دانش انتظامی

دانش انتظامی

دانش انتظامی سال بیست و یکم زمستان 1398 شماره 4 (پیاپی 85) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

ساخت و بررسی روایی و پایایی پرسشنامه پلیس متخصص براساس الگوی شایستگی های پلیس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پلیس متخصص مدل شایستگی فنی-تخصصی عملیاتی حرفه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۳ تعداد دانلود : ۵۶۵
هدف: پژوهش حاضر باهدف ساخت و بررسی روایی و پایایی پرسشنامه پلیس متخصص بر اساس الگوی شایستگی های پلیس دانشگاه علوم انتظامی امین انجام شده است. روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع مطالعات پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه فارغ التحصیلان مصوب دوره 22 پنج رسته (راهور، انتظامی، مرزبانی، آگاهی و اطلاعات) در سال 1394 تشکیل دادند. در این تحقیق تعداد 181 نفر (تعداد 56 نفر در هر 5 رسته) از بین 400 نفر فارغ التحصیل مصوب دوره 22 به طور تصادفی از استان های بوشهر، کردستان، کرمانشاه و البرز، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه پلیس تخصصی ابراهیمی قوام (1394) بود که ازنظر روایی محتوایی و مقوله های استخراج شده بر مبنای الگوی شایستگی، به تأیید اساتید دانشکده های آگاهی - اطلاعات، مرزبانی، راهور و انتظامی و عملیاتی قرارگرفته بود. در تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از نرم افزار spss23 استفاده شده است. یافته ها: یافته های به دست آمده نشان داد که از مجموعه گویه های پرسشنامه مذکور، عامل شایستگی های فنی – تخصصی 97/32 درصد واریانس و عامل شایستگی های عملیاتی 21/28 درصد و درنهایت عامل شایستگی های حرفه ای 26/21 درصد واریانس کل ابزار را توجیه می کند. همچنین، ضرایب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه پلیس متخصص در رسته راهور 85/0، رسته انتظامی 91/0، رسته مرزبانی 88/0، رسته آگاهی 87/0 و رسته اطلاعات 90/0 به دست آمد که نشان از همسانی درونی بالایی این ابزار است. نتیجه گیری: درمجموع، می توان گفت که ضرایب روایی و پایایی به دست آمده از پژوهش رضایت بخش بود و می توان از آن در ارزیابی شایستگی های رسته های مختلف دانشگاه علوم انتظامی استفاده نمود.
۲.

ظرفیت های سازمان اینترپل در مبارزه با جرایم و مجرمین توسط پلیس بین الملل ناجا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سازمان اینترپل جرم مجرمین جرایم سازمان یافته پلیس بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۴ تعداد دانلود : ۳۸۱
زمینه و هدف: شناخت و احصاء دقیق و فنی ظرفیت های سازمان اینترپل موضوع بسیار تعیین کننده ای در چگونگی همکاری پلیس بین الملل ناجا با این سازمان بین المللی با توجه به قوانین و مقررات موجود در امر مبارزه با جرایم و مجرمین می باشد. این پژوهش باهدف دستیابی، احصاء و رتبه بندی این ظرفیت ها انجام شده است. وش شناسی: پژوهش حاضر برحسب هدف کاربردی و توسعه ای و ازلحاظ روش گردآوری اطلاعات توصیفی- پیمایشی محسوب می شود که با نگاهی به سند چشم انداز 1404 برای جمهوری اسلامی ایران با رویکرد آمیخته انجام شده است. در این راستا پرسشنامه محقق ساخته ای حاوی 121 گویه، بین خبرگان توزیع که 60 پرسشنامه قابل تجزیه وتحلیل جمع آوری شد. اطلاعات جمع آوری شده پس از اعتبارسنجی ای تجزیه وتحلیل گردیده است و ظرفیت های استخراج شده با آزمون تی[1] تک نمونه ای در سطح اطمینان 95 درصد تأیید و با آزمون فریدمن رتبه بندی شدند یافته ها: بیست مؤلفه ظرفیت های سازمان اینترپل در شش بعد سامانه ای و فن آوری، راهبردی، اطلاعاتی و عملیاتی، دیپلماسی و همکاری، حقوقی- پلیسی و آموزش مورد تأیید قرار گرفت و رتبه بندی شدند .نتیجه گیری: رتبه بندی ظرفیت های سازمان اینترپل در مبارزه با جرایم و مجرمین، مهم ترین این ظرفیت ها را «ظرفیت سامانه ای و فناورانه» و «راهبردی» نشان داد. این بدان معناست که سازمان اینترپل بر اساس یک رویکرد اطلاعات محور، درصدد مقابله و مدیریت راهبردی جرایم و مجرمین در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی می باشد <br clear="all" />  
۳.

