افسانه ادریسی

افسانه ادریسی

مدرک تحصیلی: استادیار تمام وقت دانشگاه آزاد واحد تهران شمال

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۲ مورد.
۱.

بررسی رابطه بین تعلق به شهر و رفاه ذهنی شهروندان تهرانی (مطالعه ای در بین شهروندان بالای 18 سال شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 1 - 34

کلید واژه ها: تعلق به شهر رفاه ذهنی تعلق مکانی تعلق شناختی تعلق عملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 959 تعداد دانلود : 924
این مطالعه با هدف بررسی رابطه بین تعلق به شهرو رفاه ذهنی شهروندان بالای 18 سال شهر تهران انجام شده است. چارچوب نظری تحقیق مستخرج از رویکرد هاجرتی و فیتزپتریک است. روش تحقیق پیمایش کمی و از نوع «توصیفی/تحلیلی» است. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه شهروندان بالای 18 سال شهر تهران بودند که بر اساس آخرین سرشماری 6750000 هزارند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 385 نفر تعیین شد که به دلایلی (پارگی، نقض، پاسخ های یکدست و غیره) این تعداد به 400 مورد افزایش داده شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که پایایی کل آن 89/0 محاسبه  شد. شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای بود. ابتدا وضعیت نرما ل بودن داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف – اسمیرنوف مورد بررسی قرار گرفت و پس از مشخص شدن نرمال بودن داده های تحقیق، رابطه بین متغیرها، با ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزارspss 22  سنجیده شد. یافته ها نشان می دهد بین تعلق مکانی (49/0)، تعلق احساسی (24/0)، تعلق شناختی (46/0) و تعلق عملی (46/0) با رفاه ذهنی شهروندان رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. یافته های رگرسیون چندمتغیره نشان می دهد که متغیر تعلق اجتماعی 31/0 از تغییرات متغیر رفاه ذهنی را تبیین می کند. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که تعلقات باعث می شوند افراد ترجیحات منطقی اتخاذ کنند، سرمایه گذاری اجتماعی کنند، حساس باشند و از این طریق به تعدیل انگیزه های منفی خود بپردازند و در نتیجه احساس رضایت و خوشبختی داشته باشند.
۲.

بررسی رابطه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با نظم اجتماعی در خانواده(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال شانزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۵۸) 7 - 28

کلید واژه ها: نظم اجتماعی در خانواده شبکه های اجتماعی مجازی سرمایه فرهنگی سرمایه اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 492 تعداد دانلود : 368
خانواده از طریق گفتگو و برقراری ارتباط و تعامل کلامی می تواند پیوند عاطفی بین اعضای خود را حفظ نموده و مهم ترین کارکرد خود که انتقال ارزش ها و اجتماعی نمودن فرزندان است را از طریق مختلفی چون فرهنگ شفاهی به انجام رساند. گسترده شدن ارتباط افراد در شبکه های اجتماعی مجازی و جایگزین شدن این فضا در خانواده ها به جای فضای واقعی و ارتباط رو در روی افراد، نظم در خانواده را دچار اختلال کرده است. ازاین رو در این پژوهش تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی به عنوان متغیر مستقل اصلی و همچنین تأثیر سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی به عنوان متغیر مستقل مداخله گر بر نظم اجتماعی در خانواده موردبررسی قرار می گیرد. هدف از پژوهش حاضر بررسی سرمایه فرهنگی و اقتصادی و نظم اجتماعی بر شبکه های اجتماعی می باشد. پژوهش حاضر توصیفی- علی و ازنظر روش شناسی پیمایشی است. واحد مشاهده فرد است. سطح تحلیل خرد است. ازنظر زمانی، پژوهش حاضر، مقطعی است. ابزار موردنیاز در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری پژوهش شامل شهروندان متأهل تهرانی است که 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. انتخاب نمونه با تلفیق نمونه گیری خوشه ای و طبقه بندی نامتناسب صورت گرفت . تحلیل نتایج نشان داد نظم اجتماعی با استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی همبستگی معناداری دارد، شدت این رابطه ضعیف ارزیابی می شود و جهت رابطه بین دو متغیر مستقیم است. به عبارت دیگر با افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی، نظم اجتماعی افزایش می یابد و بالعکس.  نتایج نشان داد که با افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی، افزایش سرمایه فرهنگی و افزایش سرمایه اقتصادی، نظم اجتماعی در خانواده افزایش می یابد و بالعکس. همچنین نظم اجتماعی در گروه زنان بیشتر از مردان است و با افزایش سن نظم اجتماعی نیز افزایش می یابد و بالعکس.
۳.

Social Components Affecting the Occurrence of Moral Gap(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: International Journal of Ethics and Society, Vol ۳, No ۴, (۲-۲۰۲۲) 25-32
تعداد بازدید : 513 تعداد دانلود : 213
Background: Morality is one of the main components of the durability and consistency of human societies. Moral commitment is one of the determinants of social health. The degree of commitment of individuals in society to moral values ​​can cause deviation or prevent social deviations in society. The present study aimed to study the social factors affecting the occurrence of moral gap. Method: The method of this research is applied and descriptive-correlation survey. The statistical population included all citizens over 18 years in Abhar in 2020. The research samples were selected based on Morgan table and 411 people were selected by multi-stage cluster random sampling method. Data were collected using the Questionnaire Social Factors Affecting the Moral Gap. The content validity was measured by qualitative method and the reliability was measured by calculating Cronbach's alpha coefficient. The data were analyzed by SPSS software. Results: The mean and standard deviation of the moral gap of citizens are 2.49 and 1, respectively. Pearson correlation coefficient test has a significant relationship between social factors and moral gap (p = 0.00, R = 0.219). Unfavorable social conditions increase the moral gap and, conversely, favorable conditions reduce the moral gap. Conclusion: The results of this study indicate the effect of social components on the moral gap. Among the social components, the role of feelings of insecurity and feelings of injustice is directly acknowledged in the moral gap, so these results can help officials and managers to plan to reduce citizens' feelings of injustice and insecurity.
۴.

بررسی جامعه شناختی تأثیر نوسازی اجتماعی بر گرایش زنان به تک فرزندی، مطالعه موردی: زنان متاهل 49- 15ساله شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۶۲) 98 - 61

کلید واژه ها: گرایش به تک فرزندی فردگرایی میزان عقلانیت مشارکت اجتماعی جامعه پذیری جنسیتی سن ازدواج وضعیت اشتغال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 886 تعداد دانلود : 800
پدیده تک فرزندی از جمله مسائل اجتماعی است که الگوی بسیاری از خانواده ها شده است. هدف از این پژوهش پاسخگویی به این سؤال اساسی است که ویژگی های جامعه مدرن (اشتغال زنان، جامعه پذیری جنسیتی، فردگرایی، میزان عقلانیت،  مشارکت و...) در کلانشهر تهران به چه نحو و به چه میزان با گرایش و پذیرش الگوی تک فرزندی ارادی در بین زنان ارتباط دارد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-علّی و از لحاظ روش شناسی، یک تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق کلیه زنان متأهل (15 تا 49 ساله) شهر تهران است که 420 نفر به عنوان نمونه از بین آنها انتخاب شدند. انتخاب نمونه با تلفیق نمونه گیری خوشه ای و طبقه بندی نامتناسب صورت گرفته و ابزار مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات و داده ها در این تحقیق ، پرسشنامه محقق ساخته است. نتایج نشان می دهد که گرایش به تک فرزندی با فردگرایی، میزان عقلانیت، مشارکت اجتماعی، برابری جنسیتی و سن ازدواج رابطه معناداری دارد ولی با وضعیت اقتصادی خانواده همبستگی معناداری ندارد. همچنین میزان گرایش به تک فرزندی در بین گروه های مختلف وضعیت اشتغال تفاوت معناداری دارد به این صورت که در مشاغل رده بالا این گرایش بیشتر است. داده ها حاکی از آن است که میزان تحصیلات در گرایش زنان به تک فرزندی تاثیر دارد؛ به عبارت دیگر با بالا رفتن سطح تحصیلات گرایش زنان به تک فرزندی بالا می رود.
۵.

مطالعۀ عوامل مؤثر در نظم خانواده مبتنی بر اخلاق اجتماعی با رهیافت فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال نوزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 255 - 219

کلید واژه ها: رویکرد کیفی فراترکیب نظم نهاد خانواده اخلاق اجتماعی اخلاق خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 884 تعداد دانلود : 382
هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر در نظم نهاد خانواده مبتنی بر اخلاق اجتماعی است. هدف کاربردی پژوهش، ارائه پیشنهادها و راهکارهای مناسب به نظم نهاد خانواده مبتنی بر اخلاق اجتماعی با توجه به شرایط کنونی جامعه و خانواده های کشور است. روش پژوهش به کارگرفته شده در این مطالعه کیفی فراترکیب است. ابتدا با استفاده از روش تحلیل کیفی فراترکیب به استخراج شاخص ها از مقالات و مطالعات پیشین اقدام شد و از 280 مقاله به دست آمده، از 32 مقاله نهایی برای بررسی عوامل مؤثر بر نظم نهاد خانواده مبتنی بر اخلاق اجتماعی استفاده شد. در ادامه با مقوله بندی شاخص ها و انجام آنتروپی شانون، محتوای طرح تحلیل شد، شاخص های اصلی شناسایی شد و میزان اهمیت هریک از شاخص ها مشخص شد. تحلیل داده های پژوهش در فاز کیفی با نرم افزار MAXQDA انجام شد. با استناد به یافته های پژوهش، 7 مقوله اصلی و 56 مقوله فرعی (کد) با استفاده از روش تحلیل کیفی فراترکیب از متون مقالات پیشین استخراج شد. مقوله های اصلی استخراج شده عبارت اند از: احترام و ارزش، نشاط خانوادگی، قواعد خانوادگی، تأمین معیشتی، پرورش و تربیت، تعهد و اعتماد متقابل و نوع دوستی. به طورکلی می توان اذعان کرد، مواردی نظیر کمک به فقرا را گداپروری ندانستن، یاری رسانی را وظیفه خود شمردن، علاقه مندی به امور خیریه، مشارکت داوطلبانه برای کمک رسانی در بحران ها، بی تفاوت نبودن به مشکلات اعضای خانواده و از همه مهم تر حمایت کردن از اعضای خانواده، ازجمله پیامدهای مثبت و درخور تأمل در پیاده سازی اخلاقیات اجتماعی بر نظم خانواده محسوب می شوند.  
۶.

کاوشی در خشونت اجتماعی و طرد اجتماعی شهروندان تهران در بستر اخلاق اجتماعی؛ یک نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 125 - 162
تعداد بازدید : 103 تعداد دانلود : 949
زمینه و هدف: خشونت یکی از مهم ترین عواملی است که تهدید جدی برای سلامتی، امنیّت و حقوق افراد محسوب می شود و پیامدهای منفی جبران ناپذیری دارد. هدف پژوهش حاضر، شناخت خشونت اجتماعی و طرد اجتماعی شهروندان تهران در بستر اخلاق اجتماعی و ارائه یک نظریه داده بنیاد بود. روش: پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و با روش گراندد تئوری انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، زنان و مردان ساکن تهران بوده که تجربه حداقل یک مورد خشونت اجتماعی را داشته اند. حجم نمونه، تعداد 27 نفر بود که با روش نمونه گیری از نوع هدفمند چندگانه (همگون، نظری) انتخاب شدند. سعی شده تا با مصاحبه عمیق و ورود به دنیای ذهنی و معنایی مصاحبه شوندگان به تفسیر داده های مصاحبه ای و مشاهده ای و مفهوم سازی این داده ها پرداخته شود و مصاحبه ها با افراد تا زمانی رسیدن به اشباع نظری از لحاظ مفهومی، ادامه داشت. در ادامه، کدگذاری باز، محوری و گزینشی و سپس با تعیین مقوله هسته، نظریه پردازی صورت گرفت. یافته ها: عواملی همچون فقر و بیکاری، عدم دسترسی به خدمات اجتماعی و آموزشی، فقدان مشارکت اجتماعی، کارآمد نبودن برنامه های تربیتی و آموزشی نهادهای رسمی و غیررسمی، انتقام و کینه ورزی، شرایط محیطی نامناسب و الگوپذیری نامناسب، احساس بی عدالتی اجتماعی و اقتصادی، بازماندگی از تحصیل، ناامنی و بی اعتمادی اجتماعی و... شرایط علّی، زمینه ای و مداخله گر را شکل داده است. نتیجه گیری: ایجاد پدیده «بی عدالتی و فاصله اجتماعی» در جامعه مورد مطالعه، نوعی شکاف و احساس دوری را به صورت عینی با سایر گروه ها در به ویژه افراد طبقات بالاتر جامعه و محلات ایمن تر ایجاد کرده که رنجش و آزردگی اجتماعی و افزایش خشونت های اجتماعی و عدم امنیّت روانی و اجتماعی از پیامدهای آن است.
۷.

مطالعه جامعه شناختی رابطه سرمایه اجتماعی و رفاه ذهنی (مورد مطالعه: شهروندان 18 سال به بالای ساکن در شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۹ 145 - 184

کلید واژه ها: رفاه ذهنی سرمایه اجتماعی اعتماد اجتماعی مشارکت اجتماعی انسجام اجتماعی شبکه های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 50 تعداد دانلود : 617
مقدمه: سرمایه اجتماعی با فراهم کردن کنش های اجتماعی و ایجاد ارتباط انسانی، زمینه ی ارتقای سطح رفاه ذهنی را فراهم می سازد. رفاه ذهنی مقوله ی اجتماعی چندبعدی است که با شاخص هایی چون شادکامی، تأمین، ترجیحات، نیازها، استحقاق و مقایسه نسبی تعریف می شود. این پژوهش با هدف تببین رابطه بین سرمایه اجتماعی و رفاه ذهنی شهروندان ایرانی ساکن در پایتخت انجام شد. روش تحقیق: روش این پژوهش کمی و جامعه مورد مطالعه شهروندان 18 سال به بالای پایتخت ایران است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد و بنابر ملاحظاتی به 400 نفر افزایش داده شد. روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای بود. در این پژوهش ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی و رفاه ذهنی مورد سنجش قرار گرفتند. یافته ها: تحلیل توصیفی و استنباطی داده ها از طریق آزمون های کولموگورف–سمیرنف، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون و آنوا نشان داد که اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی و عضویت در شبکه های اجتماعی بر رفاه ذهنی شهروندان 18 سال به بالای ساکن در پایتخت ایران مؤثر است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که سرمایه اجتماعی با تسهیل کنش های اجتماعی نقش تعیین کننده ای در تأمین و دستیابی به ترجیحات افراد دارد که با کاهش تنش های ذهنی، شادکامی و حس خوشبختی را برای شهروندان رقم می زند.
۸.

بازنمایی ایده پیشرفت در کتاب احمد (سفینه طالبی) اثر طالبوف کاربست تحلیل گفتمان لاکلو و موف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۳ 153 - 175

کلید واژه ها: ایده پیشرفت تحلیل گفتمان لاکلو و موف ادبیات داستانی مشروطه طالبوف تبریزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 11 تعداد دانلود : 96
در این مقاله از خلال تحلیل گفتمان کتاب احمد نوشته طالبوف تبریزی، بازنمایی ایده پیشرفت در ادبیات دوره مشروطه مورد بررسی قرار می گیرد. نشان داده می شود که چگونه متاثر از گفتمان پیشرفت تکنولوژیک، جامعه حول «تزیید صنایع مترقی» به سمت جامعه ایده آل حرکت می کند و طی کردن این مسیر مستلزم انجام تغییرات بنیادین در نحوه «تعلیم و تربیت اطفال» است به نحوی که «علم ملل متمدنه» آموزش داده شود و در عین حال با تاسیس کارخانه ها و شرکت ها به «ثروت عمومی» افزوده می گردد و مملکت عقب ماندگی خود را در دو جنبه «علم» و «ثروت» جبران می نماید. ایده پیشرفت از چهار وجه عقل باوری، عام باوری، نقش دولت و تقابل میان آنچه هست و آنچه باید باشد، بررسی گردید و مشخص شد که طالبوف قائل به تقدم خرد ابزاری به عنوان نیروی پیشبرنده جامعه ای است که به واسطه جهل و تنبلی از قافله تمدنی که غرب در قله آن است، عقب مانده است. البته این عقب ماندگی به لطف حکومت کارآمد و خواهان پیشرفتی که مبتنی بر قانون عمل نماید قابل جبران است. در این مسیر این «مهندسان وطن پرست»، «عالمان وطن دوست» و «شریعتمندان پرتلاش» هستند که عاملان اصلی پیشرفت محسوب می شوند و بایستی در برابر «تجار حمال فرنگی ها»، «مقلدان فرنگی مآب» و «خرافه پرستان تنبل» از ناموس وطن در برابر استعمار غرب دفاع کنند.
۹.

بررسی تأثیر ارزش های اخلاقی و اعتماد اجتماعی براحساس امنیت (پژوهشی در مورد شهروندان ابهری)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۳) 51 - 68

کلید واژه ها: ارزش های اخلاقی اعتماداجتماعی احساس امنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 251 تعداد دانلود : 401
امنیت اجتماعی از شاخص های اساسی رفاه انسان ها محسوب می شود و رشد جامعه و افراد آن در گرو تأمین این نیاز اساسی است. فراهم شدن این بستر هم در بعد عینی(حفاظت در مقابل خطر) و هم در بعد ذهنی آن(احساس ایمنی که همان احساس امنیت در جامعه می باشد) بسیار مهم است. امنیت اجتماعی متأثر از عوامل متعددی است. در پژوهش حاضر سعی شده است تا از میان متغیرهای متعددی که بر امنیت اجتماعی اثرگذار هستند، تأثیر ارزش های اخلاقی و اعتماد اجتماعی براحساس امنیت در میان شهروندان ابهری مورد بررسی قرار گیرد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه شهروندان18 سال به بالای شهر ابهر در سال 1398 است. نمونه 360 نفری این پژوهش به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای  انتخاب شده است. روش انجام پژوهش پیمایش بوده و جمع آوری داده ها با  پرسشنامه است. یافته ها نشان داد که متغیرهای ارزش های اخلاقی و اعتماد اجتماعی بر احساس امنیت تأثیر دارد. از میان ابعاد احساس امنیت، بعد احساس امنیت اقتصادی شهروندان پایین است. همچنین رابطه بین سن و احساس امنیت نیز تایید شد. احساس امنیت به میزان30/0 توسط متغیر ارزش های اخلاقی و13/0توسط متغیر اعتماد اجتماعی تبیین می شود. نتایج بررسی نشان داد که احساس امنیت با ارزش های اخلاقی و اعتماد اجتماعی رابطه دارد به همین جهت توجه مسئولین به افزایش اعتماد و درونی کردن ارزش های اخلاقی می تواند گامی مثبت در فرآیند ارتقا احساس امنیت در شهروندان باشد.
۱۰.

بررسی تحولات ساختاری نهاد خانواده با نگاهی به روابط فرا زناشویی زنان با رویکرد GT(مورد مطالعه: زنان شهر قزوین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۸ 7 - 35

کلید واژه ها: رابطه فرازناشویی باور زنان روابط پنهان آزادی جنسی شهر قزوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 365 تعداد دانلود : 116
اهداف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی علل فروپاشی ساختار خانواده و دلایل ورود زنان در مدل مفهومی رابطه فرا زناشویی بود. روش مطالعه: پژوهش با رویکرد کیفی و روش گراندد تئوری انجام شد. تکنیک گردآوری داده ها، مصاحبه ساخت نیافته و داده های موردنیاز از مصاحبه با 17 نفر از زنان ساکن شهر قزوین که تجربه رابطه فرا زناشویی داشتند، جمع آوری شده است. انتخاب مصاحبه شوندگان با روش نمونه گیری هدفمند که نیازمند استفاده از نمونه گیری متوالی به نام گلوله برفی است، انجام شد. در این پژوهش از اعتبار زاویه بندی استفاده شده است. یافته ها: بر اساس یافته ها، شرایط علی این پژوهش تنوع طلبی جنسی، عدم مهارت و دانش جنسی و توجیه رابطه فرا زناشویی و عدم حضور همسر شناسایی شدند. پدیده محوری دگردیسی صمیمیت یا عشق متلاقی که درزمینه ی جایگزینی برای رشد روابط اجتماعی و تغییر ارزش های اجتماعی، افزایش اوقات فراغت و تسهیل گری فن آوری های نوین پدید آمده است. نتیجه گیری: فردگرایی، دوسویگی جنسیتی، بی تفاوتی همسر، فرودستی زن در کسب درآمد به عنوان شرایط مداخله گر و در نهایت این که زنان، در این کنش و واکنش ها، با اقدام به رابطه فرا زناشویی و به میل به مصرف گرایی، مدیریت بدن و تردید داشتن در ادامه زندگی و توجیه این رابطه، پیامدهایی چون افزایش لذت گرایی و عادی شدن رابطه فرا زناشویی را خلق کردند.
۱۱.

ملوک الطوایفی، دولتِ ملی یا دولت ملت: واکاوی فهم دولت- ملت در اندیشه روشنفکران دوره قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال ۲۲ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 120 - 91

کلید واژه ها: انباشت سرمایه دولت مدرن دولت ملی سرزمینی بودن ملت - دولت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 939 تعداد دانلود : 463
مقدمه : پرسش اساسی مطالعه حاضر پیرامون واکاوی مفهوم دولت مدرن در اندیشه های متفکران دوره قاجار و  نوع نگاه هنجاری آن ها در زمینه تعریف محدوده و چارچوب دولت مدرن مدون شده است. هدف و روش : مطالعه حاضر در چاچوب جامعه شناسی تاریخی مبتنی بر شناسایی روندهای موجود دولت سازی در دوره قاجار و عرصه سیاسی-اجتماعی در آن دوره، درصدد بررسی ساختمان ذهنی-فکری روشنفکران ایرانی دوره قاجار پیرامون دولت و سیاست در هنگامه کشاکش اولیه میان سنت و مدرنیته برآمده است. یافته : تحلیل مستندات موجود حاکی از آن است که توفیق در اقداماتی چون حذف گروه های مخالف و مرکزیت بخشی به قدرت، نوسازی دستگاه دیوان یا اصلاح ساختار ارتش، و حتی قرار گرفتن در مدار نظام اقتصاد جهانی، به خودی خود نمی توانست به تکوین دولت مدرن در ایران عصر قاجار بیانجامد؛ در مقابل موضوع سرزمینی شدن (مرزهای مشخص) و انباشت سرمایه در تأمین منابع مالی، از محوریت اساسی برخوردار بودند. همچنین، از میان روشنفکران منتسب به عصر مشروطه، میرزا ملکم خان با تأکید بر انحصار قدرت و کنترل ابزار اجبار، استقرار دستگاه دیوان کارآمد، تجدید ساختار ارتش، لزوم وحدت ملی و مهیا ساختن شرایط تولید و انباشت سرمایه، تصور روشن و جامع تری از ماهیت، چیستی و کارویژه های دولت ارائه داد. نتیجه : علاوه بر آن، مهمترین نکته در راستای بنیان های فکری دولت مدرن در ایران عصر قاجار همپوشانی تفکرات اندیشمندان محوری آن دوره از جمله میرزا ملکم خان با تفکرات متفکرانی مانند چارلز تیلی است که هر دو بر تناسب وضعیت جوامعی مانند ایران (چندفرهنگی-چندقومی) با ساختی از قدرت به نام "دولت ملی" به معنای نوعی دولت مدرن فراگیر به لحاظ فرهنگی-قومی (ایالات متحده و سوئیس) در مقابل "ملت-دولت" به مثابه دولت مبتنی بر ملت واحد (مانند آلمان) تأکید دارند.
۱۲.

بازنمایی ویژگی های رهبران جنبش های اجتماعی در فیلم های سینمایی (شجاع دل، گاندی، ماندلا : راه طولانی به آزادی، درباره چه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال هجدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۸ 95 - 115

کلید واژه ها: جنبش های اجتماعی بازنمایی فیلم های سینمایی رهبران جنبش های اجتماعی نشانه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 978 تعداد دانلود : 232
در این مقاله به موضوع بازنمایی ویژگی های رهبران جنبش های اجتماعی در فیلم های سینمایی (شجاع دل، گاندی، ماندلا: راه طولانی به آزادی، درباره چه) پرداخته می شود. جنبش اجتماعی با هدف دگرگونی اجتماعی یا تغییر بخشی از آن اجتماع صورت می گیرد و معمولاً زمانی شکل می گیرد که شیوه ی توزیع قدرت، قوانین جامعه یا تصمیم اتخاذ شده از سوی سیاست گذاران و کسانی که در رأس قدرت اند نتوانند مسائل عمده ی جاری را حل و نیازهای اکثریت اعضای جامعه را برآورده سازند و در این میان سینما ابژه های پژوهش جامعه شناختی را ابداع، تفسیر و در واقع جامعه را به نمایش می گذارند. در این مقاله نویسنده با رویکرد کیفی و با بهره گیری از روش نشانه شناسی چارلز سندرس پیرس و با نظریه کنش جمعی چارلز تیلی و نظریه تئوری رهبری می خواهد به این تحلیل برسد که فیلم های سینمایی تا چه حد در بازنمایی ویژگی های رهبران جنبش های اجتماعی مؤثر خواهد بود. یافته های تحقیق حاکی از آن بودند که معناهایی که در فیلم ها بازنمایی شده اند نشان می دهند: نقش رهبران در جنبش های اجتماعی جنبه ی حیاتی دارد، آن ها مشوق مسئولیت پذیری و سازمان دهنده ی منابع اند، فرصت ها را باز می شناسند و زمینه های آن را فراهم می آورند، به تدوین استراتژی می پردازند، خواست ها را مطرح می کنند و بر نتایج امور تأثیر می گذارند.
۱۳.

مدیریت بدن و کسب هویت مدرن در شهروندان زن با رویکرد گراندد تئوری (مورد مطالعه؛ زنان شهر گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال دهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 1 - 30

کلید واژه ها: مدیریت بدن شهروندان زن کسب هویت مدرن تحرک اجتماعی عمودی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 872 تعداد دانلود : 74
هدف پژوهش، شناسایی جایگاه رسانه ها و شبکه های اجتماعی در مدل مفهومی مدیریت بدن زنان و کسب هویت مدرن است. پژوهش با رویکرد کیفی، روش گراندد تئوری و استفاده از مدل پارادایمی انجام شده و تحلیل داده ها به روش مقایسه ای مداوم اشتراس و کوربین صورت پذیرفته است. تکنیک گردآوری داده ها، مصاحبه ی عمیق ساخت نیافته، مصاحبه ها به صورت فردی برگزار گردید و مدت جلسات هر مصاحبه نیز بین 1-2 ساعت بود، تعداد مصاحبه ها 15، تعداد مفاهیم شکل گرفته 67 و تعدا مقوله های ایجاد شده 21 مورد است. برای انتخاب افراد مصاحبه شونده از روش نمونه گیری هدفمند که این نمونه گیری نیازمند استفاده از نوع نمونه گیری متوالی به نام گلوله برفی می باشد. در این پژوهش از اعتبار زاویه بندی استفاده شده است. نتایج نشان داد کسب هویت مدرن در زمینه طرد وضعیت زن بزرگسال، دغدغه روحی و ذهنی و همنوایی با خواسته های اجتماعی پدید می آید. عوامل مؤثر بر کسب هویت مدرن بدریختی بدن، میل رسیدن به دوران زیبایی و رؤیا پردازی برای بدن ایده آل شناسایی شدند. پیشرفت تکنولوژی، تبلیغ و ترغیب افراد و پذیرش عمومی به عنوان شرایط مداخله گر و کسب هویت مدرن منجر به الگوپذیری از رسانه ها، گروه های مرجع و جستجوگری در کشف جراحان و آرایشگران می باشد. پیامدهای چنین کنش ها و واکنش هایی وابستگی و عادت کردن به آرایش، نمایش تحرک عمودی طبقات اجتماعی، نمایش خوش سلیقگی و خلاقیت به دیگران و رواج فرهنگ مصرف گرایی است.
۱۴.

تغییرات اجتماعی تمایز و هزینه های مدیریت بدن با رویکرد گراندد تئوری (مورد مطالعه: زنان شهر گرگان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال هفدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 1 - 20

کلید واژه ها: مدیریت بدن زنان هزینه های مادی مدیریت بدن دنیای مدرن تمایز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 508 تعداد دانلود : 220
هدف پژوهش، فهم انگیزه ی زنان از پذیرش هزینه ه ای مادی گزاف مدیریت بدن می باشد. پژوهش با رویکرد کیفی و روش گراندد تئوری انجام شد. تکنیک گردآوری داده ها، مصاحبه ساخت نیافته و داده ها از مصاحبه با 15نفر از زنان ساکن شهر گرگان با تجربه مدیریت بدن، جمع آوری شد. انتخاب مصاحبه شوندگان با روش نمونه گیری هدف مند که نیازمند نمونه گیری متوالی به نام گلوله برفی است، انجام شد. از اعتبار زاویه بندی استفاده شد. نتایج نشان داد پذیرش هزینه های مادی مدیریت بدن در زمینه حمایت خانواده، قدرت فشار بر خانواده برای کسب موافقت و طرد وضعیت زن بزرگسال پدید می آید. عوامل مؤثر بر پذیرش هزینه های مادی مدیریت بدن احساس حقارت و خود کم بینی، تبلیغ و ترغیب افراد، الگوپذیری از رسانه ها، عاملیت پزشکان و مقایسه اجتماعی شناسایی شدند. دسترسی به منابع مادی شخصی، پایگاه پایین تر زنان در جامعه و جایگزینی برای جبران کمبودها به عنوان شرایط مداخله گر و پذیرش هزینه های مادی مدیریت بدن منجر به جستجوگری در کیفیت جراحان و آرایشگران، صرف زمان برای یافتن مراکز مدیریت بدن و تأیید گرفتن از اطرافیان می باشد، پیامدهای چنین کنش ها و واکنش هایی متمایز شدن، کسب هویت فردی، برتری جویی، تحرک عمودی طبقات اجتماعی و ارتقاء اعتماد به نفس است.
۱۵.

پذیرش اجتماعی از مسیر مدیریت بدن در راستای کسب رضایت از زندگی با رویکرد GT (مورد مطالعه: زنان شهر گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 59 - 88

کلید واژه ها: پذیرش اجتماعی رضایت از زندگی مدیریت بدن زنان شهر گرگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 515 تعداد دانلود : 356
در جامعه ی مدرن، بدن دارای اهمیت ویژه ای می باشد. افراد با دستکاری و تغییر ویژگی های ظاهری خود مبادرت به ساخت بدن اجتماعی می کنند که مورد پذیرش جامعه قرار گیرد. هدف پژوهش، شناسایی جایگاه مقبولیت اجتماعی در مدل مفهومی مدیریت بدن زنان و رضایت آنان از زندگی بود. پژوهش با رویکرد کیفی و روش گرانددتئوری انجام شد. تکنیک گردآوری داده ها، مصاحبه ی ساخت نیافته و داده های مورد نیاز  از  مصاحبه با 15 نفر از زنان ساکن شهر گرگان که تجربه مدیریت بدن داشتند؛ جمع آوری شده است. انتخاب مصاحبه شوندگان با روش نمونه گیری هدفمند که نیازمند استفاده از نمونه گیری متوالی به نام گلوله برفی است، انجام شد. در این پژوهش از اعتبار زاویه بندی استفاده شده است. بر اساس یافته ها، شرایط علی این پژوهش مقایسه اجتماعی، همنوایی با دیگران و جزئی نگر و حساس بودن شناسایی شدند. پدیده محوری پذیرش اجتماعی که  در زمینه جایگزینی برای جبران کمبودها، محدودیت ها و محرومیت ها، ازدواج و بچه دار شدن مانع اندام زیبا، اضطراب بدن و باور به دوسویگی جنسیتی پدید آمده است. انزواطلبی، پذیرش سازمانی، پذیرش گروه همسالان، منزلت اجتماعی و ترس از طرد شدن به عنوان شرایط مداخله گر و در نهایت مشخص شد که زنان، با بهره گیری از استراتژی های افزایش پایش بدن، حفظ و پیگیری زیبایی و ارتقای جذابیت پیامدهایی چون کسب رضایت از زندگی، سانسور بدن، پیدایش وضعیت روحی مناسب، گسترش روابط اجتماعی، احراز فرصت ها و امتیازات در زندگی و رسیدن به من مطلوب را خلق کردند.
۱۶.

گونه شناسی مطالعات توسعه سیاسی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 103 - 134

کلید واژه ها: توسعه سیاسی توسعه سیاسی ایران توسعه نیافتگی سیاسی ایران گونه شناسی روش مرور نظامند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 337 تعداد دانلود : 733
در این مقاله به گونه شناسی مطالعات توسعه سیاسی ایران پرداخته شده است. هدف تحقیق شناسایی تنوع مطالعات مرتبط با توسعه سیاسی ایران، روش آن مرور نظام مند و جامعه آماری آن تمام کتاب های مرتبط با توسعه سیاسی ایران پس از انقلاب اسلامی است که تعداد آن در این پژوهش به 145 مورد رسیده است. براساس یافته های تحقیق تقریباً بیش از نیمی از کتاب ها در سال های 1376 تا 1385 منتشر شده اند و در 6/76درصد کتاب ها، عوامل زوال یا انحطاط سیاسی ایران مورد بحث بوده است. رهیافت بیشتر کتاب ها مدرنیزاسیون و دموکراتیزاسیون بوده و در بخش قابل توجهی از کتاب ها، از روش تاریخی تجربی استفاده شده است. تقریباً در 30درصد از کتاب ها عامل اصلی توسعه نیافتگی سیاسی ایران، استبداد و اقتدارگرایی، مؤلفه های فرهنگ سیاسی و شکاف بین سنت گرایی و تجددطلبی عنوان شده است. گرچه در این مطالعات از الگوبرداری محض از نمونه های کلاسیک غربی پرهیز و به بومی سازی علوم سیاسی اجتماعی ایران پرداخته شده، ولی این امر خود به کثرت و تنوع دیدگاه ها و نبود تصویری روشن از توسعه سیاسی ایران انجامیده است و لذا یکی از مهم ترین عوامل تنوع دیدگاه های صاحبنظران در این زمینه است.
۱۷.

