درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف از این پژوهش مطالعه و بررسی تأثیر استفاده از رسانه های اجتماعی در محل کار، بر خلاقیت کارکنان و عملکرد شغلی آنان است. روش: به لحاظ هدف، این پژوهش کاربردی و جامعه در دست بررسی آن، کلیه کارکنان شرکت مخابرات ایران بوده است. جهت سنجش متغیرها و جمع آوری داده ها، از پرسش نامه 21 سؤالی استاندارد استفاده شد که روایی و پایایی آن به تأیید رسید. در این پژوهش داده ها به روش میدانی جمع آوری شده است. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، در نهایت 218 پرسش نامه تجزیه وتحلیل شد. جهت بررسی روابط بین اجزای مدل، از معادلات ساختاری استفاده شد. تجزیه وتحلیل فرضیه ها نیز با استفاده از نرم افزار لیزرل انجام گرفت. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که استفاده اجتماعی از رسانه اجتماعی در محل کار، استفاده شناختی از رسانه های اجتماعی در محل کار و استفاده لذت جویانه، با خلاقیت کارکنان رابطه ای مثبت دارد. خلاقیت کارکنان نیز رابطه ای مثبتی با عملکرد شغلی کارکنان دارد. همچنین، خلاقیت کارکنان در رابطه بین استفاده از رسانه های اجتماعی در محل کار و عملکرد شغلی کارکنان نقش میانجی دارد. نتیجه گیری: در این پژوهش تلاش شد که ارتباط بین ابعاد استفاده از رسانه های اجتماعی، خلاقیت و عملکرد شغلی بررسی شود. از ابعاد استفاده از رسانه های اجتماعی (لذت جویانه، شناختی، اجتماعی) در محل کار، به جای مفهوم کلی رسانه های اجتماعی استفاده شد. نتایج یافته ها نشان داد که هر سه بُعد استفاده از رسانه های اجتماعی بر خلاقیت کارکنان تأثیرگذار است؛ از این رو در سازمان ها، به خصوص در محیط های کاری که خلاقیت و نوآوری از اهمیت فراوانی برخوردار است، استفاده از رسانه های اجتماعی لازم است.

هدف: در آغاز هر بحرانی، اتخاذ راهبردهای مناسب، برای ایفای نقش رسانه ها به منظور مدیریت وضعیت اهمیت زیادی دارد. در وضعیت عالم گیری کووید 19، رسانه های رسمی و غیررسمی در ایران، برای برآوردن نیازهای اطلاعاتی مردم و همچنین کمک به حل بحران، راهبردهایی را در پیش گرفتند که مطالعه شیوه های واکنش آن ها به بحران در ماه های آغازین را لازم می سازد. با توجه به اینکه پیام های تولیدشده رسانه ها در موقعیت بحران، گویای راهبردهای آن ها برای حل بحران است، مقاله حاضر از نظریه ارتباطات بحران وضعیتی استفاده می کند. روش: در این مقاله محتوای خبری 7 ماه اول همه گیری، در دو رسانه تلویزیون (اخبار ساعت 21) و اینستاگرام، تحلیل محتوای مضمون شده است تا ضمن مطالعه تفاوت ها و شباهت های راهبردهای واکنش به بحران در این دو رسانه، شیوه مدیریت آن ها نیز در این موقعیت آشکار شود. در مجموع 257 خبر مرتبط با ویروس کرونا در پخش خبری ساعت 21، از شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران منتشر و 659 محتوای مرتبط با موضوع در صفحات نمونه اینستاگرام تولید شده است که همه آن ها تحلیل مضمون شده اند. یافته ها: یافته ها حضور سه کلان مضمون را در هر دو رسانه نشان می دهد که عبارت اند از: شرایط مواجهه با بیماری، عاملان بحران همه گیری و راه حل های بحران. نتیجه گیری: تطبیق مضامین با راهبردهای واکنش به بحران نشان می دهد که هر دو رسانه از چهار راهبرد چاپلوسی، فاصله گذاری، رنج و سرافکندگی استفاده کرده اند. مطالعه حاضر، هم دلالت هایی برای مدیریت رسانه ها دارد و هم تلاشی است برای غنی ساختن ادبیات پژوهشی در حوزه ارتباطات بحران و جایگاه رسانه ها در پاسخ به بحران.

هدف: مسئولیت مدنی در ارتباط با زیان دیده، واردکننده زیان و جامعه، هدف ها و کارکردهای خاصی دارد. این مقاله با شناسایی مرزهای مسئولیت مدنی در قالب پرداخت خسارت، رفع تجاوز به حقوقِ خواهان و جلوگیری از ورود خسارت به وی در آینده، به تحلیل مبانی موجود پرداخته است. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است. در این پژوهش با بهره گیری از روش های مطالعه تطبیقی و با استفاده از منابع مکتوب، شفاهی، اسناد و متون قانونی، مباحث تشریح شده و با تحلیل اطلاعات و انسجام آن ها یافته ها ارائه می شود. چارچوب نظری: شرایط سه گانه تحقق مسئولیت مدنی عبارت است از: 1. ضرر واردشده به خواهان؛ 2. تقصیر واردکننده زیان (مسئولیت مبتنی بر تقصیر)؛ 3. رابطه سببیت. نظریه جبران خسارت برای زیان، در پرتو قواعدی همچون قاعده تحذیر، قاعده غرور و... شکل گرفته است که برای رابطه علیت میان فعل زیان بار و ورود خسارت به کار برده شده است. یافته ها: تنها راهِ پاسخ گویی و خروج از مشکلات حاکم بر مسئولیت مدنی، تمسک جستن است به نظام تلفیقی بازدارنده که به عنوان راهبردی مؤثر برای مکلف ساختن عامل زیان در پیشگیری و جبران خسارات وارده به زیان دیدگان معرفی شده است. نتیجه گیری: در این پژوهش تقصیر ناشی از سوءمدیریت رسانه ها در ارتباط با بیماری کووید 19 به بحث و بررسی گذاشته شده است و با وجود قواعدی فقهی، همچون احسان و اهم و... باید عامل ایجادکننده زیان، درصدد جبران خسارت وارده برآید که یکی از آن ها، اعاده وضع سابق (جبران عینی) است و این روش بر دیگر روش ها ترجیح دارد.

هدف: گردشگری از صنایع مهم در حال رشد و یکی از جریان های جهانی است که امور اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را با هم ترکیب کرده است. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تأثیر رویدادهای گردشگری بر انتخاب مقصد با نقش میانجیگری رسانه اجتماعی است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی هم بستگی است. جامعه آماری، آن دسته از گردشگران داخلی در دسترسی است که در بهار سال 1397 تا 1398 به شهرهای یزد، اصفهان و شیراز سفر کرده اند. بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه 240 نفر تعیین شد. داده ها از طریق پرسش نامه جمع آوری شدند و تجزیه وتحلیل آماری آن با نسخه 3 نرم افزار اسمارت پی ال اس انجام گرفت. یافته ها: نتایج تجزیه وتحلیل نرم افزار اسمارت پی ال اس 3 نشان داد که رویدادهای فرهنگی، ورزشی، علمی و مذهبی با نقش میانجیگری رسانه اجتماعی، بر انتخاب مقصد تأثیر مثبت و معناداری دارند. نتیجه گیری: با توجه به افزایش تقاضای گردشگران سراسر جهان برای سفر، ابزار رسانه ای در این دوران برای معرفی جاذبه های گردشگری و جذب گردشگران بسیار اهمیت دارد. رسانه های اجتماعی می توانند این امکان را در اختیار گردشگران قرار دهند که قبل از عملی کردن تصمیم سفر به منطقه ای خاص، به صورت مجازی و از طریق ابزارهای وب وارد محل مدنظر شوند و با مطالعه و مشاهده اطلاعات متنی، صوتی و تصویری، امکان سفر، مزایا و معایب این سفر را دریابند و درباره انجام این سفر به راحتی تصمیم گیری کنند.  

هدف: تغییر مدل های کسب وکار سنتی به مدل پلتفرمی، سبب شده است که کسب وکارهای پلتفرمی رشد کنند و به برندهای قوی تبدیل شوند. در این میان، برندهای پلتفرمی، به دلیل ویژگی های خاص خود، از ناحیه ریسک و بحران های محیط کسب وکار تهدید می شوند؛ از این رو مفهوم «تاب آوری برند» اهمیت پیدا می کند. این پژوهش با هدف مرور و مفهوم پردازی حول چیستی و چرایی تاب آوری برند پلتفرم ها در مواجهه با ریسک و بحران برند اجرا شده است. روش: این پژوهش بر اساس رویکرد ترکیب تئوری، به عنوان یکی از گونه های روش نگارش مقالات مفهومی اجرا شده است. این رویکرد با در نظر گرفتن مفاهیم پلتفرم، برند، تاب آوری، ریسک و بحران به عنوان نقطه شروع، تئوری روش و تئوری حوزه شکل گرفته است. یافته ها: این پژوهش به منظور درک ضرورت تاب آوری برندهای پلتفرمی سه دلیل را در کانون توجه قرار داده است: 1. تبدیل شدن منطق زنجیره ارزش به شبکه ارزش در پلتفرم ها؛ 2. اثر فعالانه مصرف کننده بر برند پلتفرم ها؛ 3. رقابت شدید در اکوسیستم پلتفرمی. همچنین با توجه به نتایج پژوهش مشخص شده است که چهار مشکل در روند تکامل پلتفرم ها، مقوله تاب آوری برندهای پلتفرمی را با پیچدگی مواجهه کرده است که عبارت اند از: «اثر ملکه سرخ»، «مشکل مرغ و تخم مرغ»، «مشکل پنگوئن» و «ظهور». نتیجه گیری: این پژوهش نتیجه می گیرد که تاب آوری برندهای پلتفرمی دشوار است و اگر بهره گیری از قابلیت تاب آوری برند نادیده گرفته شود، مشکلاتی همچون کاهش ارزش ویژه برند، کاهش تداعی های مثبت یا تقویت تداعی های منفی در ذهن مشتریان و ناتوانایی در حفظ موجودیت برند و متعاقب آن تعطیلی کسب وکار پلتفرمی را به همراه دارد.

هدف: پیچیدگی های فزاینده محیطی در کنار تغییرات شتابان صنعت رسانه، سبب شده است که آینده پژوهی به عنوان یکی از روندهای مطالعاتی در صنعت رسانه مطرح شود. یکی از روش های آینده پژوهی کیفی، مورفولوژی است که بر اساس دو بُعد «اثر بر آینده» و «احتمال رخداد»، پیشران های آینده را بر اساس قضاوت کیفی خبرگان، به صورت کلامی و برقراری روابط خطی بررسی می کند. با توجه به وجود ابهام در کلام انسان و رد فرض وجود روابط خطی میان پیشران های آتی، امروزه کمتر از این روش بهره برده می شود. روش: در این پژوهش تلاش شد تا با بهره گیری از منطق فازی، امکان ارزش گذاری چندگانه درجات صدق به منظور کاهش در ابهام کلامی خبرگان و با بهره گیری از تکنیک دیماتل، امکان تحلیل شبکه ای و عدم استقلال خطی در پیشران های آتی، به تحلیل مورفولوژی جهت بهره برداری در صنعت رسانه اضافه شود. بدین منظور، پس از توسعه نظری روابط ریاضی فازی شبکه ای، ماتریس مورفولوژی در محیط نرم افزار متلب شبیه سازی و با استفاده از یک مثال عددی آزمایش شد. یافته ها: در تحلیل مورفولوژی با رویکرد شبکه ای فازی، بر اساس هشت گام می توان از ابهام کلامی خبرگان و خطای ناشی از استقلال خطی پیشران های آتی صنعت رسانه کاست: 1. تعریف مسئله و فرموله کردن آن؛ 2. تعیین پیشران های آینده صنعت رسانه؛ 3. ترسیم گراف تأثیرهای پیشران ها؛ 4. استخراج بردار وزنی پیشران ها؛ 5. ارزیابی کلامی فازی میزان عدم قطعیت پیشران ها؛ 6. ترسیم ماتریسی چندبُعدی؛ 7. ارزیابی خروجی ها، بر مبنای دو عامل مکان وقوع و میزان نزدیکی به هدف مطلوب؛ 8. تحلیل عمیق تر پاسخ های ممکن. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان داد که خروجی مدل توسعه یافته مورفولوژی، در مقایسه با مدل اولیه مورفولوژی بر مبنای دو بردار فازی «اثر بر آینده» و «احتمال رخداد» و محاسبه دو متغیر «عدم تمرکز» و «مرکز ثقل» در ارزیابی پیشران های آتی در صنعت رسانه مؤثرتر است.

هدف: مطالعات علم سنجی از مهجورشدن دانش کاربردی، رشد نامتوازن حوزه های علم و تولید پژوهش های تکراری جلوگیری می کند. سیاست گذاری رسانه ای یکی از حوزه های موضوعی رشته مدیریت رسانه است. آگاهی از پژوهش های انجام شده در این حوزه، قدرت پیش بینی آینده این پژوهش ها و چگونگی تأثیرگذاری آن بر سیاست گذاری های صنعت رسانه را تسهیل می کند. از این رو، هدف مطالعه حاضر ترسیم نقشه علم بر اساسِ مقاله های منتشر شده در حوزه سیاست گذاری رسانه ای بوده است. روش: پژوهش حاضر با استفاده از فنون تحلیل شبکه اجتماعی و تحلیل خوشه انجام شده است. گردآوری داده ها به صورت جست و جوی موضوعی در عنوان مقاله ها با 5 کلیدواژه مرتبط با سیاست گذاری رسانه، یعنی آزادی بیان، کپی رایت، حریم خصوصی، محافظت از داده ها و بی طرفی شبکه، انجام شد. جامعه پژوهش، تمام مقاله هایی است که در حوزه سیاست گذاری رسانه ای نگاشته شده و بین سال های 2000 تا 2019 در پایگاه علوم (Web of Science) نمایه شده است که بارگیری و ذخیره رکوردهای یادشده، در مجموع 900 مقاله انجامید. برای پاسخ به سؤال های پژوهش، از تکنیک خوشه بندی و مصورسازی و همچنین نسخه 1.6.13 نرم افزار Vos Viewer استفاده شد. یافته ها: بیشترین تعداد مقاله های مرتبط با سیاست گذاری رسانه در سال 2018 با 112 مقاله منتشر شده و بیشترین میزان استناد در سال 2017 با 630 استناد بوده است. تعداد کل نویسندگان در این شبکه استنادی 1873 نفر است که از این تعداد، 119 نویسنده در قالب گره، در نقشه هم تألیفی سیاست گذاری رسانه ای حضور دارند. در این پژوهش سیر تکامل شبکه هم رخدادی کلمات کلیدی و شبکه همکاری نویسندگان در سال های 2000 تا 2019 در چهار دوره زمانی برای پایان سال 2004، 2009، 2014 و 2019 ترسیم شده است. همچنین شبکه همکاری نویسندگان مابین دانشگاه های کشورهای مختلف همراه با انطباق بر نقشه جهانی و پراکندگی جغرافیایی نیز مشخص شد. نتیجه گیری: بررسی نقشه های علم، ضرورت توجه به موضوعات و روندهای رو به رشد در هر حوزه علمی را نمایان می سازد. نقشه علم ارائه شده در این پژوهش نیز توجه به موضوع حریم خصوصی در پژوهش های این حوزه را نشان می دهد که با روند رو به رشد درخواست کاربران پلتفرم های رسانه های اجتماعی در این رابطه هم گراست.

هدف: یکی از ابزارهای مهم اطلاع رسانی و آگاهی بخشی برای ارتقای سلامت افراد جامعه، استفاده از رسانه های جمعی، به ویژه شبکه های اجتماعی با تأثیرگذاری زیاد بر مخاطبان است؛ ولی از آنجا که این رسانه ها، اغلب حجم انبوهی از اطلاعات را از طریق منابع متعدد رسمی و غیررسمی منتشر می کنند، همواره اطلاع رسانی آن ها با پیامدهای مثبت ومنفی روبه رو می شود. به همین دلیل، پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی وضعیت حاضر کمپین های آنلاین شبکه های اجتماعی در حوزه سلامت و شناسایی راه کارهایی برای فعالیت مؤثرتر آن ها اجرا شده است. روش: در این پژوهش با استفاده از روش کیفی و انجام مصاحبه عمیق با ۱۷نفر از متخصصان حوزه رسانه و سلامت، نوع اطلاع رسانی مباحث سلامت در شبکه های اجتماعیِ ایران بررسی شده است. یافته ها: بر اساس نتایج پژوهش، ضعف های بسیار مهم کمپین های آنلاین فعال در شبکه های اجتماعی، در حوزه سلامت کشور عبارت اند از: کم جاذبه بودن طرح و گرافیگ، بهره نبردن از اطلاعات مستدل و علمی، نداشتن رویکرد تعاملی و فراگیر مخاطبان و مشارکت آنان، نداشتن خلاقیت و جذابیت، اقناع نشدن مخاطبان، ضعف علمی، ترویج طب سنتی، اثربخش نبودن و اولویت قرارندادن پیشگیری به جای سلامت. نتیجه گیری: مدیران و سیاست گذاران حوزه رسانه و سلامت، می توانند با اتکا به نتایج این پژوهش، به سامان دهی و توسعه کمپین های آنلاین حوزه سلامت در شبکه های اجتماعیِ کشور و انجام ارزیابی های مستمر، به ارتقای کمّی و کیفی شکل و محتوای این کمپین ها اقدام کنند و اثربخشی این کمپین ها را روی مخاطبان افزایش دهند.

