درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۷۲۱ تا ۴٬۷۴۰ مورد از کل ۳۰٬۰۰۹ مورد.
۴۷۲۱.

مشروعیت بخشی به جنگ علیه تروریسم در گفتمان سیاست خارجی آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۹ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 1155 - 1174

کلید واژه ها: آمریکا جنگ علیه تروریسم سیاست خارجی گفتمان مشروعیت بخشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۰ تعداد دانلود : ۴۹۸
پس از حادثه یازدهم سپتامبر و شکل گرفتن آنچه «جنگ علیه ترور» خوانده شد، آمریکایی ها با حمله به افغانستان و عراق به آن پاسخ دادند. لازمه مبادرت به دو جنگ در پاسخ به یک حمله تروریستی، با توجه به پرهزینه بودن جنگ ها در ابعاد مختلف مادی، انسانی و عاطفی-احساسی، توجیه و مشروعیت بخشی به آنها بود. حال این مسئله مطرح می شود که چگونه در جهت امکان پذیر شدن چنین سیاست های پرهزینه ای، راهبردهای مشروعیت بخش به آنها شکل گرفت . این مقاله با بهره گیری از چارچوب نظری تحلیل گفتمان انتقادی و روش های تحلیل استعاره و تحلیل خصوصیات اسنادی، به تجزیه وتحلیل خطابه های دولت بوش در مورد جنگ علیه تروریسم می پردازد تا راهبردهای مشروعیت بخش به این سیاست خارجی را نشان دهد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که مقامات آمریکایی به ویژه بوش در چارچوب گفتمان های مسلط داخلی و بین المللی همچون استثناگرایی و لیبرالیسم و با بهره برداری از خلأ معنایی ایجادشده در پی این بحران، به بازنمایی جدیدی از «خود» و «دیگری» پرداختند تا به سیاست و رویه های این کشور در جنگ علیه تروریسم مشروعیت بخشند.
۴۷۲۲.

بررسی رابطه علّی توسعه اقتصادی و توسعه سیاسی در جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی: دولت های سازندگی و اصلاحات)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل دوره دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 657-685

کلید واژه ها: توسعه سیاسی توسعه اقتصادی ایران علیت گرنجری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۴ تعداد دانلود : ۴۰۹
هدف اصلی مقاله بررسی رابطه علّی توسعه سیاسی و توسعه اقتصادی در ایران در دو دولت سازندگی و اصلاحات است. برای پاسخ به سؤال اصلی مقاله که چه نسبت علی میان توسعه اقتصادی و توسعه سیاسی طی دوره دولت های سازندگی و اصلاحات در ایران وجود دارد؛ دو مجموعه فرضیه رابطه علی میان توسعه اقتصادی و توسعه سیاسی مطرح شده است: مجموعه اول جهت علیت از توسعه اقتصادی به توسعه سیاسی و در مجموعه دوم جهت علیت از توسعه سیاسی به توسعه اقتصادی آزمون شده است. در این بررسی از روش آزمون علیت گرنجری نسبت شاخص های توسعه اقتصادی و سیاسی در ایران موردسنجش قرارگرفته و نرم افزار مورداستفاده نیز EVIEWS است. متغیرهای نشان دهنده توسعه اقتصادی شامل 9 متغیر رشد تولید ناخالص داخلی، رقابت پذیری جهانی، پتانسیل جذب سرمایه گذاری خارجی، آزادی اقتصادی، فساد اقتصادی، ریسک اقتصادی، ریسک مالی، تنوع صادرات و واردات و رقابت صنعتی در دوره موردبررسی است و متغیرهای توسعه سیاسی شامل؛ ریسک سیاسی، مناقشات خارجی، ثبات دولت، مناقشات داخلی، فساد، افزایش پاسخگویی دموکراتیک، تنش های قومی، افزایش حاکمیت و قانون، دخالت ارتش در سیاست، تنش های مذهبی و کیفیت بروکراسی است. داده ها مربوط به گروه PRS (سرویس ریسک سیاسی) است. نتایج استخراج شده حاصل از تحلیل توصیفی و آماری، بیانگر این است که در دوره موردبررسی در ایران، توسعه اقتصادی، زمینه توسعه سیاسی را فراهم کرده اما توسعه سیاسی علت توسعه اقتصادی، نبوده است.
۴۷۲۳.

