پژوهش های مدیریت عمومی (پژوهش های مدیریت سابق)

نگاشت شناختی فازی به عنوان یکی از روش های توسعه یافته در چارچوب مدل سازی نرم، این قابلیت را دارد که ماهیت پیچیده و مبهم مسائل را در قالب روابط علّی ساختاردهی کند و تحلیل کمّی از مسئله برای تصمیم گیران ارائه دهد. هدف از این تحقیق، تحلیل مولفه های موثر در دستیابی به مدیریت زنجیره تامین پایدار در صنعت پتروشیمی با استفاده از روش نگاشت شناختی فازی است. تحقیق حاضر از لحاظ نوع و هدف، کاربردی و از جهت نحوه به دست آوردن داده ها، توصیفی است. جامعه آماری تحقیق، مدیران ارشد و میانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت های وابسته است. نمونه گیری مبتنی بر روش دلفی و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند صورت گرفته است. به منظور دستیابی به هدف تحقیق، مولفه های موثر در انطباق پایداری در زنجیره تامین با روش فراترکیب استخراج و با استفاده از روش شناسی نگاشت شناختی فازی، ساختار علّی توانمندسازهای مدیریت زنجیره تامین پایدار ایجاد شد. در نهایت هر یک از مولفه ها در چارچوب این ساختار مورد تحلیل قرار گرفت. بر این اساس، مولفه های اشتراک گذاری منابع، تعهد شرکا به پایداری، تعهد به توسعه پایدار و آگاهی اعضای زنجیره تامین به ترتیب بیشترین اثرگذاری را در انطباق پایداری در زنجیره تامین صنعت پتروشیمی دارند.

در سال های اخیر رویکرد جدید در تحقیقات عدال سازمانی به بررسی پایبندی مدیران به عدالت در سازمان توجه دارد. این پژوهش به صورت کمّی انجام گرفته است. روش پژوهش از جنبه هدف آن، توصیفی و از نظر هدفمندی مطالعه بنیادی است. در مقاله حاضر، ارائه الگوی پایبندی مدیران به عدالت سازمانی (با رویکرد فردی و موقعیتی) در سازمان های دولتی مورد بررسی قرار گرفته است. داده های مورد نیاز برای این پژوهش با روش نمونه گیری خوشه ای از 356 مدیر سازمان های دولتی استان فارس و با استفاده از پرسشنامه جمع آوری  شده است. به منظور تحلیل داده ها در این پژوهش، از روش معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس  استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که پنج عامل فردی :(آگاهی به عدالت، قضاوت عادلانه، انگیزه عدالت، خودکارآمدی عدالت و  شخصیت عدالت) و سه عامل موقعیتی (سازمانی، مدیریتی و ویژگی های زیردستان) در پایبندی مدیران به عدالت سازمانی شناسائی شدند. همچنین، نتایج مطالعه نشان داد که عوامل فردی ازاهمیت بیشتری نسبت به عوامل موقعیتی برخورداراست. در بین عوامل فردی، عامل انگیزشی عدالت وآگاهی به عدالت و در بین عوامل موقعیتی عامل سازمانی، مهم ترین عوامل پایبندی مدیران به عدالت سازمانی می باشد.

اثربخشی، یکی از مباحث مهم و مورد توجه تمامی مدیران سازمان های بخش دولتی می باشد و عدم توافق همگانی در مورد ویژگی های سازمان های اثربخش، تمایز آنها از نظر اهداف و مأموریت های خاص و فرهنگهای مختلف آنهاست. این تحقیق قصد دارد مدیریت منابع انسانی را بر مبنای فرهنگ سازمانی مشارکتی در جهت بهبود اثربخشی عملکرد سازمانی متناسب سازی نماید. این تحقیق بر مبنای هدف بنیادی – کاربردی می باشد و در آن برای گرداوری داده ها از روش های کمی و کیفی استفاده می شود و از ابزارهای پرسشنامه و مصاحبه در گردآوری داده ها استفاده می گردد. جامعه آماری موردنظر خبرگان دانشگاهی با تخصص مدیریت منابع انسانی و خبرگان سیاستگذار در زمینه مدیریت منابع انسانی در نظام اداری کشور می باشند و تعداد نمونه آماری در مرحله اول جهت تکمیل پرسشنامه 40 نفر از خبرگان دانشگاهی و در مرحله دوم 10 نفر از کارشناسان خبره در سازمان اداری و استخدامی کشور توسط اساتید راهنما تعیین کفایت گردیده است. برای تجزیه و تحلیل داده های کمی حاصل از پرسشنامه از الگوریتم اجرای تکنیک دلفی فازی و در تجزیه و تحلیل داده های کیفی حاصل از مصاحبه نیز از تکنیک تحلیل مضمون استفاده شده است.  در پایان می توان نتیجه گرفت که علیرغم مواد قانونی موجود در بخش دولتی در خصوص اجرای استراتژی متعهدانه در فرهنگ سازمانی مشارکتی در شاخص های توانمندسازی، کار تیمی و توسعه قابلیتها می بایست بستر قانونی مناسبتری تدوین و تصویب گردد تا بتوان در این نوع فرهنگ به اثر بخشی مدیریت منابع انسانی و در نهایت اثر بخشی سازمانی دست پیدا کرد.

دستیابی به انرژی های پاک چالش بزرگ کشورهای در حال توسعه است زیرا انرژی به عنوان یک عامل سیاسی، نقش مهمی در توسعه اقتصادی-اجتماعی دارد. نفوذ بالای برق در زندگی روزمره، اهمیت تدوین خط مشی های مالی و تنظیمی مناسب تولید انرژی سبز با هدف حفظ محیط زیست و منابع موجود آشکار می شود. هدف این مطالعه تدوین مدلی جامع برای ایران؛ برگرفته از کشورهای آلمان و دانمارک است. این پژوهش از نوع کیفی است که ابتدا به مطالعه ادبیات (مقالات علمی، گزارش های ملی و بین المللی، قوانین تدوین شده) پرداخته است. سپس نتایج حاصل از مرور ادبیات در دو کشور هدف، با شرایط فعلی ایران (برگرفته از مرور قوانین و ادبیات علمی بعلاوه مصاحبه با خبرگان در مرکز پژوهش های مجلس جمهوری اسلامی ایران، وزارت نیرو و نیز سازمان مپنا) مقایسه و در انتها مرجعی جامع برای خط مشی گذاری توسعه انرژی سبز ارائه شد. مهمترین یافته ها شامل ابزارهای مالی و تنظیمی حامی انرژی سبز و نیز فاصله قابل توجه ایران با دو کشور هدف، از نظر میزان به کارگیری سوخت های فسیلی، کاربست انرژی های تجدیدپذیر (RE)، انتشار دی اکسیدکربن است. لذا به منظور ارتقاء جایگاه RE، ایران موظف به اصلاح ساختار تخصیص سوخت های رایگان به نیروگاه ها، توقف تولید انرژی صلح آمیز هسته ای، تدوین بسته مالیاتی سبز، اعمال معافیت های مالیاتی برای مشارکت کنندگان، تخصیص یارانه برای مشارکت در توسعه تجدیدپذیرها و تعویض سیستم های فرسوده، اعطای وام های کم بهره و یا بی بهره، آگاه سازی شهروندان و مالکیت محلی، تسهیل روند مشارکت، اجرای طرح های اجباری خرید انرژی سبز از جمله موارد توصیه شده در مدل پیشنهادی است.

پژوهش حاضر، با استفاده از رویکرد تفسیری و روش کیفی، الگویی از تاب آوری سازمانی را ارائه می دهد. استراتژی این تحقیق، داده بنیاد مبتنی بر رویکرد ظاهرشونده و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز بر اساس گام های کدگذاری گلیزر است. جامعه مورد مطالعه این پژوهش، شرکت های تولیدکننده محصولات صنعت ساختمان هستند که در استان مازندران فعالیت دارند. در این راستا، با مدیران، خبرگان و کارکنان مجرب و خبره که نسبت به فرآیندهای تاب آوری آگاهی کافی را داشته و آنرا ادراک کرده اند، مصاحبه های عمیقی صورت گرفت. به منظور ارائه الگو، باتوجه به نتایج مصاحبه ها و تحلیل های صورت گرفته، از خانواده «6سی گلیزر» استفاده شد. هرکدام از ابعاد این خانواده، دارای مولفه هایی است. علل اصلی شامل پیش کنش گری، بهینه سازی، انعطاف پذیری، رقابت موفق و مدیریت محصول است. عوامل همبسته نیز شامل تلاش های نوآورانه، مدیریت دانش گرا، مدیریت صحیح مالی و تحکیم سرمایه اجتماعی؛ اقتضائات شامل بسترهای برون سازمانی، جو سازمانی، فرهنگ سازمانی، نگرش های شغلی و سازمانی و مدیریت صحیح نیروی انسانی؛ و شرایط میانجی شامل مزیت رقابتی و مسئولیت اجتماعی است. پیامدها، شامل حفظ توانایی های سازمان، استحکام بخشی نگرش ها و رفتارهای سازنده و ارزش آفرینی در سطح کلان جامعه است و زمینه محیطی که مرتبط با زمینه اجرای تحقیق است شامل محبط نامساعد فروش و محیط نامساعد حمایتی است. این الگو به سازمان ها کمک می کند تا راه های تاب آورشدن را بشناسند و با کمک آن به تاب آوری سازمانی دست یابند، پیامدها نیز مدیران را ترغیب می کند تا به سمت تاب آور شدن سازمان، تلاش کنند.

