درخت حوزه‌های تخصصی

مطالعه بنیادى درباره مؤلفه هاى شخصیت و تأثیر آن در حوزه هاى شناختى، عاطفى و رفتارى افراد مورد توجه فزاینده محققان بوده است. پژوهش حاضر نیز با هدف بررسى مؤلفه هاى شخصیتى، به ویژه هوش طلاب موفق و ناموفق حوزه علمیه قم انجام شده است. بدین منظور 120 نفر آزمودنى از پایه هاى دوم و چهارمِ پنج مدرسه به طور تصادفى انتخاب و در دو سطح موفق و ناموفق طبقه بندى شدند. پس از اجراى دو آزمون (پرسش نامه 16 عاملى شخصیت کتل، فرم A و تست هوش کتل، فرمB ) داده هاى به دست آمده با استفاده از روش هاى آمارى شامل محاسبه ضریب هم بستگى، میانگین، انحراف استاندارد و تحلیل واریانس دو طرفه، تجزیه و تحلیل شد و نتایج زیر به دست آمد: 1. بین طلاب موفق و غیر موفق حوزه علمیه در عامل O (بى اعتمادى اضطراب آمیز؛ اعتماد توأم با آرامش) از عوامل 16گانه شخصیت کتل، تفاوت معنادار وجود دارد؛ یعنى اینکه طلاب موفق از سطح اضطراب و نگرانى کمترى نسبت به طلاب غیر موفق برخوردارند. 2. سطح هوش طلاب موفق بالاتر از سطح هوش طلاب غیر موفق است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مطالعه روابط میان ویژگیهای شخصیتی و هوش هیجانی با سلامت عمومی روان شناختی در بیماران مبتلا به فنیل کتونوریای ساکن شهر تهران انجام شد. در این تحقیق، همه 41 بیمار فاقد تاخیر ذهنی و معلولیت حرکتی 15 سال به بالای مبتلا به فنیل کتونوریا که در تهران سکونت داشتند مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه مشخصات فردی، شکل کوتاه پرسشنامه پنج عاملی BFI (که دارای 44 ماده است)، پرسشنامه هوش هیجانی بار-اَن و فرم 28 ماده ای پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ بود. از آنجا که طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود، داده ها به کمک نرم افزار SPSS ویراست 13 مورد پردازش قرار گرفتند و ضرایب همبستگی پیرسونی محاسبه و تحلیل رگرسیون چندمتغیری خطی نیز اجرا شد. نتایج نشان داد که هوش هیجانی با برون گرایی، گشودگی، سازگاری و وظیفه شناسی همبستگی مثبت و با روان آزردگی گرایی همبستگی منفی دارد. سلامت روان شناختی نیز با برون گرایی، گشودگی و سازگاری رابطه مثبت و با روان آزردگی گرایی رابطه منفی داشت و میان وظیفه شناسی با سلامت عمومی روان شناختی رابطه ای پیدا نشد. به علاوه، برون گرایی و سازگاری دو متغیر شخصیتی بودند که توانایی پیش بینی نمرات هوش هیجانی را داشتند. روان آزردگی گرایی نیز می توانست سلامت عمومی روان شناختی را پیش بینی کند. در نهایت، هوش هیجانی هم توانست سلامت عمومی را پیش بینی کند. تحلیل واریانس نیز نشان داد که تحصیلات والدین بر سلامت روانی آزمودنیها تاثیری ندارد. نتیجه گیری: به نظر می رسد از میان ویژگیهای شخصیتی تنها برون گرایی و سازگاری با هوش هیجانی و سلامت روان شناختی رابطه قوی تری داشتند و روان آزردگی گرایی نیز رابطه منفی نیرومندتری با سلامت روانی در مبتلایان به فنیل کتونوریای ساکن تهران دارد.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال سوم متوسطه (شاخه نظری) شهرستان سقز با استفاده از روش تحقیق توصیفی و همبستگی انجام گرفت. حجم نمونه مورد مطالعه 315 نفربود (161نفردخترو154نفرپسر) که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب گردیدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه هوش هیجانی (سیبریا شرینگ) و آزمون هوش شناختی (ریون) بوده است، که دانش آموزان به هردو پرسشنامه پاسخ دادند. در این تحقیق پس ازتجزیه وتحلیل وآزمون آماری نتایج زیر به دست آمد:. بین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ومیزان هوش هیجانی آنها رابطه معنادار وجود دارد. بین هوش هیجانی دانش آموزان در رشته های مختلف تحصیلی (ریاضی- تجربی- انسانی) تفاوت معنادار مشاهده نشد. بین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر وپسرتفاوت وجود دارد، به طوری که پیشرفت تحصیلی دختران بیشتر از پسران می باشد. درنمره هوش کلی هیجانی بین پسران ودختران تفاوت معنادار وجودندارد ودر مقایسه مؤلفه های هوش هیجانی (خودانگیزی، خودآگاهی، خودکنترلی، هوشیاری اجتماعی، مهارتهای اجتماعی) نیز فقط نمره مؤلفه هوشیاری اجتماعی دختران بیشتر از پسران است و در سایر مؤلفه ها تفاوت معنادار مشاهده نشد.

در این پژوهش رابطه پیش بین های سن ، جنسیت ، رتبه تولد ، هوش هیجانی ، انگیزه پیشرفت ، ویژگی های خانواده ، مدرسه و فعالیتهای تحصیلی دانش آموزان با متغییر ملاک یا پیشرفت تحصیلی آنها بررسی شد . برای اجرای مقیاسهای ، نمونه های تصادفی شامل 415 دانش آموز دبیرستانی سال سوم رشته علوم تجربی ( 261 دختر 154 پسر) شهر تهران انتخاب شدند . تحلیل داده ها مشخص کرد که میان 16 متغیر پیش بین فقط 6 متغییر جنسیت ، درستی انجام تکلیف ، تحصیلات مادر ، انگیزه پیشرفت ، سن دانش آموز و درگیری والدینی در امر تحصیل ضرایب معناداری برای پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارند. تحلیل های رگرسیون برای بررسی اثرات تعدیل کنندگان جنسیت و تحصیلات مادر نشان داد که آن دو به ترتیب تعدیدل کننده سن و درگیری والدینی برای پیشرفت تحصیلی هستند . همچنان به پژوهشهای بیشتری درباره فعالیتهای تحصیلی دانش آموزان و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی نیاز داریم .

این پژوهش به منظور بررسی رابطه بین تمایز یافتگی و رضایت زناشویی کارمندان دانشگاه تربیت معلم صورت گرفته ‏است. جامعه آماری شامل کارمندان متاهل دانشگاه تربیت معلم بوده که حداقل ‏‎5‎‏ سال از ازدواج آنها گذشته و دارای ‏حداقل یک فرزند بودند که تعداد آنها ‏‎130‎‏ نفر می باشد. برای نمونه گیری از جامعه مذکور از روش نمونه گیری تصادفی ‏ساده استفاده گردیده و گروه نمونه شامل ‏‎40‎‏ زوج بوده است. آزمون های استفاده شده در این پژوهش، آزمون رضایت ‏زناشویی انریچ دارای ‏‎47‎‏ سوال و آزمون تمایز یافتگی دارای ‏‎46‎‏ سوال بوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار ‏توصیفی (محاسبه فراوانی، میانگین و واریانس) و از آمار استنباطی جهت محاسبه همبستگی (رگرسیون چندگانه) ‏استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین تمایز یافتگی و خرده مقیاس های آن (واکنش پذیری عاطفی، گریز ‏عاطفی، جایگاه من و هم آمیختگی با دیگران) با رضایت زناشویی در سطح ‏p?0.01‎‏ رابطه معناداری وجود دارد.‏

بر اساس پژوهش، هوش هیجانی، توانایی فرد را در مقابله با استرس ها و اقتضاهای محیطی افزایش می دهد (بار - اون، 1997). در این پژوهش به روش نیمه آزمایشی همراه با گروه کنترل، به تعداد 20 نفر از دانش آموزان دارای معدل تحصیلی پایین تر از 12، طی 10 جلسه مهارت های هوش هیجانی آموزش داده شد. با استفاده از پرسشنامه های ASRI، خودکارآمدی شرز و GHQ به صورت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تاثیر آموزش هوش هیجانی بر قدرت ابراز وجود، خودکارآمدی و سلامت عمومی دانش آموزان بررسی شد نتایج بیانگر تاثیر معنی دار این آموزش ها بر متغیرهای وابسته بود.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر آموزش مهارت های هوش هیجانی بر رشد آن در نوجوانان دبیرستانی است. بدین منظور تعداد 1000 نفر دانش آموز دختر از میان دانش آموزان پایه اول و دوم دبیرستان استان خراسان رضوی به طور تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه 500 نفره (آزمایش و گواه) جایگزین شدند. پرسشنامه هوش هیجانی شوت، در مرحله پیش آزمون و پس آزمون اجرا گردید. گروه آزمایشی طی 6 جلسه 90 دقیقه ای، مداخلات مبتنی بر آموزش مهارت های هوش هیجانی را به صورت گروهی دریافت نمود. مقایسه نتایج آزمون ها در مراحل پیش آزمون و پس آزمون نشانگر تاثیر مداخلات در بهبود شاخص هوش هیجانی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل بود.

"این پژوهش به منظور بررسی رابطه هوش هیجانی- اجتماعی با سلامت روان و نیز تعیین مؤلفه های هوش هیجانی- اجتماعی پیش بینی کننده ابعاد مختلف سلامت روان در افراد بزرگسال انجام شد. به این منظور 410 نفر از کارکنان وزارت بهداشت در 14 استان کشور به دو پرسشنامه هوش بهر هیجانی بار-اون (EQi) و سلامت عمومی (GHQ) پاسخ دادند. پرسشنامه هوش بهر هیجانی مشتمل بر پنج عامل و 15 مؤلفه است که عبارت هستند از عوامل درون فردی (شامل مؤلفه های خودآگاهی هیجانی، ابراز وجود، احترام به خود، خودشکوفایی و استقلال)، بین فردی (شامل مؤلفه های همدلی، مسئولیت پذیری، روابط بین فردی)، سازگاری (شامل مؤلفه های حل مسئله، واقعیت سنجی و انعطاف پذیری)، مدیریت استرس (شامل مؤلفه های تحمل استرس و کنترل تکانه) و خلق عمومی (شامل مؤلفه های شادکامی و خوش بینی). پرسشنامه سلامت عمومی نیز در چهار مقیاس جسمانی، اضطراب، عملکرد اجتماعی و افسردگی، سلامت روانی عمومی را اندازه می گیرد. داده های حاصل از پرسشنامه هوش هیجانی به تفکیک برای کسانی که نمره بالاتر و پایین تر از نقطه برش 23 در پرسشنامه سلامت عمومی داشتند (94 نفر بالاتر از نقطه برش و 298 نفر پایینتر از نقطه برش) با استفاده از روش رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری گام به گام نشان داد که در افرادی که در پرسشنامه سلامت عمومی نمره بالاتر از نقطه برش داشتند، مولفه تحمل استرس پیش بینی کننده سلامت روانی عمومی، مؤلفه های کنترل تکانه و مسئولیت پذیری پیش بینی کننده نشانه های جسمی، مؤلفه های خوش بینی و واقعیت سنجی پیش بینی کننده کارکرد اجتماعی و مؤلفه شادکامی پیش بینی کننده علائم اضطراب، افسردگی و سلامت روان به طور کلی بودند. نتایج این پژوهش همچنین نشان داد در افرادی که سلامت روانی عمومی بیشتری دارند مؤلفه تحمل استرس پیش بینی کننده کلیه ابعاد بهداشت روان است و علاوه براین، مؤلفه کنترل تکانه پیش بینی کننده علائم اضطراب، مؤلفه شادکامی پیش بینی کننده علائم افسردگی، واقعیت سنجی پیش بینی کننده نشانه های جسمی و سلامت روان به طور کلی بودند. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان می دهد که هوش هیجانی – اجتماعی، پیش بینی کننده معنادار سلامت روان عمومی است. این نتایج حاکی از این بودند که ارتقاء هوش هیجانی به ویژه مهارتهای مدیریت استرس، مدیریت خلق، و مهارتهای سازگاری باعث افزایش سلامت روانی می شود. همچنین پیش بینی کننده های سلامت روانی عمومی در افراد با سلامت روان بیشتر نسبت به افراد با سلامت روان کمتر متفاوت است. به این ترتیب به نظر می رسد به منظور دستیابی به حداکثر اثربخشی ممکن، باید برنامه های ارتقاء هوش هیجانی متفاوتی برای افراد با سطوح مختلف سلامت روان طراحی شود. "

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین هوش هیجانی با سلامت روانی و عملکرد تحصیلی و مقایسه متغیرهای اخیر به تفکیک جنسیت در دانشجویان است. به این منظور تعداد 200 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای به نسبت مساوی از هر دو جنس انتخاب شدند و پرسشنامه هوش هیجانی بارـ اُن و همچنین پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ (GHQ) را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از آزمون t، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که بین متغیر هوش هیجانی و تمامی مؤلفه های آن با متغیرهای عملکرد تحصیلی و سلامت روانی کل دانشجویان همبستگی معنادار و مثبت (P<0/01) وجود دارد. در مورد متغیر هوش هیجانی و مؤلفه های آن (بجز مؤلفه های خوشبختی، خودشکوفایی و روابط بین فردی) و همچنین عملکرد تحصیلی بین دو جنس تفاوت معنادار وجود داشت و میانگین نمره کلی هوش هیجانی دانشجویان دختر بیش از دانشجویان پسر بود. یافته ها نشان داد که هوش هیجانی، سلامت روانی و عملکرد تحصیلی دانشجویان را به طور معنادار و مثبت (P<0/001) پیش بینی می کند.

"هدف این پژوهش بررسی رابطه هوش هیجانی با خودکارآمدی و سلامت روان و مقایسه آن در دانش‌آموزان ممتاز و عادی پسر دوره متوسطه شهرستان اشنویه است. بدین منظور 249 دانش‌آموز به عنوان نمونه (115 دانش‌آموز ممتاز و 134 دانش‌آموز عادی) به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های هوش هیجانی شاته و همکاران، خودکارآمدی شرر و همکاران و سلامت عمومی گلدنبرگ استفاده شد. نتایج نشان داد که هوش هیجانی با خودکارآمدی و سلامت روان در هر دو گروه از دانش‌آموزان رابطه معناداری دارد (01/0>P). همچنین نتایج نشان داد که بین هوش هیجانی، باورهای خودکارآمدی و سلامت روان دانش‌آموزان ممتاز و عادی تفاوت معناداری وجود دارد (01/0>P). "

‎ پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش مهارت های هوش هیجانی بر کاهش تعارضات والد - فرزند در دختران ‏نوجوان انجام شد. روش تحقیق تجربی و طرح تحقیق از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. ‏‎40‎‏ نفر از ‏دختران نوجوان سال اول دبیرستان های دولتی شهر کرمان سال تحصیلی ‏‎84-85‎‏ از طریق نمونه برداری تصادفی ‏چندمرحله ای انتخاب و به شیوه تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. به گروه آزمایش هشت جلسه ‏مهارت های هوش هیجانی آموزش داده شد. ابزار سنجش، پرسشنامه تاکتیک های تعارض مورای - اشتراس فرم ‏تعارض با والدین بود. داده ها از طریق آزمون کووراریانس و ‏t‏ مستقل تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت ‏های هوش هیجانی به دختران در افزایش مهارت استدلال، کاهش پرخاشگری کلامی و کاهش تعارض های آنان در ‏ارتباط با والدین موثر بوده است. با این که میانگین نمره پرخاشگری فیزیکی در پس آزمون نسبت به پیش آزمون ‏کاهش نشان داد، اما تفاوت از نظر آماری معنادار نبود.‏ ‎

پژوهش حاضر به منظور بررسی توان پیش بینی تعامل هوش هیجانی و متغیرهای جمعیت شناختی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تیزهوش انجام گرفته است. فرض اساسی این پژوهش مبتنی بر تاثیرگذاری تعامل مولفه های هوش هیجانی و متغیرهای جمعیت شناختی (رتبه تولد، حجم خانواده، تحصیلات والدین و پایگاه اقتصادی - اجتماعی) بر چگونگی پیشرفت تحصیلی است. نمونه پژوهش عبارتند از 60 دانش آموز تیزهوش دختر شهر مشهد که به شیوه تصادفی انتخاب گردیدند. پرسشنامه هوش هیجانی بار - ان (1997) و پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی، ابزار مورد استفاده در این پژوهش را تشکیل می دادند. روش پژوهش از نوع همبستگی است. نتایج بدست آمده حاکی از عدم رابطه بین هوش هیجانی کل و پیشرفت تحصیلی، و وجود رابطه معنی دار مثبت طبقه سازگاری (از بین پنج طبقه هوش هیجانی)، مولفه های حل مساله، و واقعیت آزمایی (از بین پانزده مولفه هوش هیجانی)، با پیشرفت تحصیلی (p<0.05) است. همچنین تحلیل رگرسیون پسرونده (Backward) تعامل 15 مولفه هوش هیجانی و متغیرهای جمعیت شناختی، نشان دهنده توان پیش بینی (r=0.735، r2=0.541، P<0.05) در پیشرفت تحصیلی است. تحلیل نهایی رگرسیون، توان پیش بینی کنندگی متغیرهای رتبه تولد، حل مساله، واقعیت آزمایی و تحمل فشار را معنی دار (r=0.591، r2=0.35، P<0.01) می داند. بررسی رابطه رتبه تولد (p<0.01) و حجم خانواده (p<0.05) با پیشرفت تحصیلی نیز رابطه معنی دار مستقیم را نشان می دهد. نتایج در ارتباط با یافته های پیشین به بحث گذاشته شده است.