هدف: به لحاظ گسترش روزافزون رسانه های اجتماعی و اهمیت بازاریابی تأثیرگذار و با توجه به پراکندگی پژوهش های قبلی، هدف اصلی این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر روابط فرااجتماعی بر بازاریابی تأثیرگذار و دسته بندی آن ها، اعم از سازه های پیشین، تصمیم ها، نتیجه ها، روش ها، بافتارها، نظریه ها و شکاف های پژوهشی این حوزه است. روش: روش اجرای پژوهش کیفی و از نوع مرور نظام مند بیبلیومتریک با استفاده از نرم افزار وس ویور و زبان برنامه نویسی آر است. یافته ها: در بخش تحلیل، عملکرد کشورها و نویسندگان پُراستناد شناسایی شد و در بخش ترسیم علم، چهار خوشه به دست آمد که عبارت اند از: 1. بازاریابی تأثیرگذار؛ 2. تحلیل عوامل روان شناختی (درک جذابیت فیزیکی، اعتبار منبع و...) مؤثر بر تأثیرپذیری مخاطب؛ 3. تعامل فرااجتماعی و روابط فرااجتماعی؛ 4. متقاعدسازی. همچنین، سه واژه پُرتکرار «بازاریابی تأثیرگذار»، «رسانه اجتماعی» و «اثر» در تحلیل هم رخدادی واژگان شناسایی شده است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که پنج سازه بسیار مهم پیشین بازاریابی تأثیرگذار عبارت اند از: ویژگی های فرد تأثیرگذار، ویژگی های مخاطب، ویژگی های رسانه اجتماعی، ویژگی های محتوا و ویژگی های روابط فرااجتماعی. همچنین، بسترهای مهم این فرایند از نظر بافتار عبارت اند از: فرهنگ، نوع ارتباط، شخصیت، تطابق فرد تأثیرگذار محتوا و هوش مصنوعی. افزون بر این، ایجاد و توسعه روابط فرااجتماعی، مهم ترین تصمیم رفتاری و افزایش اثربخشی بازاریابی تأثیرگذار، مهم ترین خروجی فرایند بازاریابی تأثیرگذار است. بر اساس آنچه بیان شد، مدیران می توانند با در نظر گرفتن سه موضوع، فرایند بازاریابی تأثیرگذار را بهبود بخشند: 1. ویژگی های منبع، برای مثال انتخاب اینفلوئنسر مناسب؛ 2. توجه به کانال مناسب و ویژگی های رسانه اجتماعی، به عنوان راه ارتباطی و دریافت بازخور و متناسب با بازار هدف؛ 3. توجه به نیاز مصرف کننده و ارائه محتوای متناسب با نیاز آن ها.

هدف: رویکرد نوین اقتصاد رفتاری با بهره گیری از علوم روان شناسی و جامعه شناسی توانسته است با ارائه تصویری واقعی از رفتار انسان ها، تحلیل های واقعی از نحوه عملکرد مخاطب مصرف کننده ارائه دهد و به همین دلیل، در کانون توجه صاحب نظران شاخه های مختلف علوم انسانی قرار گرفته است. پژوهش حاضر با نگاهی جامع به مفروضات و مفاهیم بنیادی مفهوم اقتصاد رفتاری در تحلیل رفتار انسان ها، در مقایسه با مکاتب اقتصادی پیش از خود، تلاش دارد به عنوان پژوهشی پیش گام در صنعت رسانه، افق های جدیدی را فراروی متخصصان رسانه بگشاید. روش: این پژوهش نوعی مطالعه مروری نظام مند است که در آن، جمع آوری اطلاعات از طریق جست وجو در پایگاه علوم وب آو ساینس انجام پذیرفته است. جست وجو در این پژوهش بدون محدودیت زمانی و با استفاده از املاهای متنوع مفهوم «اقتصاد رفتاری» در موضوع منابع (شامل عنوان، چکیده و کلیدواژه ها) صورت گرفته است؛ از میان مراجع، مقالات و کتب مرتبط، آن هایی انتخاب شدند که مؤلفان صاحب نام و مجربی داشتند و بارها مورد استناد قرار گرفته بودند. یافته ها: از میان تعداد منابع احصا شده در مرحله جست وجو، ده منبع با بیشترین ارجاع و مؤلفان صاحب نام در حوزه اقتصاد رفتاری انتخاب شدند که شامل پنج کتاب مرجع علم اقتصاد رفتاری و 5 مقاله علمی پژوهشی با ارجاع بالا در پایگاه علوم بود. برای ارائه تصویری روشن از علم اقتصاد رفتاری، مفروضات بنیادین این حوزه با مکاتب پیش از خود (مکتب نئوکلاسیک و مکتب نهادی) مقایسه و بر اساس یافته های پژوهش، نقطه نظر این مکاتب به صنعت و اقتصاد رسانه به تصویر کشیده شد. نتیجه گیری: پژوهش حاضر با ارائه تصویری روشن از بنیان های نظری علم اقتصاد رفتاری و فهرست کردن تفاوت ها و تشابه های این رویکرد نوین در مقایسه با رویکردهای پیش از خود و همچنین، نوع نگاه آن ها به صنعت رسانه، به عنوان پژوهشی پیش گام، مسیر جدیدی را به روی پژوهشگران در جهت تحلیل رفتار کنشگران بازار رسانه گشوده است.

پلتفرم‌‏های رسانه‌‏ای، در سال‏ه‌ای اخیر رشد بسیار سریعی را تجربه کرده‏اند و به همین نسبت، جنبه‌‏های مختلفی از زندگی مخاطبان/کاربران را تحت تأثیر قرار داده‌‏اند. این پلتفرم‌‏ها، به‌‎‏واسطۀ موفقیت در رقابت با همتایان سنتی خویش در صنعت رسانه، توانسته‌‏اند بازارهای رسانه‌‏ای را به‏‌راحتی تسخیر کنند. صنعت رسانه، به‌‏طور سنتی، همیشه تأمین‏‌کنندۀ اطلاعات بوده و همیشه، زنجیرۀ تولید و توزیع اطلاعات را در دست داشته است؛ به‏‌میزانی که صنعت رسانه در تولید و توزیع داده‌‏ها و اطلاعاتِ باکیفیت، موفق عمل کرده است، جوامع با رشد و توسعه همراه بوده‌‏اند و هر زمان که این صنعت در تولید و توزیع داده و اطلاعات موفق نبوده، فرایند توسعۀ جوامع نیز کُند شده است. اکنون، به‏‌واسطۀ قابلیت‏‌های بسیار زیاد پلتفرم‌­های رسانه‏‌ای در تولید و توزیع داده‏‌ها، این پلتفرم‌‏ها نقش تأمین‌‏کنندگان اصلی داده و اطلاعات را در جوامع برعهده دارند. می‏توان گفت، قابلیت ذخیره‏‌سازی و تحلیل داده‌‏های تولید شده توسط کاربران در پلتفرم‌‏های رسانه‌‏ای، سرآغاز تحولات اخیر در صنعت رسانه بوده است. مرتبط با تحول یاد شده در صنعت رسانه، یکی از حوزه‌‏های پژوهشی نوپدید، حوزۀ پلتفرم‌‏های رسانه‌‏ای و ارتباط آن با سیاست‏گذاری در مسائل عمومی است. اکنون پرسش‌‏هایی از این دست که داده‌‏های پلتفرم‏‌های رسانه‌‏ای چگونه می‏توانند در مراحل مختلف فرایند سیاست‏گذاری عمومی دخیل شوند؟ از جمله پرسش‌‏های مهم این حوزه محسوب می‏شود. محیط عمومی که سیاست‌های دولت‏ها در آن اجرا می‏شود، در واقع حوزۀ افکار عمومی است که همۀ ذی‏‌نفعان سیاست‏ه‌ای مختلف در آن حضور دارند. این محیط، به سیاست‏ه‌ای مختلف واکنش نشان می‏دهد و موفقیت یا شکست سیاست‏‌ها در این محیط رقم می‏خورد. سیاست‏گذار باید از این محیط پیچیده‏ای که ذی‌‏نفعان در آن حضور دارند، آگاهی کافی داشته باشد. تأکید بر نیاز به جمع‏‌آوری و تولید داده‌‏هایی بر مبنای درگیرسازی همۀ ذی‏‌نفعان سیاست‏گذاری نیز، بر همین اساس به‏‌وجود آمده است. پلتفرم‏‌های رسانه‌‏ای، بهترین بستر جمع‌‏آوری چنین داده‌‏های مشارکتی از عموم کاربران و در واقع، ذی‌‏نفعان سیاست‏گذاری است که می‏تواند در اختیار فرایند سیاست‏گذاری قرار گیرد. درگیر شدن همۀ ذی‌‏نفعان در قالب پلتفرم‏‌های رسانه‏‌ای با یک گزینۀ سیاستی، در واقع، توسعۀ قابلیت‌‏های سیاست‏گذار محسوب می‏شود که عموم مردم را در تدوین و اجرای سیاست‏‏ها، درگیر می‏سازد. این داده‌‏های کلان، غیررسمی و پراکنده، به‏‌صورت لحظه‏ای در موضوعات مختلف در پلتفرم‌‏های رسانه‌‏ای، تولید و توزیع می‏شوند. این داده‌‏ها می‏توانند کارکرده‌ای مختلفی در سیاست‏گذاری عمومی داشته باشند. از جمله این کارکردها، شناسایی مسائلی است که عموم مشارکت‌‏کنندگان نسبت به آن حساسیت و دیدگاه دارند. شناسایی ابعاد مختلف ارزشِ کلان دادۀ پلتفرم‏‌های رسانه‌ای، جهت بهره‌‏برداری از آن در سیاست‏گذاری عمومی، از دسته فعالیت‏های پژوهشی و عملیاتی است که متخصصان علوم رسانه و سیاست‏گذاری در کنار متخصصان علوم کامپیوتر، روی آن کار می‏کنند. شیوه‏‌های استخراج دانش از این دادۀ انبوه و استفاده از آن برای تدوین سیاست‏ها، بهینه‌‏سازی اجرای آن و ارزیابی سیاست‌‏های اجرا شده، می‏تواند سیاست‏گذاری‏‌ها را تسهیل و به کارآمدی آن‏ها کمک کند. چگونگی استفاده از آن‏ها در فرایند سیاست‏گذاری عمومی، مسئله‌‏ای است که فضای پژوهشی جذابی برای پژوهشگران علاقه‏‌مند به حوزه‌‏های میان رشته‌‏ای ایجاد کرده است. پژوهشگران جوان رشتۀ مدیریت رسانه که به حوزۀ سیاست‏گذاری علاقه‏‌مندند، می‏توانند از این دریچۀ نوظهور به تحلیل دادۀ پلتفرم‌‏های رسانه‏‌ای و ارتباط آن با حوزۀ سیاست‏گذاری بپردازند.