تعهد مدیران بخش دولتی در نظام اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۸۳ 97 - 118

کلید واژه ها: تعهد نظام اداری شایستگی شایسته سالاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۷ تعداد دانلود : ۳۸۳
سوال اصلی(یا هدف اصلی): با توجه به اهمیت تعهد مدیران در هدایت و جلوگیری از ایجاد فساد در بخش دولتی نظام اسلامی، پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی تعهد مدیران در نظام اداری ایران با رویکردی ایرانی-اسلامی صورت پذیرفته است. روش پژوهش: جهت طراحی این الگو پژوهشگران با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی به بررسی منابع مرتبط شامل ادبیات موجود در زمینه تعهد مدیران و معیارهای انتخاب و انتصاب آنان، اسناد بالادستی نظام (قانون اساسی، قانون مدیریت خدمات کشوری، صحیفه امام (ره) و سخنرانی های آیت الله خامنه ای) و منابع قرآنی و روایی (قرآن کریم، نهج البلاغه و نرم افزار جامع الاحادیث) به صورت جامع بر اساس گام های روش تحلیل محتوای کیفی شامل استخراج کدها، گروه بندی، دسته بندی و انتزاع پرداخته و الگوی تعهد مدیران در بخش دولتی نظام اسلامی را ارائه نموده اند که تأیید اعتبار مدل از طریق محاسبه ضریب کاپا توسط یک خبره آگاه صورت گرفته است. یافته ها: مهمترین یافته این پژوهش ارائه الگویی بومی از تعهد مدیران در نظام اسلامی است. این الگو مشتمل بر 3 بُعد شامل تعهد به نظام، تعهد به سازمان و تعهد به شهروند و 9 مولفه و 34 شاخص است. بر اساس مدل پیشنهادی این پژوهش می توان تعهد را به عنوان مجموعه ای از ویژگی های اعتقادی، اخلاقی - ارزشی و همچنین کفایت سیاسی - رفتاری، که مدیران نظام اداری در آن ها مشترک اند و نمود رفتاری آن ویژگی ها در گزینش افراد به سمت های مدیریتی قابل ملاحظه می باشد، تعریف کرد.
۴۷۲۴.

مقایسه سنن اجتماعی تمدن ساز انبیاء و طاغوتیان از دیدگاه قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی دوره ۲ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۴) 223 - 247

کلید واژه ها: قرآن کریم سنن اجتماعی تمدن سازی تمدن نوین اسلامی انبیاء طاغوتیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۲۷۸
در این مقاله سنن اجتماعی تمدن ساز انبیاء عظام و در مقابل آن ها سنن اجتماعی طاغوتیان از دیدگاه قرآن کریم مورد مطالعه قرار می گیرد. قرآن کریم به سنن اجتماعی انبیاء عظام به عنوان سنن جاری نقش آفرین در گذشته، حال و آینده امت واحده می نگرد . این سنت ها را به شکل عام می توان سنن اجتماعی تمدن ساز و به لحاظ آرمآن های معطوف به آینده سنن اجتماعی تمدن نوین اسلامی نامید. این مقاله از روش توصیف و تحلیل آیات قرآن کریم با روش تفسیری و اجتهادی و در صورت نیاز از نهج البلاغه و دیگر روایات و احیانا از نظریه ها و دیدگاه های اندیشمندان مسلمان بهره می گیرد. سئوال این است که از دیدگاه قرآن کریم سنت های اجتماعی تمدن ساز انبیاء عظام که در ادامه به تشکیل تمدن نوین اسلامی می انجامد و در برابر آن ها سنت های اجتماعی طاغوتی آنچه بوده است؟ این بررسی نشان می دهد که سنن اجتماعی تمدن ساز انبیاء عظام شامل: 1. اکرام انسان ها در برابر خوار شماردن، 2. هدایتگری در برابر گمراه کردن، 3. عدالت گستری در برابر دعوت به ستم ،  4. دعوت به فضیلت و آبادگری در برابر فساد و تبهکاری می شود. از دیدگاه قرآن، سنت های تمدن ساز انبیاء در نهایت بر سنت های طاغوتیان غلبه خواهد کرد و به تشکیل حکومت عدل الهی در سراسر جهان و تشکیل تمدن نوین اسلامی خواهد انجامید.
۴۷۲۵.

شناسایی مولفه های مدیریت جهادی از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۶ 236 - 267

کلید واژه ها: قرآن کریم مدیریت جهادی آیت الله خامنه ای دلفی فازی تحلیل و توسعه گزینه استراتژیک(سودا)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۲۷۳
هدف این پژوهش، شناسایی مؤلفه های مدیریت جهادی از منظر قرآن است که باتوجه به ضرورت به کارگیری مدیریت متناسب با مبانی و بسترهای بومی، فرهنگی و ارزشی هر کشور اهمیت بالایی دارد. نوع پژوهش از لِحاظ هدف، کاربردی و روش آن براساسِ نحوه گردآوری داده ها توصیفی و از نوع اکتشافی است؛ ماهیت تحقیق نیز آمیخته است. جامعه آماری، کلیّه خبرگان و متخصصان علمی و اجرایی و مذهبی در حوزه مدیریت جهادی است که 36 نفر از آنان در حیطه مزبور به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب گردیدند. در پژوهش فرارو با استفاده از روش تحلیل محتوا و داده کاوی مؤلفه های ناظر بر مدیریت جهادی از آیات قرآن کریم استخراج شد. سپس براساسِ از روش دلفی فازی، پرسش نامه هایی که در اختیار خبرگان قرار گرفته بود، تجزیه و تحلیل گشت. به منظورِ تعیین ارتباط میان مؤلفه های مورد اجماع نخبگان، روش تحلیل و توسعه گزینه استراتژیک (سودا) به کار گرفته شد. آن گاه با ادغام نقشه های خبرگان، مدل واحدی اتخاذ شد و در نهایت از درون مدل نهایی پژوهش،33 مؤلفه مدیریت جهادی مورد اجماع خبرگان، که در تطابق با 26 مؤلفه برآمده از فرموده های مقام معظّم رهبری بودند، در چهار بُعد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی استخراج گشت؛ که تعدد مؤلفه ها در بُعد فرهنگی و اجتماعی، از تمرکز این سبک از مدیریت بر زمینه های فرهنگی و ارزشی مدیریت حکایت دارد.
۴۷۲۶.

حضور اقتصادی چین در آفریقا و زمینه های بروز رقابت با آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۹ 126 - 150

کلید واژه ها: چین آفریقا آمریکا رقابت منافع اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۳۱
نخبگان چینی اولویت سیاستگذاری خود را بر ارتقای قدرت اقتصادی به عنوان محور قدرت ملی قرار داده که در این راستا قاره آفریقا با برخورداری از ظرفیت های فراوان سیاسی و اقتصادی مورد توجه قرار گرفت. اهمیت سیاسی–امنیتی–اقتصادی آفریقا به ویژه نگرانی از توسعه فعالیت های افراط گرایانه همراه با خشونت و وجودِ تهدیداتی همچون دزدی دریایی، قاچاق انسان و.. سبب شد تا آمریکا نیز راهبرد جدیدی را در قبال این قاره اتخاذ نماید. هدف از این مقاله بررسی فعالیت های چین و زمینه های بروز رقابت با آمریکا می باشد. سئوال اصلی پژوهش:حضور اقتصادی چین در قاره آفریقا چه تاثیری بر منافع، اهداف و زمینه های فعالیت آمریکا در این قاره داشته است؟ و فرضیه پژوهش عبارتست از: گسترش حضور چین در آفریقا در قرن جدید به همراه اولویت راهبردهای غیرنظامی هر دو طرف در این قاره، سبب آسیب پذیری و حساسیت دو سویه امریکا و چین نسبت به سیاست های یکدیگر در این قاره شده و این امر واشنگتن و پکن را در مسیر همکاری و پرهیز از رقابت مخرب سوق داده است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی انجام شده است.
۴۷۲۷.

جریان صدر و ظهور واپسگرایی هویتی در جبهه مقاومت در دو بعد کلان سخت و نرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره یازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۸ 26 - 50

کلید واژه ها: جریان صدر جبهه مقاومت شیعیان عراق خاورمیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۴۴
در این مقاله، هدف نویسندگان ارائه پاسخ بدین سوال است که اصولاً جریان صدر، به مثابه یک جریان تاثیرگذار در عراق، چرا و چگونه به ظهور تشتت و واگرایی در میان شعیان عراق به صورت خاص و جبهه مقاومت در منطقه به صورت عام مبادرت نموده است؟ فرضیه مقاله بر این است که رویکردهای پراگماتیستی جریان صدر به ظهور واپس گرایی در میان شیعیان عراق و جبهه مقاومت در منطقه منجر شده است و این مسئله در دو سطح کلان نرم و سخت دیده می شود. یافته های مقاله که با استفاده از تئوری برساخت گرایی و رفتارشناسی کنش گران سیاسی و بهره گیری از روش تحلیلی- توصیفی و استفاده از منابع مکتوب و مجازی می باشد بر این مسئله صحه می گذارد که در بعد سخت، چالش های بعضا عمیق با دیگر جریان های شیعه عراق، همگرایی تلویحی با عربستان سعودی و ائتلاف راهبردی با جریان ایادعلاوی، شیعه سکولار مورد اطمینان آمریکا و عربستان سعودی، و در بعد نرم، با اتخاذ مواضع واپس گرا در قبال جمهوری اسلامی ایران، سوریه، شیعیان عربستان و یمن و مواضع دوپهلو در قبال مرجعیت شیعیان عراق، سعیدر ایجاد یک جبهه شیعی عربی مستقل را دارد.
۴۷۲۸.

امکان سنجی انطباق ویژگی های دولت مطلوب «هگل» با آموزه های دولت های توتالیتر نوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۵

کلید واژه ها: هگل توتالیتاریسم دولت جنگ روح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۳ تعداد دانلود : ۳۸۹
در قرن بیستم، دولت هایی شکل گرفتند که با صفت «توتالیتر» شناخته می-شوند. آنها گروه گسترده ای اعم از محافظه کاران و راست گرایان تندمزاج فاشیست و چپ گرایان رادیکال کمونیست را در برمی گیرند. ماهیت و سبک رفتاری این دولت ها در آموزه ها یا خط مشی های آنها تجلی می یابد که کم و بیش ریشه در گذشته دارد. از این رو برخی از متفکران از جمله کارل پوپر و شوپنهاور مدعی اند که یکی از فیلسوفانی که ردپای اندیشه او را می توان در این آموزه ها به خوبی مشاهده کرد، هگل است. اکنون هدف اصلی این مقاله آن است که با انطباق مهم ترین ویژگی های نظریه دولت هگل با آموزه های دولت های توتالیتاریستی قرن بیستم، عمدتاً از جناح و نوع نازی یا فاشیستی آن در آلمان و ایتالیای بین دو جنگ جهانی، میزان صحت این ادعا روشن و آشکار شود. به همین دلیل، پرسش اصلی پژوهش حاضر نیز چنین است: «آیا هگل درباره دولت مورد نظر خود به گونه ا ی نظریه پردازی کرده و به مضامینی اشاره نموده است که با آموزه های حکومت های توتالیتر قرن بیستمی انطباق دارد؟». یافته های پژوهش نشان می دهد که هر چند در لابه لای افکار و اندیشه های هگل درباره دولت و ویژگی های آن و هدف و غایتی که دولت به دنبال آن است، مضامینی یافت می شود که مورد کج فهمی یا سوءاستفاده دولت های توتالیتر قرن بیستم واقع شده، در مجموع با آموزه های این دولت ها به کلی متفاوت است و البته با موازین و قواعد دموکراسی یا لیبرالیسم نیز همسویی کامل ندارد. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی با رویکرد اسنادی- تاریخی است و جمع آوری داد ه های مناسب برای تحلیل نیز به شیوه کتابخانه ای انجام شده است.
۴۷۲۹.

رابطه دانش و قدرت در جنگ سرد؛ بررسی تجربه شبکه سازی روشنفکران توسط آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۸۳) 123 - 166

کلید واژه ها: آمریکا شبکه سازی قدرت دانش روشنفکران جنگ سرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۶ تعداد دانلود : ۴۸۴
بررسی های این مقاله نشان می دهد شبکه روشنفکران ایجادشده توسط آمریکا در دوران جنگ سرد، با درک ناکارآمدی مواجهه سخت و سلبی با اندیشه چپ، ضمن به رسمیت شناختن این گرایش، با رویکردی نرم و ایجابی اقدام به ارائه خوانشی درونی از آن در قالب «چپ غیرکمونیستی» کردند. این شبکه با تولید و پشتیبانی از این ایده که در عین تعلق معرفتی به ایدئولوژی چپ، کمونیسم را در خود استحاله کرده و نگرشی کاملاً انتقادی به آن داشت، الگوی جایگزینی را توسعه داد که ضمن تضعیف پایه های مشروعیت حکومت های اروپای شرقی، عملاً مقاصد سیاسی نهادهای قدرت و تأمین کنندگان مالی آن که مهار و جلوگیری از افزایش نفوذ اتحاد جماهیر شوروی بود، را تأمین کرده است.
۴۷۳۰.

تأثیر فرهنگ راهبردی بر تصمیم گیری در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۸۴) 71 - 104

کلید واژه ها: فرهنگ راهبردی تصمیم گیری سیاست خارجی نقش ملی هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۴ تعداد دانلود : ۵۵۳
تجربه نشان می دهد کشورهایی با جایگاه بین المللی مشابه ولی سنت های فرهنگی متفاوت، در مقابل رویدادها و تحولات به روش یکسانی تصمیم گیری نمی کنند. این ناشی از آن است که فرهنگ راهبردی، نظام ارزشی در زمینه تصمیم گیری فراهم می کند که سیاست خارجی کشورها را تحت تأثیر قرار می دهد. براین اساس، در این مقاله تلاش شده است به این سؤال پاسخ داده شود که فرهنگ راهبردی چگونه بر تصمیم گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تأثیر می گذارد؟ فرضیه نویسندگان مقاله این است که فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی از طریق تعریف هویت ملی ایرانی- اسلامی و نقش های ملی خاص، تصمیم گیری سیاست خارجی ایران را تحت تأثیر قرار می دهد.  
۴۷۳۱.

تحولات ژئوپلیتیک و سیاست خارجی افغانستان؛سال های 1919 تا 2001(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال دوزادهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۴) 157 - 175

کلید واژه ها: اتحاد شوروی افغانستان جنوب آسیا خاورمیانه سیاست بی طرفی سیاست همراهی هارتلند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۱ تعداد دانلود : ۶۰۹
با گذشت نزدیک به یک قرن از استقلال افغانستان در سال 1919، هنوز هم موضوع استقلال و ابتکار عمل در سیاست خارجی این کشور در قرن بیستم از موضوع های بحث برانگیز در این کشور است. افغانستان پس از استقلال در تأثیر رقابت قدرت های بزرگ جهانی در وضعیتی خاص به سر برده است. تحولات ژئوپلیتیک در سده گذشته بر وضعیت داخلی و خارجی این کشور تأثیر مستقیم داشته است. این نوشتار کوششی است برای پاسخ به این پرسش که تحولات ژئوپلیتیک منطقه چه تأثیری بر سیاست خارجی افغانستان از زمان استقلال تا رویداد 11 سپتامبر 2001 داشته است؟ نوشتار حاضر توصیفی- تحلیلی است که در آن ارتباط ژئوپلیتیک منطقه و سیاست خارجی افغانستان بررسی می شود. موقعیت ژئوپلیتیکی افغانستان در نظریه ژئوپلیتیک نظام جهانی سائول کوهن بحث نظری نوشتار را شکل داده است، افغانستان به عنوان دولت شبه مستقل در ژئوپلیتیک منطقه نه تنها در دوران پس از جنگ سرد ویژگی خاص افغانستان در منطقه بوده است؛ بلکه این وضعیت از دوران استقلال این کشور تاکنون نیز برجسته بوده است. یافته های نوشتار نشان می دهد که سیاست خارجی افغانستان پس از استقلال در دوره های نظم و گذار ژئوپلیتیکی و تحول در ساختار امنیتی ژئوپلیتیک منطقه، بیشتر گرایش به راهبرد بی طرفی و موازنه در برقراری روابط با قدرت های بزرگ هر دوره داشته است و هر گاه از چنین راهبردی فاصله گرفته است و موقعیت مستقل یا شبه مستقل در ژئوپلیتیک منطقه را با راهبرد همراهی با قدرت بزرگ یکی از مناطق دست خوش تحول کرده است، کودتا، انقلاب و حتی اشغال نظامی نیز در این کشور رخ داده است.
۴۷۳۲.

رویکرد دیپلماسی عمومی بریتانیا در قبال قرائت های سه گانه از اسلام در غرب آسیا

نویسنده:
منبع: سیاست پژوهی جهان اسلام دوره ششم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۲ 97 - 127

کلید واژه ها: دیپلماسی عمومی بریتانیا انگلیس اسلام ناب اسلام سکولار و اسلام وهابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۶۶
سه قرائت از اسلام به عنوان سه مدل حکومتی رقیب در منطقه غرب آسیا سعی دارند تا خود را به عنوان الگوی برتر معرفی کنند. پژوهش حاضر با هدف پاسخ گویی به این پرسش کلیدی به رشته تحریر درآمده است که «رویکرد دیپلماسی عمومی بریتانیا، با کدام خوانش از اسلام در منطقه غرب آسیا انطباق بیشتری دارد و لندن توسعه کدام قرائت از اسلام را ترجیح می دهد؟». نتایج این پژوهش گویای آنست که بیشترین ناهمخوانی و عدم انطباق میان رویکرد دیپلماسی عمومی بریتانیا با نمایندگان اسلام ناب محمدی است تا جایی که هیچ گاه این تعارض، به سازش و تعامل منتج نمی شود. از سوی دیگر انگلیسی ها به دلیل قرابت های نگرشی و فرهنگی با نمایندگان اسلام سکولار، کمترین چالش را با این تلقی از اسلام دارند. اسلام وهابی نیز به دلیل بازی در پازل دیپلماسی عمومی بریتانیا و تأمین اهداف کلان آن، که از طریق ارائه الگویی غیرانسانی و خشن از شریعت محقق می شود، پس از مدل اسلام سکولار برای مقامات لندن از اولویت برخوردار است. همچنین در جریان بیداری اسلامی، مقامات بریتانیا به منظور ایجاد همگرایی بیشتر میان نمایندگان اسلام سکولار و وهابی جهت مقابله با نماد اسلام اصیل وارد عمل شدند.
۴۷۳۳.

واکاوی رویکرد دستیابی چین به جایگاه قدرت اقتصاد جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۳ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۲۹) 45 - 82

کلید واژه ها: سرمایه گذاری خارجی سیاست خارجی چین دیپلماسی اقتصادی چین رشد اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۵۹
نخبگان چین با توجه به تغییرات ناشی از جهانی شدن، اولویت سیاستگذاری خود را بر افزایش رشد قدرت اقتصادی به عنوان محور قدرت ملی قرار داده اند. بر این اساس و در راستای استفاده از تمامی ظرفیت های ملی و بین المللی، سیاست خارجی چین در سه دهه گذشته نقشی کلیدی در ایجاد محیطی مناسب برای ارتقای جایگاه این کشور در نظام بین الملل ایفا نموده است. نتیجه این امر توجه به دیپلماسی اقتصادی به عنوان یک رویکرد اقتصاد محور به سیاست خارجی و به تبع آن توجه به الزامات رفتاری آن، همواره مد نظر مقامات این کشور بوده است. در راستای تجزیه و تحلیل این مسئله، مقاله حاضر با استفاده از روش تحقیق کیفی مبتنی بر اسناد تاریخی و کتابخانه ای و همچنین تکیه بر داده های آماری، به تبیین مفهوم، اهداف و عملکرد دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی چین و نقش آن در قدرتمندی این کشور می پردازد. سؤال اصلی مقاله این است که چین در راستای دستیابی به جایگاهی قدرتمند در اقتصاد جهانی، در عرصه سیاست خارجی چه رویکردی در پیش گرفته است؟ در پاسخ به سؤال، فرضیه مقاله  این است که چین بعد از مائو، رویکرد دیپلماسی اقتصادی را با هدف قدرتمندی و ارتقای جایگاه جهانی اقتصاد این کشور به صورت فعالانه در پیش گرفته و در این راستا برنامه هایی چون جذب سرمایه گذاری خارجی، تسهیل فضای کسب و کار تجاری، رونق گردشگری، دستیابی به علم و تکنولوژی روز و بهبود تصویر کشور را به اجرا گذاشته است.
۴۷۳۴.

دلایل مشارکت مصر در ابتکار کمربند-راه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۳ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۳۰) 129 - 154

کلید واژه ها: کمربند راه کانال سوئز کمربند اقتصادی جاده ابریشم همکاری جامع استراتژیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۵۳
ضعف اقتصادی مصر باعث شده تا این کشور در جهت متنوع سازی روابط اقتصادی و سیاسی خود، علاوه بر حفظ رابطه با آمریکا و سایر کشورهای غربی، به تقویت روابط با کشورهای شرق آسیا و به خصوص چین بپردازد. مشارکت مصر در پروژه کمربند-راه، مهم ترین برنامه این کشور برای گسترش روابط اقتصادی و سیاسی با چین است. قاهره قصد دارد با تأکید بر روابط اقتصادی و پرهیز از روابط سیاسی چالش برانگیز، تحقق ابتکار کمربند-راه را با طرح توسعه کانال سوئز و یا ساخت پروژه هایی نظیر ساخت راه آهن و انتقال پایتخت جدید کشورش همراه کند. پکن نیز در جهت امتداد رشد اقتصادی خود، نیازمند بازارهای جدید و برون سپاری شرکت های عظیم داخلی است و ابتکار کمربند-راه توانسته پروژه های اقتصادی مختلفی را همراه این ابتکار در سراسر جهان تعریف کند. امروزه، مصر و چین بیش از هر زمانی به یکدیگر نزدیک شده اند و رهبران هر دو کشور در گفتگوهای خود با استفاده از عبارت «تمدن»، سعی می کنند اشتراکات خود را در ریشه های تمدنی جستجو و با پروژه های اقتصادی پیوند بزنند. انعقاد «توافق جامع استراتژیک» و همچنین تبدیل شدن چین به بزرگترین صادرکننده کالا به مصر، از جمله نتایج گسترش روابط مصر و چین به واسطه موافقت در اجرای ابتکار کمربند-راه بوده است.
۴۷۳۵.

شورای حقوق بشر و بحران سوریه (2011 تا 2018)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۳ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۳۱) 3 - 28

کلید واژه ها: شورای حقوق بشر بحران سوریه جنایات بین المللی جنایت علیه بشریت جنایات جنگی و کمیسیون تحقیق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱ تعداد دانلود : ۸۳
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در 15 مارس سال 2006 با قطعنامه مجمع عمومی، جایگزین کمیسیون حقوق بشر شد. ابتکار جدیدی که شورا را از کمیسیون پیشین متمایز می کند، سازوکار بررسی دور ه ای جهانی است. یکی از وظایف عمده شورا، نظارت بر اجرای الزامات حقوقی در راستای ارتقا و حمایت از حقوق بشر است. شورا برای نیل به این هدف، وضعیت پایبندی دولت ها به حقوق بشر را مورد بازبینی قرار داده و تصمیماتی را اتخاذ می نماید. یکی از دستورکارهای اصلی شورا این است کهوضعیت هایی که در طول سال نیازمند توجه فوری هستند را مورد ارزیابی قرار دهد. برگزاری نشست های ویژه با موضوع سوریه و هشدار نسبت به نقض های حقوق بشری و حقوق بشردوستانه نیز از اصلی ترین اقدمات شورا بین سالهای 2011 تا 2018 بود. در این راستا، شورا از آغاز بحران سوریه و ناآرامی های این کشور نسبت به ارتکاب  جنایات بین المللی شامل جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی هشدار داد. در این میان، اعلام نگرانی عمیق شورا، صدور قطعنامه ها در نشست  های ویژه و تاسیس کمیسیون تحقیق برای اثبات ارتکاب جنایات بین المللی، نقش شورا را در برانگیختن حساسیت بین المللی نسبت به سوریه و توقف این جنایات پررنگ کرد. علاوه بر این، رویکرد شورا در قبال تحولات جنگ داخلی سوریه ارزیابی شده و نقاط قوت و ضعف شورا نسبت به جنایات بین المللی نشان داده شد. روش این مطالعه، توصیفی تحلیلی بودکه به شکل کتابخانه ای انجام شد. اضافه بر این، بررسی قطعنامه ها، گزارش ها و اسناد حقوقی بر اساس تحلیل متنی صورت گرفت. همچنین، منابع مهم و مرتبط با موضوع جمع آوری و تجزیه و تحلیل شد. شورا با وجود دسته بندی جنایات بین المللی، اعلام مرتکبین و لزوم مجازات آن ها در دیوان بین المللی کیفری، ناقض اصلی ارتکاب این جنایات را دولت سوریه معرفی کرده است و اشاره ای به حامیان تروریست ها و معارضان مسلح نکرده است.
۴۷۳۶.

تلاش روسیه برای خنثی سازی اثرات سپر دفاع موشکی آمریکا در شرق اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال دوزادهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۵) 435 - 457

کلید واژه ها: آمریکا روسیه سپر دفاع موشکی شرق اروپا موازنه تهدید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۴ تعداد دانلود : ۴۲۳
استقرار سامانه دفاع موشکی آمریکا در شرق اروپا از راهبردی ترین بحث هایی است که در چند دهه اخیر در صدر اخبار منطقه و جهان قرار گرفته است. تحول های مربوط به آن و کشیده شدن دامنه این سامانه به مرزهای غربی روسیه، بیش از پیش بر روابط مسکو- واشنگتن سایه افکنده است. ایالات متحد، هدف اصلی خود از پیگیری این طرح را مقابله با تهدیدهای موشکی و هسته ای ایران و کره شمالی و حفاظت از متحدان خود در اروپا بیان کرده است. با این حال، باید توجه داشت که مسکو استقرار و گسترش این سامانه موشکی را تثبیت و استمرار هژمونی آمریکا و تهدیدی برای افزایش قدرت نظامی و موشکی روسیه می داند و در این زمینه، برای خنثی کردن آثار این سامانه به اقدام های تقابلی و تلافی جویانه روی آورده است. این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش اصلی است که روسیه برای خنثی سازی آثار سپر دفاع موشکی آمریکا در اروپای شرقی به چه اقدام هایی دست زده است؟ مفروض نوشتار حاضر این است، از آنجا که مسکو استقرار سپر موشکی آمریکا در شرق اروپا را تلاشی در راستای کنترل و خارج کردن روسیه از گردونه قدرت های راهبردی موشکی می داند؛ بنابراین روسیه در پاسخ به این طرح، به اقدام های دیپلماتیک و نظامی دست زده و بدین وسیله در تلاش است تا با افزایش توانمندی های موشکی و دفاعی خود، به اصطلاح موازنه راهبردی را در شرق اروپا حفظ کند. این خود می تواند منطقه را وارد رقابت های تسلیحاتی جدید کند. برای تحلیل داده های نوشتار از روش تحلیلِ کیفی استفاده شده است.
۴۷۳۷.

اهمیت و لزوم تربیت سیاسی در مکتب اجتهادی امام خمینی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۴) 91-113

کلید واژه ها: تربیت سیاسی امام خمینی فقه سیاسی جامعه مدنی فقه مدنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۲۵۲
پایداری حکومت های مردمی مرهون فرآیندی به نام تربیت سیاسی است. تربیت سیاسی که زمینه انتقال ارزش های حاکمیتی را از نسلی به نسل دیگر فراهم می کند، مهم ترین فرآیند پیش روی هر حکومت مردم پایه ای به شمار می رود. از همین رو حاکمیت فقه سیاسی شیعی که با زیر بنای نظریه ولایت فقیه، خود را داعیه دار حکومتی مردمی می داند نیز از این قاعده کلی مستثنی نخواهد بود. به همین جهت ضروری تداوم و حفظ انقلاب اسلامی، مرهون به ثمر نشستن تربیت سیاسی است. این پژوهش بنیادین که با روش تحلیلی و با استفاده از ابزار مطالعه ی اسنادی و کتابخانه ای صورت گرفته است، حاکی از آن است که فقه سیاسی شیعی با تبلوری تازه در مکتب اجتهادی امام خمینی تربیت سیاسی را به عنوان حقی طرفینی برای ملت و حکومت پاس می دارد و تحقق جامعه مدنی را به عنوان رکن تکاملی تربیت سیاسی مغتنم می شمارد.
۴۷۳۸.

فرهنگ سیاسی نخبگان و حکمرانی خوب در جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی دولت اصلاحات)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۴) 147-174

کلید واژه ها: فرهنگ سیاسی فرهنگ سیاسی نخبگان حکمرانی خوب دولت اصلاحات جمهوری اسلامی دموکراسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۱ تعداد دانلود : ۴۱۹
بحث حکمرانی خوب در دهه های اخیر، به یکی از موضوعات اساسی در ادبیات توسعه و گزارش سازمان های بین المللی تبدیل شده است. اما در خصوص تعریف و شاخص های آن بین پژوهشگران و سازمان های بین المللی، اجماع نظر چندانی وجود ندارد. تحقق شاخص های حکمرانی خوب که با شاخص های حکمرانی دموکراتیک نیز همسویی ها و همپوشانی هایی دارد؛ مستلزم برخی پیش شرط های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است. علاوه بر این پیش شرط ها، فرهنگ سیاسی و به ویژه فرهنگ سیاسی نخبگان نیز، نقش مهمی در نهادینگی عناصر حکمرانی خوب بالأخص در کشورهای درحال توسعه ایفا می کند؛ این موضوع در دهه های اخیر، موردتوجه برخی از پژوهشگران مطالعات حکمرانی خوب قرارگرفته است. پرسش اصلی پژوهش آن است که، چه رابطه ای بین فرهنگ سیاسی نخبگان سیاسی در جمهوری اسلامی و نهادینگی شاخص های حکمرانی خوب در دولت اصلاحات (84-76) وجود دارد؟ پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی مبتنی بر شواهد و با روش مطالعه اسنادی و کتابخانه ای صورت پذیرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که گفتمان و فرهنگ سیاسی دموکراتیک نخبگان سیاسی در دولت اصلاحات، برخلاف دولت های پیش و بعد از خود، نقش مهمی در نهادینگی برخی از شاخص های حکمرانی خوب داشته است.
۴۷۳۹.

پدیدار وارونه خویشکاری طبقاتی در«اخلاق الاشراف » عبید زاکانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۵) 75 - 93

کلید واژه ها: عبید زاکانی «اخلاق الاشراف» طبقات خویش کاری وارونگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۴۵۱
نظام دانایی و سامانه های معرفتی کلاسیک دوره میانه، ساختاری هرم گونه دارند؛ به این معنا که نخبگان یا اشراف، مسئولیت حفظ سلسله مراتب اجتماعی را بر عهده داشتند و تقسیم کار و گرفتن مناصب سیاسی به پایگاه طبقاتی ارتباط داشت. یکی از مبانی و سازوکار های ایران و یونان باستان، برای حفظ و تداوم ساختار یکجانشینی، خویش کاری طبقاتی بود که در آن برای هر طبقه اجتماعی، اخلاق خاصی تعریف شده است. در جمهور افلاطون، عهد اردشیر، رساله های فارابی، فردوسی و عبید زاکانی بر خویش کاری طبقاتی تأکید شده است. در این مقاله با تمرکز بر رساله «اخلاق الاشراف» عبید زاکانی، به خویش کاری، سازوکار حفظ اخلاق طبقاتی و وارونگی آن برای نقد قدرت در زمان بحران زده حمله مغول می پردازد. برای پاسخ به پرسش چگونگی بازنمایی خویش کاری طبقاتی در اندیشه عبید زاکانی، از روش پدیدارشناسی استفاده می گردد و نشان خواهد داد که عبید زاکانی در سنت اندیشه سیاسی ایران سعی کرد خویش کاری طبقاتی پادشاه، کارگزاران و مردم عادی را همانند فارابی و فردوسی حفظ کند اما چون در حمله ها و تجاوزهای بیابان گردان امیدی به اصلاح مستقیم نمی بیند، با صنعت پنهان کاری و وارونگی در قالب طنز سعی در نقد قدرت و فرهنگ رایج زمان خویش دارد.
۴۷۴۰.

بررسی رابطه بین عدالت اجتماعی و جنسیتی با نگرش زنان بوشهری به مردم سالاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۵) 117 - 146

کلید واژه ها: مردم سالاری عدالت اجتماعی عدالت جنسیتی زنان بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳ تعداد دانلود : ۲۳۸
هدف: زنان، به عنوان نیمی از نیروی انسانی موجود در جوامع بشری، نقشی به سزا در توسعه جوامع انسانی ایفا می کنند. بنابراین، مشارکت زنان در همه فعالیت های اجتماعی، ازجمله سیاست ضروری است. به نحوی که می توان گفت اقلیت بودن زنان در امور سیاسی موجب ناتمامی مردم سالاری در جامعه می شود. این تحقیق به منظور بررسی رابطه بین عدالت اجتماعی و جنسیتی با نگرش زنان بوشهری به مردم سالاری در شهر بوشهر انجام گرفته است. روش تحقیق: مطالعه حاضر با رویکرد کمی و با استفاده از روش پیمایشی به انجام رسیده است. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش 600 نفر از زنان ساکن بوشهر را تشکیل می دهند. داده های موردنیاز از طریق پرسشنامه ساختاریافته گردآوری و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. چارچوب نظری این تحقیق برگرفته از نظریه لرنر است. در این تحقیق نگرش نسبت به مردم سالاری در سه بخش حقوق و آزادی های مدنی، حکومت مردم سالار و پاسخگو و جامعه مردم سالار سنجیده شده است.  نتایج: یافته های پژوهش نشان می دهند که به ازای هر واحد افزایش در عدالت اجتماعی به میزان 129/0 درصد و به ازای هر واحد افزایش در عدالت جنسیتی به میزان 067/0 درصد بر میزان نگرش نسبت به مردم سالاری افزوده خواهد شد. این دو متغیر توانسته اند 42/0 از تغییرات نگرش به مردم سالاری را مورد تبیین قرار دهند. نتایج تحلیل نشان می دهد که بین دو متغیر عدالت اجتماعی و عدالت جنسیتی با نگرش زنان بوشهری به مردم سالاری رابطه معنی داری وجود دارد. با توجه به متغیر عدالت اجتماعی و عدالت جنسیتی در زمینه پست ها و مناصب، در حال حاضر در کشور، زنان پیشرفت های چشمگیری داشته اند اما جایگاه آن ها در پست ها و مناصب عالی کمتر دیده می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان