فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۸۴۱ تا ۱٬۸۶۰ مورد از کل ۳۰٬۰۹۵ مورد.
منبع:
آفاق امنیت سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۵
71 - 95
حوزه های تخصصی:
امنیت ملی هر کشور یکی از مهم ترین دستاوردهای هر نظام سیاسی است که سایر حوزه های توسعه و پیشرفت جامعه در سایه آن به سرانجام می رسد. یکی از پشتوانه های اصلی تقویت و بیشینه کردن امنیت ملی، ضریب ایدئولوژیک هر کشور است که مؤلفه ها و شاخص های آن می تواند در هر جامعه ای متفاوت باشد. این مؤلفه ها و شاخص ها با گذر زمان کمرنگ شده و بعضاً به دست فراموشی سپرده می شود و اگر از طریق بازگویی و بازتولید به نسل های بعدی منتقل نگردد، بعد از مدتی ضریب ایدئولوژیک که مهم ترین پشتوانه امنیت ملی یک کشور به حساب می آید، تضعیف شده و به دنبال آن امنیت ملی کاهش یافته و تهدیدات افزایش می یابد. بنابراین تقویت امنیت ملی از روش های بازگویی و بازتولید می تواند تهدیدات امنیت ملی را با تقویت و بالا بردن ضریب امنیت ملی کاهش دهد. در این تحقیق که از روش آمیخته یا ترکیبی انجام شده است با استفاده از تحلیل منابع 5 مؤلفه و 29 شاخص برای ضریب ایدئولوژیک شناسایی شد که بعد از توزیع پرسشنامه ها تعداد 36 پرسش نامه جمع آوری و با نرم افزار «SPSS» تجزیه وتحلیل شد که پس از تجزیه وتحلیل مؤلفه ارزش ها، مشارکت سیاسی، شخصیت ها و نهادهای افتخارآفرین، هویت ملی، مراسم و شعائر ملی- مذهبی به ترتیب دارای بیشترین تأثیر بودند و از بین 29 شاخص امام خامنه ای(مدظله) و حضرت امام(ره) از مؤلفه شخصیت ها و نهادهای افتخارآفرین، ولایت مداری از مؤلفه ارزش ها، دین و مذهب از مؤلفه هویت ملی و شهید حاج قاسم سلیمانی مجدداً از مؤلفه شخصیت ها و نهادهای افتخارآفرین در اولویت های اول تا پنجم تأثیرگذاری بر ضریب ایدئولوژیک قرار دارند و مابقی شاخص ها در اولویت های بعدی می باشند.
فارابی و خوانش فلسفی حکومت نبوی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
پروژه فکری امتدادبخشی به فلسفه سیاسی در سطح دولت، حکومت اسلامی و مدینه فاضله نبوی، مهم ترین دستاورد حکیم ابونصر فارابی است. او برای این مهم تمهیدات زیادی اندیشید تا فلسفه سیاسی یونانی را بر تراز تفکر توحیدی قرار دهد و آن را مستعد تعقل در زیست بوم اسلامی نماید. زایش فلسفه سیاسی یونانی در فضای شرک آلود آن دوره در فراانگاره «طبیعت گرایی» بود که افلاطون آن را با اندیشه «مُثُل گرایی»، ارسطو با ایده «حلولی» و دیگران با اعتقاد به روح و جان برای طبیعت، آن را در جایگاه خدا می شناختند. فلسفه بزرگ ترین و بلکه دانش انحصاری بشر آن دوره برای کشف حقایق طبیعت و ترسیم الگوهای زندگی مطلوب و شهریاری و شهروندی مطلوب بود. فارابی اولین فیلسوفی است که به خوانش صحیح و بازسازی چارچوب های کلان، بنیادهای معرفتی، غایات و مسائل این دانش اهتمام ورزید و توانست آن را مطابق فهم و شرایط مسلمین بازتولید نماید. این عملیات معرفتی راه را برای تولید و تکثیر مسائل عقلی در زیست بوم اسلامی فراهم آورد و او از این طریق توانست نقطه کانونی مدینه فاضله را در فلسفه سیاسی خویش طراحی کند و با واقع گرایی و واقع بینی از مجرای آن به حوزه رسالت «رئیس اول» برسد. او با تبیین ماهیت، خاستگاه و کارکردهای حکومت نبوی، نقش برجسته خود را به عنوان «مؤسس فلسفه سیاسی اسلام» آشکار ساخت. تحقیق حاضر با روش عقلی و برهانی به تحلیل متون فلسفی فارابی متمرکز شد و دستاورد بدیع خود را در بازشناسی پروژه فکری فارابی، در امتداد فلسفه سیاسی ارائه نمود.
نقش مبانی انسان شناسی امام خمینی(ره) در طراحی الگوی تراز مذاکره با دشمن (با تأکید بر تجارب تاریخی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات انقلاب اسلامی سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۷۰
۱۷۶-۱۵۵
حوزه های تخصصی:
الگو در اصطلاح عبارت است از: فرایندی که از مبانی و اصول آغاز می شود و درنهایت، راهبرد رسیدن به هدف را ترسیم می کند. موضوع انسان شناسی یکی از مباحث سه گانه ای است که در ترسیم مبانی الگو مطرح می شود. پژوهش حاضر به دنبال طراحی الگوی مذاکره با دشمن براساس انسان شناسی امام خمینی+ است که در کتاب جنود عقل و جهل تبیین شده است. در پژوهش حاضر، نگارندگان می کوشند تا با استفاده روش توصیفی تحلیلی در قالب مطالعات کتابخانه ای و با استناد به خاطرات شفاهی کارگزاران مذاکره کننده با دشمن در مذاکرات بعد انقلاب اسلامی ایران، ابعاد مسئله را مورد بررسی قرار دهند. فرضیه پژوهش آن است که مبانی انسان شناسی امام خمینی+ نقش محوری در طراحی الگوی تراز مذاکره با دشمن را داراست. ازسوی دیگر این مبانی مستظهر به تجارب تاریخی مذاکرات از ابتدای انقلاب اسلامی تا زمان حاضر است.
راهبردهای معرفتی و عملیاتی در ایجاد و گسترش همگرایی اسلامی از دیدگاه مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
همگرایی به معنای نزدیکی، احساس برادری پیروان مذاهب و پذیرش اسلام و مسلمانی پیروان سایر مذاهب از ابتدای انقلاب در بیانات و مکتوبات مقام معظم رهبری مورد تأکید و مطالبه جدی ایشان بوده و یک اصل دینی است که بر دیگر اصول مقدم است.همگرایی دارای اقسام اسلامی، بین المللی، حکومتی و مردمی است که در مقاله حاضر راهبردهای معرفتی و عملی همگرایی اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. از نظر مقام معظم رهبری، سوق دادن اختلافات به محافل علمی، شناخت اشتراکات و کمرنگ ساختن افتراقات، تلقی همگرایی به مثابه اصل و وظیفه، شناخت مخاطب و اقتضائات از راهکارهای شناختی و معرفتی همگرایی محسوب شده، در کنار این موارد، تمرکز بر شعارهای وحدت آفرین، دقت به تنوع سلایق و جداسازی مسائل امروز از گذشته از جمله راهبردهای عملیاتی همگرایی است. همه این راهبردها در کنار یکدیگر موجب تقریب مذاهب اسلامی و در نتیجه همگرایی و احساس برادری مسلمانان خواهد شد.
نسبت سوژه و ساختار و بازاندیشی در گفتمان های هویتی در ایران معاصر: از مشروطه تا جمهوری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شکل گیری احساس تعلق و هویت یابی در چارچوب « هویت ملی»، بازتاب تحولاتی است که در دوران مدرن سربرآورد. هویت به عنوان تأثیر و تأثراتی از روابط، از طریق بیان تفاوت ها معنا می یابد. اگر این تفاوت ها وجود نداشت، ما نمی توانستیم به طور متمایز و همبسته موجودیت یابیم. هویت برای تبیین و استقرار الگوهای رفتاری خود نیازمند تفاوت است و در ادامه هر گفتمان هویتی، تفاوت ها را به یک «دیگری» یا «غیرِخودی» تبدیل می کند تا از قطعیات و مسلمات خود دفاع کند. در ایران نیز انقلاب مشروطه را می توان نقطه آغازین ظهور گفتمان های مدرن در حوزه اجتماعی و سیاسی دانست. بنابراین، کاربردی شدن مفهوم هویت در این دوره ظهور می یابد و آثار آن را نیز در تمامی رخدادهای سیاسی و اجتماعی که در ایران رخ داده می توان مشاهده کرد. پرسش اصلی مقاله این است: نسبت سوژه و ساختارهای گفتمانی در گفتمان هویتی ایران معاصر، چگونه بوده است؟ استدلال مطرح شده آن است که سوژه و هویت تحت تاثیر ساختار قدرت از مشروطه تا جمهوری اسلامی معنا می یابند، به نحوی که در هر دوره شاهد تضعیف و به محاق رفتن سوژه هستیم، درحالی که ظرف حدود دو دهه اخیر، نقش ساختار به مرور کم رنگ می شود، در این دوره سوژه ها به عنوان حاملان هویت دارای نقش فعال تر و جدی تری هستند. تز نوآورانه مقاله حاضر این است که در این دو دهه اخیر، برای نخستین بار در تاریخ ایران معاصر، شاهد کاهش نقش ساختارها و نقش آفرینی «سوژه شخصی» (به تعبیر تورن، در مقام تحقق بخشی به آزادی و عهده دار مسئولیت سوژگی) هستیم؛ به نحوی که، یک گفتمان هویتی فراگیر و مورد اجماع در میان کنش گران اجتماعی وجود ندارد. روش گردآوری داده ها در پژوهش حاضر اسنادی و ابزار گردآوری داده ها، فیش برداری از منابع اصیل و دارای اعتبار علمی است.