تأثیر شبکه های اجتماعی و اعتماد اجتماعی بر مصرف فرهنگی نسل چهارم (دهه هشتادی ها) با تأکید بر تلگرام، اینستاگرام و توییتر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال نهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 57-82

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی مجازی اعتماد اجتماعی مصرف فرهنگی نسل چهارم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 483 تعداد دانلود : 871
فعالیت در شبکه های اجتماعی مجازی، بر وجوه مختلف زندگی کاربران اثر می گذارد. شبکه های اجتماعی مجازی این توانایی را به کاربر می دهد که با افراد با فرهنگ های مختلف و متعدد آشنا شود و از این رهگذر می تواند بر مصرف فرهنگی کاربران تأثیرگذار باشد. هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی (تلگرام، اینستاگرام و توییتر) و اعتماد اجتماعی بر مصرف فرهنگی نسل چهارمی ها، بوده است. در این بررسی از نظریه های زیمل، بوردیو، گیدنز، کاستلز استفاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش با رویکرد اثبات گرایی و استفاده از تکنیک پیمایش بوده است. جامعه آماری دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر تهران بوده و سه منطقه 1، 7 و 16 به عنوان مناطق نمونه انتخاب شده اند. تعداد نمونه بر اساس فرمول کوکران 380 نفر به دست آمد که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای طبقه بندی تصادفی انتخاب شدند. یافته ها بیانگر آن است که استفاده نسل چهارمی ها از شبکه های اجتماعی بر مصرف فرهنگی پاسخگویان تأثیر مستقیم و مثبت داشته است. همچنین هرچه اعتماد اجتماعی افزایش می یابد، مصرف فرهنگی نیز افزایش می یابد.
۱۸.

تأثیر اماکن مذهبی بر تجربه های عرفانی و اعتقادات دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۴ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۵۳

کلید واژه ها: تجربه عرفانی پالایش درون تصفیه روح مؤلفه های عرفانی شناخت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 556 تعداد دانلود : 698
تجربه عرفانی، یکی از مهم ترین ره آوردها و ارمغان های پالایش روحی است. این نوع تجربه و صیقل درونی، با تمام تلاش های روحی و جسمی انسان ارتباط دارد، یعنی تمام توان انسان را برای کسب معرفت و تجربه معرفتی به خود اختصاص می دهد. تلاش های انسان برای دریافت این نوع تجربه ها بسیار متنوع و گوناگون است. یکی از راه کارهای انسان برای درک حالت های زیبای روحی و ارتباط با حقیقت مطلق، توسّل به ائمه، زیارت مکان های متبرکه و تصفیه درونی خ ویش است. مکان های مقدس و بقاع متبرکه نیز هم در بُعد اجتماعی و هم در بُعد زمانی، نقش بسیار مهمی در پالایش درونی و روحی انسان دارند. هدف عمده پژوهش، بازخوانی، نقد و تفسر تأثیر و کارکرد سفرهای زیارتی و مکان های متبرک امامزاده صالح تجریش و حرم شاه عبدالعظیم حسنی بر شناخت و مؤلفه های عرفانیِ شناخت درونی انسان دارد.
۲۰.

مطالعه کیفیت زندگی و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه: شهروندان تهرانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۷

کلید واژه ها: کیفیت زندگی حمایت اجتماعی تحصیلات شهروندان تهرانی شادمانی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : 64 تعداد دانلود : 481
کیفیتزندگیمناسب مستلزم ایجاد احساسفردازشادیو رضایت است. از نظر وینهوون قابلیت زندگی جامعه در شادی اعضایش نشان داده می شود. از آنجاکهشادمانیدرسلامتی،عزت نفسوعملکردافراد مؤثر است،باعثبهبودکیفیتزندگیمی شود. حمایت های اجتماعی افراد را قادر می سازد تا توانایی رویارویی با مشکلات روزمره و بحران های زندگی را داشته باشند. هدف این پژوهش بررسی اندازه گیری کیفیت زندگی شهروندان تهرانی و تأثیر شادمانی اجتماعی، حمایت اجتماعی و تحصیلات بر آن در سال 1394 است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی تبیینی و از لحاظ روش ، یک پژوهش پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه شهروندان ساکن در شهر تهران در سال 1394 است.ابزار گرد آوری داده ها پرسش نامه است که در حجم نمونه 420 نفر اجرا شده. انتخاب نمونه با تلفیق نمونه گیری خوشه ای و طبقه بندی نامتناسب صورت گرفته است . آمار توصیفی نشان می دهد که به طورکلی 3/58 درصد پاسخگویان کیفیت زندگی متوسطی دارند.نتایج حاکی از آن است که کیفیت زندگی با شادمانی اجتماعی، حمایت اجتماعی و تحصیلات آنها همبستگی معنادار و مثبتی دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که شادمانی اجتماعی بیشترین تأثیر را بر کیفیت زندگی دارد. پس از آن تحصیلات و در آخر حمایت اجتماعی متغیرهای مؤثر بر کیفیت زندگی هستند. براساس مدل پژوهش، با افزایش حمایت اجتماعی، شادمانی اجتماعی افزایش می یابد و نیز افرادی که حمایت اجتماعی بالاتری را دریافت می دارند، از تحصیلات بالاتری نیز برخوردار می شوند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان