مدیریت فرهنگ سازمانی (فرهنگ مدیریت)
مدیریت فرهنگ سازمانی سال چهاردهم تابستان 1395 شماره 2 (پیاپی 40) (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
بر اساس یافته های پژوهش ها، مدیران برای پرورش شایستگی ها و بهبود عملکرد خود بیشتر شیوه های یادگیری غیررسمی را به کار می گیرند. اما این دغدغه تا کنون در محیط کسب وکار ایران پژوهش نشده است. لذا، هدف از انجام دادن این پژوهش شناسایی روش های یادگیری غیررسمی مدیران منابع انسانی است. به این منظور، با به کارگیری رویکرد روایتی و ابزار مصاحبه های واقعه محور، تجربه های ده نفر از مدیران منابع انسانی در ارتباط با طراحی و پیاده سازی یکی از سیستم های منابع انسانی شناسایی شده است. پس از کدگذاری سه مرحله ای، در مجموع هفت مقوله و 21 روش یادگیری برای مدیران منابع انسانی سازمان های بزرگ شناسایی شد. به منظور اولویت بندی روش های یادگیری مدیران منابع انسانی 301 پرسشنامه توزیع و جمع آوری شده است. نتایج آزمون فریدمن نشان می دهد روش های یادگیری از طریق تعامل با مشاوران، کارشناسان و مدیران منابع انسانی، یادگیری از طریق گفت وگو با مشاور- معلم باتجربه و یادگیری از طریق مطالعة کتاب ها، مقالات و منابع علمی و یادگیری از شکست های کاری چهار روش یادگیری غیررسمی با اولویت بالاتر در بین مدیران منابع انسانی بوده است.
بررسی عوامل محرک خلاقیت سازمانی بر اساس ادراک دانشگاهیان (مورد مطالعه: دانشگاه خلیج فارس)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سازمان های امروزی به ویژه دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی، با محیط های به سرعت در حال تغییر روبه رو هستند و باید به طور مستمر نوآور باشند تا بتوانند در صحنة رقابت باقی بمانند و این فقط با ایجاد نظرها و پاسخ های قوی ناشی از فرایند خلاقیت سازمانی ممکن است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل محرک خلاقیت سازمانی در دانشگاه خلیج فارس انجام گرفته است. بدین منظور، موضوع پژوهشی در قالب بررسی متون نظری خلاقیت در سازمان بررسی شد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوة گردآوری اطلاعات، توصیفی و از نوع همبستگی است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامة محقق ساخته بوده است که بین دانشگاهیان دانشگاه خلیج فارس توزیع شد. برای تعیین پایایی ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده و داده های جمع آوری شده با تحلیل مسیر و تحلیل رگرسیون خطی تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد مدل مفهومی پژوهش دربردارندة چهار بعد اصلی خلاقیت سازمانی، عوامل فردی، گروهی و سازمانی است. همچنین، نتایج نشان داد عوامل فردی و عوامل سازمانی به طور مستقیم، و عوامل گروهی به طور مستقیم و غیرمستقیم بر خلاقیت سازمانی تأثیر می گذارند.
بررسی همراستایی استراتژیک کسب وکار و فناوری اطلاعات از دیدگاه مدیران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف بررسی و ارزیابی همراستایی استراتژیک کسب وکار و فناوری اطلاعات از دیدگاه مدیران سازمان انجام گرفته است. تحقیق حاضر با مدل سطح بلوغ همراستایی استراتژیک لوفتمن و عوامل ارتقای همراستایی گارتلن و شنکز همراستایی را ارزیابی کرده است. جامعة آماری تحقیق حاضر مدیران مؤسسة پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی (53 نفر) می باشند که به روش سرشماری مورد مطالعه قرار گرفته اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده است. میانگین همراستایی استراتژیک نشان می دهد، مؤسسه در سطح دوم بلوغ همراستایی (مرحلة تعهد) قرار دارد. از میان ابعاد همراستایی استراتژیک، ابعاد ارتباطات، شایستگی و ارزش سازمانی، مدیریت و سطح اعمال اختیار، حیطة عمل و زیرساخت فناوری و مهارت ها در سطح دوم و بعد مشارکت در سطح سوم قرار گرفت. مدیران کسب وکار و مدیران فناوری اطلاعات، هر دو بلوغ همراستایی را در سطح دوم ارزیابی کردند.
طراحی مدل مفهومی برای سنجش فرهنگ دانش سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف مطالعة حاضر ترسیم چارچوب مناسب برای طراحی و اجرای پروژه های مدیریت دانش در سازمان های تحقیقاتی و دانش بنیان با تأکید بر فرهنگ دانش است. ابتدا به روش کتابخانه ای متون نظری تحقیق بررسی شد. سپس، با استخراج شاخص ها و مؤلفه های مؤثر بر فرهنگ دانش، مدل مفهومی برای سنجش فرهنگ دانش طراحی شد. در پایان برای اعتبارسنجی ابزار تحقیق از طریق نظرسنجی و مصاحبه با خبرگان و در مرحلة بعد به منظور اعتبارسنجی ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه بین محققان و کارکنان کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران توزیع و به روش اعتبار محتوا و اعتبار عاملی بررسی شد. برای پایایی ابزار اندازه گیری دو معیار همسازی درونی و آلفای کرونباخ به کار گرفته شد. از طریق مطالعة متون نظری و تحقیقات حوزة مدیریت دانش، اجزا، ابعاد، و عوامل مؤثر بر فرهنگ دانش شناسایی شده، سپس، مدل مفهومی فرهنگ دانش طراحی شد. نتایج ارزیابی متغیرهای ابزار نشان داد بین همة مؤلفه های مورد بررسی رابطة معناداری وجود دارد که نشان دهندة همسازی درونی بالای ابعاد پرسشنامه است. از طرفی، معیار آلفای کرونباخ با ضریب بالای 7/0 نشان دهندة پایایی ابزار بود.
بررسی توأم نقش هوش سازمانی و بالندگی سازمانی در عملکرد شرکت های شهرک صنعتی شهید سلیمی تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش به بررسی توأم نقش هوش سازمانی و بالندگی سازمانی در عملکرد سازمانی پرداخته است. تحقیق مورد نظر از حیث ارتباط بین متغیرهای تحقیق، از نوع همبستگی و از نظر روش انجام دادن تحقیق پیمایشی است. برای سنجش موضوع تحقیق، مدل مفهومی براساس متون نظری موضوع طراحی شد. نمون ة آماری پژوهش حاضر 85 شرکت از شرکت های شهرک صنعتی شهید سلیمی تبریز است که به روش تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است که روایی و پایایی آن بررسی و تأیید شد. برای بررسی رابطة بین متغیرهای تحقیق، مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار آموس انجام گرفت. یافته های تحقیق نشان داد در شرکت های مورد مطالعه، بین هوش و عملکرد سازمانی رابطة مثبت و قوی برقرار است. همچنین، رابطة بین هوش و اصول بالندگی سازمانی، مثبت و معنادار است، ولی بین اصول بالندگی و عملکرد سازمانی رابطة معناداری وجود ندارد. بنابراین، مشخص شد، اگر چه هوش به طور مستقیم بر عملکرد سازمانی تأثیر مثبت و قوی دارد، با میانجی گری بالندگی سازمانی نتوانسته بر عملکرد تأثیرگذار باشد. بر این اساس، پیشنهادهایی برای ارتقای عملکرد سازمانی با تأکید بر هوش سازمانی و مشارکت فعال تر اصول بالندگی سازمانی مطرح شد.
شناسایی الگوهای رفتاری کاربران فناوری اطلاعات دانشگاه ولی عصر رفسنجان: پژوهشی بر مبنای روش کیو(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر ذهنیت های اعضای دانشگاه ولی عصر رفسنجان را دربارة کاربرد فناوری اطلاعات مطالعه می کند و با به کارگیری روش کیو به دنبال شناخت ذهنیت های گروه های مختلف دربارة کاربرد فناوری اطلاعات است. بر این اساس بعد از مطالعة تالار گفتمان (دیدگاه های مختلف دربارة موضوع پژوهش)، نمونة مناسب کیو به صورت 42 گویه که نمایندة تالار گفتمان است، انتخاب شد. سپس، نمونة افراد مورد نیاز برای مطالعه شامل 58 نفر از استادان، دانشجویان و کارکنان دانشگاه انتخاب شدند و پرسشنامة کیو در اختیار آن ها قرار گرفت. بعد از جمع آوری و تحلیل داده ها سه الگوی ذهنی آشکار شد که بر اساس گزاره های متمایزکننده بدین صورت نامگذاری شد: دیده بانان[Mj1] علم، همه فن حریف ها و سرگردانان بی اعتنا. نتایج پژوهش نشان می دهد الگوی ذهنی دیده بانان علم به دلیل تعداد بیشتر مشارکت کنندگان و جایگاه مهم مشارکت کنندگان نمایندة این الگوی ذهنی در مطالعة کیو، نسبت به سایر الگوها غالب بود.
بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر عملکرد سازمانی: تأکید بر نقش تسهیم دانش و چابکی سازمانی با رویکرد کارت امتیازی متوازن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ویژگی های درون سازمان جزئی از منابع حیاتی در موفقیت آن محسوب می شود، بنابراین، توجه بیش ازپیش به شناسایی این ویژگی ها و نیز چگونگی تأثیر آن ها بر خروجی های سازمان در محیط به سرعت در حال تغییر امروزی، ضروری به نظر می رسد. هدایت کردن دانش موجود در سازمان امری انسانی و تابعی از فرهنگ سازمانی است. مدیریت دانش جنبة کاربردی فرهنگ سازمانی است و چگونگی بنیان نهادن تغییر فرهنگی، نیازمند ابتکار در مدیریت دانش است. همچنین، بررسی و مطالعه در زمینة چابکی با تأکید بر دانش محوری می تواند جهش بزرگی را در چابک سازی و عملکرد بالای سازمان ها ایجاد کند. هدف این پژوهش طراحی مدلی برای بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی، چابکی سازمانی و تسهیم دانش بر عملکرد استانداری چهارمحال وبختیاری است. این پژوهش با توجه به هدف، کاربردی و از نظر روش پژوهش توصیفی- همبستگی است. داده ها از نمونة 274 نفری از کارکنان استانداری چهارمحال وبختیاری جمع آوری، و رابطة بین سازه های مدل پژوهش با مدل سازی معادلات ساختاری آزمون شد. نتایج پژوهش نشان داد فرهنگ سازمانی بر تسهیم دانش تأثیرگذار است. همچنین، تسهیم دانش بر چابکی سازمانی تأثیر می گذارد و عواملی مانند چابکی سازمانی و تسهیم دانش بر عملکرد سازمانی تأثیرگذارند. بنابراین، توجه به فرهنگ سازمانی و عوامل مؤثر بر گسترش تسهیم دانش و چابکی سازمانی می تواند به افزایش عملکرد سازمان کمک کند.
بررسی رابطة بین پیاده سازی سیستم های الکترونیکی و میزان رضایتمندی مشتریان (مورد مطالعه: شعب بانک صادرات استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از بزرگترین فرصت ها و چالش هایی که سازمان های امروزی با آن مواجهند، به کارگیری تکنولوژی های تحت وب است. اینترنت به عنوان ابزاری برای مبادلات اقتصادی، منابع جدیدی برای ایجاد درآمد در اختیار سازمان ها قرار داده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطة بین پیاده سازی سیستم های الکترونیکی و میزان رضایتمندی مشتریان انجام گرفته است. روش این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی است. جامعة آماری این پژوهش آن دسته از مشتریان بانک صادراتند که در این بانک حساب دارند و خدمات بانکداری الکترونیکی را به کار گرفته اند. مدل تحقیق با نمونه ای متشکل از 384 نفر از مشتریان که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده بودند، آزمون شد. اطلاعات لازم با ابزار پرسشنامة محقق ساخته ای که پایایی آن 92/0 به دست آمد، جمع آوری شد. یافته های تحقیق نشان داد روند عرضة خدمات، سرعت پاسخگویی و کاهش هزینه ها، شاخص های اصلی پیاده سازی سیستم های الکترونیکی بانک صادرات استان مازندران هستند و بین شاخص های سه گانة رضایت مشتری، تصویر ذهنی مشتریان قوی ترین شاخص است.
تبیین نقش سبک رهبری تحول آفرین در فرهنگ سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
رهبری تحول آفرین بیان کنندة فرایندی است که افراد را متحول می کند و با ارزش ها و خصیصه های اخلاقی و اهداف بلندمدت ارتباط دارد. ارزیابی محرک های مؤثر بر پیروان، ارضای نیازهای آنان و نحوة برخورد با آن ها به عنوان افرادی کامل، از جمله کارکردهای این نوع رهبری است. در این میان سبک های رهبری مدیران از عوامل اثرگذار بر فرایند فرهنگ سازمانی است. بر این اساس هدف اصلی این پژوهش بررسی آثار سبک رهبری تحول آفرین بر فرهنگ سازمانی است. جامعة آماری این تحقیق، 113 نفر از کارکنان ادارة آموزش وپرورش استان مازندران می باشند که 102 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با به کارگیری پرسشنامه جمع آوری شده، و به وسیلة نرم افزارهای اس.پی.اس.اس و لیزرل تجزیه وتحلیل شد. یافته ها نشان داد بین رهبری تحول آفرین و فرهنگ سازمانی ارتباط مثبت و معنادار نسبتاً قوی وجود دارد. همچنین، همة ابعاد سبک های رهبری تحول آفرین با فرهنگ سازمانی ارتباط مثبت و معنا دار دارد.
تأثیر عوامل فرهنگی و فنی بر حکمرانی الکترونیکی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
افزایش آگاهی شهروندان، نارضایتی ها نسبت به عدم پاسخگویی، فقدان شفافیت و ساختار متمرکز دولت ها افزایش یافت. تا آنجا که به ظهور رویکردی نوین با عنوان حکمرانی الکترونیکی منجر شد. حکمرانی الکترونیکی، برخلاف دولت الکترونیکی با تکیه بر تعامل و همکاری دوسویه در پی افزایش مشارکت، پاسخگویی، شفافیت و به طور کلی عرضة خدمات بهینه است. از این رو، در پژوهش کاربردی حاضر، محقق با هدف شفاف سازی مفهوم بدیع حکمرانی الکترونیکی و تعیین تأثیر عوامل فرهنگی و فنی در شهرداری تهران بر آن، ابتدا داده های مورد نیاز را از طریق منابع کتابخانه ای و در گام بعد به وسیلة ابزار پرسشنامه و به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی از میان 110 نفر از کارکنان مرتبط با پرتال سازمانی در شهرداری تهران گردآوری کرد. به منظور سنجش روایی ابزار گردآوری، تحلیل عاملی تأییدی و به منظور آزمون فرضیه ها روش مدل یابی معادلات ساختاری اجرا شد. نتایج نشان داد دو عامل فرهنگی و فنی بر اجرای حکمرانی الکترونیکی در شهرداری تهران مؤثرند.
بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش تجارت الکترونیکی در بخش کشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش تجارت الکترونیکی در بخش کشاورزی انجام گرفته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوة جمع آوری داده ها و اطلاعات از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعة آماری پژوهش قسمت خریدوفروش سایت بازار بزرگ کشاورزی بود که در آن 300 نفر در بخش خریدوفروش فعالیت می کنند. نمونه ای به حجم 201 نفر به روش تصادفی ساده از بین آن ها انتخاب شد. ابزار تحقیق پرسشنامه است و داده ها به روش مدل سازی معادلات ساختاری تجزیه وتحلیل شد. یافته های تحقیق نشان داد نگرش در رابطة سودمندی درک شده و ریسک های امنیتی، عملکردی، مالی و زمانی با پذیرش تجارت الکترونیکی نقش میانجی دارد. اثر همکاران با واسطة هنجار ذهنی بر تمایل به پذیرش تجارت الکترونیکی مؤثر است. در این پژوهش سهولت استفاده ادراک شده و قابلیت سازگاری بر نگرش تأثیری نداشتند. در نهایت، پیشنهادهایی بر مبنای نتایج تحقیق بیان شد.
طراحی و آزمون الگویی از نقش میانجی جهت گیری هدف یادگیری در سه سطح فردی، تیمی و سازمانی در رابطة بین رهبری تحولی و عملکرد انطباقی کارکنان یک سازمان خدماتی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی این تحقیق بررسی نقش میانجی جهت گیری هدف یادگیری در سطوح فردی، تیمی و سازمانی در تبیین اثر رهبری تحولی بر عملکرد انطباقی بود. جامعة آماری تحقیق حاضر همة کارمندان یک سازمان خدماتی بودند. الگوی پیشنهادی در نمونه ای 175 نفری از کارکنان که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند، آزمون شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. برای ارزیابی الگوی پیشنهادی و آزمون اثرهای واسطه ای تحلیل معادلات ساختاری و روش بوت استراپ به کار گرفته شد. یافته ها نشان داد الگوی پیشنهادی با داده های تطابق و برازش واقعی داشتند. علاوه بر آن نتایج نشان داد جهت گیری فردی و سازمانی میانجی های مناسبی در تبیین تأثیر رهبری تحولی بر عملکرد انطباقی محسوب می شوند. بر این اساس سازمان ها باید شرایطی را برای تشویق رهبری تحولی و جهت گیری هدف یادگیری در سطوح مختلف سازمانی فراهم کنند.
بررسی رابطة سبک رهبری تحول گرا با تعالی سازمان در جهاد دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از این تحقیق، بررسی رابطة سبک رهبری تحول گرا با تعالی سازمانی در دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی است. برای انجام دادن این پژوهش نمونة آماری 117 نفری متشکل از مدیران میانی و ارشد دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی، با روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. با توجه به هدف و نوع پژوهش، ابزار تحقیق پرسشنامه های چندعاملی رهبری و تعالی سازمانی مدل EFQM بودند. میزان پایایی پرسشنامة سبک رهبری برای رؤسای جهاد دانشگاهی 66/0 و برای تعالی سازمانی نیز 87/0 محاسبه شد. برای توصیف و استنباط آماری داده ها برای آزمون فرضیة اصلی تحقیق، آزمون همبستگی اسپیرمن اجرا شد. نتایج آزمون فرضیه نشان داد بین سبک رهبری تحول گرا با تعالی سازمان در جهاد دانشگاهی رابطة معنادار وجود دارد. از آنجا که در اینجا سطح معناداری آزمون تساوی ضریب رگرسیون کوچکتر از 01/0 است، رابطة بین سبک رهبری تحول گرا و متغیر تعالی سازمانی با 99 درصد اطمینان ثابت شد.
بررسی رابطة بین ارزیابی سیاسی، شاخص های ذهنی و اثر ملایمت در ارزیابی عملکرد ارزیابان در بانک رفاه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مدیریت عملکرد را فرایند مستمر شناسایی، اندازه گیری و توسعة عملکرد فردی و تیمی، و همسوکردن آن با اهداف استراتژیک سازمان تعریف کرده اند. از این رو، ارزیابی عملکرد کارکنان نقشی تعیین کننده در شناسایی نقاط ضعف و قوت کارکنان ایفا می کند. از سویی، این وظیفه توسط افراد انجام می گیرد که در خطر خطاهای ادراکی قرار دارند. از جملة این خطاها می توان به اثر ملایمت اشاره کرد. در این خطا ارزیاب، همة کارکنان را صرف نظر از عملکرد واقعی شان در سطح بالا رتبه بندی می کند. واضح است با بروز چنین خطایی در سیستم ارزیابی عملکرد، فرایند مدیریت عملکرد در سازمان به درستی عمل نمی کند و جنبة نمایشی می یابد. در این مقاله سعی شده است رابطة بین ارزیابی سیاسی، شاخص های ذهنی و اثر ملایمت در ارزیابی عملکرد ارزیابان در بانک رفاه بررسی شود. این تحقیق از نوع کاربردی، و به روش توصیفی- همبستگی اجرا شده است. نمونه ای متشکل از 136 نفر از میان 278 ارزیاب (رؤسا و معاونان شعبة) حاضر در شعب بانک رفاه در شهر تهران با روش تصادفی ساده انتخاب شدند و در پژوهش حاضر شرکت کردند. ابزار تحقیق پرسشنامه است. نتایج تحقیق نشان داد ارزیابی سیاسی با میزان همبستگی جزئی 613/0 و شاخص های ذهنی در ارزیابی عملکرد با میزان همبستگی جزئی 668/0 با وجود اثر ملایمت در ارزیابی عملکرد در بانک رفاه رابطة مستقیم دارند.