درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۰۴۱ تا ۳٬۰۶۰ مورد از کل ۳۰٬۰۰۹ مورد.
۳۰۴۱.

جنبش های اجتماعی جدید آمریکای لاتین و تاثیر آن ها بر مسایل سیاسی این منطقه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۸ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۹) 181 - 200

کلید واژه ها: آمریکای لاتین جنبش های اجتماعی جدید جنبش زنان جنبش های قومی جنبش بومیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۰ تعداد دانلود : ۴۱۵
جنبش های اجتماعی جدید در آمریکای لاتین، برای دستیابی به اهداف مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، فعالیت می کنند و توانسته اند روابط قدرت در آمریکای لاتین را از نو تعریف کنند. موضوع این پژوهش بررسی ظهور و کنشگری این جنبش های اجتماعی و چگونگی تحولات عرصه سیاسی آمریکای لاتین ناشی از فعالیت آن ها است. در این مقاله جنبش های مذهبی، جنبش زنان، جنبش های قومی و بومیان، انجمن های محلی و جنبش محیط زیستی فعال در منطقه مورد بررسی قرار گرفته اند. سوال اصلی پژوهش این است که «کنشگری جنبش های اجتماعی جدید چگونه عرصه سیاسی آمریکای لاتین را تحت تاثیر قرار داده است؟» و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و برای گردآوری داده ها از روش اسنادی استفاده شده است. هدف از این تحقیق، مطالعه وضعیت کنونی جنبش های اجتماعی جدید فعال در آمریکای لاتین، عملکردها و دستاوردهای آنان و بررسی نوع تعامل آن ها با عوامل قدرت در منطقه و نحوه ی تحت تاثیر قرار دادن عرصه ی سیاسی آمریکای لاتین است. طبق یافته های این پژوهش، خیزش جنبش های اجتماعی جدید تاثیر بسزایی بر عرصه ی سیاسی آمریکای لاتین داشته است، به نحوی که ضمن به چالش کشیدن روابط قدرت، باعث مشارکت افراد بیشتری در فعالیت های سیاسی - اجتماعی شده است. جنبش های اجتماعی این منطقه گزینه های جایگزین سیاسی از «قدرت مردم» را ارائه دادند و به سیاسی شدن و قدرت یافتن آنان کمک کرده اند.
۳۰۴۲.

علل واگرایی کُردهای خاورمیانه در عصر داعش (عراق و سوریه)

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال پنجم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۶ 1 - 23

کلید واژه ها: واگرایی کردها حکومت اقلیم کردستان عراق کردهای سوریه داعش خاورمیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۳۶۶
مقاله حاضر به بررسی علل واگرایی کُردهای خاورمیانه درعصر داعش پرداخته است. تحرکات داعش در عراق و سوریه فرصت بی نظیری برای استقلال خواهی کُردها فراهم کرد، اما حوادث مطابق خواست کُردها پیش نرفت. سوال اساسی این تحقیق علل واگرایی کُردها در فضای داعش و پس از آن است؟ یافته های تحقیق بیانگر این است که کُردهای سوریه در فرصت داعش ، به صورت خودمختار اداره مناطق کُردنشین را در دست گرفتند. در عراق نیز حکومت اقلیم کردستان عراق توانست به خواست خود مبنی بر کنترل کرکوک جامعه عمل پوشانده و همچنین طرح «استقلال کردستان عراق» را پیاده کنند. اما این اقدام با عقب نشینی نیروهای کُرد از کرکوک و از نتایج همه پرسی بی نتیجه ماند. در سوریه نیز با اشغال بخشی از مناطق کُردنشین توسط ترکیه ، طرح خودمختاری کُردی در وضعیت مبهمی قرار دارد. فرضیه این پژوهش بر این استوار است که مهم ترین دلایل شکست کُردها در همگرایی را باید در اختلافات داخلی میان احزاب و نخبگان حزبی از یک سو و مخالفت کشورهای منطقه با استقلال خواهی کُردها جستجو کرد. ضمن اینکه مخالفت آمریکا و دیگر قدرت های جهانی را نیز باید به دلایل فوق افزود. تحقیق حاضر به صورت توصیفی-تحلیلی و در چارچوب واقع گرایی نئوکلاسیک به بررسی این موضوع پرداخته است.
۳۰۴۳.

تحول امریکاستیزی در اروپای پساسپتامبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۱ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 563 - 537

