باقر ساروخانی

باقر ساروخانی

مدرک تحصیلی: استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران
پست الکترونیکی: saroukhani@yahoo.com

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۱۵۱ مورد.
۱۲۱.

هویت ملی و محلی مردم لک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۱۸ بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۶۹) 69 - 83
تعداد بازدید : 162 تعداد دانلود : 715
سؤال از چیستیِ هویت اجتماعیِ جامعه ی ایرانی، پرسش ماندگاری ست. این مقاله به مطالعه ی جامعه شناختی هویتِ ملی و محلی لک زبانان ایران، می پردازد. روش تحقیق، پیمایشی، جامعه ی آماری تحقیق، مردمان لک زبانِ ساکن در چهار استان لرستان، کرمانشاه، ایلام و همدان بوده و تعداد 402 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه با روش خوشه ایِ چند مرحله ای انتخاب شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که بین هویت ملی و هویت محلی، همبستگی وجود داشته و شدت گرایش به هویت ملی، قویتر از گرایش به هویت محلی است. ضرایب استاندارد رگرسیون نشان می دهد که متغیرهای همزیستیِ فرهنگی، هویت محلی و علائق زیبایی شناختیِ بومی، بر هویت ملی اثرتقویتی داشته و 42 درصد واریانس هویت ملی را تبیین می کنند.
۱۲۲.

شناسایی الگوهای ذهنی مدیران رسانه ای پیرامون اطلاع رسانی در بحران ها (با کاربست روش کیو)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۳ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۲۸) 149 - 183

کلید واژه ها: الگوی ذهنی بحران و تصمیم گیری روش کیو مدیران رسانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 646 تعداد دانلود : 804
مدیران رسانه ای، در شرایط بحرانی الگوهای ذهنی متفاوتی دارند که این الگوها پایه نگرش آنها برای تصمیم گیری در نحوه اطلاع رسانی ها است. این مطالعه با بهره گیری از روش کیو، در پی پاسخ به این سؤال است که مدیران رسانه ای برای اطلاع رسانی در بحران ها چه نوع الگوهای ذهنی دارند؟ گردآوری فضای گفتمان در روش کیو، با اجرای سه فاز مرور حوزه پژوهش، مرور سیستماتیک و منابع فردی (مصاحبه) درنهایت منجر به 85 گزاره طبق نظر گروه اسمی، به عنوان نمونه کیو شد. ثبت مرتب سازی نمونه کیو را، 60 نفر از مدیران رسانه ای، به عنوان نمونه مشارکت کنندگان در دسترس، در نرم افزار Flash-Q و در قالب نموداری با طیف لیکرت 8 تا 8+ اجرا کردند و با ورود داده ها در نرم افزار SPSS و ایجاد Q data set, data matrix تحلیل داده ها انجام شد. درنهایت، سه الگوی ذهنی شناسایی شد: 1. الگوی ذهنی مدیران مهارت محور حامی تأثیر رسانه های اجتماعی در بحران؛ 2. الگوی ذهنی مدیران روابط عمومی محور حامی مهندسی اطلاع رسانی در بحران؛ 3. الگوی ذهنی مدیران دانش محور منتقد سطحی نگری در اطلاع رسانی در بحران. تقویت الگوهای ذهنی قوی تر و یا اصلاح الگوهای ذهنی ناکارآمد در سازمان های رسانه ای، مستلزم اصلاح سیستم های مدیریتی، طراحی نظام جامع مدیریت بحران و استفاده از مشاوران تخصصی در مدیریت رسانه ها است.
۱۲۳.

بررسی جامعه شناختی تاثیر شیوه های همسرگزینی مدرن و سنتی در طلاق قطعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال سیزادهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۱) 113-150