تدوین و اعتبار یابی شاخص های فرهنگ پلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ پلیس شاخص نیروی انتظامی فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۳۲۹
زمینه و هدف: پلیس برای بهبود عملکرد خود به دنبال رویکردهای کاربردی و نوینی است که فرهنگ پلیسی می تواند در این زمینه مؤثر باشد و هدف پژوهش حاضر تعیین شاخص های فرهنگ پلیس بود. روش: پژوهش ازلحاظ هدف توسعه ای، ازنظر جمع آوری اطلاعات با رویکرد آمیخته و با طرح اکتشافی انجام شد. جامعه پژوهش، متخصصان علوم اجتماعی و روسای کلانتری های همدان بودند که 27 نفر بودند و بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و قاعده رسیدن به حد اشباع 16 نفر در بخش کیفی و 10 نفر در بخش کمی به عنوان نمونه تعیین شد. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات کیفی از روش مقوله بندی و کدگذاری استفاده شد. در بخش کمی نیز از روش CVR برای اعتبارسنجی و تحلیل یافته ها استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد شاخص های فرهنگ پلیس شامل آشنایی با حقوق شهروندی و رعایت حقوق شهروندی مردم، مسئولیت پذیری پلیس در ابعاد مختلف، برخورد مناسب با مردم و حفظ کرامت انسانی آن ها، احترام به هنجارها و بایدونبایدهای فرهنگی جامعه، زیبایی لباس، تجهیزات و ساختمان پلیس، آگاهی و استفاده از مسائل روانشناسی در برخورد و تعامل با مردم، مشهود بودن نظم در رفتار و پوشش پلیس، برخورداری از فن بیان مناسب و مهارت گفتگو، برخورداری پلیس از اقتدار توأم با احترام، موقعیت شناسی و عمل متناسب با شرایط فرهنگی، تعامل با مردم و به خصوص نخبگان و عقلای شهر، آشنایی با قومیت ها و فرهنگ های مختلف، توجه به نیازهای فردی و معیشت کارکنان پلیس، ترویج فرهنگ یادگیری مادام العمر در سازمان پلیس، وجود فرهنگ شایسته سالاری در سازمان و درنهایت ترویج فرهنگ قانون مداری در پلیس بود. نتیجه گیری : درنتیجه 16 شاخص مورد تائید متخصصان واقع شد که این شاخص ها در دو بعد درون و برون سازمانی دسته بندی شدند.
۴.

مدیریت بحران های اجتماعی ناشی از نقاط بحرانی در کلان شهرها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقاط بحرانی کلان شهر آسیب های اجتماعی بحران اجتماعی نقاط آلوده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۳ تعداد دانلود : ۵۰۷
زمینه و هدف: برخی از مناطق شهری در کلان شهرها تحت تغییرات نرم و آرام در بسترهای موصوف به نقاط بحرانی تبدیل می شوند. این مناطق یا نقاط بحرانی مستعد ایجاد بحران های اجتماعی هستند یا بحران های اجتماعی حاصل از سایر موضوعات را گسترش می دهند. هدف از انجام این تحقیق، ارائه مدل مدیریت بحران های ناشی از نقاط بحرانی در کلان شهرها بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر برحسب هدف از نوع تحقیقات کاربردی- توسعه ای، برحسب دستاورد یا نتیجه تحقیق از نوع کاربردی محسوب می شود که با رویکرد کیفی انجام شد. قلمرو زمانی این تحقیق دهه 1390 در کلان شهر تهران بود. جامعه آماری تحقیق خبرگان حوزه های مرتبط با موضوع بودند که پس از مصاحبه نیمه ساختاریافته با ده نفر از آنان، تحقیق به اشباع نظری رسید. پس از پیاده سازی متن مصاحبه های انجام شده به روش افقی سازی، مقوله های محوری به دست آمده و سپس با استفاده از نظرات خبرگان در روش دلفی دسته بندی منطقی انجام شد. یافته ها و نتایج: مدل مدیریت بحران ناشی از نقاط بحرانی در کلان شهرها، شامل مراحل پیش بینی، پیشگیری، مواجهه و مقابله و ترمیم و بازسازی است. پیش بینی بحران مبتنی بر رصد بسترهای شکل گیری این نقاط در ابعاد فرهنگی- اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و کنترلی- نظارتی است. با اتکا به این یافته ها باید از شکل گیری بحران پیشگیری کرد. در مواجهه با این نوع بحران معمولاً نیازی به اقدامات سلبی نیست ولی در صورت پیشرفت بحران و نیاز به مقابله، از این نوع اقدامات نیز استفاده می شود. به هرحال پس از کنترل بحران، مراحل ترمیم و بازسازی در صدر برنامه های مدیران شهری قرار می گیرد
۵.

ابعاد حقوقی تیراندازی پلیس به اشخاص غیر مظنون از منظر دکترین قصد انتقالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پلیس قصد دکترین قصد انتقالی تیراندازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۲ تعداد دانلود : ۷۹۷
زمینه و هدف: تشخیص ماهیت روانی جنایات ناشی از خطای محاسباتی مأمورین انتظامی نسبت به «اشخاص ثالث و بی گناهی» – غیر از مظنون- که به صورت اتفاقی، در محل حادثه حضور داشته یا در حال عبور بوده اند، چالشی برجسته محسوب می شود. این مقاله، سعی نمود ابعاد مختلف این رویداد را در انطباق با یکی از تئوری های سنتی کامن لا تحت عنوان «قصد انتقالی» مورد واکاوی قرار دهد. دکترین مزبور، متضمن این دیدگاه بود که در فرض تیراندازی عمدی و غیرقانونی به سمت هدفی انسانی و وقوع جنایت بر هدفی تصادفی که مقصود فاعل نبوده، قصد مجرمانه نسبت به هدف اولیه، عیناً به قربانی غیر مقصود منتقل و جنایت حاصله، عمدی فرض می شد. در این راستا، با توجه به اینکه بر اساس مقررات داخلی، وجاهت تیراندازی مأمور، مستلزم رعایت تمامی قیود قانونی می باشد و نقض مقررات به کارگیری سلاح، می تواند منجر به زوال مشروعیت عمل در فرض خطا گردیده و مأمور خاطی را در معرض اتهام جنایت عمدی قرار دهد، ارزیابی مواضع اشتراکی و اختلافی دکترین قصد انتقالی و مقنن کیفری ایران، حائز اهمیت بوده است. روش: با توجه به موضوع نظری تحقیق، روش آن کیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی نظیر کتب و مقالات بوده است. ارائه مطالب، به سبک تحلیلی و توصیفی انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهشی حاکی از آن است که موضع سخت گیرانه قصد انتقالی که سوءنیت مأمور را نسبت به قربانی ثالث مفروض می داند، با اصل حقوقی لزوم اثبات قصد و موضع فعلی قانون جزای ایران در تعارض است. نتیجه گیری: رویکرد جاری قانون جزای ایران با فاصله گرفتن از مواضع افراطی دکترین قصد انتقالی، متمایل به غیرعمدی دانستن جنایات مورد بحث است؛ مگر آنکه ثابت شود مأمور قاصد در ارتکاب یا عالم و ملتفت به نتایج حاصله بوده که فرض عمدی بودن آن تقویت می شود.
۶.

الگوی رشد دینی و اخلاقی دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی امین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رشد دینی رشد اخلاقی دانشگاه علوم انتظامی امین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۸ تعداد دانلود : ۴۱۸
زمینه و هدف: مفهوم و معنی تعلیم و تربیت اخلاقی و دینی در طول تاریخ موردنظر و مداقه بسیاری از صاحب نظران و اندیشمندان تربیتی بوده است و اکنون نیز موردتوجه بسیاری از روان شناسان، جامعه شناسان و فلاسفه و متکلمان و مربیان تربیتی است. هدف اصلی پژوهش، ارائه الگوی رشد تربیت دینی و اخلاقی در دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی امین بوده است. روش: روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است که به صورت پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری شامل: اعضای هیئت علمی، مدیران و دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی امین تهران بوده است. نمونه آماری از طریق روش نمونه گیری هدفمند (n=15) انتخاب گردید. جهت دستیابی به اهداف تحقیق مصاحبه باز پاسخ با نمونه آماری گرفته است که در طی آن 6 مقوله کلی،17 مؤلفه و بیش از 230 خرده مقوله (کدباز) شناسایی شد. جهت توصیف یافته ها، پس از انجام استخراج مضامین از سند تحول بنیادین تعلیم و تربیت و مصاحبه های انجام شده و دسته بندی داده ها، فرآیند تجزیه وتحلیل داده ها از طریق تحلیل داده بنیاد کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام و سپس، مضامین کلان نام گذاری و مدل مفهومی تحقیق ارائه گردیده است. یافته ها: مطابق یافته های تحقیق شرایط علی مؤثر بر رشد دینی و اخلاقی شامل شبه گستری دینی، الگوسازی جوانان و هویت دینی، عوامل مداخله گر شامل تعارض رسانه ای، مسائل اقتصادی و تبلیغات ضد دین و عوامل زمینه ای شامل تعامل دانشگاه و حوزه علمیه، تخصص اساتید و اعتبار منابع درسی است همچنین راهبردهای این تحقیق برای رشد تربیت اخلاقی و دینی شامل فرهنگ سازی، آموزش همه جانبه اخلاق دینی، تقویت مذهبی و گسترش ایدئولوژی دینی بوده است که پیامدهای آن اخلاق گرایی، ارتقای قدرت فهم و استدلال و پایداری ارزش ها گردیده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده به مسئولین پیشنهاد می گردد که در جهت ارتقای رشد تربیت دینی و اخلاقی شرایط علی، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر و راهبردها را به عنوان یک نظام نامه راهنمایی برای توسعه رفتار دینی و اخلاقی دانشجویان دانشگاه مدنظر قرار دهند.
۷.

رابطه مدیریت دانایی و فرهنگ سازمانی پرسنل راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ (موردمطالعه: منطقه یک تهران بزرگ)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مدیریت دانایی فرهنگ سازمانی کسب دانش توسعه دانش تسهیم دانش ارزیابی دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۳۷۸
زمینه و هدف: فرهنگ سازمانی یکی از عوامل مهم مؤثر بر بقا و کارایی یک سازمان می باشد. مدیریت دانایی را تلاش برای کشف دارایی نهفته در ذهن افراد و تبدیل این گنج پنهان به دارایی سازمانی گویند زمانی یک سازمان موفق می باشد که از مدیریت دانایی در آن سازمان استفاده شده باشد لذا این پژوهش به بررسی رابطه مدیریت دانایی با فرهنگ سازمانی پرسنل راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ پرداخته است. روش پژوهش: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش از نوع توصیفی و پیمایشی بوده است. در این پژوهش با استفاده از دو پرسشنامه مدیریت دانایی از لاوسن (2004) و پرسشنامه فرهنگ سازمانی ازکامرون وکویین (1999) البته پس از تغییر و انطباق با فرضیه ها و شرایط پلیس راهور، اقدام به جمع آوری اطلاعات از کارشناسان تصادفات منطقه یک راهور تهران بزرگ به صورت تمام شمار (76 نفر) شده است ضریب آلفای کرونباخ این پژوهش 94/. محاسبه و روایی پرسشنامه نیز توسط متخصصان امر مورد تائید قرارگرفته است. با استفاده از آزمون های کولموگروف اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن داده ها و در بررسی مفروضات از روش همبستگی پیرسون و روش همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. یافته ها: هر دو مقیاس مدیریت دانایی و فرهنگ سازمانی از توزیع نرمال برخوردار بوده هم چنین مؤلفه های هدف های دانایی، شناسایی دانایی، استفاده از دانایی، نگهداری دانایی و ارزیابی دانایی نرمال و سه مؤلفه کسب دانش، توسعه دانش و تسهیم دانش غیر نرمال می باشند رابطه بین مدیریت دانایی و ارتقاء فرهنگ سازمانی در پلیس راهور 0.799r= به دست آمد و همبستگی بین این دو مؤلفه در سطح P=0.000 معنی دار بوده است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داده است که بین مدیریت دانایی و فرهنگ سازمانی و مؤلفه های هشتگانه آن شامل تعیین هدف های دانایی، شناسایی دانایی، کسب دانایی، توسعه دانایی، تسهیم دانایی، استفاده از دانایی، نگهداری دانایی و ارزیابی دانایی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
۸.

تأثیر قانون بر ترویج خشونت خانگی علیه زنان (مطالعه کیفی: زنان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خشونت خانگی عوامل فردی و اجتماعی قانون مدنی قانون مجازات اسلامی اصلاح قانون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۹ تعداد دانلود : ۵۰۷
زمینه و هدف: خشونت خانگی علیه زنان مشکل اجتماعی مهمی است که پژوهش های بسیاری از سوی جامعه شناسان و جرم شناسان برای شناسایی عوامل این مشکل و پیشگیری یا کاهش آن انجام شده است.این پژوهش ها با وجود بررسی نقش عوامل اجتماعی و فردی چون سن،اقتصاد،فرهنگ و...،نسبت به تبیین قوانینی که خود می توانند زمینه اعمال خشونت خانگی علیه زنان را فراهم آورند کم توجهی نشان داده اند.همین امر انگیزه ای شد تا پژوهش حاضر به بررسی تأثیر قوانین بر افزایش خشونت خانگی علیه زنان بپردازد.   روش: پژوهش حاضر از نظر شیوه اجرا، کیفی و از نظر نوع، توصیفی-تبیینی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را زنان در شهرتهران تشکیل داده اند.نمونه گیری به شیوه در دسترس انجام و با65نفر اشباع نظری حاصل شد. جمع آوری داده ها به شیوه مصاحبه نیمه ساختاریافته و به شکل حضوری،تلفنی و همچنین در شبکه های مجازی انجام شد و داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت. یافته ها و نتایج: شناسایی مواد مختلف قانون مدنی و مجازات اسلامی و سایر قوانین که می تواند تأثیر بسیار در افزایش شمار خشونت خانگی علیه زنان داشته باشد، نشان داد جرم انگاری ها و کیفرگذاری های متعدد در لایحه تامین امنیت زنان در برابر خشونت،تا زمان اصلاح قوانینی که خود بسترساز ایجاد،تقویت و شیوع خشونت علیه زنان هستند و فرهنگ مردسالارانه و قیم مآبانه مردان نسبت به همسران خود را به جامعه تزریق می کنند، نمی تواند در کنترل خشونت موثر باشند بلکه تنها به تورم جزایی و افزایش جمعیت کیفری منجر می شود؛ امری که همسانی چندانی با سیاست های کلان و اعلام شده از سوی مقام معظم رهبری ندارد. پیشنهادمی شود اگر هدف واقعی از طرح لوایحی همچون تأمین امنیت زنان در برابر خشونت، مقابله با پدیده خشونت خانگی علیه زنان و تأمین امنیت آنان ضمن حفظ کیان خانواده است، در درجه اول قوانین حاضر که بعضاًخود شرایط اعمال خشونت را فراهم کرده و باعث ترویج این پدیده می شود اصلاح گردد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۷