کلید واژه ها: روابط فراآتلانتیک امریکاستیزی پسایازدهم سپتامبر شک گرایی اروپایی هویت بین المللی اروپا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۱۴۱
روابط فراآتلانتیک، همواره تداعی بخش همکاری میان اروپا و آمریکا به ویژه در حوزه اشتراک در منافع امنیتی و سیاسی بوده است. از سوی دیگر، نشانه های آشکاری از زمینه ها و عوامل اختلاف آفرین و تنش زا در چارچوب روابط یادشده (به ویژه از زاویه طرف اروپایی) نیز وجود دارد، که تمرکز بر آن، جهت گیری تحلیلی این نوشتار را شکل می دهد. در واقع، وجه تأکید این مقاله بر مفهوم «امریکاستیزی» و پی جویی شاخص ها و روند تحولی آن در منطقه اروپاست؛ جهت گیری که پیشینه آن به مقطع پیدایش جمهوری امریکا بازمی گردد. این نوشتار برای پاسخ گویی به این پرسش اصلی سازماندهی شده است که: جریان امریکاستیزی اروپایی در فضای پساسپتامبر 2001 تا پایان دوره ترامپ با چه تحولاتی مواجه شد؟ با هدف تبیین روند تاریخی و فرایندهای تحول در امریکاستیزی در اروپا، و واکاوی الگوی تاثیرگذاری متغیرهای دخیل با بهره گیری از روش تحلیل مفهومی بر اساس تعاریف، متغیرها  و شاخص های مهم  ارائه شده برای سنجش ابعاد مختلف مفهوم امریکاستیزی در مطالعات پیشین، فرضیه زیر آزمون می شود که بیان می کند، امریکاستیزی اروپایی در فضای پساسپتامبر و تحت تأثیر ویژگی های امنیت بین الملل، جهت گیری مسلط بر نظام تصمیم گیری خارجی امریکا، هویت بین الملل اروپایی و روند حمایت گرایی (داخلی) اروپا، با چهار تحول مواجه شد: امریکاستیزی اروپایی لیبرال (ضدیکجانبه گرایی)، امریکاستیزی اروپایی تعدیل شده (متأثر از چندجانبه گرایی در روابط فراآتلانتیک)، امریکاستیزی جدا از شک گرایی اروپایی، و امریکاستیزی اروپایی ضدترامپیسم. مهم ترین دستاورد این پژوهش مشخص می کند که امریکاستیزی اروپایی در فضای پساسپتامبر و به ویژه در دوره ترامپ، با چالش جدیدی به نام «ضرورت بازسازی ژئوپلیتیک احساسات اروپایی» همراه شده است؛ و بر این پایه، اروپا به بازسازی روابط فراآتلانتیک، بر مبنای طراحی و کاربست تدابیر اعتمادآفرین نافذتری تأکید دارد.
۳۰۴۴.

تحلیل مضمون موانع سکولار شدن نظام سیاسی در اسلام در افکار امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال نهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۹ 110 - 144

کلید واژه ها: اسلام ناب محمدی سکولاریسم امام خمینی (ره) عرفی شدن حکومت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۲۳۸
در نگاه امام خمینیŠ، دین اسلام برای بعدهای مختلف تئوریک و عملی انسان در جامعه راه حل دارد. در تقابل با این اندیشه، نگاه های متعارض وجود دارند که در سطح داخلی و نظام بین المللی در صدد هستند اسلام ناب محمدی را دین تک بعدی و صرفاً معنوی معرفی، و از این زاویه به ناکارآمدی دین در عرصه های گوناگون اجتماعی ازجمله سیاست اقرار کنند. امام خمینیŠ با بینش و شناخت راستین از اسلام اصیل، در مقابل این نوع برداشت از دین ایستادگی کردند و از این طریق مانع شدند دین اسلام همچون مسیحیت دچار انحراف شود و سنن عرفی به جای دین، وارد عرصه های اجتماعی شود. باتوجه به اهمیت این مسئله، در مقاله حاضر تلاش این است که با استفاده از روش تحلیل مضمون و مطالعات کتابخانه ای، به این پرسش پاسخ داده شود: موانع عرفی (سکولار ) شدن نظام سیاسی در اسلام از منظر امام خمینیŠ چه مؤلفه هایی اند؟ یافته های پژوهشی گویای این است که در تفکر امام خمینیŠ، موانعی چون شناخت صحیح مبانی دینی، دوری از تحریف، و تفسیر صحیح و منطقی از مبانی اسلام، تبعیت از رهبری و ولایت فقیه و حضور فعال روحانیان در عرصه های مختلف جامعه باعث دور نگه داشتن نظام سیاسی در اسلام از عرفی شدن می شود.
۳۰۴۵.

جایگاه مؤلفه «مدار آزادی» در نظریه قرآنی آزادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶) 101 - 126

کلید واژه ها: آزادی مدار آزادی حق آزادی حق مدار قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۱۰۳
این نوشتار قصد دارد به تبیین این نکته پردازد که با عرضه سؤالات اساسی حیطه آزادی به قرآن کریم، می توان وجود مؤلفه ای متمایز را از پاسخ های منعکس شده درآیات مختلف استخراج کرد که از آن تعبیر به «مدار آزادی» می شود. پژوهش حاضر مبتنی بر روش «تفسیر موضوعی قرآن کریم» است و پس از تشخیص وجود مؤلفه مدار آزادی، به تبیین محتوایی آن پرداخته و عنصر «حق» را به مثابه مدار آزادی در قرآن کریم معرفی می کند. بر این اساس «حق» عنصری است که شرایط مورد نیاز جهت بهره مندی انسان از آزادی ها را در حیات دنیایی فراهم کرده و تعیین کننده مصادیق آزادی ها و ناآزادی ها است. حق همواره امری ثابت و پایدار بوده که به سبب ریشه داشتن در فطرت بشر نظم و آرامش را برای جامعه انسانی به ارمغان می آورد؛ زیرا حق تنها معیار سنجش اعمال افراد و داوری میان آن ها جهت ریشه کن کردن اختلافات است. چنین کارویژه هایی ازآن روست که حق صرفاً از جانب خداوند متعال  بوده و تنها از ذات باری تعالی نشأت می گیرد.
۳۰۴۶.

