فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶٬۱۶۱ تا ۱۶٬۱۸۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۱۶۱۶۱.

جادوی ارتباط ایرانی؛ نقدی بر کتاب «ریشه های فرهنگی ارتباط در ایران»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ریشه های فرهنگی ارتباط خلقیات ایرانیان صفویه مغول نظریة استبداد ایرانی محسنیان راد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۳۴۷
در نوشتار حاضر به مدد شیوه تحلیلی اسنادی، به نقد کتاب «ریشه های فرهنگی ارتباط در ایران» پرداخته ایم. نتایج تحقیق آشکارکنندة برخی نقایص صوری و محتوایی است. در بخش صوری، کتاب به بازنگری جدی در ویرایش فاصله ها، اشتباهات تایپی و جملات نامفهوم نیازمند است. در بخش محتوایی، مهم ترین نکته، عدم انتخاب روش تحقیق مناسب و گزینش رویکرد تحلیلی خاصِ تاریخی است. گزینش روش تحقیق کمّی برای مسئله ای همچون ریشه های فرهنگی که ماهیتاً کیفی است، مؤلف را به کلی نگری و تعمیم دهی غیرمنطقی سوق داده است. به علاوه، انتخاب یک رویکرد خاص تاریخی ملهم از نظریة «استبداد ایرانی» و نظریة «زوال اندیشه سیاسی» مؤلف را مبتلا به «خودشرق شناسی» و غفلت از فضایل اخلاقی ایرانیان کرده است. توجه به پدیدة مهم انقلاب اسلامی و نحوه ورود و مواجهة مدرنیته به ایران، جزو پیشنهادهای نگارنده است تا با نگاهی جامع به تفسیر خلقیات ایرانیان پرداخته شود. مطالعة انتقادی این کتاب ضرورت رهایی محققان از گفتمان شرق شناسانه و توجه به خلقیات ایرانیان در بستر «گفتمان علم بومی» را بیش از پیش آشکار می کند.
۱۶۱۶۲.

تطبیقات فقهی شرط موافقت با امتنان در اجرای برائت شرعی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: احکام امتنانی امتنانیت برائت اصل برائت برائت شرعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۲۵۲
بعد از شیخ انصاری، یکى از شروط اجرای برائت شرعى که بیشتر فقیهان آن را پذیرفته اند، مواف قبودن اصل برائت با امتنان الهى است. منظور از آن شرط این است که باید اصل برائت شرعى موجب برداشتن سختى و مشقت از مکلف باشد. خفای لوازم موافقت با امتنان که لغزشگاه تطبیقات فقهى شرط مذکور بوده و موجب اختلافات فقهى شده است، ب ههمراه فقدان مطالعات متمرکز در این باره، ضرورت بررسى تطبیقات فقهى شرط مذکور را بیشتر روشن مى کند. به همین دلیل، این نوشتار با موضوع نقد و بررسى تطبیقات شرط موافقت امتنان برای اجرای برائت شرعى درپىِ یافتن مسیر روشن استنباط در بهر هگیری از امتنان و حل اختلافات فقیهان است. این نوشتار با روش تحلیلى و نقد مطالب و براساس ضوابط جریان برائت شرعى و نقش آفرینىِ امتنان انجام شده است. دستاورد اصلى این جستارْ یافتن خطاهای راهبردی و محتوایى در تطبیق شرط وجود امتنان در اجرای برائت است: به این گونه که در بیشتر موارد اساسا جای اجرای برائت نبوده یا مانع دیگری در رتبه قبل از فقدان امتنان وجود داشته است؛ به گونه ای که اصل برائت اگر از نوع احکام امتنانى نیز نبود، جاری نم ىشد.
۱۶۱۶۳.

Dini Virtual Təhsilin Keyfiyyət Dərəcəsinin ölçü Meyarları(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: Virtual Təhsilin Dini Virtual Təhsilin ölçü Meyarları

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۱ تعداد دانلود : ۱۹۴
Məqalədə Dini virtual təhsilin keyfiyyət dərəcəsinin ölçü meyarlarında söhbət açılır. Virtual təhsil sisteminin lazımlı olması və faydaları haqqında danışılır.  Virtual təhsil sisteminin başqa təhsil sistemlərilə müqayisədəki üstünlüklərinə işarə olunur.  Dini virtual təhsilin ölçü meyarı haqqında söhbət açılır. Virtual dini təhsil sisteminin bizdən bir neçə tələbləri müzakirə edilir. Əsrlər boyu dünya mütəfəkkirləri arasında özünə məxsus fikir və düşüncəsi olan şəxslər yaşayıb-yaratmış, öz zəkası ilə bəşəriyyətə xidmətlər etmişlər. İnsanlıq bu şəxslərə çox şey borcludur. Məhz bu elm fədailərinin sayəsində insane dəyərlər inkişaf etmiş, düşüncələr işıqlanmış, qaranlıqlar aydınlığa qovuşmuşdur. Adından məlum olduğu kimi, Virtual təhsil sistemi, audio, video, sayt, televiziya və sair müxtəlif virtual-elektron vasitələrlə, icra edilən təhsil sistemidir. Həqiqətdə, Virtual təhsil sistemi müasir texnologiyadan istifadə etməklə qiyabi şəkildə onlayn fəzada təhsil almaqdır. Başqa sözlə  desək, Virtual təhsil sistemində tədris olunan mövzular, audio, video və mətndən istifadə edilərək, şagird və müəllim, yaxud şagirdlər arasında fikir mübadiləsi  yüksək şəkildə icra edildiyinə görə, təhsilin keyfiyyəti ən məqbul həddə yetişir. Müasir və inkişaf etmiş vasitələrdən istifadə edərək, elmi və ümumi məlumatları daha gözəl və üstün keyfiyyətlə təqdim etmək mümkündür. Misal olaraq, sayt vasitəsi ilə məlumat əldə edərkən, sizə təqdim olunan məlumatlar hər nə qədər rəngarəng və çox çeşidli olarsa, bir o qədər də, yüksək nəticə əldə edə bilərsiniz. Virtual təhsil zamanı tədris olunan mətnlər bir neçə formatda təqdim edilir. Həmçinin, bu proses, təhsil müdiriyyəti, şagirdlərin tərkib tapdığı qruplar, mütəxəssislər və dərslikləri hazırlayanları əhatə edir. Virtual təhsil sistemindən istifadə etməklə, şagirdlər onlara münasib olan zaman hüdudunda bəhrələnə bilirlər. Bu təhsil sisteminin ən dəyərli xüsusiyyətlərindən biri də, təhsil sahəsindəki nazir məqamların, müdirlərin, müəllimlərin tədris formasına, keyfiyyətinə və şagirdlərin fəaliyyətlərinə nəzarət etmək imkanının olmasıdır.  Virtual təhsil sisteminin hədəfi, müasir və daha sərfəli proqramlarla şəxsin elmini və  bacarığını artırmaqdır. Bu təhsil növündə, şagirdlər təlim gördükləri dövrənin məlumatlarına və mətninə malik olmaq üçün zaman və məkan məhdudiyyəti ilə üzləşmir. Virtual təhsil sistemində tədris mərkəzinə gediş-gəliş, müəllimlərə, müşavirlərə çəkilən xərclər azalır və əlavə vaxt itirilməsinin qarşısı alınır. Bu təhsil növündə, tədris dövrələri (semestrlər, vebinarlar) daha kiçik dövrələrə ayrıla və əvəzində daha çox günlər,  həftələr istifadə oluna bilər.   Virtual təhsil sistemində, klassik təhsildə olduğu kimi, müəllim və şagird arasında mətləbi daha yaxşı anlamaq üçün (təkrar) əlaqə yaratmaq mümkündür. Onlayn dərslərdə iştirak edən şəxslər, qorxu və xəcalət hissi olmadan, elə bir mühitə daxil olurlar ki, səhv etdikləri zaman başqalarının hökmü, tənəsi ilə üzləşmədən yeni-yeni mövzularda özlərini sınaya bilərlər. Bu imkan, xüsusilə də, şəxsin bir sıra məharətləri, qərara gəlmək, rəhbərlik etmək kimi qabiliyyətlərini təcrübə etdiyi zaman daha da öz əhəmiyyət və dəyərini aşkar edir.
۱۶۱۶۴.

Dinlərin Dialoqu, Məzhəblərin Dostluğu və Virtual Aləmdəki Fürsətlər(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: Dinlərin Dialoqu Məzhəblərin Dialoqu Dostluğu Virtual Aləmdəki

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۱۸۰
Hamılıqla Allahın ip inə sarılın və prakən də olmayın. Allahın ne mətlərini xatırlayn. B ir-birinizin düşməni olduğunuz vaxt Allah qəlblərinizin arasına ülfət saldı. Həqi qət isə budur ki, başl ıca insan haqları epi stemoloji və onoloji baxımdan vicdan və xe yir məsələsidir. Bu ha qlar insanın etik təb iəti ilə əlaqəlidir. O nlar yazılı qanunlard an, hakimiyyətdən qaba q da mövcud olmuşdur. Yəni, hüquqlar əşyalar ın təbiətindən, insanı n fitrətindən, vicdanı n səsindən doğmuşdur. .. Adəmin ə. övladlar ının qissəsində bunu açıq-aşkar görürük. Ha bil fitrətən dərk etm işdir ki, həyatda olma q, yaşamaq onun müqədd əs haqqıdır, buna müda xilə isə aşkar günahd ır. Bu səbəbə İslam dini ədaləti meyar götürə rək,qeyri islam dinin in nümayəndələri və i slam məzhəblərinin ar dıcılları ilə dostluq və qardaşlıq münasib ətlərinin qurulmasına təşviq etmişdir.Hər bir dövrün təl əbləri olduğu kimi ,m üasir dövründə özünə məxsus tələb və ehtiy acları mövcuddur. Bu e htiyacları və tələblə ri tanımaq və ödəmək hər bir fərdin çiynin ə düşən vəzifələrdənd ir. Bu səbəbə İmam Sad iq (ə) bizləri yaşadığı mız dövrün tələblərin i tanımağa səsləyir. Y əni dövrümüzdən agah olmağa səsləyir, yalnı z agahlıq nəticəsində qarşılaşdığınız müşk üllərlə laiqli mübari zə apara bilərsiniz d eyə bir simaric qoyur . Virtual aləm yşadığ ımız çağdağ dövrün tə ləblərindən olan, insa n həyatının ayrılmaz bir hissəsi kimi desə k yanılmarıq. Virtual aləm fikir və düşüncə lərin, idioloji məktəb və görüşlərin təlqin vö təbliğ olunduğu b ir məkandır.Bizim boynumuza düşə n vəzifə, sadəcə çalış maqdan ibarətdir. Qura n-kərim buyurur:“İnsa n çalışdığından artıq heç bir mükafat alma yacaq.Amma,öz səyləri nin mükafatını tezlik lə alacaq.”Qurani-kərimin buyur duğu kimi iman və ağı l sahibi bu yolda var gücünü səfərbər edər k ədaləti meyarını po zmayacaq. Necəki, Musa Sədr bu ayənin təfsir ində qeyd edir: """"Bu me yar, ədalət mövzusunda da sübut olunub. İsla ma görə ədalətin olma sı, imanın olmasına bə rabərdir. Ədalətin həy ata keçməsi üşün səy göstərilməyəndə isə i manın heç bir dəyəri yoxdur. İslam dini, həy atın reallıqlarına əm əl etmək dinidir, xəya l və təsəvvür aləminə insanları dəvət etmə k, onlara xurafatla yol göstərmə k dini deyildir.Hər bir İman və ağıl sahibi firud dinin ş ərtlərindən sayılan  """"Əmr be məruf və nəhy əz münkər"""" prinsipin ə riayət etməlidir. Bunun ən gözəl və hamıya xitab edən rahat yolu isə VİRTUAL TƏHSİL-dir.
۱۶۱۶۵.

The Role of States and Religious Organizations in Web-Based Teachings (In order to Promote Religious Education)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: religious education States and Religious Organizations Web-Based Teachings

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۱۶۸
The paper identifies the major spiritual problem created by imperialism and the opportunities it has unintentionally created for religious education through its own aerial platform, viz big-data cyberspace. Imperialism in its greed for materialistic power rapidly expanded globalization to the extent that the global migration of skills, expertise, cultures, languages, and religions defy their control by imperialism. In its western centres, imperialism has neglected the mental and spiritual health of its populations and has replaced spirituality with hedonism, egotism, and consumer culture, which it exports even to its periphery as cultural imperialism. In pursuit of rabid capital accumulation it has placed hardware devices in civilian hands to sell software applications as social media, which has become the social power of people, beyond its control. This newfound social power of the people presents opportunities for the promotion of religious education to people who are starving for spiritual fulfilment in the midst of the oversupply of worldly goods. The technological devices, with possibilities of real-time and simultaneous communications across international boundaries, compel the development of new methodologies, new quality assurances, and new contents, which are unique and original. As knowledge is the social property of all of humanity and not the private property of individuals, states and religious organizations have to collaborate in the transfer of beneficial knowledge, skills, expertise, cultures, languages, and religions – with tolerance and understanding. It is a world where the walls of universities are metaphorically falling down and the world has become a global campus. This demands the creation of new adaptive education models in which the distinction between learners and educators is blurred. In spite of the intimidating edifice of globalization, education needs to maintain the basics of cognition, viz., language, learning, memory, intelligence, and thinking as well as the positive emoting abilities of learners/educators. Spirituality needs to be redefined, in modern scientific terms, as the natural realm of ideas, cognition, sensory inputs, emotions, perceptions, and beliefs. It is culture-specific and interpenetrated in the cortico-thalamic processes of the brain.
۱۶۱۶۶.

