محمد نریمانی

هدف پژوهش حاضر مقایسة اثربخشی دو روش شناخت درمانی تیزدل و بک در کاهش نشانه­ های افسردگی و اصلاح باورهای فراشناختی در بیماران مبتلا به اختلال افسرده ­خویی است. نمونه پژوهش شامل 30 بیمار مبتلا به اختلال افسرده­ خویی بود که از میان مراجعه­ کنندگان به شش کلینیک در سطح شهر مشهد انتخاب و به ­طور تصادفی در دو گروه گمارده شدند و هر گـروه بـا یکـی از دو روش شنـاخت ­درمانی مبتنی بـر هوشیاری فـراگیر تیزدل و شناخت­ درمانـی بـک به مدت سه ماه تحـت درمـان قرار گرفتند. آزمودنـی­ها در سـه مرحلة پیش ­آزمون، پس ­آزمون و پیگیری، پرسشنامة افسردگی بک و پرسشنامة فراشناخت را تکمیل کردند. نتایج تحلیل واریانس اندازه­ گیری مکرر نشان داد که هر دو روش شناخت درمانی بک و تیزدل در کاهش نشانه­ های اختلال افسرده خویی و اصلاح باورهای فراشناختی مؤثر بودند. اما در کاهش نشانه­ های اختلال افسرده ­خویی و اصلاح باورهای فراشناختی، بین دو روش تفاوت معناداری به ­دست نیامد.

هدف این پژوهش بررسی رابطه سرسختی روانشناختی، سبک های تفکر و مهارت های اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر مدارس متوسطه شهر اشنویه در سال تحصیلی 85-84 بوده است. جامعه آماری پژوهش حاضر را دانش آموزان مدارس متوسطه شهر اشنویه تشکیل می دهند (N=1588) که از این تعداد 210 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه محقق ساخته، آزمون هوشی ریون، اسناد و مدارک تحصیلی و پرسشنامه های سرسختی روانشناختی، سبک های تفکر و مهارت های اجتماعی استفاده شده است. هم چنین روش تحقیق، همبستگی بوده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین متغیرهای سرسختی روانشناختی (r=0.32)، سبک های تفکر (r=0.16) و مهارت های اجتماعی (r=0.12) با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت معناداری وجود دارد. از سه متغیر پیش بین تنها متغیرهای سرسختی روانشناختی و سبک های تفکر قابلیت پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را دارد.

هدف مطالعه حاضر مقایسه اثربخشی تصویرسازی ذهنی (مبتنی بر موفقیت) و تن آرامی بر افزایش خودکارامدی و عملکرد تکواندوکاران است. به همین منظور 92 تکواندوکار 15 تا 18 ساله شهرستان اردبیل به صورت تصادفی در سه گروه آموزش تصویر سازی (30 نفر)، آموزش تن آرامی (30 نفر) و گروه کنترل (32 نفر) گمارده شدند. برای گروه اول تصویرسازی ذهنی و برای گروه دوم تن آرامی هر کدام در هشت جلسه آموزش داده شد. ولی گروه سوم هیچ آموزشی دریافت نکردند. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس خودکارامدی شرر و از مقیاس عملکرد ورزشی استفاده شد. نتایج آنها نشان داد که بین سه گروه تصویرسازی، تن آرامی و گروه کنترل در تفاضل نمره های پِیش آزمون _ پس آزمون خودکارامدی و عملکرد ورزشی تفاوت معنی داری وجود دارد (01/0 P<). به عبارت دیگر، میانگین تفاضل نمره های پیش آزمون _ پس آزمون خودکارامدی و عملکرد ورزشی در گروه تصویرسازی بیشتر از گروه تن آرامی و گروه کنترل و میانگین نمره های این دو متغیر در گروه تن آرامی بیشتر از گروه کنترل است.

پژوهش حاضر به بررسی رابطه خودکارامدی و تحمل ابهام در بین دانشجویان ورزشکار گروهی و انفرادی و دانیجویان غیرورزشکار پرداخته است. به این منظور 116 نفر (62 غیرورزشکار، 34 ورزشکار گروهی و 20 ورزشکار انفرادی) در این پژوهش شرکت کردند. ورزشکاران بیشتر دانشجویانی بودند که برای شرکت در مسابقات انتخاب شده یا شرکت کرده بودند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه خودکارامدی (17 سؤال) و پرسشنامه تحمل ابهام (22 سؤال) بود. تجزیه و تحلیل آماری داده ها نشان داد که در سه گروه مورد مطالعه بین تحمل ابهام با خودکارامدی همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد اما از نظر میزان خودکارامدی بین سه گروه مورد مطالعه تفاوت معنی داری وجود نداشت. از نظر میزان تحمل ابهام بین دانشجویان ورزشکار گروهی، انفرادی و غیرورزشکار تفاوت معنی داری مشاهده شد، به این معنی که تحمل ابهام در ورزشکاران گروهی کمتر از ورزشکاران انفرادی است. همچنین در این پژوهش نشان داده شد که میانگین نمره خودکارامدی افراد دارای تحمل ابهام بالا بیشتر از افراد دارای تحمل ابهام پایین است.

هدف: تحقیق حاضر به منظور مقایسه برخی مولفه های حافظه دانش آموزان نابینا و بینا انجام شده است. روش: جامعه آماری این پژوهش همه دانش آموزان نابینا و همچنین دانش آموزان بینای 20-16 ساله مشغول به تحصیل در دبیرستان های استان اردبیل در سال تحصیلی 86-85 بوده است. 15 نفر از دانش آموزان نابینای پسر در گروه اصلی و 15 نفر از دانش آموزان بینا نیز در گروه مقایسه قرار گرفتند و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و چهار خرده آزمون کنترل ذهنی، حافظه منطقی، تکرار و به جلو و معکوس و تداعی کلمات مقیاس حافظه و کسلر به صورت انفرادی و در محل آموزشگاه بر روی آنها اجرا شد. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) نشان داد که افراد نابینا در خرده آزمون های کنترل ذهنی، حافظه منطقی و تداعی کلمات، عملکرد بهتری نسبت به گروه بینا دارند. ولی در خرده آزمون تکرار رو به جلو و معکوس هیچ تفاوت معنی داری بین این دو گروه مشاهده نشد. نتیجه گیری: در مجموع یافته ها نشان دادند که افراد نابینا در مقایسه با افراد بینا، در تکالیفی که مستلزم مهارت های گوش دادن و تمرکز توجه است و به مقدار بیشتری به مهارت های اکتسابی نیاز دارد، توانایی زیادی نشان می دهند ولی توانایی های ذاتی مانند فراخنای حافظه کوتاه مدت این افراد، همانند افراد بیناست.

هدف: این پژوهش به بررسی کارآمدی روان نمایشگری بر مهارت های اجتماعی و عزت نفس کودکان نارساخوان در دبستان های منطقه 1 آموزش و پرورش شهرستان اردبیل پرداخته است. روش: نمونه پژوهش 31 نفر از دانش آموزان دختر و پسر 13 ساله نارساخوان در پایه پنجم ابتدایی مدارس دولتی در سال تحصیلی 85-1384 بودند که پس از دو مرحله نمونه گیری، به روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای و اجرای مصاحبه با معلم، والدین و کودک و با استفاده از فرم مخصوص بررسی وضعیت کودک از لحاظ خواندن انتخاب شدند (16 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل). در مرحله بعدی پیش آزمون از دو گروه با استفاده از آزمون مهارت های اجتماعی استفنز (SBA) و آزمون عزت نفس کوپراسمیت (SEI) گرفته شد. سپس گروه آزمایش به مدت ده جلسه گروهی تحت درمان روان نمایشگری قرار گرفتند و در پایان مجددا پس آزمون بر روی دو گروه انجام گرفت. یافته ها: تحلیل و مقایسه اطلاعات به دست آمده از تفاضل پیش آزمون- پس آزمون نشان داد که اجرای روان نمایشگری مهارت های اجتماعی و عزت نفس دانش آموزان را افزایش می دهد. همچنین تحلیل زیرمقیاس های آزمون مهارت های اجتماعی نتایج مطالعه نشان داد که اجرای روان نمایشگری بر مهارت های میان فردی و رفتارهای مربوط به کار که از ابعاد آزمون مهارت های اجتماعی هستند، اثر معنادار دارد، اما در رابطه با اثر روان نمایشگری بر رفتارهای مربوط به خود و رفتارهای مربوط به محیط، نتیجه معناداری به دست نیامد. نتیجه گیری: برای افزایش مهارت های اجتماعی و عزت نفس دانش آموزان نارساخوان می توان از فنون روان نمایشگری استفاده کرد.

هدف اصلی مطالعه حاضر، مقایسه مکان کنترل و سلامت روانی و رزشکاران حرفه ای، غیر حرفه ای و افراد غیرورزشکار است. نمونه آماری تحقیق را 150 نفر از ورزشکاران حرفه ای، غیر حرفه ای و افراد غیرورزشکار ساکن استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و اردبیل در سال 1383 تشکیل داده بودند. روش تحقیق این مطالعه از نوع علی مقایسه ای است و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه مکان کنترل راتر و پرسشنامه سلامت روانی گلدبرگ استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد بین ورزشکاران حرفه ای، غیرحرفه ای و افراد غیرورزشکار در متغیر مکان کنترل و سلامت روانی تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0 P<). یعنی از نظر مکان کنترل درونی و سلامت روانی ، ورزشکاران حرفه ای وضعیت بهتری داردند و ورزشکاران غیرحرفه ای نیز در مقایسه با افراد غیرورزشکار از مکان کنترل درونی و سلامت روانی بهتری برخوردارند. بین متغیرهای مکان کنترل درونی و سابقه ورزشی با اختلال روانی آزمودنی ها ارتباط منفی و معنی داری به دست آمد (05/0>P).

هدف: هدف این تحقیق تعیین میزان شیوع اختلال حساب نارسایی در میان دانش آموزان دبستانی شهر اردبیل بوده است. روش: با توجه به نسبت جمعیت دانش آموزان در دو ناحیه (1و2) شهر اردبیل در سال تحصیلی 85- 1384 با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای 4 آموزشگاه از ناحیه 2و 6 آموزشگاه از ناحیه یک انتخاب شدند که شامل 1171 نفر از پایه های دوم تا پنجم بود و برای بررسی عملکرد دانش آموزان در ریاضی از مجموعه آزمون استاندارد شده حساب شلو استفاده شده است. همچنین ماهیت موضوع ایجاب می کرد که از روش زمینه یابی استفاده شود. یافته ها: نتایج نشان می دهند که در مجموعه آزمون حساب، 44 دانش آموز دو انحراف معیار زیر میانگین بودند که مبتلا به اختلال حساب نارسایی تشخیص داده شدند و میزان شیوع اختلال حساب نارسایی 3.76 درصد برآورد شد. همچنین میزان شیوع اختلال حساب نارسایی در بین پسران به طور معناداری بالاتر از دختران بود. نتیجه گیری: میزان شیوع اختلال حساب نارسایی در کودکان ابتدایی شهر اردبیل مطابق با یافته های جهانی است اما میزان شیوع اختلال حساب نارسایی در میان پسران بالاتر است که نشانگر مشکلات بیشتر پسران دانش آموز در درس ریاضی است.

" مقدمه: یکی از پدیده‌های خانوادگی که امروزه مورد توجه پژوهشگران قرارگرفته است مساله اعمال خشونت در خانواده ها است بنابراین هدف اصلی مطالعه حاضر دستیابی به میزان خشونت مردان علیه زنان در میان خانواده‌های ساکن در شهر اردبیل و متغیرهای مرتبط با آن بوده است. مواد و روش ها: برای رسیدن به اهداف مطالعه، 400 خانواده (دارای زن و مرد) با روش‌ نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. با توجه به ماهیت موضوع از روش تحقیق زمینه‌یابی و همبستگی استفاده شده است و ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات نیز شامل آزمون های زیگموند و اسنیت برای سنجش اضطراب و افسردگی، آزمون جرأت‌ورزی کمبریل و ریجی و آزمون 57 سوالی آیزنگ و پرسشنامه محقق ساخته بوده است. نتایج: نتایج مطالعه نشان می‌دهد که خشونت روانی در 5/55 درصد، خشونت اجتماعی در30 درصد و خشونت فیزیکی در 5/28 درصد خانواده‌ها وجود دارد. همچنین خشونت مردان علیه زنان با برخی متغیرهای جمعیت‌شناختی چون تحصیلات بانوان، طبقه اجتماعی خانواده، میزان درآمد و سواد مردان و متغیرهای روان‌شناختی چون اضطراب، افسردگی جرأت‌ورزی زنان و مردان ارتباط دارد. بحث: با توجه به نتایج مطالعه ضروری است خانواده‌ها با راه های کنار آمدن با چالش های زندگی آشنا شوند تا بتوانند با کنترل خشم و اضطراب و افسردگی، آرامش را جایگزین خشونت و دیگر حالات هیجانی در خانواده نمایند. "

هدف از این مطالعه دستیابی به میزان شیوع نارساییهای ویژه در یادگیری و عوامل مرتبط با آن در میان دانش آموزان دوره ابتدایی استان اردبیل می باشد. روش تحقیق از نوع علی - مقایسه ای می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را دانش آموزان مشغول به تحصیل در پایه های سوم الی پنجم ابتدایی مدارس شهری استان اردبیل تشکیل می دهند که از میان آنها، قریب به 1440 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و با استفاده از چک لیست ویژگی های کودکان مبتلا به نارساخوانی، نارسانویسی و نارسایی در حساب، که در اختیار معلمان قرار گرفته بود، توام با تحلیل دفاتر املا انشا و حساب دانش آموزان، اقدام به شناسایی کودکان مبتلا به نارساییهای ویژه در یادگیری شد بطوری که میزان شیوع این نارسایی در حد 13 درصد بدست آمد در مرحله دوم مطالعه، از میان این دانش آموزان، 48 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند که 50 درصد آنها دختر و 50 درصد دیگر پسر بودند. همچنین تعداد 48 نفر دانش آموز عادی نیز از همان کلاسهایی که دانش آموزان مبتلا به اختلالات یادگیری انتخاب شده بودند بصورت کاملا تصادفی برگزیده شدند. هر دو گروه قابل مطالعه و قابل مقایسه به آزمونهای تشخیص شنیداری وپمن، آزمون هوشی ریون، آزمون حافظه وکسلر، آزمون ماریان فراستیک، آزمونهای خواندن، املا و ریاضی، و آزمونهای محقق ساخته پاسخ دادند. همچنین آزمون مشکلات رفتاری راتر نیز از دید معلمان برای هر دو گروه دانش آموزان اجرا شد. لازم به ذکر است که ماهیت مطالعه ایجاب می کرد که از روش علی مقایسه ای استفاده شود و شیوه جمع آوری اطلاعات نیز انفرادی بوده و در محل تحصیل دانش آموزان و بوسیله آزمونگران آموزش دیده صورت گرفته است. نتیجه مطالعه نشان داد که 13 درصد دانش آموزان پایه های سوم و چهارم و پنجم ابتدایی مدارس شهری استان اردبیل مبتلا به نارساییهای ویژه در یادگیری هستند و از عوامل مرتبط با این نارساییها می توان به اشکال در یادآوری، استفاده کمتر از تکرار و تمرین و ضعف در حافظه بینایی، کنترل ذهنی ضعف، ضعف در تشخیص شنیداری اشاره کرد. همچنین این دانش آموزان دارای مشکلات رفتاری بیشتری بوده و از نظر ادراک بینایی حرکتی ضعیف تر از دانش آموزان عادی هستند.

هدف اصلی این مطالعه، شناسایی موارد افسردگی در میان دانش آموزان شاهد و غیرشاهد دبیرستانهای دخترانه شاهد (اردبیل) و آگاهی از میزان بروز افسردگی در میان دانش آموزان این مدارس بوده است. ضمن آنکه دستیابی بر میزان اثربخشی روش درمان شناختی رفتاری در کاهش افسردگی دانش آموزان هدف دیگر این مطالعه بوده است. برای رسیدن به این اهداف آزمون افسردگی بک، روی 70 دانش آموز دختر شاهد و 127 نفر دانش آموز دختر غیرشاهد و به صورت گروهی و در کل مدرسه (شاهد) اجرا شد. نتیجه مطالعه نشان می دهد که میزان شیوع افسردگی شدید و عمیق در میان دانش آموزان شاهد دختر 20 درصد می باشد در حالیکه این میزان در بین دانش آموزان غیرشاهد 5 درصد می باشد. بعلاوه میانگین نمرات در گروه آزمایش و گواه در پس آزمون، تفاوت معنی داری را نشان می دهد که نمایانگر اثر بخشی بیشتر روش درمانگری شناختی رفتاری، در کاهش افسردگی دانش آموزان است

افسردگی از شایعترین مشکلات روانی افراد است به طوری که حدس زده می شود 75% افرادی که در موسسات درمانی بستری می شوند دچار افسردگی هستند. این میزان بالای بروز افسردگی باعث شده است که روش های درمانگری متعددی مانند درمانهای شناختی و رفتاری پدید آید. در مطالعه حاضر نیز سعی شده است که اثر بخشی درمانگری های شناختی و رفتاری در تعامل با مکان کنترل برای کاهش افسردگی دانش آموزان مورد مقایسه قرار گیرد. نتایج مطالعه نشان داد دانش آموزان افسرده ای که تحت روشهای درمان شناختی و رفتاری قرار داشته اند در مقایسه با گروه کنترل، کاهش محسوس و معناداری در افسردگی داشتند. اما روش درمان شناختی الگوی بک موثرتر از روش های درمان رفتاری الگوی لوینسن بوده است. در تعامل با مکان کنترل به عنوان دومین متغیر مستقل، بیشترین کاهش افسردگی در گروهی از آزمودنی ها دیده شد که دارای مکان کنترل بیرونی بودند و تحت درمان شناختی قرار داشتند.