پژوهش های رهبری و مدیریت آموزشی

این پژوهش با هدف شناسایی الزامات خرد و کلان تحول آفرینی نظام آموزش عالی ایران در حوزه آموزش علوم انسانی انجام شد. روش تحقیق آمیخته اکتشافی بود که در مرحله کیفی، از روش تحلیل محتوا و در مرحله کمی معادلات ساختاری بوده است. جامعه آماری خبرگان و آگاهان تحول آفرینی نظام آموزش عالی ایران می باشند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی 214 نفر از نخبگان حوزه آموزش عالی دانشگاه های شهر کرمانشاه به روش نمونه گیری طبقه ای به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته بود. جهت سنجش روایی از محتوایی و برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. روش آماری در مرحله کمی الگویابی معادلات ساختاری بوده است. یافته های پژوهش نشان داد که الزامات کلان تحول آفرینی عبارت اند از عوامل سرمایه ای، توسعه ای، فرهنگی، محیطی و انگیزشی و الزامات خرد تحول آفرینی نیز عبارت اند از: آزاد اندیشی، به روزرسانی اطلاعات، نیروی دانشی ماهر، بازاریابی دانش، تجاری سازی دانش، انتقال دانش، توسعه دانش، فرهنگ سازی قوی دانش، ارزش آفرینی دانش، تقویت فرهنگ پذیری دانش، پژوهش محوری، رقابت علمی، مفهوم سازی دانش، تشویق علمی، کیفیت خدمات دانشی و حمایت دانشی.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه تعهد حرفه ای نومعلمان از طریق یک الگوی علیّ بر اساس خودکارآمدی با میانجیگری انگیزشی معلمی مبتنی بر نظریه شناختی-اجتماعی بندورا و نظریه خودتعیین گری است. روش تحقیق کمّی، از نوع توصیفی و معادلات ساختاری است. نومعلمان استان خراسان رضوی که در سال های95، 96 و 97 شروع به کار نموده اند، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند. به منظور آزمون مدل، نمونه ای به حجم ۳۴۷ آزمودنی از بین ۳۳۳۹ نومعلمان استان خراسان رضوی انتخاب شد. پرسشنامه های انگیزش معلمی، خودکارآمدی معلمی و تعهدحرفه ای معلم توسط محقق ساخته و اعتبارسنجی شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی، آزمون t و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج اجرای همبستگی پیرسون نشان داد که انگیزش معلمی، خودکارآمدی معلمی و تعهدحرفه ای معلم دو به دو با یکدیگر همبستگی دارند (p<0.05). با اجرای الگوی معادلات ساختاری برای آزمون رابطه انگیزش معلمی و خودکارآمدی معلمی و تعهدحرفه ای، مشخص شد که الگوی پیشنهادی از برازش مناسبی برخوردار است و تعهد حرفه ای به خوبی از طریق خودکارآمدی معلمی و انگیزش معلمی پیش بینی و تبیین شده است (93/0NNFI=، 09/0=RSMEA).

هدف این پژوهش ارائه مدلی نوین برای سنجش و ارزشیابی عملکرد حرفه ای سالانه معلمان مدارس ابتدایی بوده است. پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوی انجام شده است. به این منظور بررسی متون تخصصی و پژوهشی مرتبط با صلاحیت ها و شایستگی های حرفه ای معلمان مدارس ابتدایی، ارزشیابی عملکرد حرفه ای معلمان، اسناد بالادستی نظام آموزشی کشور (سند تحول بنیادین آموزش وپرورش و سند برنامه درسی ملی و غیره) و نیز مصاحبه علمی ساختاریافته با 20 نفر از خبرگان، متخصصان و صاحب نظران آموزش وپرورش ابتدایی استان و کشور، همچنین از بین اساتید پرسابقه و مجرب گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان تا اشباع نظری داده ها که به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده بودند، انجام شد. تحلیل داده ها از طریق کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام شد و پس از رسیدن به مضامین اصلی و استخراج کدهای باز، محوری و انتخابی در پایان الگوی جدید ارزشیابی عملکرد حرفه ای معلمان مدارس ابتدایی در دو بعد عمده محتوایی و فرایندی، 5 بخش یا طبقه، 36 مقوله و 95 زیرمقوله ارائه گردید. برای اعتباریابی این الگو از روش Member Check و برای بررسی پایایی از روش پایایی کدگذاران استفاده شده است.

آموزش وپرورش مهم ترین نهاد برآمده از متن جامعه و درعین حال سازنده و تکامل دهنده آن است و تأثیر آن در پیشرفت جامعه، امری حیاتی و محسوس است، در درون نظام آموزش وپرورش هر کشوری دوره ابتدایی از جایگاه، حساسیت و اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و درواقع مهم ترین دوره تحصیلی به شمار می رود. پژوهش حاضر باهدف شناسایی مؤلفه های شایستگی رهبری اصیل در مدارس ابتدایی انجام شده است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی، ازنظر نوع داده ها، پژوهشی کیفی و ازنظر روش نیز یک پژوهش پدیدارشناسی است. روش و ابزار مورداستفاده برای جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته با صاحب نظران در حیطه موردمطالعه است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران، اساتید و صاحب نظران حوزه ی مدیریت و رهبری است و نمونه گیری نیز به روش گلوله برفی و تا رسیدن به اشباع نظری انجام گرفت و برای تعیین اعتبار و اعتماد یافته ها از سه تکنیک اطمینان پذیری، انتقال پذیری، تأییدپذیری استفاده شد. پس از تجزیه وتحلیل داده های حاصل از مصاحبه نیمه ساختاریافته با 15 نفر از صاحب نظران، اساتید دانشگاه و مدیران عرصه آموزش وپرورش، 184 مفهوم (کدباز)، 15 زیرمقوله و 5 مقوله استخراج شد و درنهایت نتایج این پژوهش با نتایج پژوهش های پیشین موردبررسی قرار گرفت و راهکارهایی برای بهبود به کارگیری رهبری اصیل در مدارس ابتدایی نیز ارائه شد.

چند صباحی است که بسیاری از اندیشمندان و پژوهشگران مدیریت استراتژیک دریافته اند که حدود 70 تا 90 درصد استراتژی های تدوین شده، عملاً یا اجرا نمی شوند و یا اجرای آن ها به کلی با برنامه تدوین شده تفاوت دارد. از یک سو، این مسئله در نظام آموزشی که با سازوکاری حساس روبه رو است از اهمیت بیشتری برخوردار است. درنتیجه، پرداختن به موانع اجرای استراتژی ها به موجی فکری تبدیل شده است. از دیگر سو، با توجه به وابستگی طبقه های اجتماعی ایران به نهادهای دولتی، تنها با شناسایی موانع اجرای استراتژی در سازمان های دولتی است که می توان، درکی از شیوه اجرای استراتژی در نظام آموزشی ایران به دست آورد. پژوهش حاضر بر آن بود تا با تکیه بر سنتزپژوهی همه پژوهش های انجام شده در ایران، موانع اجرای استراتژی ها در سازمان های دولتی را شناسایی کند. برای دست یافتن به این هدف، با مراجعه به مهم ترین پایگاه های داده ای فارسی، 40 مقاله دریافت و با تکیه بر روش کاسپ، اعتباریابی شدند. برای تحلیل داده ها نیز از تحلیل محتوای قیاسی و استقرایی به صورت هم زمان استفاده شد. درمجموع، 291 مانع از پژوهش های مختلف استخراج شدند که به 12 مانع فرعی، 4 مانع اصلی و 2 مضمون نهایی تقسیم شدند. یافته ها نشان داد که نه تنها بیشترِ موانع به اجرای استراتژی برمی گردند، بلکه محتوایِ موانع نیز گوناگون و متنوع بوده اند. چنین یافته ای نشان از آن دارد چرخه استراتژیک در سازمان های دولتی ره به سوی چرخه شوم روزمرگی برده اند.

هدف از این تحقیق تعیین تأثیر عامل های مختلف مهارت های فناوری اطلاعات و ارتباطات بر خلاقیت نوآورانه و تعیین تأثیر هوش تجاری به عنوان متغیر میانجی بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشجویان دانشگاه فنی وحرفه ای استان مازندران در سال تحصیلی 99-1398 به تعداد 14888 نفر بوده که از آموزش کل هر دانشگاه در سال تحصیلی 99-98 درخواست و اعلام گردید. نمونه آماری تحقیق با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 376 نفر انتخاب شد. ابزار پژوهش شامل سه پرسشنامه استاندارد فناوری اطلاعات و ارتباطات (محمودی،1392) که دارای 66 گویه و در هفت بعد است و پرسشنامه هوش تجاری (Prvvych et al., 2012) که دارای 31 گویه است و پرسشنامه خلاقیت نوآورانه (Del Elo & Houghton, 2008) که شامل سه بعد و 17 گویه تدوین گردید، استفاده شد. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ مهارت های فناوری اطلاعات و ارتباطات (963/0)، خلاقیت نوآورانه (933/0)، هوش تجاری (839/0) به دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد هوش تجاری ارتباط بین مهارت های فناوری اطلاعات و ارتباطات و خلاقیت نوآورانه را میانجی گری می نماید. عوامل (فردی، نگرشی، آموزشی، فنی، اقتصادی، محیطی و انسانی) بر خلاقیت نوآورانه با توجه به نقش میانجی هوش تجاری دانشجویان دانشگاه های فنی وحرفه ای استان مازندران تأثیر دارد.