درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: مطالعات قبلی انجام شده نشان می دهد که میزان آگاهی و استفاده از پزشکان و متخصصان از منابع پزشکی مبتنی بر شواهد در حد پایینی قرار دارد لذا هدف از انجام این مطالعه شناسایی موانع موجود در استفاده از منابع پزشکی مبتنی بر شواهد می باشد. روش ها: در ابتدا مقالات مرتبط از پایگاه های اطلاعاتی پابمد، وب آو ساینس، ساینس دایرکت، پروکوئست، اسکاپوس، کاکرین، اچ پرینگر، امبیس و دیگر پایگاه ها بازیابی گردید. تعداد کل مقالات به دست آمده 9930 مورد بود که پس از اعمال معیارهای ورودی و خروجی در یافته ها، تعداد کل مقالات مرتبط با هدف پژوهش به 97 مورد رسید. یافته ها: مرور نظام مند انجام شده بر نشان داد که مهم ترین موانع به ترتیب اهمیت، محدودیت های زمانی، دانش و مهارت محدود، محدودیت های مربوط به شواهد، کمبود تسهیلات و امکانات، موانع نگرشی، موانع آموزشی و موانع مربوط به بیماران بود. نتیجه گیری: با توجه به موانع و مشکلاتی که در استفاده مؤثر از این منابع برای پزشکان وجود دارد، به نظر می رسد که با آموزش فرآیند پزشکی مبتنی بر شواهد در تشخیص و درمان و سیاست گذاری های هدفمند برای رفع محدودیت ها در سطح دانشگاه ها و وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی می توان گام های مؤثری در راستای حذف این موانع برداشت. از سوی دیگر،کتابداران بالینی به عنوان افراد متخصص و توانمند در حوزه جستجو و آشنایی با منابع و پایگاه های اطلاعاتی می توانند به عنوان همکار موثر در آشنایی و چگونگی استفاده از شواهد و اجرای پزشکی مبتنی بر شواهد ایفای نقش کنند.

مقدمه: گردشگری پزشکی، یکی از حوزه های نوین گردشگری است که نقش مهمی در توسعه پایدار ایفا می کند و بر اساس پیش بینی های بین المللی به سودآورترین صنعت جهان مبدل خواهد شد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و اولویت بندی ابعاد توریسم درمانی با تأکید بر کارآفرینی فناورانه در ایران می باشد. روش ها: این پژوهش، از نوع کاربردی و از حیث روش اجرا کمی (دلفی فازی، توصیفی و تحلیلی از نوع همبستگی) بود. در مرحله اول برای شناسایی شاخص های توریسم درمانی با روش دلفی فازی و نظر 41 نفر از خبرگان شامل اعضای هیئت علمی در رشته های کارآفرینی و مدیریت گردشگری، پزشکان، مدیران مراکز آموزشی و درمانی و صاحب نظران حوزه توریسم درمانی انجام شد. در مرحله دوم پرسشنامه طراحی شده توسط خبرگان جهت تعیین وضعیت مؤلفه های توریسم درمانی در اختیار 136 نفر از کارشناسان مراکز درمانی دارای گواهینامه بخش بیماران بین الملل و شرکت های گردشگری سلامت قرار گرفت. برای تحلیل داده های آماری از نرم افزارهای SPSS، LISREL،Expert choice استفاده شد. یافته ها: از نظر خبرگان و کارشناسان مهم ترین ابعاد توریسم درمانی به ترتیب شامل هزینه های درمانی، کیفیت و ارزش آفرینی خدمات درمانی، عوامل فردی، دولتی، اطلاع رسانی به گردشگران پزشکی، نگرش کادر پزشکی مراکز درمانی نسبت به گردشگری پزشکی، فرهنگی، امنیت، مشخص کردن بخش های گروه و شرایط کشور بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که ده شاخص شناسایی شده به عنوان مهم ترین ابعاد صنعت توریسم درمانی هستند که استفاده از این ابعاد می تواند راه گشای متولیان و مسئولین صنعت توریسم درمانی کشور در ایجاد و افزایش درآمد باشد.

مقدمه: بازنگری و روزآمدسازی منظم و مداوم برنامه های آموزشی، به منظور تکمیل رسالت اصلی دانشگاه ها، امری ضروری است. هدف از این پژوهش، مقایسه و تطبیق برنامه درسی مقطع کارشناسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی با برنامه های درسی رشته های مشابه آن در ایران است. روش کار: روش پژوهش تطبیقی بود. ابزار گردآوری داده ها، چک لیست تهیه شده از سرفصل های مصوب کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، علم اطلاعات و دانش شناسی و کتابداری و اطلاع رسانی بود. پژوهش در سال 1394 انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی، جدول در نرم افزار Excel انجام شد. یافته ها: برنامه درسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی 4/56 درصد با سرفصل دروس علم اطلاعات و دانش شناسی و 5/65 درصد با سرفصل دروس کتابداری و اطلاع رسانی مشابهت داشت. تفاوت های عمده سرفصل مذکور با دو سرفصل مشابه دیگر در تعداد واحدهای دروس اختصاصی، عمومی، پایه و عدم تنوع در دروس اختصاصی اجباری و اختیاری آن است. همچنین ضعف عمده سرفصل مذکور، نبود دروس پایه مرتبط با حوزه پزشکی و بالینی در سرفصل و کمبود دروس مرتبط با فناوری های اطلاعاتی و زیاد بودن دروس اصطلاح شناسی پزشکی است. نتیجه گیری: با توجه به کارکردهای رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی و جامعه هدف خدمت رسانی آن، همچنین شباهت زیاد محتوای دروس این رشته با رشته ها و گرایش های عمومی تر آن ، به نظر می رسد که تغییر در برنامه درسی این رشته ضروری است. پیشنهاد می شود دروسی مانند کتاب درمانی، کتابداری بالینی، کتابداری مبتنی بر شواهد، مرور نظامند، علم سنجی، مشاوره اطلاعاتی در حوزه سلامت و خدمات اطلاع رسانی پزشکی به گروه های ویژه مانند بیماران به برنامه درسی رشته اضافه گردد.

مقدمه: مدیریت منابع مالی در بیمارستان ها به عنوان یکی از پرهزینه ترین سازمان های ارایه خدمات در نظام سلامت کشور، اهمیت ویژه ای دارد. مدیران بیمارستان ها با تحلیل نقدینگی و عوامل موثر بر آن می توانند بیمارستان را از کمبود نقدینگی رهایی دهند. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر بر شاخص های مالی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. روش ها: پژوهش حاضر بصورت توصیفی - تحلیلی در دو مقطع زمانی قبل و بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت در سال 1392 و 1394 ، در بین 8 بیمارستان منتخب تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد. کلیه داده های مربوط به نسبت های نقدینگی، بدهی، سودآوری و درآمد به ازای هر تخت بوسیله چک لیست های محقق ساخته از واحدهای حسابداری، آمار و سیستم اطلاعات بیمارستان ها جمع آوری و از ضریب همبستگی پیرسون برای اندازه گیری روابط استفاده شد. یافته ها: اجرای طرح تحول نظام سلامت موجب افزایش درآمد سرانه تخت، نسبت سوددهی و نقدینگی در تمامی بیمارستان ها شده است(05/0p<). در بین عوامل بررسی شده، درآمد سرانه هر تخت و درآمد سالانه بیمارستان قبل از اجرای طرح تحول، به ترتیب با ضرایب 3/0 و 22/0و بعد از اجرای طرح تحول با ضرایب 33/0 و 31/0 دارای ارتباط مثبتی با نسبت نقدینگی بود. اگرچه عواملی چون نسبت بدهی و سودآوری دارای ارتباط منفی با نسبت نقدینگی بوده است. نتیجه گیری: بنظر می رسد مدیران جهت بهبود وضعیت مالی بیمارستان، توجه به عواملی چون وضعیت بدهی و درآمد بیمارستان را باید در راس برنامه ریزی های خود قرار دهند.

مقدمه: ازآنجایی که رفتار اطلاع یابی سلامت همچون سایر رفتارها یک پدیده روان شناختی است، به نظر می رسد ویژگی های فردی بیمار بر رفتار اطلاع یابی سلامت وی تأثیرگذار باشد. از طرف دیگر، رفتار اطلاع یابی سلامت مناسب می تواند منجر به بهبود روند درمان یا پیشگیری از بیماری ها شود. ازاین رو هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر عوامل فردی بر رفتار اطلاع یابی سلامت بیماران دیابتی شهر اصفهان بود. روش کار: روش مطالعه حاضر پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل 6424 نفر بیمار دیابتی بود که از میان آنان 362 نفر به روش تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه رفتار اطلاع یابی لانگو گردآوری شده و از طریق نرم افزار SPSS 20 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: آزمون تی مستقل نشان داد که بین مؤلفه رفتار در جستجوی اطلاعات بین زنان و مردان تفاوت معناداری وجود دارد (001/0>p). ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد بین سطح تحصیلات با اغلب مؤلفه های رفتار اطلاع یابی رابطه مستقیم، بین درآمد با برخی از مؤلفه های رفتار اطلاع یابی سلامت رابطه مستقیم و بین سن با برخی از مؤلفه های رفتار اطلاع یابی سلامت رابطه معکوس وجود دارد. نتیجه گیری: در انتقال اطلاعات سلامت به مردان دیابتی باید از روش غیرفعالانه استفاده کرد. همچنین وقت و انرژی بیش تری را باید صرف انتقال اطلاعات به بیماران دیابتی مسن با سطح تحصیلات پایین و درآمد کم کرد؛ بنابراین با بررسی عوامل تأثیرگذار بر رفتار اطلاع یابی سلامت بیماران دیابتی می توان اطلاعات موردنیاز آنان را به صورت مؤثرتری به آنان منتقل کرد. این روند می تواند منجر به جلوگیری از پیشروی بیماری دیابت شود.

مقدمه: سواد اطلاعاتی در دستیابی به اطلاعات به هنگام، صحیح و در دسترس نقش بسزایی ایفا می کند. هدف از این مطالعه ارزیابی میزان سواد اطلاعاتی پزشکان خانواده شهری در استان مازندران است. روش کار: این پژوهش پیمایشی توصیفی –تحلیلی است.جامعه پژوهش 323 تن از پزشکان خانواده شاغل در استان مازندران است که به روش نمونه گیری چند خوشه ای و فرمول کوکران، 176 تن به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. آلفای کرونباخ پرسشنامه 86/0 است. روایی محتوایی پرسشنامه از طریق نظرخواهی از پژوهش گران و متخصصان فن آوری اطلاعات در سلامت و استادان صاحب نظر به دست آمد. برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تاییدی سلسله مراتبی و نرم افزار لیزرل استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان دهنده برازش مدل تحقیق است. مقدار ریشه میانگین مجذور خطای برآورد 078/0 ، برازندگی تعدیل یافته 91/0، نیکویی برازش 93/0 و نیکویی برازش تطبیقی 94/0 است. مقدار ضریب معنی داری ابعاد سواد اطلاعاتی به ترتیب، دانش اطلاعاتی (07/7 t= )، مهارت اطلاعاتی (96/7 t=)، نگرش اطلاعاتی (36/6 -t=) است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سواد اطلاعاتی شامل سه بعد دانش( دارای سه شاخص رایانه و شبکه، مسائل اخلاقی و امنیت، اشکال دیگر اطلاعات)، مهارت (دارای سه شاخص به کارگیری فن آوری، به کارگیری نرم افزار شغلی، برقراری ارتباطات الکترونیک) و نگرش (دارای سه شاخص شناخت فن آوری اطلاعات، یادگیری فن آوری، کاربرد فن آوری اطلاعات) است.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مطالعه اثرگذاری تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در زمینه پنج سرطان شایع که در پاب مد طی سال های 2011-2015 میلادی منتشر شده انجام گرفته است. روش ها : پژوهش حاضر کاربردی از نوع توصیفی-تحلیلی و روش پژوهش آن علم سنجی (با استفاده از شاخص دگرسنجی) بود. جامعه پژوهش شامل تمام مقالات پژوهشگران ایرانی در حوزه سرطان های شایع (معده، روده بزرگ، پستان، پروستات، و ریه) بود که در بازه زمانی 2011-2015 میلادی در پاب مد منتشر شده بود. داده ها با استفاده از ابزار برچسب گذاری دگرسنجه استخراج و با روش های آمار توصیفی در نرم افزار اکسل تحلیل شدند. یافته ها: از مجموع مقالات علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه های سرطانی به ترتیب در سال 2011 و 2015 میلادی در سرطان معده 25 و 52، سرطان روده بزرگ 40 و 93، سرطان پستان 88 و 256، سرطان پروستات 20 و 44، و سرطان ریه 15 و 32 رکورد در پاب مد منتشر شد که در هر زمینه درصد کمی از مقاله های دارای نشانگر شی دیجیتال بود؛ از این تعداد نیز درصد محدودی از مقالات دارای نمره دگرسنجی بودند. همچنین در بررسی شبکه های اجتماعی که به مقاله های پژوهشگران ایرانی اشاره شده است، سهم ابزار مدیریت مرجع مندلی از همه بیشتر بود. نتیجه گیری: بطور کلی، تولیدات علمی پژوهشگران حوزه سرطان های شایع در کشور از رشدی طبیعی و قابل قبول برخوردار است، اما تولیدات علمی از نظر نمرات آلتمتریک کسب شده ناهمگون بودند. به نظر می رسد، پژوهشگران حوزه های مختلف با دقت در انتخاب مجلات معتبر و نیز به اشتراک گذاری بروندادهای پژوهشی خود در رسانه های اجتماعی می توانند باعث جلب توجه مخاطبین و بیشتر دیده شدن این مقاله ها شوند.

مقدمه: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران یکی از مهم ترین تولیدکنندگان اطلاعات سلامت برای بیماران، مراقبان بیماران و عموم افراد جامعه است. هدف از پژوهش حاضر بررسی کیفیت و خوانایی اطلاعات سلامت برخط تولید شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان های وابسته به آن می باشد. روش ها: پژوهش حاضر از نوع پیمایشی- توصیفی است. وب سایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به همراه وب سایت ۴۸ دانشگاه علوم پزشکی وابسته به این نهاد در بازه زمانی فروردین تا تیرماه ۱۳۹۷ مورد بررسی قرار گرفتند. از میان ۱۰۷۸۰ رکورد شناسایی و دانلود شده، ۷۱۶۴ رکورد که با هدف آموزش به بیمار تهیه شده بودند، وارد پژوهش شدند. نمونه ای تصادفی شامل ۲۱۵ رکورد انتخاب و توسط دو پژوهشگر مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی کیفیت اطلاعات از پرسش نامه DISCERN و به منظور تعیین سطح خوانایی اطلاعات از شاخص فلش دیانی استفاده شده است. یافته ها: میانگین کیفیت اطلاعات سلامت، مقدار ۱/۴۱ و میانگین سطح خوانایی اطلاعات، مقدار ۳/۳۵ به دست آمد که نشانگر کیفیت متوسط و خوانایی پایین اطلاعات مورد بررسی است. بالاترین سطح کیفیت در اطلاعات تولید شده مربوط به دانشگاه علوم پزشکی تبریز با میانگین امتیاز ۵۰/۴۹ و بالاترین سطح خوانایی اطلاعات مربوط به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با میانگین امتیاز ۲۸/۵۴ بوده است. نتیجه گیری: اطلاعات مورد بررسی از نظر کیفیت در سطح بین ضعیف تا متوسط قرار داشته و از نظر خوانایی نیز اغلب دشوار بودند. به منظور برطرف ساختن این مشکل توصیه می شود پیش از تولید بسته های اطلاعاتی آموزش به بیمار، استانداردهای تولید محتوا برای بیماران مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: با وجود توسعه فناوری اطلاعات به ویژه در حیطه بهداشت و درمان، هنوز فرایند ایجاد و به کارگیری پرونده الکترونیک سلامت دشوار می باشد. شناسایی موانع اجرایی این سیستم به رفع آنها و اتخاذ راهکار های موثر پیاده سازی کمک می نماید. هدف این مطالعه تعیین موانع اجرایی پیاده سازی پرونده الکترونیک سلامت در بیمارستان های کرمان بود. روش کار: این مطالعه توصیفی- مقطعی در سال 1394 انجام گرفت. جامعه این پژوهش شامل مسئولان فناوری اطلاعات و مدیران بیمارستان های شهرکرمان بود و به دلیل محدود بودن تعداد افراد نمونه گیری انجام نشد. داده ها از طریق پرسشنامه پژوهشگر ساخته جمع آوری گردید. روایی آن براساس روش اعتبار محتوا و روایی صوری و پایایی آن ازطریق محاسبه همبستگی درونی تایید شد (93/0=α). داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون T-Test در نرم افزار SPSS19 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: بیشترین میانگین موانع پیاده سازی سیستم، مربوط به محدودیت های فنی و تخصصی (32) و نگرشی- رفتاری افراد (1/25) و کم ترین آن مربوط به محدودیت های استاندارد سازی (3/9) بود. هیچ کدام از محدودیت های اجرایی با اطلاعات جمعیت شناختی شرکت کنندگان ارتباط معنی داری نداشتند(05/0P>). بین محدودیت های فنی و تخصصی، تغییرات سازمانی، هزینه ای، نگرشی- رفتاری افراد باپیاده سازی این سیستم در بیمارستان های مختلف ارتباط معنی داری وجود داشت (05/0=P). نتیجه گیری: محدودیت های فنی، تخصصی و نگرشی- رفتاری مهم ترین موانع پیاده سازی پرونده الکترونیک سلامت می باشند. به منظور غلبه بر موانع راهکار هایی نظیر برنامه ریزی جهت پیاده سازی و استفاده از این سیستم، ایجاد تیم متخصص برای ارزیابی موانع احتمالی، آموزش کلیه مدیران ارشد و کاربران توصیه می شود.

مقدمه: گردشگری پزشکی، به عنوان یکی از ابعاد گردشگری به توسعه پایدار و پویایی اقتصاد کشور کمک می نماید. پژوهش حاضر به بررسی عوامل موثر در تصمیم گیری گردشگران برای انتخاب ایران به عنوان کشور مقصد می پردازد. روش کار: این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه گردشگرانی است که در زمان یاد شده برای جراحی و درمان وارد شهر شیراز شده اند. برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شد. برای سنجش روایی پرسشنامه از نظر خبرگان استفاده گردید. آلفای کرونباخ کلیه سازه های پرسشنامه از 7/0 بیشتر بودکه نشان دهنده پایایی پرسشنامه است. 96 پرسشنامه توزیع شد که از این تعداد 87 نفر به پرسشنامه ها پاسخ دادند. برای تحلیل داده از روش معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که جستجوی اطلاعات با ضریب مسیر(62/0) اثر بسیار مهمی در انتخاب ایران به عنوان کشور مقصد در گرشگری سلامت دارد. عوامل محرک تقاضا و تسهیل کننده کلان با ضرایب مسیر به ترتیب (31/0 و 12/0) در رتبه های بعدی قرار دارند. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت گردشگری پزشکی و درآمد زایی این صنعت برای کشور، یکی از روش های افزایش جذب گردشگر و تاثیر گذاری بر تصمیم گیری گردشگران برای انتخاب ایران به عنوان کشور مقصد تبلیغات و اطلاع رسانی است. با افزایش تبلیغات و متنوع سازی ابزارهای تبلیغات می توان اطلاعات بیشتری در اختیار گردشگران قرار داد و تقاضا برای گردشگری سلامت را افزایش داد.

مقدمه: J. E. Hirsch شاخصی را با نام h-Index به حوزه علم سنجی معرفی کرد که نشان دهنده کیفیت بهره وری علمی واقعی از انتشارات یک پژوهشگر است که معادل عامل تأثیر(Impact Factor)برای پژوهشگران به شمار می آید. روش بررسی: پژوهش های انجام شده بیانگر آن است که پایگاه های استنادی، نمره h متفاوتی را برای هر پژوهشگر ارائه می دهند و نیز h پژوهشگران در حوزه های مختلف علمی تفاوت دارد. با وجود مزایای بسیار h-Index، معایب آن موجب ارائه شاخص های مکمل برای آن از جمله m، r، g شده است. نتیجه گیری: نقطه قوت h-Index، کاربرد بالقوه آن در ارزیابی مقالات در سطح خرد است که مکمل شاخص های دیگر کتاب سنجی موجود است. این شاخص به همراه دیگر شاخص های مکمل می تواند معیار مناسبی برای ارتقاء درجه علمی پژوهشگران و دانشمندان و اعضاء یک گروه علمی باشد.

مقدمه: امروزه در مدیریت معاصر، مفهوم کیفیت زندگی کاری به موضوع اجتماعی عمده ای در سراسر دنیا مبدل شده است پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه هوش معنوی و سرمایه اجتماعی به عنوان دو متغیر مهم با کیفیت زندگی کاری کارکنان انجام گردید. روش کار: روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر کنترل متغیرها غیر آزمایشی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری 284 نفراز کارکنان دانشگاه آزاد واحد علوم پزشکی بودند. با توجه به جدول کرجسی مورگان، حجم نمونه 162 نفر و با نمونه گیری تصادفی طبقه ای، بر حسب جنس انتخاب شدند. ابزار گردآوری، پرسشنامه های استاندارد هوش معنوی کینگ و کیفیت زندگی کاری والتون، سرمایه اجتماعی ناهپیت و گوشال بود که روایی محتوایی داشته و پایایی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 89 درصد و82 درصد و 86 درصد محاسبه شد. به منظور تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین مولفه های هوش معنوی و کیفیت زندگی کاری کارکنان(70/0r= و سطح معناداری000/0=p) وبین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی کاری(83/0 r=و سطح معناداری 000/0p=) رابطه معنادار وجود داشت و این دو متغیر می توانند پیش بینی کننده کیفیت زندگی کارکنان باشند. نتیجه گیری: سهم هوش معنوی و سرمایه اجتماعی در پیش بینی کیفیت زندگی کارکنان متفاوت است. سرمایه اجتماعی64 درصد از تغییرات کیفیت زندگی کاری و هوش معنوی 40 درصد از تغییرات کیفیت زندگی کاری را پیش بینی می کنند.

مقدمه: نظام های یکپارچه اطلاعاتی، رویکردهای نوین میز خدمت ومدیریت ارتباط با مشتریان، همه دارای یک فصل مشترک مدیریتی هستند و پایه موفقیت تمامی این نظام ها بر دیدگاه فرایندی استوار است. این مقاله با هدف تأثیر به کارگیری مدل فرایند کسب و کار بر فرایند ترخیص بیمارستان قائم (عج) مشهد نگاشته شده است. روش کار: این پژوهش از نوع اقدام پژوهی و بدون گروه کنترل می باشد که در بیمارستان قائم مشهد و در نیمه اول سال 1391 انجام شد و حوزه مطالعه در این پژوهش فرایند ترخیص بیماران بستری بود. روش گرد آوری داده ها در فازهای چهارگانه مطالعه، جلسات گروه متمرکز بود که برای الویت بندی فرایندها، مدلسازی، شناخت مشکلات و ارایه راهکار برای آن ها، برگزار شد. ابزار گردآوری داده ها جداول جریان فرایند، شناسایی فرصت های بهبود، شناسایی مشکلات و ارائه راهکار و فرم تحلیل مهندسی و شناسایی فرصت های بهبود بود. یافته ها: در مرحله پایانی و بعد از تکمیل فرم پیشنهادهای بهبود، پژوهشگران به پیاده سازی آن ها پرداختند و با استفاده از شاخص های موجود، میزان تغییرات را بررسی کردند. تأثیر نهایی به کارگیری مدل فرایند کسب و کار بر اصلاح فرایند ترخیص بیمارستان قائم (عج) مشهد 68 دقیقه صرفه جویی در زمان فرایند ترخیص بیمار بستری بود. نتیجه گیری: پژوهشگران با استفاده از این رویکرد، توانستند بعد از مدلسازی فرایندها، شناسایی مشکلات و یا فعالیت های بدون ارزش افزوده، راهکارهای پیشنهادی توسط اعضای تیم را به اجرا آوردند و اثرات آن را در قالب تغییر شاخص های واحد نشان دهند.

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از سال 1389 اعتباربخشی بیمارستان های کشور را برنامه ریزی کرده و اولین دوره این اعتباربخشی را در سال های 1391 و 1392 به شکل دولتی و اجباری اجرا نموده است. این در حالی است که چهارمین دوره این اعتباربخشی از سال 1398 تا 1399 در 19 محور و با استفاده از 110 استاندارد و 514 سنجه انجام گرفته است.[1] پنجمین محور از محورهای 19 گانه در این اعتباربخشی مربوط به فناوری و مدیریت اطلاعات سلامت بوده است. محور مذکور خود دارای شش بخش فرعی تر و شامل سنجه هایی در رابطه با قابلیت های سامانه اطلاعات بیمارستان، ثبت صحیح و کامل داده ها، نگهداشت تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری، امنیت داده ها، فرآیند تشکیل و تکمیل پرونده های پزشکی و الکترونیک نمودن خدمات بیمارستان است.[2] با اندکی تأمل در بخش فناوری و مدیریت اطلاعات سلامت از مجموعه استانداردهای اعتباربخشی ملی بیمارستان های ایران درمی یابیم که سنجه های این بخش در حوزه مدیریت اطلاعات بیشتر بر داده های بیمار تمرکز دارد. درحالی که مدیریت منابع علوم پزشکی و خدمات اطلاعات دانش بنیان در بیمارستان ها مورد غفلت واقع شده است. به عبارت دیگر نقش کتابخانه به عنوان عضوی از پیکره بیمارستان و خدمات کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی در زمینه گردآوری، سازمان دهی و اشاعه اطلاعات در اعتباربخشی ملی بیمارستان ها به فراموشی سپرده شده است. استانداردهای کمیسیون مشترک اعتباربخشی سازمان های بهداشتی و درمانی آمریکا (Joint Commission on Accreditation of Healthcare Organization(JCAHO)) به عنوان مهم ترین اسناد بین المللی در زمینه اعتباربخشی بیمارستان محسوب می شود. دراین سند که اساس راهنمای جامع استانداردهای اعتباربخشی ملی بیمارستان های ایران نیز می باشد بر دسترسی به اطلاعات دانش بنیان (Knowledge base Information) توجه و تأکید شده است. به این صورت که در نهمین استاندارد از استانداردهای مدیریت اطلاعات، بیمارستان ملزم شده است تا نظام اطلاعات، منابع و خدمات لازم به منظور برآورده کردن نیازهای اطلاعاتی دانش بنیان را فراهم نماید. همچنین، بر فراهم آوری این منابع و دقت و روزآمدی آن ها تأکید شده است. [3] استانداردهای کتابخانه های بیمارستانی از دیگر اسناد مهم در این زمینه است که انجمن کتابداری پزشکی آمریکا آن را منتشر کرده است. این سند شامل 11 استاندارد می باشد که در آن بر دسترسی به اطلاعات دانش بنیان به عنوان یکی از عناصر اصلی مدیریت اطلاعات بیمارستان تأکید شده است. در اولین استاندارداین سند، کتابخانه به عنوان واحد اصلی مسئول در امر توسعه سیستم های اطلاعاتی و نیز ارائه خدمات در جهت رفع نیازهای سازمان به اطلاعات دانش بنیان معرفی گردیده است. [4] نقش و اهمیت اطلاعات در تصمیم گیری های بالینی و بحث پزشکی مبتنی بر شواهد ((Evidence-based medicine (EBM) بر کسی پوشیده نیست. از طرفی گردآوری، سازمان دهی، ارزیابی و اشاعه این اطلاعات جزو وظایف اصلی کتابخانه های بیمارستانی است. آموزش سواد اطلاعاتی به کاربران (شامل پزشکان، پرستاران، پیراپزشکان، مدیران و بیماران) و ارائه خدمات اطلاعاتی متنوع به گروه های بالینی نیز نقش های دیگری هستند که این نوع کتابخانه ها ایفا می کنند. بر این اساس منطق حکم می کند که ارزیابی این بخش از بیمارستان و خدمات آن باید جزء لاینفک اعتبارسنجی بیمارستان باشد. در نظر گرفتن کتابخانه های بیمارستانی در فرایند اعتباربخشی، علاوه بر آنکه باعث ارتقای آن ها در راستای خدمت رسانی به جامعه پزشکی می شود، می تواند ظرفیت و بهره مندی از تخصص های کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی را نیز ایجاد نماید. بد نیست متولیان تدوین و بازنگری استانداردهای اعتباربخشی ملی بیمارستان های ایران در ویرایش های جدید این سند، استانداردهای کتابخانه های بیمارستانی را هم مدنظر قرار دهند. تضاد منافع: نویسندگان اظهار داشتند که تضاد منافعی وجود ندارد. تشکر و قدردانی: بدین وسیله از کتابداران خدوم و پرتلاش کتابخانه های بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تشکر و قدردانی به عمل می آید.

مقدمه: رنگ ها از راه های مختلف بر زندگی انسان تأثیر می گذارند. اصول پایه هر رنگ و چگونگی استفاده مناسب از آن ها در ایجاد یک محیط مناسب در مراکز درمانی اهمیت دارد. هدف از این مطالعه معرفی پدیده رنگ درمانی و کاربرد آن در مراکز درمانی به ویژه بیمارستان هاست. مروری بر مطالعات: مطالعه حاضر یک پژوهش مروری است که قصد دارد برای اولین بار در ایران، در حیطه مراقبت سلامت به معرفی رنگ درمانی و تأثیر آن در خلق و خوی انسان ها و بیماران بپردازد. لذا در این مطالعه با انتخاب 5 کلید واژه و بهره برداری از چندین سایت و موتورهای جستجوگر معتبر و 120 منبع، تعداد 78 منبع مورد استفاده قرار گرفت. بحث و نتیجه گیری: پدیده رنگ درمانی با حیطه های مختلفی ارتباط دارد که از آن جمله می توان به ارتباط رنگ درمانی با ماهیت فرهنگ های مختلف، تأثیر آن بر رفع یا کاهش اختلالات جسمی، فیزیکی، و روحی و روانی، تأثیر رنگ درمانی بر محیط های کاری و روانشناسی صنعتی، خلاقیت و بویژه کاربرد آن در حیطه های پزشکی و بیمارستانی اشاره کرد. اگرچه رنگ درمانی فواید بی شماری در پی دارد، اما اگر از رنگ ها بطور نامناسب استفاده شود، اثرات زیان باری را به دنبال خواهد داشت. لذا اغلب روانشناسان و پزشکان به رنگ درمانی با دیده شک و تردید نگاه می کنند و بر این باورند که اثرات رنگ درمانی بر بیماران موقتی است. بنابراین توصیه می شود این پدیده تنها بعنوان عامل درمان کننده و التیام بخش مورد توجه قرار نگیرد، بلکه از آن به منظور حمایت از دیگر روش های درمانی و ارتقاء وضعیت روحی و روانی بیماران در بیمارستان ها استفاده شود. :

مقدمه: اهدای خون در کشورهای توسعه یافته 18 برابر بیشتر از کشورهای در حال توسعه است. اگر تنها پنج درصد از کل جمعیت جهان به طور مستمر خون اهدا کنند، ذخیره کافی برای تامین نیازهای جامعه وجود خواهد داشت. این رقم در کشورهای در حال توسعه کمتر از یک درصد است. هدف مطالعه حاضر شناخت رتبه وفاداری اهداکنندگان خون به منظور برنامه ریزی مناسب برای گسترش و تقویت رفتار اهدای خون در جامعه است. روش ها: پژوهش حاضر به روش توصیفی- مقطعی صورت گرفته و نمونه گیری به روش سرشماری بوده است. جامعه پژوهش متشکل از داده های سازمان انتقال خون تهران از آبان 1383 تا خرداد 1388 است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار Clementine12.0 استفاده شده است. برای مدل سازی الگوریتم K-Means در دو حالت جمعیت شناختی و مبتنی بر مقادیر تازگی، بسامد و ارزش خون (Recency-Frequency- Monetary (RFM)) اجرا گردید تا ارتباط بین متغییرهای مختلف بدست آید. یافته ها: مقدار میانگین شاخص ریشه میانگین مربع انحراف از معیار برای خوشه بندی مبتنی بر تازگی، بسامد و ارزش خون و جمعیت شناختی 72/10 و 14/11 است و خوشه بندی بهتر داده ها توسط الگوریتم مبتنی بر تازگی، بسامد و ارزش خون را تایید کرد. این الگوریتم داده ها را در چهار خوشه قرار داد که خوشه چهارم شامل مردان مجرد حائز بیشترین رتبه وفاداری اهدای خون و خوشه سه شامل زنان متاهل حائز کمترین رتبه وفاداری گردید. نتیجه گیری: استفاده از رو ش های نوین داده کاوی برای تحلیل و رده بندی اهدا کنندگان خون، شیوه نگرش سازمان های انتقال خون را به روند اهدای خون تغییر می دهد. بررسی رفتار اهداکنندگان به شناسایی سریع تر و دقیق تر وفاداری اهداکنندگان و مدیریت صحیح پایگاه خون کمک می کند.

مقدمه: یکی از اصیل ترین وظایف مراکز آموزش نیروی انسانی، ارائه آموزش های متناسب با نیازهای بازار کار است. [1] بررسی نوشتارهای حوزه کتابداری عام در ایران بیانگر آن است که صاحب نظران، برنامه های آموزشی این حوزه را به دلیل پیروی درس ها از پارادایم سنتی و نسبتاً منسوخ کتابخانه، کم توجهی به آموزش مهارت های مورد نیاز در جامعه ی اطلاعاتی نوین، وجود درس های کم ارتباط یا غیرتخصصی، استفاده نکردن از واژگان مناسب، ضعف در ارائه محتوای درس ها و عدم همگامی با تحولات فن آوری ناکارآمد دانسته و خواستار بازنگری در سرفصل ها شده اند. [2] یکی از مشکلات گرایش پزشکی این رشته علاوه بر مشکلات ذکر شده، همپوشانی و مشابهت بیش از 60 درصد سرفصل های هر سه مقطع آن با سرفصل گرایش های غیرپزشکی رشته است که جای تأمل بسیار دارد. [3] بنابراین، لازم است جنبه بالینی و پزشکی این گرایش با راهکارهایی همچون افزودن مباحث پزشکی و استفاده ترکیبی از مدرسان کتابداری و بالینی تقویت شود تا این رشته بر گرایش پزشکی خود تمرکز بیشتری کرده و بخش خدمات آن به جامعه پزشکی و بیماران برجسته تر شود. تنها در این صورت است که نیاز به آن در نظام سلامت ایجاد یا تقویت خواهد شد و در غیر این صورت محکوم به حذف بوده و جای خود را به رشته های دانشگاهی جدیدتر خواهد داد. [1] بدین منظور پیشنهاد می شود که گرایش یا رشته جدیدی با عنوان کتابداری بالینی در مقطع کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی بنا به دلایل و ضرورت های زیر ایجاد شود: اهمیت ارائه خدمات کتابداری بالینی به جامعه پزشکی: این خدمات می تواند برای گروه های هدفی چون تیم درمان، بیمار، خانواده بیمار و نظام کلی سلامت باشد و تنها افراد دارای آموزش و تجربه لازم قادر به ایفای این نقش می باشند. [4] اهمیت بازنگری برنامه های درسی در نظام آموزش عالی: پایش و بازنگری برنامه ریزی درسی به طور نظام مند می تواند سبب بهبود فرآیند آموزش و در نتیجه افزایش مهارت های نیروی انسانی، هماهنگی با بازار کار و نیازهای زمانی و مقطعی جامعه، هماهنگی با تحولات و پارادایم های علمی و ایجاد روحیه خلاق و تفکر انتقادی شود. [3] مطابقت با اسناد بالادستی و سیاست های کلی وزارت بهداشت در خصوص بسته های تحول و نوآوری در آموزش پزشکی: می توان براساس دو بسته از بسته های مذکور بحث ضرورت ایجاد گرایش یا رشته کتابداری بالینی را تبیین نمود. این دو بسته عبارتند از بسته "آموزش پاسخگو و عدالت محور" و بسته " توسعه راهبردی، هدفمند و مأموریت گرای برنامه های آموزش عالی سلامت" که بر بازنگری و تدوین برنامه های آموزشی متناسب با نیازهای کشور تأکید می کنند. [5] فقدان برنامه آموزشی رسمی و غیررسمی برای کتابداری بالینی در کشور: در حال حاضر کارگاه های آموزشی محدودی در حوزه کتابداری بالینی توسط وزارت بهداشت برگزار شده است. اما، ایجاد جایگاه قانونی و رسمی برای کتابداری بالینی نیازمند برنامه آموزشی رسمی و مشخصی است که توانمندی های تخصصی لازم را در افراد ایجاد کند. نتیجه گیری با توجه به مواردی که مطرح شد، می توان در یک جمع بندی چنین نتیجه گرفت که یکی از مباحث جدید در حوزه اطلاعات بالینی، بحث کتابدار بالینی است که به صورت موفق در برخی کشورها اجرا شده و براساس مطالعات انجام شده، از سوی متخصصین بالینی نیز پذیرفته شده است. بر اساس این مطالعات، کتابدار بالینی نیازمند کسب دانش و مهارت هایی از قبیل آشنایی با مباحث پایه بالینی، پزشکی مبتنی بر شواهد، آمار و اپیدمیولوژی، بازیابی اطلاعات بالینی، و ارزیابی نقادانه شواهد از طریق آموزش و تجربه است. از آنجایی که نظام آموزش عالی و سیاست های وزارت بهداشت در حوزه آموزش پزشکی نیز بر تدوین و بازنگری در برنامه های آموزشی مبتنی بر نیازهای جامعه تأکید دارد و تاکنون برای ایفای نقش یا شغل کتابدار بالینی در ایران برنامه ریزی اصولی، مدون و رسمی صورت نگرفته است، یکی از راه های مؤثر در تربیت این افراد در کنار آموزش ضمن خدمت برای دانش آموختگان قبلی این رشته، می تواند ایجاد رشته یا گرایش کتابداری بالینی در مقطع کارشناسی ارشد برای دانشجویان جدیدالورود باشد.

مقدمه: منابع انسانی نقش بسیار مهمی را در ارائه خدمات سلامت ایفا می کند. هدف این مطالعه برآورد نیروی انسانی موردنیاز بخش شتاب دهنده مرکز تخصصی رادیوتراپی - انکولوژی رضا (ع) بر اساس شاخص حجم کار بود. روش ها: این مطالعه از نوع کاربردی و به روش توصیفی-تحلیلی به صورت مقطعی انجام شد. از هم اندیشی خبرگان برای تعیین اجزاء حجم کار و زمان استاندارد، از کارسنجی برای تائید زمان استاندارد فعالیت های اصلی، از مصاحبه و اطلاعات سیستم پرسنلی برای تعیین میزان و عوامل مرتبط با زمان کاری در دسترس و از اطلاعات سیستم مدیریت و دفاتر ثبت برای تعیین حجم کار سالیانه استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار اکسل استفاده شد. یافته ها: هفت عامل مرتبط با زمان کاری در دسترس سالانه کارکنان شناسایی شد. زمان کاری در دسترس سالانه برای کارکنان 806 ساعت تعیین شد. آماده سازی و درمان بیمار و اپراتوری و تکمیل پرونده به عنوان فعالیت های اصلی تعیین شد. نتایج محاسبات شاخص حجم کار نشان داد بخش شتاب دهنده سه نفر کمبود نیرو دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد در بخش شتاب دهنده مرکز تخصصی رادیوتراپی با کمبود نیروی انسانی حرفه ای مواجه بوده است. به نظر می رسد استفاده از روش شاخص حجم کار برای تعیین و توزیع نیروی انسانی مورد نیاز گامی ضروری برای مدیریت بهینه نیروی انسانی در بخش های تخصصی باشد.

مقدمه : تا کنون بیشتر شکایت های ناشی از قصور پزشکی، بخش های بیهوشی و جراحی را نشانه رفته اند . بنابراین یک نظام کارآمد و اثربخش مدیریت ریسک جهت شناسایی نقایص سیستمی و ارتقای ایمنی بیمار ضروریست . این مطالعه با هدف تعیین وضعیت مدیریت ریسک بیهوشی - جراحی و تحلیل علل ریشه ای وقایع در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد . روش کار : ابزار گرد آوری اطلاعات چک لیست استاندارد مؤ سسه می باشد . این چک لیست از طریق مشاهده و مصاحبه با پرسنل بیهوشی و جراحی در 46 اتاق عمل در چهار بیمارستان به صورت نمونه، تکمیل گردید . داده ها به و سیله نرم افزارهای ,SPSS Excel و Minitab آنالیز و تحلیل علل ریشه ای وقایع با استفاده از نمودار Fish Bone انجام شد. یافته ها : وضعیت کلی مدیریت ریسک بیهوشی - جراحی با کسب میانگین 2.13 متوسط ارزیابی شد و در بیمارستان های مورد مطالعه تفاوت معناداری نشان داد . این بیمارستان ها 45 درصد از استانداردها را محقق ساخته اند . بالاترین میزان رعایت استانداردها با 69 درصد، مربوط به م ؤ لفه « تجهیزات بیهوشی و جراحی » و پایین ترین آن با 11 درصد مربوط به مولفه « آموزش در زمینه مدیریت ریسک » می باشد . نتیجه گیری: نتایج این پژوهش به تدوین لیستی از عوامل منجر به ریسک ها و خطاها در بخش بیهوشی و جراحی منجر شد . نتایج این پژوهش می تواند علاوه بر الگوبرداری در میان بیمارستان ها و انجام مداخلات آموزشی و مدیریتی، به تدوین یک راهنمای بالینی منجر شود و با ابلاغ هماهنگ از سوی سازمان های سیاستگذار، هدف غائی سیستم های بهداشتی درمانی، یعنی ارتقاء ایمنی بیمار و رضایت مصرف کننده را فراهم آورد .

مقدمه: امروزه نظام های سلامت نه تنها مسئول ارتقای سلامت مردم هستند، بلکه موظف به حفاظت از آنها دربرابر هزینه های مالی بیماری می باشند. پرداخت های غیررسمی پدیده ای است که نظام سلامت بسیاری از کشورها با آن روبه رو هستند و این پدیده به عنوان تهدیدی برای اعتبار حرفه پزشکی تلقی می شود. در نقاط گوناگون جهان، دلایل این پرداخت ها معمولاً بسیار متفاوت است. هدف این مطالعه شناسایی علل پرداخت های غیررسمی در بیمارستان های شهر اربیل در کشور عراق در سال 2021 است. روش ها: این مطالعه از نوع کاربردی و به روش کیفی است که با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام شده است. مصاحبه های هدفمند با نمونه ای متشکل از 60 بیمار، پزشک و سیاست گذار در اربیل عراق انجام شد. افراد مصاحبه شونده فرم رضایت را تکمیل نمودند و مطالعه با تأیید شورای اخلاق پزشکی دانشگاه پزشکی هاولر انجام شد. در این مطالعه، از شرکت کنندگان درباره انگیزه های پرداخت غیررسمی سؤال شد و داده ها با استفاده از تحلیل محتوا ارزیابی شد. یافته ها: از دیدگاه بیماران، دلایل قانونی، فرهنگی، و مرتبط با کیفیت، در پرداخت های غیررسمی نقش دارند؛ از دیدگاه پزشکان و سیاست گذاران، علل دریافت پرداخت های غیررسمی ارائه دهندگان خدمات سلامت شامل جنبه های ساختاری، اخلاقی و مربوط به تعرفه و مواردی است که تخصص و شایستگی ارائه دهندگان را نشان می دهد. نتیجه گیری: درک دلایل پرداخت های غیررسمی در رسیدگی به آن و درنهایت ریشه کن کردن آن بسیار مهم است. یافته های این پژوهش، علل پرداخت های غیررسمی در نظام سلامت عراق را شناسایی کرده است. درک جامع نیازها و انگیزه های ارائه دهندگان و دریافت کنندگان مراقبت های سلامت بر مهار پرداخت های غیررسمی مؤثر است. سیاست گذارانی که درک کاملی از پیامدهای مرتبط با این پرداخت ها دارند می توانند تصمیمات آگاهانه تری بگیرند و از رویکرد سیاسی موردتوافق جمعی اطمینان حاصل کنند. افزایش حقوق ارائه دهندگان خدمات درمانی براساس عملکرد و مهارت آنها، در کنار پیاده سازی سیستم های پرداخت مبتنی بر عملکرد می تواند در کاهش این پدیده در عراق مؤثر باشد؛ علاوه براین ترویج آموزش اخلاق حرفه ای، اعتماد و درک متقابل را در بین افراد تقویت می کند و درعین حال تأثیرات منفی رشوه را نیز برجسته می نماید.