محسن جاجرمی زاده

در این مقاله، در راستای تحقق کامل ابعاد و ویژگی های دانشگاه اسلامی به رویکردی زمینه ای و به مقوله فرهنگ در دانشگاه توجه شده است. چرا که از پیش فرض های نظریه های تحول این است که به تبع تحولات زمینه ای-فرهنگی می توان در سایر ابعاد ساختاری و رفتاری در یک سیستم تغییر ایجاد کرد. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش دستیابی به الگویی مدیریتی است که بتواند تحول در موضوع راهبردی فرهنگ را در دانشگاه ها برای رسیدن به ویژگی های کامل دانشگاه اسلامی هدایت کند. بدین منظور بر پایه دیدگاه های آیت الله خامنه ای و با استفاده از روش کیفی تحلیل مضمون به تبیین ویژگی های فرهنگ در دانشگاه اقدام شده است. یافته های پژوهش نشان دهنده آن است که فرهنگ غرب گرایی، فرهنگ تحجرگرایی به عنوان عوامل بازدارنده و فرهنگ آرمانی اسلامی- ایرانی به عنوان عامل پیش برنده می تواند ابعاد اصلی مدیریت تحول در دانشگاه به عنوان الگوی تغییر فرهنگ در دانشگاه باشند.

این مقاله گامی است در جهت ارایه خدمات سازمان های دولتی از بستر رسانه های اجتماعی و سنجش تأثیر آن در رضایتمندی شهروندان؛ سازمان حمل و نقل ریلی، به عنوان سازمان خدماتی زیر مجموعه شهرداری؛ همواره در راستای بهتر اداره کردن امور، به دنبال تحقق توقعات و نیازهای مسافران خود می باشد. رسانه های اجتماعی با تسهیل ارتباط با شهروندان و افزایش سرعت و اثر بخشی آن، زمینه بهبود عملکرد و نوآوری در ارائه خدمات و هم چنین کسب بیش تر رضایتمندی را فراهم می کنند؛ چراکه رمز موفقیت هر سازمان دولتی و خصوصی، جلب رضایت و بدست آوردن اطمینان شهروندان و مشتریان، به عنوان یک عامل کلیدی است. در این پژوهش که از نوع پیمایشی کاربردی می باشد، برخی از متغیرهای عامل که باعث استفاده مضاعف شهروندان از خدمات رسانه های اجتماعی شده است مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و هم چنین انتظارات شهروندان از قطار شهری شیراز شناسایی و اولویت بندی شده و تأثیر رسانه های اجتماعی در رضایتمندی آنان سنجیده شده است. به همین منظور با انتخاب شهروندان شیراز، بعنوان جامعه آماری و حجم نمونه که شامل 384 نفر از مسافران استفاده کننده از مترو می باشند و با تحقیقات کتابخانه ای و پخش پرسشنامه و با استفاده از روش های آماری مستدل به تحلیل و بررسی نتایج حاصله پرداختیم و به وجود رابطه مستقیم، بین متغیرهای مستقل و وابسته پژوهش پی بردیم. نتایج حاصله نشان می دهد که شناخت و برآوردن انتظارات شهروندان و هم چنین استفاده، افزایش کیفیت، گستردگی و به روز بودن خدمات رسانه های اجتماعی قطار شهری از نیازهای مبرم شهروندان می باشد و در رضایتمندی شهروندان مؤثر است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی الگوی فرهنگ جهادی در نظام اداری کشور طراحی و اجرا شد. در بخش اول این پژوهش کیفی، با فلسفه ای تفسیرگرایانه و با رویکردی استقرایی و بهره گیری از روش تحلیل محتوای متنی، به شناسایی مؤلفه ها و شاخص های فرهنگ جهادی در آیات قرآن پرداخته شد. بخش دوم، با بهره گیری از روش فراترکیب، به شناسایی الگوی فرهنگ جهادی در کتب و مقالات موجود اختصاص یافت. در بخش سوم نیز، با بهره گیری از یافته های بخش های اول و دوم، از مجرای روش گروه کانونی، الگوی فرهنگ جهادی معرفی شد. الگوی پیشنهادی بر اساس سطوح جهان بینی، ایدئولوژی، و رفتار ارائه شد که در سطح جهان بینی شامل 6 بعد، در سطح ایدئولوژی شامل 17 مؤلفه، و در سطح رفتار شامل 87 شاخص رفتاری است.

یکی از عوامل تأثیرگذار در بقا، پویایی و تحقق سیاست ها و اهداف سازمان، منابع انسانی با انگیزه است. قبل از هرگونه اقدام در زمینه ایجاد انگیزش، باید به شناخت درستی در مورد ابعاد وجودی انسان رسید و باتوجه به تفاوت نگاه اسلام و غرب به ابعاد وجودی انسان، کشورها و سازمانهای اسلامی نیازمند طراحی الگو های بومی و اسلامی در زمینه انگیزش منابع انسانی مسلمان خود هستند. این پژوهش به دنبال طراحی الگوی محتوایی انگیزش کارکنان و طراحی الگوی فرایندی انگیزش کارکنان از دیدگاه حضرت علی علیه السلام است. پژوهش، جزء تحقیقات اکتشافی و از نظر هدف، بنیادی و نیز از لحاظ فرایند، نظریه پردازی داده بنیاد است که با استفاده از این روش به طراحی الگو های محتوایی و فرایندی انگیزش کارکنان براساس اسناد، کتابها و مقالات درباره سیره امام علی علیه السلام اقدام شده است. هم چنین به منظور اعتبارسنجی الگو از شاخص کاپا استفاده شده است که برای هر دو الگو در سطح معتبر اندازه گیری شد. نتایج نشاندهنده این است که الگوی محتوایی انگیزش منابع انسانی براساس سیره امام علی علیه السلام شامل 23 شاخص، نه مؤلفه و سه بعد (نیازهای معنوی، نیازهای روانشناختی و نیازهای طبیعی) و هم چنین الگوی فرایندی انگیزش منابع انسانی براساس سیره ایشان شامل ابعاد شرایط علّی، شرایط مداخله گر، شرایط زمینه ای، مقوله محوری، راهبردها و پیامد طراحی شد. انتظار می رود یافته های این تحقیق در زمینه ایجاد انگیزش در کارکنان، راهگشای مدیران در جوامع اسلامی باشد.

پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی است، از نظر ماهیت آمیخته، روش گردآوری داده ها توصیفی – پیمایشی و از نظر افق زمانی مقطعی است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی با روش گلوله برفی 22 نفر از خبرگان کارآفرین و مدیران در زمینه ی گردشگری روستایی می باشد و در بخش کمی، اشخاصی می باشند که در حیطه ی گردشگری روستایی فعالیت می کنند و 110 نفر برآورد شدند که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با استفاده از جدول مورگان 85 نفر مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از روش تحقیق فراترکیب برای استخراج و شناسایی عوامل استفاده شده است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. برای تجزیه وتحلیل داده های جمع آوری شده، از نرم افزار spss استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که در نهایت 11 عامل، 35 مفهوم و 88 شاخص مورد تایید قرار گرفتند. بر پایه مدل طراحی شده عوامل به ترتیب اولویت از عامل صنعتی که در پایین ترین سطح می باشد و بعد از آن عامل سیاسی و قانونی ، عامل نهادی و سازمانی، عامل اقتصادی، عامل زیرساختی، عامل مدیریتی، عامل شخصیتی کارآفرینان، عامل اجتماعی، عامل امنیتی، عامل زیست محیطی و در نهایت عامل فرهنگی که در بالاترین سطح قرار دارد.

گردش شغلی نوعی آموزش شغلی است که در آن یک کارمند برای به دست آوردن طیف وسیعی از اطلاعات، مهارت ها و شایستگی های در محل کار تشویق می شود. هدف از این پژوهش، شناسایی، چارچوب دهی و اولویت بندیعوامل مؤثر بر گردش شغلی در شعب بانک توسعه صادرات هست. تحقیق حاضر از نظر هدف به عنوان یک تحقیق کاربردی در نظر گرفته می شود. از نظر ماهیت داده ها، کمی است. از نظر منطق، استقرایی و افق زمانی آن مقطعی است و در محیط واقعی و غیرآزمایشگاهی انجام شده است. به لحاظ روش گردآوری داده ها، توصیفی است. جامعه آماری شامل، گروه اول خبرگان که با روش نمونه گیری قضاوتی در دسترس و با قاعده اشباع با 12 نفر، نظرات به اجماع رسید. گروه دوم، کارمندان شعب می باشند که با استفاده از جدول مورگان 270 نمونه تخمین زده شد و با روش نمونه گیری غیرتصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه بهترین – بدترین فازی و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار لینگو و آزمون پیرسون با استفاده از نرم افزار  spssاستفاده شده است. ابتدا با مرور ادبیات 37 عامل به عنوان عوامل مؤثر بر گردش شغلی شناسایی و استخراج شد که درنهایت با استفاده از روایی محتوایی از نظر خبرگان 15 عامل نهایی شد. مهم ترین عوامل عبارت اند از: علاقه به افزایش مهارت های شغلی، پیشرفت شغلی، همراهی خانواده، اجبار قانونی برای مدیران، وضعیت آب و هوایی مناطق، مسئولیت های قبل و حین جابجایی، متأهل بودن و ... نتایج آزمون پیرسون نشان داده است که بین عوامل نهایی و گردش شغلی روابط معناداری وجود دارد.

سوال اصلی(یا هدف اصلی): با توجه به اهمیت تعهد مدیران در هدایت و جلوگیری از ایجاد فساد در بخش دولتی نظام اسلامی، پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی تعهد مدیران در نظام اداری ایران با رویکردی ایرانی-اسلامی صورت پذیرفته است. روش پژوهش: جهت طراحی این الگو پژوهشگران با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی به بررسی منابع مرتبط شامل ادبیات موجود در زمینه تعهد مدیران و معیارهای انتخاب و انتصاب آنان، اسناد بالادستی نظام (قانون اساسی، قانون مدیریت خدمات کشوری، صحیفه امام (ره) و سخنرانی های آیت الله خامنه ای) و منابع قرآنی و روایی (قرآن کریم، نهج البلاغه و نرم افزار جامع الاحادیث) به صورت جامع بر اساس گام های روش تحلیل محتوای کیفی شامل استخراج کدها، گروه بندی، دسته بندی و انتزاع پرداخته و الگوی تعهد مدیران در بخش دولتی نظام اسلامی را ارائه نموده اند که تأیید اعتبار مدل از طریق محاسبه ضریب کاپا توسط یک خبره آگاه صورت گرفته است. یافته ها: مهمترین یافته این پژوهش ارائه الگویی بومی از تعهد مدیران در نظام اسلامی است. این الگو مشتمل بر 3 بُعد شامل تعهد به نظام، تعهد به سازمان و تعهد به شهروند و 9 مولفه و 34 شاخص است. بر اساس مدل پیشنهادی این پژوهش می توان تعهد را به عنوان مجموعه ای از ویژگی های اعتقادی، اخلاقی - ارزشی و همچنین کفایت سیاسی - رفتاری، که مدیران نظام اداری در آن ها مشترک اند و نمود رفتاری آن ویژگی ها در گزینش افراد به سمت های مدیریتی قابل ملاحظه می باشد، تعریف کرد.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی ارتباط ساختار سازمانی با مدیریت منابع انسانی و عملکرد بود و برای آنجام آن، روش کاربردی از نوع توصیفی- پیمایشی مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان شرکت گاز استان فارس تشکیل دادند که با نمونه گیری تصادفی، تعداد270 نفر از کارکنان به روش تصادفی انتخاب شده و به پرسش نامه های استاندارد ساختار سازمانی، مدیریت منابع انسانی و عملکرد، پاسخ دادند. داده های این تحقیق از طریق مدل یابی معادلات ساختاری به روش تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار spss و لیزرل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که ارتباط مستقیمی بین فعالیت های مدیریت منابع انسانی و ابعاد ساختار سازمانی وجود دارد. همچنین مدیریت منابع انسانی و ساختار سازمانی تأثیر مستقیمی بر عملکرد سازمان دارند.

طرح موضوع راهبردی «مدیریت جهادی» در شرایط حساس کنونی کشور نیازمند فهم عمیق و تبیین مؤلفه ها و پیش فرض هایی است که بتواند ضرورت و اهمیت پرداختن به این موضوع کلیدی را با توجه به مقتضیات و چالش های پیش روی نظام اسلامی روشن کند. به همین منظور در این مقاله از یک نگاه کلان و راهبردی به مدیریت جهادی پرداخته شده و نشان داده شده است که اساساً چرا فهم و درک عمیق این الگوی مدیریتی به عنوان یک الگوی مدیریت بومی و اسلامی، از کلیدی ترین مسائل پیش روی نظام اسلامی است؛ از این رو، مبنایی ترین پیش فرض های بنیادی و نظری «مدیریت راهبردی رایج» در مقایسه با «اصول موضوعه و پیش فرض های اساسی» حاکم بر «مدیریت جهادی» تحلیل شده و مشخص شده است چگونه مبانی مدیریت راهبردی رایج باوجود داشتن وجوه اشتراک با تفکر جهادی، به دلیل وجوه اختلاف و تمایزهای اساسی با آن، نمی تواند راهگشای چالش های پیش روی نظام اداری و مدیریت کشور باشد. درصورتی که اگر مدیران بخواهند در سطوح خرد و کلان به نظام اسلامی یاری رسانند می بایست با باور به پیش فرض های عینی و واقعی برگرفته از «اعتقادات دینی» و منبعث از «اصول اساسی انقلاب اسلامی در درگیری با نظام سلطه جهانی»، به نهادینه کردن این الگوی حکمرانی نوین، بومی و اسلامی همت بگمارند.

هدف:دانشگاهها به عنوان مهم ترین مراکز تولید علم و کارکنان آنها به عنوان سرمایه های انسانی، می توانند در رشد و توسعه همه جانبه کشور نقش مؤثری ایفا کنند. لازمه داشتن کارکنانی که به اهداف و منافع سازمان متعهدانه بها دهند، تقویت مؤلفه هایی نظیر معنویت و نشاط سازمانی است. در این پژوهش، نقش میانجی گری نشاط سازمانی در رابطه بین معنویت سازمانی و تعهد سازمانی در کارکنان دانشگاه شیراز بررسی شده است. روش:روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری آن، کارکنان دانشگاه شیراز است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد و برای تجزیه و تحلیل آنها از نرم افزار اسمارت پی.ال.اس استفاده شده است. یافته ها:معنویت سازمانی بر نشاط سازمانی و تعهد سازمانی تأثیر داشته و نشاط سازمانی نقش میانجی گری را در رابطه بین معنویت سازمانی و تعهد سازمانی ایفا می کند. نتیجه گیری:امروزه معنویت سازمانی به یکی از نیازهای مهم برای موفقیت سازمانها تبدیل شده است. معنویت در سازمان نیروی دوگانه ای است که می تواند فرد و سازمان را توأم با یکدیگر به نتایج دلخواه برساند. لذا لازم است مدیران سازمانها در راستای ایجاد معنویت و دستیابی به نشاط و تعهد سازمانی از طریق آن، برنامه ریزی های لازم را انجام داده و سازوکارهای مناسب را فراهم سازند.

هدف از انجام پژوهش حاضر، معرفی الگویی است که به کمک آن بتوان ویژگی های فرهنگ کار و تلاش در سطوح مختلف، اعم از یک صنعت خاص یا سطوح منطقه ای و ملی را به تصویر کشیده و تحلیل نمود. برای این منظور، با استفاده از روش تحلیل محتوای متنی، تلاش شد تا با بررسی متون علمی و مذهبی، کدهایی که نمایانگر ارزش ها و هنجارهای فرهنگی مطلوب و یا نامطلوب کار و تلاش در جامعه ی ایرانی- اسلامی هستند، شناسایی شوند. یافته های پژوهش که با توجه به نظریه ی تحلیل میدان نیرو تبیین گردید، نشان دادند که ویژگی های فرهنگ کار و تلاش در قالب دو دسته ویژگی های پیش برنده و بازدارنده قابل تبیین هستند؛ به گونه ای که این ویژگی ها دارای رابطه بیرونی منفی با یکدیگر بوده و در درون نیز دارای اجزایی با رابطه متقابل مثبت هستند. بر مبنای این الگو، بهبود و ارتقاء فرهنگ کار و تلاش در یک جامعه مستلزم تقویت ویژگی های پیش برنده و تضعیف ویژگی های بازدارنده ای است که سست کننده کار و تلاش می باشند. به این ترتیب نیل به وضعیت مطلوب فرهنگ کار و تلاش می تواند از طریق دو دسته از اقدامات ایجابی و سلبی امکان پذیر گردد که در اقدامات سلبی تلاش مدیران باید معطوف به تضعیف ویژگی های بازدارنده و در اقدامات ایجابی نیز این تلاش ها باید معطوف به تقویت ویژگی های پیش برنده باشند.

امروزه شغل درونی از شغل بیرونی اهمیت بیشتری یافته است. بر خلاف موفقیت بیرونی در شغل که بر معیارهای عینی و سلسله مراتبی تمرکز دارد، شغل درونی برداشت فرد از میزان موفقیت در شغل را مبنا قرار می دهد. در این تحقیق به طراحی الگوی عوامل ادراکی مؤثر بر موفقیت شغلی در شرکتهای خدماتی استان فارس پرداخته شده است. بدین منظور، با مطالعة ادبیات موفقیت شغلی، 34 عامل مؤثر بر موفقیت شغلی شناسایی و از طریق فرایند دلفی در چهار مرحله از این 34 عامل، هفت عامل به عنوان مهم ترین عوامل ادراکی، شناسایی و مبنای طراحی مدل قرار گرفتند که عبارتند از: ادراک از حمایت سازمانی، تناسب فرد و سازمان، ادراک از مسیر پیشرفت شغلی، خودکارامدی شغلی، انگیزش درونی در شغل، جو یادگیری سازمان و عزّت نفس سازمانی. پس از طراحی مدل اشباع شده و جمع آوری داده ها از طریق پیمایش، الگوی مسیری نهایی با نرم افزار لیزرل طراحی و آزمون شد و اصلاحات لازم در آن انجام گرفت. در الگوی نهایی، تمامی روابط مسیری در سطح معناداری 0.05 مورد پذیرش قرار گرفت. همچنین شاخصهای برازش مدل بیانگر برازش داده ها با الگو در سطح قابل قبول بود. نتایج و پیشنهادهای تحقیق می تواند راهگشای موفقیت شغلی کارکنان در شرکتهای خدماتی و سایر شرکتهای مشابه باشد.

هدف از بومی سازی، متناسب سازی نظریه ها، برای توضیح بهتر پدیده های مرتبط با زمینه شکل گیری و وجودی پدیده مورد مطالعه است. با استفاده از این روش می توان برخی نظریه ها را در زمینه اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و اقتصادی خاص خود مورد بررسی و آزمون مجدد قرار داد، و اگر تغییراتی برای توضیح بهتر پدیده های مورد مطالعه مورد نیاز باشد در آن ها اعمال نمود. این تحقیق با هدف طراحی و تبیین ابعاد زمینه ای برای مدیریت منابع انسانی در نظام اداری ایران به دنبال دست یابی به ابعاد و مولفه های عوامل زمینه ای موثر می باشد. برای رسیدن به این مهم ار تکنیک دلفی بهره برده و پس از پیاده سازی سه مرحله دلفی، با استفاده از نظرات ارزنده خبرگان ابعاد و مؤلفه های تأثیرگذار شناسایی گردید و بعد از حذف مولفه های با میانگین پایین 7 بعد اصلی شامل ابعاد قانونی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، ساختار سازمانی نظام اداری کشور، جمعیت و تغییرات تکنولوژی و33 مؤلفه به عنوان عوامل زمینه ای تأثیرگذار بر مدیریت منابع انسانی در نظام اداری ایران شناسایی گردیدند. این مدل می تواند الگویی جهت توسعه آتی در اختیار سازمان ها قرار دهد و روند علمی و اصولی تری را جهت تدوین خط مشی ها و سیاستهای سازمان ارائه نماید و به تفکر مدیران در تصمیم گیری جهت دهد.

طراحی و تبیین الگوی تصمیم گیری مدیران جهادی مسلم باقری *، محسن جاجرمی زاده **،مهرداد کیانی *** [1] در چند سال اخیر و با شدت یافتن تحریم های اقتصادی یک جانبه و غیرانسانی غرب علیه جمهوری اسلامی ایران، مقام معظم رهبری بحث اقتصاد مقاومتی را مطرح ساخته و آن را یک روش مهم و مناسب در تغییر مسیر حرکت اقتصادی کشور برای غلبه بر این فشارها عنوان کرده اند. اقتصاد مقاومتی، الگویی بومی برای حل مسائل اقتصادی کشور است که بر اساس آن نظام اقتصادی کشور با هدف ایجاد ثبات، پایداری و آرامش در اقتصاد، اصلاح و متحول می شود و این مهم به وجود نمی آید مگر با مدیریت درست و کارآمد و همچنین بازنگری در ساختارهای اقتصادی و مالی و مهم تر از همه نگاه آمایشی به محدودیت ها و ظرفیت های کشور، چه در عرصه داخلی و چه در عرصه بین المللی که لازمه همه آن ها مدیریت جهادی است. مدیریت جهادی تأمین کننده و لازمه اقتصاد مقاومتی بوده و در واقع مکمل آن می باشد؛ و از آنجا که تصمیم گیری از مهم ترین مسائل در کلیه فعالیت ها و اقدامات مدیران بوده و تصمیم گیری مناسب از علل موفقیت هر سازمان و نهادی می باشد لذا شناخت الگویی که مدیران بتوانند بر پایه آن اقدام به تصمیم گیری جهادی نمایند ضروری می باشد. لذا این پژوهش با این هدف و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی به بررسی ادبیات موجود (اعم از مقالات و کتب علمی، سخنان مسئولان و اندیشمندان کشور و دیدگاه های فعالین حوزه جهاد سازندگی در سال های ابتدایی و دوران دفاع مقدس) در این حوزه پرداخته و بر مبنای آن اقدام به طراحی مدل الگوی تصمیم گیری مدیران جهادی در 35 شاخص و در 4 دسته کلی پیش فرض های تصمیم گیری، اصول تصمیم گیری، ویژگی های تصمیم گیرنده و فرآیند تصمیم گیری نموده است که پیش فرض ها شامل توجه به منافع ملی، داشتن روحیه خدمتگذاری، تمرکز بر کاهش هزینه ها، تمرکز بر ویژگی ها و محرومیت های منطقه، اعتمادبه نفس ملی، تمرکز بر مأموریت ها و رسالت ها و تمرکز بر نتایج و اصول تصمیم گیری شامل حفظ کرامت انسانی، ضابطه گرایی، حساسیت نسبت به بیت المال، عدالت گرایی، امانت داری در تصمیمات، توجه به زیردستان و کارکنان، شهروندگرایی، عدم تمرکز در تصمیم گیری ها و نظم گرایی می باشد. همچنین از جمله ویژگی های تصمیم گیرندگان می توان به غلبه انگیزه های معنوی بر انگیزه های مادی، مسئولیت پذیری، وفاداری سازمانی، قناعت، التزام شغلی، تواضع، انعطاف پذیری، سخاوت، داشتن روحیه ایثار، داشتن روحیه قدرشناسی، داشتن روحیه عفو و گذشت، داشتن سعه صدر، اخلاص و بصیرت اشاره کرد و در نهایت فرآیند تصمیم گیری عبارت است از مسئله یابی از طریق مشاهده مستقیم، تصمیم گیری مشارکتی، قاطعیت در تصمیم گیری، توکل و انسجام ارزشی اعضای تیم تاریخ دریافت مقاله: شهریور 1393، تاریخ پذیرش مقاله: مهر 1393. * دانشیار، دانشگاه شیراز . E-mail: bagherimoslem@shirazu.ac.ir ** دانشیار، دانشگاه شیراز. *** دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.

