حدیث و علوم حدیث

چکیده از جمله قواعد فلسفی در باب علیت، قاعده معروف «الواحد» است که با اصل سنخیت علت و معلول ارتباط تنگاتنگ دارد. در منظر بسیاری از حکیمان، این قاعده بدیهی تلقی شده، در عین این که از منظر برخی با اشکال‏ها و پرسش‏های جدّی در خصوص قلمرو آن روبه‏رو شده است، از جمله این‏که: قاعده الواحد با فاعلیت و قدرت مطلقه الهی تعارض دارد، به‏گونه‏ای که برخی علیت الهی را از شمول قاعده خارج کرده‏اند. این مقاله ضمن تبیین اصل قاعده و قلمرو آن، به اشکال محدودیت قدرت الهی پرداخته و پاسخ حکیمان را در این خصوص نقد و تحلیل می‏کند و سرانجام به این نتیجه می‏رسد که نه تخصیص در قاعده عقلی «الواحد» صحیح است و نه محدودیت در قدرت مطلقه الهی رواست، بنابراین، هیچ تناقضی میان مفاد قاعده الواحد و براهین دالّ بر اطلاق فاعلیت الهی وجود ندارد.

۱۴۸.

نقش معلم در تربیت و زندگى انسان

نویسنده: محمد سلیمانی

منبع: نشریه پاسدار اسلام ۱۳۸۶ شماره ۲۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 688

۱۴۹.

«توسّل» از نگاه فریقین(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: فداحسین عابدی

منبع: طلوع ۱۳۸۳ شماره ۱۰ و ۱۱

کلید واژه ها: اهل بیت اهل سنت روایات فریقین الوسیله توسل آیات ابن‌تیمیه مراغی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر قرآن و تفسیر در روایات

تعداد بازدید : 649

واژه «توسل» دوبار در قرآن آمده است. این واژه به معنای تقرب جستن، منزلت جستن و نزدیک شدن به غیر توسط چیزی، به کار رفته است. با ژرف‌نگری در منابع اسلامی به این نتیجه می‌رسیم که توسل انواع فراوانی دارد. بعضی از انواع توسل، به اتفاق همه دانشمندان اسلام جایز، بعضی از آن ممنوع و حرام و بعضی دیگر مورد اختلاف است. توسل به حق نبی، توسل به آثار نبی و توسل به دعای نبی و اولیای الهی بعد از حیات، از انواع اختلافی است. از روایات اسلامی استفاده می‌شود که توسل جستن به ذات نبی و آثار آن حضرت و اولیای الهی هیچ اشکالی ندارد. از زمان صدر اسلام نیز سیره صحابه، تابعین و مسلمانان همین بوده است؛ ولی در قرون بعد، افرادی از جمله ابن‌تیمیه این امر را ممنوع اعلام کردند که شکاف بزرگی بین مسلمانان ایجاد شد. محمدبن‌عبدالوهاب نیز در قرن دوازدهم آن را تشدید نمود و این مسئله باعث اختلاف میان مسلمانان شد.

۱۵۰.

ائمه(علیهم السلام) و رازدارى

نویسنده: حسن عاشوری لنگرودی

منبع: فرهنگ کوثر ۱۳۸۹ شماره ۸۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 873

۱۵۱.

عدالت محورى در قرآن و حدیث‏

نویسنده: غلامرضا گلی زواره قمشه ای

منبع: نشریه پاسدار اسلام ۱۳۸۵ شماره ۲۹۸

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 689

۱۵۲.

خطبه غدیریه امام على(ع)

نویسنده: محمد فاکر میبدی

منبع: علوم حدیث ۱۳۷۶ شماره ۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 881

۱۵۳.

تعلیم و تربیت هدف اصلی حکومت امام علی (علیه السلام)(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: محمدحسین پژوهنده

منبع: اندیشه حوزه ۱۳۸۰ شماره ۲۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 121

۱۵۴.

سیمای اخلاقی امام باقر(ع)

نویسنده: ابوالفضل هادی منش

منبع: فرهنگ کوثر ۱۳۸۴ شماره ۶۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 182

۱۵۵.

کیفیت صلوات از نگاه فریقین(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: محمدحسن زمانی

منبع: طلوع ۱۳۸۲ شماره ۶

کلید واژه ها: کیفیت صلوات روایات آل محمد فریقین

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات

تعداد بازدید : 903

«صلوات» از شعارهای مشترک کل امت اسلامی است که قرآن کریم صراحتاً به آن دستور داده است. اما متاسفانه کیفیت عبارت این شعار در بین دو فرقه بزرگ اسلامی مورد اختلاف قرار گرفته است. ضرورت اتحاد امت اسلامی اقتضا می‌کند که دو فرقه در این زمینه هم به وحدت نظر برسند. وجود دهها روایت و حدیث نبوی که راهنمای کیفیت صلوات است در حل این اختلاف نقش عمده دارد. تبیین این امر نیز از رسالتهای روحانیت و محققان و مؤلفان شیعه است، به ویژه اگر این احادیث از کتب خود اهل سنت جمع‌آوری و تدوین گردد. مقاله حاضر اقدامی است در همین زمینه و برای تحقق همین هدف. این نوشتارگامی ابتدایی و شایسته تکمیل از سوی دیگر محققان است. امید است برای جویندگان و پژوهشگران معارف حقیقی اسلام مؤثر افتد.

۱۵۶.

اهمّیت و جایگاه عاقبت بخیرى در اسلام‏

نویسنده: سید جواد حسینى

منبع: نشریه پاسدار اسلام ۱۳۸۷ شماره ۳۱۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 337

۱۵۷.

سیری در سیره نبوی

نویسنده: مهدی یاقوتیان

منبع: بینات ۱۳۸۵ شماره ۵۲

کلید واژه ها: شهید مطهری سیره آیات قرآن پیامبر گرامی گزارش‌های ساختگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 716

آقای عبدالعظیم کریمی کتابی نوشته است به نام «تربیت چه چیز نیست؟»،این مقاله البته به این مسئله پرداخته که «سیرهٔ نبوی چه چیز نیست؟» و مواردی که در کتاب‌ها(اختصاصاً آثار شهید مطهری) به عنوان سیره و صیرت پیامبر گرامی بیان شده،موارد ارزیابی قرار گرفته و نتیجه‌گیری شده که معیار شناخت سیرهٔ پیامبر بزرگار،خرد،آیات قرآن و روایات موافق آیات است.

۱۵۸.

بررسی تطبیقی تاریخ پیدایش انسان در زمین از نظر علم و آموزه های قرآنی و حدیثی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدعلی دولت علی افضلی

منبع: پژوهش های علم و دین سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلید واژه ها: انسان جنّ آدم (ع) نسناس میمون های انسان نما انسان های میمون نما

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 763 تعداد دانلود : 641

در این مقاله به دنبال یافتن راه کاری مناسب برای توجیه صحیح یافته های علمی پیرامون زیست انسان در زمین و موجودات پیش از آدم (ع) در آموزه های قرآن و عترت هستیم. روش تحقیق در این مقاله توصیفی و از گونه تحلیل اسنادی و کتاب خ انه ای است و یافته های زیست شناسی را با استناد به اطلاعات گردآوری شده از آیات و روایات ارزیابی کرده ایم. یافته های باستانی حاکی از آن است که، پیش از انسان های کنونی، دو نوع از موجودات انسان گونه، یعنی نئاندرتال ها و کرومانیون ها، در زمین می زیسته اند که ده ها هزار سال پیش نسل آن ها منقرض شده است. در روایات نیز از سویی به طور کلی از وجود دو گونه جنّ و نسناس پیش از انسان صحبت به میان آمده و، از سوی دیگر، حاکی از وجود هفت گروه از موجودات انسان گونه در زمین است. شاید بتوان نئاندرتال ها و کرومانیون ها را دو گونه از نسناس به شمار آورد. ضمن آن که، بر اساس مطالعات تاریخی و پژوهش های علمی، هبوط آدم (ع) که پدر انسان های کنونی است به زمین در محدوده زمانی کم تر از 10 هزار سال پیش رخ داده است و هیچ گونه ارتباط فیزیکی میان آدم (ع) و موجودات پیش از او وجود ندارد؛ بنابراین نظریه تکامل درباره آدم (ع) و نسل او صدق نمی کند.

۱۵۹.

رفاه و آسایش در عصر ظهور

نویسنده: مرکز فرهنگ و معارف قرآن

منبع: نشریه پاسدار اسلام ۱۳۸۶ شماره ۳۰۹

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 645

۱۶۰.

نگاه نهج‏البلاغه به نوجوانان

نویسنده: سید حسن قریشی کرین

منبع: فرهنگ کوثر ۱۳۸۲ شماره ۵۹

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 480

درخت حوزه‌های تخصصی