نقش عوامل غیرمادی در الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶) 153 - 180

کلید واژه ها: بحران اوکراین سازه انگاری شبه جزیره کریمه روسیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۱۷۰
عناصر هویتی و فرهنگی از مؤلفه های اصلی شکل دهنده مناسبات کنشگران سیاست بین الملل محسوب می شوند . بر همین اساس، بحران اوکراین که با تصمیم دولت یانوکوویچ مبتنی بر خودداری از پیوستن به موافقت نامه تجارت آزاد با اتحادیه اروپا آغاز شده بود، باعث تغییر روابط روسیه و اوکراین شد. به طوری که پس از خلع وی و روی کار آمدن دولت جدید، روابط دو کشور از حالتی دوستانه و همکاری جویانه به خصمانه تبدیل و در اشغال شبه جزیره کریمه توسط روسیه نمود عینی یافت. مسکو پس از اشغال، تصمیم به الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه گرفت و با برگزاری یک همه پرسی در کریمه و با موافقت 96 درصدی مردم آن، در تاریخ 21 مارس 2014 به طور رسمی این شبه جزیره را به روسیه ملحق کرد. از این رو ، این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای چارچوب نظری سازه انگاری، در پی پاسخ به این سؤال است که عوامل غیرمادی چه نقشی در الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه داشته اند؟ نتایج حاصل از این مقاله ، حاکی از آن است که تغییرات به وجود آمده در ارزش ها و هنجارهای مشترک میان اوکراین و روسیه در طول بحران و همچنین اشتراکات تاریخی، فرهنگی، مذهبی، زبانی و قومی - نژادی میان دو جامعه روسیه و شبه جزیره کریمه از جمله عوامل غیرمادی بوده اند که نقشی مهم در گسترش بحران و موفقیت الحاق کریمه به روسیه داشته اند .
۳۰۴۷.

تبیین بنیان های نظری نظام بین الملل معنایی اسلام با در نظرداشت انگاره قدرت نرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 7-30

کلید واژه ها: نظام سازی شهید صدر نظام بین الملل معنایی هستی شناسی معرفت شناسی قدرت نرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۳۷
هدف این پژوهش واکاوی بنیان های نگرشی نظام بین الملل معنایی اسلام با در نظرداشت انگاره «قدرت نرم» است. نظام بین الملل معنایی اسلام، یک چیدمان فراساختاری است که با پذیرش واقعیت های مربوط به قدرت، به دنبال بهبود وضعیت موجود جهت دستیابی به نظام مطلوب با ایجاد دگرگونی در الگوهای رفتاری کنشگران به وسیله ارزش های معنویی است؛ بنابراین چنین نظامی ظرفیّت تحلیل پدیده های جهانی؛ از جمله جنگ، قدرت را در گونه های سخت و نرم آن دارد. پرسش پژوهش حاضر این است که انگاره قدرت نرم چه جایگاهی در نظام معنایی روابط بین الملل اسلام دارد؟» فرضیه پژوهش این است که «جایگاه قدرت نرم، در بنیان های نگرشی، آموزه های هستی شناسانه و منظومه معرفت شناسی اسلام که بیشتر بر عنصر قدرت نرم تکیه دارند، می باشد.» با به کارگیری روش نظام سازی شهید صدر و ارائه عناصر نظام معنایی اسلام، مشخص می شود که مفهوم قدرت نرم و نیروهای معنوی در چهار سطح «حقیقت»، «بینش ارزش»، «آموزه های اسلام» و «منابع و مبانی نظام بین الملل معنایی» جای داشته و به لا یه های دیگر نظام معنایی نیز منتقل شده است. مبانی چهارگانه «روش شناسی»، «هستی شناسی»، «معرفت شناسی» و «انسان شناسی» این نظام، به طوری چیده شده اند که ظرفیت لازم را برای پرداختن به گونه های مختلف قدرت را دارد. یافته پژوهش تأکید دارد که در نظام بین الملل معنایی اسلام، نقش آفرینی مسلمانان در پویش های بین المللی، از پایبندی آن ها به نیروهای معنوی و قدرت نرم سرچشمه می گیرد؛ با این که در شرایط امروزی مسلمانان قدرت سخت زیادی در اختیار ندارند؛ ولی با اعتقادی که به ارزش های اسلامی از قبیل «نفی اجبار در دین، ایثار، شهادت طلبی» دارند؛ دارای اهرم قدرت نرم مناسبی در پویش های جهانی می باشند.
۳۰۴۸.

نقش لاله فاطمه نسومر در مقاومت اسلامی الجزایر(1830- 1863م.)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 149 - 173

کلید واژه ها: الجزایر فرانسه استعمار مقاومت اسلامی لاله فاطمه نسومر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۲۸۱
لاله فاطمه نسومر چهره برجسته مبارز در مقاومت اسلامی الجزایر در ابتدای سال های استعمار محسوب می شود. وی به سازماندهی و فرماندهی عملیات های مختلف نظامی در برابر اشغالگران فرانسوی در بین سال های۱۸۵۱-۱۸۵۷م. پرداخت، که از مهم ترین نبردهای ایشان، «نبرد تاشکیرت» است. مسأله این پژوهش عبارت است از: لاله فاطمه نسومر چه نقشی در مبارزه با استعمار فرانسه در الجزایر ایفا کرد؟ ( مسئله ) این مقاله با رویکردی توصیفی- تحلیلی به بررسی جنبش مقاومت اسلامی لاله فاطمه نسومر و مقاومت اسلامی در سال های ابتدای استعمار فرانسه می پردازد.( روش ) از اهداف این پژوهش، بررسی تحلیلی و معرفی شخصیت لاله فاطمه و مقاومت مردم الجزایر در سال های ابتدای استعمار(۱۸۳۰-۱۸۶۳م) است.( هدف ) از یافته های این پژوهش این است که، جنبش لاله فاطمه آخرین حرکت مقاومتی مناطق قبایلی در برابر استعمارفرانسه است و پس از جنبش مقاومتی وی، همه الجزایر زیر سلطه استعمارفرانسه قرار گرفت؛ همچنین وی به شدت متاثر از طریقت صوفیانه است، که برخلاف دیگر طریقت های صوفیانه در الجزایر همچون تیجانیه، صرفا یک طریقت تهجدگرا به شمار نمی رفت؛ بلکه زاویه آنها عرصه مقاومت در برابر استعمار فرانسه بود.( یافته )
۳۰۴۹.

امکان سنجی شکل گیری ائتلاف نظامی عربی در منطقه ی خلیج فارس با تأکید بر زمینه های ژئوپلیتیکی مؤثر

نویسنده:
منبع: سازمان های بین المللی سال چهارم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۰ 161-189

کلید واژه ها: ائتلاف نظامی عربی امنیت ایران تکنیک اثرات متقاطع جنوب غرب آسیا ژئوپلیتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۲۲۲
در سال های منتهی به سال 2020 میلادی، منطقه ی ژئوپلیتیکی جنوب غرب آسیا، متأثر از برخی عوامل ژئوپلیتیکی مثل تلاش برخی کشورهای عربی برای شکل دهی به یک ائتلاف نظامی عربی، آبستن تحولات فراوانی شد، که زمینه های تنش و درگیری را در منطقه افزایش داد. ائتلاف نظامی عربی مورداشاره که متأثر از زمینه های ژئوپلیتیکی در منطقه طرح ریزی و دنبال می شود، برای بسیاری این سؤال را به وجود آورده است که آیا می توان در آینده ی نزدیک انتظار تحقق چنین ائتلافی را داشت؟ پژوهش حاضر که برمبنای نظریه ی نوواقع گرایی، به شناسایی و تحلیل عوامل ژئوپلیتیکی مؤثر بر این ائتلاف نظامی پرداخته، با بهره گیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع و نظر کارشناسان در پی امکان سنجی شکل گیری این ائتلاف نظامی برآمده است. براساس نتایج مطالعه ی پیش رو و متأثر از برخی عوامل مختل کننده که قدرت اثرگذاری بیشتری دارند، احتمال شکل گیری این ائتلاف، ضعیف ارزیابی می شود. در این شرایط بایسته است کشورهای منطقه ضمن تلاش برای کاهش زمینه های تنش، فصل جدیدی از همکاری های نظامی و امنیتی را باهدف پایان دادن به دوران جنگ و ناامنی در پیش بگیرند.
۳۰۵۰.

امکان سنجی قرائت اقتدارگرایی از نظریه فقهی- سیاسی آیه الله مؤمن قمی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکومت اسلامی سال بیست و ششم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۲) 5-32

کلید واژه ها: اختیارات ولی فقیه ولایت فقیه نظریه اقتدارگرایی ولی امر آیه الله محمد مؤمن قمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۹۷
مقایسه مواجهه نظری و عملی فقیهان با نظم سیاسی در دو دوره مشروطیت و انقلاب اسلامی، برخی نویسندگان را به این نتیجه گیری رسانده است که در دوره انقلاب اسلامی، نظریه پردازی فقهی عمدتاً از ایستاری اقتداگرایانه برخوردار است. در این مقاله، اعتبار این مدعا نسبت به یکی از فقیهان دوره انقلاب اسلامی، آیه الله محمد مؤمن قمی، با استفاده از روش توصیف و تحلیل بررسی می گردد. بر اساس قرائت اقتدارگرایی، در نظریه فقهی سیاسی آیهالله مؤمن قمی از مفهوم بنیادین «ولی امر» بهره برداری می شود تا با تکیه بر پنج استدلال، اختیارات گسترده ای برای حاکمیت سیاسی اثبات گردد. در این مقاله، ادله قرائت اقتدارگرایی از نظریه فقهی سیاسی آیه الله مؤمن قمی ارزیابی می شوند و در پایان، چنین استنتاج می شود که ولایت ولی امر شبیه حکومت مختلط در علوم سیاسی مرسوم است و مشتمل بر جریان دوجانبه قدرت از بالا به پایین و بالعکس است.
۳۰۵۱.

رویکرد هژمونیک آلمان در مقابل قدرت های تجدیدنظرطلب، مطالعه موردی: رابطه آلمان و روسیه

نویسنده:
منبع: مطالعات اروپا سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 19-35

کلید واژه ها: آلمان حکمرانی جهانی روسیه سیاست خارجی هژمونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۱۶۱
به دنبال حمله روسیه به اوکراین، تلاش ها برای واکنش متناسب به این اقدام به سرعت ابعاد منطقه ای و جهانی به خود گرفت و آلمان به عنوان کشوری که حتی در دوره جنگ سرد در تنظیم رابطه روسیه و غرب نقش کلیدی داشت، به مرکز توجهات تبدیل شد. هدف از مقاله حاضر درک این نکته است که رهبری این کشور چه تأثیری بر حکمرانی جهانی خواهد داشت. یک راه برای شناسایی شیوه رهبری یک کشور در حکمرانی جهانی و امنیت بین الملل، مطالعه نحوه رفتار آن با بازیگران نابهنجار نظم بین الملل است. بنابراین سؤال پژوهش این است که آلمان در مقابل یک بازیگر نابهنجار، در این مورد روسیه، چگونه عکس العمل نشان می دهد؟ فرضیه پژوهش این است که با توجه به سابقه تاریخی آلمان در نیمه نخست قرن بیستم، این کشور آمادگی لازم برای ایفای این نقش را ندارد. یافته های پژوهش نشان می دهد که فشارهای نهادی از سوی اتحادیه اروپا و یا از سوی سایر کشورهای هم پیمان می تواند به تقویت مسئولیت پذیری آلمان در رهبری نظم جهانی لیبرال بینجامد، اما آلمان به تنهایی برای ایفای چنین نقشی قابل اعتماد نیست.
۳۰۵۲.

تقابل شرق و غرب در آسیای مرکزی

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال پنجم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۸ 51 - 76

کلید واژه ها: غرب شرق قدرت های فرامنطقه ای آسیای مرکزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷
با فروپاشی شوروی و از میان رفتن نظام دو قطبی، تغییرات مهمی در نقشه ژئوپلیتیک جهان به وجود آمد که از جمله آن شکل گیری منطقه آسیای مرکزی و طبق نظریه مکیندر آن را بخش جنوبی از قلمرو هارتلند است به وجود آمد. به دلیل خلا قدرتی پس از فروپاشی شوروی و آغاز حوادثی چون ۱۱ سپتامبر 2000 بهانه ای برای حضور غرب جهت مبارزه با تروریسم و نفوذ در آسیای مرکزی ایجاد و این منطقه را که از جایگاهی ویژه ژئوپلتیک، ژئواکونومیک، ژئو استراتژیک و ژئوکالچر است را دارای جایگاهی ویژه در تقابل شرق و غرب قرار داده است. خودنمایی شرق و غرب و تقابل هرکدام از قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای برای دستیابی به اهداف و منافع خاص خود می باشد که در بر دارنده نگرانی و معضل امنیتی در این منطقه گشته است. نفوذ غرب و قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در آسیای مرکزی دلیلی بر قدرت نمایی روسیه که در حال بازیابی قدرت پیشین خویش می باشد را شعله ور ساخته و این مسئله را تهدیدی جدی برای امنیت منطقه قلمداد می کند. این مسئله آغازی برای تقابل دوباره رقبای دیرینه و قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای شده است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که تقابل شرق و غرب در آسیای مرکزی چه آینده ای را برای این منطقه رقم خواهد زد؟ و در پاسخ به این پرسش به این فرضیه پرداخته شده است که تقابل شرق و غرب در آسیای مرکزی تنها عاملی در امنیت و صلح سازی در این منطقه نیست بلکه شرایط آن را در جهت امنیت سازی دشوارتر و باعث ایجاد معضل امنیتی برای کشورهای این منطقه می باشد. 
۳۰۵۳.

تبیین الگوی ارتباطات انسانی اثربخش به منظور ارتقای امنیت ملی مبتنی بر آموزه های قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۳ 121 - 151

کلید واژه ها: ارتباطات انسانی مدارای ارتباطی خصایص خصمانه قاطعیت استراتژی های ارتباط گر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۶
امنیت همواره یکی از اساسی ترین نیازها و دغدغه های افراد بشر، از دیرباز تاکنون می باشد که در قرآن نیز به مفاهیم ارتباطات و امنیت به طور گسترده ای تأکید گردیده است. این پژوهش با هدف تبیین الگوی ارتباطات انسانی اثربخش به منظور ارتقای امنیت ملی مبتنی بر آموزه های قرآنی صورت پذیرفته است. جهت پاسخ به سؤال اصلی پژوهش از روش تحلیل مضمون استفاده گردید. حوزه پژوهش کلیه آیات قرآن می باشد. در این پژوهش تلاش شد مضامین مرتبط با ارتباطات انسانی اثربخش به منظور ارتقای امنیت ملی از آیات استخراج گردد که پس از خوشه بندی، تلفیق و حذف کدهای مشترک؛ 216 مضمون کلیدی، 36 مضمون یک پارچه کننده و چهار مضمون کلان حاصل گردید. جهت تبیین روایی پژوهش از رویکرد لینکولن و گوبا استفاده گردید که نشان از روایی قابل قبول نتایج حاصل می باشد. از روش هولستی جهت ارزیابی پایایی استفاده شد که بر این مبنا میزان پایایی محاسبه شده 892/0 و از مقدار استاندارد 7/0 بالاتر بود. نتایج پژوهش نشان می دهد تحقق ارتباطات انسانی اثربخش بر امنیت ملی مستلزم شناسایی دقیق خصایص خصمانه معاندان و رعایت مؤلفه های مدارای ارتباطی می باشد. همچنین به کارگیری استراتژی های ارتباط گر در برابر معاندان و قاطعیت مبتنی بر احترام ارتباط گر می تواند نقش مهمی در اثربخشی ارتباطات انسانی بر امنیت ملی ایفا نماید.
۳۰۵۴.

تبیین ابعاد و مولفه های رویکرد امنیتی دولت روحانی بر اساس نظریه مکتب کپنهاگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹ (پیاپی ۶۹) 73 - 108

کلید واژه ها: رویکرد امنیتی حسن روحانی امنیت ملی مکتب کپنهاگ امنیت جامعه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۴۱
نوشتار پیش رو درپی پاسخ به این پرسش اصلی است که دولت حسن روحانی در دور «نخست» ریاست جمهوری (1396-1392) چه رویکرد امنیتی را در دستور کار خود قرار داده است؟ و به طور روشن تر؛ ابعاد، مولفه ها، مرجع، غایت و راهکارهای تامین امنیت در رویکرد امنیتی این دولت چه بود؟ فرضیه پژوهش این است که رویکرد امنیتی دولت حسن روحانی متاثر از الزامات میدان های اجتماعی، رویکرد مک نامارایی داشته؛ به نحوی که پیوند امنیت با توسعه و بویژه توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در اولویت آن قرار داشته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که دولت یازدهم، قدرت ملی را برآیند تعریف موسع از امنیت دانسته و محدود نمودن این مفهوم به یک بُعد، آن را اشتباه راهبردی تلقی کرده، از این رو درپی آن بوده است تا نگاهی چند وجهی، جامع و حداکثری نسبت به مقوله امنیت داشته باشد و کوشیده با اتکا به سیاستگذاری های توسعه در حوزه اقتصاد، اجتماع و سیاست وضعیت امنیت ملی را بهبود بخشد. روش پژوهش، کیفی از نوع تبیین علی و ابزار مفهومی و نظری برای تحلیل موضوع، بهره گیری از نظریه امنیتی بری بوزان و ویور از صاحب نظران برجسته مکتب کپنهاگ است. روش گردآوری داده ها نیز کتابخانه ای و همچنین استفاده از منابع علمی فضای مجازی است.
۳۰۵۵.

مقابله آمریکا با دیوان کیفری بین المللی در پرونده افغانستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 177-204

کلید واژه ها: جنایات جنگی در افغانستان نفع عدالت دیوان کیفری بین المللی شورای امنیت اساسنامه رم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۱۶۹
تقابل ایالات متحده با دیوان کیفری بین المللی با پیگیری وضعیت افغانستان در این مرجع به اوج رسید. پس از صدور کیفرخواست توسط دادستان دیوان بسیاری از سربازان و درجه داران ایالات متحده در معرض تعقیب توسط دادستان دیوان کیفری بین المللی قرار خواهند گرفت و ایالات متحده به همین دلیل فشار مضاعفی را بر دیوان وارد ساخت. شعبه مقدماتی دیوان در نتیجه ی فشارهای ایالات متحده، ادامه فرایند تعقیب جنایات بین المللی در افغانستان را مطابق با منافع عدالت ندانست و تحقیقات را متوقف کرد. دادستان نسبت به این موضوع تجدیدنظرخواهی نمود. شعبه تجدیدنظر دیوان در پنجم مارس 2020 به اتفاق آراء، دادستان را مجاز به انجام تحقیقات در مورد جنایات ارتکابی در افغانستان دانست. پژوهش حاضر با روشی توصیفی-تحلیلی، ابتدا اشاره ای به سیر اقدامات ایالات متحده در تقابل با دیوان و علت حقیقی آن خواهد داشت؛ سپس باتحلیل رأی صادره ازشعبه مقدماتی دیوان درخصوص پرونده ی افغانستان، به این موضوع پرداخته می شود که آیا اقدامات کشور مذکور تاثیری بر عملکرد دیوان داشته است یاخیر؛ وآخرین تحولات وضعیت افغانستان در دیوان و به طور خاص تصمیم شعبه تجدیدنظر بررسی خواهد شد. درپایان، باتوجه به تصمیمات اخیر می توان گفت در تقابل میان دیوان و ایالات متحده فعلاً دیوان در موضع بالا قرار گرفته ومجوز تحقیق در خصوص جنایات ادعایی توسط مقامات ونیروهای آمریکایی صادر گردیده است، اما هنوز این جنگ حقوقی ادامه دارد و سرنوشت آن به طور قطعی مشخص نیست؛ زیرا در فرض تکمیل تحقیقات توسط دادستان، حضور مقامات ایالات متحده در فرآیند محاکمه محل تردید جدی بوده و ازطرفی رسیدگی غیابی در دیوان متصور نیست و این خود چالش بزرگ دیگری در این تقابل خواهد بود.
۳۰۵۶.

