پژوهش های مدیریت عمومی (پژوهش های مدیریت سابق)

     تخصصی سازی هوشمند، یکی از جدیدترین راهبردهای سیاست گذاری منطقه ای نوآوری است که پس از نظام منطقه ای نوآوری موردتوجه قرار گرفته است. این راهبرد بیان می دارد برای هر منطقه می بایست اولویت های مشخصی با توجه به پتانسیل های منطقه، به نحوی تعیین گردد که بیش ترین تناسب را در راستای تحریک و تقویت نوآوری در سطح منطقه ای و ملی داشته باشد. این مقاله به دنبال ارائه چارچوبی برای طراحی سیاست های نوآوری منطقه ای مبتنی بر راهبرد تخصصی سازی هوشمند با در نظر گرفتن تفاوت های موجود در وضعیت نوآوری استان های کشور است. بدین منظور با مطالعه و بررسی پژوهش های پیشین مبتنی بر روش فراترکیب، الزامات و مؤلفه های سیاست گذاری منطقه ای مبتنی بر تخصصی سازی هوشمند شناسایی شده است. در این گام 119 مقاله برگرفته از پایگاه داده های اسکوپوس، امرالد، ساینس دایرکت، اسپرینگر و پروکوئست مورد بررسی قرار گرفته و پس از سه مرحله غربالگری، 30 مقاله جهت تحلیل عمیق تر شناسایی شدند که نتیجه آن، طراحی چارچوبی برای اجرای راهبرد تخصصی سازی هوشمند بود. این چارچوب در سه گام 1) انجام مطالعات مقدماتی و وضع موجود منطقه و تحلیل قابلیت ها و توانمندی های منطقه، 2) شناسایی اولویت های تخصصی سازی هوشمند و 3) برنامه ریزی عملیاتی تخصصی سازی هوشمند ارائه می گردد 

     یکی از مهم ترین روش های حضور بخش خصوصی در توسعه و بهره برداری صنایع کشور، توسعه قراردادهای مشارکت دولتی- خصوصی است که اصلاح رویه ها، هماهنگی بین بخش دولتی و خصوصی، استفاده از ظرفیت های هر دو بخش و ایجاد الگوی بهینه مشارکت دولتی- خصوصی در این حوزه لازمه تحقق این مهم بشمار می آید. هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی مشارکت بخش دولتی- خصوصی در صنایع پایین دستی نفت ایران می باشد. در اجرای این پژوهش از رویکرد آمیخته استفاده شده است که بدین منظور25 خبره از مدیران ارشد صنایع پایین دستی نفت ایران انتخاب شدند. پس از بررسی منابع نظری و پیشینه پژوهش با مصاحبه با خبرگان، مدل مشارکت دولتی- خصوصی در صنایع پایین دستی نفت ایران شامل 6 بعد، 22 مقوله و 35 شاخص احصاء گردید. ابعاد مدل عبارتند از: هسته مشارکت( تعامل فراگیر)،  شرایط زمینه ای مشارکت، شرایط علی مشارکت، شرایط مداخله گر مشارکت، راهبردهای مشارکت، پیامدهای مشارکت. سپس به منظور بررسی روایی بعدها و مقوله ها و شاخص ها ی به دست آمده با استفاده از روش دلفی در 3 راند، نتایج مورد بررسی خبرگان قرار گرفت و الگوی نهایی استخراج شد.

     بیشتر سازمان ها شاهد وقوع رفتارهای غیراخلاقی هستند، اما اغلب شکلی از رفتارهای غیراخلاقی مورد غفلت گرفته است. نوعی خاص از رفتارهای غیراخلاقی با هدف رساندن منفعت به سازمان و اعضای آن صورت می گیرد و با عنوان رفتارهای غیراخلاقی سازمان یار مشهور است. بنابراین هدف اصلی مقاله پیش رو، «شناسایی چیستی رفتار غیراخلاقی سازمان یار» بوده و این پرسش مطرح شده است که «رفتار غیراخلاقی سازمان یار چیست؟» با توجه به اکتشافی بودن موضوع پژوهش حاضر، امکان ارائه پاسخ اولیه یا طرح فرضیه ای متناسب با پرسش فوق وجود ندارد و دستیابی به پاسخ نهایی، با بهره گیری از رویکرد مرور سیستماتیک صورت پذیرفته است. جهت گردآوری اطلاعات، با جستجوی کلیدواژه هایی مانند رفتار غیراخلاقی سازمان یار، رفتار شهروندی مضر، بدهای ضروری، قانون شکنی خیرخواهانه، رفتار غیرقانونی شرکتی، سوءرفتار سازمانی و غیره در پایگاه های اطلاعاتی معتبر، تعداد 50 مقاله  بین سال های 1958 تا 2017 جمع آوری شد. تفسیر و تحلیل یافته های پژوهش نشان داد که مشخصه های رفتار غیراخلاقی سازمان یار عبارتند از: نقض هنجارهای اجتماعی اصلی و آداب و رسوم، نقض قوانین، نقض استانداردهای رفتار درست و اخلاقی، ارادی و خودآگاه، هدف آن انتفاع سازمان یا اعضای آن و گنجانده نشدن در شرح شغلی افراد.

     شناخت شایستگی ها، نقطه شروع پیاده سازی سیستم های متعدد منابع انسانی مانند مدیریت استعداد و جانشین پروری در سازمان است و توجه به آن، موجب عملکرد بهتر و بهره وری سازمان می شود که مزیت رقابتی پایدار را در پی دارد. هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی شایستگی مدیران منابع انسانی در دانشگاه های برتر کشور است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی بوده و استراتژی آن نظریه داده بنیاد است. روش جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته بوده است. همچنین جامعه مورد نظر پژوهش کنونی خط مشی گذاران و مدیران منابع انسانی در دانشگاه های برتر کشور در وهله اول، و در مرحله بعد پژوهشگران و خبرگان فعال در حوزه منابع انسانی هستند. پژوهش حاضر از نظر رویکرد کیفی و از نظری استراتژی پژوهش داده بنیاد است. استراتژی نمونه گیری از نوع هدفمند و نظری بوده و تعداد مشارکت کنندگان در پژوهش کنونی برابر 14 نفر است. مدل به دست آمده در قالب شش بعد شرایط علی، شرایط محوری، شرایط زمینه ای، عوامل مداخله گر و پیامدها تقسیم شده است. شرایط علی عبارت اند از ویژگی های شخصی و شخصیتی مدیران، میزان تسلط مدیران بر قوانین و میزان تسلط بر حوزه کاری. شرایط محوری شامل توانایی برقراری ارتباطات درون و برون سازمانی است. شرایط زمینه ای عبارت اند از جوسازمانی، ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی. شرایط مداخله گر نیز عبارت اند از امکانات و ظرفیت های درون سازمان، قوانین محیطی، ارتباطات محیطی و فرهنگ محیطی. همچنین پیامدهای این مدل نیز در عملکرد سازمانی خلاصه می شود.

     گردشگری سلامت می تواند به توسعه ی پایدار و پویایی اقتصاد کشور کمک کند؛ زیرا این صنعت، راهبرد ملی در راستای افزایش درآمد کشور و نیز بازوی امنیت ملی است اما کم کم از سال 1383 به بعد توریسم سلامت به طور مستقل در ایران مورد توجه بیشتری قرار گرفت که متاسفانه هنوز هم رشد چشمگیری نداشته است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر طراحی الگوی اکوتوریسم گردشگری سلامت می باشد. جامعه آماری 56 نفر از مدیران و کارشناسان در حوزه گردشگری سلامت خراسان جنوبی می باشند. به دلیل محدود بودن جامعه آماری، از سرشماری استفاده شد. پژوهش حاضر از نظر جهت گیری، یک تحقیق کاربردی است که به روش آمیخته (کیفی-کمی) و با استفاده از تکنیک فراترکیب انجام شد و از نظر استراتژی پژوهش، از نوع پیمایشی است. بدین منظور پس از تأیید روایی (روایی محتوایی و تاییدی) و پایایی (آلفای کرونباخ و پایایی مرکب)؛ و در قسمت دلفی (ضریب هماهنگی کندال، مقدار توافق کاپا) پرسشنامه بین جامعه هدف توزیع گردید. با توجه به یافته های پژوهش، مهم ترین تا کم اهمیت ترین مولفه ها در جذب گردشگران درمانی در خراسان جنوبی از نظر پاسخگویان: اعتبار بیمارستان، هزینه ها، کیفیت درمان، آموزش کادر درمان، فضای سیاسی، سیاست های نظارتی، زیرساخت ها و موقعیت بیمارستان و موقعیت اقتصادی بود. مهم ترین مشکل، فقدان مراحل درمانی شفاف و سیستم حمایتی بیان شد. در مطالعات مشابه، مهمترین انگیزه سفر درمانی را پایین بودن هزینه درمان در کشور مقصد شناسایی کرده اند و برای تصمیم گیری در خصوص مقصد نیز به شرایط سیاسی، اقتصادی، قوانین و استانداردها، همچنین اعتبار مراکز درمانی به عنوان عوامل اثر گذار اشاره شده است. این پژوهش ابعاد توسعه گردشگری درمانی در سطح کلان و خرد را، هم به جهت وضعیت کنونی و هم اولویت ها از دیدگاه فعالان گردشگری درمانی بررسی نمود. توسعه گردشگری درمانی نیازمند نگاهی جامع است که با هماهنگی میان سازمان های مرتبط و تدوین و اجرای راهبردهای کلان و خرد محقق خواهد شد.

     معماری دانش دانش منابع انسانی ابزاری مهم برای ارزیابی دانش ضمنی نیروی انسانی، چارچوبی یکپارچه برای تبیین، استنتاج و حفظ دانش کارکنان در راستای اهداف استراتژیک سازمان است. پژوهش حاضر باهدف شناسایی و تبیین پیشایندها و پسایندهای معماری دانش منابع انسانی با استفاده از رویکرد دلفی فازی در سازمان های دانش بنیان انجام پذیرفت. این پژوهش از نوع پژوهش های آمیخته با رویکرد کمی و کیفی در پارادایم استقرایی است که ازنظر هدف، کاربردی و ماهیت و روش، اکتشافی است. جامعه آماری پژوهش را 30 نفر از خبرگان شرکت های دانش بنیان استان لرستان تشکیل می دهد که بر اساس اصل کفایت نظری و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. در بخش کیفی برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد که روایی و پایایی آن با استفاده از ضریب CVR و آزمون کاپای کوهن تأیید شد. و داده های به دست آمده از مصاحبه با استفاده از نرم افزار Atlas.ti و روش کدگذاری تحلیل شد و پیشایندها و پسایندهای معماری دانش منابع انسانی شناسایی شدند.. در بخش کمی برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه مقایسه زوجی استفاده شد که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوا و آزمون مجدد تأیید شد. و با استفاده از تکنیک دلفی فازی اولویت بندی پیشایندها و پسایندهای معماری دانش منابع انسانی انجام پذیرفت و مهم ترین عوامل و پیامدهای آن مشخص شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که از میان پیشایندهای معماری دانش منابع انسانی زیرساخت های فناوری، توانمندی و مهارت کارکنان، رفتار (اقدامات) کارکنان، چگونگی (چرایی) تحول دانش و تجمیع و ذخیره سازی دانش (محتوا) به عنوان مهم ترین عوامل به وجود آورنده معماری دانش در سازمان های دانش بنیان است. همچنین نتایج نشان داد که افزایش خلاقیت و نوآوری، ایجاد سازمانی پیشرو، بازیابی و بهبود دانش، چابکی سازمانی، کسب مزیت رقابتی پایدار و ایجاد سازمانی یادگیرنده ازجمله مهم ترین پسایندها یا پیامدهای معماری دانش منابع انسانی در سازمان های دانش بنیان است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر آگاهی امنیتی بر پیروی از مقررات امنیتی از سوی کاربران دورکاری در دوره همه گیری بیماری کووید-19 با استفاده مدل باور سلامتی (HBM) است. کاربرانی که پس از همه گیری این بیماری، تجربه دورکاری در سازمان ها در شهر تهران داشتند، به عنوان جامعه آماری این پژوهش انتخاب شدند و 288 نفر، پرسشنامه پژوهش را تکمیل و در آن مشارکت کردند. نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و سپس اطلاعات و فرضیه های پژوهش با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری مورد تحلیل و آزمون قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان دادند که آگاهی امنیتی به طور مستقیم بر پیروی از مقررات امنیتی در سازمان ها توسط پرسنل دورکار تاثیر  ندارد، اما بر نگرانی حریم خصوصی و انتظارات امنیتی آن ها اثرگذار است و این دو مورد می توانند منتهی به تبعیت بیشتر پرسنل دورکار از مقررات و سیاست های امنیتی در سازمان ها شود.

     در جهان کنونی هر کدام از کشورها  به دنبال ربودن گوی پیشرفت از سایر رقبا هستند. بنابراین کشورهای در حال توسعه نیازمند استفاده از موتور محرکه قدرتمندی همچون گرایش کارآفرینانه است. ازاین رو هریک از کشورها که گرایش به کارآفرینی آن ها بالاتر باشد در مسیر جلوتری قرار می گیرد. در این مسیر پر تلاطم استفاده از تکنیک های موجود در رویکرد نوآوری باز موفقیت بیشتری برای این کشورها به وجود می آورد. از طرفی  شرکت های کوچک و متوسط علاوه بر تأکید به نوآوی، نیازمند بهره بردن از منابع و امکانات موجود نیز هستند. بنابراین وجود دوسوتوانی سازمانی به عنوان متغیر میانجی در این رابطه احساس می شود. تحقیق حاضر از جنبه هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی_ پیمایشی است. در این تحقیق79 شرکت از 99 شرکت کوچک و متوسط فعال در شهرک صنعتی شهر زاهدان به عنوان نمونه بررسی شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS 16 و Smart PLS 2  استفاده شده و سپس پایایی و روایی پرسشنامه تأیید گردید. چهار فرضیه اصلی برای این تحقیق در نظر گرفته شده است که نتایج تحقیق نشان می دهد که دوسوتوانی سازمانی به عنوان متغیر میانجی در رابطه بین گرایش کارآفرینانه و نوآوری باز در شرکت های کوچک و متوسط تأثیر مثبت و معناداری دارد.نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که گرایش کارآفرینانه بر نوآوری باز اثر می گذارد. بنابراین فرضیه اصلی تحقیق تأیید می شود. در نهایت پس از بررسی چهار فرضیه اصلی تحقیق نتیجه گرفته می شود که شرکت-های کوچک و متوسط با استفاده از گرایش کارآفرینانه به همراه دوسوتوان سازمانی می توانند به نوآوری دست یابند و از این طریق موفقیت اقتصادی بیشتری برای شرکت ها ایجاد می شود.

     هدف اصلی پژوهش حاضر، ارائه تحلیل پیرامون آثار عوامل محیطی بر تدوین خط مشی های کارآفرینانه در بانک سپه است. الگوی ارائه شده در قالب دو دسته عوامل بیرونی  شامل عامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و عوامل درونی شامل عامل حمایت های مالی، تکنولوژی، ساختار و فرآیند مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق حاضر از نظر هدف بنیادی و از نظر روش اکتشافی است. جامعه خبرگی پژوهش اساتید دانشگاهی متخصص در حوزه ی مربوطه، خبرگان و کارشناسان بانکی آگاه به حوزه ی کارآفرینی هست که به علت محدود بودن جامعه خبرگی، نمونه گیری انجام نشد و از روش سرشماری، تعداد 15 نفر به عنوان نمونه تعیین گردید. در این تحقیق از تکنیک دلفی فازی به منظور تعیین مؤلفه ها و ابعاد عوامل محیطی برای تدوین خط مشی های کارآفرینانه در بانک سپه استفاده شده است. برای این کار پرسشنامه ای تهیه و برای اعضای جامعه خبرگی فرستاده شد که در مجموع 7 بعد اصلی، 21 بعد فرعی و 40 مؤلفه را به عنوان عوامل محیطی موثر بر تدوین خط مشی های کارآفرینانه در بانک سپه شناسایی شد.

بررسی ها نشان می دهد علیرغم آنکه مطالعات متعددی در خصوص رفتارهای فرانقش، رفتارهای ضدشهروندی و عواملی که در شکل گیری آنها می توانند مؤثرباشند، کمتر موردتحقیق واقع شده اند. براین اساس، تحقیق حاضر به دنبال بررسی اثری که دو سبک اصیل و منافقانه می توانند بر رفتار ضدشهروندی از طریق جو اخلاقی سازمان داشته باشند، است. نمونه آماری تحقیق شامل 151 نفر از کارکنان بخش اداری اداره کل آموزش و پرورش خراسان جنوبی و سازمان های تابعه آن در سطح 11 شهرستان استان بوده که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. برای جمع آوری اطلاعات موردنیاز از پرسشنامه رهبری اصیل آوولیو و همکاران،(۲۰۰۶)، پرسشنامه محقق ساخته ی مدیریت منافقانه مبتنی بر مؤلفه های رفتار منافقانه کریسپ و کوتون(1994)، پرسشنامه جو اخلاقی ویکتور و کالن (1988) و پرسشنامه رفتار ضدشهروندی سازمانی اسپکتور و فاکس(2002) استفاده شدند. از مدلسازی معادلات ساختاری برای آزمون و تحلیل فرضیه ها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که اگرچه رهبری اصیل و مدیریت منافقانه بصورت مستقیم بر رفتار ضدشهروندی سازمانی اثر معناداری دارد. اما تاثیر آنها بر این رفتار از طریق فضای اخلاقی سازمان بیشتر است. رهبری اصیل از طریق ایجاد فضای اخلاقی مثبت می تواند منجر به تعدیل این رفتار شده، در حالیکه مدیریت منافقانه با شکل دادن به فضای اخلاقی ابزاری این نوع رفتار را تقویت می کند.

هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین عوامل مؤثر بر کارآفرینی منابع انسانی در شرکت های کوچک و متوسط سازمان منطقه آزاد چابهار می باشد. پژوهش از نظر هدف کاربردی- توسعه ای و از نظر روش، آمیخته (کیفی و کمی) است. در مرحله کیفی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و نظرسنجی از کارشناسان پرسشنامه پژوهش تهیه و در مرحله کمی با استفاده از پرسش نامه تدوین شده داده هایی از جامعه مورد نظر جمع آوری گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه کارکنان شرکت های کوچک و متوسط منطقه آزاد چابهار در سال 98 به تعداد 190 نفر است. برای انتخاب نمونه تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی ساده مبتنی بر جدول تصادفی استفاده شده است و با استفاده از فرمول کوکران 127 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. پایایی پرسش نامه با ضریب آلفای کرونباخ (880/0) مورد تایید قرار گرفت. به منظور تجزیه وتحلیل داده های گردآوری شده، از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. در سطح آمار توصیفی از جداول توزیع فراوانی، درصد استفاده شده و در سطح آمار استنباطی، پس از گردآوری اطلاعات برای تحلیل سؤالات پژوهش از آزمون تی تک نمونه ای استفاده شده است. کلیه تجزیه وتحلیل آماری با استفاده از نرم افزار23 spss انجام گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که: کلیه عوامل مؤثر بر کارآفرینی منابع انسانی در شرکت های کوچک و متوسط منطقه آزاد چابهار با میانگین 0712/3 از وضعیت متوسطی برخوردار هستند و همچنین از میان عوامل مؤثر بر کارآفرینی منابع انسانی، عوامل اجتماعی نسبت به سایر عوامل با میانگین 314/3 از وضعیت مطلوب تری برخوردار می باشد.