امروزه شغل درونی از شغل بیرونی اهمیت بیشتری یافته است. بر خلاف موفقیت بیرونی در شغل که بر معیارهای عینی و سلسله مراتبی تمرکز دارد، شغل درونی برداشت فرد از میزان موفقیت در شغل را مبنا قرار می دهد. در این تحقیق به طراحی الگوی عوامل ادراکی مؤثر بر موفقیت شغلی در شرکتهای خدماتی استان فارس پرداخته شده است. بدین منظور، با مطالعة ادبیات موفقیت شغلی، 34 عامل مؤثر بر موفقیت شغلی شناسایی و از طریق فرایند دلفی در چهار مرحله از این 34 عامل، هفت عامل به عنوان مهم ترین عوامل ادراکی، شناسایی و مبنای طراحی مدل قرار گرفتند که عبارتند از: ادراک از حمایت سازمانی،تناسب فرد و سازمان، ادراک از مسیر پیشرفت شغلی، خودکارامدی شغلی، انگیزش درونی در شغل، جو یادگیری سازمان ، و عزّت نفس سازمانی. پس از طراحی مدل اشباع شده و جمع آوری داده ها از طریق پیمایش، الگوی مسیری نهایی با نرم افزار لیزرل طراحی و آزمون شد و اصلاحات لازم در آن انجام گرفت. در الگوی نهایی، تمامی روابط مسیری در سطح معناداری 0.05 مورد پذیرش قرار گرفت. همچنین شاخص های برازش مدل بیانگر برازش داده ها با الگو در سطح قابل قبول بود. نتایج و پیشنهادهای تحقیق می تواند راهگشای موفقیت شغلی کارکنان در شرکتهای خدماتی و سایر شرکتهای مشابه باشد.

جامعه از سه زیرنظام سیاست، فرهنگ و اقتصاد تشکیل شده است. اگر جامعه را به انسانی تشبیه کنیم، سیاست اراده جامعه، فرهنگ فکر و اقتصاد اعضا و جوارح آن است. اراده با فکر، خواستِ خویش را پیش می برد و فکر برای اجرای منویات خود امکانات مادی را به کارمی گیرد. از این رو، فکر به عنوان واسطی میان اراده و عمل، از اهمیت بسیاری برخوردار است. در جامعه نیز فرهنگ همین نقش را بر عهده دارد. سیاست از طریق فرهنگ عمل می کند و فرهنگ برای عمل، از امکانات مادی و اقتصادی بهره می گیرد؛ به عبارت دیگر، فرهنگ به مثابه رسانه ای میان اراده و عمل جمعی عمل می کند . امروز، دو نظام فکری در جهان در مقابل هم صف آرایی کرده اند: فرهنگ دینی و فرهنگ سکولار. برای دریافت کمّ و کیف این منازعه، لازم است به مطالعه فرهنگ و بررسی تطبیقی فرهنگ اسلامی و فرهنگ سکولار بپردازیم. شناخت مفهوم فرهنگ و چیستی و چگونگی آن، از ملزومات اولیه برای هر نوع تفکر و موضع گیری و برنامه ریزی در این موضوع است. در این مقاله می کوشیم تا ضمن پرداختن به چیستی و چگونگی فرهنگ، در یک نگاه مقایسه ای، نقطه های رقابت فرهنگ اسلامی و فرهنگ سکولار را معین کنیم. در این راه با اتخاذ مبانی تازه معرفت شناختی و هستی شناختی، و روش تحقیق الگویی با این پیش فرض قرآنی که انسان دارای سه ابزار شناخت است و اینکه در واقعیت اگر موضوعی شناسایی شود، هر سه وسیله شناخت به کار گفته می شود، به این نتیجه رسیده ایم که فرهنگ به عنوان یک واقعیت اجتماعی دارای سه لایه و سه بُعد از جنس حس، عقل و قلب است. به این ترتیب، برای دریافت عوامل شکل دهنده فرهنگ، با ترسیم جدولی سه بعدی، به شناسایی خانه های جدول پرداخته ایم و پس از تعیین این عوامل، به شناسایی هریک از مصادیق آن در نظام اسلامی و نظام سکولار در سه بخش فرهنگِ سیاسی، فرهنگِ فرهنگی و فرهنگِ اقتصادی مبادرت ورزیده ایم. به این ترتیب، شناخت 36 خانه متناظر فرهنگی در این دو مکتبی که امروز در مقابل هم صف آرایی کرده اند، زمینه را برای برنامه ریزی فرهنگی توسط اندیشمندان این رشته فراهم ساخته است.