درخت حوزه‌های تخصصی

در شهرهای در حال توسعه، در پی بالا رفتن تراکم جمعیتی و به تبع پیدایش تراکم اخلاقی، بروز آسیب های اجتماعی اجتناب ناپذیر به نظر می آید. در چنین شرایطی در جامعه، اختلال های اخلاقی، ارزشی و عدم تطابق در هنجارها، مجال بروز یافته و تعادل معمول حیات اجتماعی به مخاطره می افتد. در این صورت نابسامانی در جامعه حادث می شود که نظم موجود را از بین برده و پدیدة آنومی، مجال بروز می یابد. در برخی کلانشهرها به دلیل وجود گروه های شهری گوناگون، گسست فرهنگی نیز به چشم می خورد. با توجه به اینکه موضوع، پیرامون بررسی آنومی در میان گتوهای شهری است، تمرکز بر روی اینکه چه عواملی باعث به وجود آمدن آنومی شده و خود آنومی چه تأثیری روی بافت شهری می گذارد، زمینة بسیار مهمی در امر سیاست گذاری فرهنگی در کلانشهرها محسوب می شود. مورد مطالعه، شهر کرج می باشد و نتایج حاکی است که آنومی در این شهر بر اثر تصادم فرهنگی و انسداد جریان های اجتماعی پدید آمده است.

این مقاله نتیجه تحقیقی در خصوص میزان دینداری و احساس امنیت دانش آموزان دختر مقطع متوسطه و پیش دانشگاهی شهر تهران است. در این کار علمی با بهره گیری از تئوری های تلفیقی دینداری و احساس امنیت یک فرضیه اصلی و چهار زیرفرضیه تدوین شد که به روش پیمایشی، با پرسشنامه محقق ساخته و با جامعه آماری 400نفر از دانش آموزان که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده بودند مورد آزمون قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که بین دینداری و احساس امنیت دانش آموزان دختر رابطه معنادار و معکوس وجود دارد؛ یعنی هر چه میزان دینداری دانش آموزان بیشتر، احساس امنیت آنان کمتر است. هر کدام از ابعاد دینداری (مناسکی، تجربی، اعتقادی و پیامدی) نیز با احساس امنیت رابطه معکوس و معنادار داشتند. بطور کلی تمام فرضیات بصورت معکوس تأیید گردیدند.

جورج الکساندرکلی، نابغهی بزرگ روانشناسی بالینی است که هم در ایران، و هم در دنیا کمتر شناخته شده است. جورجکلی دیدگاههای فوق العاده درخشانی دارد. زالتمن، استاد ممتاز بازاریابی دانشگاه هاروارد، پس از آنکه توانست بخشی از دیدگاه جورجکلی را در بازاریابی به کار ببرد، در جهان پرآوازه شد تا جایی که اکنون مسیر تحقیقات بازاریابی را تغییر داده است. جورجکلی متولد 1905 از ایالت آراکانزاس امریکا، بدون استفاده از مفاهیم و واژه های مرسوم در روانشناسی نظیر محرک و پاسخ، انگیزش و هیجان، هشیار و ناهشیار، تقویت و تنبیه، نیازها و خواسته ها، نظریه اش را در ""روانشناسی شخصیت"" صورتبندی کرد. هنوز حتی یک کتاب از این بزرگ نابغهی روانشناسی بالینی در ایران چاپ و منتشر نشده است، با آنکه دیدگاههای وی در حوزهی رفتار مصرفکننده آنچنان صلابت و استحکام دارد که متخصصان برجستهی دنیا با بهکارگیری آن در تحقیقات خود، بدان مباهات میورزند. دلیل آنکه، کلی دارای مدرک لیسانس فیزیک و ریاضیات، به حوزه های اجتماعی علاقه مند شد، فوق لیسانس جامعه شناسی تربیتی از دانشگاه کانزاس گرفت و بعدها دکتری روانشناسی بالینی دریافت کرد. اثر حاضر، دو اقدام را همزمان انجام داده است: الف: مروری کلی دارد بر نظریهی انقلابی جورجکلی، و ب: کاربرد این نظریه را در ایران برای 7 برند تلفن همراه نشان میدهد. با چاپ این اثر، امید انکه بیش از پیش بتوانیم بخشی از دیدگاههای زبدگان دانشی را معرفی کنیم که در حوزهی مطالعات بین رشته ای نظیر جورجکلی گامهای مؤثرتری برداشته اند.

مصرف­گرایی سیاسی به عنوان یکی از انواع مشارکت، از شاخص های توسعه اجتماعی و فرهنگی در کشورها به شمار می رود. یکی از گروه ­ های عمده جامعه که شرکت آنان در روند اداره جامعه و توسعه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ضروری به نظر می ­ رسد، دانشجویان هستند. مصرف­گرایی سیاسی دانشجویان که بزرگترین گروه جمعیتی در کشورهای در حال توسعه و مسؤولان اداره جامعه در آینده محسوب می ­ شوند، اهمیت خاصی برای ثبات سیاسی و پویایی جامعه دارد. هدف از نگارش این مقاله بررسی رابطه میان سرمایه اجتماعی و مصرف­گرایی سیاسی دانشجویان در دانشگاه اصفهان است. روش تحقیق پژوهش در جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ­ ها از طریق رگرسیون چندگانه به روش پیمایشی است. این مطالعه بر روی 215 نفر از دختران و پسران دانشجوی دانشگاه اصفهان انجام شده است. برای جمع ­ آوری اطلاعات، از پرسشنامه استفاده شده است که اعتبار آن، به روش صوری، و پایایی آن، به کمک آماره­ آلفای کرونباخ سنجیده شده است و داده ها از طریق نرم افزار SPSS16 تحت محیط ویندوز تجزیه و تحلیل شد. با تقسیم سرمایه اجتماعی به دو متغیر (اعتماد اجتماعی و شبکه­های اجتماعی)، به همراه در نظر گرفتن سه وجه از مصرف­گرایی سیاسی؛ یعنی رفتارها، انگیزه­ها و عادات مشاهده می ­ شود که همبستگی ­ های معناداری میان ابعاد سرمایه اجتماعی و میزان ­مصرف­گرایی سیاسی پاسخگویان وجود دارد که در این میان، مصرف سیاسی، بیشترین تأثیر را از انسجام اجتماعی از مؤلفه های شبکه های اجتماعی و کمترین تأثیر را از اعتماد تعمیم­یافته از مؤلفه های اعتماد اجتماعی می­پذیرد.

هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل مؤثر بر نگرش کشاورزان پایین دست سد گلبلاغ نسبت به طرح یکپارچه سازی اراضی کشاورزی است. تحقیق از نوع توصیفی ـ همبستگی بوده، که به روش پیمایشی در نیمة اول 1390 انجام شده است. حجم نمونه با استفاده از جدول بارتلت و همکاران، 120 نفر برآورد شد. ابزار تحقیق پرسشنامه ای بود که روایی آن بر اساس نظر اساتید گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تأیید و پایایی آن نیز با استفاده از معادلة آلفای کرونباخ از 76/0 تا 85/0 محاسبه شد. با توجه به نتایج پژوهش، متغیرهای تحصیلات، رضایت از طرح، عوامل اقتصادی، عوامل انگیزشی، عوامل ترویجی- آموزشی، عوامل اجتماعی- فرهنگی، و عوامل مربوط به طرح دارای رابطة معنی دار با نگرش کشاورزان نسبت به طرح سامان دهی اراضی است؛ و بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام، چهار متغیر عوامل مربوط به طرح، عوامل اقتصادی، عوامل انگیزشی، و تحصیلات 4/66 درصد از تغییرات نگرش کشاورزان را تبیین می کنند.

مسئله این مقاله، ارزیابی تأثیر اجتماعی تصمیم برای تخریب پل ری جهت رسیدن به اهداف اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی در منطقه 12 شهر تهران است. برای ارزیابی تأثیر اجتماعی تخریب این پل، از نظریات علوم اجتماعی با تکیه بر جامعه شناسی کاربردی در چارچوب ارزیابی تأثیر اجتماعی استفاده شده است. در این پژوهش مجموعه ای از روش های پیمایشی، اسنادی و مصاحبه های کیفی برای تحلیل مسئله و ارائه راهنمایی عملی به مدیریت شهری در زمینه تخریب و یا عدم تخریب این پل، به کار گرفته شده است. نتیجه به دست آمده به کمک استدلال های مختلف نشان می دهد: تخریب پل ری مدیریت شهری را به اهدافی که مد نظر داشته نمی رساند. بر اساس چنین یافته ای، تخریب پل متوقف شده و از این منظر، یافته های پژوهش در عمل بر تصمیم گیری بهتر مدیریت شهری مؤثر بوده است. این مقاله نشان می دهد: می توان دانش اجتماعی را در خدمت بهبود وضعیت مدیریت شهری قرار داد.

مصرف گرایی یکی از مهمترین موانع توسعه اقتصادی و اجتماعی استکه ریشه در ارزشهای فرهنگی هر جامعه دارد. از این رو رفتار اقتصادی متعالی جزو داراییهای مهم فرهنگی به شمار می رود که با شاخص هایی همچون مصرف مسئولانه و مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها سنجیده می شود. در همین راستا هدف این پژوهشبررسی تاثیرمسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها (CSR)وتوانایی های شرکت های بزرگ (CA) به عنوان عوامل موثر بر مصرف مسئولانه (SRC)دررفتارمصرف کننده است.جامعه آماری این پژوهش، مدیران تعاونی های مصرف وایسته به ادارات و شرکتهادرسطح استان آذربایجان شرقی است و ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه( بررسی تاثیرمسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها بر مصرف مسئولانه، پرسی ماری کوانا وهمکاران در سال 2012) می باشد. داده های گردآوری شده از پرسش نامه هابا استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیلقرار گرفته است.با توجه به ماهیت متغیرهای پژوهش، از ضریب همبستگیپیرسون و آزمون کولموگروفو آزمون اسمیرنوف استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که تمامی متغیرهای مستقل (ارایه علل با ارزش، تعهد زیست محیطی، انجام کارهای مطلوب، تولید محصولات با کیفیت، رهبری در صنعت و نوآوری و تکنولوژی)رابطه معناداری با مصرف مسئولانه دارند.

هدف این مقاله ارائه تصویری از تعامل و همگرایی جامعه شناسی و اقتصاد در رویکرد نهادگرایی به توسعه است و قصد دارد ابعاد گوناگون این دستگاه نظری را در تبیین توسعه نشان دهد. در این مقاله، ابتدا با بررسی تعریف نهاد، دیدگاه میردال به نهادگرایی و توسعه آورده شده سپس سیر رشد و تکمیل مکتب نهادگرایی ذکر شده و سرانجام نگرش این مکتب به توسعه اقتصادی آورده شده است. می توان گفت که نهادگریان، توسعه را با نگاهی روشمند و متکی به ابزارهای تحلیلی اقتصادی و بطور همزمان لحاظ کننده ی تمامی عوامل فراتر از رشته ی اقتصاد می نگرند. یکی از جمع بندی های مهم نهادگرایان این است که آموزه ی اقتصاد بازار آزاد در بهترین حالت، حتی اگر همه ی کاستی های روش شناختی آن نادیده گرفته شود فقط می تواند موارد موفق توسعه را تبیین کند. مطالعات تاریخی نهادگرایان نشان می دهد که در تاریخ بیشتر واحدهای اقتصادی – اجتماعی جهان ناکارآمد بوده اند و در چارچوب الگوی تبیینی اقتصاد متعارف، که از آموزه ی داروینیسم اجتماعی تأثیر پذیرفته است تبیین شدنی نیستند. بنابراین نهادگرایان کوشیده اند بقای واحدهای ناکارآمد را نیز روشمندانه تبیین کنند. بر همین اساس، می توان گفت نهادگرایان که با تعامل رویکردهای جامعه شناختی و اقتصادی به تبیین مباحث توسعه ای و اقتصادی پرداخته اند، الگویی روشمند و جامع نگر را برای تبیین توسعه به ویژه توسعه اقتصادی ارائه داده اند.

این مطالعه که با هدف بررسی میزان عوامل مرتبط با فرهنگ مصرف در میان زنان شهر یزد انجام شده، به لحاظ زمانی مقطعی و به لحاظ روشی از نوع پیمایشی است. ابزار استفاده شده در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بوده که اعتبار آن از طریق محتوایی و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شده است. جامعه ی آماری زنان 64-15 ساله ی شهر یزد و روش نمونه گیری خوشه ای بوده است. داده های به دست آمده که در بین 400 نفر از زنان شهر یزد که به صورت تصادفی توزیع شده، از طریق برنامه spss تجزیه و تحلیل شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که میزان مصرف گرایی در میان زنان شهر یزد 68/28 درصد و از حد متوسط پایین تر است. بر اساس آزمون های انجام شده میزان مصرف گرایی با میزان دینداری، سبک زندگی و مدگرایی رابطه ی معنی داری داشته ولی با متغیرهای سن، تأهل، اشتغال، درآمد، تحصیلات و نگرش به جنسیت این رابطه معنی دار نشده است. نتیجه تحلیل رگرسیون نشان می دهد که سبک زندگی، دینداری و مدگرایی در مجموع 48 درصد از واریانس میزان مصرف گرایی را تبیین می کنند، سبک زندگی با مقدار بتای برابر با 0/62 و t=10/06 بیشترین میزان واریانس مصرف گرایی را تبیین می کند.

یکی از مهم ترین مسائل پیش روی نظام اسلامی به عنوان یک نظام دینی، نحوه مواجه آن با مقوله های نظری و عینی تمدن غربی به عنوان نظامی سکولار است که تأمل صاحب نظران را در حوزه های مختلف به دنبال داشته است. جریان فکری آیت الله مصباح یزدی به عنوان یکی از مهم ترین جریان های فکری در نظام اسلامی، به صورت خاص و مبتنی بر دلایل نظری و عملی ویژه ای، بین دین اسلام و توسعه غربی رابطه برقرار کرده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی این نظریه خاص در توصیف و تحلیل توسعه، دین، رابطه دین و توسعه و دلایل موردتوجه این جریان در انتخاب رویکرد مذکور است.

یکی از عوامل پیش بینی کننده کمال گرایی در فرزندان به شیوه تربیتی خانواده ها و سطح انتظاراتی که آن ها از فرزندان شان دارند برمی گردد. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش ادراک از سبک های فرزندپروری با ابعاد کمال گرایی است. روش پژوهش از نوع همبستگی بود. 161 دانش-آموز دختر به شیوه خوشه ای چندمرحله ای از مدارس متوسطه شهر بیرجند انتخاب شدند.از مقیاس های ادراک شیوه فرزند پروری والدین (POPS) و ابعاد کمال گرایی (MPS) برای سنجش متغیرهای پژوهش استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان دادند که از میان سبک های فرزندپروری تنها درگیری و گرمی مادر رابطه منفیِ معناداری با کمال گرایی جامعه-مدار دارند. در نتیجه گرم تر شدن روابط مادر با فرزند و هم چنین درگیر شدن مادر در فعالیت-های مختلف فرزندان باعث خواهد شد کمال گرایی جامعه مدار در آن ها کاهش یابد. لذا سبک درگیری و گرمی مادر نقش مهمی در پیش بینی کمال گرایی جامعه مدار ایفا می کند.

اعتماد یکی از مهمترین مولفه های نظم اجتماعی و از یکی از ابعاد سرمایه اجتماعی بوده و نقش مهمی در تقویت همبستگی و انسجام اجتماعی را عهده دار می باشد. با توجه به تغییر و تحولات جامعه مدرن و فراتر رفتن دامنه کنش افراد از حد دوستان و آشنایان به نهادها و سازمان ها مسأله اعتماد اجتماعی اهمیتی خاص پیدا کرده است. تحقیق حاضر به بررسی تاثیر وسایل ارتباط جمعی برون مرزی بر انواع اعتماد می پردازد. از این رو در این تحقیق بر آنیم تا تاثیر استفاده از برنامه-های رسانه های خارجی را بر اعتماد اجتماعی بررسی نماییم. در این راستا به بررسی رابطه بین استفاده از (برنامه های پخش شده از سوی شبکه های تلویزیونی ماهواره ای، رادیوهای فارسی زبان برون مرزی و فضای مجازی اینترنت ( وبسایت های فارسی زبان برون مرزی) با سه نوع اعتماد میان فردی، نهادی ، تعمیم یافته و نیز اعتماد جتماعی پرداختیم. برای بررسی موضوع مورد مطالعه در حوزه اعتماد از نظریه های کلمن، پاتنام، زتومکا و گیدنز و در خصوص تاثیر وسایل ارتباط جمعی از نظریه های برجسته سازی و مارپیچ سکوت نوئل نئومان استفاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش پیمایش بوده و ابزار گردآوری داده ها نیز پرسشنامه است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه افراد 16 سال به بالای شهرستان تنکابن که از رسانه های خارجی استفاده کرده اند تشکیل داده است. در این پژوهش از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده است. برای بررسی سنجش پایایی تحقیق از آلفای کرونباخ که مبتنی بر همبستگی گویه ای است استفاده شده. با توجه به نتایج این تحقیق میزان استفاده از رسانه های ارتباط جمعی خارجی با هر یک از سطوح اعتماد (میان فردی، نهادی ، تعمیم یافته و اعتماد اجتماعی) رابطه معنی داری داشته است. با توجه به ضرایب رگرسیون بدست آمده همبستگی بین متغیر ها (79/0) بوده که نشان دهنده همبستگی قوی بین متغیر ها می باشد. همچنین بر اساس ضریب رگرسیون بدست آمده رسانه ها به میزان (60/. ) درصد بر اعتماد اجتماعی افراد تاثیر داشته اند. نتایج این پژوهش بیانگر آنست که بین متغیر استفاده از تلویزیون های ماهواره ای و اعتماد فردی، نهادی، تعمیم یافته و اعتماد اجتماعی در مجموع رابطه معنی داری وجود دارد به این صورت که جهت رابطه منفی و معکوس بوده بدین ترتیب می توان بیان داشت با افزایش استفاده از تلویزیون های ماهواره ای میزان اعتماد فردی و تعمیم یافته کاهش خواهد یافت. در مجموع استفاده از رسانه ها به طور کلی با هریک از سطوح اعتماد و کل اعتماد اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد. که با سطح معنی داری (sig=0/000) و سطح اطمینان 95 درصد بررسی شده است. شدت رابطه بین متغیرها به جز رسانه و اعتماد تعمیم یافته درحد بالایی بوده است.

مجموعه ای از عناصر طبیعی و مصنوع اعم از کالبد و فضاهای شهر، انسان ها، رفتارها و فعّالیّت های آن ها و ... آیینه ی تمام نمای ویژگی های تاریخی فرهنگی اقتصادی و طبیعی هر شهر هستند. منظر و سیمای یک شهر مطلوب با قابلیت تأثیرگذاری بر ادراک شهروندان از تجربهی زندگی شهری در تحقق آن شهر مطلوب نقش عمده ای دارد . نابسامانی و آشفتگی سیمای شهری در ابعاد و لایه های مختلف آن بر روحیات و رفتارهای شهروندان تأثیر قابل توجهی می گذارد، سبب تنزل کیفیت محیطی میگردد؛ و نارضایتی شهروندان نسبت به شهر و عدم تلاش برای بهبود وضعیت آن را رقم می زند . یکی از تأثیرگذارترین مسایل در مورد ارتقای کیفیت سیمای شهری مدیریت شهری است. در مدیریت شهری علاوه بر ارایه ی راه کارهای اجتماعی و فرهنگی و سیاستگذاری، از طریق وضع قوانین و ضوابطی ناظر بر ارتقای کیفی منظر شهری و هدایت طرح های توسعه، زمینه های اولیهی تغییر و تحول در اوضاع نابسامان کنونی فراهم می آید. در این نوشتار سعی شده در مرحله ی اول مفاهیم سیمای شهری و عوامل تأثیر گذار بر سیما و منظر شهری به شیوه ی کتابخانه ای و تحلیلی مورد بررسی قرار گیرد ؛ پس از آن، این عوامل به صورت خاص و به شکل مطالعات میدانی در بارهی شهر ایلام مورد نقد و بررسی قرار گیرد .

مقاله حاضر در پی سنجش میزان سرمایه اجتماعی در سالمندان شهر نور و نگرش آنان نسبت به سرای سالمندان است. سرمایه اجتماعی با استفاده از سه مؤلفه اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی سنجیده شده است. در این تحقیق عمدتاً از نظریه پاتنام و تئوری کارکردی دورکیم و شیوه تحقیق پیمایشی و پرسشنامه خود اجرایی و محقق ساخته با 63 گویه در طیف لیکرت 5 درجه ای و سؤالات باز استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل 1746 سالمند بالای 60 سال شهر نور است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران انتخاب شد که حجم آن 400 نفر است. روش نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای بوده است. یافته ها نشان می دهد: بین میزان اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی سالمندان شهر نور و نگرش سالمندان نسبت به سرای سالمندان رابطه معکوس وجود دارد. سالمندان شهر نور نسبت به سرای سالمندان نگرش منفی دارند.