علم اطلاعات و دانش‌شناسی

نمایش ۲٬۰۲۱ تا ۲٬۰۴۰ مورد از کل ۷٬۲۷۴ مورد.

۲۰۲۱.

بررسی نگرش کارکنان کتابخانه های عمومی استان خوزستان در خصوص کاربست مؤلفه های سازمان یادگیرنده پیتر سنگه در کتابخانه های عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منصور کوهی رستمی ابوذر علیزاده

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۱ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۸۳

کلید واژه ها: استان خوزستان سازمان یادگیرنده کتابخانه های عمومی پیتر سنگه چشم انداز مشترک.

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۴۱ تعداد دانلود : ۶۴۲

هدف: هدف اصلی این پژوهش تعیین میزان کاربست مؤلفه های سازمان یادگیرنده در کتابخانه های عمومی استان خوزستان از دیدگاه کارکنان کتابخانه های استان است. روش: در این پژوهش که نوعی نگرش سنجی به شمار می رود، از پیمایش توصیفی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش 200 نفر از کارکنان دارای مدرک کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد کتابخانه های عمومی استان خوزستان بوده است. ابزار گردآوری داده پرسشنامه بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی از قبیل آزمون t تک گروهی، آزمون t برای گروه های مستقل و آزمون F استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که از نظر کارکنان، میزان به کارگیری مؤلفه های سازمان یادگیرنده در کتابخانه های عمومی استان خوزستان در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. از بین مؤلفه های سازمان یادگیرنده تنها مؤلفه «چشم انداز مشترک» بالاتر از میانگین قرار داشت. همچنین تفاوت معنی داری بین مدرک تحصیل، رشته تحصیلی، نوع مسؤلیت و جنسیت کارکنان و نظرشان در خصوص به کارگیری مؤلفه های سازمان یادگیرنده وجود نداشت. اصالت/ارزش: امروزه کتابخانه های عمومی با ظهور فن آوری های اطلاعاتی و تغییرات اجتماعی وسیع با تغییرات اساسی مواجه شده اند. در چنین وضعیتی، کتابخانه های عمومی باید یاد بگیرند در محیط پر از تغییرات وسیع اجتماعی، پیشرفت های پرشتاب فن آوری و رقابت فزاینده به طور موفق عمل کنند. این مقاله سعی دارد ضمن پرداختن به موضوع سازمان یادگیرنده که در مباحث مدیریتی کتابخانه های عمومی کمتر بدان پرداخته شده است، نقاط ضعف و قوت کتابخانه های عمومی برای تبدیل شدن به یک سازمان یادگیرنده را روشن کند.

۲۰۲۲.

مقایسه ملاک های انتخاب کتاب از دیدگاه نوجوانان شهری و روستایی (مطالعه موردی: شهرستان کاشمر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سمانه وکیلی ازغندی محسن نوکاریزی معصومه تجعفری

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هجدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۷۲) 123 - 150

کلید واژه ها: ملاک های انتخاب کتاب نوجوانان شهری نوجوانان روستایی شرایط اقتصادی اجتماعی شهرستان کاشمر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۱۶۳

هدف: هدف از این پژوهش، شناسایی و مقایسه میزان اهمیت ملاک های نوجوانان شهری و روستایی برای انتخاب کتاب بر اساس شرایط اجتماعی، امکانات شهری و روستایی بود. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش متشکل از تمامی دانش آموزان 12 تا 16 سال مدارس شهرستان کاشمر شامل مناطق شهری و روستایی بود که به روش نمونه گیری تصادفیِ خوشه ایِ دو مرحله ای انتخاب شدند. از دو پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسش نامه ها توسط متخصصان و پایایی آنها با استفاده از آلفای کرونباخ اندازه گیری گردید. مقدار آلفا به ترتیب برابر با 0.86 و 0.84 بود. یافته ها: نتایج به دست آمده، میزان اهمیت هریک از ملاک های اصلی و ملاک های فرعیِ انتخاب کتاب برای نوجوانان شهری و نوجوانان روستایی را مشخص کرد. در اولویت بندی ملاک های اصلیِ انتخاب کتاب، نوجوانان شهری، «کیفیت محتوا» را اولویت نخست و «قیمت» را اولویت آخر خود انتخاب کردند. همچنین نوجوانان روستایی در اولویت بندی ملاک های اصلی انتخاب کتاب، «قیمت» را اولویت نخست و «اعتبار ناشر» را اولویت آخر خود برگزیدند. نتایج پژوهش نشان داد تفاوت معناداری بین نوجوانان شهری و نوجوانان روستایی درخصوص میزان اهمیت ملاک های انتخاب کتاب وجود داشت (000/0 p = ). همچنین مشخص شد بین میزان اهمیت ملاک های انتخاب کتاب در طبقات ضعیف، متوسط و بالای اجتماعی اقتصادی، تفاوت معناداری وجود داشت (000/0 p = ). افزون براین، رابطه معنادار بین سطح تحصیلات والدین و میزان اهمیت ملاک های انتخاب کتاب تأیید شد.

۲۰۲۳.

تجزیه و تحلیل محدودیت های تکنیکی موثر بر نارضایتی کاربران سیستم های مدیریت دانش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: آزاده فریدی اقدم محمود مرادی بهمن نوروزپور

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۸۲)

کلید واژه ها: سیستم های مدیریت دانش محدودیت های کیفیت سیستم محدودیت های کیفیت دانش محدودیت های کیفیت خدمات نارضایتی کاربران(93/10/29)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۹۲ تعداد دانلود : ۶۳۸

بسیاری از سازمان ها به منظور بهره گیری از منافع سیستم های مدیریت دانش، این سیستم ها را به عنوان یک روش سیستماتیک برای به کارگیری فناوری اطلاعات در مدیریت دانش استفاده می نمایند تا قدرت رقابتی و کارایی شان افزایش یابد. به هرحال محدودیت هایی در دستیابی به اهداف این سیستم ها وجود دارد که منجر به عدم استفاده کامل از مزایای بالقوه این سیستم ها می گردد. مقاله حاضر به شناسایی محدودیت های مؤثر بر ناخشنودی کاربران در خلال یک مطالعه پیمایشی در سازمان های بهره بردار این سیستم می پردازد. این عوامل به سه دسته محدودیت-های کیفیت سیستم، کیفیت دانش و کیفیت خدمات دسته بندی شده و مدل مفهومی تحقیق ارائه می گردد. برای جمع آوری داده های مربوط به مدل ساختاری از پرسشنامه استفاده گردید و سپس جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارWarp PLS استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که محدودیت کیفیت دانش به صورت آماری مهم ترین فاکتور مؤثر بر روی ناخشنودی کاربران می باشد و بعد از آن محدودیت کیفیت خدمات و کیفیت دانش به ترتیب جایگاه دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند.

۲۰۲۴.

دوگان سازی کامل در زبان فارسی: بررسی پیکره بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهروز محمودی بختیاری زهره ذوالفقار کندری

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۸۳)

کلید واژه ها: ساختواژه تکرار کامل لغتنامه ی دهخدا زبانشناسی پیکره ای صورت و معنا

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۷۸ تعداد دانلود : ۸۷۴

فرایند تکرار یکی از فرایند های صرفی زایا ست که درباره ی آن در زبانهای مختلف و در چهار چوب نظریات مختلف زبانشناختی (دستور زایشی ، نظریه بهینگی و برنامه کمینگی ) مطالعات جامعی صورت گرفته است.اکنون با رشد زبانشناسی پیکره ای و مطالعات پیکره بنیاد می توان پژوهش های صرفی از این دست را دقیق تر به سامان رساند. تکرار در دونوع کامل و ناقص از سوی زبانشناسان (شقاقی 1389، هسپلمت 2002 و بائر 2003) بررسی شده است. تکرار کامل به معنای تکرار کامل یک پایه موسوم به جزء دو گانی است و تکرار ناقص به معنای افزودن جزئی به آغاز یا پایان یکی از پایه هاست. در این مقاله نوع کامل این فرایند زایای صرفی رادر زبان فارسی مورد بررسی قرار داده ایم تا به معانی و ساختار های غالب حاصل از آن و ویژگی های معنایی جزء دوگانی دست یابیم. برای دستیابی به این ویژگی ها به کمک زبانشناسی پیکره ای به پیکره ای جامع و قابل قبول در زبان فارسی نیاز بود که برای برای پژوهش حاضر لغتنامه متوسط دهخدا انتخاب شد. نخست کلیه ی دوگانی های کامل موجود در فرهنگ متوسط دهخدا به همراه توضیحات مربوط به ساخت آنها و معانی اشان استخراج شدند. تعداد دوگانی ها ی استخراج شده 299 مورد بود و آنگاه این داده ها بر اساس ساختار ، معنا و ویژگی های جزء دوگانی دسته بندی شدند. پس از بررسی معانی و ساختار ها نتایج جالبی به دست آمد. نتایج حاصل از بررسی و طبقه بندی داده ها نشان می دهند که به غیر از اصوات ساخت غالب در دوگان سازی ها قید است و به لحاظ معنا ، معنای غالب معنای قلت است و درصد غالب ساختها از عناصر معنا دار تشکیل شده اند. دیگر آنکه حتی اجزاء بی معنا نیز در ایجاد ساخت دو گانی شرکت کرده اند و در موارد متعددی معنای ساخت حاصل ربطی به معنای اجزاء دو گانی ندارد و معنایی کاملا جدید و متفاوت ایجاد شده است. در این میان تعداد نام آواها یا اصوات یک سوم ساختهارا تشکیل می دهند که حتی اصوات نیز نوعی معنا از خود ارائه می دهند و همه ی آنها فاقد معنا نیستند.نتایج حاصل از این پژوهش پیکره بنیاد در آموزش زبان فارسی ، تهیه پیکره های دوزبانه و نیز تسهیل فرایند ترجمه ماشینی کار آمد باشد و نخستین حاصل آن پیکره ای نسبتا جامع از دو گانی های کامل در زبان فارسی است که در شبکه های واژگانی بسیار کار آمد است.

۲۰۲۵.

نظریه شایستگی های کانونی: الگویی برای برنامه ریزی آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احسان گرایی غلامرضا حیدری

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۱ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۸۲

کلید واژه ها: شایستگی های کانونی آموزش مبتنی بر شایستگی آموزش علم اطلاعات آموزش کتابداری.

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۶۱ تعداد دانلود : ۵۷۲

هدف: هدف این پژوهش بررسی مفاهیم آموزش مبتنی بر شایستگی و شایستگی های کانونی و به کارگیری این مفاهیم به عنوان الگویی برای برنامه ریزی آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران است. روش : این پژوهش به روش سندی انجام شده است. مرور مطالعات انجام شده در خصوص شایستگی های مورد نیاز متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی و نیز بیانیه های انجمن های کتابداری برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز به کار گرفته شده است. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که شایستگی های کانونی مورد نیاز متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی را می توان در دو گروه کلی دسته بندی کرد. نخست، شایستگی های کانونی عمومی که به شایستگی های پایه مورد نیاز دانشجویان برای انجام فعالیت های شغلی شان، صرف ن ظر از این که در کجا مش غول به کار می شوند، اشاره دارد، و دوم شایستگی های کانونی تخصصی که با شایستگی های خاص مربوط به علم اطلاعات و دانش شناسی و مدیریت فرایند اطلاعات در ارتباط است. ارزش/اصالت: الگوی شایستگی های کانونی در یک نظام آموزشی می تواند برای نیازسنجی آموزشی افراد، تهیه و ارزشیابی برنامه آموزشی، ارزشیابی کارآیی، ارزشیابی اثربخشی آموزشی و نهایتاً برنامه ریزی برای رشد و پیشرفت فرد به کار رود.

۲۰۲۶.

ترسیم شبکه هم نویسندگی و ضریب همکاری علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه هوافضا در نمایه استنادی علوم تا 2014 میلادی

نویسنده: گلنسا گلینی مقدم پروین طاهری

منبع: مطالعات دانش شناسی سال اول تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳ 23 - 42

کلید واژه ها: ضریب همکاری علمی همکاری علمی هم نویسندگی هوافضا

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۸۸ تعداد دانلود : ۲۶۲

هدف: هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت شبکه هم نویسندگی و ضریب همکاری علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه هوافضا در نمایه استنادی علوم از ابتدا تا پایان سال 2014 میلادی است. روش: پژوهش از نوع کاربردی و با کمک روش های علم سنجی انجام شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای وی او اس ویوور، پاژک، یو سی نت، هیست سایت و اکسل استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که از کل 2501 مقاله نمایه شده، 45/67 درصد با همکاری در سطح ملی، 24/4 درصد با همکاری در سطح منطقه ای و 55/32 درصد با همکاری در سطح بین المللی تولید شده اند. برترین دانشگاه ها و پژوهشگاه ها به ترتیب دانشگاه صنعتی شریف، شیراز، تهران و پژوهشگاه دانش های بنیادی بودند. نتیجه گیری: ازنظر کشورهای همکاری کننده، ایالات متحده آمریکا در رتبه اول قرار گرفت ولی با توجه به ضریب همکاری بین نویسندگان، به ترتیب کشورهای انگلستان، ایتالیا، آلمان و فرانسه بالاتر از ایالات متحده آمریکا قرار گرفت. میانگین ضریب همکاری علمی بین نویسندگان در طول 41 سال، 43/0 به دست آمد. بیش از 88 درصد از مقالات، الگوی دو نویسنده ای (27/35 درصد) و سه نویسنده ای (39/16 درصد) داشته اند.

۲۰۲۷.

تحلیل سوات و موقعیت یابی راهبردی کتابخانه ملی ایران در قالب بازاریابی – ترویج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرزانه سهلی محمدرضا اسماعیلی گیوی نادر نقشینه

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۰۴

کلید واژه ها: بازاریابی ترویج کتابخانه ملی ایران تحلیل سوات تحلیل راهبردی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۲۶ تعداد دانلود : ۵۲۲

هدف: تحلیل راهبردی وضع کنونی کتابخانه ملی ایران در قالب بازاریابی- ترویج و ارائه راهبردهای پیشنهادی مبتنی بر ماتریس سوات. روش/ رویکرد پژوهش: ابتدا از طریق مصاحبه با 13 نفر از کارمندان متخصص کتابخانه و استفاده از روش تحلیل محتوا، مؤلفه های سوات استخراج شد. سپس با استفاده از پرسشنامه و رتبه بندی مؤلفه ها، و با استفاده از ماتریس ارزیابی موقعیت راهبردی، وضعیت راهبردی کتابخانه ملی ایران در مقوله ترویج تعیین و راهبردهای SO، ST، WO، و WT ارائه شد. یافته ها: ضعف های پیش روی کتابخانه ملی ایران بر قوت های آن و فرصت های پیش رو نیز بر تهدیدها غلبه دارد. بنابراین، بهتر است خود را در معرض خطرات بزرگ قرار ندهد. نتیجه گیری: موقعیت راهبردی کتابخانه ملی ایران در مقوله بازاریابی- ترویج، محافظه کارانه است. برخی راهبردهای پیشنهادی عبارت اند از: استفاده از حداکثر ظرفیت های فکری نیروی انسانی، اصلاح قانون به منظور استفاده مؤثر از قابلیت های رسانه های اجتماعی، استفاده از فرصت های ترویجی مناسب تر، رسیدن به ثبات مدیریتی، استفاده از کارکنان توانمند در پژوهش در سِمَت های اجرایی، و تلاش برای بودجه بندی و تخصیص منابع مالی مناسب و مانند آنها.

۲۰۲۸.

اهمیت ذخیره سازی سوابق ایجادشده در رسانه های اجتماعی برای سازمان ها

نویسنده: نسرین علیپور

منبع: کتاب مهر پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷ و ۱۸

کلید واژه ها: ذخیره سازی سازمان رسانه های اجتماعی سوابق مؤسسات آرشیوی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی شبکه های اطلاعاتی و کامپیوتری

تعداد بازدید : ۹۸۲ تعداد دانلود : ۶۵۰

هدف این پژوهش، بررسی انواع رسانه های اجتماعی و نحوة استفاده از شبکه های اجتماعی از سوی سازمان ها و همچنین سازمان های آرشیوی است. این پژوهش با روش کتابخانه ای انجام شده است. ابتدا به رسانه های اجتماعی و انواع آن پرداخته و سپس به مبحث تولید محتوا و اهمیت مدیریت محتوای تولیدشده در این رسانه ها توجه شده است. در این پژوهش، مشخص شد که سازمان ها از رسانه های اجتماعی جهت اطلاع رسانی اخبار و رویدادها، قرار دادن تصاویر و ویدئو از سازمان، یا موجودیِ مجموعة خود بهره می گیرند، اما به رویدادها و نظرها به منزلة یک سابقه و سند توجهی نمی شود. درنهایت، در این پژوهش به این مهم پرداخته می شود که سوابق ایجادشده می تواند در مواردی برای مؤسسه ها ارزشمند باشد، اما برای آرشیوها اهمیت بیشتری خواهند داشت. از این رو، راهکارها و پیشنهادهایی جهت ذخیره سازی این سوابق ارائه شده است. لازم به ذکر است که مقاله حاضر در هشتمین همایش ملی اتحادیه انجمن های علمی دانشجویی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران (ادکا) با عنوان ""رسانه های اجتماعی در مراکز اطلاع رسانی"" که با حمایت مادی و معنوی انتشارات سوره مهر در آبان ماه سال جاری برگزار گردید، ارائه شده و برای اولین بار در شماره های هفدهم و هجدهم فصلنامه کتاب مهر منتشر می گردد.

۲۰۲۹.

وضعیت سکوت سازمانی و تحول سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرال حق جو عباس گیلوری نجلا حریری

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: رضایت شغلی تعهد سازمانی مدیران میانی تحول سازمانی سکوت سازمانی مدیران عالی فرصت های ارتباطی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۰۵۸ تعداد دانلود : ۷۷۴

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی و سنجش رابطه بین سکوت سازمانی و تحول سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است. روش: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی است. جامعه آماری موردمطالعه ۲۱۷ نفر از کارمندان دارای مدرک کارشناسی و بالاتر کتابخانه ملی بودند که با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. تعداد ۲۱۷ پرسشنامه محقق ساخته در بین این کارمندان توزیع شد که تعداد ۲۰۵ پرسشنامه (۹۴ درصد) به صورت صحیح عودت داده شد. این پرسشنامه از دو بخش تشکیل شده بود: بخش سکوت سازمانی که برمبنای پرسشنامه واکولا و دیمتریس (۲۰۰۵)، و بخش تحول سازمانی پرسشنامه نیز برمبنای پرسشنامه دانهام و دیگران (۱۹۸۹) تهیه شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و تحلیلی و برای آزمون فرضیه پژوهش نیز از آزمون غیر پارامتری اسپیرمن استفاده شد. یافته ها: در بین ابعاد سکوت سازمانی، بیشترین رتبه به بعد نگرش مدیران و به مدیران میانی با میانگین ۶۶.۴۴ درصد تعلق دارد و در بین ابعاد تحول سازمانی نیز بعد تمایل رفتاری با میانگین ۷۰.۶۴ درصد بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده است. نتایج آزمون فرضیه پژوهش نشان داد که بین سکوت سازمانی و تحول سازمانی در کتابخانه ملی رابطه معناداری وجود ندارد و این دو متغیر از هم مستقل هستند. بر پایه نتایج پژوهش، مدیران عالی و مدیران میانی در کتابخانه ملی به ارائه نظرات تخصصی و کارشناسی کارمندان تمایل نشان داده و از ایده ها و نظرات آن ها استقبال می کنند. گرچه داده های مربوط به تعهد سازمانی کارمندان در حد متوسط بوده و رضایت آن ها به سازمان کم است اما کارمندان به تغییر کاری در کتابخانه تمایل بیشتری دارند.

۲۰۳۰.

ارائه مدل پیاده سازی مدیریت دانش با رویکرد فازی در صنعت فناوری اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا رزمی رؤیا راضی زاده

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۸۳)

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات مدیریت دانش رویکرد فازی مدل پیاده سازی مدیریت دانش

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۴۷ تعداد دانلود : ۷۱۴

با پیشرفت علوم نوین و رقابتی تر شدن محیط در عرصه دستاوردهای فناوری، مدیریت دانش به عنوان یکی از مهم ترین مزیت های رقابتی پایدار سازمان های درگیر تکنولوژی محسوب می شود. این امر در سازمان های با تکنولوژی های پیشرفته، به خصوص سازمان های فعال در حوزه فناوری اطلاعات، به دلیل ماهیت آن ها، نمود بیشتری پیدا می نماید و از این جهت موضوع مدیریت دانش، در حال حاضر به یکی از مهم ترین اولویت های این قبیل سازمان ها تبدیل شده است که در صورت عدم شناسایی، به کارگیری، ثبت، ذخیره و خلق دانش، سازمان ناچار به پرداخت هزینه های هنگفتی در ازای احیای مجدد آن خواهد شد. هدف از پژوهش حاضر، ارائه مدل جامعی در پیاده سازی مدیریت دانش در صنعت فناوری اطلاعات می باشد. بنابراین، مؤلفه های مدل پیشنهادی پژوهش با مطالعه مقالات و پژوهش های مشابه صورت گرفته در حوزه مدیریت دانش و فناوری اطلاعات و نیز با نظرسنجی از خبرگان این حوزه شناسایی گردیدند و بدین جهت پرسش نامه ای در دو بخش طراحی گردید و در اختیار خبرگان سازمان های مورد بررسی قرار گرفت. داده های پژوهش از طریق آزمون T تک نمونه ای (T Test) و آزمون دو جمله ای (Binomial) تحلیل شدند. همچنین، به دلیل محدودیت هایی که طیف لیکرت در ارائه پاسخ های دقیق ایجاد می نماید، از رویکرد فازی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهند که مراحل مدل پیاده سازی مدیریت دانش در صنعت فناوری اطلاعات به ترتیب اهمیت شامل ارزیابی دانش، ارتقاء دانش، برنامه ریزی دانشی، فرهنگ دانش محور، استراتژی های مدیریت دانش، فرایندهای مدیریت دانش، زیرساخت های مناسب دانش، سازمان دانش محور و نمایش دانش می باشند، و نیز اقداماتی در هر یک از این مراحل وجود دارند که در پیاده سازی موفق این مراحل نقش مؤثری ایفا می نمایند.

۲۰۳۱.

سنجش رضایتمندی کاربران از اصطلاحنامه علوم اسلامی به عنوان ابزار بازیابی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نجلا حریری ساینا هراتی زاده

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۰۲

کلید واژه ها: ارزیابی کاربران بازیابی اطلاعات اصطلاحنامه علوم اسلامی رضایتمندی نمایه سازان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۷۵ تعداد دانلود : ۷۲۶

هدف: آگاهی از میزان رضایتمندی کاربران در استفاده از اصطلاحنامه علوم اسلامی به عنوان ابزار بازیابی اطلاعات است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی - تحلیلی است و جامعة کاربران اصطلاحنامه علوم اسلامی از دو گروه تشکیل شده اند که به ترتیب تعداد 128 نفر از کاربران نهایی و 62 نفر از نمایه سازان مراکز اطلاع رسانی استفاده کننده از اصطلاحنامه فوق بوده اند. ابزار گردآوری داده ها دو پرسشنامه پژوهشگرساخته برای کاربران نهایی و نمایه سازان است. یافته ها: یافته ها نشان داد که وضعیت ساختار اصطلاحنامه علوم اسلامی و نظام ارجاعات در این اصطلاحنامه، متوسط و میزان تطابق تدوین اصطلاحنامه علوم اسلامی با نیازهای کاربران، میزان کاربرپسند بودن، روابط معنایی، ارائه محتوا، و صحت محتوا بالاتر از متوسط است. میزان رضایت کاربران از نه اصطلاحنامه تشکیل دهنده اصطلاحنامه علوم اسلامی تفاوت معناداری دارد. بیشترین رضایت کاربران نهایی مربوط به اصطلاحنامه علوم قرآنی، و بیشترین رضایت نمایه سازان از اصطلاحنامه فلسفه اسلامی است. نتیجه گیری: اصطلاحنامه علوم اسلامی به میزان زیاد در مدیریت اطلاعات اسلامی مؤثر است و کاربران نهایی به میزان متوسط مراجعه به آن را قبل از اقدام به جستجوی اطلاعات برای بازیابی بهتر اطلاعات لازم و ضروری می دانند. اعتماد کاربران نهایی به یافتن اصطلاحات مناسب و هماهنگ با نیاز اطلاعاتی شان در این اصطلاحنامه زیاد است.

۲۰۳۲.

رابطه سواد اطلاعاتی با خلاقیت در دانشجویان دانشگاه پیام نور لرستان

نویسنده: محمدعلی نعمتی ایوب گراوند طیبه موسوی امیری فرحناز هاشم پور

منبع: مطالعات دانش شناسی سال اول پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴ 129 - 149

کلید واژه ها: سواد اطلاعاتی خلاقیت دانشجویان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۴۰۰

هدف این مطالعه بررسی رابطه ی سواد اطلاعاتی با خلاقیت دانشجویان دانشگاه پیام نور لرستان بود. حجم نمونه مطالعه حاضر شامل 210 نفر دانشجوی دختر و پسر بود که در سال تحصیلی 93-92 مشغول به تحصیل بودند و به روش تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. این پژوهش به روش پیمایشی و از نوع مقطعی انجام یافته و داده های تحقیق با استفاده از پرسشنامه تدوین شده بر اساس 22 شاخصه ی برآیندی در ذیل 5 استاندارد مندرج در استاندارد قابلیت های سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی (ACRL، 2000) و مقیاس زمینه یابی مداد کاغذی سنجش خلاقیت (MPPT) تورنس به ترتیب با پایایی 97/0 و 93/0 در آلفای کرونباخ، گردآوری شده است. جهت تحلیل داده های به دست آمده از نرم افزار SPSS20 و آزمون پیر سون استفاده شد. بر اساس یافته های پژوهش بین مؤلفه های سواد اطلاعاتی (احساس نیاز به اطلاعات، توانایی جمع آوری اطلاعات، توانایی ارزیابی و تجزیه و تحلیل اطلاعات، کاربرد صحیح و موثر اطلاعات، آگاهی از مسائل اخلاقی و قانونی و دسترسی به اطلاعات) و خلاقیت رابطه ی معنی داری وجود دارد. از نتایج این تحقیق می توان برای بهبود خلاقیت و مهارت های سواد اطلاعاتی دانشجویان استفاده نمود.

۲۰۳۳.

چگونگی ارزیابی نرم افزارهای مخزن سازمانی: تجربه ای از یک مورد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهری پریرخ مهدی زاهدی نوقابی

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ بهار ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۸۱)

کلید واژه ها: معیارهای ارزیابی سیستم مدیریت اطلاعات دانشگاه فردوسی مشهد ساعد مخزن سازمانی ارزیابی سیستم مدیریت اطلاعات نرم افزار مخازن سازمانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۲ تعداد دانلود : ۷۶۵

یکی از چالش های دهه اخیر برای مدیران دانشگاهی مدیریت اطلاعات در دانشگاه ها بوده است. بسترهای گوناگونی برای این امر توسعه و پیشنهاد شده اند. وب سایت های دانشگاه ها (و دانشکده ها، بخش ها و گروه ها) یکی از این راه حل ها بوده اند. اما اتکاء به صفحات وب سایت برای درج منابع دانشی و استفاده از آن بنابه دلایلی هم چون عدم روزآمدی رضایت بخش نیست. به این ترتیب، در طی سال های اخیر بسیاری از دانشگاه ها برای آگاهی از فعالیت های کارکنان و گردآوری دارایی های فکری خود، اقدام به طراحی سیستم های مدیریت اطلاعات دیجیتال کرده اند. دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان یکی از دانشگاه های مادر و برتر کشور، با توجه به حجم انتشارات و ضرورت مدیریت آن، سیستمی را با هدف مدیریت اطلاعات پژوهشی در دانشگاه طراحی کرده است. سیستم اطلاعات علمی دانشگاه فردوسی مشهد یا ساعد، توسط معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1385 طراحی و اجرا گردید. هدف اصلی این پژوهش بررسی فنی نرم افزار مخزن سازمانی دانشگاه فردوسی مشهد است. این پژوهش کاربردی و از نوع ارزیابانه بوده و با روش مطالعه موردی انجام شد. برای بررسی سیستم نرم افزاری مورد استفاده برای مخزن سازمانی دانشگاه از سیاهه وارسی محقق ساخته استفاده شد. یافته ها نشان داد که وضعیت ""ساعد"" از لحاظ ویژگی های فنی در حد متوسط است. با این وجود، ضعف در برخی از قسمت ها مانند مدیریت محتوا و دسترس پذیری بر کارآرایی سیستم تأثیر دارند. از اینرو باید تمرکز بیشتری بر ویژگیهای کاربرمدار سیستم صورت گیرد. همچنین ویژگی های آرشیو و پشتیبانی از سیستم در وضعیت متوسط هستند که با توجه به استفاده روز افزون از سیستم، می توانند در آینده چالش برانگیز باشند.

۲۰۳۴.

تبیین دو محور کلیدی سیاست های هشت گانة نهاد کتابخانه های عمومی با استفاده از الگوی سایبرنتیک

نویسنده: خدیجه مرادی رویا برادر

منبع: کتاب مهر بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۶

کلید واژه ها: الگوی سایبرنتیک سیاست هشت گانه نهاد کتابخانه های عمومی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها نهادها،سازمان ها و انجمن های کتابداری

تعداد بازدید : ۱۳۹۵ تعداد دانلود : ۹۴۲

هدف از پژوهش حاضر تبیین دو سیاست از سیاست های هشت گانة نهاد کتابخانه های عمومی در الگوی سایبرنتیک است. ابتدا مؤلفه های مختلف الگوی سایبرنتیک با تحلیل و بررسی پژوهش های مرتبط شناسایی شد، سپس با توجه به اهداف و وظایف نهاد کتابخانه های عمومی کشور به منزلة یک سازمان آموزشی و دو محور کلیدی سیاست های هشت گانة آن، امکان به کارگیری الگوی مدیریت سایبرنتیک در این نهاد بررسی شد. این دو محور کلیدی کتابخانه محوری و کتابدارمحوری است که در این پژوهش به تطبیق آن ها با مؤلفه های الگوی مدیریت سایبرنتیک پرداخته می شود. روش پژوهش تحلیل مفهومی بود. نتایج پژوهش نشان داد که این دو محور هم پوشانی زیادی با بسیاری از مؤلفه های الگوی سایبرنتیک دارد. در پایان پژوهش نیز، براساس نتایج تطبیق صورت گرفته، پیشنهادهایی ارائه شده است.

۲۰۳۵.

مدل دو مرحله ای شکاف- گلچین برای نمایه سازی خودکار متون فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد توکلی زاده راوری

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۱ بهار ۱۳۹۴ شماره ۸۰

کلید واژه ها: زبان فارسی نمایه سازی خودکار مدل شکاف – گلچین.

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی

تعداد بازدید : ۱۰۳۴ تعداد دانلود : ۴۸۵

هدف: به علت خاص بودن برخی از مسائل زبانی، لازم است که مدل های بومی نمایه سازی خودکار را با توجه به ویژگی های هر زبان طراحی کرد. این مدل ها باید به گونه ای طراحی شود که جامعیت و مانعیت نمایه سازی مورد توجه باشد. هدف این مقاله معرفی و سنجش توانمندی مدل دو مرحله ای شکاف – گلچین برای نمایه سازی خودکار مقالات فارسی است. ابتدا الگوریتم کار به تفصیل توضیح داده می شود و سپس همخوانی نتایج حاصل از این الگوریتم با کلیدواژه های نویسنده سنجیده خواهد شد. روش: مدل نمایه سازی خودکار فارسی به همراه توضیح مراحل و مسائل مرتبط با آن معرفی خواهد شد. ارزیابی مدل از طریق شاخص دربردارندگی انجام می شود که برای تعیین درصد همخوانی بین نمایه سازان مورد استفاده قرار می گیرد. برای این کار، میزان همخوانی اصطلاحات نمایه ای که از پیاده سازی الگوریتم این مدل حاصل شده اند، با کلیدواژه های نویسندگان مقالات بررسی می گردد. یافته ها: یافته ها نشان داد که در 90 درصد از موارد، اصطلاحی که این مدل در یک مقاله به عنوان پروزن ترین اصطلاح تشخیص داده است، مشابه اولین کلیدواژه نویسنده آن مقاله است. در کل، بین نتایج این مدل و کلیدواژه های نویسندگان 76 درصد همخوانی وجود داشت که در مقایسه با کارهای قبلی، قابل قبول به نظر می رسد. اصالت/ارزش: ارزش اولیه این کار پرداختن به نمایه سازی خودکار با توجه به ویژگی های زبان فارسی است. برای پیاده سازی مدل ارائه شده، فرض بر استفاده از زبان عبارات الگودار است که توسط بسیاری از زبان های برنامه نویسی پشتیبانی می شود و نیاز به نصب و استفاده از جدول های بانک اطلاعاتی را برای پردازش متن کاهش می دهد. همچنین، مشکل تعیین آستانه بالایی اصطلاحات اصلی را حل می کند. علاوه بر آن، با الگوریتمی خاص، حد پایینی را نیز تعیین می کند؛ به گونه ای که دیگر تعداد اصطلاحات گلچین شده به طول متن بستگی ندارد. این امکان، جامعیت و مانعیت نمایه سازی را تضمین می کند.

۲۰۳۶.

بررسی نقش کاربران در اعتبارسنجی منابع اطلاعاتی تحت وب از دیدگاه اعضای هیات علمی منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدعلی کریمیان عباس حری

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: اعتبار منابع اطلاعاتی کاربران اعتبارسنجی وب، مدل های اعتبارسنجی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۵۸۸ تعداد دانلود : ۵۰۱

هدف: در پژوهش های مختلف انجام گرفته در زمینة اعتبارسنجی منابع اطلاعاتی تحت وب، عوامل و سطوح مختلفی مانند وب سایت، منبع اطلاعاتی، اطلاعات و پیام، و بافتی که اعتبارسنجی در آن صورت می گیرد قابل ذکر است اما در این میان عامل دیگری نیز وجود دارد که نه به منبع مورد بررسی، که به کاربر یا جستجو کننده اطلاعات و ویژگی ها، خصوصیات و رفتارهای او مربوط می شود که در این پژوهش با بررسی و مطالعه هفت مدل اعتبارسنجی، ابتدا به نقش و جایگاه کاربران در اعتبارسنجی اشاره می شود و سپس، مهم ترین مؤلفه ها و معیارهای آنها از دیدگاه اعضای هیئت علمی به تصویر کشیده شده است. روش : پژوهش حاضر از نوع کتابخانه ای و همچنین پیمایشی تحلیلی است. جامعه آماری، اعضای هیئت علمی تمام وقت منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی است که تعداد آنها ۱۹۷۵ بوده است که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه ۳۲۲ نفر تعیین گردید. برای آزمون فرضیه از تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که معیارهایی مانند هدف کاربر، توانایی کاربر (دانش موضوعی، دانش فناوری و اینترنت، و دانش ارزیابی) و انگیزه از مهم ترین معیارهای اعتبارسنجی مرتبط با کاربران از دیدگاه اعضای هیئت علمی است.

۲۰۳۷.

بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاه های شهر بیرجند با دیدگاه آنان در خصوص جو کارآفرینی در کتابخانه (۱۳۹۳)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: معصومه جلایی فر علی اکبر پوراحمد

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلید واژه ها: ویژگی های شخصیتی کتابداران جو کارآفرینی دانشگاه های بیرجند

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۶۳۶ تعداد دانلود : ۳۹۰

هدف: این مطالعه با هدف بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاه های شهر بیرجند با دیدگاه آنان در خصوص جو کارآفرینی در کتابخانه (۱۳۹۳) انجام شده است. روش: در این مطالعه توصیفی – تحلیلی از نوع همبستگی، کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاه های شهر بیرجند در سال ۱۳۹۳ مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها فرم مشخصات جمعیت شناختی (جنس، سن، سطح تحصیلات، رشته تحصیلی، سابقه خدمت و دانشگاه محل خدمت) و پرسشنامه محقق ساخته ۷۷ سؤالی بود. روایی پرسشنامه توسط ۵ نفر از اعضاء هیأت علمی کتابداران مورد قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ۹۴/۰ به دست آمد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS ۱۵ و آزمونهای آماری t مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه، تعقیب رنج توکی، همبستگی پیرسون و رگرسیون در سطح معنی داری ۰۵/۰≥p مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از ۴۶ کتابدار مورد مطالعه، ۱۵ نفر (۶/۳۲ درصد) مذکر و ۳۱ نفر (۴/۶۷ درصد) مؤنث بودند. میانگین نمره دیدگاه کتابداران در خصوص انجام اقداماتی در زمینه کارآفرینی در کتابخانه محل خدمت در خانم ها نسبت به آقایان، در کتابداران کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکتری نسبت به کتابداران دیپلم و کاردانی و نیز در کتابداران دانشگاه علوم پزشکی نسبت به کتابداران دانشگاه های بیرجند، پیام نور، آزاد، فرهنگیان و صنعتی به طور معناداری بیشتر بود. (۰۵/۰p

۲۰۳۸.

بررسی عوامل مؤثر بر جذب کاربران با استفاده از عناصر آمیخته بازاریابی مدل p4 در کتابخانه های عمومی شهر سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: میترا کرجی مریم جعفری شب بو رشیدی تبار

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هجدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۶۹) 91 - 114

کلید واژه ها: اعضای کتابخانه ها سنندج(شهر) عناصر آمیخته بازاریابی کتابخانه عمومی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۲۳۳

هدف : پژوهش حاضر با هدف آشنایی با عوامل مؤثر بر جذب کاربران کتابخانه های عمومی شهر سنندج با استفاده از عناصر آمیخته بازاریابی مدل 4pانجام گرفته است. روش شناسی : ابزار گردآوی داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته، بر اساس عناصر آمیخته بازاریابی است. جامعه آماری این پژوهش بر اساس آخرین آمار تا پایان آذر ماه سال 1393 شامل 7 هزار و 281 نفر از اعضای کتابخانه های عمومی شهر سنندج است و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران برابر با 366 نفر از اعضای کتابخانه های عمومی شهر سنندج به دست آمد. در نهایت نیز 365 پرسشنامه جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی و از شاخص های آماری نظیر جدول های توزیع فراوانی، شاخص های مرکزی و پراکندگی نظیر فراوانی، میانگین، انحراف معیار و میانه استفاده شده است. همچنین، برای بررسی داده ها از آزمون های t تک متغیره و فریدمن استفاده شده است. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد عناصر آمیخته بازاریابی در جذب کاربران به کتابخانه های عمومی شهر سنندج تأثیر دارد. همچنین، مؤلفه های تبلیغ، مکان و محصولات در جذب کاربران به کتابخانه های عمومی شهر سنندج نقش دارد ولیمؤلفه قیمت در جذب کاربران نقش ندارد. یافته های این پژوهش نشان داد با کمک مؤلفه های عناصر آمیخته بازاریابی می توان به جذب کاربران کتابخانه های عمومی شهر سنندج کمک کرد.

۲۰۳۹.

بررسی شکاف مهارتی در استفاده از رسانه های اجتماعی - تعاملی توسط کتابداران کتابخانة مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران

نویسنده: مهناز ریزان علیرضا اسفندیاری مقدم

منبع: کتاب مهر پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷ و ۱۸

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی کتابداران دانشگاهی دانشگاه های دولتی شهر تهران رسانه های اجتماعی - تعاملی شکاف مهارتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۹۹۴

پژوهش حاضر با هدف آگاهی از میزان شکاف بین مهارت های موجود و مطلوب کتابداران در استفاده از رسانه های اجتماعی- تعاملی انجام شده است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای محقق ساخته است. پرسشنامه دارای 45 سؤال است و چهار مؤلفه: «مهارت ارتباطی»، «مهارت اطلاعاتی»، «مهارت اینترنتی» و «مهارت رایانه ای». نخست کلیة عناصر مربوط به مهارت های مورد نیاز کتابداران از منابع و متون مرتبط و تحقیقات انجام شده در این حوزه جمع آوری شد. سپس، با نظرخواهی از استادان و صاحب نظران، عناصر همسو با این پژوهش انتخاب شد. جامعة آماری شامل 220 نفر از کتابداران شاغل در کتابخانة مرکزیِ سیزده دانشگاه دولتی شهر تهران است. از 220 پرسشنامة توزیع شده 190 پرسشنامه (86 درصد) عودت شد. نتایج نشان می دهد وضعیت مهارتی کتابداران در زمینة مهارت رایانه ای با میانگین 33/3 در رتبة اول و در مهارت اینترنتی با میانگین 44/2 در رتبة چهارم قرار دارد. بیشترین شکاف مهارتی بین وضعیت موجود و مطلوب مهارتی کتابداران در استفاده از رسانه های اجتماعی- تعاملی در زمینة مهارت اینترنتی با میانگین 70/3 و کمترین شکاف در زمینة مهارت رایانه ای با میانگین 33/2 است. شکاف معنی دار در همة ابعاد مهارتی کتابداران، به ویژه مهارت اینترنتی، نشان دهندة ضعف مهارتی کتابداران در استفادة تخصصی و حرفه ای از رسانه های اجتماعی- تعاملی است. در صورتی که شکاف بین مهارت های موجود و مطلوب کتابداران به موقع و صحیح پُر نشود، می تواند به کاهش جایگاه حرفه ای و اجتماعی کتابداران در عرصه های دیجیتالی و مجازی منجر شود. لازم به ذکر است که مقاله حاضر در هشتمین همایش ملی اتحادیه انجمن های علمی دانشجویی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران (ادکا) با عنوان ""رسانه های اجتماعی در مراکز اطلاع رسانی"" که با حمایت مادی و معنوی انتشارات سوره مهر در آبان ماه سال جاری برگزار گردید، ارائه شده و برای اولین بار در شماره های هفدهم و هجدهم فصلنامه کتاب مهر منتشر می گردد.

۲۰۴۰.

بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر مصرف فرهنگی: با تاکید بر مطالعه کتاب در شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالله فاضلی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۱ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۸۱

کلید واژه ها: سرمایه اقتصادی سرمایه اجتماعی سرمایه فرهنگی مصرف فرهنگی مطالعه غیر درسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۵۶ تعداد دانلود : ۱۰۰۹

هدف: هدف اساسی پژوهش حاضر، بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر مطالعه غیر درسی در شهر اهواز است. پژوهش حاضر از میان عوامل مختلف، بر نقش انواع سرمایه(سرمایه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) بر میزان مطالعه افراد تاکید دارد. روش: جامعه ی آماری این پژوهش کلیه ی ساکنان شهرستان اهواز است که بین سنین 15 تا 70 سال قرار دارند. از بین آنها 400 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. روش تحقیق این پژوهش، پیمایش بوده و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه گردآوری شدند. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با نرم افزارspss16 انجام شد. یافته ها: نتایج توصیفی نشان داد که میزان مطالعه در بین جامعه مورد تحقیق در حد پایینی است. 43 درصد افراد فاقد مطالعه آزاد در طول هفته هستند. و تنها 25/1 درصد بیشتر از 4 ساعت مطالعه در هفته را گزارش داده اند. نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نیز حکایت از آن دارد که بین هر سه نوع سرمایه یعنی سرمایه فرهنگی و ابعاد آن(فرد، خانواده و محیط) سرمایه اقتصادی و سرمایه اجتماعی، با میزان مطالعه رابطه معنادار و مثبت وجود دارد. بدین معنا که افرادی که دارای میزان بالاتری از سرمایه ها هستند، بیشتر از سایر افراد به مطالعه می پردازند. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشانگر آن است که متغیر های مستقل قادر به تبیین39/0درصد از واریانس مطالعه هستند. ارزش/اصالت: امروزه مصرف کالای فرهنگی خصوصا کتاب و سایر کالای خواندنی نظیر روزنامه و مجلات، عاملی موثر در تسریع فرایند توسعه اجتماعی و فرهنگی جوامع است. اما همانگونه که نتایج پژوهش حاضر نیز نشان می دهد میزان مطالعه در جامعه ایران که جامعه ای در حال توسعه محسوب می گردد، بسیار اندک است. بر این اساس شناخت عواملی که در ایجاد و تداوم چنین پدیده ای موثرند از اهمیت بسزایی برخوردار است. نتایج این پژوهش می تواند به مسؤلان نهادهای فرهنگی کشور کمک می کند تا با شناخت کافی از عوامل مؤثر بر مطالعه، در جهت ایجاد و تقویت فرهنگ مطالعه و خروج از تنگناهای موجود در این حوزه، گام بردارند.

درخت حوزه‌های تخصصی