هدف: در پژوهش حاضر، پدیده شیوع قمار آنلاین در ایران با رویکرد آسیب شناختی در شبکه های اجتماعی واکاوی شده است. برای این منظور، پس از تحلیل رفتار کاربران و محتوای منتشرشده از سوی گردانندگان در دو شبکه مجازی تلگرام و اینستاگرام، به واکاوی جامعه شناختی این پدیده پرداخته شد. روش: برای جداسازی و استخراج پست های شرط بندی در هر بستر، مدلی بر اساس الگوریتم با نظارت رگرسیون لجستیک توسعه داده شد. همچنین، در راستای بررسی پست های برتر، از معیار جمع لایک و کامنت در اینستاگرام و میزان بازدید در تلگرام استفاده شد. پس از پاک سازی و حذف داده های نامرتبط، به تحلیل کمّی داده های عددی و تحلیل محتوای کیفی داده های متنی پرداخته شد. تحلیل کیفی داده ها نیز با استفاده از رویکردهای «بی ثباتی اقتصادی» و «اقتصاد رفتاری» انجام گرفت. یافته ها: در بستر تلگرام، پس از مقایسه نسبت بازدیدها به انتشار مطالب در هر گروه موضوعی، مشاهده شد که مخاطبان موضوع «تجارت و بازرگانی» با اختلاف بسیاری از موضوع های دیگر، به شرط بندی واکنش نشان می دهند که این از اهمیت ویژه موضوع اقتصاد در دغدغه های مخاطبان به شرط بندی حکایت می کند. محتوای پست ها و سوژه های داغ در سه مقوله محوری «انگیزش مالی»، «بیکاری» و «نوسان های نرخ ارز» (ذیل مضمون اصلی بی ثباتی اقتصادی) و دو مقوله محوری «سوگیری کاهش درد پرداخت» و «توهم کنترل» (ذیل مضمون سوگیری شناختی) قرار گرفت. نتیجه گیری: نتایج بیانگرِ استفاده گردانندگان سایت های شرط بندی از سازوکارهای ایجاد اختلال در حسابداری ذهنی مخاطبان است و از اولویت دغدغه های اقتصادی در کاربران، تحت تأثیر تغییرات در ساختار کلان اقتصاد کشور حکایت می کند.

هدف: امروزه کاربران در مقابل روش های سنتی بازاریابی، از قبیل تبلیغات سنتی، از خود مقاومت نشان می دهند و آن ها را گونه ای از تبلیغات مزاحم در نظر می گیرند. با توجه به این مطلب، هدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی رابطه ویژگی های پیام بر مزاحمت ادراک شده از تبلیغات هم سان و بررسی پیامدهای مزاحمت ادراک شده از تبلیغات هم سان در فضای وب است.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی هم بستگی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویان دانشگاه یزد بودند که در سال های 1399 و 1400 در معرض تبلیغات هم سان قرار گرفتند. بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه 250 نفر تعیین شد. داده ها از طریق پرسش نامه جمع آوری و با نرم افزار پی ال اس 3 تجزیه وتحلیل شدند.یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که جاذبه اطلاعاتی، جاذبه احساسی و شفافیت پیام، تأثیر منفی و معناداری بر مزاحمت ادراک شده از تبلیغات هم سان داشته است. به علاوه، مزاحمت ادراک شده موجب نگرش منفی به تبلیغات هم سان و رنجش کاربران از آن شده است.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان داده است که تبلیغات هم سان موجب کاهش مزاحمت ادراک شده از سوی کاربران اینترنت شده است و هرچه ویژگی های پیام در تبلیغات هم سان افزایش یابد، مزاحمت ادراک شده از تبلیغات هم سان کاهش می یابد و هرچه مزاحمت ادراک شده در تبلیغات هم سان افزایش یابد، رنجش و نگرش منفی نیز افزایش می یابد.

تهدیدها و چالش های نیروی انسانی با محوریت ابعاد سختی کار در رسانه، اهمیت زیادی دارد. هدف اصلی این پژوهش تحلیلِ نتایج پژوهش های مرتبط با ابعاد سختی کار در صنعت رسانه با رویکرد فراترکیب است تا از این طریق به سازمان های رسانه ای در برنامه ریزی و مدیریت منابع انسانی کمک شود. روش: استراتژی پژوهش حاضر کیفی، از نظر هدف، بنیادی و از نگاه ماهیت و روش، توصیفی است. در این پژوهش 163 منبع مرتبط با موضوع پژوهش بین سال های 2010 تا 2022 با روش فراترکیب بررسی شده است. یافته ها: در بخش یافته ها، 35 مفهوم، 11 بُعد و 5 چالش اصلی سختی کار در صنعت رسانه شناسایی، استخراج و تبیین و تحلیل شد، نتیجه حاصل از یافته ها به تببین 5 تم اصلی منتهی شد.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که مهم ترین چالش سختی کار در صنعت رسانه «چالش های ماهیت شغل» است. پس از آن، ابعاد سختی کار به ترتیب اهمیت از نظر فراوانی و تأکید در منابع، به «چالش های فرهنگی اجتماعی»، «چالش های اقتصادی»، «چالش های سلامت و بهداشت» و «چالش های استراتژیک» دسته بندی می شود.

هدف: نفوذ رسانه های اجتماعی، بخش های مختلفی از جمله روابط عمومی در سازمان ها را تحت تأثیر قرار داده است. به این ترتیب، متخصصان روابط عمومی باید دانش و مهارت های خود را با محیط جدید تطبیق دهند تا با تکامل چشم انداز دیجیتال همگام بمانند. پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی به کارگیری رسانه های اجتماعی در راستای ارتقای اثربخشی روابط عمومی سازمان های خدماتی با رویکرد آمیخته صورت گرفته است. روش: این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، از نوع اکتشافی است که با رویکرد آمیخته (کیفی کمی) تحلیل شده است. در مرحله نخست، برای شناسایی مؤلفه های الگو، از روش کیفی تحلیل تم و ابزار مصاحبه های عمیق استفاده شد. مشارکت کنندگان این مرحله، از میان 16 نفر از خبرگان دانشگاهی و مدیران ارشد شرکت بهره برداری مترو تهران و حومه، به روش هدفمند انتخاب شدند. جهت تحلیل داده های بخش کیفی، از نرم افزار مکس کیودا استفاده شد. در مرحله دوم، برازش الگوی طراحی شده، به کمک روش کمّی با رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری انجام گرفت. نمونه آماری در این مرحله 203 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت بهره برداری مترو تهران و حومه بود که به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه بود که روایی و پایایی آن به تأیید رسید. تحلیل داده ها نیز به کمک نرم فزار لیزرل انجام شد. یافته ها: نتایج بخش کیفی نشان می دهد که قابلیت رسانه های اجتماعی با سه مضمون ارتباطات رسانه ای، سهولت کاربری رسانه های اجتماعی، اطلاع رسانی رسانه های اجتماعی ارتباط دارد. همچنین مضمون ارتقای فعالیت های روابط عمومی سازمان با دو مضمون ارتباطات در روابط عمومی و توسعه روابط عمومی مرتبط است. در بخش کمّی نیز مشخص شد که بین به کارگیری رسانه های اجتماعی و ارتقای روابط عمومی سازمان های خدماتی رابطه معناداری وجود دارد و الگوی طراحی شده از تناسب مقبولی برخوردار است. نتیجه گیری: مدیران و سیاست گذاران روابط عمومی سازمان های خدماتی، می توانند با اتکا به نتایج این پژوهش و بهره گیری از ظرفیت های رسانه های اجتماعی، بستر مناسبی را جهت توسعه و ارتقای اثربخشی فعالیت های روابط عمومی فراهم کنند و بهبود عملکرد سازمان را از یک سو و رضایت مندی و رفاه جامعه را از سوی دیگر، در پی داشته باشند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل نظام مند پژوهش های انجام گرفته در حوزه آینده پژوهی رسانه و فناوری (فراجهان، واقعیت تعمیم یافته، غوطه وری 360 درجه، جهان بیش متصل، فرا انتقال و چندحسانه ای ها) اجرا شده که زمینه ساز انجام پژوهش های بین رشته ای آتی میان مدیریت رسانه، مدیریت فناوری، آینده پژوهی و... است. روش: مرور نظام مند، شیوه ای تحلیلی بر پایه منابع ثانویه است که با بهره گیری از کارکردهای تنوع و تکرار، به تجمیع و تحلیل داده ها می پردازد. در غربالگری اولیه با بهره گیری از تحدید روشمند دامنه تحقیق و بنا به نظر جمع پنل خبرگی، از میان 4,653,810 رکورد ثبت شده، به بیش از 700 سند علمی آینده پژوهی رسانه از پایگاه های علمی وب آوساینس، اشپرینگر، امرالد، الزویر، اسکوپوس و ساینس دایرکت دست یافتیم. در غربالگری ثانویه، 42 سند از 700 سند باقی ماند که مضمون ها، مفهوم ها، کلیدواژه ها، روندها و سناریوهای موجود در آن ها استخراج، نقد و بررسی شد.یافته ها: شناسایی ضرورت های نگاه اکوسیستمی به فناوری های نوین و پروتکل اینترنت آینده، رویکرد پنج شرکت فناوری بزرگ موسوم به گافام (گوگل، اپل، فیس بوک، آمازون، مایکروسافت)، سه سناریو آینده متاورس، ابهام زدایی از مفاهیم نوظهور آینده پژوهی رسانه، شناخت پیامدها، تهدیدها و نگرانی های اینترنت افکار و... از یافته های این پژوهش بوده اند.نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که کاربست فناوری های نوظهور در حوزه بازاریابی، به ویژه در سه سال اخیر، رشد تصاعدی داشته است و احتمالاً این رویکرد در سناریوهای آینده این حوزه نیز نقش اساسی ایفا خواهد کرد. همچنین می توان دریافت که علی رغم نگاه های خوش بینانه ای که با رویکرد حال امتداد یافته است، به نگاه هایی واقع نگرانه تر از جنس آینده های نااندیشیده نیازمندیم. از آنجایی که شایسته نیست تنها نظاره گر فرازها و فرودهای فناوری آینده باشیم، بایستی در این حوزه به سهم خود کنشگری فعال را تمرین کنیم، از این رو، شناخت اکوسیستم فناوری های جدید و اتخاذ راهبردهای حکمرانی پلتفرمی با برنامه های سه، پنج و هفت ساله در افق ده ساله، ضرورت ملی خواهد بود.

پژوهش های حوزه مدیریت رسانه با هدف درک سازمان ها و شرکت های رسانه ای و محیط نامطمئنی که در آن فعالیت می کنند، ماهیت بین رشته ای دارد و نه تنها وام دار نظریه های مدیریت و ارتباطات است؛ بلکه از ابتدا پیوند بسیار نزدیکی با نظریه های اقتصادی، روان شناسی، فناوری اطلاعات، حقوق و سیاست گذاری و... داشته است. این رویکرد بین رشته ای یکی از نقاط قوت کلیدی پژوهش های مدیریت رسانه محسوب می شود. درک بین رشته ای، فارغ از موضوع پژوهش در پژوهش های مدیریت رسانه، سال هاست که در جهان، به خوبی در آثار پژوهشگران برجسته دیده می شود. آن ها به خوبی با کنار گذاشتن تعصب های مرتبط با رشته ها و تخصص های آکادمیک، رویکرد میان رشته ای را برای حل مسائل صنعت رسانه در پیش گرفته اند. کتاب های انتشاریافته در حوزه مدیریت رسانه، مجله های معتبر این رشته، رویدادهای علمی مدیریت رسانه و تمامی آثار معتبری که تاکنون در این حوزه تولید شده اند، گویای این ظهور این رویکردند.

نیروی انسانی خلاق، سرمایه ای حیاتی برای سازمان های رسانه ای است. اما علاوه بر نیروی انسانی خلاق، شرایط ظهور خلاقیت در سازمان ها نیز اهمیت بسیاری دارد. این پژوهش درصدد است شرایط ظهور خلاقیت نیروی انسانی در یک سازمان رسانه ای را بسنجد. برای رسیدن به این هدف، روش پیمایشی به کار گرفته شده است. به منظور سنجش جو سازمانی متناسب با بروز خلاقیت در خبرگزاری صداو سیما، از پرسشنامه استاندارد «چشم انداز موقعیتی» استفاده شده است. این پرسشنامه شامل 9 بُعد و 9 سؤال برای سنجش ابعاد جو سازمانی است. خبرگزاری صدا و سیما، به عنوان جامعه آماری پژوهش انتخاب شده است. بنا بر نتایج به دست آمده، این خبرگزاری برای بهبود جو سازمانی خود، لازم است تمایل شغلی کارکنان خود را بالا ببرد، آزادی عمل آنها را افزایش دهد و شرایط کاری محافظه کارانه را از بین ببرد.

با توجه به ویژگی های پویای صنعت رسانه و بازار محصولات رسانه ای، تحولات بیرونی و درونی این صنعت بسیار بالا هستند و سازگاری با این تغییرات از جمله نیازهای مدیریت است. نوسازی استراتژیک کارآفرینانه عاملی است که به موفقیت بلندمدت سازمان و چگونگی بهره برداری از فرصت های محیطی کمک خواهد کرد.پژوهش حاضر از لحاظ هدف توسعه ای-کاربردی و از لحاظ روش دارای رویکردی آمیخته اکتشافی است که باهدف طراحی مدل مفهومی نوسازی استراتژیک کارآفرینانه در سازمان های رسانه ای انجام شده است. جامعه پژوهش در بخش کیفی 17 نفر از مدیران ارشد سازمان های رسانه ای و متخصصان دانشگاهی هستند که سابقه فعالیت در حوزه رسانه را دارا بوده اند و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و به صورت گلوله برفی انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمی پژوهش را نیز مدیران، کارشناسان، خبرگان و فعالان سازمان های رسانه ای تشکیل می دهند که با استفاده از فرمول کوکران برای جامعه نامعین تعداد 384 نفر از آن ها به عنوان نمونه آماری از طریق روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در مرحله کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در مرحله کمی پرسشنامه محقق ساخته است. برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی روش تحلیل محتوا و برای داده های کمی از روش تحلیل عاملی به کمک نرم افزارهای معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد تمامی ابعاد و مولفه های نوسازی استراتژیک کارآفرینانه در سازمان های رسانه ای مورد تأیید واقع شدند و عوامل موثر بر نوسازی استراتژیک کارآفرینانه به ترتیب چابکی استراتژیک، ایجاد قابلیت های سازمانی، کشف و بهره برداری از فرصت های محیطی، هم آفرینی ارزش و بازطراحی در مدل کسب وکار می باشد.

فعالیت مؤثر سازمان صدا و سیما در اینترنت، مستلزم شناسایی عناصر آینده مرتبط با فضای مجازی است. در این پژوهش، از روش «پویش محیط» بهره گرفته ایم تا در مسیر این شناخت قرار گیریم. هدف تحقیق، شناسایی عوامل کلیدی در محیط رقابت، نیروهای پیش ران در محیط خارجی، پیش مشخص ها و عناصر روندگونه و عدم قطعیت هاست. برای انجام پویش محیط، دو مدل «پِست» برای تحلیل محیط دور و مدل «پورتر»، برای تحلیل محیط رقابت، استفاده شده است. این عوامل، با نظرات خبرگان، شامل: مدیران سازمان صدا و سیما و کارشناسان حوزه های مرتبط- براساس دو معیار اهمیت و عدم قطعیت- امتیازدهی شدند. مرور منابع نظری و تجربی داخلی و خارجی، مطالعات مرتبط پیشین و برگزاری جلسات هم ا ندیشی بین پژوهشگران- با بهره گیری از الگوهای پویش محیط- منجر به شناسایی ۵۹ عامل شد. با رتبه بندی عوامل، مهم ترین روندها و عناصر نسبتاً پیش مشخص آینده مؤثر بر فعالیت سازمان صدا و سیما و عدم قطعیت های اصلی در افق ایران ۱۴۰۴ مشخص شدند. در موضوعاتی از جمله: برخورداری از نیروی انسانی کارآمد و توانمند، جایگاه کسب وکارهای مبتنی بر فاوا در اقتصاد ایران و... روندها معرفی شدند. در میان عدم قطعیت های کلیدی، از 10 مورد اول، 6 مورد در محیط دور و 4 مورد در میان عوامل محیط رقابت تعریف شده اند که نشان دهنده آینده ای پیچیده و رقابتی است و امکان کنترل کامل آن وجود ندارد. در نهایت، لازم است سازمان صدا و سیما آمادگی برای رویارویی با آینده را کسب کند، در همین راستا پیشنهادهایی در این پژوهش، مطرح شده است .