رضا شفیعی اردستانی

رضا شفیعی اردستانی

مدرک تحصیلی: کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه مفید، قم، ایرا ن

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۵ مورد از کل ۵ مورد.
۱.

تحلیل جامعه شناختی دین رایج در دوران پایانی عصر صفوی و آثار ناخواسته آن بر گسترش خرافه؛ با تأکید بر دیدگاه علامه مجلسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صفویه خرافات علامه مجلسی رویکرد دایره المعارفی دین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 803 تعداد دانلود : 570
بررسی تاریخی و جامعه شناختی دوران حاکمیت صفویان به دلیل قرابت موضوعات سیاسی و اجتماعی واقع شده در آن دوران با موضوعات امروزی اهمیت ویژه ای دارد. دلیل عمده این قرابت و اهمیت، ذیل سایه گسترده مذهب و فقه ترویجی آن دوران است، لذا بررسی رویکردهای مذهبی آن دوران به ویژه، مکتوبات، آثار و نگرش های علامه مجلسی به عنوان یکی از بزرگترین روحانیون آن عصر حائز اهمیت است. بدین صورت در برابر سوالاتی همچون دلیل گسترش خرافه در جامعه ی مذهبی عصر صفوی نیز تاثیر نظام معرفتی رایج و متاثر از دین و فقه مهم است. باور این پژوهش چنان است که رویکرد روحانیون دوران صفوی به دین چونان دایره المعارفی جامع بود که امکان پاسخگویی صریح و مستقیم را دارا می باشد. این رویکرد جامع که تمرکز خود را بر نقل قرار می داد به تدریج سبب زوال نظام های معرفتی مبتنی بر عقل گردید و شرایط گسترش خرافه را ایجاد کرد. پژوهش حاضر به دلیل اهمیت بررسی این موضوعات در پرتو زمان و تاریخ حادث شده ی آن تلاش دارد در چارچوب نظری جامعه شناسی تاریخی تشریح کننده این روند باشد.
۲.

تصوف به مثابه روش تفکر و یا زیست اجتماعی؛ بررسی تأثیر گسترش فقه صوفیانه در دوران پیشا مشروطه بر بقا و رواج خرافه در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خرافه عقلانیت فقه حدیث گرا تصوف مشروطه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 898 تعداد دانلود : 790
خرافه دستاورد جامعه ایست که از عقلانیت روی گردانده است. اینکه چرا جامعه ای دینی چون ایران قاجاری به ویژه در دوران پیشا مشروطه در دام خرافه افتاده، پرسشی است که مقاله حاضر در پی آن است. پاسخ ارائه شده متاثر از ادغام ناخوشایند دو جریان فکری متفاوت است: جریان فقه حدیث گرا و جریان تصوف. به صورت کلی نمی توان هیچیک از این دو را مستقلا و اجبارا عامل رواج خرافه دانست، اما حسب شرایط اجتماعی ایران و همچنین به دلیل نزدیکی مبانی معرفتی این دو جریان، تخفیف جایگاه عقلانیت، این امتزاج صورت و با ارائه گونه ای از روش تفکر و زیست اجتماعی، فقه حدیث محور صوفیانه، فضا را برای فقه پویا، اصولی و عقل محور به تنگنا می برد. فقهِ حدیث محورِ صوفیانه دارای سرریز خرافه در جامعه است؛ چون علم در این جریان تقلیل می یابد، لذا دین توانایی اصلاحی خود را از دست داده و در نبود پاسخهای عقلانی به مشکلات جدید، خرافه تنها پناه جامعه می گردد. پژوهش پیش رو در چارچوب جامعه شناسی تاریخی و با بهره مندی از روش تحلیل اسنادی، مرور آثار و اسناد مختلف جریانهای فکری عهد قاجار، در پی تشریح این موضوع است.
۳.

بسیج منابع ، فرهنگ سیاسی و مساله تداوم نهضت های اجتماعی در ایران ( مطالعه موردی نهضت نفت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ سیاسی نظریه بسیج منابع چارلز تیلی نهضت نفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 630 تعداد دانلود : 335
نهضت های اجتماعی در تاریخ معاصر ایران، تا پیش از انقلاب اسلامی، عموماً شکست خورده و تداوم نداشته اند. نهضت ملی شدن نفت یکی از این جنبش های ناکام به شمار می رود. در حالی که در 30 تیر سال 1331 بسیج گسترده ای از نیروهای اجتماعی روی داد؛ حدود یکسال بعد، در جریان کودتای 28 مرداد چنین بسیجی امکان پذیر نشد و نهضت نفت بدون مقاومت جدی مردمی سقوط کرد. این پژوهش با تکیه بر مفهوم سازمان در نظریه بسیج منابع چارلز تیلی به تبیین چرایی این فرایند می پردازد. در این راستا، ابتدا با تکیه بر منابع تاریخی به فقدان سازمان در نهضت ملی اشاره می شود و سپس علل آن بررسی می گردد. بر اساس یافته های این مقاله، فقدان اخلاق و فرهنگ سیاسی مطلوب و معطوف به همکاری جمعی از عوامل اصلی این مشکل به شمار می روند. در واقع، چرخه «استبداد، بی اعتمادی و فردگرایی» به ظهور فرهنگی می انجامد که کار سازمانی را سخت و گاه ناممکن می سازد. بنابراین در فقدان فرهنگ سیاسی مطلوب، از جنبش های اجتماعی در ایران انتظار موفقیت نمی رود و جنبش هایی چون نهضت نفت حتی در صورت نبود فشار خارجی، محکوم به شکست بوده اند.
۴.

تحلیل دور ه های زمانی گفتمان انقلاب اسلامی با تکیه بر رهبری امام خمینی(س)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام خمینی انقلاب اسلامی گفتمان دموکراسی سوژه کارگزار سوژه بنیان گذار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 399 تعداد دانلود : 945
درصورتی که گفتمان را منظومه ای معنایی تصور کنیم که حول یک دال مرکزی سامان یافته و تحت تأثیر زمان و مکان قرار دارد؛ تحلیل این گفتمان در بازه های زمانی مختلف اهمیت می یابد؛ چراکه اصولاً گفتمان ها ابدی و آرمانی نیستند و از ابتدا تاریخی و زمانمند هستند. لذا تمیز بهتر بازه های زمانی و گسست های احتمالی، کمک شایانی در تحلیل گفتمان انقلاب می کند. این تمایزات زمانی، ضمن بیان تفاوت های گفتمانی، سبب اثبات وجود سوژه های متفاوتی نیز می شوند؛ که متعاقب آن چیستی فضای سیاسی و عملکرد رهبران را تشریح می کنند. هدف از این پژوهش شرح جایگاه امام به عنوان رهبر دائمی انقلاب در تمام بازه های زمانی، بر اساس مفهوم سوژه است. در این پژوهش نویسندگان ضمن تمیز سه بازه زمانی مختلف (از سال های بعد 56 تا پیش از ارائه پیش نویس قانون اساسی، زمان نگارش و تصویب قانون اساسی و دوران بعد از تصویب نهایی قانون) معتقدند که جایگاه امام بر اساس میزان نوآوری و خلاقیت در ارائه گفتمان که لازمه سوژه خلاق و بنیان گذار است و همچنین اسارت سوژه کارگزار در جبر ساختار های پیشین، به طور متناوب از سوژه کارگزار به بنیان گذار و مجدداً به سوژه کارگزار تغییر می کند. این نگرش ضمن تشریح فرآیند انقلاب، بر مسیر دموکراتیک انقلاب ایران و عملکرد امام بر اساس اصول دموکراسی تأکید می کند.
۵.

جمهوری به مثابه سکولاریسم؛ بررسی چرایی مخالفت روحانیت با جمهوری از مشروطه تا انقلاب اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: سکولاریسم جمهوری مشروطیت روحانیت سلطنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 471 تعداد دانلود : 308
این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که چرا روحانیت علی رغم همراهی با جنبش های مردمی، به ویژه مشروطه، از پذیرش جمهوری و همراهی با آن سرباز می زده و با آن ابراز مخالفت می کرده است؟ در پاسخ به این پرسش، این مقاله با رهیافتی تاریخی خواهان رسیدن به این نتیجه است که جامعه ایران، از جمله روحانیون، با توجه به تجربه های حاصله از جمهوری انقلابی فرانسه، جمهوری آتاتورک و نهایتاً جمهوری مورد نظر مارکسیست ها و توده ای ها، تصوری سکولار و ضد دین از جمهوری داشت و آن را در تقابل با دین و مشروعیت دینی می دید. بنا بر همین تصور، جامعه ایران برای حفظ تشیع، سلطنتی که مشروعیت خود را وابسته به اسلام می دید، را بر جمهوری سکولار و ضد دین ترجیح می داد. این نگرانی تا زمان طرح مفهوم جمهوری اسلامی توسط حضرت امام خمینی، که محصول بازسازی مفهوم جمهوری غربی بر اساس مبانی اسلام شیعی بود، ادامه داشته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان