درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۳۶۱ تا ۱٬۳۸۰ مورد از کل ۳۰٬۰۰۹ مورد.
۱۳۶۱.

تبیین هستی شناسانه « قدرت » در قرآن کریم از منظر نظریه های روابط بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۷۴) 121 - 142

کلید واژه ها: قرآن کریم نظریه های روابط بین الملل قدرت نظریه گفتمان هستی شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۰۶
قرآن کریم مبدأ و منشأ تمام قدرت عالم هستی را در همه ابعاد آن ناشی از اراده خداوند می داند؛ بنابراین، ضروری است به تبیین هستی شناسانه قدرت؛ ابعادی چون ماهیت وجودی، نقش و عناصرتشکیل دهنده آن و تبیین عوامل مادی و غیرمادی مؤلفه قدرت پرداخته شود. بر همین اساس پژوهش کنونی به دنبال بررسی این مسئله است: دیدگاه قرآن کریم و نظریه های روابط بین الملل، نسبت به قدرت چیست؟ روش پاسخگویی به این پرسش توصیفی–تحلیلی و گردآوری اطلاعاتی آن کتابخانه ای و اینترنتی است. نتیجه کلی این مقاله نشان می دهد، نظریه های روابط بین الملل به لحاظ هستی شناسی مؤلفه های قدرت را منبعث از ساختار مادی و غیر مادی، اعم از نظامی، اقتصادی یا ایدئولوژیکی می دانند و آن را مذموم در ایجاد و عملیاتی و اجرایی کردن می دانند. اما قرآن کریم برخلاف نظریه های روابط بین الملل قدرت و مؤلفه های غیر مادی آن را تقدم بر عوامل مادی دانسته و به نوعی «قدرت» ممدوح تلقی می شود. نظریه های روابط بین الملل به دنبال کسب قدرت در جهت سلطه و برتری بر دیگران را برای رضای نفس خود دانست و منازعه و جنگ اصالت دارد و صلح پدیده عارضی و مقطعی است. درحالی که قرآن کریم هرکسی که (افراد و جامعه) قدرت و عناصر آن از طرف خداوند دریافت کند و قدرت تولید شده به اراده الهی را در مسیر رضایت حق تعالی صرف کند، در هیچ زمان و مکانی غالب نخواهد شد.
۱۳۶۲.

فراتحلیل عوامل مؤثر بر توسعه سیاسی در ایران بین سا ل های 1390-1399(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال هجدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۵) 55 - 82

کلید واژه ها: توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران رش‍د س‍ی‍اس‍ی فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۲۰۷
توسعه در جهان امروز مفهومی کلیدی است که در فرهنگ های مختلف جغرافیایی، اقتصادی و سیاسی به عنوان یکی از عوامل تفکیک کننده کشورها مطرح می شود. یکی از مهمترین ابعاد توسعه، توسعه سیاسی است که به معنای افزایش ظرفیت و کارایی یک نظام سیاسی در حل وفصل تضادهای منافع فردی و جمعی تعریف می شود. از این منظر دستیابی به توسعه سیاسی و شناسایی عوامل اثرگذار بر آن ارزشمند است. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف گونه شناسی عوامل مؤثر بر توسعه سیاسی در پژوهش های مندرج در نشریات منتخب علمی پژوهشی دهه ۹۰ به دنبال پاسخ گویی به این پرسش بوده است که مطالعات توسعه سیاسی در ایران تحت تأثیر چه عواملی انجام شده است؟ در پاسخ به این پرسش از طریق روش فراتحلیل و با بررسی ۴۸ پژوهش موجود در نمونه بر این امر تأکید می شود که از میان چهار دسته عوامل فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، رهیافت بیشتر پژوهش های انجام شده در بستر مورد نظر مبتنی بر عوامل فرهنگی بوده است و محورهای شکاف های فرهنگی و قومیتی، ضعف های فرهنگ سیاسی و فرهنگ سازی با بیشترین فراوانی جز پرتکرارترین مفاهیم شناسایی شده در ارتباط با عوامل اثرگذار بر جریان توسعه سیاسی ایران قلمداد شده است.
۱۳۶۳.

