جامعه پژوهی فرهنگی

کسب معرفت توسط انسان از سه راه عقل، حس و قلب حاصل می شود و هر کدام کارکردی ویژه دارند. یکی از مفاهیم مهم در بررسی سیر شکل گیری ادراکات در انسان، ادراکات اعتباری، چگونگی شکل گیری آن ها و جایگاه آن ها در تقسیم-بندی انحاء معقولات و جایگاه آن ها در تحلیل و بازسازی نظریه اجتماعی است. روابط انسان ها با یکدیگر و رابطه انسان با محیط پیرامون خود در محدوده مفاهیم اعتباری قرار می گیرند، لذا شناخت دقیق اعتباریات، نحوه بازسازی و جایگاه آن ها در تفکر علامه طباطبایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این پژوهش به تحلیل بازسازی ادراکات اعتباری در تفکر علامه طباطبایی با روش تحلیلی توصیفی پرداخته می شود که می توان بر اساس آن نظامات اخلاقی و اجتماعی را شکل داد. ابتدا سیر ادراکات از حس تا اعتباریات در انسان تحلیل می شود، سپس به معرفی انواع معقولات در انسان و سپس به مساله ادراکات اعتباری در اندیشه علامه طباطبایی و چگونگی بازسازی آن در تفکر علامه در چارچوب نظریه اجتماعی پرداخته خواهد شد.

واقعیت زندگی روزمره و ضرباهنگ های درهم تنیده آن رابطه ای متقابل با فرایند تولید فضای شهر و قدرت های دخیل در آن دارد. پژوهش حاضر تلاش می کند به این پرسش ها پاسخ دهد که ضرباهنگ زندگی روزمره در شهر تهران چگونه تجربه می شود و این ضرباهنگ با تولید فضای شهری چه رابطه ای دارد. با استفاده از روش ضرباهنگ کاوی و مردم نگاری و رفت وبرگشتی بین واقعیت و نظریه و سطح خرد و کلان، سه فضای انتخاب شده (بازار بورس، دریاچه خلیج فارس و محله خلازیر) و استفاده از نظریه تولید فضای هانری لوفور مشخص شد که دولت اقتدارگرا و حاکمیت آمرانه شهری، فرهنگ چندپاره، نظم پولی تحت تاثیر تقسیم جهانی کار و ناکارآمدی محلی به همراه طبیعتی اسطوره پردازی شده، از طریق درساژی به وسعت یک شهر، ضرباهنگ زندگی روزمره زیست کنندگان آن را در تداخلات پیچیده ای رقم می زند و همزمان از آن متاثر می شود. در کنار شکاف های عمیق اجتماعی و طبقاتی، که خود از جلوه های متنوع زندگی روزمره برمی آید، آن چه زیست کنندگان فضای شهر تهران را به هم پیوند می دهد، حضور ضرباهنگی از انتظار در حیات روزمره آنان است؛ انتظار برای امری که نویدبخش سعادت است و هرگز محقق نمی شود.

در تحلیل جرم، جایگاه مفهوم فرهنگ در کنار مفاهیم، نظریه ها و رویکردهای مختلف جامعه شناختی و روانشناختی در قالب جرم شناسی فرهنگی بروز و نمود پیدا کرده است. این مقاله با هدف دستیابی به ساختار صورتبندی ذهنی-ادراکی زندانیان جرایم خشن از تجربه تعلق خاطر به خرده فرهنگ لات بازی تدوین شده است. این پژوهش با پارادایم تفسیرگرایی و با استفاده از روش پدیدارشناسی سعی در شناسایی تجارب زیسته لاتها برآمده است. به همین منظور با تعداد 16 نفر از زندانیان جرایم خشن در زندانهای مازندران مصاحبه انجام شده است. تحلیل متون حاصل از مصاحبه ها از طریق روش تحلیل گفتمان جیمز پل جی انجام شده است. از نتایج قابل توجه اینکه، شکل گیری هویت مجرمان دارای تعلق خاطر به خرده فرهنگ لات بازی ، با نمایش ریاضت داوطلبانه ، پذیرش افتخارآمیز برچسب داغ و ننگ ، ذهنیت پارادوکسیکال ناامیدی و رستگاری نسبت به آینده ، همدلی و همراهی با سرنوشت هم طبقگان شکل پیدا کرده است.

هدف مقاله حاضر تحلیل عناصر هویت فرهنگی فردی- زمینه ای در تکوین و پایداری هویت قوم ترک های آذربایجان ایرانی است. روش تحقیق به صورت کیفی و مصاحبه با 22 نفر از خبرگان ترک های آذربایجان ایرانی ساکن در شهر تهران و مراکز استان های ترک زبان به روش گلوله برفی در سال 1399 صورت پذیرفت. جهت اعتبارسنجی مضامین مصاحبه ها؛ دو مرحله متوالی از نظرسنجی با خبرگان استفاده شد. بر اساس روش «تحلیل مضمون» حاصل از مصاحبه ؛ از بین144 مضمون، 74 کد طبقه بندی شده، 12 مضمون فرعی و چهار مضمون اصلی شناسایی شد. این چهار مضمون شامل1. جغرافیا 2. زبان 3. نگرش فردی 4. ویژگیهای زیستی هستند که شاخص های آنها به عنوان عناصر هویت فرهنگی فردی-زمینه ای در تکوین و پایداری هویت قوم ترک های آذربایجان ایرانی شناسایی شدند. در نتیجه عناصر شناسایی شده، عمده ترین ویژگیهای تکوین هویت قوم ترک های آذربایجان ایرانی بوده و تداوم و همزمانی آنها منجر به پایداری هویت قوم ترک های آذربایجان ایرانی گشته است.

شناخت تفاوت های جنسیتی در علم موضوع مطالعاتی مهمی در ساحت جامعه شناسی علم و مطالعات زنان و جنسیت است که به بررسی سهم هر یک از دو جنس بعنوان کنشگر علم در قالب تولید، پژوهش، آموزش و ارزیابی پرداخته و می تواند در سامان مندی سیاستگذاریهای علم و بهینه سازی برنامه ها تاثیرگذار باشد. این پژوهش به روش کمی از نوع تحلیل ثانویه اطلاعات به تحلیل جنسیتی وضعیت برگزیدگان در جشنواره بین المللی فارابی در بخش برگزیدگان داخلی، خارجی و سایر عناوین و نیز دست اندرکاران کمیته علمی در سالهای ۱۳۸۶-۱۳۹۸ میپردازد. تعداد برگزیدگان مرد در بخش داخلی بیش از سه برابر برگزیدگان زن است. زنان در بهترین موقعیت (دوره نهم) توانسته اند به۳۰ درصد جوایز دست یابند. پژوهشگران زن در گروه فناوری اطلاعات، اطلاع رسانی و کتابداری، زبان و ادبیات و زبانشناسی و هنر و زیبایی شناسی با بالاترین امتیاز، حضور نه چندان شاخصی را به ثبت رسانده اند. در بخش های جانبی تنها سه زن در این سالها برگزیده شده اند. در بخش بین المللی، نسبت جنسیتی ۰/۰۹است. در مجموع ۵ زن در مقابل ۱۳۵ مرد توانسته اند در شورای علمی جشنواره عضویت یابند. مقاله با رویکرد تحلیلی به طرح راهبردهایی جهت تغییر و برون رفت از وضعیت موجود پرداخته است.

نگرش و ایستارها به عنوان آمادگی ذهنی پنهان پیش از عمل از جمله ی عوامل تاثیرگذار بر بروز کنش فرد می باشد.در این تحقیق، از روش کمی، پیمایش و ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده ها استفاده و روش شناسی این پژوهش توصیفی و همبستگی بوده و جامعه آماری شهروندان بالای 18 سال مناطق شهری اهواز بر اساس نمونه گیری برابر با 383 نفر به صورت حجم متناسب با هر منطقه در نظر گرفته شده است.نتایج نشان داد که نگرش به فساد از میانگین نسبتا بالایی(12/2) برخوردار است که وضعیت مناسبی نمی باشد و محرز بودن مساله اجتماعی را مشخص می کند. آزمون تفاوت نیز ارتباط متغیر جنسیت با نگرش به فساد را معنادار و بر اساس آن مردان با میانگین 26/2 آمادگی پیش از عمل و نگرش مثبت تری به فساد در نسبت با زنان دارند. نتایج تحلیل های دو متغیری حاکی از رابطه نگرش به فساد با متغیرهای جنسیت، میزان احساس محرومیت، میزان دینداری و ارزیابی فایده داشتن از سوی پاسخگویان است. ضریب تعیین(〖 R〗^2) به دست آمده معادل 37/. بود و مقدار ارزیابی کیفیت مدل مسیر پژوهشSRMR برابر با 05/.است که با توجه به کمتر بودن آن از معیار می توان نتیجه گرفت که مدل مسیر پژوهش از کیفیت لازم برخوردار است

انجمن ها و احزاب مشروطه خواه گیلان با بسیج عمومی و عزیمت به سمت پایتخت با هدف فتح تهران و حذف استبداد در فرآیند بازگشت مشروطیت نقش اساسی ایفا کردند. از میان احزاب متعدد دو مورد برجستگی دارند: انجمن عباسی، اجتماعیون عامیون. در اوج خفقان سردار افخم حاکم گیلان این احزاب و انجمن ها توانستند با اشتراک منافع و سازمان دهی با دهقانان در رهایی از استبداد نقش آفرینی کنند. این مقاله بر آن است تا مدل کنش گری این تشکل ها را مورد بررسی قرار دهد. چهارچوب نظری مقاله، مبتنی بر نظریه بسیج منابع چارلز تیلی است که دو متغیر منافع و سازمان در آن بعنوان ملاک رفتارشناسی مرکزیت دارند. این پژوهش در جستجوی پاسخ به این سوال است که فرآیند بسیج منابع احزاب در مشروطه گیلان براساس دو متغیر منافع و سازمان چگونه است و چرا نسبت به سایر مناطق پیشتازانه دست به اقدام فعالانه زدند. یافته های این تحقیق با روش تاریخی_تحلیلی و گردآوری کتابخانه ای حاکی از آن است این احزاب با الگوبرداری از جریانات فکری همسایه شمالی ایران، ایجاد ارتباط با شورش دهقانی گیلان، سازمان دهی و منافع مشترک توانستند مقدمات سقوط نماینده محمدعلی شاه را فراهم و به سمت تهران لشکرکشی کنند.