مناقشه دوم قره باغ و پیامدهای آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
منبع:
دانش تفسیر سیاسی سال چهارم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۳
181-198
حوزه های تخصصی:
جنگ دوم بین آذربایجان و ارمنستان در سپتامبر 2020پس از 44 روز با میانجیگری روسیه به آتش بس ختم شد. این مقاله به تاثیر جنگ قره باغ و توافق بر سر ملی ایران پرداخته است. با این پرسش اصلی که چه آثار و پیامدهایی برای امنیت و ملی جمهوری اسلامی ایران است؟ بر اساس تحقیقات مقاله برهم خوردن موازنه قدرت در قفقاز جنوبی و توافقنامه آتش بس ناشی از آن در شکل های مختلف ایجابی و سلبی بر امنیت و امنیت جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار بوده است که مهم ترین آن ها عبارت اند از: نقش آفرینی بیشتر روسیه در مرزهای شمال غربی ایران، احتمال دور شدن جغرافیای درگیری از مرزهای ایران، دستیابی ایران به اراضی هم مرز و ارتباط مجدد مرز نسبتاً با آذربایجان و نظایر این ها است. مهم ترین راه های پیش روی ایران در حل با بحران این ها نیز شامل مواضع بیطرفانه و درعین حال ایفای نقش میانجیگری فعال برای حفظ و ایفای جایگاه راهبردی ایران به طرف های درگیر و بازیگران منطقه ای است. حضور فعال در مناطق جدید آزاد شده، افزایش مسیرهای مواصلاتی و ترانسیتی با جمهوری آذربایجان در مناطق تازه آزاد شده است.
بررسی سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا بر امنیت منطقه ای در غرب آسیا 2022-2001
منبع:
دانش تفسیر سیاسی سال چهارم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۲
54-85
حوزه های تخصصی:
پس از یازده سپتامبر 2001 راهبرد جدیدی در عرصه ی سیاست خارجی آمریکا ظهور یافت که به نوعی نویددهنده عصر جدیدی در نظام بین الملل بوده است. در این دوره سردمداران و رهبران آمریکا فرصت مناسبی را به دست آوردند تا از رهگذر آن بتوانند در راستای دفاع از منافع خود، پیشبرد اهداف استراتژیک و شکل دهی هژمونی آمریکا برجهان، راهبرد حمله پیش دستانه و جنگ پیشگیرانه را در پیش گیرند. در همین راستا سیاست خارجی مداخله گرایانه آمریکا بر کشورهایی چون عراق، سوریه و سرزمین اشغالی موجب شد تا امنیت این کشورها تحت مؤلفه قدرت خارجی نیز قرار بگیرد. در این پژوهش به صورت مؤکد بر سیاست خارجی آمریکا در غرب آسیا از 2001 تا 2022 موردبررسی قرار خواهد گرفت؛ و در پی پاسخ به این پرسش است که سیاست خارجی آمریکا چه تأثیری بر امنیت منطقه غرب آسیا به ویژه بر عراق، سوریه و سرزمین اشغالی گذاشته است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که بروز و وجود تنش یکی از سیاست های آمریکا برای نفوذ و مداخله بوده و از همین رو تأثیر این سیاست بر عراق، سوریه و سرزمین اشغالی توأم با ناامنی بوده است
مدیریت تغییرات اقلیمی و آب و هوایی: نتیجه بخشی تلاش های بین المللی برای جلب همکاری
منبع:
دانش تفسیر سیاسی سال چهارم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۲
86-112
حوزه های تخصصی:
مشاهده ی گسترش بحران های ناشی از تغییرات اقلیمی و ناکارآمدی تلاش های بین المللی شامل دولت ها و نهادهای زیست محیطی وابسته به سازمان ملل و سایر گروه های حامی محیط زیست در جلب همکاری دولت ها برای مقابله با تغییرات اقلیمی و بحران های زیست محیطی در طی چند دهه اخیر و چالش های کنونی دولت ها با پدیده هایی چون کم آبی، خشک سالی، سیل، تغییر الگوهای بارشی و زیستی موجب شکل گیری مسئله ی مهمی شده است که دلایل بی نتیجه بودن معاهدات متعدد بین المللی پیرامون تغییرات اقلیمی را مورد پرسش قرار می دهد. در همین راستا در پژوهش حاضر ضمن پرداختن به این مهم تلاش کرده ایم به این سؤال که « چگونه تلاش های بین المللی پیرامون شکل دهی به معاهدات بین المللی و جلب همکاری دولت ها برای مدیریت تغییرات اقلیمی و آب و هوایی نتیجه بخش خواهد بود؟» پاسخ گوییم. در این پژوهش ضمن پذیرش رویکرد علمی تجربی از اهداف تبیینی و تجویزی استفاده شده و استراتژی پژوهشی ما قیاسی بوده و گونه ی پژوهش نیز بنیادی- کاربردی است. نتایج این پژوهش نشان می دهد با اصلاح دستور کار علمی و غلبه بر محدودیت های مسئله ی قدرت و توجه به نرخ همکاری عرضه شده در ساختار بین المللی مطابق با مؤلفه های تعریف شده در نظریه امنیتی کپنهاگ، کنش های بین المللی برای مقابله با تغییرات اقلیمی مثمر ثمر خواهد بود.
کلان داده ها و گذار پارادایمی در منظوم دیجیتالیزه شد دیپلماسی
منبع:
دانش تفسیر سیاسی سال چهارم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۲
113-155
حوزه های تخصصی:
رشد فناوری در زمینه هوش مصنوعی، موجب تلاش هایی برای گذار پارادایمی در عرصه دیپلماسی شده است. بهره گیری از ظرفیت های کلان داده ها با هدف تأمین اهداف و منافع ملی و دست یازیدن به سطحی از مناسبات جهانی، پدیده ای است که با نام «دیپلماسی بیگ دیتا» مورد استفاده دولت ها قرار می گیرد. دیپلماسی کلان داده به دستگاه دیپلماسی دولت ها امکان می دهد تا در مراودات دوجانبه و یا چندجانبه خود در سازمان های بین المللی که ماهیتاً سازمان هایی برای شکل دهی به همکاری بین المللی اند، به پی جویی منافع و مطالبات خود و تعامل با نظام بین الملل مبادرت نمایند. سؤال پژوهش حاضر این است که شاخصه های دیپلماسی کلان داده در گذار پارادایمی مطالعات این حیطه چیست و نحوه تعامل بر اساس مولفه های مذکور در نظم جهانی چگونه صورت می گیرد؟ مقاله حاضر به روش تحلیلی-توصیفی و از طریق تحلیل محتوای کیفی منظومه دیجیتالیزه دیپلماسی فرضیه پژوهش را این گونه مطرح می کند که شاخصه های دیپلماسی بیگ دیتا در ابعاد هم پیشگی های علمی بین المللی، تحقیقات مشترک علمی، شبکه سازی نخبگان و دانشمندان در سطوح منطقه ای و جهانی به منصه ظهور رسیده است.
تحلیل علل انقلاب لیبی بر پایه شاخص های دولت شکننده
منبع:
دانش تفسیر سیاسی سال چهارم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۳
29-55
حوزه های تخصصی:
با گسترش موج بهار عربی از تونس به مصر و سپس لیبی دولتها یکی پس از دیگری سقوط کردند. این پژوهش با تمرکز بر لیبی در تلاش است تا به دلایل سقوط معمر قذافی بعد از 42 سال حکومت از منظر دولت شکننده بپردازد و بررسی کند که چرا قذافی قادر به کسب مشروعیت لازم از سوی مردم نبود. بنابراین پرسش این پژوهش گردآوریشده این است که چه عواملی موجب بروز انقلاب لیبی ازنظر شاخصهای دولت شکننده شد؟ بافتهها نشان میدهد که سه شاخص دولت شکننده شامل شاخص سیاسی، اقتصادی و اجتماعی موجب شد تا قذافی باسیاستهای تبعیضآمیز، تمرکز بر قبیله گرایی بهجای ملیگرایی و دیکتاتوری بهجای دمکراسی نتواند بقای حکومت خود را حفظ کند و درنتیجه سقوط کرد. روش مورداستفاده در اين پژوهش اسنادي است.
کرونا و مؤلفه های اقتصاد سیاسی بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های روابط بین الملل دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۴)
325 - 353
حوزه های تخصصی:
شیوع ویروس کووید- 19(کرونا) طلیعه ظهور و بروز یِک بحران در دهه دوم قرن بیست ویکم است که بسیاری از درون مایه ها و جلوه های زندگی اجتماعی انسان را در عرصه های داخلی و بین المللی دستخوش دگرگونی کرده است. جهان تا پیش از این، با بحران-های گوناگون (گرم شدن هوا، ذوب شدن یخ های قطبی، جاری شدن سیلاب ها، به زیرآب رفتن زمین های کشاورزی، کمبود مواد غذایی، مهاجرت، بیکاری، پناهندگی، سلاح های کشتار جمعی، تروریسم، فاجعه های طبیعی، گسترش فقر) روبه رو بوده است؛ اما شیوع کووید- 19 به مثابه برهم انباشتگی و نمایان شدن بحران های گذشته، حال و آینده جامعه بشری است. با وقوع همه گیری، سلامت ملی از سیاست سطح پایین به سیاست سطح بالا ارتقاء می یابد. بهداشت عمومی و ثبات سیاسی ارتباط می یابند و بر یکدیگر تأثیر می-گذارند. در عرصه بین المللی نیز این تأثیرگذاری بر مؤلفه های اقتصاد سیاسی بین المللی بوده و بسیار یا برخی را متأثر ساخته است. بررسی ها نشان می دهد مؤلفه هایی همچون تجارت؛ مالیه بین المللی؛ محیط زیست؛ امنیت؛ حکمرانی ملی، منطقه ای و بین المللی؛ جهانی شدن؛ توسعه؛ و فناوری، هر یک تأثیراتی پذیرفته و تحولاتی را از سر گذرانده اند. هرچند ارزیابی دقیق آثار و پیامدهای بحران کرونا بر اقتصاد سیاسی بین الملل، نیازمند زمان بیشتری است، پژوهش حاضر می کوشد با بهره گیری از روش توصیفی- تبیینی، پیامدهای آن را در حوزه اقتصاد سیاسی بین الملل مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.
بررسی حقوق جهانگرد در نظام حقوقی اسلام و ایران و مقایسه آن با اسناد بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر در صدد بررسی حقوق جهانگرد در نظام حقوقی اسلام و ایران و مقایسه آن با اسناد بین المللی است. از این منظر پس از بسط فضای مفهومی موضوع، به بررسی حقوق جهانگرد خواهد پرداخت. در این پژوهش، روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای می باشد آنچه ضرورت و اهمیت این مقاله را نشان می دهد این است که ایران علیرغم پتانسیل های بالای جذب توریسم نتوانسته در این زمینه موفق عمل کند و بخش مهمی از این موضوع به ضعف قوانین و حقوق جهانگردی در ایران بر می گردد که بسیار کلی، مبهم، فاقد ضمانت اجرایی بالا و برخورداری از عدم تخصص هستند. در ادامه این سوال مطرح است چه حقوقی را می توان برای جهانگرد در نظام حقوقی اسلام و ایران را برشمرد؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که، آزادی عقیده و مدارا ، حفاظت از جان، مال و اموال، حق امنیت، مصونیت از ظلم و ستم از جمله حقوق مشترک جهانکرد در دو نظام حقوق ایران و اسلام می باشند. نتیجه بدست آمده در این مقاله این است که اولا، در مقایسه حقوق جهانگرد تفاوت چندانی میان فقه اسلامی و قانون موضوعه ایران وجود ندارد اما در حوزه تعیین مصادیق حقوق جهانگرد، حقوق ایران از فقه اسلامی تاثیر پذیرفته است. ثانیا، در مقایسه با اسناد بین المللی، موانع حقوقی بسیاری از جمله برداشت نادرست از قانون اساسی، عدم تضمین های لازم به جهانگرد و عدم استاندارد سازی قوانین با ساختارهای بین المللی در قوانین موضوعه ایران دیده می شود.
ترکیه و هیدروهژمون گرایی در خاورمیانه؛ راهبردی برای نظم سازی منطقه ای در ژئوپلیتیک بین النهرین
منبع:
مطالعات سیاسی بین النهرین دوره اول بهار ۱۴۰۱ شماره ۱
29 - 52
حوزه های تخصصی:
اهمیت پژوهش : موقعیت ژئوپلیتیکی ترکیه در منطقه خاورمیانه به عنوان کشور بالادستی و برخوردار از منابع آبی دجله و فرات باعث شده است تا ترکیه به منزله یک دولت - کنش گر فعّال از این منابع آبی به مثابه ابزاری سیاسی - امنیتی درراستای گذار به یک قدرت مرکزی در منطقه استفاده کند. سیاست آبی ترکیه که به نوعی نشانه تقابلی با ساختار و نظم فعلی خاورمیانه است و درصدد است تا با شناسایی بحران آینده منطقه یعنی آب، بر قدرت منطقه ای خود بیفزاید و به طور کلّی به دنبال نظم سازی منطقه ای و مدیریت آن است تا خود را به هاب منطقه ای و بازیگر شماره یک در خاورمیانه تبدیل کند. نوشتار پیش رو درصدد است با روشی توصیفی - تحلیلی و بهره گیری از مدل بلوغ تقابل، به این پرسش پاسخ دهد که ترکیه با چه ابزار و مؤلّفه ای درصدد نظم سازی مخاطره آمیز در خاورمیانه است؟ فرضیه اصلی این است که ترکیه با عطف و تأکید بر مسئله هیدروپلیتیک و در قالب راهبرد هیدروهژمون گرایی به دنبال نظم سازی در خاورمیانه و تبدیل شدن به قدرت مرکزی در این بستر ژئوپلیتیکی است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که کنش آبی ترکیه ابزاری برای نظم سازی منطقه ای، کسب جایگاه برتر، گذار از یک قدرت منطقه ای به قدرت مرکزی است.
جایگاه ژئوپلیتیک کردستان سوریه و نقش بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای
منبع:
مطالعات سیاسی بین النهرین دوره اول بهار ۱۴۰۱ شماره ۱
77 - 95
حوزه های تخصصی:
پیدایش بحران در سوریه فرصت مناسبی برای کردهای این کشور پدید آورد تا با استفاده از خلأ قدرت در داخل و دریافت حمایت از خارج موقعیت جدیدی بیابند و از نیرو و انسجام و سازمان دهی بیشتری برای نقش آفرینی در تحوّلات سوریه برخوردار باشند. زوال کنترل دولت مرکزی به دلیل درگیری در جنگ های خونین مخالفان دولت و ورود کشورهای منطقه به این منازعات، شرایط مناسبی فراهم آورد تا کردهای سوریه به بازتعریف جایگاه خود در نظم سیاسی آینده سوریه بپردازند. روابط منطقه ای بر وضعیت کردهای سوریه و کردهای سایر کشورها تأثیر دارد؛ همان طور که منافع کشورهای منطقه بر رفتار مقامات سوریه نسبت به کردهای خود تأثیر گذاشته است. بحران سوریه یکی از حوادث تأثیرگذار در نظام بین الملل طی سال های اخیر بوده است. در این بحران، بازیگران مختلفی با اهداف و انگیزه های متفاوت به ایفای نقش پرداخته اند. حال پرسش نوشتار پیش رو این است که منطقه کردستان سوریه ازمنظر ژئوپلتیک ، برای بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای چه اهمیتی دارد؟ در پاسخ این فرضیه طرح شده است که شکل گیری منطقه خودمختار یا مستقل کردی ازمنظر ژئوپلتیک در حوزه های ژئوپلتیکِ پیرامونی اسپایکمن ، ژئوپلتیکِ انرژی جفری کمپ و هارتلند ایدئولوژیِ فوکویاما مهم است. در این راستا سعی شده از این نظریه های ژئوپلتیک برای تعیین جایگاه کردهای سوریه استفاده شود. نتایج پژوهش نشان می دهد که کردها ازمنظر شرایط ژئوپلتیک خود و درصورت همراهی سایر متغیّرهای تأثیرگذار می توانند بازیگران مؤثّر و صاحب اقتدار در آینده سوریه باشند و بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای را متأثّر از این شرایط ، تحت تأثیر کنش های خود قرار دهند.
علل افزایش نقش روسیه در ژئوپلیتیک خاورمیانه پس از سال 2011
منبع:
مطالعات سیاسی بین النهرین دوره اول بهار ۱۴۰۱ شماره ۱
97 - 128
حوزه های تخصصی:
طی بیش از یک دهه گذشته به ویژه پس از خیزش های مردمی در خاورمیانه در سال 2011، روسیه به عنوان قدرت فرامنطقه ای فعّال در خاورمیانه و شمال آفریقا ایفای نقش نموده است. اتّخاذ چنین نقشی و رویکردی به خصوص از دوره ریاست جمهوری پوتین در سیاست خارجی روسیه مورد توجّه قرار گرفت. مهم ترین حضور روسیه را به شکل عینی می توان در مسئله سوریه سال 2015 مشاهده کرد که طی آن مسکو نقش فعّالی را در تحوّلات غرب آسیا برعهده گرفت و تاکنون نیز این روند در منطقه ادامه داشته است. در پژوهش پیش رو سعی شده است تا با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با ابزار گردآوری کتابخانه ای و اینترنتی به این پرسش پاسخ داد که مهم ترین عوامل مؤثّر در افزایش نقش روسیه پس از تحوّلات 2011 در منطقه خاورمیانه در یک دهه اخیر کدم اند؟ در پاسخ به پرسش اصلی پژوهش این فرضیه مطرح می شود که افزایش نقش روسیه در قالب قدرت فرامنطقه ای و مداخله گر در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا درراستای ایجاد موازنه قوا با ویژگی چندوجهی - چندبرداری در ابعاد ساختار قدرت نظام بین المللی، ژئوپلیتیکی و امنیتی در خاورمیانه پس از وضعیت آشوب 2011 صورت پذیرفت که درصورت عدم حضور مسکو در بحران سوریه، توازن قدرت در ساختار نظام بین الملل و مؤلّفه های قدرت در سطح منطقه ای (منابع، متّحدان/ شرکا و قلمرو نفوذ) به شکل دومینووار به سمت غرب و آمریکا سوق می یافت؛ همچنین حضور پررنگ روسیه در خاورمیانه تحت تأثیر بسترها و محرّکه هایی امنیتی، سیاسی و اقتصادی موجود در منطقه و درراستای مقابله با یک جانبه گرایی و نظم آمریکایی به اجرا درآمده است؛ همان طور که توازن در حوزه های اقتصادی، تجاری، ژئوپلیتیکی و...، پیش نیاز مهمّی برای تداوم سیاست خارجی خاورمیانه ای فعّال مسکو در دهه های آتی در منطقه نیز هست.
اصلاح رفتار سازمانی با تجلّی قدرت نرم الهی در برابر قدرت نرم شیطان؛ از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قدرت نرم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۹
7-28
حوزه های تخصصی:
یکی از ابعاد و عرصه های پژوهشی قدرت نرم، تحقیق پیرامون این واقعیت از منظر قرآن کریم است. بر اساس تعالیم و آموزه های قرآنی، «توبه» در تجلّی قدرت نرم الهی، نقش تعیین کننده و قدرتمندی در اصلاح روابط درون سازمانی و مدیریّت اسلامی ایفا می کند. توبه متّکی به نوعی بیداری و انقلاب درونی است که ضمن برانگیختن عزم فرد بر ترک خطا (گناه)، سبب تدارک و اصلاح امور از سوی او نیز می گردد. حیثیت متقابلی توبه که در کلام خدا بر آن تأکید شده، حاکی از نوعی محبت حاکم بر روابط میان خدا و خلق و نیز روابط فرد و دیگران است. هدف اصلی نوشتار حاضر پاسخگویی به این سؤال مهم است که تجلّی قدرت نرم الهی در برابر قدرت نرم شیطان بنابر آیه شریفه 37 سوره بقره، در ارزیابی توبه به مثابه مکانیسمی قرآنی در جهت اصلاح رفتار سازمانی چگونه است؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و تحلیل تجلّی قدرت نرم الهی در آیه 37 سوره بقره پرداخته تا نقش توبه و نسبت آن با سازوکارهای تعلیمی مورد نظر مدیران و کارمندان در جهت اصلاح رفتار سازمانی مبتنی بر خطاپذیری درون سازمانی سنجیده شود. در نتیجه بر اساس یافته های پژوهش، چنانچه خطاپذیری بر اساس الگوی توبه پذیری در قرآن اجرا گردد، نه تنها روابط میان مدیران ارشد و کارمندان، تنظیم و اصلاح می گردد، بلکه این الگو در نهایت به سلامت اداری و سازمانی نیز می انجامد.
تحلیل و نقد عقلانیت ابزاری در سیاستگذاری عمومی با تأکید بر عقلانیت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قدرت نرم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۹
71-90
حوزه های تخصصی:
سیاستگذاری عمومی معطوف به فرایندی است که در صدد شناخت مسایل و مشکلات، ارائه راه حل های سیاستی، تصمیم گیری، اجرا و ارزیابی است. اگر عقلانیت ابزاری، بهینه سازی ابزارها جهت دستیابی به هدف نهایی باشد، مطالعه سیاستگذاری رهنمون می سازد که جامعه هنوز فاصله زیادی تا پیمودن و تدوین سازوکار ساختاری ضروری برای رسیدن به این هدف مطلوب دارد. عقلانیت اسلامی مبتنی بر حاکمیت ارزش های دینی بر مدیریت و سیاستگذاری در بخش عمومی است و با توجه به اینکه در اسلام هدف، تکامل انسان ها در جهت قرب الهی می باشد، حکمرانی اسلامی نمی تواند بدون توجه به این غایت، روش ها و شیوه های فرایند سیاستگذاری اداره امور عمومی را تبیین و تدوین کند. پژوهش حاضر با هدف توسعه ای و مبتنی بر روش توصیفی و تحلیلی به تبیین، ارزیابی و نقد عقلانیت ابزاری در سیاستگذاری با تأکید بر عقلانیت اسلامی و دینی می پردازد و به این نتیجه می رسد که عقلانیت اسلامی فراتر و کامل تر از الگوهای عقلانیت ابزاری، به عقلانیت دینی، معرفتی و اخلاقی در فرایند سیاستگذاری در بخش عمومی نیز توجه می کند.
قدرت نرم و شاخص توسعه انسانی در ج.ا.ایران و قطر(2020)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قدرت نرم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۹
91-114
حوزه های تخصصی:
قدرت نرم یکی از اشکال قدرت به شمار می آید. راهبردهای قدرت نرم معطوف به راه حل های مسالمت-آمیز بر ارزش های سیاسی مشترک و ابزارهای غیرخشونت آمیز جهت مدیریت مناقشات و همکاری اقتصادی، و راهبردهای قدرت سخت به مداخله نظامی، دیپلماسی قهرآمیز و تحریم های اقتصادی متمرکز هستند و به اتخاذ سیاست های تقابلی با کشورهای هدف منجر می شوند. از جمله مؤلفه ها و حوزه های مهم قدرت نرم، اقتصاد است. همچنین، از جمله نظریه های جدید توسعه، توسعه انسانی، و از دهه 1990 مورد توجه است که بر اساس آن، برخورداری انسان از زندگی طولانی، سالم و خلاق، هدف نهایی توسعه است. توسعه انسانی و تقویت آن، یکی از نمودهای قدرت نرم اقتصادی به شمار می رود و امروزه یکی از شاخص های سنجش سطح توسعه کشورهای مختلف، گزارش های ملی و بین المللی توسعه انسانی است. هدف ما در این پژوهش، بررسی وضعیت این دو کشور جمهوری اسلامی ایران و قطر از نظر شاخص توسعه انسانی و نیز چرایی آن است. در گزارش اخیر این سازمان(2020) ایران با کسب امتیاز 783/. رتبه 70 را کسب کرده، و کشور قطر با کسب امتیاز 848/. رتبه 45 را به خود اختصاص داده است. با توجه به رتبه بندی این دو کشور این سوال مطرح می شود که چه عواملی بیشترین تأثیر را بر توسعه انسانی این دو کشور داشته است؟ در این میان، جمعیت، امید به زندگی و درآمد ملی سرانه(متغیر مستقل)، وجه تمایز و عوامل تأثیرگذار بر رتبه و شاخص توسعه انسانی دو کشور(متغیّر وابسته) را تشکیل می دهند.
بررسی زیرساخت های تحقق قدرت نرم در حکومت دینی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قدرت نرم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۹
189-208
حوزه های تخصصی:
پس از انقلاب اسلامی، حرکات جهادی و عرصه های علمی موجود در حوزه های گوناگون سخت و نرم بود که انقلاب را از حیث نظری و عملی بهینه نمود و روز به روز بر موج حامیان مقاومت و انقلاب اسلامی افزود. در این میان، مرعوب بودن قشر فرهنگی و خواص جامعه در برابر پروژه قدرت نرم غرب، از جمله خطرهایی است که سبب تخریب بسیاری از دستاوردهای اعتقادی جامعه خواهد شد. در برابر هجمه های پیوسته غرب در تهاجم فرهنگی تا زمانی که حکومت دینی به سمت مبدل شدن به قدرت نرم منطقه-ای و جهانی حرکت نکند، حرکت های داخلی منفعلانه خواهد بود. بر اساس این ضرورت، نگارنده در این اثر با روشی توصیفی تحلیلی به بررسی زیرساخت های تحقق قدرت نرم در حکومت دینی روی آورده و در نهایت بدین نتیجه رسیده است تبدیل شدن به قدرت نرم، از شناسایی و باور داشتن به ظرفیت های داخلی نشأت می گیرد و اگر مسئولین در حکومت دینی، گرفتار غرب زدگی باشند، قادر نیستند طراحی کلانی برای آینده نرم جامعه داشته باشند. این طراحی باید مهاجمانه و با تکیه بر آرمان ها و روش های داخلی باشد و نگاه طراحان آن نیز معطوف به درون نباشد و عرصه های جهانی را مورد توجه قرار دهند.
راهکارهای مواجهه با تهدیدات جنگ نرم در قرآن بر اساس طبقه بندی سرل از کنش های گفتاری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جان سرل، با بررسی ماهیت کنش ها، جملات کنشی را به پنج دسته تقسیم نمود: کنش اظهاری، کنش ترغیبی، کنش عاطفی، کنش تعهدی، وکنش اعلامی. (مسئله) در این مقاله، با استفاده از روش مطالعه نظری و در نظر گرفتن طبقه بندی سرل، نگاه جدیدی به راهکارهای قرآن در مواجهه با تهدیدات جنگ نرم داشته و کنش گفتاری مورد استفاده قرآن را در مواجهه با تهدیدات جنگ نرم، در قالب روش توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار داده تا به این سوال ها پاسخ گوید که راهکارهای قرآن برای مواحهه با تهدیدات جنگ نرم چیست و کدام یک از کنش های مذکور در قرآن بیشترین کاربرد را در این زمینه داشته است؟ (روش) یافته ها حاکی از آن است که درباره تهدیدات جنگ نرم، کنش ترغیبی و اظهاری، بیشترین تکرار را داشته است؛ زیرا هدف خداوند، بیان تهدیدات دشمنان در خصوص جنگ نرم و تشویق بندگان به مبارزه و مواجهه با این گونه تهدیدات است؛ (یافته ها) لذا از کنش های ترغیبی و اظهاری به صورت مستقیم و غیر مستقیم استفاده می کند تا از این طریق، تأثیر عمیق تری بر جان و دل مخاطب ببخشد. (نتیجه)