بررسی حکم جواز تجسس در اقدامات اطلاعاتی از منظر فقه امامیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۵ 97 - 128

کلید واژه ها: امنیت اقدامات اطلاعاتی فقه امامیه تجسّس تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۲۸
امنیت از جمله مسائلی است که برای تک تک آحاد جامعه بسیار حیاتی است و درجه اهمیت آن، تا به آنجاست که به عنوان یکی از علل پذیرش حکومت ها از سوی مردم نام برده می شود و تمامی حکومت ها، برقراری امنیت را ازجمله مأموریت های خود برمی شمرند. ازاین روی، آن ها برای برقراری امنیت همه جانبه، انجام پاره ای از اقدامات اطلاعاتی را در دستور کار خود قرار می دهند که دراین بین، تجسس از جایگاه ویژه ای برخوردار است، چراکه پایه و اساس اکثر اقدامات اطلاعاتی به شمار می رود.این اقدام از منظر اسلام دارای حدودی است و طبق ادله شرعیه، آن چیزی که در بدو امر به نظر می رسد، حرمت تجسس به نحو مطلق است و عموم این ادله، به ظاهر تمامی اقسام تجسس را نهی نموده است؛ لذا در این تحقیق تلاش گردیده تا با استفاده از روش تحلیل مضمون و تمرکز بر قرآن، سیره معصومین (علیهم السلام) و ادله عقلی، حدود این اقدام مورد تفقه قرار گیرد؛ چراکه مبانی فعالیت های اطلاعاتی می بایست از متن دین و احکام فقهی استخراج گردد تا کاملاً منطبق بر دین باشد. بنا به یافته های این پژوهش تجسس در امور کلان مرتبط با حکومت نظیر فرق انحرافی، معاندین حکومت، عوامل نفوذی، حدود دشمن و نظارت بر ارکان حکومت و ... جایز و بعضاً واجب بوده و در مسائلی نظیر امور شخصی مردم، اسرار مسلمین و واکاوی عیوب آنان جایز نیست.
۱۳۶۴.

تحلیل جامعه شناختی دین رایج در دوران پایانی عصر صفوی و آثار ناخواسته آن بر گسترش خرافه؛ با تأکید بر دیدگاه علامه مجلسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال هفدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۶۶) 47 - 86

کلید واژه ها: صفویه خرافات علامه مجلسی رویکرد دایره المعارفی دین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۱۸۷
بررسی تاریخی و جامعه شناختی دوران حاکمیت صفویان به دلیل قرابت موضوعات سیاسی و اجتماعی واقع شده در آن دوران با موضوعات امروزی اهمیت ویژه ای دارد. دلیل عمده این قرابت و اهمیت، ذیل سایه گسترده مذهب و فقه ترویجی آن دوران است، لذا بررسی رویکردهای مذهبی آن دوران به ویژه، مکتوبات، آثار و نگرش های علامه مجلسی به عنوان یکی از بزرگترین روحانیون آن عصر حائز اهمیت است. بدین صورت در برابر سوالاتی همچون دلیل گسترش خرافه در جامعه ی مذهبی عصر صفوی نیز تاثیر نظام معرفتی رایج و متاثر از دین و فقه مهم است. باور این پژوهش چنان است که رویکرد روحانیون دوران صفوی به دین چونان دایره المعارفی جامع بود که امکان پاسخگویی صریح و مستقیم را دارا می باشد. این رویکرد جامع که تمرکز خود را بر نقل قرار می داد به تدریج سبب زوال نظام های معرفتی مبتنی بر عقل گردید و شرایط گسترش خرافه را ایجاد کرد. پژوهش حاضر به دلیل اهمیت بررسی این موضوعات در پرتو زمان و تاریخ حادث شده ی آن تلاش دارد در چارچوب نظری جامعه شناسی تاریخی تشریح کننده این روند باشد.
۱۳۶۵.

تحلیل مضمون جهاد در اندیشه آیت الله خامنه ای(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۹۷ 75 - 106

کلید واژه ها: آیت الله خامنه ای تحلیل مضمون جهاد خودسازی مسئولیت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۸ تعداد دانلود : ۲۶۶
بسیاری جهاد را جنگ در راه خدا برای دفاع از دین و مبارزه با ظلم و بی عدالتی می دانند، اما با بررسی دقیق تر می توان به طیفی از معانی و برداشت های گوناگون از این آموزه مهم دینی دست یافت که دارای ابعاد فردی و اجتماعی است؛ ظرفیت های اجتماعی و غیرنظامی فریضه جهاد جدی تر به نظر می رسد. هدف پژوهش حاضر تبیین مفهوم جهاد در اندیشه آیت الله خامنه ای است. داده های پژوهشی از بیانات ایشان طی سال های 1368 تا 1400 انتخاب و با رویکرد کیفی و با استفاده از روش شبکه مضامین تحلیل شده است. تحلیل مضمون شبکه ای در سه گام استخراج مضامین پایه ای، سازمان دهنده و فراگیر و درنهایت مضامین فراگیر را به عنوان یافته های نهایی مورد تحلیل قرار می دهد. پنج مضمون فراگیر شناسایی شده جهاد در اندیشه آیت الله خامنه ای نشان می دهد جهاد آموزه ای بنیادی و فریضه ای الهی است که در همه ابعاد زندگی انسان نقش کلیدی ایفا می کند. جهاد با مفاهیمی هم چون خودسازی و دگرسازی، مسئولیت اجتماعی و امربه معروف و نهی ازمنکر، مبارزه با هرگونه مانع و دشمن و نیز تلاش برای دست یابی به جامعه ای آباد و عدالت محور پیوندی عمیق و محکم دارد. در اندیشه آیت الله خامنه ای جامعه ای که در آن جهاد نباشد، جامعه ای تنبل و بی تفاوت است که همواره عقب مانده و شکست خورده باقی می ماند. از نظر ایشان رمز پیروزی و نجات در مقابل ظالمان و استکبار، توجه به جهاد در همه ابعاد زندگی است.
۱۳۶۶.

ابتکار جادۀ ابریشم و امنیت انرژی چین در غرب آسیا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال پانزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۰) 1 - 25

کلید واژه ها: ابتکار جاده ابریشم امنیت انرژی غرب آسیا چین رشد و توسعه اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۲۶
بررسی هدف های ابتکار جاده ابریشم در حوزه انرژی در منطقه غرب آسیا هدف این نوشتار است. از این رو، پرسش این است که چین با ابتکار جاده ابریشم چه هدف هایی را در غرب آسیا دنبال می کند؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می شود که چین با تلاش برای اجرای ابتکار جاده ابریشم، به دنبال تأمین امنیت انرژی خود با قراردادها و سرمایه گذاری های بلندمدت با کشورهای غرب آسیا است. امنیت انرژی متضمن تداوم رشد اقتصادی و ارتقای موقعیت چین در نظام بین الملل است. بنابراین، اطمینان از اختلال نداشتن در تأمین انرژی، اصلی خدشه ناپذیر در پیگیری منافع ملی این کشور محسوب می شود. چین به عنوان یکی از مهم ترین کشورهای مصرف کننده انرژی جهان با سازوکارهای ابتکار جاده ابریشم، روش های متفاوتی مانند سرمایه گذاری های سنگین در اکتشاف و استخراج میدان های نفتی و گازی، تقویت زیرساخت های انرژی برای بهبود بهره وری و مشارکت گسترده در طرح های نفت وگاز کشورهای غرب آسیا را در پیش گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد، چین در قالب کمربند جاده ابریشم با سرمایه گذاری و امضای قراردادهای بلندمدت انرژی در منطقه غرب آسیا، ضمن تقویت حضور و نفوذ فزاینده در منطقه، امنیت انرژی و توسعه اقتصادی خود را تضمین کرده است. روش پژوهش این نوشتار، روش کیفی مبتنی بر تحلیل محتوا و مفهوم امنیت انرژی است
۱۳۶۷.

Assessment and Evaluation of Energy Security in Russia Using the Factor Analysis Model(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: World Sociopolitical Studies, Volume ۶, Issue ۱ , Winter ۲۰۲۲ 61 - 108

کلید واژه ها: Energy Intensity Exploratory Factor Analysis Final Energy Consumption GDP Primary Energy Supply Ukraine Conflict

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۹۶
One of the most important issues in the world economy is the concept of energy security and the study of its various dimensions in different countries. It is of great importance for Russia as one of the largest oil and gas producing countries in Northern Asia and the world. This study seeks to measure various aspects of energy security in Russia using the factor analysis model. The results show a high degree of interdependence between the two variables of economic growth and energy intensity in Russia. The results of the EFA also show that the two factors, including the general factor and the investment science factor, can explain about 85% of the variance of the observed variables. Moreover, the results of the Russian invasion of Ukraine and its impact on energy security demonstrate the need to separate the short-term effects of the conflict on energy security from the long-term effects. Russia suffers from the problem of energy stickiness due to its economic and political structure and will lag behind the West in the medium- and long-term renewable energy replacement program.
۱۳۶۸.

تحلیل محتوای بیانیه گام دوم انقلاب، با تأکید بر وظایف راهبرد عمل جوانان در گام دوم انقلاب

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس سال هشتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 41 - 72

کلید واژه ها: بیانیه گام دوم گام دوم انقلاب نظام پیشرفته اسلامی وظایف جوانان تحلیل محتوای کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۱۵۲
بیانیه گام دوم به عنوان آغازگر «فرایند بزرگ و جهانی چهل سال دوم» انقلاب اسلامی، تأکیدی خاص بر جوانان با عبارت «محور تحقق نظام پیشرفته اسلامی»، در پی کاربست همت های بلند و انگیزه های جوان و انقلابی در گام دوم انقلاب بوده است؛ لذا هدف اصلی مقاله حاضر این است تا ضمن تشریح و تحلیل محتوای بیانیه، وظایف اقشار مختلف مخاطبان، به خصوص جوانان در بیانیه گام دوم انقلاب را استخراج و با تجمیع شاخص های اصلی مدنظر رهبر انقلاب، وظایف و راهبرد عمل را در راستای گام دوم انقلاب مشخص کند. روش تحقیق مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی است و با در نظر داشتن بیانیه گام دوم به عنوان سند محوری مقاله و بیانات موجود پیرامون جوانان، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، متون و بیانات تحلیل و کدگذاری شده است. با بررسی کیفی متن بیانیه، در کنار سایر بیانات رهبر انقلاب، وظایف و مدل های مربوط به مردم، مسئولین و جوانان احصا شده و با توجه به تمرکز اصلی بر جوانان، 6 شاخص اصلی به عنوان وظایف و راهبرد عمل جوانان در قالب: جهاد امیدآفرینی، جهاد پیشرفت، دین داری و توجه به اخلاق و معنویت، بینش انقلابی و جهاد سیاسی، تعالی نظام و عدالت اجتماعی، و جهاد علمی مشخص شده است. مطابق با بیانیه رهبر معظم انقلاب اسلامی، ویژگی های «جوان طراز گام دوم انقلاب» که آماده بر عهده گرفتن مسئولیت و حرکت در مسیر دومین مرحله خودسازی، جامعه پردازی و تمدن سازی باشد، در این گفتمان فردی کارآزموده و پرانگیزه، مسلح به نگاه انقلابی، روحیه انقلابی، عمل انقلابی، به علاوه میدان دار و جهادگر در حوادث و مسائل کشور است. همچنین لازمه میدان داری در حوادث کشور داشتن روحیه خودباوری و مجاهدت، احساس مسئولیت و نشاط و عمل سریع درعین حال دقت است.
۱۳۶۹.

پژوهشی کیفی در موانع توسعه نیافتگی اقتصادی استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل دوره پنجم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 729 - 758

کلید واژه ها: توسعه نیافتگی اقتصادی موانع اقتصادی موانع سیاسی موانع اجتماعی استان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹ تعداد دانلود : ۱۲۳
هدف پژوهش، بررسی موانع توسعه نیافتگی اقتصادی کرمانشاه از دیدگاه مردم بوده است. برای این منظور از پیمایش و مصاحبه با 784 سرپرست خانوار استفاده شده است. پاسخگویان، در پاسخ های خود به 100 مفهوم به عنوان موانع توسعه اقتصادی اشاره کرده اند که درنهایت در سه دسته کلی، اقتصادی (40 مفهوم)، اجتماعی – فرهنگی (33 مفهوم) و سیاسی و مدیریتی (27 مفهوم) گنجانده شده اند. نزدیک به 70 درصد از پاسخگویان موانع توسعه نیافتگی اقتصادی استان کرمانشاه را، در طیف دولتی - غیر دولتی و 80 درصد نیز آن ها را در پیوستار جمعی- فردی تصور کرده اند. بیکاری، فقر اقتصادی، فقدان کارخانه (مقولات اقتصادی)، مدیریت ضعیف و بی توجّهی مسئولین (مقولات سیاسی) و اعتیاد (مقوله ای اجتماعی) متغیّرهایی هستند که به مثابه مانع توسعه اقتصادی استان بیشترین تکرار (بیش از 50 بار) را داشته اند. پاسخگویان در همه شهرستان ها، عامل اقتصادی را بیش از عوامل سیاسی و اجتماعی- فرهنگی به عنوان مانع توسعه اقتصادی قلمداد کرده اند و این نسبت در شهرستان سرپل ذهاب بیش از بقیه شهرستان ها بوده است. در شهرستان جوانرود پاسخگویان بیش از بقیه شهرستان ها، عامل اجتماعی را به عنوان اولویت مانع توسعه اقتصادی ذکر کرده و پاسخگویان شهرستان پاوه بیشتر از بقیه شهرستان ها، عامل سیاسی را به عنوان اولویت اول عنوان کرده اند. آرای پاسخگویان برحسب شهرستان، وضع فعالیت، وضع شغلی، تحصیلات و محل سکونت (روستایی- شهری) متفاوت بوده است؛ از این رو، به نظر می رسد لازم است که این تفاوت در توصیف و تحلیل واقعیت توسعه نیافتگی اقتصادی مطمح نظر قرار گیرد.
۱۳۷۰.

تاثیر همگرایی جمهوری آذربایجان و اسرائیل بر امنیت ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۶ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۴۴) 29 - 52

کلید واژه ها: همگرایی امنیت ملی ایران جمهوری آذربایجان رژیم اسرائیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۰۸
فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، موجب حضور تدریجی رژیم اسرائیل در منطقه قفقاز، به ویژه جمهوری آذربایجان شده است. این کشور، با استقبال از برقراری روابط دیپلماتیک با رژیم اسرائیل، آن را به عنوان دروازه ورود به غرب و ایالات متحده آمریکا قلمداد می نماید. این رژیم نیز تلاش دارد با نفوذ بیشتر در جمهوری آذربایجان، نگرانی های امنیتی خود را به جدار مرزهای ایران منتقل نموده و با استفاده از ایجاد پایگاه هایی در مرزهای ایران، آسیب پذیری این کشور را افزایش داده و به همان نسبت دغدغه های امنیتی خود را در قبال ایران کاهش دهد. در واقع، ماهیت روابط رژیم اسرائیل با جمهوری آذربایجان باید فراتر از دشمنی ایدئولوژیک و سیاسی با ایران و در جهت درک توازن قوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. مقاله درصدد پاسخ به این سؤال است که هم گرایی جمهوری آذربایجان و رژیم اسرائیل چه تأثیری بر امنیت ملی ایران دارد؟ در همین راستا اطلاعات و داده ها با بهره گیری از مقالات، اسناد و منابع کتابخانه ای جمع آوری شده و با توصیف و تحلیل آنها با روش تحلیل تاریخی و استنباط منطقی این نتیجه حاصل شده است که هم گرایی جمهوری آذربایجان و رژیم اسرائیل سبب افزایش نفوذ و حضور تل آویو در محیط پیرامونی امنیتی ایران شده و تهدیدات مختلف سیاسی، نظامی، امنیتی و ... را  در قالب ترویج فرهنگ غربی، تفکرات ضداسلامی، ضد شیعی و سکولار، جلوگیری از مشارکت ایران در تحولات کشورهای خاورمیانه و عدم مشروعیت نفوذ ایران در منطقه خلیج فارس علیه این کشور ایجاد کرده است.
۱۳۷۳.

روند پژوهی تداوم جنگ تجاری آمریکا علیه چین (2018-2022)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 133 - 162

کلید واژه ها: چین ایالات متحده رقابت استراتژیک تداوم جنگ تجاری واقع گرایی اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۱۰
جنگ تجاری آمریکا علیه چین در دولت ترامپ آغاز شد و بر معادلات سیاسی و اقتصادی جهان تاثیرزیادی گذاشت. در این پژوهش سعی می شود به این سوالات پاسخ داده شود. نخست اینکه، چرا جنگ تجاری در دوره ترامپ مورد توجه قرار گرفت؟ دوم، چرا باوجود افزایش تنش اقتصادی دولت ترامپ با دیگرکشورها، در نهایت جنگ تجاری آمریکا بر روی چین متمرکز شد؟ و در نهایت، آیا در دوره بایدن جنگ تجاری مورد نظر ترامپ فروکش کرده و اگر نه چه تغییر و تحولاتی در اجرای آن بوجود آمده است؟ بنابر فرضیه، تاکید بر جنگ تجاری در سیاست خارجی ترامپ متاثر از سیاست ملی گرایانه وی در باز تعریف روابط اقتصادی آمریکا با دیگر کشورها بوده است، اما به دلیل رقابت استراتژیک آمریکا با چین، جنگ تجاری آمریکا بر روی چین متمرکز شد. در دوره بایدن نیز علی رغم تاکید دولت وی بر کاهش تنش تجاری با چین، رویکرد جنگ تجاری علیه چین تداوم یافته است. در یافته های پژوهش مشخص شد دولت بایدن بجای تاکید مستقیم بر جنگ تجاری، سعی می کند اقدامات خود بر علیه چین را با دلایل دیگری غیر از جنگ تجاری همراه کند و عملا به دنبال دستیابی به یک ائتلاف جهانی و منطقه ای در آسیا در اطراف چین است. ماهیت این پژوهش توصیفی تحلیلی است و جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها به روش کیفی در قالب روند پژوهی انجام گرفته است.
۱۳۷۴.

جایگاه مفهومی «حق و خیر» در گفتمان های غالب در جمهوری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال ۱۸ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۶۹) 7-46

کلید واژه ها: دوگانه حق و خیر انقلاب اسلامی تحلیل گفتان اصلاح طبی اصول گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۶۷
دوگانه مفهومی خیر و حق از اساسی ترین موضوعات اندیشه سیاسی بوده چنانکه یکی از شالوده های مباحث نظری درباره دموکراسی خواهی و حکومت قانون است. تقدم و تاخر این دو مفهوم نسبت به یکدیگر نیز از موضوعات اختلافی بین فلاسفه سیاسی حتی مدرنی چون کانت و رالز بوده است. در این مقاله سعی شده تا هم نگاه غالب گفتمانهای جمهوری اسلامی به این دو مفهوم بررسی و تحلیل شود، و هم درصورت وجود یک یا هردو آنها در این گفتمانها ، تقدم و تاخر آنها نیز بررسی شود. لذا با مفروض گرفتن اهمیت این دو مفهوم در نگاه به امر سیاسی، در این مقاله تلاش می شود تا بیابیم : بازتاب این دوگانه در گفتمان های سیاسی مسلط در جمهوری اسلامی چگونه بوده است؟ آیا می توان ردّی از این دوگانه را در نظام معانی درون-گفتمانی و تقابل های میان-گفتمانی در حوزه سیاسی پس از انقلاب اسلامی ایران پیدا کرد؟ روش تحلیل این مقاله مبتنی بر نظریه گفتمان است . در چارچوب نظری نیز ضمن اشاره به مباحث مفهومی درباره دوگانه خیر و حق، تأکید بیشتر را بر نظریه عدالت به مثابه انصاف جان رالز گذاشته ایم که ضمن تلاش برای ارائه ترکیبی میان مقولات حق و خیر، تقدم منطقی را بر حق قرار می دهد. یافته های تحقیق نشان می دهد که دو گفتمان مسلط اصلاح طلبی/اصول گرایی و اسلاف گفتمانی آنها در دوره جمهوری اسلامی اساسا رویکردهایی خیرمحور دارند و معطوف به غایتی آرمانی بوده اند.
۱۳۷۵.

بازشناسی پارادایم های توسعه نیافتگی ایران از دیدگاه نخبگان نوین

نویسنده:
منبع: دانش تفسیر سیاسی سال چهارم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۴ 118-147

کلید واژه ها: ایران توسعه نیافتگی پارادایم ساختار فرهنگی ساختار سیاسی ساختار حقوقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۴۹
مقاله‌ی مطروحه یک پژوهش کمی است که با روش ترکیبی پارادایمی- پیمایشی انجام‌شده است. در این مقاله ‌کوشیده شد تا بر اساس آزمون فریدمن، اولویت و رتبه‌ی پارادایم‌های ساختار فرهنگی، ساختار سیاسی و ساختار حقوقی در میزان توسعه‌نیافتگی جامعه‌ی ایران مشخص شود. از طرفی، تلاش شد تا بر اساس آزمون تی‌مستقل و آزمون من‌ویتنی، میانگین توسعه‌نیافتگی بین مردان و زنان و میانگین توسعه‌نیافتگی بین افراد مجرد و متأهل سنجیده شود. برآیند حاصله، حاکی از آن است که مقایسه‌ی میانگین رتبه‌ها نشان می‌دهد که در بین سه پارادایم ساختار فرهنگی، ساختار سیاسی و ساختار حقوقی، مهم‌ترین پارادایم توسعه‌نیافتگی به ترتیب ساختار فرهنگی 00/3، ساختار حقوقی 78/1 و ساختار سیاسی 22/1 می‌باشد. همچنین رابطه‌ی بین مردان و زنان و میزان توسعه‌نیافتگی نشان می‌دهد؛ چون مقدار سطح معناداری آزمون تی مستقل برابر با 515/0 گزارش‌شده است و این مقدار بالای 05/0 است، در سطح خطای 5% می‌توان نتیجه گرفت که میانگین توسعه‌نیافتگی مردان و زنان یکسان است؛ بنابراین فرضیه پژوهش تایید می‌شود. از طرفی چون مقدار سطح معناداری آزمون من ویتنی برابر با 297/0 گزارش‌شده است و این مقدار بالای 05/0 است، در سطح خطای 5% می‌توان نتیجه گرفت که میزان توسعه‌نیافتگی افراد مجرد و متاهل یکسان است؛ بنابراین فرضیه پژوهش تایید می‌شود.
۱۳۷۶.

ملاک های مشروعیت حکومت امیر مؤمنان علی(ع) در اندیشه سیاسی شیعیان عصر حضور(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکومت اسلامی سال ۲۷ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۵) 83-112

کلید واژه ها: مشروعیت حکومت امام علی اندیشه سیاسی اصحاب و نظام امامت الهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۳۸
برخی از مستشرقان و روشن فکران مسلمان بر این باورند که شیعیان برای دفاع از مشروعیت حکومت علی ، به رغم اعتراض و مخالفت علنی با حکومت وقت و روند انتخاب جانشین، مبنایی برای اثبات مشروعیت حکومت امام خویش نداشته و تنها به وابستگی امام با رسول خدا9 استناد کرده اند. چنین شبهه ایی سبب گردید تا این سؤال مطرح گردد که ملاک و مؤلفه های شیعیان برای اثبات مشروعیت حکومت امیر مؤمنان علی چه بوده است؟ در پاسخ به پرسش فوق، پژوهش حاضر ضمن نقد نظریه، ملاک های مشروعیت خلافت امیر مؤمنان علی را بر اساس اندیشه و عمل سیاسی اصحاب ایشان استخراج کرده است. یافته های پژوهش بیان گر آن است که اصحاب آن حضرت با تأسی از باورهای کلامی صادره از رسول خدا در میان مسلمانان تبیین شده بود، به دفاع از حق امام خود پرداخته و با تعابیری چون امام مفترض الطاعه، وصی رسول خدا ، امام عالم، معصوم و تعیین شده از جانب خداوند، به اثبات مشروعیت حکومت امام خویش اقدام کرده اند.
۱۳۷۷.

نقش فرهنگ سیاسی در توسعه سیاسی افغانستان بعد از 11 سپتامبر ۲۰۰۱

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل شهریور ۱۴۰۱ شماره ۷۹ 27-44

کلید واژه ها: فرهنگ سیاسی افغانستان انتخابات سنت ها 11 سپتامبر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۱۲۹
در افغانستان هنوز هم دموکراسی نهادینه نگردیده است و تا نهادینه شدن دموکراسی این کشور راه درازی در پیش دارد. یکی از موانع بزرگی داخلی بر سر راه تحقق و نهادینه شدن دموکراسی در این کشور موجودیت فرهنگ سیاسی قبیله ای و قومی برخی از ساکنان آن می باشد. در این کشور، ایستارها، ارزش ها، اعتقادات، احساس ها، باورها، نگاه به گذشته، جهت گیری ها، سنت های اجتماعی و برخی ساختارهای اجتماعی تعدادی از ساکنان این سرزمین قومی و قبیله ای است. البته این را نباید منکر گردید و نادیده گرفت که بسیاری از نسل های جوان افغانستان بسیاری از باورها، خط قرمزها و تابوهای قومی را زیرپا گذاشته اند. در سومین انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان دیده شد که فرهنگ سیاسی برخی از جوانان این مرزوبوم مشارکتی می باشد. بنابراین، هدف اصلی مقاله حاضر این است که مشخص شود، فرهنگ سیاسی در توسعه سیاسی افغانستان تا چه اندازه موثر بوده است. از آنجائیکه جامعه افغانستان یک جامعه سنتی و قبیله ای است، فرهنگ سیاسی آن هم فرهنگ سیاسی قبیله ای می باشد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای می باشد. یافته ها نشان می دهد که میان انتخابات و فرهنگ سیاسی هر کشور رابطه مستقیم و جود دارد. همان وضعیتی که فرهنگ سیاسی کشور دارد، همان وضعیت را انتخابات هم دارد. اگر فرهنگ سیاسی به سوی دموکراتیک شدن روان است، دیده می شود که انتخابات در افغانستان هم به سوی دموکراتیک شدن روان می باشد
۱۳۷۸.

بحران تأسیس دولت در عراق از منظر فقهای نجف (از میرزا محمد تقی شیرازی تا سید محمد صدر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بحران پژوهی جهان اسلام دوره ۹ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۷ 131 - 144

کلید واژه ها: سنت شیخ اعظم ولایت فقیه نظام شورایی حکومت اسلامی نظارت فقیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۷۴
پژوهش حاضر در پاسخ به این پرسش نگاشته شده است که عالمان نجف چه ایده ای درباره بحران دولت فرقه گرای عرب سنی در عراق داشتند؟ فرضیه مقاله این است که به نظر می رسد بسیاری از عالمان حوزه نجف و کربلا تحت تأثیر سنتی که شیخ مرتضی انصاری بناء کرده بود، در اندیشه حکومت شیعی نبودند. آنان با اقتداء نسبت به آنچه او گفته بود ادله لفظی ولایت فقیه را ناتمام و بیشتر در اندیشه نظارت فقیه بر تصرفات دیگران بودند. با این وجود، از دوره مرجعیت میرزا محمد تقی شیرازی اندیشه تأسیس حکومت بارور شد و او کوشید در شهرهایی که در ثوره العشرین از دست اشغال گران آزاد می شدند، دولتی محلی تأسیس کند که در برخی از نامه هایش از آن به حکومت اسلامی تعبیر می کرد. گرچه این انقلاب شکست خورد اما ایده او ماندگار شد و در دهه های بعد، برخی دیگر از عالمان عراق در پی تأسیس حکومت برآمدند که مهم ترین آنان سید محمد باقر صدر بود. صدر که اندیشه جدی تری نسبت به شیرازی داشت نظرات مهمی در باره حکومت اسلامی بیان کرد و بر سرنوشت مخالفین عراقی تأثیر بسزایی نهاد. با شهادت صدر در سال 1980م عملاً اندیشه تأسیس حکومت در نجف به کما رفت و تنها یک دهه بعد بود که شاگردش، سید محمد صدر به طرح ولایت عامه فقیهان پرداخت. گرچه او علنا در پی اقامه چنین دولتی نبود اما صدام و بویژه نیروهای ائتلاف غربی، او را تهدید دانسته و در نهایت در سال 1999م به شهادت رساندند.
۱۳۷۹.

حقوق کارگران مهاجر در اتحادیه اروپا و کنوانسیون ملل متحد درباره کارگران مهاجر

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال ۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۲۰ 23 - 37

کلید واژه ها: کنوانسیون سازمان ملل متحد کارگران مهاجر اتحادیه اروپا حقوق بشر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۴۳
کارگران مهاجر جایگاه نامشخصی را در نظام های حقوقی دولت-ملت ها اشغال کرده اند. حتی زمانی که این کارگران به طور قانونی مهاجرت می کنند، از حقوقی محدودتر از حقوق شهروندان برخوردار هستند. جستار حاضر با روش توصیفی تحلیلی به بررسی کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد کارگران مهاجر و رویکرد اتحادیه اروپا پرداخته است تا چگونگی تأثیر آنها را بر مرز بین نظام های حقوقی ملی در این رابطه را روشن سازد. مقاله توصیفی تحلیلی بوده و از روش کتابخانه ای استفاده شده است. در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت داری و تمامی موازین اخلاقی رعایت شده است. از جمله نتایج تحقیق اینکه کارگران مهاجر از برخی حقوق برخوردار هستند؛ کنوانسیون ملل متحد درباره حقوق کارگران مهاجر بیشتر ناظر بر حققو بشر است تا حقوق شهروندی کارگران. حقوق سلبی با تمرکز بر محافظت از آسیب هایی مشخص. در عین حال حمایت نسبت به شهروندی رسمی در سطح بالاتری از حمایت از حقوق کارگر مهاجر قرار دارد.
۱۳۸۰.

تحلیل گفتمان انتقادی بازنمایی ترور شهید قاسم سلیمانی در روزنامه «الشرق الأوسط» با تکیه بر الگوی وَن لیوون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۶ 45 - 75

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان انتقادی ون لیوون کنش گران اجتماعی قاسم سلیمانی روزنامه الشرق الأوسط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۳۵
تحلیلِ انتقادیِ گفتمان به بررسی رابطه میان زبان و اندیشه پرداخته و با پرده برداری از ساختارهای زیرین زبان، جنبه های فکری و پنهان آن و رابطه بین متن و مؤلف را آشکار می سازد و می کوشد علاوه بر تمرکز بر چرایی و چگونگی استفاده از زبان، مؤلفه های جامعه شناختی آن را نیز مورد توجه قرار دهد. پژوهش حاضر با روش کیفی-تحلیلی و اکتشافی به تحلیل محتوا و نیز بررسی چگونگی بازنمایی ترور شهید قاسم سلیمانی در روزنامه الشرق الأوسط با تکیه بر اصول جامعه شناختی-معناییِ گفتمانِ تئو ون لیوون؛ به عنوان یک الگوی تحلیلی ویژه که نمودهای متنی بازنمایی را در ساخت های گفتمانی به بحث می گذارد، خواهد پرداخت تا به واسطه آن، چگونگی بازنمایی ترور شهید سلیمانی و نحوه بازنمایی کنش گران سیاسی و اجتماعی طرف های مقابل (ایران-آمریکا و (هم پیمانانش)) را آشکار ساخته و با واکاوی معانی آن ها، پیوندهای پنهان ایدئولوژی- سلطه و نیز بافتارهای پیچیده و لایه های نهان موجود در ساخت های گفتمان آن را بازنماید. یافته های پژوهش نشان می دهد که ترسیم خاورمیانه ای ناآرام با فعال سازی منفیِ کنشِ سردار سلیمانی، بازنمایی منفی و منزوی قرار دادن کشورهای همسایه همچون سوریه، عراق و لبنان در قبال کنش های ایران، نقش دهی و هویت دهی افراطی و انحرافی بر اساس نقش و کارکرد اجتماعی و سیاسی کنش گران ایران، حاکمیت فضایی نابرابر در درون نظام جمهوری اسلامی و ترسیم چهره ای متعارض و سلطه جو از شخصیت شهید سلیمانی از سوگیری های این رسانه سعودی است که هدفمند و در چارچوب روابط قدرت و دیدگاه فکری-اجتماعی حاکم بر این رسانه و نیز در جهت هدایت مخاطبان به سمت و سوی مورد نظر برنامه ریزی شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان