سجاد علمردانی صومعه

مقدمه و هدف: اختلال وسواس فکری – عملی یک چالش جدی طولانی مدت هم برای خود بیماران و هم سیستم خانوادگی ایجاد می کند و حوزه های مختلفی از زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می دهند. شواهد پژوهشی حاکی از تأثیر منفی و مخرب اختلال وسواس فکری – عملی بر رضامندی زناشویی است. با توجه به این موضوع، هدف این پژوهش، مقایسه ی رضامندی زناشویی در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری – عملی و عادی بود. روش: روش این پژوهش علی- مقایسه ای است. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی بیماران مبتلا به OCD شهر تبریز، در بیمارستان رازی تشکیل دادند. تعداد 25 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده (از بین چند نفر که توسط روانپزشک یا روانشناس تشخیص OCD به آنها داده شده بود) به عنوان مبتلایان به OCD و از بین افراد عادی نیز تعداد 25 نفر به روش تصادفی ساده که با آنان همتا و به عنوان گروه مقایسه انتخاب شده بودند. مؤلف دوم به بیمارستان مراجعه و پرسشنامه ی رضامندی زناشویی در اختیار نمونه هایی قرار گرفت که توسط روانپزشک یا روانشناس تشخیص OCD داده شده بودند. همچنین از نمونه های عادی که از جامعه ی همتا شده از نظر اقتصادی و فرهنگی با جامعه ی مورد پژوهش بودند، نیز درخواست تکمیل هر دو پرسشنامه(پرسشنامه ی اختلال وسواس فکری_عملی و رضامندی زناشویی) شد؛ پس از تکمیل، محقق آنها را برای بررسی و تحلیل بیشتر جمع آوری کرد و داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از آزمون T مستقل تحلیل شد. نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معنی داری بین میزان رضایت مندی زناشویی در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی و افراد عادی وجود دارد (24/2_= t ؛ 02/0= p )؛ به این صورت که میانگین نمرات رضامندی زناشویی در OCD ها کمتر از افراد عادی بود. بحث: افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی میزان رضایت مندی زناشویی کمتری دارند. این نتایج می تواند تلویحاتی برای برنامه ریزی های مناسب در جهت درمان این بیماران داشته باشد.

هدف پژوهش حاضر، مقایسه ی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و فراهیجان در افراد شاغل و غیر شاغل بود. این پژوهش یک مطالعه علی- مقایسه ای است. جامعه مورد نظر افراد شاغل و غیرشاغل شهر تبریز بود. نمونه آماری شامل 200 نفر (100 نفر افراد شاغل و 100 نفر غیرشاغل) بود که به صورت خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند . برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های تنظیم شناختی هیجان و فراهیجان استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) استفاده گردید. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که بین برخی زیرمولفه های راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و فراهیجان در بین افراد شاغل و افراد غیرشاغل تفاوت معناداری وجود دارد؛ این بدین معنی است که افراد شاغل از راهبردهای مناسب تری برای کنترل هیجانات خود در مقابله با مسایل زندگی اجتماعی و شغلی استفاده می کنند. نتایج پژوهش کنونی می تواند تلویحاتی برای برنامه ریزی جهت آموزش مهارت های تنظیم هیجان در این افراد داشته باشد و پیشینه ای برای تحقیقات گسترده تر در این زمینه ایجاد کند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه میان باورهای دینی و بحران هویت با گرایش به مصرف مواد مخدر است. این پژوهش به روش کمی و از نوع مطالعات همبستگی است که در آن تغییرات متغیر ملاک )گرایش به مصرف مواد مخدر(، براساس متغیرهای پیش بین )باورهای دینی و بحران هویت( مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان دانشگاه تبریز مشغول به تحصیل در سال 94-1393 هستند که از جامعه مورد نظر حدود 200 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه دین داری خدایاری فرد، پرسش نامه اعتیاد میرحسامی و پرسش نامه بحران هویت احمدی استفاده شده است. همچنین برای تحلیل آماری داده های پژوهش از شاخص های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه) استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بین باورهای دینی و گرایش به مصرف مواد مخدر رابطه معنی دار و منفی وجود دارد و بین بحران هویت و گرایش به مصرف مواد مخدر رابطه معنی دار و مثبت وجود دارد. لازم به ذکر است که باتوجه به نتایج تحلیل رگرسیون از بین متغیرهای پیش بین، فقط متغیر بحران هویت است که به طور معنی داری در پیش بینی گرایش به مصرف مواد مخدر نقش دارد.

هدف پژوهش، بررسی نقش عدم تحمل بلاتکلیفی و تنظیم هیجان در پیش بینی رضامندی زناشویی در افراد مبتلا به OCD ب ود. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه ی بیماران مبتلا به OCD بودند که در نیمه اول سال 1392 به بیمارستان روانپزشکی رازی شهر تبریز مراجعه کرده اند. تعداد 60 نفر از این افراد با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و برای تحلیل داده ها نیز از همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که رضامندی زناشویی مبتلایان به OCD با بلاتکلیفی در مورد آینده (45/0 r= ؛000/0> p )، نشخوارگری (28/0 r=- ؛ 01/0> p )، ارزیابی مجدد مثبت (28/0 r= ؛ 01/0> p )، فاجعه سازی (30/0 r= ؛ 00/0> p ) و نمره کلی تنظیم هیجان (32/0 r= ؛006/0> p ) ارتباط معناداری دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که34 درصد و32 درصد از کل واریانس رضامندی زناشویی بیماران مبتلا به OCD به ترتیب بر اساس برخی مؤلفه های عدم تحمل بلاتکلیفی و تنظیم هیجان تبیین می شود. نتایج پژوهش کنونی می تواند تلویحاتی برای ایجاد زمینه های بیشتر حمایت اجتماعی از این بیماران بیش از پیش داشته باشد و پیشینه ای برای تحقیقات گسترده تر در این زمینه ایجاد کند.

مقدمه: اختلال وسواس فکری_عملی، چالش جدی هم برای خود بیماران و هم سیستم خانوادگی ایجاد می کند و حوزه های مختلفی از زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می دهند. هدف: هدف این پژوهش، مقایسه رضامندی زناشویی در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری_عملی و عادی بود. روش: روش این پژوهش علی_مقایسه ای است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه بیماران مبتلا به وسواس فکری-عملی شهر تبریز، در بیمارستان رازی تشکیل دادند. تعداد ۲۵ نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان مبتلایان به وسواس فکری-عملی و از بین افراد عادی نیز تعداد ۲۵ نفر با آنان همتا و به عنوان گروه مقایسه انتخاب شده بودند. پس از تکمیل پرسشنامه ها، محقق آن ها را برای بررسی و تحلیل بیشتر جمع آوری کرد و داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از آزمون T مستقل تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معنی داری بین میزان رضایت مندی زناشویی در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی و افراد عادی وجود دارد (۲/۲۴_=t؛ ۰/۰۲=p)؛ به این صورت که میانگین نمرات رضامندی زناشویی در وسواس فکری-عملی ها کمتر از افراد عادی بود. نتیجه گیری: افراد مبتلا به اختلال وسواس میزان رضایت مندی زناشویی کمتری دارند. این نتایج می تواند تلویحاتی برای برنامه ریزی های مناسب در جهت درمان این بیماران داشته باشد.

سلامت روان و شناخت شیوه های ارتقای آن یکی از موضوعات مهم سلامت همگانی است و اساسی ترین جزء رفاه اجتماعی بوده که سرمایه اجتماعی و گرایش به عفو و بخشش از متغیر های مهم تاثیرگذار در بهزیستی و سلامت جامعه است. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و گرایش به عفو و بخشش با سلامت روان در شهروندان ساکن شهرستان فامنین صورت گرفت. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه سرمایه اجتماعی، گرایش به عفو و بخشش و پرسشنامه استاندارد سلامت عمومی گردآوری شد. نمونه 197 نفر از شهروندان شهرستان فامنین بوده که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از 16 spss تحلیل و این نتایج حاصل شدبین انسجام اجتماعی(31/0= r ، 000/0> p )، اعتماد اجتماعی(25/0= r ، 000/0> p )، حمایت اجتماعی(22/0= r ، 05/0> p ) و همبستگی اجتماعی(30/0= r ، 000/0> p ) از مولفه های سرمایه اجتماعی رابطه معنادار و مستقیم وجود داشت و بین سلامت روان با شبکه روابط اجتماعی(03/0= r ، 7/0> p ) و کنترل اجتماعی(07/0= r ، 06/0> p ) از مولفه های سرمایه اجتماعی رابطه معناداری مشاهده نشد و سلامت روان با هر دو مولفه بخشش به خود(29/0= r ، 000/0> p ) و بخشش به دیگران(19/0= r ، 05/0> p ) از مولفه های گرایش به عفو و بخشش رابطه معنادار و مستقیم دارد. همچنین نتایج نشان داد که سرمایه اجتماعی و گرایش به عفو و بخشش 26 درصد از واریانس سلامت روان را پیش بینی می کند. بنابراین ایجاد شرایط مناسب جهت مشارکت های اجتماعی بیشتر، ایجاد اعتماد عمومی و اعمال مراقبت ها و حمایت های عاطفی، روانی و اجتماعی بیشتر در خصوص شهروندان در جهت ارتقای سلامت روان آنها اقدامی لازم به نظر می رسد.

سطح پایین تنظیم هیجان که ناشی از ناتوانی در مقابله مؤثر با هیجان ها و مدیریت آنهاست، در شروع و ولع مصرف مواد نقش دار د. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر کاهش ولع مصرف در افراد وابسته به موادمخدر انجام شد . پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود . جامعه آماری پژوهش حاضر شامل همه افراد وابسته به مواد مراجعه کننده به کمپ های ترک اعتیاد شهرستان فامنین در سال 1394 بود. از میان این جامعه، 40 فرد وابسته به مواد با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و ب ه صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج نشان داد که آموزش تنظیم هیجان می تواند ولع مصرف در افراد وابسته به مواد را کاهش دهد (0.001> p ) . دشواری در تنظیم هیجان یکی از مشکلات افراد وابسته به مواد مواد است و آموزش نحوه ابراز و مدیریت هیجانات می تواند در کاهش مشکلات این افراد مؤثر واقع شود .

اختلال وسواس فکری-عملی، اختلال رفتاری ناتوان کننده ای است که مشکلاتِ روانی، اجتماعی و سازگاری بسیار زیادی برای خود بیماران و خانواده ی آنها ایجاد می کند. هدف این پژوهش، مقایسه ی عدم تحمل بلاتکلیفی و تنظیم هیجان در افراد مبتلا به اختلال وسواس و عادی ب ود. روش این پژوهش علّی- مقایسه ای بود. جامعه ی آماری بیماران این پژوهش را کلیه ی بیماران مبتلا به اختلال وسواس تشکیل دادند که در نیمه ی اول سال 1392 به بیمارستان روانپزشکی رازی شهر تبریز مراجعه کرده بودند. تعداد 25 نفر از این افراد با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب و تعداد 25 نفر نیز از بین افراد عادی کارکنان بیمارستان به عنوان گروه مقایسه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های عدم تحمل بلاتکلیفی و تنظیم هیجان استفاده شد و برای تحلیل داده ها نیز از آزمون MANOVA استفاده شد. نتایج نشان داد که بین دو گروه بیماران اختلال وسواس و افراد عادی، از نظر عدم تحمل بلاتکلیفی، تفاوت معناداری وجود دارد، به این صورت که میانگین نمرات عدم تحمل بلاتکلیفی در بیماران اختلال وسواس بالاتر از افراد گروه مقایسه بود. همچنین در متغیر تنظیم هیجان، بین بیماران اختلال وسواس و افراد بهنجار تف اوت معناداری مشاهده شد؛ بدین صورت که میانگین نمرات بیماران اختلال وسواس در تنظیم هیجان پایین تر از افراد عادی بود. نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که متغیرهای تحمل بلاتکلیفی و تنظیم کارآمد هیجان در بهبود وضعیت بیماران وسواسی نقش دارند و می تواند تلویحاتی برای حمایت اجتماعی از این بیماران داشته باشد.

این پژوهش با هدف مقایسه کیفیت خواب، شیوه های حل مسئله و سرسختی روانشناختی در دانشجویان سیگاری و غیرسیگاری انجام گرفت. روش پژوهش علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان پسر دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 96-1395 تشکیل دادند. از میان این جامعة آماری 30 نفر آزمودنی به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و 30 نفر از دانشجویان غیرسیگاری نیز با آنان همتاسازی شدند. داده های پژوهشی به کمک پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبورگ (PSQI)، شیوه های حل مسئله (PSS) کسیدی و لانگ و سرسختی روانشناختی کیامرثی و همکاران جمع آوری وبا استفاده ازآزمون تحلیل واریانس چندمتغیره (مانوا)  تحلیل شد. نتایج نشان داد متغیر کیفیت خواب در افراد سیگاری، به طور معنادار بیشتر از افراد غیرسیگاری بود (01/0>p). در متغیر حل مسأله و مؤلفه های سبک خلاقیت، اعتماد در حل مسأله و سبک گرایش افراد غیرسیگاری به طور معنادار بیشتر از افراد سیگاری بود. همچنین در مؤلفه های درماندگی در حل مساله، مهارگری در حل مسأله و سبک اجتناب افراد سیگاری به طور معنادار بیشتر از افراد غیرسیگاری بود (01/0>p). بعلاوه متغیر سرسختی در افراد سیگاری، به طور معنادار کمتر از افراد غیرسیگاری بود (01/0>p). پس می توان اهمیت توجه در این حیطه را درک و کمک به بهبود کیفیت زندگی این قشر از جامعه کرد.

هدف پژوهش، بررسی نقش تحمل بلاتکلیفی و تنظیم هیجان در پیشبینی رضامندی زناشویی در افراد مبتلا به OCD بود. روش این پژوهش همبستگی از نوع پیش بینی بود. جامعه آماری پژوهش را تمام بیماران مبتلا به وسواس فکری علمی تشکیل دادند که به بیمارستان روانپزشکی رازی شهر تبریز مراجعه کرده اند. 60 نفر از این افراد با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب شدند که برای تحلیل داده ها نیز از آزمون رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد که رضامندی زناشویی مبتلایان به OCD با بلاتکلیفی در مورد آینده (45/0 = r؛ 000/0>p)، نشخوارگری (28/0- = r؛ 01/0>p)، ارزیابی دوباره مثبت (28/0- = r؛ 01/0>p)، فاجعه سازی (30/0 = r؛ 00/0>p) و نمره کلی تنظیم هیجان (32/0 = r؛ 006/0>p) ارتباط معناداری دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که 34 درصد و 32 درصد از کل واریانس رضامندی زناشویی بیماران مبتلا به OCD به ترتیب بر اساس برخی عوامل تحمل نکردن بلاتکلیفی و تنظیم هیجان تبیین می شود. نتایج پژوهش کنونی می تواند تلویحاتی برای ایجاد زمینه های بیشتر حمایت اجتماعی از این بیماران بیش از پیش داشته باشد و پیشینه ای برای پژوهشهای گسترده تر در این زمینه ایجاد کند.

شخصیت تیپ D به عنوان عاملی باعث افزایش آشفتگی های روان شناختی، مسائل بهداشتی و پیامدهای ناگوار بالینی می شود و تأثیرات مخربی بر سلامتی جسمی و روان شناختی افراد دارد. هدف پژوهش حاضر، تعیین و ارتباط میزان رابطه الکسی تایمی و منبع کنترل با تیپ شخصیتی D در دانشجویان بود. نمونه مورد مطالعه 92 دانشجو (64 دختر و 28 پسر) بود که به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های مقیاس الکسی تایمی تورنتو (بگبی، پارکر و تیلور، 1994)، منبع کنترل (راتر، 1966) و تیپ شخصیتی D (دنولت، 1998) استفاده شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد بین تیپ شخصیتی D با تفکّر معطوف به سطح(005/0>p) و منبع کنترل بیرونی (002/0>p) رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نیز نتایج رگرسیون نشان داد بین الکسی تایمی با بازداری اجتماعی (30/0= b)، عاطفه منفی (22/0= b) و منبع کنترل بیرونی(21/0= b) رابطه معناداری وجود دارد و می تواند این مؤلّفه ها را پیش بینی کند. نتایج این پژوهش اهمیت و لزوم توجه به مسئله شناسایی منبع کنترل و هدایت صحیح آن و نوع ابرازگری احساسات افراد و پیشگیری از شیوه های نادرست آن را می رساند. همچنین این پژوهش سعی دارد تبعات مؤلّفه های منفی مرتبط با تیپ شخصیتی D را به حداقل برساند.

زمینه و هدف: دانش آموزان مبتلا به نارساخوانی عملکرد آشکار ضعیفی در مهارت های خواندن دارند و این نارسایی به طور قابل ملاحظه ای در پیشرفت تحصیلی یا فعالیت های روزمره زندگی که مستلزم مهارت های خواندن است تداخل می نماید. هدف این پژوهش، بررسی اثر آموزش راهبرد خودتقویتی بر بهبود عملکرد خواندن کودکان مبتلا به نارساخوانی بود. روش : طرح پژوهش حاضر آزمایشی بود. نمونه ای که شامل 30 نفر از دانش آموزان پایه سوم و چهارم نارساخوان که به مراکز اختلال های یادگیری شهر تبریز مراجعه کرده بودند با روش نمونه گیری تصادفی، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل آزمون هوش وکسلر، آزمون نما، و چک لیست های مشکلات خواندن بود. در فرایند اجرا، گروه آزمایشی به مدت 8 جلسه طی چهار هفته تحت مداخله درمانی خودتقویتی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل از روش تحلیل کوواریانس حاکی از تاثیر معنادار در نمره بهبود اختلال حذف آواها (83/17360=F، 001/0p<) با اندازه اثر 98/0 و در نمره بهبود اختلال زنجیره کلمات (39/613=F، 001/0p<) با اندازه اثر 95/0 در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل بود. نتیجه گیری: در نتیجه افزایش آموزش خودتقویتی بر بهبود اختلال های حذف آواها و زنجیره کلمات تأثیر مثبتی دارد و به نظر می رسد که خودتقویتی موجب افزایش اعتماد به خود، خودباوری و احساس شایستگی در دانش آموزان می شود، زیرا کودک در این فرایند درمانی باور می کند که تلاش او بی ثمر نبوده و پاداش به دنبال دارد.

مقدمه: اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)، اختلال رفتاری ناتوان کننده ای است که مشکلاتِ سازگاری بسیار ی برای خود بیماران و خانواده ی آنها ایجاد می کند. هدف این پژوهش، مقایسه ی عدم تحمل بلاتکلیفی، تنظیم هیجان و رضامندی زناشویی در افراد مبتلا به OCD و عادی ب ود. روش: روش پژوهش علّی_مقایسه ای بود. جامعه ی آماری را کلیه ی بیماران مبتلا به OCD تشکیل دادند که در نیمه ی اول سال 1392 به بیمارستان روانپزشکی رازی تبریز مراجعه کرده بودند. تعداد 25 نفر از این افراد با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و تعداد 25 نفر نیز از بین افراد عادی به عنوان گروه مقایسه انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها نیز از MANOVA استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه بیماران OCD و افراد عادی، از نظر عدم تحمل بلاتکلیفی، تفاوت معناداری وجود دارد؛ بدین صورت که میانگین نمرات بیماران OCD در عدم تحمل بلاتکلیفی بالاتر از افراد عادی بود. همچنین در متغیرهای تنظیم هیجان و رضامندی زناشویی بین بیماران OCD و افرادبهنجار تف اوت معناداری مشاهده شد؛ بدین صورت که میانگین نمرات بیماران OCD در تنظیم هیجان و رضامندی زناشویی پایین تر از افراد عادی بود. نتیجه گیری:نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که تحمل بلاتکلیفی، تنظیم کارآمد هیجان و رضامندی زناشویی بیماران وسواسی در مقایسه با گروه عادی دارای نارسایی بوده و در نتیجه نیازمند توجه ویژه در درمان این اختلال می باشند.

کودکان ناشنوا مشکلات سازگاری زیادی در مقایسه با سایر کودکان استثنایی دارند، با توجه به این موضوع هدف این پژوهش، مقایسه عزت نفس و شادکامی در دانش آموزان ناشنوای مدارس تلفیقی و ویژه ب ود. روش این پژوهش علّی- مقایسه ای است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانش آموزان ناشنوای مقطع راهنمایی مدارس تلفیقی و ویژه (استثنایی) شهر تبریز در سال 92-91 تشکیل دادند. تعداد 25 دانش آموز ناشنوای مدارس تلفیقی و 25 دانش آم وز ناشنوای مدارس ویژه که به روش نمون ه گیری تص ادفی ساده انتخاب شده بودند، در محل تحصیل و به صورت انفرادی به پرسش نامه های عزت نفس کوپر اسمیت و ش ادکامی آکسفورد پاسخ دادند، برای تحلیل داده ها نیز از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که در متغیر عزت نفس، بین دانش آموزان ناشنوای مدارس تلفیقی و ویژه تفاوت معناداری وجود ندارد. اما در متغیر شادکامی بین دانش آموزان ناشنوای مدارس تلفیقی و ویژه تف اوت معناداری مشاهده شد، به این صورت که میانگین نمرات شادکامی دانش آموزان ویژه (استثنایی) بیشتر از دانش آموزان تلفیقی بود. این نتایج اثر پذیری شادکامی دانش آموزان ناشنوا از وضعیت و حالت مدارس را آشکار کرده و می تواند تلویحاتی برای برنامه ریزی های مناسب برای آموزش و پرورش استثنایی داشته باشد.