کتابخانه های عمومی مشهد

هدف: هدف اصلی این پژوهش سنجش نیاز های آموزشی کتابداران متخصص و غیرمتخصص کتابخانه های عمومی مشهد و بررسی نقش تجربه در نوع و ترتیب این نیاز ها است. روش: این پژوهش کاربردی با روش پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش همه کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی مشهد بودند که از میان آنها ۱۴۰ نفر با روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته با ۵۷ گویه جمع آوری شد. یافته ها: نیاز های آموزشی کتابداران متخصص به ترتیب مرجع شناسی و ارائه خدمات، فناوری اطلاعات، سازماندهی، مهارت های سواد اطلاعاتی، و مجموعه سازی است. نیاز های آموزشی کتابداران غیر متخصص به ترتیب فناوری اطلاعات، مرجع شناسی و ارائه خدمات، مهارت های سواد اطلاعاتی، مجموعه سازی، و سازماندهی است. نیاز کتابداران متخصص در حیطه سازماندهی نسبت به کتابداران غیر متخصص بیشتر است. میزان سابقه در نیاز های آموزشی کتابداران نقشی نداشت، تنها در مورد کتابداران غیر متخصص میزان سابقه در نیاز آموزشی مرجع شناسی و ارائه خدمات تفاوت ایجاد کرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی پایگاه اطلاعاتی نمایه نشریات درراستای غنا بخشیدن به خدمات اطلاعاتی کتابخانه های عمومی و ارزیابی میزان رضایت و استفاده کاربران از تعامل با آن انجام گرفته است. جامعه پژوهش: جامعه اول پژوهش تمامی کتابداران کتابخانه های عمومی مشهد بود. جامعه دوم، اولین 10 کاربرآشنا با پایگاه نمایه بودند که به 21کتابخانه عمومی شهر مشهد مراجعه کردند. جامعه سوم، تمامی جستجوهای انجام شده طی بازه زمانی دو ماهه در پایگاه نمایه نشریات بود که در 9 کتابخانه عمومی شاخص از نظر استفاده در 3 منطقه متفاوت جمعیتیِ شهر مشهد، انتخاب گردید. نوع پژوهش: نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش به 2 بخش تقسیم گردید: 1) استفاده از روش مشاهده غیرمداخله گرایانه که با کمک نرم افزار snagit نسبت به ضبط رکوردهای جستجو شده و تجزیه و تحلیل آنها اقدام شد.2) بخش دوم پیمایشی از نوع توصیفی است که از دو پرسش نامه کاربران وکتابداران برای گردآوری داده ها استفاده گردید. پاسخهای کاربران، کتابداران و پاسخهای ضبط شده با نرم افزارsnagit در قالب هفت فرضیه پژوهش، تحلیل شد. یافته های پژوهش: کاربران با هدایت کتابداران یا همکاران، از وجود پایگاه نمایه نشریات آگاه شده اند؛ هدف از مر اجعه به پایگاه، بازیابی مطالب برای پژوهش در دست اجراست؛ بیشترین جستجوها، جستجوی موضوعی هستند؛ مجله های علمی - پژوهشی بیشتر از مجله های عامه پسند مورد مراجعه قرار می گیرند؛ کاربران از دستیابی آسان به محتوای پایگاه نمایه رضایت دارند؛ نقاط قوّت پایگاه از نقاط ضعف آن بیشتر است؛ تنها 1% از مقاله هایی که بازیابی می شوند، عملاً مورد استفاده قرار می گیرند. آشنایی کتابداران با پایگاه نمایه نشریات بسیار کمتر از آشنایی آنها با اینترنت و رایانه است. 70% کتابداران برای رفع نیازهای اطلاعاتی خود و کاربران، اینترنت را به پایگاه نمایه ترجیح می دهند. کتابداران خود را ملزم به استفاده از پایگاه نمایه می دانند. کتابداران برای استفاده از پایگاه نمایه، به آموزش نیاز دارند؛ 71% کتابداران اعلام کردند استفاده از پایگاه نمایه در آینده بیشترخواهد بود. همه کتابداران انجام تغییرات در پایگاه نمایه را ضروری دانستند و آن را جایگزینی کامل برای همه مجله های چاپی کتابخانه های عمومی نشناختند. عمده ترین نقاط ضعف پایگاه از دید کتابداران به ترتیب در شاخصهای 1) امکانات نمایش 2) محتوا 3) امکانات جستجو. و در بیان نقاط قوّت پایگاه به ترتیب شاخصهای 1) دسترسی آسان به منابع و 2) پوشش موضوعی، ذکرشده است.