درخت حوزه‌های تخصصی

هوش معنوی «توانایی فطری و تجربه پذیرِ آدمی در افزایش سازگاری از طریق کنش ها و دریافت های معنوی» است. تلاش برای دست یابی به ابزار اندازه گیری معتبر، روا، منعطف و پژوهش پذیر در این زمینه و رویکرد معنویت گرایانه، هدف اصلی این پژوهش است.از این رو، نسخة کوتاه «مقیاس یکپارچه هوش معنوی» برگزیده و به فارسی برگردانده شد و در اختیار 414 تن از داشجویان دانشگاه گیلان (275 دختر و 139 پسر)، با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده بودند، قرار گرفت. با تحلیل سؤالات مقیاس بر پایه محاسبه قدرت تشخیص، و حذف برخی سؤالات، 7 عامل «جهت گیریِ درون بنیاد، امیدِ مؤمنانه، پذیرش، معناجویی، پیوندگرایی، ثبات درونی و همسازی» به دست آمد که بر روی هم 48 درصد واریانس کل پرسش نامه را تبیین می کرد. همچنین با بهره گرفتن از روش نمره های T، هنجار و دامنة برش مقیاس آماج 40 گویه ای تعیین شد و دو نسخه موازی 20 گویه ای با مشخصه های آماری و ویژگی های روان سنجیِ مقایسه پذیر و بارهای عاملی همسان فراهم آمد.

مقدمه: با توجه به نقش مهم هویت یابی در نوجوانی و مشکلاتی که متعاقب این مرحله صورت می گیرد که می تواند زمینه ساز آسیب شناسی روانی در مراحل بعدی رشد گردد، هدف از مطالعه ی حاضر بررسی نیم رخ شخصیتی پرسش نامه ی چندوجهی شخصیتی مینه سوتا-نوجوانان (MMPI-A) در وضعیت های مختلف هویتی در نوجوانان می باشد. روش کار: جامعه ی آماری این پژوهش پس رویدادی و مقطعی شامل تمام دانش آموزان شهر تهران در مقطع دبیرستان و پیش دانشگاهی بود. روش نمونه گیری از نوع خوشه ای چندمرحله ای بوده و گروه نمونه شامل 506 نفر از دانش آموزان (273 دختر و 276 پسر) به صورت تصادفی از چهار منطقه ی شهر تهران انتخاب شدند و به سئوالات پرسش نامه های فرایند هویت ایگو و شخصیتی چندوجهی مینه سوتا-نوجوان پاسخ دادند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 18 و آمار توصیفی تحلیل شدند. یافته ها: میانگین نمرات تمام زیرمقیاس ها در تماموضعیت های هویتی در محدوده ی بهنجار قرار داشت. تنهاخرده مقیاس پارانویا در دختران در وضعیت هویت ایدئولوژیکی وقفه ی هویت در محدوده ی خاکستری (نمرات تی بین 60 تا 65) قرار گرفته که با وجود آن که از نظر بالینی معنی دار نمی باشد ولی بالقوه می تواند مشکلاتی را ایجاد نماید. نتیجه گیری: نیم رخ شخصیتی نوجوانان در وضعیت های هویتی ضبط، وقفه و پراکندگی هویت در محدوده ی بهنجار است و پرسش نامه ی چندوجهی شخصیتی مینه سوتا-نوجوانان توانسته است با در نظر گرفتن مسایل مربوط به بحران هویت در نوجوانان و مشکلاتی که نوجوانان با آن درگیر هستند، محدوده ی بهنجار بودن را از آسیب شناسی روانی افتراق دهد.

هدف از این پژوهش، تبیین شاخص های روان سنجی فرم فارسی مقیاس تکانشگری بارت (11BIS-) بوده است. این مقیاس روی یک گروه 259 نفری دانشجویان دانشگاه شیراز (174مرد، 85 زن) که به شیوه نمونه در دسترس انتخاب شده بود، اجرا گردید. به منظور بررسی ساختار عاملی این مقیاس از روش تحلیل عامل اکتشافی به با روش مؤلفه های اصلی چرخش واریماکس استفاده شد. نتایج این تحلیل حاکی از وجود سه عامل با نام های تکانشگری عدم برنامه ریزی، تکانشگری حرکتی و تکانشگری شناختی بود. روایی همگرای این پرسشنامه با محاسبه ضریب همبستگی زیرمقیاس های این پرسشنامه با یکدیگر تأیید شد (05/0P<). اعتبار کل پرسشنامه تکانشگری از دو روش آلفای کرونباخ و بازآزمایی مورد تحلیل قرار گرفت که به ترتیب 81/0 و 77/0 به دست آمد. در مجموع نتایج این پژوهش حمایت تجربی کافی برای استفاده از این مقیاس در موقعیت های پژوهشی و بالینی در ایران را فراهم می کند.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه رفتارهای اجتماعی انتظاری (ASBQ یا Anticipatory social behaviors questionnaire) در جمعیت دانشجویی انجام شد. مواد و روش ها: شرکت کنندگان در این پژوهش 460 نفر (280 نفر دختر، 180 نفر پسر) بودند که پرسش نامه رفتارهای اجتماعی- انتظاری را تکمیل کردند و 284 نفر (198 نفر دختر، 86 نفر پسر) که علاوه بر پرسش نامه رفتارهای اجتماعی- انتظاری، چک لیست اضطراب و فوبی اجتماعی (SPAI یا Social phobia and anxiety inventory)، پرسش نامه ارزیابی فراوانی اجتناب مخفی (SAFE یا Subtle avoidance frequency examination)، مقیاس فوبی اجتماعی (SPIN یا Social phobia inventory) و مقیاس هراس اجتماعی (SPS یا Social phobia scale) را پاسخ گفتند. 55 بیمار مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی نیز به ASBQ پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از آزمون t مستقل، تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA)، ضریب همبستگی Pearson، ضریب Cronbach’s alpha و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها: در محاسبه روایی ملاکی، ضریب همبستگی Pearson بین نمره ASBQ با نمره های پرسش نامه های ذکر شده معنی دار بود. انجام روایی تحلیل عاملی، ساختار دو عاملی برای این پرسش نامه به دست داد و محاسبه روایی تمایز گروهی با روش آزمون t مستقل و MANOVA نشان داد که تفاوت نمره ASBQ و خرده مقیاس های آن در دو گروه مبتلا به اضطراب اجتماعی و غیر مبتلا در سطح معنی دار بود. همچنین، همسانی درونی پرسش نامه رفتارهای اجتماعی انتظاری بر حسب ضریب Cronbach’s alpha بالا و قابل قبول به دست آمد و پایایی بازآزمایی نیز تأیید شد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج می توان گفت که نسخه فارسی ASBQ ابزاری معتبر برای سنجش رفتارهای اجتماعی- انتظاری در جمعیت ایرانی است.

این پژوهش با هدف بررسی اعتبار و پایایی پرسشنامه خودگفتاری اتوماتیک در ورزش انجام گرفت. بدین منظور 332 نفر (181ورزشکار مرد و150ورزشکار زن) به صورت تصادفی انتخاب شدند. این پرسشنامه اولین بار توسط نیکوس زوربانوس و همکاران (2009) طراحی شده است و شامل 39 سوال 5 گزینه ای بر مبنای لیکرت است که دربرگیرنده 8 بعد روانی، کنترل اضطراب، اعتمادبه نفس، دستورالعمل ها، نگرانی، رهایی از تعهد، خستگی جسمانی، افکار نامربوط است که 4 بعد اول مربوط به خودگفتاری مثبت و 4 بعد دیگر مربوط به خودگفتاری منفی می باشد. برای تعیین روایی سازه از تحلیل عاملی اکتشافی، استفاده شد و برای تعیین ثبات درونی و پایایی پرسشنامه از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که 78/0 به دست آمد. همچنین در تحلیل عاملی تأییدی به منظور بررسی برازش مدل از شاخص نیکویی برازش، شاخص نیکویی برازش انطباقی، شاخص برازش مقایسه ای، خطای ریشه مجذورمیانگین تقریب و باقی مانده مجذور میانگین استفاده شد. نتایج نشان داد پرسشنامه خودگفتاری اتوماتیک در ورزشکاران از ثبات درونی و پایایی مطلوبی برخوردار است و می تواند به منظور بهبود و توسعه تحقیق در مورد وضعیت روانی ورزشکاران مورد استفاده قرار گیرد.

هدف این پژوهش عبارت بود از ساخت مقدماتی مقیاس تشخیصی افسردگی براساس بعضی از آیات قرآن؛ به این منظور از روش های تحلیل محتوا، تحلیل عاملی اکتشافی و بررسی ویژگی های روانسنجی استفاده شد. ابتدا تحت نظر متخصصان قرآنی، شش مدل افسردگی و ملاک های روان شناختی آنها از قرآن کریم به دست آمد. سپس گویه ها تنظیم و روایی محتوایی آن توسط ده متخصص دینی ارزیابی و در نمونه ای صد نفره، اجرای مقدماتی شد. در تحلیل عاملی، نتایج به دست آمده در بخش نظری در عمل نیز تأیید شدند؛ شش عامل به دست آمده عبارت بودند از «انزواطلبی»، «احساس شکست و پوچی»، «دین گریزی»، «ضعف اعتماد به خدا»، «خودجانبداری» و «نوسانات خلقی».

" کمتر اتفاق می‌افتد که داوران مختلف در داوریهای خود حتی نسبت به یک امر واحد مجموعه یکسانی به دست دهند. اگر مجموعه نمره‌های دو داور دقیقاً برابر با یکدیگر باشد، بیشینه مقدار ضرایب همخوانی بین نمره‌ها برابر با 1+ خواهد بود. اما به عکس، ضریب همخوانی 1+ دلالت بر این ندارد که دو مجموعه داده‌های مورد مطالعه دقیقاً برابر با یکدیگر است. داوران مختلف در واقع تنها درباره وضع نسبی افراد، چیزها یا پدیده‌ها داوری می‌کنند، نه وضع مطلق آنها. مقصود از این مقاله معرفی ضرایبی است که میزان توافق مطلق و همانندی واقعی بین نمره‌هـای داوران مختلف را به نمایش می‌گـذارد. برخی از ویژگیهای همبستگی گشتاوری ممکن است برای یک موقعیت معین نامناسب باشد. برای این موقعیتها نوعی ضرایب همخوانی ارائه شده است که بسیاری از آنها متعلق به طبقه ضرایب اقلیدسی است. بحث درباره ویژگیهای مطلوب این گونه ضرایب نشان می‌دهد که چگونه ضرایب همانندی و تعمیم‌های مربوط به آن می‌توانند برای ارزیابی توافق درجه‌بندی کنندگان به کار روند و افزون بر این مشخص می‌کند که کدام یک از اطلاعات مربوط به داده‌ها باید از طریق ضرایب مختلف تبیین و از کدام یک از آنها باید صرف‌نظر شود. "