کلید واژه ها: الگوی همسرگزینی طلاق قطعی سبک سنتی سبک مدرن معیارهای ازدواج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 986 تعداد دانلود : 239
دوگانگی ناشی از شیوه ازدواج مدرن و سنتی، باعث بسیاری از مسائل و مشکلات برای زوجین بوده است. این پژوهش، با استفاده از رویکرد تلفیقی نوین از نظریه «رابطه ناب» گیدنز با محوریت الگوی همسرگزینی و نظریه «طلاق» دیوید چیل با رویکرد روش شناختی تحقیق اثبات گرایی است و روش تحقیق، روش توصیفی و تبیینی می باشد. جامعه آماری شامل شش مجتمع قضایی دادگاه خانواده تهران بود. نمونه ها را به صورت تصادفی ساده و در دسترس می باشد. حجم نمونه به صورت تقریبی از میزان وقوع طلاق در شهر تهران 2500 تا بوده است که در فرمول کوکران عدد 384 بدست آمد. یافته ها نشان می دهد تاثیر همسرگزینی سنتی با همسرگزینی مدرن در طلاق قطعی متفاوت هستند. میانگین طلاق با سبک همسرگزینی مدرن بیشتر است از میانگین طلاق با سبک همسرگزینی سنتی. عاملی سبک ازدواج مدرن برابر 89/0 و سبک ازدواج سنتی برابر 71/0 بود. با توجه به اینکه مقدار سطح معنی داری آزمون کمتر از 05/0 می باشد، فرض صفر رد شده و با اطمینان 95% می توان گفت هر نوع همسرگزینی در طلاق قطعی تاثیر دارد. نتایج نشان می دهد که سبک ازدواج بر وقوع طلاق اثر داشته و سبک ازدواج مدرن اثر بیشتری بر وقوع طلاق داشت.
۱۲۴.

بررسی جامعه شناختی تبعات فردی- اجتماعیِ چندگانگیِ نقشِ زنانِ شاغل در شهرداری تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۳) 70 - 93

کلید واژه ها: چندگانگی نقش تعارض تبعات فردی - اجتماعی زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 908 تعداد دانلود : 986
در مقاله حاضر به بررسی جامعه شناختی تبعات فردی- اجتماعیِ چندگانگیِ نقشِ زنانِ شاغل در شهرداری تهران در سال 1397 پرداخته شد. با استعانت از روش تحقیق پیمایشی و بر اساس قواعد آماری مربوط به تعیین حجم نمونه، 360 نفر از زنان شاغل در مناطق مختلف شهرداری شهر تهران از بین 5600 نفر جامعه آماری؛ به عنوان نمونه آماری و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته متشکل از گویه هایی در مقیاس 5 گزینه ای طیف لیکرت با پایایی بالای 7/0 و اعتبار محتوایی قابل قبول استفاده گردید. سوال اصلی تحقیق این بود که آیا بین تبعات فردی و اجتماعی با تعارض در ایفای نقش های چندگانه رابطه وجود دارد؟ در تدوین چارچوب نظری تحقیق در باب متغیرهای مورد مطالعه؛ از نظریه ها و آراء تعارضِ نقش گرینهاوس و بیوتل(1985)، رویکرد کمیابی و انباشتگی و نظریه امتداد استفاده شد. نتایج حاصل از همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی نشان داد؛ بین تعارض در ایفای نقش های چندگانه زنان با استرس کاری، تعجیل و تأخیر در کارها، فرسودگی جسمی و درگیری خانوادگی آنها رابطه مستقیم وجود دارد. بین تعارض در ایفای نقش های چندگانه زنان با حمایت اجتماعی، رضایت از شغل و رضایت از زندگی آنها نیز رابطه معکوس مشاهده شد. در نتیجه با شاغل شدن زنان در عصر مدرنیته و عدم همکاری مردان در کارهای خانه به زنان و مدیران در محل کار با پیشینه مستحکم مردسالاری؛ تعارض در ایفای نقش های چندگانه آنها در خانه و محل کار ایجاد می شود که تبعات فردی و اجتماعی متفاوتی بر جای می گذارد.
۱۲۶.

ارزیابی وضعیت محرومیت نسبی فردی و گروهی درشهر تبریز و تاثیرشبکه های اجتماعی مجازی برآن

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 149 - 179

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی مجازی محرومیت نسبی محرومیت نسبی فردی و گروهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 637 تعداد دانلود : 107
هدف این پژوهش بررسی وضعیت محرومیت نسبی فردی وگروهی در شهر تبریز و تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر آن است. محرومیت نسبی در این تحقیق دردو بعد محرومیت نسبی فردی و محرومیت نسبی گروهی (درسه بعد فرهنگی، اقتصادی و سیاسی) سنجش و مورد تحلیل قرار گرفته است. روش پژوهش پیمایش و جامعه آماری شامل شهروندان بالای 15 سال تبریزی است که 444 نفر از طریق فرمول کوکران تعیین شده است. روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای است و نمونه های هرخوشه به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب شده اند. یافته ها نشان می دهد که میزان محرومیت نسبی گروهی بیشتر از محرومیت فردی است. از بین ابعاد محرومیت نسبی گروهی نیز بعد فرهنگی محرومیت گروهی به مراتب بالاتر از ابعاد اقتصادی و سیاسی است. بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر محرومیت نسبی نشان داد که «حضور با هویت واقعی در شبکه های اجتماعی مجازی» باعث کاهش محرومیت نسبی فردی و «ناراحتی ازمحرومیت» می شود. همچنین «مدت استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی» باعث افزایش محرومیت نسبی گروهی و «فعال بودن کاربران» در این شبکه ها افزایش «ناراحتی و دلخوری از محرومیت گروهی» و «مدت استفاده»  افزایش «امید به بهبود محرومیت گروهی» را در پی دارد. نتیجه به دست آمده نشان می دهدکه میزان اثرگذاری شبکه های اجتماعی مجازی بر محرومیت نسبی به کیفیت استفاده کاربران از این شبکه ها بستگی دارد و نوع مواجهه و بهره مندی از این شبکه ها، اثرات متفاوتی بر محرومیت نسبی به همراه دارد. 
۱۲۷.

بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر امنیت اجتماعی زنان سرپرست خانوار(مطالعه موردی:شهر ایلام)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال دهم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۶)

کلید واژه ها: امنیت اجتماعی احساس امنیت زنان سرپرست خانوار ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 70 تعداد دانلود : 857
برای رشد و توسعه ی اجتماعی فرهنگی، امنیت امری لازم و ضروری است. در بررسی سلسله مراتب نیازهای مازلو، نیاز به امنیت، پس از نیازهای فیزیولوژیک از سلسله نیازهای اصلی و اساسی انسان منظور می گردد که در رشد و تعالی شخصیت انسان نقشبسزایی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر امنیات اجتمااعی زنان سرپرست خاانوار)فوت همسر ومطلقه(تحت پوشش سه سازمان حمایتی)کمیته امداد امام ره)(، بهزیستی و بنیاد شهید(در ابعاد امنیت عاطفی، ارتباطی، مالی و جانیصورت گرفته است.
۱۲۸.

فاصله ی نسلی در حوزه ی معیارهای همسرگزینی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (دانشگاه آزاد خلخال) سال چهارم بهار ۱۳۸۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۶)

کلید واژه ها: فاصله ی نسلی همسرگزینی معیارهای ظاهری و جسمی معیارهای اخلاقی و مذهبی عشق و علاقه و تفاهم استفاده از وسایل ارتباط جمعی روابط اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 243 تعداد دانلود : 146
این پژوهش با روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه ی آماری شامل پدران با پسر مجرد و مادران با دختر مجرد 19 تا 34 سال و پسران و دختران مجرد 19 تا 34 سال ساکن شهر تهران بوده اند. حجم نمونه600 نفر و به شیوه ی نمونه گیری تصادفی طبقه ای چندمرحله ای بین گروه های چهارگانه پاسخگو به طور مساوی تقسیم شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهند که تفاوت ها بین معیارهای نسل والدین در هنگام همسرگزینی خود با معیارهای همسرگزینی نسل فرزندان معنی دار است و آزمون فرضیات حاکی از آن است که جنسیت، سنّ، تحصیلات، شغل، پایگاه اقتصادی اجتماعی، روابط با بستگان و میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی موجب تفاوت بین دو نسل در معیارهای همسرگزینی شان می باشد. با آزمون های رگرسیون و تحلیل مسیر مشخص شد که عمده ترین تعیین کننده ها در فاصله ی نسلی، نوع شغل، میزان تحصیلات و میزان استفاده از ماهواره می باشد که در مجموع 49 درصد تغییرات فاصله نسلی را توضیح می دهند. همچنین نتایج آزمون ها حاکی از آن است که در مجموع بین معیارهای نسل والدین برای همسرگزینی فرزندانشان در مقایسه با نظرات نسل فرزندان در این مورد، تفاوت معنی داری وجود نداشته است.
۱۲۹.

تغییر در نظام معنایی امر طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال دوزادهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۶) 135-164

کلید واژه ها: معنای طلاق تجربه زیسته امر اجتماعی امر روانشناختی پدیدارشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 63 تعداد دانلود : 464
مفاهیم و معانی، بنیادی ترین ساحت هر پدیده را شکل میدهند. معنایی که نظریه پردازان و کنشگران اجتماعی برای طلاق قائل هستند، بعدی پراهمیت از ساختار این پدیده بشمار می آید. این مقاله با اتکاء به الگوی روش شناختی در قالب روش شناسی بنیادین، پارادایمی و کاربردی مبتنی بر مفروضات پارادایم پدیدارشناسی، به شیوه استقرایی و کیفی و با استفاده از روش پدیده نگاری به مطالعه معنای طلاق در بستر اندیشه و نگرش زنان مطلقه پرداخته است. براساس روش های نمونه گیری گلوله برفی و هدفمند با 64 نفر از زنانی ساکن کلانشهر تهران که بین سالهای98-1384شمسی طلاق گرفته اند، مصاحبه عمیق انجام یافت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که پدیده طلاق بمثابه یک امر چندمعنایی، مشتمل برساحت های اخلاقی–عاطفی، خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است. نوشتار حاضر با تکیه بر سیالیت معنای طلاق بیان میکند که زنان مطلقه از یک ذهن خالی نسبت به مساله و پدیده طلاق برخوردار نبودند بلکه جهان فکری آنها مملو از آگاهی و معانی پیرامون پدیده طلاق بوده است.
۱۳۰.

نقش دانشگاه آزاد اسلامی در توسعه اجتماعی جزیره قشم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ششم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۲۴) 193 - 205

کلید واژه ها: توسعه اجتماعی توسعه فرهنگی توسعه اقتصادی توسعه سیاسی بومی بودن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 770 تعداد دانلود : 492
    جزیره قشم یکی از جزایر جنوبی ایران است که از نظر موقعیت ژئوپلیتیکی بسیار مهم است. این جزیره که یکی از بنادر آزاد ایران است، با مهاجرت های زیادی از شهرها و کشورهای اطراف برای سرمایه گذاری مواجه است و میزان مهاجرت بومیان از این جزیره بسیار اندک است. با تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی در این جزیره، بسترهای توسعه در این جزیره گسترش بیشتری پیدا کرد. به همین دلیل است که عملکرد دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی توانسته تأثیرگذار باشد و میزان این تأثیرگذاری در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق، همه فعالیت های دانشگاه آزاد در توسعه همه جانبه این جزیره تأثیر داشته است. اما برخی از متغیرهای تحقیق مثل بومی بودن، داخل متغیر تحولات فرهنگی قابل مطالعه بود و نشان داد که حتی الگوی دانشگاهی تحت تأثیر ظرفیت های قومی بوده است. در جزیره قشم، نهادهای اجتماعی به طور معمول به شیوه هایی که در سایر مناطق ایران عمل می کنند، فعالیت دارند. اما نکته مهم اینجاست که در این جزیره، این الگوی اجتماعی دانشگاهی که با سایر نقاط ایران همگن است، به دلیل وجود ظرفیت های قوی در ساکنین بومی، کارایی زیادی ندارد
۱۳۱.

بررسی جامعه شناختی تأثیر نوسازی اجتماعی بر گرایش زنان به تک فرزندی، مطالعه موردی: زنان متاهل 49- 15ساله شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۶۲) 98 - 61

کلید واژه ها: گرایش به تک فرزندی فردگرایی میزان عقلانیت مشارکت اجتماعی جامعه پذیری جنسیتی سن ازدواج وضعیت اشتغال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 729 تعداد دانلود : 210
پدیده تک فرزندی از جمله مسائل اجتماعی است که الگوی بسیاری از خانواده ها شده است. هدف از این پژوهش پاسخگویی به این سؤال اساسی است که ویژگی های جامعه مدرن (اشتغال زنان، جامعه پذیری جنسیتی، فردگرایی، میزان عقلانیت،  مشارکت و...) در کلانشهر تهران به چه نحو و به چه میزان با گرایش و پذیرش الگوی تک فرزندی ارادی در بین زنان ارتباط دارد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-علّی و از لحاظ روش شناسی، یک تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق کلیه زنان متأهل (15 تا 49 ساله) شهر تهران است که 420 نفر به عنوان نمونه از بین آنها انتخاب شدند. انتخاب نمونه با تلفیق نمونه گیری خوشه ای و طبقه بندی نامتناسب صورت گرفته و ابزار مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات و داده ها در این تحقیق ، پرسشنامه محقق ساخته است. نتایج نشان می دهد که گرایش به تک فرزندی با فردگرایی، میزان عقلانیت، مشارکت اجتماعی، برابری جنسیتی و سن ازدواج رابطه معناداری دارد ولی با وضعیت اقتصادی خانواده همبستگی معناداری ندارد. همچنین میزان گرایش به تک فرزندی در بین گروه های مختلف وضعیت اشتغال تفاوت معناداری دارد به این صورت که در مشاغل رده بالا این گرایش بیشتر است. داده ها حاکی از آن است که میزان تحصیلات در گرایش زنان به تک فرزندی تاثیر دارد؛ به عبارت دیگر با بالا رفتن سطح تحصیلات گرایش زنان به تک فرزندی بالا می رود.
۱۳۲.

مرجعیت علمی و ارزش های بوم محور در نقشه جامع علمی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال هفتم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۲۴) ۶۴-۳۳
تعداد بازدید : 735 تعداد دانلود : 439
هدف: در جامعه اطلاعاتی امروز، علم و فناوری به مثابه مهمترین ارکان توسعه و پیشرفت جوامع تعریف شده اندکه به سرعت در حال تغییرند. بر همین اساس دولت ها سعی دارند فعالانه در سیاست ها و اسناد بالادستی خود، به مقوله علم و فناوری ورود کنند و در جهت گفتمانی شدن علم در سطح جامعه، سیاست گذاری نمایند. یکی از مفاهیم اساسی در گفتمان علم و فناوری روز جامعه که نیازمند توجه در اسناد و برنامه های بالادستی است مفهوم "مرجعیت علمی" و "ارزش های بوم محور" است که در بیانات مقام معظم رهبری نیز مورد تاکید قرار گرفته اند و تبلور آن را می توان در اسناد بالادستی، از جمله نقشه جامع علمی کشور مشاهده نمود. بدین منظور پژوهش حاضر با هدف تحلیل گفتمان نقشه جامع علمی کشور و در جهت حرکت به سمت وضعیت مطلوب در حوزه علم و فناوری در جامعه، انجام شده است. روش: این پژوهش با به کارگیری روش تحلیل گفتمان انجام شده است. جامعه مورد مطالعه کلیه مفاد نقشه جامع علمی کشور می باشند که به صورت هدفمند، راهبردهای سیزده گانه آن با استفاده از روش لاکلاو و موفه و پس از متن خوانی و فیش برداری مورد تحلیل قرارگرفتند. یافته ها: مطابق یافته های حاصله، دال مرکزی این گفتمان «مرجعیت علمی نوآورانه» است که از طریق مدلول هایی همچون «علم بومی» و «اقتصاد دانش بنیان» ساخت معنایی خود را پیدا کرده است. این تثبیت با هژمونی «فرهنگ محور/بوم محور» حمایت شده است و زمینه های اسطوره سازی این سند نیز از طریق شعارهایی همچون «برپایی تمدن نوین اسلامی»، «افزایش تولید فناورانه به بیش از 50 درصد تولید ناخالص داخلی» و «مرجعیت علمی زبان فارسی»، فراهم شده است. نتیجه گیری: اصول مستخرج عبارتند از: مرجعیت علمی، ارزش های بوم محور، نفی وابستگی، صلاحیت حرفه ای، شبکه سازی علمی، آموزش پژوهش محور، توانمند سازی، پژوهش تقاضا محور،تمدن نوین اسلامی.
۱۳۳.

تحلیل عناصر هویت فرهنگی فردی- زمینه ای در تکوین و پایداری هویت قوم ترک های آذربایجان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۵) 83-110

کلید واژه ها: هویت فرهنگی تکوین پایداری قوم ترک های آذربایجان ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 201 تعداد دانلود : 520
هدف مقاله حاضر تحلیل عناصر هویت فرهنگی فردی- زمینه ای در تکوین و پایداری هویت قوم ترک های آذربایجان ایرانی است. روش تحقیق به صورت کیفی و مصاحبه با 22 نفر از خبرگان ترک های آذربایجان ایرانی ساکن در شهر تهران و مراکز استان های ترک زبان به روش گلوله برفی در سال 1399 صورت پذیرفت. جهت اعتبارسنجی مضامین مصاحبه ها؛ دو مرحله متوالی از نظرسنجی با خبرگان استفاده شد. بر اساس روش «تحلیل مضمون» حاصل از مصاحبه ؛ از بین144 مضمون، 74 کد طبقه بندی شده، 12 مضمون فرعی و چهار مضمون اصلی شناسایی شد. این چهار مضمون شامل1. جغرافیا 2. زبان 3. نگرش فردی 4. ویژگیهای زیستی هستند که شاخص های آنها به عنوان عناصر هویت فرهنگی فردی-زمینه ای در تکوین و پایداری هویت قوم ترک های آذربایجان ایرانی شناسایی شدند. در نتیجه عناصر شناسایی شده، عمده ترین ویژگیهای تکوین هویت قوم ترک های آذربایجان ایرانی بوده و تداوم و همزمانی آنها منجر به پایداری هویت قوم ترک های آذربایجان ایرانی گشته است.
۱۳۴.

ابعاد توسعه اجتماعی در قشم با تکیه بر نظریه پارسنز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲-۱ (پیاپی ۲۵) 225 - 234

کلید واژه ها: توسعه اجتماعی ابعاد توسعه قشم سیستم اجتماعی خرده نظام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 593 تعداد دانلود : 218
این پژوهش با هدف مطالعه تأثیر ابعاد مختلف توسعه اجتماعی در جزیره قشم آغاز شد.، نظریه سیستم پارسنز به عنوان چارچوب نظری انتخاب شد و ابعاد مختلف توسعه بر اساس چهار خرده نظام پارسنز، تعیین شد. روش تحقیق نیز تاریخی و فن استفاده شده در این پژوهش، تحلیل اسناد بود. در نهایت، نتایج حاصل نشان داد که تلاش برای پیشرفت و توسعه در چهار عرصه، فکر، یعنی تحول در آموزش و پرورش و رسانه ها، علم، یعنی شتاب بخشی در تولیدات علمی و نظریه پردازی در جهت رسیدن به استقلال علمی، زندگی، یعنی توجه به ارتقای شاخصه های عدالت، امنیت، رفاه، استقلال، آزادی و معنویت در جامعه، معنویت، یعنی تقویت روحی و انگیزه پیشرفت واقعی در تمام عرصه ها، صورت بگیرد تا بسترهای واقعی برای رسیدن به توسعه هر جانبه در کشور فراهم شود. در برنامه ریزی برای تحقق الگوی پیشرفت باید جمع آوری ذخایر ملی و بالفعل ساختن استعدادها، تشکیل گروه های پژوهشی، توزیع عادلانه امکانات تحقیقاتی و دانشگاهی هدف گذار صحیح، تربیت نظریه پردازان توانا، سرمایه گذاری روی علوم نوین و کاربردی، تقویت روحیه خودباوری و انگیزه پیشرفت مورد توجه قرار گیرد.
۱۳۵.

نگرشی آینده پژوهانه به تغییرات سازمان تأمین اجتماعی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال نوزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۷۲ 150 - 173

کلید واژه ها: چشم انداز سازمان تأمین اجتماعی آینده پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 546 تعداد دانلود : 188
سازمان تأمین اجتماعی به عنوان بزرگ ترین سازمان ارائه دهنده بیمه های اجتماعی در کشور، مدام در حال تعامل با محیط درونی و بیرونی است. این موضوع،  تأمین اجتماعی را به سوی تهیه و اجرای یک برنامه بلندمدت و بهینه رهنمون می کند. هدف از انجام این تحقیق بررسی جامعه شناختی، چشم اندازی نوین بر اساس تغییرات محیطی صورت پذیرفته و با رویکرد آینده پژوهانه است. تحقیق حاضر بر اساس نوع داده کمی- کیفی، با روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس هدف تحقیق کاربردی است. جامعه آماری، مدیران، خبرگان و ارباب رجوع سازمان تأمین اجتماعی است که برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شد. با توجه به تعداد جامعه هدف، خبرگان سازمان 13 نفر بوده تعداد کارکنان، 60 نفر و تعداد ارباب رجوع نیز 300 نفر به عنوان نمونه  آماری انتخاب شده اند.  برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش دلفی،  رویه تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و برای تعیین راهبرد نیز از روش SWOT دیوید استفاده شده است.  ابزار آماری روش های یاد شده  نرم افزار spss است. نتایج تحقیق نشان می دهد سازمان تأمین اجتماعی جهت  ارائه یک چشم انداز نوین، باید با در نظر گرفتن مؤلفه های ساختاری سازمان در دو بعد برون سازمانی که به درستی چشم انداز خود را در دو شاخص ساختاری و مشتری مداری مشخص کرده و در بعد درون سازمانی به شاخص های  پرداخت مناسب، شرایط کاری امن، ایجاد فرصت برای رشد، حقوق افراد و مسئولیت اجتماعی توجهی نشده است. اقدامات عاجل صورت گیرد.
۱۳۶.

تحلیل جامعه شناختی عدالت توزیعی فرهنگ تحقیقی در شهر اراک 1399

نویسنده:
منبع: رهپویه ارتباطات و فرهنگ دوره اول پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱ 79 - 96

کلید واژه ها: عدالت توزیعی فرهنگ شعاع دسترسی منفعت عمومی نیاز فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 765 تعداد دانلود : 296
در  این مقاله شهر را به مثابه "سازمان ارتباطی و اجتماعی تولیدِ فرهنگ" در یک بافتار اجتماعی- فضایی در نظر گرفته شده که در تحلیل این سازمان (تولید، توزیع و مصرف)، صورت های نمایانِ کنش فرهنگی همچون مصرف فرهنگی،  بر ﺭﻭی ﻋﻠﻞ ﻏیﺮﻓﺮﻫﻨﮕیِ ﺍﻣﻮﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕی همچون اقدامات توسعه شهری شامل سیاست گذاری، برنامه ریزی و اجرا در تخصیص و توزیع امکانات فرهنگی قرار دهد تا بتواند به فهمِ الگویِ عدالت فرهنگی در شهر دست یابد. روش این مطالعه ترکیبی بوده که در بخش کمی، جمع آوری داده ها با ابزار پرسشنامه و با شیوه نمونه گیری متناسب با حجم انجام شد. در بخش کمی جمع آوری اطلاعات مربوط به مطالعات کالبدی با تحلیل ثانویه انجام و پس از آن مکانی گردیده است. طبق نتایج، توزیع فضایی فرهنگ در شهر اراک، ناکارا و نابرابر و با کاستی جدی در نظام برنامه ریزی شهری در شهر اراک در مناطق و بین شهروندان ساکن مواجه می باشد.
۱۳۷.

تبیین جامعه شناختی رضایت از زندگی براساس تعارض در ایفای نقش های چندگانه و پیامدهای آن در بین زنان متأهل شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۶ 37 - 60

کلید واژه ها: تعارض در ایفای نقش های چندگانه پیامدهای فردی - اجتماعی رضایت از زندگی زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 870 تعداد دانلود : 594
مقاله حاضر با هدف تبیین جامعه شناختی رضایت از زندگی براساس تعارض در ایفای نقش های چندگانه و پیامدهای فردی- اجتماعیِ آن در بین زنان متأهل شهرداری تهران در سال 1397 انجام شد. روش تحقیق پیمایشی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان زن متأهل شاغل در نواحی مختلف شهرداری شهر تهران در سال 1397 به تعداد 5600 نفر بود. نمونه آماری به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای و با استفاده از فرمول کوکران 360 نفر انتخاب و موردمطالعه قرار گرفتند. در تدوین چارچوب نظری از نظریه تعارض نقش گرینهاوس و بیوتل (1985)، رویکرد کمیابی و انباشتگی و نظریه امتداد بهره گرفته شد. ابزار اندازه گیری پرسشنامه محقق ساخته بود. جهت سنجش اعتبار پرسشنامه از اعتبار محتوایی و جهت سنجش پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد که برای همه متغیرها بالای 7/0 به دست آمده و مورد تأیید قرار گرفت. رضایت از زندگی زنان در سطح متوسط و 53% گزارش شد. نتایج رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر نیز نشان داد: تعارض در ایفای نقش های چندگانه به​همراه استرس کاری، فرسودگی جسمی، تعجیل و تأخیر در کارها، درگیری خانوادگی، کاهش حمایت های اجتماعی در خانه و محل کار، کاهش رضایت از شغل و ساختار قدرت در خانه در مجموع موجب کاهش رضایت از زندگی زنان می شوند که حمایت های اجتماعی، ساختار قدرت و رضایت از شغل تا حدی موجب تعدیل اثرات و پیامدهای منفی تعارض در ایفای نقش های چندگانه می شوند. بااین وجود؛ در مجموع تأثیر همه عوامل موردمطالعه به میزان 5/35% کاهش رضایت از زندگی زنان متأهل شاغل را تبیین می کنند.
۱۳۸.

بررسی چشم انداز سازمان تامین اجتماعی با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۰ 1 - 30
تعداد بازدید : 667 تعداد دانلود : 209
سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگترین سازمان ارایه دهنده بیمه های اجتماعی در کشور، مدام در حال تعامل با محیط درونی و بیرونی است. این موضوع، تامین اجتماعی را به سوی تهیه و اجرای یک برنامه بلند مدت و بهینه رهنمون می کند. این تحقیق به دنبال ایجاد چشم اندازی نوین بر اساس تغییرات محیطی صورت پذیرفته و با دیدگاهی آینده پژوهانه می باشد. تحقیق حاضر بر اساس نوع داده کمی- کیفی، با روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس هدف تحقیق کاربردی است. جامعه آماری، مدیران، خبرگان و ارباب رجوع سازمان تامین اجتماعی است که برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شد. با توجه به تعداد جامعه هدف، خبرگان سازمان 13 نفر بوده تعداد کارکنان، 60 نفر و تعداد ارباب رجوع نیز 300 نفر بعنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش دلفی، رویه تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و برای تعیین راهبرد نیز از روش SWOT دیوید استفاده شده است. ابزار آماری روشهای یاد شده نرم افزار spss می باشد. نتایج تحقیق، ارائه یک چشم انداز نوین برای سازمان تامین اجتماعی با در نظر گرفتن مولفه های ساختاری سازمان، ارتباط با ارباب رجوع، کیفیت زندگی کارکنان سازمان و توجه ویژه به آینده متغیر سازمان است
۱۳۹.

بحران اخلاقی از دیدگاه شهروندان تهرانی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۶ (پیاپی ۶۹) 11 - 69
تعداد بازدید : 170 تعداد دانلود : 964
بحران اخلاقی، وضعیتی است که در آن، جامعه فاقد قواعد و هنجارهای مشترک انتظام بخش کنش ها و رفتارها، تعارض، تضاد و ضعف قدرت این قواعد است. پرسش از چیستی و چگونگی بحران اخلاقی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن مسئله اصلی این پژوهش است که با بهره گیری از نظریات آنومی و آشفتگی اجتماعی بررسی شده است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان تهرانی هجده سال به بالا در سال 1396 است. از این جامعه، به روش خوشه ای چندمرحله ای، نمونه ای به حجم چهارصد نفر انتخاب شد. روش پژوهش، پیمایشی است و داده ها با استفاده از پرسش نامه و از طریق مصاحبه گردآوری شده اند. در کنار آن، از داده های ثانویه آماری نیز استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد بیش از 93 درصد پاسخ گویان، وضعیت اخلاقی جامعه را بحرانی ارزیابی کرده اند. یافته های تبیینی نشان می دهد شش متغیر احساس نابرابری، ضعف کنترل های اجتماعی، احساس نارضایتی، فردگرایی خودخواهانه، ضعف گرایش های دینی وکاهش مشارکت اجتماعی، 71 درصد تغییرات تلقی شهروندان از بحران اخلاقی را توضیح می دهند.
۱۴۰.

تاثیر مصرف رسانه های جمعی جدید بر ارزش های نسلی (مورد مطالعه: جوانان 32- 18 ساله شهر تهران)

نویسنده:
منبع: رهپویه ارتباطات و فرهنگ دوره دوم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۶) 81 - 94

کلید واژه ها: ارزش های نسلی رسانه های جمعی جدید رفتارهای فراغتی جدید تمایلات مادی گرایانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 768 تعداد دانلود : 498
ارزش به عنوان یک پدیده اجتماعی، از زمان تشکیل اجتماعات اولیه تاکنون در زندگی انسان نقش مهمی داشته است. یک تغییر مهم در نهاد خانواده در ایران تغییر در نظام ارزشی افراد باشد. هدف پژوهش حاضر مصرف رسانه های جمعی جدید بر ارزش های نسلی در بین جوانان شهر تهران می باشد. روش تحقیق پیمایشی بوده جامعه آماری زنان و مردان 32- 18 سال شهر تهران می باشد. میزان حجم نمونه 400 نفر برآورد شده است. روش نمونه گیری به صورت نمونه گیری خوشه ای انجام گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شده است. یافته های نشان می دهد که، میانگین متغیر ارزش های نسلی جوانان 79/15و مقدار متوسط آن 70 برآوردشده که نشان می دهد ارزش های نسلی جوانان بالاتر از مقدار متوسط می باشد. همچنین طبق یافته های تحقیق، متغیرهای استفاده از تلویزیون ماهواره ای به مقدار (0/297)، استفاده از سایت های اینترنتی (0/189)، استفاده از شبکه های اجتماعی (0/388)، رفتارهای فراغتی جدید (0/347) و تمایلات مادی-گرایانه (0/381) با ارزش های نسلی همبستگی معنادار و مستقیمی داشته اند. ضریب چندگانه رگرسیون نشان می دهدکه ضریب تبیین به میزان 42/5 درصد برآورد شده است و به وسیله 4 متغیر باقی مانده در مدل تبیین شده است. بر اساس نتایج تحقیق، می توان گفت گرایش جوانان به ارزش های مدرن و مادی ناشی از جدا افتادگی جوانان از ارزش های نسل پیشین به مرور افزایش یافته است در این بین مصرف رسانه های جمعی جدید در تغییرات فرهتگی و هویتی نسل فعلی تأثیرگذار بوده و نوعی گسست و طرد ارزشی نسل فعلی و نسل های گذشته شکل گرفته است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان