علوم اجتماعی (دانشگاه آزاد شوشتر)
علوم اجتماعی شوشتر سال پانزدهم تابستان 1400 شماره 2 (پیاپی 53) (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
مقالات
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف شناسایی مولفه های سرمایه اجتماعی مبتنی بر شبکه های اجتماعی مجازی انجام شد.پژوهش حاضر از نظر طرح جز پژوهش های کیفی است.مشارکت کنندگان بالقوه ی پژوهش،مدیران و کارکنان بخش دولتی هستند که با روش نمونه گیری هدفمند صاحب نظران کلیدی و در ادامه تکنیک اشباع،20 نفر از مدیران ارشد و کارکنانی که در حوزه مرتبط با پژوهش دارای سابقه اجرائی و پژوهشی بودند،انتخاب شدند.برای جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده گردید و محقق با استفاده از نرم افزار مکس کیو دی و انجام کد گذاری (کد باز و کد محوری)،سرمایه اجتماعی مبتنی بر شبکه اجتماعی مجازی را در 8 بعد به نام های اعتماد(24 گزینه)، مشارکت و همیاری(13گزینه)، انسجام و همبستگی(19گزینه)، آگاهی اجتماعی(32 گزینه)، شناختی(23گزینه)، ساختاری(32گزینه)، ارتباطی(50گزینه) و حمایت اجتماعی(4 گزینه) دسته بندی کرد و مدل کیفی طراحی گردید.تا کنون تحقیقی در زمینه شناسایی مولفه های سرمایه اجتماعی مبتنی بر شبکه های اجتماعی مجازی در بخش دولتی انجام نگرفته است .یافته های این مطالعه می تواند به مدیران سازمان ها در جهت بالابردن سطح سرمایه اجتماعی در بستر فضای مجازی کمک نماید و در نهایت باعث بهبود عملکرد سازمان شود.
معمای توسعه نیافتگی ایران از دیدگاه صاحبنظران علوم اجتماعی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
هدف این تحقیق ، تحلیل دیدگاه صاحبنظران علوم اجتماعی ایران در رابطه با علل توسعه نیافتگی کشور و دستیابی به راهکارهای پیشنهادی آنها برای رفع این معضل و دستیابی به توسعه است . با توجه به اهداف تحقیق از رویکرد کیفی و روش تحقیق دلفی استفاده شده است . مطلعین این پژوهش شامل تمام کسانی بود که در حوزه توسعه صاحبنظر بوده و در این زمینه دارای کتاب ، مقاله و یا اثر پژوهشی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و اطلاعات محور تعداد 15 نفر از این افراد به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند . نتایج تحقیق نشان می دهد که صاحبنظران مشارکت کننده در این پژوهش ، نقش موانع داخلی را در توسعه نیافتگی کشور مهم تر دانسته و اصلی ترین علت از دید آنها ، " سوء مدیریت داخلی " و "فقدان یک مدیریت شایسته سالار " است و فقدان مدیران شایسته و نبود دولت توسعه گرا نیز مزید بر علت شده است تا این امر تشدید و ادامه یابد . مهم ترین راهکار پیشنهادی این متفکرین برای خروج از این وضعیت ، روی کار آمدن یک دولت توسعه گرا با محوریت مشارکت همه جانبه مردم می باشد .
مطالعه ی جامعه شناختی رابطه عوامل فرهنگی با میزان مشارکت سیاسی درجامعه (مورد مطالعه: شهروندان بالای 25 سال شهرستان بجنورد)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
مشارکت سیاسی که ازضرورتهای انکار ناپذیر درثبات نظامهای سیاسی در قرن حاضر به شمار می رود، تحت تأثیر عوامل مختلفی شکل می گیرد. از جمله ی این عوامل می توان به نقش عوامل فرهنگی اشاره نمود. هدف از تحقیق حاضر مطالعه ی نقش این عوامل بر میزان مشارکت سیاسی درایران است. این پژوهش به روش پیمایش و با مطالعه بر روی جمعیت شهرستان بجنوردانجام گرفته است. جمعیت نمونه با استفاده از روش نمونه گیری طیقه ای انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسش نامه استفاده شده که اعتبار آن به روش صوری و پایایی آن به کمک آماره ی آلفای کرونباخ سنجیده شده است. داده ها با استفاده از ابزار16spss، تجزیه و تحلیل شده اند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین پنج عامل فرهنگی یعنی احساس قدرت و نفوذ سیاسی، اعتماد سیاسی و اعتماد اجتماعی، رضایت از زندگی و میزان دینداری، که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند با متغیر مشارکت سیاسی همبستگی معناداری داشتند. از میان متغیر های زمینه ای پژوهش نیز متغیرهای جنسیت، شغل ، تحصیلات و وضعیت اقتصادی همبستگی معناداری با مشارکت سیاسی داشتند.
سنخ شناسی سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی (سنخ سازی؛ مدلی برای تحلیل علمی و روشی برای یادگیری موثر در تحقیقات اجتماعی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
علم به طور عام و هر رشته علمی به صورت خاص مملوّ و مشحون از مفاهیم و گزاره هاست. رسالت اندیشمند و صاحب تفکر در هر دانشی، آن است که برای تبیین، تشریح و توصیف واقعیت های اجتماعی فرارو، بتواند از تکثّر،تشتّت و تفرّق مفاهیم، گذر کند و مفاهیم علمی را از طریق شناخت ژرف و عمیق گونه ها و در فرایند سنخ شناسی به بند و زنجیر فهم و ادراک درآورد. چه، به واقع توفیق هر پژوهش به سنخ و گونه هایی وابسته است که با آن فراهم آمده، حتی قسمت اعظم معرفتی که درباره جهان زندگی وجود دارد نیز، منبعش از سنخ سازی ذهن بشر است. لیکن، سنخ شناسی دو سازه سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی برای تنویر ذهن مخاطب و انفکاک آن از سایر اشکال مشابه، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. جهت حصول به همین مقصود در مقاله حاضر، سرمایه فرهنگی در سنخ متجسّد، عینیت یافته و نهادی و سرمایه اجتماعی نیز در سنخ های بین فردی، میان گروهی و تعمیم یافته مورد تشریح و تدقیق قرار گرفته اند. فهم و کاربست شیوه تحلیل سنخ شناختی ، بویژه در نظام آموزش و در فراگرد تعلیم و پروراندن ذهن منظم و مطبّق (طبقه بندی شده)، بیش از پیش می بایست مطمح نظر متولیان این حوزه خطیر باشد. زیرا تولید و بازتولید مفاهیم مبهم، متناقض و نامنظم، علاوه بر آنکه فرایند استنباط و درک مفاهیم را برای متعلِّم دشوار می نماید ، دایر دانش فراگیر را نیز محدود می سازد.
شانس ارتقاء عمودی در ازدواج برای زنان و مردان (مطالعه تطبیقی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
دراین مقاله هدف اصلی از نگارش بررسی تحرک اجتماعی از دریچه ازدواج می باشد. به این منظور محقق جهت مطالعه موردی و نمونه گیری و جمع آوری اطلاعات به متاهلین ساکن شهر تهران مراجعه نموده است. با استفاده از آلفای کرونباخ تعداد نمونه 380 مورد بوده و پرسشنامه های دریافت شده مورد تجزیه و تحلیل نهایی قرار گرفت. چارچوب نظری مورد استفاده در این مقاله دیدگاه" میدان" بوردیو می باشد. بدین صورت که از جمله میدان های موثر اجتماعی که در آن می توان قشر زن و مرد را به واسطه موقعیت های برتر خود و خانواده وی، بر اساس فرصت های مورد دسترس، در تحرک اجتماعی مورد بررسی قرار داد، میدان زناشویی است. در میدان زناشویی انتخاب همسر به توان دستبابی به امتیازات اکتسابی و حتی امتیازات منتسب به وی از پایگاه اقتصادی و اجتماعی خانواده، که می تواند در نوع خود نردبان اقتصادی و اجتماعی تلقی گردد، در بین زن و مرد متفاوت است. در جامعه افراد در میدان ازدواج برای کسب جایگاه و منزلت، از حیث نوع جنسیت خود بهره برده و جنسیت پدیده خنثی محسوب نمی شود. می توان گفت زن و مرد به عنوان یک عاملیت دوگانه در نابرابری نقش مهمی را در جامعه بر عهده دارد. که در این مقاله به اهمیت این موضوع بر اساس یافته های حاصل از تحقیق اشاره خواهیم نمود.
تبیین جامعه شناختی موانع توسعه فرهنگی قوم بختیاری در شهرستان الیگودرز(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف تببین جامعه شناختی موانع توسعه فرهنگی در قوم بختیاری پرداخته شده است ازآنجایی که توسعه فرهنگی در سطح جهانی مورد تاکید و توجه قرار گرفت است که دغدغه دنیای بشری امروز در این زمینه است . لذا چها رچوب حاکم براین پژوهش باهدف مطالعه موانع توسعه فرهنگی قوم بختیاری در شهرستان الیگودرز در سال 1398انجام شده است. جامعه ی آماری تعداد322 نفر بوده است. روش تحقیق مورد استفاده در پژوهش کمی و با استفاده از نرم افزار spss و Excel انجام شد که با استفاده از روش میدانی و توزیع پرسشنامه سعی گردید تا موانع بدست آمده با استفاده از آزمون رتبه بندی فریدمن، مولفه های بدست آمده رتبه بندی شود. نتایج پژوهش نشان داد که ضعف دانش فرهنگی شاخص های توسعه فرهنگی ، حاکم بودن اخلاق ستی ،ویژگی های اخلاقی قوم بختیاری و ضعف عملکرد فرهنگی نیروی انسانی به ترتیب الویت از دیدگاه جامعه آماری مورد تحقیق حاصل شد.
شناسایی عوامل و سنجش میزان رضایتمندی مردم از عملکرد شهرداری قیامدشت(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
فلسفه پیدایش سازمان های اجتماعی پاسخ گفتن به نیاز جامعه است.خدمات شهرداری یکی از شاخص های مدیریت توسعه شهری و عامل تداوم حیات شهراست.پیشرفت دانش و تکنولوژی و به ویژه ارتباطی و تحول در فرهنگ ها بر انتظارات شهروندان تاثیرگذار است. بنابرین برای شهرداری شهروندان باید به مثابه مشتریان بخش خصوصی نگریسته شوند و حداکثر رضایت مندی آنان فراهم گردد. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل و میزان رضایتمندی مردم از خدمات شهرداری قیامدشت است که با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام گرفت. جامعه آماری را شهروندان بالای 18 سال قیامدشت تشکیل دادندکه حداقل 4 سال سابقه سکونت در این شهر را داشته اند و حجم نمونه 406 نفر بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. بر اساس نتایج؛ شهروندان درحد زیاد دیندار و هویتمند بودند. اعتماد و مشارکت اجتماعی اغلب شهروندان قیامدشت درحد متوسط بدست آمد. رضایتمندی در حوزه خدمات شهری، فضای سبز، شهرسازی و معماری، اجتماعی و فرهنگی، روابط عمومی، نیروی انسانی، فنی و عمرانی که با 65 پرسش مورد سنجش قرار گرفت، بسیار بالابدست آمد. نمره کل رضایتمندی ازعملکرد از 20 عدد 14 را به دست آورد.مشارکت اجتماعی تنها عاملی بودکه تأثیر بالایی(با بتای 27/0) بر رضایتمندی از عملکرد شهرداری قیامدشت داشت. در نهایت؛مردم اقدامات شهرداری را به مثابه پاداش، منفعت و قدرت تلقی کرده که احساسات مثبت و رضایتمندی را در آنان فراهم ساخت. رضایت از عملکرد شهرداری، عامل مهمی در ایجاد انگیزه برای مشارکت در توسعه شهری و بهبود کیفیت محل سکونت است. در مقابل نارضایتی از عملکرد موجب یأس و مسئولیت ناپذیری شهروندان می شود.