علم اطلاعات و دانش‌شناسی

نمایش ۱٬۹۴۱ تا ۱٬۹۶۰ مورد از کل ۷٬۲۷۳ مورد.

۱۹۴۱.

بررسی عوامل مؤثر بر وقف کتاب به سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیرعطا شهریاری محمود سالاری حسن بهزادی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هجدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۷۲) 75 - 98

کلید واژه ها: وقف فرهنگی مشارکت مردمی سازمان کتابخانه ها موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی وقف کتاب

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۲۸۱

هدف: یکی از رایج ترین موارد مصرف وقف، امور فرهنگی و از جمله وقف کتاب و تجهیزات مورد نیاز و سایر ملزومات کتابخانه هاست. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر جذب وقف فرهنگی در یکی از بزرگ ترین کتابخانه های جهان اسلام سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی انجام شد. روش: روش پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها، دو پرسش نامه محقق ساخته بر مبنای مطالعات کتابخانه ای بود که یکی برای واقفین و دیگری برای مدیران کتابخانه طراحی شد. جامعه آماری شامل دو گروه است: نخست، کلیه واقفین کتابخانه آستان قدس رضوی در فاصله سال های 1387 – 1392 به تعداد 900 نفر واقف که از طریق فرمول مورگان و با روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 248 نفر انتخاب شدند. دوم، مدیران بخش های خدمات عمومی کتابخانه آستان قدس رضوی که 43 نفر بودند و پرسش نامه به همه آنان داده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد مؤثرترین انگیزه های واقفین، انگیزه های دینی (رضای خدا، پاداش اخروی) خدمت به مردم و همنوع و گسترش علم و دانش در جامعه است؛ اما مهم ترین موانع وقف، آگاهی نداشتن جامعه از اهمیت و ضرورت مشارکت در کتابخانه ها، نبود فرهنگ وقف در جامعه و تورم موجود در جامعه بود. نتیجه گیری: در میان راهکارهای جلب وقف در کمک به توسعه کتابخانه، استفاده از رسانه های جمعی و تبلیغاتی مانند تلویزیون، آگهی نما و بیلبوردهاست. مهم ترین راهکار رفع موانع نیز تبلیغات و اطلاع رسانی و فرهنگ سازی در جامعه شناخته شد.

۱۹۴۲.

سنجش نیازهای آموزشی کتابداران متخصص و غیرمتخصص کتابخانه های عمومی مشهد و بررسی نقش تجربه در این نیازها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا آهنچیان حمیده لطفی شبنم کاظمی امیر ثابت زاده

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: نیازسنجی آموزشی نیازهای آموزشی کتابداران متخصص کتابخانه های عمومی مشهد

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۷۶۲ تعداد دانلود : ۴۷۳

هدف: هدف اصلی این پژوهش سنجش نیاز های آموزشی کتابداران متخصص و غیرمتخصص کتابخانه های عمومی مشهد و بررسی نقش تجربه در نوع و ترتیب این نیاز ها است. روش: این پژوهش کاربردی با روش پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش همه کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی مشهد بودند که از میان آنها ۱۴۰ نفر با روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته با ۵۷ گویه جمع آوری شد. یافته ها: نیاز های آموزشی کتابداران متخصص به ترتیب مرجع شناسی و ارائه خدمات، فناوری اطلاعات، سازماندهی، مهارت های سواد اطلاعاتی، و مجموعه سازی است. نیاز های آموزشی کتابداران غیر متخصص به ترتیب فناوری اطلاعات، مرجع شناسی و ارائه خدمات، مهارت های سواد اطلاعاتی، مجموعه سازی، و سازماندهی است. نیاز کتابداران متخصص در حیطه سازماندهی نسبت به کتابداران غیر متخصص بیشتر است. میزان سابقه در نیاز های آموزشی کتابداران نقشی نداشت، تنها در مورد کتابداران غیر متخصص میزان سابقه در نیاز آموزشی مرجع شناسی و ارائه خدمات تفاوت ایجاد کرد.

۱۹۴۳.

آلودگی اطلاعات در شبکه های اجتماعی - علمی و ارائة راهکارهای مناسب خودآرشیوی (مطالعة موردی شبکه های اجتماعی - علمی آکادمیا و مندلی)

نویسنده: شیما بهرامسری سارا احمدی زاده محمدرضا نیازمند

منبع: کتاب مهر پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷ و ۱۸

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی خودآرشیوی آکادمیا آلودگی اطلاعات مندلی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۹۳ تعداد دانلود : ۸۷۵

هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت آلودگی اطلاعات در شبکه های اجتماعی - علمی و ارائة راهکارهای مناسب به اعضای شبکه برای کاهش نقش منفی خودآرشیوی آن ها در آلودگی اطلاعات شبکه های اجتماعی - علمی آکادمیا و مندلی است. در این پژوهش از روش مروری - تحلیلی با رویکرد توصیفی استفاده شده است که در آن پژوهشگران به معرفی شبکه های اجتماعی - علمی آکادمیا و مندلی و بررسی وضعیت اطلاعات موجود در آن ها می پردازند. با توجه به ویژگی های این شبکه ها، راهکارهایی برای کاهش آلودگی اطلاعات در شبکه های مذکور ارائه می شود. یافته ها حاکی از آن است که خودآرشیوی اعضا سبب افزایش آلودگی اطلاعات همچون به روز نبودن، چندزبانه بودن، ناخوانا بودن، دروغین و نامعتبر بودن، تکراری بودن، و نقص اطلاعات در شبکه های اجتماعی شده است. امروزه، شاهد افزایش روزافزون کاربران شبکه های اجتماعی و به تبع آن افزایش بی رویه و غیرقابل جلوگیریِ اطلاعات ناخواسته هستیم. بنابراین، اطلاعات اشتباه، حجم زیاد آن ها، و آلودگی اطلاعات از جمله مشکلاتی است که شبکه های اجتماعی، به منزلة بخشی از فضای مجازی، با آن دست و پنجه نرم می کنند. این پژوهش نشان می دهد که با ارائة راهکارهایی به اعضا از جمله وضع و اعمال استانداردها و قواعد به منظور کنترل دقیق داده های ورودی به شبکه ها، استفاده از تکنیک های نام گذاری استاندارد برای ورود اطلاعات، و برقراری پیوند بین گروه ها برای دسترسی مشترک به مقالات می توان از آلودگی اطلاعات در این فضای مجازی کاست. لازم به ذکر است که مقاله حاضر در هشتمین همایش ملی اتحادیه انجمن های علمی دانشجویی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران (ادکا) با عنوان ""رسانه های اجتماعی در مراکز اطلاع رسانی"" که با حمایت مادی و معنوی انتشارات سوره مهر در آبان ماه سال جاری برگزار گردید، ارائه شده و برای اولین بار در شماره های هفدهم و هجدهم فصلنامه کتاب مهر منتشر می گردد.

۱۹۴۴.

بررسی نقش معیارهای جستجو، صفحه نمایش، صفحه مرور مدارک، نتایج بازیابی شده، انسجام، راهنمایی و راهبری و تصحیح خطا بر کارآمدی رابط کاربر موتورهای جستجوی یکپارچه از دیدگاه دانشجویان دانشگاه الزهرا (س)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر غایبی مینا فرنقی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلید واژه ها: رابط کاربر معیارهای رابط کاربر موتورهای جستجوی یکپارچه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۸۶۱ تعداد دانلود : ۳۵۴

هدف: رابط کاربر در موتورهای جستجوی یکپارچه به دلیل کارایی در جستجو، بازیابی و تعامل کاربر با محیط پیش رویش از اهمیت بالایی برخوردار است. شناسایی مهم ترین معیارهای رابط کاربر موتورهای جستجوی یکپارچه راه حلی برای افزایش کاربردپذیری رابط کاربری است. هدف، بررسی نقش معیارهای جستجو، صفحه نمایش، صفحه مرور مدارک، نتایج بازیابی شده، انسجام، راهنمایی و راهبری و تصحیح خطا بر کارآمدی رابط کاربر موتورهای جستجوی یکپارچه از دیدگاه دانشجویان کارشناسی ارشد است. روش: ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پیمایشی، پرسشنامه محقق ساخته است. در این مقاله، مدلی در حوزه تأثیر معیارهای ذکر شده بر رابط کاربر موتورهای جستجوی یکپارچه ارائه شده و سپس مورد آزمون قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، ابتدا قابل قبول بودن مدل نظری از طریق نرم افزار لیزرل بررسی شد. برای پاسخ به فرضیه های پژوهش از نرم افزار اس. پی. اس. اس. استفاده شد که در آن ارتباط معنادار میان شاخص ها مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که مدل برای جامعه آماری قابل استفاده است. با توجه به مدل به دست آمده در بخش ویژگی های ظاهری رابط کاربر، شیوه نمایش اطلاعات و در بخش ویژگی های ساختاری و تصحیح خطا از اهمیت بیشتری در کارآمدی موتورهای جستجوی یکپارچه از دیدگاه دانشجویان برخوردارند.

۱۹۴۵.

توصیف مقایسه ای رابطه تولید علم و پیشرفت فناوری کشورها: آیا افزایش تولید علم به منزله پیشرفت فناوری است؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالرضا نوروزی چاکلی زهرا مددی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: علم سنجی شاخص های تولیدعلم شاخص های توسعه فناوری سایمگو صادرات فناوری برتر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۰۲۶ تعداد دانلود : ۴۷۶

هدف: هدف پژوهش حاضر توصیف پیوندهای میان شاخص های تولید علم و پیشرفت فناوری کشورها است. روش: پژوهش حاضرمبتنی بر علم سنجی از نوع توصیفی و مشتمل بر ۳۸ کشوری است که بر پایه اطلاعات مربوط به دوره پانزدهساله ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۰ درپایگاه سایمَگو، دارای شاخص هرش بالاتراز ۱۰۰ بوده ، و با توجه به تقسیم بندی بانک جهانی در قالب سه خوشه مورد بررسی قرار گرفته اند. داده های آماری مورد بررسی در این پژوهش از پایگاه های اطلاعاتی وب آو ساینس، سایمَگو، یونسکو، بانک جهانی استخراج شده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، ازنرم افزار اکسل و اس پی اس اس استفاده به عمل آمد. همچنین جهت پاسخگویی به پرسش ها و فرضیه ها از آزمون آماری همبستگی اسپیرمن استفاده شد. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که همبستگی مثبت بین دو دسته شاخص های تولید علم و فناوری وجود دارد. بررسی ها نشان می دهد کشورهایی که در شاخص های تولید علم وضعیت مناسبی داشته اند، از نظر شاخص های فناوری نیز در وضعیت مطلوبی قرار گرفته اند.

۱۹۴۶.

ویژگی های مشترک مجله های نامعتبر و تحلیل وضعیت انتشار مقاله های ایرانی در آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اعظم فرجی پور حمیدرضا جمالی مهمویی

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۹ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ 339 - 353

کلید واژه ها: مجله های نامعتبر مجله های دسترسی آزاد جنبه های اقتصادی کیفیت مجله پرداخت نویسنده

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۲۳

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی ویژگی های مشترک مجله های نامعتبر و تحلیل وضعیت انتشار مقاله های ایرانی در آنها است. روش: پژوهش حاضر به روش کتابسنجی انجام شده است. با بررسی اطلاعات مربوط به مجله های مندرج در فهرست نشریات نامعتبر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (نسخه مهر ۱۳۹۲) که در وب-سایت آنها مندرج است و استفاده از سیاهه کنترل، ویژگی های این مجله ها شناسایی شد. همچنین تعداد مقالات ایرانی منتشر شده در این مجله ها و هزینه های پرداختی برای انتشار این مقاله ها مشخص شد. یافته ها: یافته ها نشان داد از ۱۷ مؤلفه ی مربوط به مجله های معتبر ۱۳ مؤلفه در بیش از نیمی از مجله ها رعایت نشده است و تنها ۴ مؤلفه در بخش زیادی از مجله ها وجود داشت. در بازه زمانی سال های ۲۰۱۱-۲۰۱۴ تعداد ۹۶۶۵ مقاله از ایران منتشر شده و ۴۲۹۸۲۶۲ دلار هزینه پرداخت شده است. این نخستین و تنها پژوهشی است که به طور علمی به بررسی ویژگی های مجله هایی می پردازد که در ایران به عنوان مجله های نامعتبر معروف هستند.

۱۹۴۷.

عوامل تأثیرگذار بر به کارگیری پرمیس در کنسرسیوم محتوای ملی براساس نظریه اشاعه نوآوری های راجرز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه پردل لیلی سیفی محسن نوکاریزی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۰۳

کلید واژه ها: استاندارد ابرداده ای پرمیس کنسرسیوم محتوای ملی ابرداده حفاظت حفاظت رقومی نظریه اشاعه نوآوری های راجرز

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۵۰ تعداد دانلود : ۴۸۹

هدف: بررسی نقش مؤلفه های نظریه اشاعه نوآوری های راجرز و مؤلفه آمادگی سازمان بر اتخاذ پرمیس از دیدگاه اعضای دارای محتوای رقومی در کنسرسیوم محتوای ملی. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل 19 تن از صاحب نظران بزرگ ترین و مهم ترین کتابخانه های کشور بودند که دارای محتوای رقومی در کنسرسیوم محتوای ملی هستند. یافته ها: از دیدگاه صاحب نظران، مؤلفه مزیت نسبی با میانگین 4، سازگاری با میانگین 5/3، آمادگی سازمان با میانگین 46/3، مشاهده پذیری با میانگین 43/3، پیچیدگی با میانگین 2/3، و قابلیت استفاده آزمایشی با میانگین 066/3، به ترتیب در اتخاذ استاندارد ابرداده ای پرمیس نقش داشتند. بنابراین، براساس مؤلفه های نظریه اشاعه نوآوری های راجرز، آمادگی سازمان ها برای استفاده از پرمیس بیشتر از حد متوسط (3) دانسته شده است. نتیجه گیری: استفاده از پرمیس با ارزش های متداول، تجربیات گذشته، و نیازهای استفاده کنندگان بالقوه سازگاری مطلوبی دارد؛ اما از سوی دیگر، پیچیدگی درک و استفاده از آن زیاد است. با توجه به اینکه امکان آزمون و ارزیابی نتایج استفاده از پرمیس، قبل از اتخاذ آن وجود دارد و نتایج سودمند استفاده از آن به عنوان یک نوآوری ملموس و قابل مشاهده است، از نظر جامعه پژوهش آمادگی لازم برای اتخاذ پرمیس وجود دارد.

۱۹۴۸.

ردپای نظریه های ارتباطات در علم اطلاعات و دانش شناسی

نویسنده: حسن اشرفی ریزی زهرا کاظم پور

منبع: مطالعات دانش شناسی سال اول بهار ۱۳۹۴ شماره ۲ 127 - 137

کلید واژه ها: علم اطلاعات و دانش شناسی علم ارتباطات نظریه های علم ارتباطات

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۰۱۴ تعداد دانلود : ۶۲۹

هدف: مطالعه حاضر با هدف شناسایی شباهت ها، تفاوت ها و چگونگی کاربرد مفاهیم حوزه ارتباطات در علم اطلاعات و دانش شناسی انجام شد.روش: مطالعه حاضر مروری نقلی بود و سعی شد تا از منظر نظریه های حوزه ارتباطات به مسائل علم اطلاعات و دانش شناسی نگریسته شود.یافته ها: از میان علوم مختلف، کتابداری و اطلاع رسانی با علوم ارتباطات پیوستگی اجتناب ناپذیری دارد. برخی از نظریه های حوزه ارتباطات از جمله نظریه کاربری و اقناع، نظریه بینامتنیت، نظریه اجتماعی شدن، نظریه یادگیری اجتماعی، نظریه شناخت اجتماعی، نظریه دروازه بانی، نظریه اشاعه نوآوری و نظریه برجسته سازی قابلیت کاربرد در بافت علم اطلاعات و دانش شناسی را دارند. نتیجه گیری: نظریه های ارتباطات در همه ارکان چهارگانه علم اطلاعات و دانش شناسی (مجموعه سازی، سازماندهی، اشاعه اطلاعات و مدیریت) کاربرد دارند. به نظر می رسد با انجام پژوهش های مفصل تر، می توان کاربرد سایر نظریه های حوزه ارتباطات را در علم اطلاعات و دانش شناسی مورد بررسی قرار داد.

۱۹۴۹.

کاربرد گسترش عملکرد کیفیت (QFD) در ارتقای کیفیت خدمات بخش مرجع کتابخانه مرکزی دانشگاه الزهرا (س)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن کیانی خوزستانی سیده هاجر رادمرد

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۹ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ 377 - 393

کلید واژه ها: خانه کیفیت خدمات مرجع گسترش عملکرد کیفیت(QFD) کتابخانه های دانشگاهی کتابخانه مرکزی دانشگاه الزهرا

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۲۱

هدف: بررسی کاربرد روش گسترش عملکرد کیفیت (QFD) در ارتقای کیفیت خدمات بخش مرجع کتابخانه مرکزی دانشگاه الزهرا. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش، یک پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی و پیمایشی است. ابزار پژوهش پرسشنامه استاندارد لایب کوال و مصاحبه است. از مدل سه مرحله ای QFD و تیم تمرکز 7 نفره برای تعیین ماتریس ارتباط این مدل استفاده شد. جامعه پژوهش شامل 106 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا که از خدمات بخش مرجع استفاده می کنند، می باشد. یافته ها: اختلاف بین خواسته هایی که دانشجویان از آنها رضایت داشتند و خواسته هایی که برای آنان اهمیت بالایی داشت، نشان می دهد که خدمات ارائه شده در بخش مرجع کتابخانه مرکزی دانشگاه الزهرا، در حدی نیست که مراجعه کننده می خواهد. همچنین نتیجه محاسبه میزان رضایت دانشجویان بر اساس روش QFD نشان داد که جامعه مورد پژوهش، بیشترین میزان رضایت را از رفتار کتابداران بخش مرجع دارند و کمترین میزان رضایت را از تجهیزات و فضای بخش دارند. اجرای روش QFD نیز روشهایی برای بهبود خدمات ارائه شده بخش مرجع و اولویتهای آن را نشان داد. واژه های کلیدی: گسترش عملکرد کیفیت(QFD)، خانه کیفیت، کیفیت خدمات مرجع، خدمات مرجع، کتابخانه مرکزی دانشگاه الزهرا، کتابخانه های دانشگاهی .

۱۹۵۰.

پراکندگی موضوعی و میزان استفاده از کتاب ها در کتابخانه عمومی کتابخانه ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا پورعبادی زهره میرحسینی نرگس نشاط

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۰۱

کلید واژه ها: کتابخانه ملی میزان استفاده پراکندگی موضوعی تحلیل مجموعه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۳۶ تعداد دانلود : ۷۸۳

هدف پژوهش: هدف از انجام این پژوهش، شناسایی میزان پراکندگی موضوعی کتاب های موجود در کتابخانه عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در رده های موضوعی مختلف و میزان استفاده مراجعان از این منابع است. روش شناسی روش / رویکرد پژوهش: در این پژوهش، از روش های تحلیل مجموعه و ارزیابی کاربران و استنتاج بر مبنای اصول معتبر استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد بیش از 50.3535/50 درصد کتاب ها فقط به دو رده موضوعی فلسفه و دین (B ) و زبان و ادبیات (P) اختصاص یافته است. میانگین کل امانت کتاب های مجموعه عدد 0.6161/0 هست که رقم بسیار پایینی را نشان می دهد. 74.8383/74 درصد کتاب های مجموعه حتی یکبار به امانت نرفته و فقط 17.43 43/17درصد اعضای فعال حداقل یک بار کتاب به امانت گرفته اند. سرانه امانت عدد 1.3434/1 به ازای هر نفر از جمعیت 51262 نفری را نشان می دهد. شاخص در دسترس بودن مجموعه کتابخانه عمومی نیز 96.1111/96 درصد برآورد گردیدشد. درنهایت مشخص شد بین تعداد کتاب ها با تعداد امانت همبستگی مثبت و بین تعداد کتاب ها با میانگین امانت همبستگی منفی وجود دارد. بین میانگین استفاده از کتاب ها در رده های موضوعی مختلف نیز تفاوت معنا داری وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده عدم توازن لازم در مجموعه کتابخانه عمومی بر حسب علایق مراجعان بوده، لذا تغییرات بنیادی در بخش انتخاب منابع، مدیریت مجموعه، ارزیابی و وجین و در کل نظام مجموعه سازی کتابخانه عمومی ضروری به نظر می رسد.

۱۹۵۱.

سخن سردبیر: برجام و مدیریت دانش و اطلاعات

نویسنده: غلامرضا فدایی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۱ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۸۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۴۱ تعداد دانلود : ۵۳۰

توافقنامه برجام «برنامه جامع اقدام مشترک» هسته ای حاصل تلاش چندین و چند ساله مسئولان سیاسی کشور در برابر ظلم و جنایت قدرت های جهانی به نام جامعه ملل، به تازگی شکل گرفته و منعقد شده است. اگر با این توافقنامه درست برخورد شود و مسئولان کشور مسئولانه با آن برخورد کنند علیرغم نارسائی هایی که در متن دارد امید است برای کشور صاحب خیر باشد و اگر غفلتی در آن صورت گیرد و اتحاد و یکپارچگی ملت از دست برود به قرارداد ترکمانچائی تبدیل می شود که آیندگان بر روی اثرات آن قضاوت خواهند کرد.

۱۹۵۲.

بررسی میزان رویت پژوهشگران ایرانی در شبکه های اجتماعی: موردکاوی اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمیده اسدی نادر نقشینه مریم نظری

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۹ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ 321 - 337

کلید واژه ها: رسانه اجتماعی شبکه اجتماعی علمی نشانه گذاری اجتماعی آلتمتریک رویت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۳۰

هدف: با توجه به استفاده فراگیر از شبکه های اجتماعی در عرصه های علمی پژوهشی، هدف این پژوهش بررسی میزان رویت پژوهشگران ایرانی در این شبکه ها است. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعه پیمایشی و روش بکار رفته در آن آلتمتریک – سنجش های مبتنی بر شبکه های اجتماعی- است. اعضای هیأت علمی دانشگاه تهران به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شدند و داده های پژوهش با جستجوی اسامی این پژوهشگران و استخراج مقالات آنها، در نمایه استنادی اسکوپوس و نیز جستجوی مقالات همان افراد در سه شبکه اجتماعی علمی سایت یو لایک، بیبسونومی و مندلی گردآوری شد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار اکسل و اس. پی. اس. اس. تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که همبستگی معناداری میان استنادها و نشانه گذاری های آثار پژوهشگران ایرانی وجود دارد. این ارتباط به ترتیب میزان همبستگی را، برای شبکه اجتماعی مندلی 801/0؛ برای شبکه اجتماعی سایت یو لایک 439/0 و برای شبکه اجتماعی بیبسونومی 241/0 نشان می دهد. به طور کلی می توان گفت به لحاظ آماری و با 99 درصد اطمینان، همبستگی معناداری میان استنادها و نشانه گذاری های آثار پژوهشگران مورد مطالعه در این پژوهش وجود دارد. این همبستگی برای شبکه اجتماعی مندلی در بالاترین سطح نسبت به دو شبکه اجتماعی سایت یو لایک و بیبسونومی قرار دارد

۱۹۵۳.

ارزیابی عملکرد خدمات به محققان کتابخانه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با استفاده از مدل سیرز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم سلامی راحله یگانه

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هجدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۶۹) 143 - 171

کلید واژه ها: ارزیابی عملکرد کتابداران محققان مدل سیرز کتابخانه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۱۵۱

هدف : هدف پژوهش حاضر، ارزیابی عملکرد تالارهای محققان کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با استفاده از مدل سیرز[3] است. روش : این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کتابداران و محققان در سه اداره (کتابخانه عمومی، اداره مخطوطات و اسناد و مطبوعات) کتابخانه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، شامل 14 کتابدار و نمونه ای به تعداد 83 نفر از محققان کتابخانه تشکیل می دهند. برای گردآوری داده ها بر اساس مدل سیرز از 6 پرسشنامه و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. یافته ها : میانگین رضایت شغلی، خودباوری و عملکرد شغلی کتابداران، در سطح بالاتر از متوسط و تعهد سازمانی در حد متوسط است. نتایج حاکی از کیفیت بالاتر از متوسط خدمات کتابخانه است که در نتیجه رضایت بالاتر از متوسط محققان را در بر دارد، اما این رضایت سبب وفاداری آنان به استفاده از خدمات کتابخانه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی نگردیده و وفاداری آنان کمتر از حد متوسط است. نتیجه گیری : از دیدگاه محققان، کیفیت خدمات و رضایت از خدمات در تالارهای محققان کتابخانه و مرکز اسناد حاکم است، اما وفاداری کمتر از حد متوسط است. همچنین، از دیدگاه کتابداران، مؤلفه های مربوط به «رضایت شغلی»، «خودباوری»، «عملکرد شغلی» و«تعهد سازمانی» نیز در حد بالایی وجود دارد. لذا در صورت ارتقای عملکرد بهینه هم در کتابداران و هم در سازمان کتابخانه ها و مرکز اسناد، امکان ایجاد وفاداری نیز در محققان به وجود خواهد آمد.

۱۹۵۴.

جریان دانش در شرکت های دانش بنیان پارک علم و فناوری دانشگاه تهران و ارائه مدل مفهومی

نویسنده: محمد حسن زاده مهتاب تیموری تابیه

منبع: مطالعات دانش شناسی سال اول بهار ۱۳۹۴ شماره ۲ 23 - 40

کلید واژه ها: جریان دانش پارک علم و فناوری دانشگاه تهران تسهیم دانش شرکتهای دانش بنیان مدل های جریان دانش

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۷۰۶ تعداد دانلود : ۲۸۹

هدف: پزوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل جریان دانش در شرکت های دانش بنیان پارک علم و فناوری دانشگاه تهران انجام شد. روش: در این پژوهش نظر 256 نفر از کارکنان شاغل در 30 شرکت دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران که دارای نیروی تمام وقت بیش از 4 نفر هستند، از طریق پرسشنامه، پیمایش شد. یافته ها: جریان دانش در شرکت های مورد پژوهش، به جز در مؤلفه مکانیزم های جریان دانش که دو نوع سنتی و دیجیتالی را مد نظر قرار داده بودند، در سایر مؤلفه ها (ورودی های دانش، میزان آگاهی کارکنان، فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، برنامه ریزی برای جریان دانش و اشتراک دانش) از وضعیت مطلوبی برخوردار نبودند. نتیجه گیری: به سبب بالاتر بودن میانگین ها از سطح متوسط وضعیت جریان دانش مناسب ارزیابی شد. در پایان, مدل مفهومی ایده آل برای نمایش جریان دانش ترسیم شد.

۱۹۵۵.

واکاوی سرمایه های فکری (انسانی، ساختاری و مشتری) در سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سجاد فخروی زهره میرحسینی زهرا اباذری

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هجدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۷۲) 55 - 74

کلید واژه ها: مدیریت دانش سرمایه فکری سرمایه انسانی سرمایه ساختاری سرمایه مشتری عملکرد سازمانی سازمان کتابخانه ها موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۲۷۳

هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین وضعیت سرمایه فکری در سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است. روش پژوهش: پژوهش از نوع توصیفی است و به روش «پیمایشی تحلیلی» انجام شده است. جامعه آماری شامل تمامی کارکنان دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکتری و همچنین کارشناسان مسئول سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به تعداد 106 نفر است . یافته ها: نتایج آزمون t تک نمونه ای نشان داد که وضعیت سرمایه فکری به طور معناداری در حدّ مطلوب نیست ( p< 0/05 ). نتایج آزمون تحلیل واریانس یک راهه نشان داد بین سرمایه فکری بر اساس سابقه خدمت ، میزان تحصیلات و سن، تفاوت معناداری وجود دارد. در ادامه، نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد بین کارکنان با گروه های سنّی متفاوت از لحاظ مؤلفه های سرمایه فکری در خرده مؤلفه سرمایه انسانی؛ بین کارکنان با سابقه خدمت متفاوت در خرده مؤلفه سرمایه مشتری؛ بین کارکنان با جنسیت متفاوت در خرده مؤلفه سرمایه انسانی، تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: کتابخانه آستان قدس رضوی در چشم انداز بیست ساله خود به دنبال غنی ترین و فعال ترین کتابخانه در منطقه و جهان اسلام است. ازاین رو، بهتر است به مقوله سرمایه فکری اهمیت بیشتری داده شود و برای بهبود عملکرد و نیل به وضعیت مطلوب، گام های مؤثرتری بردارند.

۱۹۵۶.

نقش شبکه های اجتماعی تخصصی وبی فارسی در اشتراک دانش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیرمهدی عنبری نجلا حریری

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۰۳

کلید واژه ها: شبکه اجتماعی اشتراک دانش وب 2 شبکه اجتماعی تخصصی شبکه اجتماعی ایرانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۳۷ تعداد دانلود : ۷۰۵

هدف: تعیین نقش شبکه های اجتماعی تخصصی وبی فارسی در اشتراک دانش میان کاربران این شبکه ها. روش/ رویکرد پژوهش: به روش پیمایشی تحلیلی و با استفاده از پرسشنامه 370 نفر از کاربران فعال 10 شبکة اجتماعی تخصصی وبی فارسی بررسی شدند. یافته ها: هدف اصلی کاربران از عضویت در شبکه ها آشنایی با سایر فعالان و متخصصان حوزه های مورد نظر است. به طور کلی، عملکرد شبکه های داخلی در رفع نیاز اطلاعاتی کاربران، ترغیب آنان به مشارکت در اشتراک دانش، جلب اعتماد و اطمینان آنها، تأثیر در ارتقای سطح دانش تخصصی، و نقش در افزایش تعاملات این کاربران، متوسط رو به پایین ارزیابی شد. کاربران بزرگ ترین مشکل موجود در شبکه های اجتماعی داخلی را اطلاع رسانی نامناسب و ناشناس بودن این شبکه ها اعلام کردند. نتیجه گیری: بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی تخصصی فارسی و اشتراک دانش، رابطة معنادار مثبتی وجود دارد. لازم است اطلاع رسانی لازم در مورد شبکه ها انجام شود و در عین حال، کیفیت خدمات شبکه های اجتماعی تخصصی وبی به حدی ارتقاء یابد که تمایل افراد به اشتراک دانش در این شبکه ها را افزایش دهد.

۱۹۵۷.

بررسی عوامل محتوایی و فرایندی مؤثر بر انگیزش کتابداران کتابخانه های عمومی فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: معصومه عبداللهی عبدالرسول جوکار جعفر ترک زاده راضیه شیخ الاسلامی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۱ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۸۳

کلید واژه ها: عوامل انگیزشی استان فارس عوامل فرایندی عوامل محتوایی کتابداران کتابخانه عمومی.

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۲۲ تعداد دانلود : ۹۰۱

هدف: این پژوهش با هدف بررسی نگرش کتابداران کتابخانه های عمومی فارس نسبت به عوامل محتوایی و فرایندی مؤثر بر انگیزه آنان انجام شد. روش: پژوهش از نوع کاربردی و روش آن پیمایشی است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه عوامل انگیزشی ایزدی (1390) است. جامعه آماری شامل تمامی کتابداران کتابخانه های عمومی استان فارس (227 نفر) است. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی، 144 نفر به عنوان نمونه تعیین شدند. داده ها با روش های آماری آزمون تی و تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: بین تأثیر عوامل محتوایی و فرایندی انگیزش از نظر کتابداران، تفاوت معنی داری وجود دارد. عوامل محتوایی که آغازگر رفتارند، نسبت به عوامل فرایندی که بر فرایند انگیزش تأکید دارند، از تأثیر بیشتری برخوردار است. عوامل محتوایی مؤثر به ترتیب شامل عوامل انگیزش- بهداشت، نظریه z، سلسله مراتب نیازها، و نیازهای سه گانه و عزت نفس هستند. همچنین عوامل فرایندی مؤثر به ترتیب اهمیت شامل عوامل مربوط به نظریه اسناد، برابری، تعیین هدف و ارزش- انتظار در یک رتبه، تقویت و یادگیری اجتماعی در یک رتبه، و در نهایت ارزیابی شناختی است. اصالت/ارزش: از مهم ترین مواردی که در یک سازمان باید توجه داشت، عامل انگیزه است. هر کارمند با توجه به ویژگی ها و تفاوت هایش نیازمند عوامل انگیزشی خاص خود می باشد. با بررسی عوامل انگیزشی مؤثر بر فعالیت کتابداران، می توان گامی در افزایش کارایی، بهبود رضایت شغلی و بالا بردن روحیه آنان برداشت.

۱۹۵۸.

ارزیابی کارآمدی گوگل پژوهشگر در بازیابی اطلاعات نویسندگان دارای شکل های گوناگون نام: بررسی ضریب بازیافت و دقت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شهربانو صادقی گورجی علی اکبر پوراحمد محسن حاجی زین العابدینی ثریا ضیایی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات گوگل پژوهشگر نویسندگان پر استناد نام های نویسندگان نگارش های مختلف نام نویسندگان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۸۳۳ تعداد دانلود : ۴۵۵

هدف: هدف این مقاله بررسی قابلیت و توانایی موتور جستجوی گوگل پژوهشگر در بازیابی اطلاعات و انتشارات نویسندگان پر استناد بر اساس هر نوع نگارش نام است. روش: این پژوهش از نوع کاربردی بود و به روش پیمایشی-توصیفی انجام شد. روش گردآوری اطلاعات از نوع میدانی و کتابخانه ای بود. جامعه نمونه شامل ۱۰ نویسنده پر استناد غیر ایرانی از ۵ رشته علمی بود که از طریق نمونه گیری غیر-احتمالی از سایت ""این-سایت"" انتخاب شدند. نتایج بازیابی انواع نگارش های نام هر نویسنده در گوگل پژوهشگر با سیاهه وارسی فهرست انتشارات وی مطابقت داده شد. برای هر نویسنده بر مبنای نگارش های مختلف نام به همراه استفاده از عملگر OR و محدودسازی با موضوع، ۱۲ متغیر جستجو در نظر گرفته شد که در این پژوهش از آن ها به عنوان متغیر یاد می شود. یافته ها: نتایج میانگین ضریب بازیافت ۱۲ متغیر (متغیرهای به کاررفته در جستجو) برای ۱۰ نویسنده نشان داد که تنها در ۴ مورد ضریب بازیافت بالاتر از سطح متوسط و در تمام متغیرها ضریب دقت پایین تر از سطح متوسط است. اولویت بندی میانگین ضریب بازیافت و دقت متغیرها با آزمون فریدمن نشان داد که هیچ متغیری در خصوص بازیافت و دقت بر دیگر متغیرها برتری ندارد. نتایج آزمون t استودنت مستقل برای سنجش ارتباط میان متغیرهای ۱-۶ (نگارش های مختلف نام بدون محدودسازی با موضوع) و ۷-۱۲ (نگارش های مختلف نام با محدودسازی موضوعی) نشان داد که در مورد بازیافت میان این دو دسته متغیر تفاوتی وجود ندارد اما ضریب دقت در متغیرهای ۱-۶ (بدون محدودسازی نام با موضوع) بالاتر از ترکیب و محدودسازی نام با موضوع است. به طورکلی نتایج حاصل، حاکی از آن بود که گوگل پژوهشگر در بازیابی نگارش های مختلف نام نویسندگان معمولاً به طور مطلوب عمل نمی کند

۱۹۵۹.

بررسی مشکلات جستجو و بازیابی تصاویر در موتورهای کاوش برگزیده مبتنی بر ویژگی های نگارشی زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: یعقوب نوروزی هدی هماوندی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلید واژه ها: زبان فارسی بازیابی اطلاعات شیوه نگارش موتور جستجو بازیابی تصویر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۷۲۸ تعداد دانلود : ۶۰۶

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین مشکلات جستجو و بازیابی تصاویر در موتورهای کاوش برگزیده مبتنی بر ویژگی های نگارشی زبان فارسی انجام شد. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است و برای پاسخ گویی به سؤالات پژوهش از روش ارزیابی با مشاهده مستقیم استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل سه موتور کاوش گوگل، یاهو و بینگ است. برای گردآوری داده ها، از سیاهه محقق ساخته استفاده شد و تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که موتورهای کاوش گوگل، بینگ و یاهو بسیاری از ویژگی های نوشتاری و معنایی زبان فارسی را در هنگام جستجو و بازیابی تصاویر نادیده می گیرند. همچنین مشکلات مربوط به نگارش واژگان مشتق، مشتق- مرکب، انواع جمع های فارسی و مکسر عربی، همزه بدون کرسی و استفاده از زبان محاوره در بخش نوشتاری؛ و چند معنایی در بخش معنایی از مشکلات عمده زبان فارسی در جستجو و بازیابی تصاویر از این موتورهای کاوش به شمار می آیند. به علاوه، در بخش معنایی و نوشتاری، قابلیت های گوگل در انطباق با زبان فارسی نسبت به همتایانش بیشتر است.

۱۹۶۰.

شبکه هم نویسندگی مؤسسات در مقاله های علم اطلاعات و دانش شناسی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدامین عرفان منش هما ارشدی

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۹ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ 79 - 99

کلید واژه ها: تحلیل شبکه های اجتماعی شبکه هم نویسندگی علم اطلاعات و دانش شناسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۳۵

هدف: پژوهش حاضر به ترسیم و بررسی شبکه هم نویسندگی دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی در 1351 مقاله منتشرشده در 7 مجله علمی پژوهشی حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی ایران طی سال های 1387 تا 1391 می پردازد. روش پژوهش:این پژوهش با رویکرد علم سنجی و تحلیل شبکه های اجتماعی انجام گرفته و در آن ساختار شبکه هم نویسندگی مؤسسات در مقاله های علم اطلاعات و دانش شناسی ایران با استفاده از شاخص های کلان تحلیل شبکه ها مانند تراکم، اتصال، ضریب خوشه بندی، مؤلفه های شبکه، میانگین فاصله و قطر شبکه بررسی شده است. از سوی دیگر برای بررسی عملکرد هر یک از مؤسسات دارای تألیف در شبکه، شاخص های خرد تحلیل شبکه ها مانند مرکزیت درجه، مرکزیت بینیت، مرکزیت نزدیکی، بردار ویژه، تعداد گره های مجاور و همچنین شاخص تولید استفاده شده اند. ترسیم و تحلیل شبکه با استفاده از نرم افزار یو.سی.آی.نت انجام گرفته است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که بیشتر مقاله های علم اطلاعات و دانش شناسی مورد بررسی (8/68 درصد) به صورت مشارکتی منتشر شده اند و مشارکت میان دو پژوهشگر مهم ترین الگوی همکاری در مقاله های مذکور بوده است (22/45 درصد). همچنینهمکاری بین سازمانی (4/63 درصد) بیشتر از سایر انواع مشارکت های علمی از سوی پژوهشگران علم اطلاعات و دانش شناسی کشور استفاده می شود. شبکه هم نویسندگی مؤسسات در مقاله های علم اطلاعات و دانش شناسی ایران از تعداد 218 گره و 1002 پیوند تشکیل شده است. با در نظر گرفتن تمامی شاخص های مرکزیت و تولید، می توان از دانشگاه های تهران، شهید چمران اهواز، فردوسی مشهد، اصفهان، آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، آزاد اسلامی واحد همدان و کتابخانه ملی ایران به عنوان مرکزی ترین مؤسسات در شبکه هم نویسندگی مقاله های علم اطلاعات و دانش شناسی ایران نام برد. همچنین شبکه مذکور با دارابودن شاخص تراکم معادل 019/0 انسجام کمی دارد. اصالت پژوهش: ترسیم شبکه همکاری علمی میان مؤسسات دارای تألیف در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی، نمایی از دانشگاه نامرئی پژوهشگران این حوزه به دست می دهد که شاید از سوی این مؤسسات برای برنامه ریزی همکاری های آینده استفاده شود.

درخت حوزه‌های تخصصی