بررسی تطبیقی صلح دعاوی در نظام آیین دادرسی مدنی ایران و کانادا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال چهارم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۵) 381 - 390

کلید واژه ها: صلح دعاوی روش های جایگزین حل و فصل اختلافات گزارش اصلاحی قانون آیین دادرسی مدنی ایران کانادا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۱۰۱
صلح دعاوی در نظام آیین دادرسی مدنی ایران و کانادا به عنوان یک امر مرسوم مورد پذیرش قرار گرفته است. ماده اصلی در این زمینه در نظام حقوقی ایران، ماده 184 قانون آیین دادرسی مدنی است . این در حالی است که در نظام حقوقی کانادا ، در مواد مختلف ، ارجاع به صلح دعاوی مقرر شده است . سوال اصلی که در این تحقیق با استناد به روش توصیفی –تحلیلی مدنظر است ، چه تفاوت هایی میان نهاد صلح دعاوی در نظام آیین دادرسی مدنی ایران و کانادا وجود دارد ؟ تفاوت های متعددی در این زمینه قابل تصور است از جمله اینکه در نظام آیین دادرسی مدنی ایران، صلح دعاوی به عنوان یک نهاد کاملا قضایی مورد استناد قرار می گیرد در حالی که در نظام آیین دادرسی مدنی کانادا به عنوان یک نهاد فراقضایی است . در نتیجه این موضوع موجب شده است که صلح دعوا در نظام حقوقی کانادا از زمره روش های جایگزین حل و فصل دعاوی در نظر گرفته شود در حالی که جایگاه آن در نظام حقوقی ایران مشخص نشده است .
۳۰۵۷.

ساختارسازی امریکا در عراق و پیامدهای آن بر امنیت ملی این کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۲ 105 - 131

کلید واژه ها: عراق آمریکا ساختارسازی امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۲۹
آمریکا همزمان با اشغال نظامی عراق، اقدام به ایجاد ساختارهایی در ابعاد چهارگانه نظامی امنیتی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اجتماعی کرد. دیری نپایید که این اقدامات اثر خود را بر امنیت ملی عراق گذاشت. هدف از نگارش این مقاله بررسی ساختارسازی آمریکا در عراق در ابعاد چهارگانه مذکور و نقش آن بر امنیت ملی این کشور است. روش انجام این پژوهش از نوع تحلیل اسنادی بوده و گردآوری داده ها با ابزار فیش برداری کتابخانه ای و ازطریق مطالعه کتب، نشریات تخصصی، مقالات اینترنتی، پایان نامه های دانشجویی و پژوهش ها و گزارش های ارگان های رسمی جمهوری اسلامی ایران پیرامون این موضوع است.یافته های این پژوهش بیانگر آن است که آمریکا با ایجاد ساختارهای مؤثر در عراق، نفوذ خود را در این کشور نهادینه و تعمیق سازد و مسیری ایجاد نماید تا استقلال و امنیتی ملی عراق در رهان و گرو تأمین منافع آمریکا قرار گیرد. در این راستا در بعد نظامی امنیتی، آمریکا اقدام به تأسیس نهادهایی چون پلیس و ارتش عراق، وزارت دفاع، نیروهای مرزبانی و نیروی دفاع مدنی عراق کرد. در بُعد سیاسی، تشکیل شورای حکومت انتقالی، ایجاد شوراهای استانی و کمیساریای عالی مستقل انتخابات توسط آمریکا ایجاد شد. این در حالی است که در بعد اقتصادی، ساختارسازی در حوزه انرژی، ایجاد صندوق توسعه عراق، احیای بانک مرکزی و تأسیس بانک تجارت عراق ازجمله نهادهای اقتصادی ایجادشده توسط آمریکا هستند. مهم ترین نهادی که آمریکا در بعد فرهنگی اجتماعی در عراق ایجاد نمود، ساختارهای مبتنی بر جامعه مدنی به ویژه سمن هاست.
۳۰۵۸.

مقایسه تحلیلی رویکرد باراک اوباما و دونالد ترامپ نسبت به رژیم های بین المللی محیط زیستی با تأکید بر سنت های سیاست خارجی آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 371 - 394

کلید واژه ها: سنت سیاست خارجی رژیم های بین المللی محیط زیست اوباما ترامپ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸ تعداد دانلود : ۲۰۰
هدف اصلی این مقاله بررسی رویکرد سیاست خارجی باراک اوباما و دونالد ترامپ نسبت به رژیم های بین المللی محیط زیستی در چارچوب سنت های سیاست خارجی آمریکا بوده است. مطابق با این هدف، پرسش های پژوهش عبارت بودند از اینکه؛ بر اساس هریک از سنت های تفکر سیاست خارجی، رویکرد آمریکا نسبت به نهادها و رژیم های بین المللی و نقش جهانی این کشور چگونه تعریف می شود؟ رئیس جمهور اوباما و ترامپ در قالب کدام یک از سنت های سیاست خارجی قرار می گیرند و با توجه به سنت سیاست خارجی هر یک از دو رئیس جمهور، مهم ترین تفاوت ها و شباهت های رویکرد سیاست خارجی آن دو نسبت به رژیم های بین المللی محیط زیستی چیست؟ در پاسخ به این پرسش ها، یافته های پژوهش نشان داد که در زمینه رویکرد سیاست خارجی این دو رئیس جمهور نسبت به رژیم های بین المللی محیط زیستی، می توان به سه تفاوت مهم اشاره کرد: نخست، تفاوت در برجسته کردن یا نادیده گرفتن مسائل محیط زیستی توسط آن دو در اسناد امنیت ملی آمریکا؛ دوم، تفاوت در نوع سیاست اتخاذی و اقدامات عملی دو رئیس جمهور در قبال رژیم های بین المللی محیط زیستی (سیاست پایبندی در مقابل سیاست خروج)؛ سوم، تفاوت در نوع بازنمایی اهمیت مسائل و رژیم های محیط زیستی در کنش های گفتاری دو رئیس جمهور. این پژوهش تحلیلی- مقایسه ای و شیوه گردآوری اطلاعات در آن از طریق منابع اسنادی و داده های مجازی بوده است.
۳۰۵۹.