از آنجایی که در دنیای امروز منابع انسانی تنها منبعی است که مزیتِ رقابتیِ پایدار ایجاد می کند؛ لازم است امر توسعه منابع انسانی همواره در سازمان ها اعم از خصوصی و دولتی مورد توجه قرار گیرد. به دلیل کاستی های موجود در این زمینه در این پژوهش سعی شد، مدل بومی برای توسعه منابع انسانی استان کرمان طراحی شود. روش پژوهش تفسیری و جامعه آماری آن را اسناد بالادستی، خبرگان منابع انسانی دانشگاه های معتبر و خبرگان منابع انسانی بخش دولتی این استان تشکیل می دهند. برای انتخاب خبرگان و اسناد بالا دستی از نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی استفاده شده است. با استفاده از تحلیل محتوا، داده های حاصل از بررسی اسناد و مصاحبه ها تجزیه وتحلیل گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در هر مرحله (ورود، فرآیند و پیامد) متغیرهایی در توسعه منابع انسانی دخیل هستند که مرحله ورود از دیگر مراحل بااهمیت تر است. البته بستر این استان در توسعه منابع انسانی نقش حیاتی و اساسی دارد. در حالی که متغیرهای شناسایی شده پژوهش برای توسعه منابع انسانی بخش دولتی استان کرمان هستند، متغیرهای آن می تواند برای بخش خصوصی و دیگر استان ها مفید و مثمرثمر باشد.

شناسایی موانع نگهداشت نخبگان علمی به عنوان سرمایه انسانی دانشگاه های برتر کشور به منظور آسیب شناسی و ایجاد زیرساخت لازم برای تحقق نگهداشت مؤثر آنان ضروری است. مقاله حاضر بادرنظرداشتن چندوجهی و بین رشته ای بودن موضوع مهاجرت نخبگان، ازطریق تشکیل فضای گفتمان در روش شناسی کیو، ابعاد مختلف فردی و سازمانی آن را در دو سطح خرد و کلان، شامل زیرمجموعه های اجرایی، اداری، آموزشی، علمی، سیاسی، اقتصادی، و اجتماعی شناسایی می نماید، و با تمرکز بر موانع سازمانی نگهداشت، براساس نگرش نخبگان علمی موردپژوهش (اعضای هیأت علمی مهاجرت کرده از 20 دانشگاه برتر ایران به 100 دانشگاه برتر خارج از ایران)، گونه های مختلف ذهنیت آنان درباره موانع سازمانی فراروی نگهداشت آنها را شناسایی و تبیین می کند. جمع آوری داده ها با استفاده از گردآوری گویه های کیو از 17 مشارکت کننده و ازطریق تحلیل عاملی کیو انجام می شود. براساس یافته های حاصل از استخراج و چرخش عامل ها، این سرمایه انسانی مهاجرت کرده براساس دیدگاه راجع به موانع فراروی نگهداشت آنان در دانشگاه محل کار در ایران، در 7 گونه نگرش خوشه بندی می شوند. درپایان، مختصات هریک از خوشه های کشف شده نگرش با مبانی کارکرد نگهداشت در مدیریت منابع انسانی و نیز با مشخصات جمعیت شناختی افراد شاخص در هر خوشه مورد تبیین قرار می گیرد و پیشنهادهای اجرایی در سطح سازمان موردمطالعه برای تحقق نگهداشت افراد دارای هریک از این گونه های نگرش ارائه می گردد.

جهت گیری های اخیر نظام آموزش عالی در کشورهای مختلف نشان می دهد که راهبرد حرکت به سوی دانشگاه های نسل سوم و چهارم باهدف تحقق دانشگاه کارآفرین و تأکید بر مدیریت دانش، به طور ویژه در دستور کار دانشگاه ها قرارگرفته است. با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر باهدف ارائه الگوی چابکی در دانشگاه کارآفرین با رویکرد مدیریت دانش انجام شده است. پژوهش حاضر برحسب هدف، کاربردی و با رویکرد کیفی نظریه برخاسته از داده ها انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل اساتید دانشگاهی صاحب نظر و خبرگانِ فعال در حوزه ی مدیریت منابع انسانی، کارآفرینی و مدیریت دانش می باشند. انتخاب افراد نمونه تا رسیدن به اشباع نظری از طریق نمونه گیری هدفمند گلوله برفی انجام گردید و درنهایت، نمونه پژوهش 25 نفری موردمطالعه قرار گرفتند. جمع آوری اطلاعات از مطلعان کلیدی، با روش مصاحبه اکتشافی و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از کدگذاری نظری انجام شده است. الگوی به دست آمده نشان می دهد، مقوله ی اصلی که به پیامدهای چابکی در دانشگاه کارآفرین منجر می شود، شامل قابلیت های چابکی موردنیاز دانشگاه کارآفرین جهت غنی سازی، رضایت مشتریان و ارائه راه حل به آن هاست که می توان از طریق محرک های چابکی و توانمند سازهای چابکی شاهد چابکی در دانشگاه کارآفرین با رویکرد مدیرت دانش بود.

نقش شفافیت اطلاعات مالی شرکتها و کارایی سرمایه فکری در سالهای اخیر اهمیت روزافزونی پیدا کرده است. اطلاعات مالی غیرشفاف با کاهش کیفیت اطلاعات، منجر به افزایش ریسک اطلاعاتی، عدم اعتماد سرمایه گذاران، کاهش نقدینگی و افزایش هزینه حقوق صاحبان سرمایه می شود. از طرف دیگر، ناکارایی سرمایه فکری از طریق کانال های مختلف همچون کاهش تولید دانش محور منجر به کاهش ارزش شرکت و افزایش هزینه حقوق صاحبان سرمایه خواهد شد. در این تحقیق به منظور فراهم کردن شواهد تجربی درباره تاثیر شفافیت اطلاعاتی و کارایی سرمایه فکری بر هزینه حقوق صاحبان سهام شرکت ها، اطلاعات مالی 93 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال های 1388 تا 1395 با استفاده از داده های ترکیبی و مدل اثرات تصادفی مورد مطالعه قرار گرفت. تحقیق حاضر از لحاظ هدف و ماهیت کاربردی – توصیفی با تاکید بر روابط همبستگی بوده و از شیوه مطالعات کتابخانه ای جهت جمع آوری داده ها استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان داد که کارایی سرمایه فکری، سرمایه انسانی و سرمایه فیزیکی با هزینه حقوق صاحبان سهام رابطه دارد، ولی بین متغیرهای شفافیت اطلاعاتی وکارایی سرمایه ساختاری با هزینه حقوق صاحبان سهام رابطه ای وجود ندارد. بنابراین، در تصمیم گیریهای مدیریتی و سرمایه گذاری شرکتها، نقش کارایی سرمایه فکری، سرمایه انسانی و سرمایه فیزیکی در کاهش هزینه حقوق صاحبان سهام نباید نادیده گرفته شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل عوامل تأثیرگذار در ارتقاء سیستم های اطلاعاتی و تداوم خدمات فناوری اطلاعات انجام شده است. براساس مدل این پژوهش، عوامل مؤثر پیاده سازی سیستم مدیریت امنیت اطلاعات (ISMS)  در 9 بُعد  و عوامل مؤثر کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات (ITIL) در 5 بُعد موردبررسی و تحلیل قرارگرفته اند. این پژوهش از  نوع توصیفی پیمایشی است. متوسط تعداد اعضای جامعه آماری این پژوهش 100 نفر در نظر گرفته شده که شامل مدیران و کارشناسان حوزه امنیت اطلاعات و خدمات فناوری اطلاعات سازمان های دولتی و خصوصی، مدیران ارشد شرکت های ارائه دهنده خدمات مدیریتی، فنی، عملیاتی و آموزشی امنیت اطلاعات و درنهایت اساتید و خبرگان با زمینه فعالیت یا پژوهش حوزه امنیت و خدمات فناوری اطلاعات است. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان محاسبه و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه برای 80 نفر از اعضای جامعه آماری ارسال و جمع آوری شده است. برای پایایی متغیرهای پژوهش از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شده است که ضریب آلفای کرونباخ تمامی متغیرها از حداقل مقدار 65/0 بیشتر است. برای بررسی روایی سازه (همگرا) از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. تمامی مقادیر میانگین واریانس استخراج شده از 5/0 بیشتر هستند و بنابراین مدل اندازه گیری از روایی همگرای مناسب برخوردار است. در این پژوهش جهت آزمون سوالات و برازندگی مدل از روش تحلیل عاملی، حداقل مربعات جزئی و آزمون t تک نمونه ای استفاده شده است. بر اساس یافته ها، تاثیر پیاده سازی سیستم مدیریت امنیت اطلاعات و کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات بر ارتقاء سیستم های اطلاعاتی و خدمات فناوری اطلاعات تأیید گردید و عوامل تأثیرگذار بیان و راهکارهایی برای بهبود وضعیت سازمان ها ارائه شده است.

هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان توفیق طلبی و وجدان کاری کارکنان و پیش بینی آن از طریق پایبندی به رفتارهای اخلاقی کارکنان اداره ی آموزش و پرورش شهر زاهدان ناحیه ی یک و دو می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف «کاربردی» و از نظر جمع آوری اطلاعات، همبستگی می باشد. جامعه ی آماری شامل کلیه ی کارکنان اداره ی آموزش و پرورش زاهدان ناحیه ی یک و دو به تعداد 223 نفر می باشد. روش نمونه گیری، طبقه ای بوده و حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان برآورد شده است. به این ترتیب با توجه به جامعه ی 223 نفری پژوهش، حجم نمونه 138 نفر به نسبت نواحی تعیین شد. پژوهش حاضر دارای سه متغیر اصلی می باشد که رفتارهای اخلاقی با پرسشنامه ای از لوزیر (1993)، توفیق طلبی با پرسشنامه ی سپاهی (2012) و وجدان کاری با پرسشنامه ی کاستا و مک کرای (1992) مورد سنجش قرار گرفتند. روایی پرسشنامه ها به صورت صوری مورد تایید اساتید قرار گرفت و پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد که پرسشنامه های رفتارهای اخلاقی، توفیق طلبی، و وجدان کاری به ترتیب دارای پایایی مقبول 93/.، 87/.، و7/. می باشند. در این پژوهش از دو روش توصیفی و استنباطی (آزمون های آماری  t تک گروهی، t مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی) برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از پرسشنامه استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که کارمندان اداره ی آموزش و پرورش زاهدان در دو ناحیه به میزان بالایی به رفتارهای اخلاقی پایبند هستند؛ توفیق طلبی کم تر از متوسط و وجدان کاری بالایی دارند. بین پایبندی به رفتارهای اخلاقی با توفیق طلبی و پایبندی به رفتارهای اخلاقی با وجدان کاری رابطه ی معناداری مشاهده نشد. اما بین توفیق طلبی با وجدان کاری رابطه ی معنی دار و مثبتی دیده شد. پایبندی به رفتارهای اخلاقی به میزان 3 درصد توانست توفیق طلبی را پیش بینی کند؛ که این میزان پیش بینی کم می باشد.

هدف از پژوهش حاضر شناسایی و رتبه بندی ابعاد مدیریت بر مبنای ارزش در دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران بوده است. این پژوهش توصیفی از نوع زمینه یابی و از نوع مطالعات کاربردی بوده است و داده های موردنظر با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته گردآوری شد. روایی پرسش نامه با استفاده از روایی صوری و محتوایی و پایایی از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل اعضای هیات علمی تمام وقت با مرتبه علمی استادیار، دانشیار و استاد بوده است؛ و از این جامعه تعداد 212 نفر با بهره گیری از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای برحسب درجه واحد دانشگاهی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. یافته های حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی منجر به شناسایی دوازده بعد شامل اعتماد سازمانی، چشم انداز، خود ارزشیابی، آداب اجتماعی، مکانیزم های انگیزشی، مشتری محوری، تعهد سازمانی، آرمان گرایی، انسجام و یکپارچگی، آموزش و توانمندسازی، توسعه منابع و تجربه و مهارت گردید؛ و بعد آرمان گرایی رتبه اول و بعد مکانیزم های انگیزشی در رتبه آخر قرارگرفته اند؛ بنابراین شناسایی و ترویج ابعاد و مؤلفه های مدیریت بر مبنای ارزش می توانند ملاک و معیار مطمئنی برای برنامه ریزی ها، سیاست گذاری ها و تصمیم سازی ها در دانشگاه باشند.