پسر، هم ارز بودند. در نهایت، یافته ها نشان داد که در مدل های مفروض چندگانه، تمامی وزن های رگرسیونی از لحاظ آماری معنی دار بودند. علاوه بر این، بخشی از پراکندگی مشترک بین دوایر مفهومی جهت گیری های هدف و هیجانات پیشرفت مثبت و منفی از طریق فرایندهای ارزیابی شناختی تبیین پذیر است.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش گروهی بهبود کیفیت زندگی بر سرمایه روان شناختی و خودبخشایش گری مادران دارای فرزند معلول جسمی حرکتی بود.طرح پژوهش از نوع آزمایشی همراه با پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری (یک ماهه) با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه مادرانی بود که فرزند معلول جسمی حرکتی خود را در سال تحصیلی 97- 1396 در یکی از مدارس استثنایی شیراز ثبت نام کرده بودند. با روش نمونه گیری هدفمند 20 مادر دارای کودک معلول جسمی حرکتی به عنوان نمونه انتخاب، و به طور تصادفی در گروه آزمایش (10 نفر) و کنترل (10نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش دوره آموزش   کیفیت زندگی را در 10 جلسه 90 دقیقه ای به روش گروهی دریافت کرد، گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت و آموزشی تا پایان این دوره دریافت نکرد. داده ها به وسیله پرسش نامه سرمایه روان شناختی لوتانز و همکاران، پرسش نامه خودبخشایش گری ول و همکاران، جمع آوری و به روش تحلیل کوواریانس چند متغیره (مانکوا) به کمک SPSS-24 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که آموزش  کیفیت زندگی بر سرمایه روان شناختی، مؤلفه های امیدواری و خوش بینی در هر دو مرحله پس آزمون و پیگیری معنی دار بوده و بر مؤلفه های تاب آوری و خودکارآمدی معنی دار نبوده است. سایر یافته ها نشان داد این برنامه آموزشی بر احساس و باور به خودبخشایش گری مادران دارای کودک معلول جسمی حرکتی اثربخشی معنی داری دارد، اما این اثربخشی در ارتباط با باور به خودبخشایش گری در پیگیری یک ماهه از ثبات برخوردار نبوده است. بنابراین، می توان گفت آموزش رویکردهای   روان شناسی مثبت نگر مبتنی بر اصلاح ابعاد کیفیت زندگی با ایجاد سازه های مثبت مانند امید، خوش بینی و افزایش خودبخشایش گری در جهت افزایش کیفیت زندگی خانواده هایی که فرزندان معلول دارند مفید و مؤثر است.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش سرمایه روان شناختی در توسعه فردی کارکنان شرکت ملی صنایع پتروشیمی با نقش میانجی چابکی یادگیری بود. پژوهش از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری متشکل از کلیه کارکنان شرکت ملی صنایع پتروشیمی به تعداد 500 نفر تشکیل می دادند، که از این بین بر حسب جدول مورگان و جرسی تعداد 217 نفر به صورت تصادفی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسش نامه های چابکی یادگیری کراوت و کالدول، سرمایه روان شناختی لوتانز و همکاران، و توسعه فردی داچنر استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که سرمایه روان شناختی به طور مستقیم بر توسعه فردی و چابکی یادگیری تأثیر می گذارد، و از طرف دیگر چابکی یادگیری نقش میانجی بین سرمایه روان شناختی و توسعه فردی ایفا می کند. با توجه به قابلیت مدیریت و توسعه سرمایه روان شناختی،یافته های این پژوهش می تواند تلویحات کاربردی مفیدی برای متخصصان توسعه منابع انسانی سازمان ها در پی داشته باشد.

هدف از پژوهش حاضر، کالبدشکافی مؤلفه های فرهنگ در قلمرو آموزش و یادگیری دانشگاهی است. فرهنگ دانشگاهی مفهومی سیال و چندبعدی بوده، و شناخت آن مستلزم رویکردی جامع نگر و کل گرا است. پژوهش کیفی حاضر با استفاده از روش فراترکیب به طور خاص با استفاده از راهبرد هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو تدوین شده است. یافته ها با تکنیک تحلیل مضمون استخراج و طبقه بندی شدند. در مجموع 156 مضمون پایه ای احصاء شد، سپس در قالب 29 دسته مضامین سازمان دهنده سطح دوم دسته بندی شدند، و در مرحله بعد جهت ترسیم مدلِ شبکه مضامین و ترکیب آن ها، 29 دسته مضامین سازمان دهنده سطح دوم در هفت دسته مضامین سازمان دهنده سطح اول به این صورت تلفیق شدند: 1- مؤلفه های سمبولیک (ارزش ها، آداب و رسوم، نمادها)؛ 2-هویت بخشی (هویت بخشی به دانشگاه؛ هویت بخشی به جامعه دانشگاهیان، جامعه پذیری دانشگاهیان)، 3-وجودی (چندبعدی بودن فرهنگ دانشگاهی، هنجارها، کثرت فرهنگ دانشگاهی، قاعده مندی، بازتولید فرهنگی)؛ 4-آکادمیک (نظام یاددهی و یادگیری، کیفیت آموزش، استقلال و آزادی علمی، هم زیستی با اخلاق علمی، حکمرانی دانشگاهی)؛ 5- علمی-معرفتی (هنجارهای علمی، توسعه علم، نوآوری و ارزش آفرینی)؛ 6-ساختاری (صورت پذیری فرهنگ دانشگاهی، تعامل خرده فرهنگ ها، انطباق با پیچیدگی محیطی)؛ 7-کنش گری (مشارکت اعضا، جهت دهنده به کار اعضا، تعاملات فرا دانشگاهی، روابط دانشگاهیان، تسهیم دانش اعضا، اعتماد دانشگاهی، رشد حرفه ای). در پایان شبکه مضامین استخراج و ترسیم شد. فرآیند مطالعه اکتشافی حاضر نشان داد فرهنگ دانشگاهی بر هفت ستون پایدار تکیه زده است. هرچند میزان تأکید مؤلفان بر هر ستون برابر نیست اما هر گونه سیاست گذاری فرهنگی ناگزیر باید به همه این ارکان هم زمان توجه کند.

فرایند سنجش و پذیرش افراد توانمند و کارآمد برای تحصیل در دوره دکترای تخصصی در ایران بسیار پر چالش بوده است. اهمیت این مسئله به حدی است که ویژگی های روان سنجی سنجه های پذیرش و ملاک های مهم آن، همچنین شیوه آزمون گیری به صورت تستی یا تشریحی برای تدوین الگوی بهینه پذیرش داوطلبان همواره در بین مجامع دانشگاهی، سیاست گذاران، و متقاضیان ورود به تحصیلات تکمیلی محل بحث و جدال است. هدف اولیه این پژوهش مشخص کردن ضرایب شبه پایایی این معیارها بوده است. روش این پژوهش از نوع توصیفی است، و در چارچوب تئوری تعمیم پذیری، پایایی سنجه ها و معیارهای-داده های ثانویه-مربوط به برنامه سنجش و پذیرش دکتری رشته مهندسی برق گرایش قدرت در 37 دانشکده پذیرنده دکتری در دانشگاه های ملی مختلف در سال 1397 را بررسی کرده است. داده ها با نرم افزار  mGENOVA بر اساس تحلیل چند متغیری با یک طرح تک رویه ای p^•×i^° تحلیل شده اند. نتایج نشان داد که چهار آزمون تخصصی، و دو آزمون عمومی به دلیل سختی سؤالات و بی پاسخ بودن، و به کارگیری نمره گذاری فرمولی، پایایی و دقت مناسبی ندارند. دو معیار ترکیبی مصاحبه که از سنجه های متفاوتی تشکیل شده اند، از ضرایب تعمیم پذیری و اعتمادپذیری بهتری برخوردار بودند. افزودن معدل کارشناسی و کارشناسی ارشد، به عنوان متغیر پیش بینی کننده جداگانه، به دلیل محدودیت دامنه در برآورد نمرات جهانی ترکیبی کارایی چندانی ندارد. در یک برنامه پذیرش دکتری که سازه زیربنایی ای بسیار گسترده ای تعریف، و سنجه های چندگانه ای استفاده می شود، مؤلفه های خطای بیشتری نیز وجود خواهد داشت. بنابراین، نمی توان تنها یک مقدار پایایی معین برای سنجه های آن مشخص کرد. امّا با تعدیل سطوح دشواری آزمون ها، استفاده از طرح های نمره گذاری سهمی سؤالات بدون جریمه حدس شانسی، نمونه گیری کاملتر از سازه زیربنایی و افزایش لایه های سطوح می توان تصمیم گیری های آموزشی با ریسک بالا را برای طبقه بندی افراد، با پیش بینی های نادرست کمتری انجام داد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بازی وارسازی بر درگیری تحصیلی دانشجویان دانشگاه تبریز انجام شد. روش پژوهش حاضر آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون،  با دو گروه آزمایشی و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانشجویان کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 98-1397 بود. از این جامعه، تعداد 60 نفر به شیوه تصادفی انتخاب و در گروه های آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه درگیری تحصیلی ریو و تسنگ بود که روایی و پایایی آن تأیید شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که محیط الکترونیکی مبتنی بر بازی وارسازی اثر بخشی بیشتری از محیط الکترونیکی بدون بازی وارسازی، و روش مرسوم در درس زبان انگلیسی بر درگیری تحصیلی دانشجویان دارد. بر اساس نتایج، بهتر است از بازی وارسازی در آموزش های سطوح آموزش عالی برای افزایش یادگیری و درگیری یادگیرندگان استفاده شود. 

بازی های فکری نقش اساسی در پرورش مهارت های تفکری، حل مسئله، تصمیم گیری و شناخت کودکان دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر بازی شطرنج بر تصمیم گیری و پیشرفت تحصیلی درس ریاضی با توجه به نقش تعدیل کنندگی جنسیت در دانش آموزان مقطع ابتدایی به شیوه علی مقایسه ای انجام گرفت. نمونه پژوهش شامل 100 نفر (50 دختر و 50 پسر) از دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر شیراز بودند، که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و مقیاس تصمیم گیری تأملی و شهودی وولف را تکمیل کرده و آزمون ریاضی محقق ساخته را پاسخ دادند. برای تعیین پایایی و روایی مقیاس تصمیم گیری تأملی و شهودی به ترتیب از روش های آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی به شیوه اکتشافی با چرخش وریمکس و برای تعیین پایایی و روایی آزمون ریاضی محقق ساخته به ترتیب از روش های بازآزمایی و روایی محتوایی استفاده شد. شواهد مؤید پایایی و روایی مطلوب پرسش نامه ها بود. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیری و تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر یک طرفه، با نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته ها نشان دادند که در فرایندهای تصمیم گیری تفاوت معنی داری بین دانش آموزان شطرنج باز و غیرشطرنج باز دختر و پسر مشاهده نشد. اما دانش آموزان شطرنج باز در نمره ریاضی نسبت به دانش آموزان غیرشطرنج باز میانگین معنی دار بالاتری دارند و فرایند تصمیم گیری غالب در بین دانش آموزان شطرنج باز فرایند تأملی است. بنابراین، با توجه به یافته های پژوهش حاضر لازم است برنامه ریزان آموزشی و والدین به استفاده از شطرنج برای ایجاد مهارت های تصمیم گیری، همچنین کمک به پیشرفت تحصیلی درس ریاضی دانش آموزان و فرزندانشان توجه داشته باشند. 

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی مدل آموزش تربیت مثبت نگر مدرسه محور بر سطوح بهزیستی روان شناختی و اجتماعی دانش آموزان ابتدایی بود. دو کلاس (۵۹ نفر) از دانش آموزان پسر پایه ششم ابتدایی منطقه یک شهر تهران به شیوه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به طور تصادفی در گروه آزمایش (کلاس ۲۸ نفری) و کنترل (کلاس ۳۱ نفری) جایگزین شدند. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. گروه آزمایش ۱۲ جلسه به مدت ۴۰ دقیقه آموزش تربیت مثبت نگر مدرسه محور دریافت نمودند. آزمودنی های هر دو گروه، قبل و بعد از آموزش، به پرسش نامه های بهزیستی روان شناختی رِن شاو و بهزیستی اجتماعی کی یس پاسخ دادند. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که نمرات بهزیستی روان شناختی و اجتماعی در پس آزمون گروه آزمایش بیشتر از گروه کنترل بود. بنابراین، آموزش تربیت مثبت نگر مدرسه محور بر سطوح بهزیستی روان شناختی و اجتماعی دانش آموزان تأثیر مثبت و معنی دار دارد.