زبان شناسی

نمایش ۱٬۳۶۱ تا ۱٬۳۸۰ مورد از کل ۹٬۴۷۶ مورد.

۱۳۶۱.

گوناگونی معنایی واژه «سخن» در شاهنامه فردوسی و تطبیق آن با متون فارسی میانه زردشتی

نویسنده: ندا اخوان اقدم

منبع: پژوهشنامه فرهنگ و زبان های باستانی سال دوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳) 273 - 292

کلید واژه ها: سخن فردوسی شاهنامه فردوسی متون پهلوی معناشناسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۷۱

شاهنامه فردوسی یکی از مهم ترین و ماندگارترین آثار حماسی ایران و جهان است و این ارزش و اعتبار آن تنها نتیجه آرایش صحنه ها و ارائه تصویر مناسب با موضوع و صور حسی خیال نیست، بلکه گزینش کلمات و ترکیبات به کار رفته در جملات در ماندگاری این اثر به عنوان یکی از شاهکارهای ادبی جهان نقش به سزایی بازی کرده است. از اینرو طرح این پرسش که اساساً «سخن» و کلام در دیدگاه او چه جایگاه و معنایی داشته بی سبب نیست. این جستار در نظر دارد تا معنای واژه «سخن» را در شاهنامه فردوسی مورد بررسی قرار دهد. به نظر می رسد که فردوسی در معناهای مختلفی از واژه «سخن» استفاده کرده است و این خود نشان از اهمیت و جایگاه کلام و «سخن» نزد فردوسی دارد. اما این پرسش مطرح است که آیا برخی از این معناها با مفاهیم همین واژه در متون پهلوی مطابقت دارند یا خیر. به همین منظور علاوه بر بررسی معنای «سخن» در شاهنامه به بررسی معناهای در نظر گرفته شده برای این واژه در متون فارسی میانه زردشتی نیز پرداخته خواهد شد. از سوی دیگر به سبب اهمیتی که کلام و «سخن» در اندیشه فردوسی دارد ردپای این اهمیت در اندیشه ایران باستان نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این مقاله برای رسیدن به اهداف خود از روش توصیفی و تحلیل تطبیقی بهره خواهد برد و تلاش دارد تا با رویکرد معنی شناسی، معناهای گوناگونی را که برای واژه «سخن» در شاهنامه و متون پهلوی در نظر گرفته شده است مورد بررسی قرار دهد.

۱۳۶۲.

Teachers' Rating Criteria for Classroom Oral interviews as Influenced by their First Languages and Educational Backgrounds(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی صیادی سید محمد علوی حسین کریمی

منبع: Teaching Language Skills (JTLS), Volume ۴۰, Issue ۲, Spring ۲۰۲۱ 161 - 192

کلید واژه ها: classroom assessment speaking rating criteria native teachers Non-native teachers educational background

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۲۵۰

The current study attempted qualitatively to explore and compare the qualities that native and Iranian English teachers (with and without related educational backgrounds) attend to while rating their students' oral productions in the classroom context. In doing so, the perceptions of 19 native English teachers (9 graduates in TEFL and 10 graduates in other majors) along with 18 Iranian English teachers (10 graduates in TEFL and 8 graduates in other majors) were sought through semi-structured interviews. The data were collected after the outbreak of Coronavirus (COVID-19) disease in 2020, which gave the researchers no choice but to look for haphazard cases with specific features in social networks. The recorded interviews were analyzed attentively through content analysis. The findings indicated that although all native and non-native respondents focused intensively on the structural features of language in general while rating oral interviews, they had notably different views regarding some sub-features within each category. Further results showed that the native and non-native TEFL-graduate teachers, unlike their peers with unrelated educational backgrounds, also gave credits to several message-based and pragmatic aspects of oral production. The findings have practical implications for researchers, pre-service and in-service teachers, and teacher educators.

۱۳۶۳.

ساخت اضافه در کردی: رویکردی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رحمان ویسی حصار مسعود دهقان

منبع: جستارهای زبانی دوره دوزادهم بهمن و اسفند ۱۴۰۰ شماره ۶ (پیاپی ۶۶) ۲۳۰-۱۸۷

کلید واژه ها: ساختِ اضافه کردی دستور شناختی ضمیر موصولی عنصر اضافه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۲۳

پژوهش حاضر قصد دارد تا براساس رویکرد شناختی به بررسی ساخت اضافه در کردی سورانی بپردازد. ماهیت روش شناسی این پژوهش، توصیفی تحلیلی بوده و داده ها از گویش کردی سورانی و از طریق مصاحبه با گویشوران گردآوری شده اند و اصالت داده ها نیز موردتأیید گویشوران این گونه از زبان کردی است. گفتنی است که ساخت اضافه نوعی رابطه ذاتی و نسبتی بین دو عنصر گذرا و پایا ایجاد می کند که حاوی نوعی قرابت مفهومی هستند. در این ساخت یکی از عناصر به منزله نقطه ارجاع عمل می کند تا جایگاه عنصری دیگر (عنصر مقصد) در ساخت براساس آن مشخص شود. به عبارت دیگر، عنصر پایا به مثابه نقطه ارجاع، مسیری شناختی را برای دسترسی ذهنی به عنصر گذرا به منزله عنصر مقصد فراهم می سازد. یافته ها نشان داد که ساخت اضافه، محصول نوعی دستوری شدگیِ ضمیر موصولی HYA است که نقش کهن آن بازنمایی ارتباط ذاتی مفهومی بین عناصر دخیل در رابطه ای مفهومی مندرج در یک جمله مرکب بوده است. این ضمیر موصولی طی فرایند دستورشدگی به نمایه ای نسبتی تحول یافته، تا رابطه ای ذاتی و نامتقارن را میان دو عنصر متجانس در یک گروه (اسم+اضافه+اسم، اسم+اضافه+صفت، اسم+اضافه+حرف اضافه، اسم+اضافه+فعل اسمی شده) یا در یک بند (اضافه محمولی، اضافه مبتداساز) مفهوم پردازی کند. همچنین، نتایج نشان داد که عنصر اضافه این ارتباط نامتقارن را بین عناصر در سطوح متفاوت زبانی به خوبی نمایه سازی می کند.

۱۳۶۴.

نقش استعاره های مفهومی در پدیده های اقتصادی از منظر اقتصاد رفتاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: هدی پناهی نژاد فرزانه صفوی منش مهدی پورمحمد عذرا جهانی تابش نرگس حاجی ملادرویش

منبع: جستارهای زبانی دوره دوزادهم بهمن و اسفند ۱۴۰۰ شماره ۶ (پیاپی ۶۶) ۳۳۷-۲۹۹

کلید واژه ها: استعاره های مفهومی اقتصاد رفتاری سوگیری ارزش گذاری غیرمنطقی سوگیری برچسب زدن سوگیری جایگزینی ارزش های بازاری با ارزش های اجتماعی نگاشت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۱۵۵

هدف از مطالعه حاضر بررسی نقش استعاره های مفهومی منتج از سوگیری های اقتصاد رفتاری بود. به این منظور، به طور خاص، ارزش گذاری غیرمنطقی، برچسب زدن و جایگزینی ارزش های بازاری با ارزش های اجتماعی در تصمیم خرید (حداکثر میزان پرداختی( و فروش (حداقل میزان دریافتی) شرکت کنندگان موردبررسی قرار گرفت. برای استخراج استعاره های مفهومی مذکور، در فاز اول این پژوهش نتایج مطالعات میدانی را بر روی یک گروه 30 نفره بررسی کردیم و سپس با بهره گیری از روش نیمه آزمایشی، میزان اثرگذاری این استعاره ها بر 30 شرکت کننده دیگر را در دو مرحله آزمایش موردمطالعه قرار دادیم. تحلیل واریانس داده های به دست آمده از این مطالعه نشان داد که استعاره های مفهومی بر تصمیم خرید و فروش شرکت کنندگان تأثیری نمی گذارد. باوجوداین، در رفتار خرید، استعاره های مفهومی منتج از ارزش گذاری غیرمنطقی بیشتر از سایر سوگیری ها اثرگذار هستند و در رفتار فروش، استعاره های مفهومی جایگزینی ارزش های بازاری با ارزش های اجتماعی، نسبت به سایر سوگیری ها اثرگذار هستند. نتایج این مطالعه نشان داد که سه قاعده رفتاری مذکور که سعی در پیاده سازی آن ها از طریق تولید استعاره های مفهومی مرتبط داشتیم، نتوانستند بر تصمیم خرید یا فروش شرکت کنندگان اثر معنادار بگذارند، در عین حال اثر قواعد اقتصاد رفتاری مذکور در تصمیمات خرید و فروش متفاوت بوده است.

۱۳۶۵.

کاربست معناشناسی تاریخی در تحلیل معنای شیطان و ابلیس در قرآن کریم و نقد آرای لغت شناسان کلاسیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه آبادی فتحیه فتاحی زاده

منبع: جستارهای زبانی دوره دوزادهم بهمن و اسفند ۱۴۰۰ شماره ۶ (پیاپی ۶۶) ۵۶۵-۵۳۳

کلید واژه ها: شیطان ابلیس قرآن ریشه شناسی دشمن لغویان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۲۶

دو مفهوم شیطان/ابلیس از مهم ترین مفاهیم قرآنی به شمار می آیند و نقشی مهم در نظام هدایت/ اضلال ایفا می کنند؛ نظامی که می توان آن را هدف اصلی از ارسال پیامبران و نزول قرآن دانست. ارائه مفهومی ناصحیح یا غیردقیق می تواند درک ناصحیحی از عملکرد و نقش شیطان/ ابلیس در این نظام به دنبال داشته باشد. این پژوهش تلاش می کند با بهره گیری از ریشه شناسی به منزله شاخه ای از زبان شناسی تاریخی و توجه به بافت زبانی قرآن، تبیین دقیقی از این دو مفهوم ارائه و آراء لغت شناسان کلاسیک را بررسی کند. مشاهده شد واژه شیطان از میان دو مصدر پیشنهادی لغت شناسان به صورت شطن و شاط، از شطن به معنای دشمنی، رقابت و آشوب برگرفته از سحر مشتق شده است، ولی لغت شناسان با وجود تأکید بر شطن به منزله مصدر اشتقاق، بر معنای ریشه شط انحراف و کجی تأکید کرده و تمرکز معنی را بر وضعیت خود شیطان از نظر هدایت یافته یا گمراه بودن قرار داده اند. باهم آیی واژگانی در معانی دشمنی، اختلاف افکنی، ایجاد مانع و جادو با این واژه در قرآن نتایج مطالعات ریشه شناسی را تأیید می کند و نشان می دهد تمرکز معنا بر تأثیر شیطان بر هدایت یا گمراهی بشر است و نه وضعیت خود او. درمورد واژه ابلیس لغت شناسان دو نظریه اشتقاق از ماده بلس به معنای ناامیدی و وام واژگی در معنای مخلوط و مفتش را بیان کرده اند. بررسی ها وام واژگی را به شکلی متفاوت تأیید می کند؛ ابلیس نه مرتبط با معانی مخلوط و مفتش بلکه واژه ای یونانی در معنای اصلی دروغ گو و اسم خاص برای یکی از افراد شیطان است.

۱۳۶۶.

بررسی تأثیر داستان های اجتماعی دیداری و شنیداری و تمرین های کاربردشناختی بر بهبود مهارت های ارتباطی کلامی و غیرکلامی کودکان دارای اُتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم امانی بابادی مریم سادات غیاثیان بهمن زندی حوریه احدی

منبع: جستارهای زبانی دوره دوزادهم بهمن و اسفند ۱۴۰۰ شماره ۶ (پیاپی ۶۶) ۷۴۰-۷۰۷

کلید واژه ها: اختلال طیف اتیسم داستان های اجتماعی تمرین های کاربردشناختی زبان ارتباط کلامی و غیرکلامی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۱۸۴

اختلال طیف اُتیسم همواره با اختلال کاربردشناختی زبان همراه است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر داستان های اجتماعی دیداری و شنیداری و تمرین های کاربردشناختی بر بهبود مهارت های ارتباطی کلامی و غیرکلامی کودکان دارای اُتیسم انجام شده است. این پژوهش از نوع کار آزمایی بالینی با طرح پیش آزمون پس آزمون است. آزمودنی ها با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند که شامل 19 کودک 7 تا 9 ساله دارای اختلال طیف اُتیسم سطح یک (نیاز به نظارت و حمایت) بود. آن ها برنامه مداخله ای را طی 18 جلسه انفرادیِ 45 الی 60 دقیقه، به شکل سازمان یافته دریافت کردند. یافته های پژوهش بیانگر این بود که برنامه مداخله ای به کار رفته، مهارت های کاربردشناختی این کودکان را ارتقا داده و بر خرده مقیاس های مربوط به مهارت های کاربردشناختی در پرسش نامه چک لیست ارتباطی بیشاپ (1998) تأثیر مثبت داشته است (05/0 >p ). براساس نتایج به دست آمده داستان های اجتماعی دیداری و شنیداری محقق ساخته و تمرین های کاربردشناختی در این داستان ها، بر بهبود مهارت های ارتباطی کلامی و غیرکلامی کودکان دارای اُتیسم مؤثر بوده است.

۱۳۶۷.

ماجرای پایان ناپذیر «فعل مرکب»: درآمدی به مفهوم شناسی و اصطلاح شناسی فعل غیر بسیط در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجتبی منشی زاده احسان چنگیزی بابک شریف

منبع: پژوهش های زبان شناسی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۵) 217 - 236

کلید واژه ها: فعل مرکب محمول انضمام ترکیب فعل سبک

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۱۲۳

بخش وسیعی از نوشتگان موجود درباره «فعل مرکب» در زبان فارسی به تعیین مصادیق این اصطلاح اختصاص یافته است. با این حال، پس از قریب به چهار قرن از شناسایی این ساخت در زبان فارسی، هنوز پژوهشگران بر سر تعریف یا تلقی واحدی از آن به اجماع نرسیده اند. در نوشتار پیش رو بر آنیم تا نشان دهیم این اختلاف نظر بیشتر ریشه اصطلاح شناختی دارد تا مفهوم شناختی. بدین منظور پس از مرور آراء عمده نویسندگان درباره زنجیره های موسوم به «فعل مرکب»، این زنجیره ها را بر اساس تعاریف مقبول نزد زبان شناسان از دو مفهوم «فعل» و «مرکب» مورد ارزیابی قرار داده و نشان می دهیم که اولاً «فعل» بودنِ آنها چندان وجهی ندارد و ثانیاً مشکل بتوان همه آنها را «مرکب» (به مفهوم ترکیب ساخت واژی) محسوب نمود. در پایان پیشنهاد کرده ایم که همه این ساخت ها را می توان تحت مقوله «محمول مرکب» (معنایی یا دستوری) گنجاند و بدین ترتیب به اتفاق نظر نزدیک شد.

۱۳۶۸.

Negotiated Syllabus and Undergraduate Students Reading Comprehension and Oral Production Ability: Teachers’ and Learners’ Perspectives(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی پاکدامن گودرز علی بخشی عبدالله برادران

منبع: Iranian Journal of Applied Language Studies,Vol ۱۳, No. ۲, ۲۰۲۱ 1 - 18

کلید واژه ها: negotiated syllabus Reading Comprehension oral production learners perspectives

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۲۷

The negotiated syllabus, also known as a learner-centered and process-oriented syllabus, was introduced as an alternative to a pre-determined syllabus a couple of decades ago. The review of the related studies shows the number of studies in the use of negotiated syllabus in English language teaching is scanty. This study aimed at delving into the impacts of the negotiated syllabus on undergraduate students’ reading comprehension, oral production, and the participants’ perspectives about the syllabus. A mixed-methods research design was employed. Data were collected through researcher-developed tests and an interview checklist. The quantitative section analyzed through independent samples-tests (p=0.05) verified that the negotiated syllabus had a significant effect on the experimental mean scores regarding reading comprehension and oral ability production. In addition, results of the qualitative phase indicated that the use of negotiated syllabus, despite some learner, teacher, and institute-related constraints, has some pedagogical advantages. In light of the results, teachers are recommended to minimize the limitations and implement the negotiated syllabus in teaching English programs to optimize the language learners’ motivation and language achievement.

۱۳۶۹.

واکاوی زبان شناختی گونهای ناواژه سازی نادر در کودکان: یک پژوهش موردی کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرشته مؤمنی

منبع: علم زبان سال هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۳ 255 - 282

کلید واژه ها: نئولوژیسم ناواژه سازی واژه مانندسازی شمایلگونگی انگیختگی زبانی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۵۲

بااینکه ناواژه سازی پدیده ای مهم در جریان رشد زبانی کودک است و نخستین کوشش او در کاربرد ویژگی «آفرینندگی» زبان به شمار می آید، تاکنون در مطالعات نادیده گرفته شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی گونه ای کمیاب از نوواژه سازی کودک، با تأکید بر انگیختگی زبانی است. شیوه مطالعه توصیفی تحلیلی است و در آن، داده های ناواژه ها از گفتار خودانگیخته 8 کودک 20ماهه تا چهارساله، با همکاری مادران، در بیش از یک سال پیمایش گردآوری شده است. یافته ها نشان می دهند که نه تنها انگیختگی در ساخت نام آوا و ناواژه هایی که نشانه های شمایلی تلقی می شوند می تواند نقش داشته باشد، بلکه قواعد واجی زبان مادری در ناواژه سازی کودک نیز می تواند تحت تأثیر انگیختگی زبانی نقض شود. افزون بر این، از جنبه شناختی، مفاهیم پیچیده تر ساختار واجی پیچیده تری پیدا می کنند. ازآنجاکه این نوع ناواژه سازی دارای ساختاری کاملاً نو و بدون زمینه زبانی از فرایند ابداع است، ناواژه ها فاقد ریشه و تکواژهای اشتقاقی هستند؛ گرچه کودک برخی از آنها را در جایگاه پایه فعل قرار می دهد و با همکردی از واژگان زبان، با آنها فعل مرکب می سازد.

۱۳۷۰.

استعاره های مفهومی و کارکردهای آن ها در گفتمان سیاسی دولت تدبیر و امید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: گلناز غفوری صالح فروغ کاظمی

منبع: علم زبان سال هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۳ 305 - 333

کلید واژه ها: استعاره استعاره مفهومی دیدگاه لیکاف و جانسون گفتمان سیاسی دولت تدبیر و امید

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۸۸

به کارگیری استعاره به عنوان راهبردی زبانشناسی، دیری است که موردتوجه سیاستمداران در سراسر دنیا قرار گرفته است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی کارکرد استعاره مفهومی از دیدگاه لیکاف و جانسون (1980) در سخنرانی های سه تن از اعضای دولت تدبیر و امید آقایان روحانی، جهانگیری و ظریف است. مسئله اصلی پژوهش آن است که نشان دهد استعاره های مفهومی چگونه در کلام این مقامات سیاسی نمود یافته و کارکرد آنها در جهت سازمان دهی واقعیت های سیاسی چگونه قابل تبیین است. بدین منظور داده ها را به شیوه کتابخانه ای گردآوری و به روش تحلیلی مورد بررسی قرار داده ایم. نتایج پژوهش حاکی از آن است که استعاره های سیاسی در حوزه های مبدأ متفاوت به کاررفته اند که عبارتند از سفر، جان بخشی (انسان، حیوان و گیاه)، جنگ، ورزش، ساختمان و پدیده های طبیعی که در میان آن ها، سفر بیش ترین و پدیده های طبیعی کم ترین میزان استفاده را داشته اند. نتایج به دست آمده مبین این واقعیت است که استعاره دارای کاربرد مهم فن ّبیانی و متقاعدکنندگی در گفتمان سیاسی است و نقش بسزایی در انتقال پیام های سیاسی اعضای دولت تدبیر و امید دارد. آنچه محرز است، آن است که استعاره علاوه بر تسهیل تجزیه و تحلیل مسائل سیاسی برای مخاطبان، به این سیاستمداران فرصت داده که به شیوه ای راحت تر مباحث مدنظر خود را تبیین کنند، تا احساسات مخاطب را برانگیزند. آن ها می کوشند به کمک استعاره، برخی از جنبه های گفتمان سیاسی را پررنگ و یا پنهان کرده تا به مدد آن بتوانند در جهت اعمال باورهای خود، به اقناع مخاطبان بپردازند. باید گفت استعاره های مفهومی با جلوه های گوناگون در راستای مقاصد گفتمان دولت تدبیر و امید، موسوم به گفتمان اعتدال نمود یافته اند. بنابراین استعاره ها می توانند به عنوان ابزاری کارآمد و قدرتمند در اختیار خبرنگاران، تحلیل گران سیاسی و محققان حوزه گفتمان سیاسی قرار گیرند تا از این رهگذر آنان به تحلیل پیام های مقامات سیاسی، و تسهیل رمزگشایی آن بپردازند. لذا نتایج حاصل از این پژوهش می تواند برای این دسته از متخصصان و در نهایت برای سنجش نبض سیاسی کشور سودمند باشد.

۱۳۷۱.

تأثیر جنسیت در بیان جزئیات، در نوشتار فارسی آموزان خارجی سطح پیشرفته از منظر دستور نقشگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابراهیم رضاپور ابوالفضل موچانی

منبع: علم زبان سال هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۴ 141 - 170

کلید واژه ها: گونه نوشتاری فارسی آموزان خارجی زبان و جنسیت دستور نقشگرای نظام مند هلیدی افزوده های حاشیه ای

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۶۶

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر جنسیت نویسنده در ارائه جزئیات در نوشتار فارسی آموزان سطح پیشرفته، در چارچوب دستور نقشگرای نظام مند هلیدی است. از آنجاکه بیان جزئیات در دستور نقشگرای نظام مند هلیدی و فرانقش اندیشگانی، در قالب افزوده های حاشیه ای بازنمایی می شوند، در این پژوهش، افزوده های حاشیه ای به کار رفته در نوشتار فارسی آموزان سطح پیشرفته زن و مرد در چارچوب دستور نقشگرای نظام مند، استخراج و بررسی گردیدند. نمونه آماری و پیکره مورد استفاده در این پژوهش، نوشتار 248 نفر از فارسی آموزان خارجی سطح پیشرفته زن و مردِ مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد است. روش نمونه گیری این پژوهش از نوع نمونه گیری تصادفی ساده است. روش کار بدین صورت انجام شد که نوشتار 248 نفر از فارسی آموزان بر اساس جنسیت تفکیک شد (124 نفر زن و 124 نفر مرد). سپس، تمام افزوده های حاشیه ای به کاررفته در نوشتار فارسی آموزان مرد و زن براساس تقسیم بندی هلیدی تعیین شدند. سپس، تعداد و درصد توزیع انواع افزوده های حاشیه ای محاسبه و نتایج با هم مقایسه شد. برای بررسی معنادار بودن تفاوت ها میان زنان و مردان، از آزمون آماری خی دو استفاده شد. سرانجام، این نتایج حاصل شد که زنان بیش از مردان از افزوده های حاشیه ای استفاده کرده اند. مردان، فقط از یک افزوده حاشیه ای (سبب)، بیشتر از زنان استفاده کرده اند. همچنین، از میان افزوده های حاشیه ای موقعیت و مکان پربسامدترین در نوشتار فارسی آموزان سطح پیشرفته بوده است.

۱۳۷۲.

A Probe into Iranian EFL University Lecturers’ Perspectives toward Online Instruction during the Coronavirus Pandemic

نویسنده: شیوا عزیزپور

منبع: international Journal of Foreign Language Teaching & Research, Volume ۹, Issue ۳۹, Winter ۲۰۲۱ 117 - 140

کلید واژه ها: Coronavirus Online Instruction online learning

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۹۷

The COVID-19 pandemic has affected many countries all over the world. Most universities and institutions throughout the world offer online instruction to avoid disruptions in education during this global pandemic. This qualitative study investigated Iranian EFL university lecturers’ perspectives toward online instruction during the Coronavirus pandemic. Based on a researcher-developed protocol, semi-structured interviews were conducted with 13 university lecturers from Karaj and Science and Research Branches of Islamic Azad University, in Karaj and Tehran, Iran, whose teaching experiences ranged from 7 to 27 years, to identify their perspectives toward online instruction during the COVID-19 outbreak. The interviews drew upon emergent methodology to categorize the interviewees’ value-laden comments into four major attitudinal themes, namely,change in pedagogy with four subthemes of online teaching software, synchronous versus asynchronous teaching, benefits of online instruction, and university lecturers’ challenges regarding online instruction; supporting students with two subthemes of establishing rapport and positive relationship with students and student engagement; ethics in online instruction with a subtheme of assessment in an online environment; and the future of online instruction with two subthemes of university lecturers’ suggestions or recommendations regarding online instructionand changes in learning approaches after the COVID-19 pandemic. The findings demonstrated that Iranian EFL university lecturers require professional training on the latest technology updates for online instruction. Further, the adequacy of technological infrastructure and free internet access could facilitate online instruction during the COVID-19 outbreak. Thus, universities and educational organizations are expected to promote the infrastructure and provide a variety of internet access alternatives.

۱۳۷۳.

بررسی گسترش معنا و بافت کاربردی واژه ها و عبارت های مذهبی در فارسی گفتاری بر پایه نظریه ربط(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بشیر جم

منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 55 - 82

کلید واژه ها: واژه های مذهبی عبارت های مذهبی گسترش معنایی گسترش بافت کاربردی نظریه ربط

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۱۲۵

زبان فارسی واژه ها و عبارت های مذهبی بسیاری را از عربی وام گرفته است. شماری از این واژه ها و عبارت ها نسبت به معنا یا بافت کاربردی اولیه شان دستخوش انواع گسترش معنا یا گسترش بافت کاربردی شده اند. منظور از گسترش بافت کاربردی این است که معنای اولیه این واژه ها و عبارت ها تغییر نکرده، بلکه افزون بر به کار رفتن با معنی اولیه خود و در بافت اولیه خود کاربرد آنها به سایر حوزه ها یا بافت ها گسترش پیدا کرده است. پیکره زبانی مورد بررسی شامل مجموعه واژه ها و عبارت های مذهبی بوده که چه با تغییر معنا یا گسترش بافت کاربردی و چه بدون هر گونه تغییری در گفتار به کار می روند. روش شناسایی و تشخیص نوع تغییر یا گسترش در واژه ها و عبارت های مذهبی مبتنی بر شم زبانی نگارنده بوده است. پژوهش پیشِ رو با ارائه نمونه های بسیاری چگونگی این تغییرها و گسترش ها را در چارچوب نظریه «ربط» اسپربر و ویلسون(1986) مورد بحث قرار می دهد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که گویشوران زبان فارسی با توجه به دانش ها، تجربه ها و اطلاعات زمینه ای فرهنگی مشترکشان پیرامون واژه ها و عبارت های مذهبی هم معنای اولیه واژه ها و عبارت های مذهبی را می دانند، هم به معانی و کاربرد گسترش یافته آنها دسترسی دارند. مطابق با نظریه «ربط» هنگامی که شنونده واژه یا عبارتی مذهبی را دریافت می کند، با در نظر گرفتن بافت موقعیت، آن را با اطلاعات زمینه ای خود می سنجد و تطبیق می دهد و سرانجام درک می کند که منظور گوینده معنی اولیه آن واژه و عبارت مذهبی، یا معنی گسترش یافته آن است.

۱۳۷۴.

بازنمود مفاهیم معنایی افعال حرکتی در کردی سورانی: رویکردی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: یدالله فیضی پیرانی بهروز محمودی بختیاری آرزو نجفیان محمدرضا احمدخانی

منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۴ 69 - 88

کلید واژه ها: معناشناسی شناختی افعال حرکتی پویایی نیرو گویش سورانی فعل بنیاد تابع بنیاد

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۱۶۲

بر مبنای طرح واره شناختی «پویایی نیرو» لئونارد تالمی، همان طور که در رویدادهای طبیعی جریان نیرو وجود دارد، در ساختارهای زبانی نیز این نیرو انعکاس می یابد و از این حیث، زبان ها به دو گروه «فعل بنیاد» و «تابع بنیاد» تقسیم می شوند. در گروه اوّل رویدادهای مربوط به پویایی نیرو ازراه فعل و در دوم، در قالب مداری بر حول ریشه فعل و راه تابع بازنمایی می شوند. هدف پژوهش حاضر، بازنمایی زبانی رویدادهای حرکتی در گویش کردی سورانی در چارچوب این مقوله معناشناختی است. داده های پژوهش حاضر ازراه مصاحبه حضوری از بیست گویشور هنجار به دست آمده است. در مواردی که برای بیان افعال حرکتی چند شکل گفتاری وجود داشت، براساس فرهنگ لغت مردوخ، صورت استنادی آن ثبت شد. تحلیل (260) فعل حرکتی از میان (300) پاره گفتار نشان داد که الگ وهای (حرکت + شیوه) و (حرکت + مسیر)، پربسامدترین الگوها در افعال این گویش هستند؛ همچنین آمار (65) درصدیِ بازنمود مفاهیم معنایی مسیر ازراه تابع، نشان داد که گویش سورانی به سمت زبان های تابع بنیاد گرایش بیشتری دارد.

۱۳۷۵.

EFL Learners’ Perception of Task Experience Through Flow Outlook: Task Complexity and Modality in Focus(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: لیلا قاسمی احسان رضوانی احسان نمازیان دوست

منبع: Issues in Language Teaching (ILT), Vol. ۱۰, No. ۱, June ۲۰۲۱ 301 - 334

کلید واژه ها: task complexity task modality task difficulty flow outlook task experience

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۱۸

Regardless of the appreciation of language learners’ achievement in task-based language teaching, not much has been hinged upon learners’ perception and reception of various elements. This study examined task complexity and modality effects on Iranian EFL learners’ comprehension of task difficulty, competencies, and difficulty-skill balance as well as the learners’ task experience. The Flow Outlook features were also applied to investigate how difficulty-skill balance anticipated flow experience. Via a repeated-measures design, and with a focus on task complexity (simple vs. complex) and task modality (written vs. spoken), 49 EFL learners carried out four argumentative tasks (two simple written and spoken vs. two complex written and spoken tasks); then, they ticked the flow questionnaire to gauge their perception of task difficulty, competence, and task experience. Repeated-measures MANOVA revealed although task complexity influenced task difficulty and difficulty-skill balance significantly, the skill was not affected significantly; task modality influenced task difficulty and skill significantly while difficulty-skill balance received no significant effect. The follow-up post hoc test indicated that complexity and modality significantly influenced flow, attention, and control, but not interest. Linear regression revealed difficulty-skill balance was a predictor for learners’ flow experience for both writing tasks and simple speaking task but not for complex speaking tasks. Pedagogically, the findings of this research may have some implications for English language teachers, learners, and materials developers.

۱۳۷۶.

تحلیل گزیده ای از اشعار فیلیس ویتلی، شاعر آفریقایی آمریکایی برپایه نظریه «استدلالِ» تولمین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ویدا سبزواری بیدختی سعید روزبهانی ابوالقاسم امیراحمدپرپال محمد داوودی

منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 137 - 166

کلید واژه ها: استدلال فیلیس ویتلی نظریه تولمین تحلیل

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۹۲

نظریه استدلال یا استدلال ورزی، مطالعه ای بین رشته ای است که می توان ازطریق آن و با استنتاج منطقی، به نتیجه خاصی رسید. استنتاج منطقی بدین معنا است که ادعاهایی، چه صحیح چه غلط، مبتنی بر مقدماتی مطرح می شود. این فرایند در علوم انسانی، مناظره های مدنی، مباحثه و گفتگو کاربرد داشته و هدف از آن غالباً اقناع مخاطب و دفاع از اعتقادات ویا منافع طرفین است. یکی ازنظریه های معروف، نظریه استدلال ورزی تولمین است که دارای شش مؤلفه دعا، داده ها، برهان، پشتوانه برهان، ردیّه یا نقیض برهان و شاخص های قطعیتِ کلام می باشد که سه مورد اول حضور قطعی و مابقی، اختیاریا ند. این پژوهش تحلیلی توصیفی که بر محور نظریه ادبی می باشد، با هدف تحلیل و واکاویِ چند قطعه برگزیده از اشعار (مجموعه های دعاوی و توصیه هایِ) سیاسی، اخلاقی و اعتقادی فیلیس ویتلی؛ ویتلی، شاعر آفریقایی آمریکایی(1773) از سه جنبه الف) شناسایی برهان ها، ب) شناسایی دعاوی و زمینه آنها و ج) لحن و قطعیت کلام مورد توجه قرارگرفته-است. نتایج حاصل از این بحث، مشخص می سازد که دعاوی و توصیه های ویتلی با زبانی ساده و به دور از تصنع و تکلف ادبی بازنویسی شده و نسبت به تعداد قطعات، دارای تنوع بسیار زیادی هستند. دعاوی مذکور، نشان ازآن دارد که ویتلی در زمره وظیفه گرایان قاعده نگر که گرایشی از هنجارشناسان اخلاق هستند، می باشد. در نمونه اشعار بررسی شده، برهان های متعددی شناسایی شده غالباً ازنوع عقلی بوده و به صورت تلویحی و ضمنی مورد اشاره قرارگرفته اند. هرچند ویتلی، در بیان توصیه های خود به افراد صاحب مسند و عالی رتبه، از ساخت های محافظه کارانه دعایی، تعجبی، مبالغه و سؤال خطابی بهره می برده، ولی، غالباً ترجیح می داده از ساختار قاطع خبری استفاده کند که ذاتاً نیازی به تقویت کننده ندارد. در مجموع، ویتلی در اشعار منتخب، لحن قاطع، بااطمینان و باثباتی دارد.

۱۳۷۷.

Task Motivation and Transfer of Learning across Tasks: The Case of Learning the English Definite Article(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعید صفدری

منبع: Issues in Language Teaching (ILT), Vol. ۱۰, No. ۲, ِDecember ۲۰۲۱ 203 - 232

کلید واژه ها: task motivation Task the definite article transfer transfer of learning

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۶۳

Task motivation has recently gained prominence in second language (L2) research. However, its potential effects on the transfer of learning across tasks have not been investigated. The present study sought to deal with this issue through a mixed-methods approach. A total of 82 intermediate English learners took part in the study. Initially, they were tested regarding their knowledge of the English definite article. Then, they performed a consciousness-raising task that accentuated the article. Following the task, their task motivation was measured using a self-report questionnaire. After a few days, they completed another task requiring the knowledge of the article to see whether those who experienced higher task motivation on Task 1 were able to transfer the newly gained knowledge more efficiently to Task 2 compared to learners with low task motivation. Then, focus group interviews were conducted with learners representing both groups. Analysis of variance revealed that task motivation significantly affects transfer of learning. Moreover, thematic coding analysis of the qualitative data indicated that positive task appraisal, peer effect, increased effort, and activating self-regulation strategies were the major factors associated with high task motivation leading to efficient transfer of learning. The findings suggest some implications for pedagogy and research.

۱۳۷۸.

محدودیت های واج آرایی در وام واژه های سه هجایی دارای توالی سه همخوانی: رویکرد بهینگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حکیمه فنودی عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا حیات عامری

منبع: پژوهش های زبان شناسی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۵) 125 - 142

کلید واژه ها: وام واژه توالی سه همخوانی قانون مجاورت هجا بازهجابندی رویکرد

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۹۰

این پژوهش محدودیت های واج آرایی را در وام واژه های سههجایی که در زیرساخت، توالی سه همخوانی دارند، در چارچوب بهینگی بررسی می کند. از نظر پولگرام و میچ (1965:76) رشته ای از همخوان ها که درون یک هجا هستند، خوشه نام دارند و اگر در در دو هجای متوالی باشند، توالی تشکیل می دهند. اغلب توالی های سه همخوانی، در زیرساخت نتیجه وجود خوشه همخوانی آغازی در هجای دوم یا سوم می باشند که با پایانه هجای قبل تشکیل توالی می دهد. برای مطالعه این توالی ها، 9725 واژه بسیط سه هجایی موجود در زبان فارسی از فرهنگ مشیری و دهخدا استخراج شدند و پس از ثبت و تحلیل در نرم افزار اکسل، 36 واژه دارای توالی سه همخوانی در مرز هجاها شناسایی گردید. مطالعات نشان می دهند همه واژه های دارای توالی همخوانی، وام واژه هستند، بجز سه مورد که متعلق به فارسی قدیم با کاربرد مهجور هستند. همچنین، توالی های سه همخوانی حاصل از خوشه آغازی برای شکستن خوشه آغازی و انطباق با ساخت هجایی فارسی بازهجابندی می شوند و بازهجابندی بدون درج واکه و یا همراه با درجِ واکه به صورت اجباری و همنوا رخ می دهند تا از تشکیل خوشه آغازی در فارسی جلوگیری شود. در همه این موارد، بازهجابندی منوط به برقراری رسایی در مرز هجاست و با استفاده از استدلال گوسکوا (2001) درباره نقش محدودیت مجاورت هجا تبیین می شود

۱۳۷۹.

کارکرد استعاره های شناختی مفهوم «دل» در دیدگاه سنایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم کریمی غلامرضا سالمیان فاطمه کلاهچیان

منبع: جستارهای زبانی دوره دوزادهم مهر و آبان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۴) 163-135

کلید واژه ها: زبان شناسی شناختی استعاره مفهومی دل دیوان سنایی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۲۱۶

زبان شناسان شناختی بر + این باورند که نظام اداراکی انسان ذاتاً استعاری است. آن ها استعاره را مربوط به قلمرو اندیشه و فراتر از حوزه زبان می دانند. استعاره در نظریه معاصر به معنای مفهوم سازی پدیده های پیچیده و نامحسوس ذهن از سوی تجارب ملموس و حسی انسان است. اهمیت بررسی مفهوم «دل» در ناشناختگی و ماورائی بودن آن در زبان و ادبیات، به ویژه عرفان است. واژه دل معانی گسترده و متنوّعی را القا می کند. از این رو، بررسی شگردهای پردازش استعاری دل در شناسایی عواطف و نظام اندیشگانی شاعر بسیار مهم است. بنا بر این اهمیت، پژوهش حاضر می کوشد با هدف شناسایی مکتب فکری سنایی در این راستا و برخی ظرایف ذهنی و بیانی حاکی از آن، به توصیف و تحلیل شگردها و ابزارهای محسوس کردن «دل» در اندیشه این شاعر در چارچوب نظریه شناختی و کارکردهای مفهوم سازی آن بپردازد. نتایج نشان می دهد که پربسامدترین نوع استعاره دل، هستی شناختی و چشمگیرترین آن از نوع شیء انگاری است که حاکی از تأثیر تجارب اولیه ذهنی و ناخودآگاه جمعی بر ذهن شاعر در فهم دل است. القای مفاهیم عاطفی (عشق ورزی، حزن و شادی)، تبیین مفاهیم اخلاقی (شکیبایی و نفس و دنیاگرایی)، جایگاه تجلی حق بودن، اندیشه ورزی و دانایی و نیز رازداری به ترتیب از مهم ترین کارکردهای معنایی دل است.

۱۳۸۰.

تصویرگری در فرهنگ نویسی: به سوی رده شناسی دستوری - معنایی تصاویر در فرهنگ های یک زبانه فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بدری السادات سیدجلالی آزیتا عباسی

منبع: جستارهای زبانی دوره دوزادهم مهر و آبان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۴) 225-199

کلید واژه ها: فرهنگ نویسی فرهنگ های یک زبانه تصویرگری در فرهنگ فرهنگ عمید فرهنگ معین فرهنگ بزرگ سخن

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۱۵

یکی از روش های شفاف سازی معنا در فرهنگ نویسی استفاده از تصاویر است. مقاله حاضر بر آن است تا با بررسی مدخل های مصور سه فرهنگ یک زبانه فارسی از منظر دستوری و معنایی به الگوی رده شناختی تصویرگری در این فرهنگ ها دست یابد. این پژوهش با تکیه بر طبقه بندی اشتاین ( 1991 ) با به کارگیری روشی تحلیلی توصیفی، شیوه های تصویرگری در فرهنگ عمید ، فرهنگ معین و فرهنگ بزرگ سخن را مطالعه کرده و انواع تصاویر این فرهنگ ها را به لحاظ حوزه معنایی و هویت دستوری سرمدخل، ویژگی های دیداری تصاویر و محل درج آن ها واکاوی کرده است. به این منظور، تحلیل پیکره بنیادی صورت گرفت تا به این پرسش ها پاسخ داده شود که چه مدخل هایی بیشتر مصور شده اند و چگونه می توان کارآمدی تصاویر در فرهنگ های لغت را افزایش داد. نتایج تحلیل توصیفی داده ها حاکی از آن است که مهم ترین عامل در افزایش کارکردهای ارتباطی تصاویر، بومی سازی، بافت مند کردن تصاویر و ارجاع درست آن ها به سرمدخلشان است که گاه با محل درج مناسب و گاه به واسطه شرح تصویر میسر می شود. همچنین مشخص شد که اسامی ذات در هر سه فرهنگ بیشترین تصاویر را به خود اختصاص داده اند . این پژوهش نشان می دهد که تحلیل رده شناختی تصاویر فرهنگ های یک زبانه فارسی امکان درک بهتر ساختار تصویرگری در این فرهنگ ها را فراهم آورده و برنامه ریزی برای جنبه های دیداری نسل نوین فرهنگ نویسی یک زبانه فارسی را تسهیل می سازد.

درخت حوزه‌های تخصصی