واکاوی ابعاد و مولفه های پایداری کارآفرینی خانوادگی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال چهارم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۵)

کلید واژه ها: کارآفرینی خانوادگی پایداری پایداری کسب و کارهای خانوادگی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸ تعداد دانلود : ۲۲۳
کسب و کارهای خانوادگی در میان صنایع و مشاغل گوناگون از وضعیت مطلوبی دارا هستند و تاثیر مهمی در رشد اقتصادی، تولید ثروت و ایجاد اشتغال در کشورهای دنیا دارد. این مطالعه با هدف شناسایی ابعاد و مولفه های پایداری کارآفرینی خانوادگی در ایران انجام شده است. این پژوهش از دید هدف کاربردی و از نوع کیفی بوده و با بهره گیری از تکنیک تجزیه و تحلیل محتوا شکل گرفته است. داده ها از طریق مصاحبه های عمیق و غیر ساختار یافته با 15 نفر از مدیران ارشد و مالکان کسب و کارهای خانوادگی، به روش گلوله برفی گردآوری گردیده و با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها حاکی از آنست که متغیرهای خانوادگی(روابط خانوادگی، ارزش های مشترک، رفتار کاری، ذهنیت کارآفرینانه، دیدگاه های یکسان، تجارب خانوادگی)؛ عوامل مالی و تجاری (منابع مالی، سرمایه گذاری بلند مدت، بازار سرمایه، بازاریابی)؛ عوامل محیطی(قابلیت اطمینان، رقابت پذیری محیطی، وجود بازار مناسب، سیاست گذاری و خط مشی دولت)؛ عوامل مدیریتی(تهیه برنامه راهبردی، طرح جانشینی، صلاحیت جانشین، حاکمیت و کنترل، رهبری تحول گرا)؛ عوامل کسب و کار(هویت، سوددهی و رشد اقتصادی، مزیت رقابتی، نیروی انسانی) از عوامل موثر بر پایداری کارآفرینی خانوادگی می باشند.
۳۰۶۰.

تحلیل تماتیک تکنیک های رسانه ای داعش در القای قدرت؛ مطالعه موردی دابق و رومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۷ 189-217

کلید واژه ها: تکنیک های رسانه ای داعش دابق رومیه قدرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۱۵
رسانه ها مهم ترین و مؤثرترین ابزار انتقال اطلاعات در تحقق فرایند ارتباطات هستند. گروه هایی همچون داعش با فهم توانایی بالقوه رسانه ها در تأثیرگذاری بر افکار عمومی در سطح منطقه ای و بین المللی، اقدامات گسترده ای برای استفاده همه جانبه و جامع از رسانه ها داشته و برای توجیه اقدامات و مشروع نشان دادن خلافت خود، از انواع مختلف رسانه ها و تکنیک های رسانه ای استفاده می کنند. ازاین رو هدف پژوهش حاضر بررسی تکنیک های رسانه ای داعش در القای قدرت را با استفاده از نظریه بازنمایی و روش تحلیل تماتیک است. روش گردآوری داده ها از نوع کتابخانه ای و روش تحقیق تحلیل مضمون بازتابی می باشد. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که مضامین تکنیک های رسانه ای داعش در القای قدرت کدام اند؟ یافته های پژوهش با تمرکز بر تحلیل مضامین مجله دابق و رومیه نشان می دهد که داعش با بهره گیری هوشمندانه از تکنیک های رسانه ای رایج از چند طریق توانست در زمینه های مختلف قدرت نرم و سخت اعمال قدرت کند؛ داعش با استفاده از روایات و اسطوره های دینی، خلافت اسلامی را احیا کرده و با تقویت قدرت معنوی و متقاعدسازی، طیفی از مسلمانان سراسر جهان را با خود همراه ساخت. اعضای این گروه با ارائه ارزش های جهان شمول و هنجارهای مقبول مسلمانان، از آنها خواستند تا با «بیعت» و «هجرت» تحت لوای خلیفه قرار گرفته و جهاد کنند و یا با انجام عملیات های تروریستی قدرت داعش را در سراسر جهان به نمایش بگذارند. از دیگر مقولات مهم در این بررسی توجه زیاد داعش در بازنمایی قدرت نظامی و امنیتی، مجازات، قدرت اقتصادی، قدرت سازماندهی، خدمات امور اجتماعی و رفاهی بوده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان