محمد میرکاظمی مود

هدف: امروزه اغلب سیستم های پیچیده در سازمان ها، سیستم هایی با پیچیدگی های ساختاری، فناورانه و اجتماعی هستند که به آنها، سیستم های فنی اجتماعی گفته می شود. در مدل سازی برای غلبه بر پیچیدگی و تنوع این سیستم ها، به روش هایی نیاز است که میزان مشابهی از تنوع را در اختیار محققان قرار دهند. با وجود توسعه روش هایی در حوزه های مختلف تصمیم گیری و نظریه سیستم ها، این روش ها معمولاً بر اهداف و جنبه منفردی از سیستم تمرکز دارند یا اینکه در مدل سازی آنها به ویژگی های خاص سیستم های فنی اجتماعی توجه نشده است. همچنین برخی از روش ها، فرایند و چارچوب مشخصی ارائه نمی دهند. از این رو، مطالعه حاضر به دنبال فراترکیب روش های موجود به منظور ایجاد روشی ترکیبی برای مد ل سازی این سیستم هاست. روش: در این مطالعه تلاش شده است که با استفاده از فراترکیب تفسیری انتقادی و بهره مندی از دیدگاه پارادایم چندگانه روش شناسی چندگانه، فراترکیبی از روش های موجود ارائه شود که ویژگی های هر یک از سیستم های فنی اجتماعی را در نظر می گیرد و بر اساس آن، از قوت ها و ابزارهای مناسب روش های موجود برای مدل سازی این سیستم ها بهره می برد. یافته ها: بعد از اجرای فراترکیب، به منظور تحلیل و ترکیب روش های موجود 12 مؤلفه شناسایی شد، سپس به کمک آنها سازه های ترکیبی و تحلیلی برای فراترکیب روش ها به دست آمد و در ایجاد روش ترکیبی از آنها استفاده شد. نتیجه گیری: روش پیشنهادی که از فراترکیب روش های موجود برای مدل سازی سیستم های فنی اجتماعی به دست آمده، قادر است با بهره گیری از مفاهیم و ابزارهای متنوع ارائه شده از سوی رویکردها و روش های مختلف، جنبه های متفاوت سیستم های فنی اجتماعی را مدل سازی کند. هر چند کارایی روش پیشنهاد شده باید در قالب موردکاوی های مختلف ارزیابی شود.  

امروزه ترکیب روش های مدلسازی برای غلبه بر پیچیدگی های مدلسازی سیستم های فنی-اجتماعی مورد توجه محققین قرار گرفته است. اما بسیاری از این ترکیب ها بدون توجه به سازگاری روش ها در سطوح مختلف نظری و ابزاری انجام می شود. از این رو هدف مطالعه حاضر ارائه یک چارچوب راهنما برای ترکیب روش های مدلسازی سیستم های فنی-اجتماعی است. برای انجام این هدف از یک روش فراترکیب تفسیری انتقادی توسعه یافته استفاده شده است. بر این اساس 12 تم توصیفی شناسایی و این تم های توصیفی در قالب پنج سازه ترکیبی دسته بندی شدند. سپس با تفسیر سازه های ترکیبی و جایگاه روش ها در این سازه ها، پنج سازه تحلیلی، سازه متضاد، سطح ترکیب، نوع ترکیب، علت موفقیت احتمالی ترکیب و علت شکست احتمالی ترکیب شناسایی و برای بررسی امکان پذیری و سطح ترکیب روش ها مورد استفاده قرار گرفتند. همچنین به منظور نشان دادن چگونگی عملکرد چارچوب، امکان ترکیب رویکرد انتخاب استراتژیک با سایر روش ها به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفت.

  تصمیم ها و سیاست های شرکا در طول زنجیره تأمین درباره چگونگی تأمین و تخصیص منابع به انواع فعالیت های نوآوری و خلق مشترک دانش ایستا نیست و برای کسب مزیت رقابتی پایدار، سازمان و شرکای آن باید به طورمستمر تصمیم های پیشین را درمورد تخصیص منابع، به منظور واکنش مناسب به تغییرات بازنگری کنند. این فرایند تصمیم گیری پویا نمی تواند از طریق نگرش ایستای موجود در ادبیات نوآوری و زنجیره تأمین مهیا شود. به این منظور، مطالعه حاضر با استفاده از رویکرد پویایی سیستم، مدلی پویا را ارائه می دهد تا از طریق طراحی سازوکارهای بازخوردی، واکنش های سیستم مورد مطالعه به تغییرات درون زا و برون زا را بررسی کند و ابزاری برای تحلیل رفتار سیستم با سناریوهای مختلف و آزمون سیاست های مختلف ایجاد کند. در این مطالعه، علاوه بر ارائه مدل علی و نمودار جریان متغیرهای اثرگذار سیستم، نتایج شبیه سازی نشان می دهد مناسب ترین سیاست سرمایه گذاری در فعالیت های نوآوری، سیاست تخصیص منابع به انواع فعالیت های نوآوری براساس شکاف عملکرد است.

مقدمه: اجرای طرح تحول نظام سلامت در کشور، مراکز درمانی را بیش ازپیش ملزم به رعایت حقوق بیماران و رضایتمندی آنها می سازد؛ اما با توجه به محدودیت منابع، سازمانها باید مهم ترین عوامل مؤثر بر رضایت مشتریان را شناسایی کنند و اقدامات لازم برای بهبود آن را انجام دهند. هدف مطالعه حاضر ارائه رویکردی برای شناسایی و اولویتبندی عوامل مؤثر بر رضایت مشتریان از خدمات مراکز درمانی بود. روش کار: تحقیق حاضر استفاده ترکیبی از روشهای تصمیمگیری دلفی (Delphi)، دیمتل (DEMATEL) و فرآیند تحلیل شبکهای (ANP) را به صورت مکمل پیشنهاد میدهد. نظرات خبرگان و مشتریان در خصوص اهمیت و روابط میان عوامل مؤثر بر رضایت مشتریان با استفاده از پرسشنامه های مورد استفاده در هر روش گردآوری و بر اساس رویکرد ترکیبی پیشنهادی تحلیل شده است. یافته ها: شایستگی حرفهای، هزینه های درمان و رفتار کارکنان مهم ترین عوامل مؤثر بر رضایت مشتریان از خدمات مراکز درمانی از نگاه مشتریان و ارتباطات پزشکان با بیماران، شایستگی حرفهای و هزینه های درمانی مهم ترین عوامل از نگاه خبرگان بودند. نتیجه گیری: با وجود شباهتها و تفاوتهای میان نظرات خبرگان و مشتریان، مدیران مراکز خدمات درمانی به هر دو منبع اطلاعاتی در تصمیم گیری در خصوص ارتقاء رضایت مشتریان از خدمات این مراکز باید توجه کنند. همچنین سازمان موردمطالعه به منظور ارتقاء سطح رضایتمندی بیماران، علاوه بر توجه به امکانات سخت افزاری، به عوامل مبتنی بر روابط میان فردی توجه ویژهای داشته باشد.

امروزه دانش مشتری یکی از مهم ترین منابع سازمان ها برای نوآوری به شمار می رود، اما سازمان ها برای استفاده اثربخش از دانش مشتری باید ظرفیت خود را برای جذب این دانش ارتقا دهند؛ زیرا کسب و استفاده از دانش مشتری به آسانی امکان پذیر نیست و هر اطلاعات و دانشی منجر به خلق ارزش نمی شود. از این رو، هدفمقاله حاضر ارائه مدلی برای اندازه گیری ظرفیت جذب دانش مشتری است. بدین منظور در یک پژوهش پیمایشی با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی، ابعاد مفهوم ظرفیت جذب دانش مشتری تعیین شد و از تحلیل عامل تأییدی برای تأیید اعتبار مدل استفاده شد. همچنین به منظور نشان دادن کارایی مدل، به ارزیابی و سنجش ظرفیت جذب مشتری در یک شرکت فعال در صنعت مواد غذایی پرداخته می شود. یافته ها نشان می دهد که سه بعد ظرفیت کسب دانش مشتری، ظرفیت به کارگیری دانش مشتری و ظرفیت سازماندهی دانش مشتری با ظرفیت جذب دانش مشتری ارتباط دارد و در این میان، ظرفیت سازماندهی از بیشترین همبستگی با مفهوم ظرفیت جذب دانش مشتری برخوردار است.

ادعاها به ویژگی های ذاتی صنعت ساخت تبدیل شده اند. مطالعه هایی برای شناسایی علل این ادعاها انجام شده است، اما این مقوله ها هنوز رواج دارند. شاید دلیل این امر، نیاز به درک بهتر پیچیدگی بین متغیرهای علّی ایجاد ادعاست. در این راستا می توان به وجود تحریم ها در سال های اخیر و آثار احتمالی آن بر صنعت ساخت و درنتیجه، بر ایجاد ادعا اشاره کرد؛ بنابراین، ابتدا با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده، 15 علت ایجاد ادعا- که بر اثر اعمال تحریم ها در پروژه های طرح و ساخت به وجود آمده است- مشخص شده و با استفاده از آن، یک مدل علّی - معلولی از تأثیر تحریم ها بر ایجاد ادعا توسعه یافته است. سپس سیستم مورد مطالعه، در سه سناریو مختلف از اعمال تحریم ها شبیه سازی شده است. نتایج نشان می دهد بروز تحریم ها با تأثیر گذاشتن بر بعضی دیگر از جنبه های پروژه، سبب بروز ادعاهای جدید می شود و بر افزایش زمان و هزینه، به عنوان علل اصلی ایجاد ادعا اثر می گذارد. این تأثیرها با افزایش شدت تحریم ها افزایش می یابد و موجب رشد شدید و نمایی ادعاهای پیمانکاران می شود.

هدف: هدف از این مقاله بررسی درک مشکلات صادراتی متمایزکننده شرکتهای تولیدی صنایع غذایی کوچک و متوسط در استان آذربایجان غربی است. طرح/ متدلوژی/ رویکرد: این مقاله با تمرکز بر هدف مذکور و با آزمایش چندین فرضیه قصد دارد موانع مربوط به آنها را روشن تر نماید. روش براساس هدف کاربردی، براساس گردآوری اطلاعات توصیفی از نوع همبستگی است. که از پرسشنامه ساختاری از طریق ایمیل، حضوری، پستی 340 پرسشنامه فرستاده شده، 142 مورد تکمیل و بازگردانده شدند. نرخ پاسخ 42 درصد بود. یافته ها: نتایج بدست ازآامده از تحقیق نشان داد از میان 6 عامل شناسایی شده عامل قوانین و مقرارت، سیستم بانکی و اخذ مجوزهای بهداشتی به ترتیب بیشترین اهمیت را از آن خود نموده اند و بیشترین ضریب رگرسیونی را بر سازه موانع توسعه صادرات داشته اند. عامل بعدی فقدان برنامه های بازاریابی نسبت به مقوله صادرات بوده و سپس به ترتیب آموزش های تخصصی و سطح فرهنگ جامعه نسبت به مقوله صادرات است . و دو فرضیه سطح فرهنگی جامعه نسبت به مقوله صادرات و فقدان آموزش تخصصی رد شدند. خلاقیت/ ارزش: در حالی که برخی از آثار گذشته روی موانع صادرات شرکت تمرکز کرده اند، کمبود مطالعاتی در مورد بررسی آثار این مسائل در عملکرد صادرات خصوصاً در کشورهای در حال توسعه وجود دارد. امید است نتایج این مقاله مدیران و سیاست گذاران را کمک کند تا عملکرد شرکت و در نتیجه کشور را بهبود ببخشند.

در دهه های اخیر، به دلیل افزایش رقابت میان سازمان ها در توسعه محصولات، خدمات و بازارهای جدید، نرخ ایجاد و توسعه تکنولوژی های نوین به شدت افزایش یافته است. در چنین شرایط رقابتی، چالش اصلی شرکت ها، توسعه یا کسب تکنولوژی های صحیح براساس اهداف سازمان است. از این رو مطالعه پیش رو تلاش دارد بر اساس مدل پیشنهادی خود که با استفاده از یک روش پژوهش آمیخته به دست آمده است، مقیاسی را برای ارزیابی تکنولوژی ها در صنعت ارتباطات سیار معرفی کند. در این پژوهش مدل اولیه برمبنای مرور ادبیات مدیریت تکنولوژی و انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با مدیران ارشد تکنولوژی بیان می شود. سپس با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی اعتبار مدل و مقیاس نهایی سنجیده می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که ابعاد فنی، دانش تکنولوژی ، بازار، استراتژیک و مالی با ارزیابی تکنولوژی های ارتباطی در صنعت ارتباطات سیار ایران، همبستگی دارد. در این میان بُعد معیارهای دانش تکنولوژی حائز بیشترین اهمیت است و پس از آن ابعاد معیارهای استراتژیک و بازار قرار دارند.

سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی" یک بسته نرم افزاری با کاربرد بسیار وسیع است که همه عملکردهای سازمان را در یک سیستم منفرد یکپارچه می کند. برای اجرای موفقیت آمیز پروژه ERP در سازمان، انتخاب یک سیستم مناسب با توجه به عوامل مؤثر و شاخص های متناسب ضرورت دارد. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر انتخاب سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی است. در این پژوهش برای روایی ظاهری، از نظرات خبرگان و اساتید و برای پایایی ابزار پژوهش، یعنی پرسشنامه، از ضریب آلفای کرونباخ (0/79) استفاده شد. هفت عامل اساسی در زمینه انتخاب ERP به روش تحلیل عاملی اکتشافی شناسایی شدند که شامل مشخصات عمومی، هزینه پیاده سازی، قیمت، فروشنده، قابلیت های کارکردی نرم افزار، پیاده سازی و مدیریت پروژه، قابلیت کیفی نرم افزار بودند. همچنین برای انتخاب مناسب ERP پیشنهاداتی نیز ارائه شد.

دانش همواره به عنوان یک عامل تعیین کننده در نوآوری شناخته شده است و خلق دانش از طریق سرمایه گذاری در فعالیت های تحقیق و توسعه و تولید محصولات نوآور اتفاق می افتد. علاوه بر این، همه فعالیت های تحقیق و توسعه منجر به نوع یکسانی از نوآوری نمی شوند، بلکه سرمایه گذاری بر روی فعالیت های پژوهشی می تواند محصولاتی با نوآوری رادیکال و سرمایه گذاری در فعالیت های توسعه، نوآوری تدریجی را برای سازمان به ارمغان آورد. حفظ توازن میان این دو نوآوری در محصولات برای کسب مزیت رقابتی سازمان ها بسیار حائز اهمیت است. برای بررسی ماهیت پویا و پیچیده رابطه بین خلق دانش و فعالیت های سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه، مقاله حاضر سعی داشته است با نگاهی نظام مند به مطالعه اثر سیاست های مختلف سرمایه گذاری بر انباشت دانش سازمان بپردازد. بدین منظور، رویکرد پویایی های نظام مند به عنوان رویکردی برای مطالعه نظام های پیچیده، برای مدل سازی و شبیه سازی نظام مورد بحث، استفاده شده است. همچنین، به منظور آزمون کاربردی بودن مدل ارائه شده، یک مطالعه موردی ارائه شده است. نتایج شبیه سازی نظام مورد مطالعه نشان داد سیاست های سرمایه گذاری سازمان در فرآیندهای تحقیق و توسعه باید براساس مقایسه بین وضعیت واقعی سازمان با عملکرد مطلوب اتخاذ گردد.