مبانی انسان شناختی تصرفات بشر (با تأکید بر مهندسی ژنتیک)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: انسان مبانی انسان شناختی مهندسی ژنتیک فاعلیت انسان مسئولیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۶ تعداد دانلود : ۷۲۴
انسان موجودی است که می تواند در طبیعت و خلقت تصرفاتی داشته باشد. تصرفات وی، انواع و انحاء گوناگون دارد که از جمله آن، دخل و تصرف در ژن موجود زنده است. این کار ذیل دانش مهندسی ژنتیک صورت می پذیرد. مهندسی ژنتیک به مجموعه روش هایی گفته می شود که با انتقال ژن از ماده وراثتی (مولکول دی.ان.ای) که حامل ژن های جدید یا ترکیبی نو از ژن هاست، به سلول میزبان، تغییراتی در ژن میزبان می دهد، به گونه ای که میزبان هم واجد ویژگی های وراثتی مورد نظر می شود و هم می تواند این ویژگی ها را به نسل بعد منتقل کند. کار این دانش در حقیقت نوعی دخل و تصرف در طبیعت و خلقت یا دست کاری حیات می باشد. مهندسی ژنتیک از این زاویه، با انواع ابهامات و چالش ها (فلسفی، کلامی، فقهی، حقوقی، اخلاقی و ...) مواجه است که پرداختن به آنها نیازمند مبانی و زیرساخت های مختلفی است که ازجمله مهم ترین آن، مبانی انسان شناختی می باشد. مسئله انسان و انسان شناسی از سه منظر با مهندسی ژنتیک و مسئله تراریخته (محصول مهندسی ژنتیک) در ارتباط است: یکی انسان به عنوان فاعل و عامل تصرف؛ دوم انسان به مثابه بخشی از موضوع مهندسی ژنتیک (موضوع تصرف) و جنبه سوم، انسان به عنوان مصرف کننده محصولات تراریخته. با توجه به نسبت و مناسبات انسان شناسی و مهندسی ژنتیک، دراین باره سؤالات مختلفی مطرح است؛ ازجمله اینکه دخالت ها و تصرفات بشر در طبیعت و خلقت از چه سنخی است؟ قلمرو تصرفات بشر تا کجاست و چه پیامدهایی (تکوینی و غیر تکوینی) دارد؟ آیا تغییرات یا اصلاح ژن انسانی، در ابعاد دیگر انسانی نظیر ذهن، شناخت، صفات نفسانی، فطرت و رفتارها نیز اثرگذار است؟ در مقاله حاضر سعی شده با توجه به مبانی انسان شناختی دینی، به مسائل یادشده پاسخ داده شود.
۱۶۱۶۷.

فطرتمندی انسان و برون دادهایش در حیات سیاسی با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی و شهید مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فطرت مدیریت حیات سیاسی برون دادهای سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۳۲۲
مدیریت حیات سیاسی متأثر از مجموعه مبناهاست. در این میان قرآن معتقَداتی را به مخاطبانش در ابعاد معرفت شناختی، انسان شناختی و ... ارائه می کند که در بُعد انسان شناختی، «فطرتمندی» از مهم ترین آنهاست. مسائل متعددی مانند امکان ارائه نظام حقوق سیاسی مشترک مبتنی بر فطرت برای همه انسان ها و تکلیف حکومت به ایجاد جامعه هماهنگ با فطرت وجود دارند که اتخاذ موضع در موردشان در سیاست مهم، و عنایت به فطرتمندی انسان در پاسخ به آنها مؤثر است. فرضیه تحقیق این است که «انسان برخوردار از فطرت است و خدا حیات چنین مخلوقی را تدبیر می کند و اعتقاد به این مبنا، برون دادهایی در مدیریت حیات سیاسی دارد». مقاله با روش استناد به قرآن و تفاسیری چون المیزان و آثار شهید مرتضی مطهری، به ابعادی از فطرت که در برون دادهای سیاسی مورد استفاده اند، اشاره دارد و برخی برون دادهای اعتقاد به فطرت را در مدیریت حیات سیاسی معرفی می کند.
۱۶۱۶۸.

فرضیه تکامل و انسان متعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: لامارکیسم داروینیسم ژنتیک تعالی انسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴۱ تعداد دانلود : ۶۹۵
دانش زیست شناسی به واسطه فرضیه تکامل بیشترین تأثیرگذاری را در معارف بشری، اعم از دینی و غیردینی، داشته است. لامارکیسم، داروینیسم، نئوداروینیسم و باورمندان به تکامل ژنتیک همچون داوکینز، نقاط عطف و سیر تکاملیِ این فرضیه را نشان می دهند. لامارکیسم را خود زیست شناسان منسوخ کردند اما عوامل گوناگون علمی و غیرعلمی سبب شد داروینیسم علی رغم مخالفتِ برخی زیست شناسان و علی رغم کاستی هایش به حیات خود در جوامع علمی ادامه دهد. ابهامِ این فرضیه درباره آغاز حیات و حواله دادنِ برخی تغییرات به تصادف و عرضه الگوی رفتاریِ توحشی بر اساسِ قانون تنازع بقا و نقضِ این قانون حتی در میان حیوانات، از جمله نقایصِ این فرضیه است. امروزه با پیشرفت های در خور توجه در دانش ژنتیک، همان باور تکاملی را افرادی مانند داوکینز در قالب تغییرات و جهش های ژنتیکی مطرح می کنند. مقاله حاضر ضمن نقد کلی و نیز نقد شمول فرضیه بر انسان، نسبتِ این فرضیه با ساحتِ متعالیِ انسان را می سنجد و نشان می دهد این فرضیه با فرض صحت، منافاتی با ساحت متعالی انسان ندارد.
۱۶۱۶۹.

تبیین نیاز انسان به وحی بر پایه تحلیل عناوین و اوصاف قرآن در قرآن: بررسی ذکر، حکمت و موعظه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: وحی عناوین قرآن اوصاف قرآن ذکر حکمت موعظه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۱ تعداد دانلود : ۳۵۷
هر کدام از ابعاد فطری، عقلانی، عاطفی و اخلاقی انسان، نیازهایی متناسب با ویژگی های خوددارند. انسان برای تأمین بخشی از آنها نیازمند وحی است. تحلیل عناوین و اوصاف قرآن، برای شناسایی این نیازها و پی بردن به نحوه تأمین آنها راه گشا است. در این مقاله، عناوین و اوصاف ذکر، حکمت و موعظه انتخاب شده اند تا ناظر به تأمین نیازهای مخاطب وحی، یعنی انسان، تحلیل شوند. انسان در بعد فطری، به «ذکر» نیاز دارد تا بر عوارضی از قبیل غفلت و نسیان غلبه کند. در بعد عقلانی به «حکمت» نیاز دارد تا معارفی را که به دلیل محدودیت های ذاتی، قادر به نیل به آنها نیست، حاصل کند. همچنین، در بعد عاطفی و اخلاقی، به موعظه نیاز دارد تا در مواجهه با کشش ها و هیجاناتی که بر تعقل وی اثرگذار، و در تصمیم گیری هایش دخیل اند، به تعادل برسد.
۱۶۱۷۰.

اصول روابط همسران در سوره نساء با تأکید بر کلام رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روابط همسران سوره نساء امام رضا (ع) قوامیت مهریه حق و تکلیف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳۶ تعداد دانلود : ۴۲۷
هر ارتباطی لزوماً بر اصولی استوار است. از این میان، روابط همسران به اولویت، چنین است. قرآن به عنوان کتاب جامع زندگی، در این باره به همسران پیشنهادهایی دارد که از دلالت یابی آیات به دست می آید.کشف مدالیل و مقاصد آیات و ارائه راهکار قرآنی در سطح خانواده و اجتماع، بدون بهره گیری از کلام معصومان (علیهم السلام) ناقص و کم فایده است. از این رو، نوشتار حاضر اهمّ اصول مورد نظر را مطابق با روایات تفسیری و غیرتفسیری امام رضا (علیه السلام) تبیین و تفسیر کرده است. بنابراین، منابع مهمّ مقاله را تفسیرهای روایی و منابع حدیثی تشکیل می دهد؛ متونی که دیدگاه امام رضا (علیه السلام) را ذیل آیات یا فارغ از آن، بازتاب داده است.  سوره نساء حاوی اصول روابط همسران است. این سوره مهم ترین اصول روابط همسران را به طور کلی بر محور تساوی خَلقی بین زن و مرد و بر اساس خویشاوندی تکوینی تعریف کرده و بر دوطرفه بودن رابطه حق و تکلیف بین همسران تأکید دارد. همچنین، مسئولیت مالی و مدیریتی میان همسران را به مقتضای شرایط فردی و اجتماع خانوادگی به رسمیت می شناسد به گونه ای که با درنظرگرفتن تمام این امور، مطابق مصالح فردی و اجتماعی قانون گذاری کرده است. شیوه تحقیق،کتابخانه ای و توصیفی تحلیلی است و محدوده پژوهش تنها آیات حاویِ اصولی است که روابط همسران را در سوره نساء سامان می بخشد.
۱۶۱۷۱.

بررسی حقیقت وجوب در قاعده وجوب سابق(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: وجوب سابق وجوب مقارن علت تامه اصالت وجود معلول ماهوی معلول وجودی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۲۴۸
وجوب سابق، از قواعد مهم و پرکاربرد فلسفه اسلامی است که به رغم اهمیتی که دارد، هنوز ساختار درونی آن با ابهام هایی مواجه است؛ از جمله اینکه این قاعده که اصالتاً ساختاری ماهوی دارد، چگونه می تواند در معلول های وجودی جاری گردد و در مباحث وجودی حکمت متعالیه به کار گرفته شود؟ مقاله حاضر پس از تبیین مفردات قاعده، سه راه حل برای جریان قاعده وجوب سابق در معلول های وجودی ارایه کرده است. این راه حل ها عبارت اند از: جریان قاعده در «معنای وجود امکانی»، استفاده از «معنای جامع بین امکان ماهوی و امکان وجودی»، و استفاده از «لاضرورت» در معلول های وجودی. نتیجه ای که از بررسی این راه حل ها به دست آمده، این است که قاعده وجوب سابق مختص به معلول های ماهوی است و در معلول های وجودی جاری نیست. وجوب مقارن، قسمی دیگر از وجوب بالغیر است که در معلول های وجودی می توان از آن به عنوان جایگزین وجوب سابق استفاده کرد
۱۶۱۷۲.

بررسی تطبیقی «عقلانیت باور دینی» از منظر پلانتینگا و علامه طباطبائی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: باور دینی شکاکیت عقلانیت پلانتینگا علامه طباطبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۳۷۷
پرسش از «عقلانیت باور دینی» ذهن دین پژوهان، به ویژه بسیاری از فلاسفه دین را به خود معطوف کرده است. زمینه طرح این پرسش، مخصوصاً «معقولیت باور به خدا» را باید در مغرب زمین جست وجو کرد. به چالش کشیده شدن مفاهیم بنیادین دینی، در کنار نارسایی برخی مفاهیم فلسفی، بسترساز تضارب آرا درباره اعتبار عقلانی باورهای دینی گردید. سؤال محوری در اینجا این است که: آیا اساساً یک باور دینی -  و به طور خاص باور به خدا - می تواند معقول باشد یا این باور را باید بر مبنای دیگری تبیین نمود؟ در پاسخ به این پرسش، تلاش های بسیاری از سوی آن دسته از فلاسفه غربی که دین یکی از دغدغه های اصلی تفلسف آنها بوده، و نیز فیلسوفان برجسته مسلمان انجام شده است، که از جمله آن می توان به آلوین پلانتینگا و علامه طباطبایی اشاره نمود. رسالت نوشتار فرارو، بررسی تطبیقی موضوع فوق و ارایه ادله و نوع یا الگوی عقلانیتی است که این دو فیلسوف از باور دینی ارایه می دهند. در این مقاله از روش کتابخانه ای با بهره گیری از دو عنصر توصیف و تحلیل برای بررسی تطبیقی آرای علامه و پلانتینگا استفاده شده است. بخش اول این مقاله، راهکارهای پلانتینگا را در پاسخ به منتقدان باوری دینی مورد توجه قرار داده است و در بخش دوم، دیدگاه علامه و مدل وی از عقلانیت باور دینی بررسی می شود. پایان بخش این نوشتار نیز به جمع بندی و نتیجه گیری مقایسه ای دیدگاه های این دو اندیشمند اختصاص یافته است.
۱۶۱۷۳.

تحلیل فقهی و حقوقی رابطه بانی و ناشر در اوراق مشارکت رهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انتقال طلب اوراق مشارکت اوراق مشارکت رهنی بیع دین تبدیل تعهد تسهیلات رهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۰ تعداد دانلود : ۴۳۵
اوراق مشارکت رهنی، به عنوان یکی از انواع اوراق بدهی در تأمین مالی بانک ها و مؤسسات اعتباری، نیازمند تبیین فقهی و حقوقی روابط طرفین دخیل در آن است؛ در این میان، رابطه بانی و ناشر (چون از طرف های اصلی اوراق مشارکت رهنی هستند) از اهمیت بیشتری برخوردار است. این رابطه، با نهادهای حقوقی «بیع دین»، «تبدیل تعهد» و «انتقال طلب» انطباق دادنی خواهد بود. تمسک به بیع دین، به دلیل مخالفت بعضی از فقها با برخی از فروض آن، متعسر است. در تبدیل تعهد نیز، چون سقوط تعهد سابق و ایجاد تعهد لاحق، لازم و ملزوم هم هستند، علاوه بر عدم انتقال تضمینات و ایرادهای تعهد سابق به منتقل ٌالیه (ناشر)، اشکال های ماهوی و شکلی دیگری نیز مطرح است. نهاد انتقال طلب، به دلیل اینکه جلب رضایت استفاده کنندگان از تسهیلات بانکی ضرورت ندارد و طلب با تمامی تضمینات و حقوق و مزایای مربوط، به ناشر منتقل می شود و ناشر می تواند از تمامی دفاع ها و ایرادهایی که بانک بانی علیه استفاده کنندگان از تسهیلات بانکی دارد، استفاده کند، از قابلیت توجیه و انطباق پذیری بیشتری با اوراق مشارکت رهنی برخوردار است.
۱۶۱۷۴.

خوانش انقلابی کتاب های ممنوعه و شیوه ها و برنامه های مطالعاتی گفتمان اسلامی شیعی 1357-1342(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کتابهای ممنوعه گفتمان اسلامی شیعی امام خمینی دکتر شریعتی جامعه شناسی خواندن جامعه شناسی ادبیات تاریخ کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۰ تعداد دانلود : ۳۸۶
خوانش انقلابی گفتمان اسلامی شیعی کتاب های ممنوعه و برنامه های خوانش و مطالعاتی آن ها می تواند بخش فرهنگی انقلاب اسلامی و روند ایجاد اندیشه ها و ایدئولوژی انقلابی و نشر آن برای تغییر وضعیت موجود و تعیین خط مشی و شیوه های عملی آن ها را روشن نماید. کاوش های انجام شده به محقق یاری بسیاری رساند تا گستره و کارکرد دقیق و مستند کتاب های زیرزمینی و خوانش و برنامه های مطالعاتی انقلابیون به طورجدی تری درک شود. دسته مهمی از کتاب ها و جزوات ممنوعه گفتمان اسلامی شیعی توسط رهبران، نظریه پردازان ایرانی و غیر ایرانی و نیز گروه ها و جمعیت های انقلابی تألیف و ترجمه شد و مسیر فکری و عملی انقلاب را هموار کرد و به تعمیق اندیشه ها و استمرار عملکرد انقلابیون منجر شد. سیر و برنامه های خوانش و مطالعاتی هدف دار انقلابیون، جریان فرهنگی گسترده و نفوذ داری را باعث شد که در کنار دیگر عوامل به شکل گیری نهایی انقلاب مدد رساند. شواهد و اسناد تاریخی در شفاف سازی این جریان و روشن سازی ابعاد فرهنگی امر انقلاب با یاری جامعه شناسی خواندن و کتاب کمک مؤثری خواهد کرد.
۱۶۱۷۵.

علم و ادراک حیوانات در حکمت صدرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفتارشناسی حیوانی علم ادراک حکمت متعالیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۰ تعداد دانلود : ۳۷۸
حیوانات، در فلسفه اسلامی، صاحب علم و ادراک اند. این مطالعه به منظور بررسی مبحث علم و ادراک در حیوانات مبتنی بر فلسفه ی حکمت متعالیه انجام گردید. حکمت متعالیه فلسفه ای وجودشناختی است. این سامانه فکری، اصالت را در هستی به «وجود» می دهد. بر پایه این نگرش، آنچه پهنه هستی را از خود آکنده، «وجود» است و ماهیات، حقایقی اعتباری اند. هستی، تحقق فعل خداوند است. هستی، مشکک است. هر مرتبه ای، جملگی کمالات مادون خود را دارا و از محدودیت های وجود مادون، مبراست. همین مرتبه نیز محاط مرتبه بالاتر از خود است. کمال و وجود، حقیقتی واحدند؛ چنانکه هر چه وجود شدیدتر باشد، کمالات نیز آشکارترند. جمادات، نباتات، حیوانات و انسان دارای کمال وجود مرتبه خود هستند. یکی از این کمالات، علم است؛ چرا که بر «وجود بما هو وجود» حمل می شود. بنابراین، حیوان به قدر مرتبه وجودیِ خود، صاحب کمال است. تشکیک وجود در هر مرتبه ای جریان دارد، بنابراین کمالات در هر مرتبه از وجود مشکک هستند، پس علم نیز در حیوانات تشکیکی است. حیوانات می توانند در معرض تعلیم واقع شوند. علم حیوانات، حسی و خیالی است. حیوانات قادرند با روش حسی و خیالی، در مسیر آموزش قرار بگیرند و مرتبه علم خود را شدت بخشند. مقاله حاضر به منظور بررسی مبحث علم و ادراک در حیوانات، مبتنی بر حکمت متعالیه، صورتبندی شده است.
۱۶۱۷۶.

کاوشی در تاریخ گذاری سوره حجرات و نقش آن در نقد روایات ترتیب نزول(مقاله پژوهشی حوزه)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۷ تعداد دانلود : ۳۳۸
بیشتر مفسران تنها به مدنی بودن سوره حجرات تصریح کرده و این سوره را فاقد قراین لازم برای تاریخ گذاری دانسته اند. اما با توجه به سوره های قبل و بعد این سوره در روایات ترتیب نزول، زمان نزول سوره حجرات به طور تقریبی به اوایل سال ششم هجری باز می گردد. در حالی که تتبع در روایات سبب نزولِ ذیل سوره حجرات و گزارش مورخان از وقایع پس از فتح مکه، نشانگر نزول این سوره در نیمه اول سال نهم هجری، مصادف با ورود وفود به مدینه و اسلام آوری قبایل شبه جزیره است که در پی آن، این سوره بعد از فتح مکه و قبل از جنگ تبوک تاریخ گذاری می گردد. در نتیجه در این نوشتار با تکیه بر روش تحلیل محتوای تاریخی، این دو دیدگاه متعارض در تاریخ گذاری سوره حجرات نقد و بررسی شده است. در نهایت با تأیید تاریخ گذاری سوره حجرات در سال نهم هجری و با توجه به آنکه همه آیات زمان دار در این سوره به ترتیب وقایع تاریخی که رخ داده، نازل شده اند، می توان به نزول پیوسته این سوره از ابتدا تا انتهای آن در یک بازه زمانی چندماهه پی برد.
۱۶۱۷۸.

معانی نمادین پرنده و گنجشک در نمایشنامه «گنجشک گوژپشت» محمد ماغوط(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محمد ماغوط نمایشنامه رمز یا نماد پرنده گنجشک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰۰ تعداد دانلود : ۷۳۴
پرنده از جمله نمادهایی است که در ادبیات ملل مختلف جهان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این نماد در آئینه ی ادبیات معاصر عربی نیز متجلی است. شاعران و نویسندگان عرب، به دلایل مختلفی، از رمز به عنوان ابزاری برای انتقاد از وضعیت نابسامان جامعه بهره می برند. این مقاله بر آن است تا پس از تبیین مفهوم نماد و بررسی عواملی که منجر به نمادین بودن آثار در ادبیات معاصر می شود، با روش توصیفی – تحلیلی و کتابخانه ای به رمزگشایی یکی از نمایشنامه های معروف محمد ماغوط بپردازد. «گنجشک گوژپشت» چنانکه از نامش پیداست، اثری کاملا نمادین و مشتمل بر مضامین مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. از مهمترین نمادهای این نمایشنامه که نسبت به بقیه نمادها بسامد بیشتری دارد، گنجشک است. این نماد از اول تا آخر نمایشنامه حضور داشته و در معانی متفاوت و گاه متضاد به کار رفته است. از مهمترین نتایج این پژوهش می توان به غلبه معانی مثبت پرنده بر معانی منفی آن اشاره کرد.
۱۶۱۷۹.

ارث زوج و زوجه از یکدیگر در فرض تنها وارث بودن با رویکردی بر مفاد حدیث امام رضا (علیه السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انحصار وراثت زوجه انحصار وراثت زوج احادیث امام رضا (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۷ تعداد دانلود : ۳۴۵
درباره سهم ارث زوجه درصورتی که تنها وارث زوج باشد، در میان فقها سه نظریه و در مورد سهم ارث زوج درصورتی که تنها وارث زوجه باشد، دو نظریه وجود دارد. منشأ اختلاف نظر میان فقها در این زمینه اختلاف روایات و احادیث است. بنابراین، بررسی روایات مورد استناد جهت تبیین صحت وسقم هر یک از نظریات اجتناب ناپذیر است. در این پژوهش نخست نظریات فقها ارائه می شود. سپس روایات مورد استناد با روش توصیفی تحلیلی بررسی و نظریه مختار نویسندگان که همان مفاد حدیث امام رضا (علیه السلام) است اثبات می شود. در این نظر هریک از زوجه و زوج علاوه بر سهم و فرض خود که در قرآن کریم مشخص شده، مازاد ترکه بر فرض را نیز به ارث می برد؛ خواه در زمان حضور امام باشد یا در عصر غیبت. این مسئله یکی از مسائل مورد ابتلای جامعه است که در قانون مدنی نصی در مورد آن وجود ندارد ولی با توجه به اصل 167 قانون اساسی، قاضی ملزم است در صورت نیافتن نصّ مواد قانونی درباره دعاوی، به منابع معتبر اسلامی و فتاوای معتبر رجوع کند. بنابراین، بررسی موضوع با ادلّه، مستندات و ارائه نظریه مختار اهمیت بسزایی دارد.
۱۶۱۸۰.

نماز باران و کارکردهای آن در سیره رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آب باران استسقا نماز باران امام رضا (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۲۸۲
یکی از وجوه درخشان سیره امام رضا (علیه السلام) که در تاریخ گزارش شده است، نماز بارانی است که حضرت در زمان اقامتشان در خراسان اقامه فرمودند. این رویداد اهمیت بسیار زیادی دارد و از جوانب مختلف می تواند تحلیل و بررسی شود؛ هم از بُعد عبادی تربیتی و هم از بُعد سیاسی اجتماعی. از همین رو، توجه به ابعاد مختلف این بخش از سیره امام رضا (علیه السلام) می تواند راهگشای بسیاری از مسائل مورد ابتلا در جامعه اسلامی باشد. در این مقاله سعی شده است ضمن بازخوانیِ واقعه تاریخیِ نماز باران امام رضا (علیه السلام) کارکردها و آثار نماز باران مبتنی بر سیره آن حضرت در دو بُعد کارکردهای سیاسی اجتماعی و کارکردهای عبادی تربیتی بررسی و تبیین شود. یافته های این پژوهش که به اعتبار ماهیت و روش «تحلیلی توصیفی» و به اعتبار موضوع «تاریخی روایی» است، نشان می دهد مبارزه فرهنگی با نظام طاغوت، ایجاد وحدت و نشاط اجتماعی، نشر توحیدباوری و گرایش عمومی به دین، از جمله کارکردهای نماز باران در سیره رضوی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان