حسن رضا زین آبادی

این پژوهش با استفاده از پژوهش های گذشته یک الگوی مفروض را با ترکیب سه متغیر میانجیگر تدوین کرد. برای آزمون این الگو 184 معلم شیمی و 184 مدیر شاغل در دبیرستان های استان لرستان شرکت کرده اند. مدیران به پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی و معلمان به پرسشنامه های سلامت سازمانی، احساس کارآمدی و خشنودی شغلی پاسخ دادند. پیشرفت تحصیلی با توجه به معدل کتبی دانش آموزان معلمان مذکور در آزمون نهایی درس شیمی اندازه گیری شد. پایایی پرسشنامه ها به روش آلفای کرونباخ و روایی سازه آن ها با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی تحلیل شد. همچنین الگوی مفروض با استفاده از تحلیل مسیر آزمون شد. برطبق نتایج، این الگو گرچه برازش خوبی با داده ها دارد، اما در آن اثر مستقیم سلامت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی معلمان معنادار نیست. پس از حذف این اثر، آزمون الگوی اصلاح شده نشان داد که این الگو برازش بهتری با داده ها دارد. در این الگو سلامت سازمانی با میانجیگری احساس کارآمدی، خشنودی شغلی و رفتار شهروندی سازمانی معلمان اثر غیرمستقیم و معناداری بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد. در مجموع نتایج نشان داد که سلامت سازمانی با تأثیر گذاری بر نگرش ها و رفتار های فرانقشی معلمان می تواند بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مؤثر باشد. مخاطب یافته های این پژوهش بیشتر مدیران مدارس، به عنوان اساسی ترین عامل در تحریک سلامت سازمانی، هستند.

نقش نظام آموزش عالی، در توسعه پایدار کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه غیر قابل انکار است. در کشورهای توسعه یافته اهمیت این مراکز آموزشی تخصصی به درستی شناخته شده است و دولت ها در حد امکان و مبتنی بر سیاست گذاری های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بر نظام آموزش عالی خود سرمایه گذاری کرده اند که این بخش به تربیت نیروی انسانی متخصص و مورد نیاز بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه بپردازد، تا این نیروهای تربیت شده توانایی بهینه در تصدی گری مشاغل مختلف را داشته باشند. در کشورهای در حال توسعه، به دلایل مختلف همچون افزایش تقاضای ورود به آموزش عالی، ناتوانی دولت در پاسخگویی به تقاضاهای فزاینده برای آموزش عالی به دلیل کمبود اعتبارات، تغییرات جمعیت شناختی متقاضیان ورود به آموزش عالی، تأکید و تشویق سازمان های بین المللی همچون بانک جهانی، تغییر روندهای بازار کار و نیاز به نیروی کار با تخصص متنوع، دولت ها سیاست خصوصی سازی آموزش عالی را به دو صورت خصوصی سازی آموزش عالی دولتی و ورود بخش خصوصی به آموزش عالی اتخاذ و در پیش گرفته اند. کشور ما نیز به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه از این قائله مستثنی نبوده است و در همین راستا شاهد ظهور و نضج دانشگاه های پیام نور، دانشگاه های علمی کاربردی و دوره های شبانه و پذیرش دانشجو با شرط اخذ شهریه و در قالب خصوصی سازی آموزش عالی دولتی بوده ایم. دانشگاه های علمی- کاربردی به منظور کسب موفقیت در آموزش عالی خصوصی نیازمند مدنظر قرار دادن الزاماتی جهت توسعه کیفی خود می باشند. در این مقاله تلاش شده است که به معرفی خصوصی سازی آموزش عالی و الزامات توسعه کیفی دانشگاه های علمی کاربردی پرداخته شود.

تأثیر سبک رهبری توزیع شده بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی با نقش میانجی گر متغیر احساس کارآمدی معلمان هدف مطالعه حاضر است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده، جامعه ی موردمطالعه شامل کلیه معلمان مدارس راهنمایی شهرستان تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و جدول کرجسی و مورگان تعداد 160 نفر به عنوان نمونه انتخاب و مطالعه شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد استفاده شد. یافته ها نشان داد، رهبری توزیع شده پیش بینی کننده احساس کارآمدی معلم، رضایت شغلی و تعهد سازمانی معلمان بوده، درجه تأثیرگذاری آن بر تعهد سازمانی بیش از سایر متغیرهاست. همچنین تأثیر رهبری توزیع شده بر رضایت شغلی به صورت غیرمستقیم است. متغیرهای دموگرافیک نیز تعهد سازمانی را بیش از رضایت شغلی تبیین می کنند. یافته ها نشان داد، هیچ کدام از متغیرهای دموگرافیک، احساس کارآمدی معلمان را پیش بینی نمی کنند. درنهایت کارآمدی نیز تعهد سازمانی و رضایت شغلی را به طور معناداری پیش بینی می کند.  

پژوهش های مربوط به تفاوت های جنسیتی در سبک رهبری تحول بخش انگشت شمار است. این شواهد اندک اغلب رهبران زن را تحول بخش تر از رهبران مرد می دانند. هدف پژوهش حاضر؛ مطالعه تفاوت های جنسیتی در ابعاد سبک رهبری تحول بخش مدیران زن و مرد و اثر آن ها بر اعتماد به مدیر و رفتار شهروندی سازمانی معلمان است. نمونه ای مرکب از 200 معلم زن و 36 مدیر زن از مدارس ابتدایی دخترانه و 200 معلم مرد و 41 مدیر مرد از مدارس ابتدایی پسرانه شهر تهران انتخاب و داده ها به وسیله 3 پرسش نامه گردآوری شد. معلمان، پرسش نامه های رهبری تحول بخش و اعتماد به مدیر و مدیران، پرسش نامه رفتار شهروندی سازمانی را تکمیل کردند. برای تشخیص تفاوت های جنسیتی در ابعاد رهبری تحول بخش، تحلیل واریانس عاملی و برای تعیین اثر هر یک از ابعاد بر اعتماد به مدیر و رفتار شهروندی سازمانی معلمان، تحلیل مسیر به کار رفته است. نتایج تحلیل واریانس نشان می دهد که میانگین هر یک از ابعاد در مدیران زن به طور معناداری بیشتر از مدیران مرد است. نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد که اثر ابعاد رهبری تحول بخش مدیران زن بر اعتماد به مدیر و رفتار شهروندی سازمانی معلمان بیشتر از مدیران مرد است. درباره یافته های پژوهش با تاکید بر علل تفاوت های جنسیتی و مزیت های زنان در سبک رهبری تحول بخش بحث خواهد شد

پژوهش حاضر قصد دارد که نقش این متغیرها را از طریق آزمون دو الگوی ساختاری (الگوی 1 و 2)، در سازمان های آموزشی بررسی کند. نمونه ای مرکب از 652 معلم مدارس ابتدایی پسرانه در 10 منطقه از شهر تهران انتخاب و داده ها بوسیله 3 پرسشنامه گردآوری شده. پس از بررسی پایایی و روایی سازه متغیرهای نهفته، اثر مستقیم و غیر مستقیم سبک رهبری تحولی مدیران بر اعتماد معلمان به مدیر و نقش میانجیگر ادراک معلمان از عدالت رویه ای در دو الگو و همچنین شاخص های نیکویی برازش الگوها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو الگو، رهبری تحولی بر اعتماد به مدیر اثر غیر مستقیم و در الگوی 2، اثر مستقیم نیز دارد. همچنین در هر دو الگو، رهبری تحولی بر عدالت رویه ای و عدالت رویه ای بر اعتماد به مدیر اثر مستقیم دارد و میانجیگر معنادار رابطه رهبری تحولی و اعتماد به مدیر است. مقایسه اثر میانجیگر در هر دو الگو نشان میدهد که عدالت رویه ای میتواند نقش خود را بصورت ناکامل ایفا کند. شاخص های نیکویی برازش در هر دو الگو نشان داد که الگوی 2 برازش بهتری با داده های گردآوری شده دارد. نتایج در بخش آخر مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

پژوهش حاضر به منظور بررسی تفاوت های جنسیتی در خشنودی شغلی، تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در نمونه ای مرکب از 200 معلم مرد، 200 معلم زن و 80 مدیر مرد در مدارس ابتدایی پسرانه شهر تهران انجام شد. داده ها به وسیله پرسشنامه گردآوری و با روش های تحلیل واریانس عاملی، همبستگی پیرسون،Z فیشر، الگویابی معادلات ساختاری و رگرسیون چندگانه تحلیل شد. نتایج نشان می دهد که میانگین معلمان زن در متغیرها به طور معناداری بیشتر از معلمان مرد است، اما همبستگی بین آن ها در معلمان مرد به طور معناداری بیشتر است. هم چنین الگوی اصلاح شده ای مرکب از خشنودی شغلی درونی، تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در معلمان مرد برازش بهتری با داده ها داشته است. گرچه ضرایب استاندارد آثار مستقیم و غیر مستقیم در الگوی معلمان مرد بیشتر بود، اما تفاوت معناداری با معلمان زن نداشت. الگوی معلمان مرد واریانس بیشتری از رفتار شهروندی سازمانی را تبیین کرد. نتایج با تاکید بر علل تفاوت های جنسیتی بحث شده است.

"ارزشیابی و بهبود مستمر کیفیت هنرستانهای فنی حرفهای، به علت نقش و اهمیت روزافزون آنها در تدارک نیروی انسانی در سطح پیش از دانشگاه، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. هدف پژوهش حاضر ارزشیابی کیفیت هنرستانهای فنی حرفهای دخترانه شهر تهران، با استفاده از رویکرد سیستمی و ارائه راهکارهای بهبود کیفیت برای آنها است؛ این مطالعه در دو مرحله جداگانه انجام شده است: 1. تدوین چارچوبی متشکل از 19 عامل و 237 نشانگر دروندادی، فرایندی و بروندادی و 129 معیار برای قضاوت؛ 2. کاربست آنها در ارزشیابی هنرستانهای جامعه هدف. دادههای مورد نظر با استفاده از نظر 1590 نفر شامل: مدیران و معاونان هنرستانها، هنرآموزان، هنرجویان، کارفرمایان، دانشآموختگان و خبرگان، با استفاده از پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده، گردآوری و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد کیفیت بخشهای درونداد و فرایند در سطح «به نسبت مطلوب» و بخش برونداد در سطح «نامطلوب» قرار دارد و کیفیت هنرستانهای دخترانه شهر تهران در سطح «نامطلوب» است؛ در پایان راهکارها و پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت در هنرستانهای فنی حرفهای مورد بحث قرار می گیرد. "

هدف این پژوهش، بررسی نقش سبک های هویت و تعهد هویت بر صمیمیت اجتماعی دانش آموزان بود. در نمونه ای متشکل از 2099 آزمودنی (1008 پسر و 1091 دختر)، پرسشنامه های سبک های هویت برزونسکی (ISI-6G) (وایت ومپلر ووین، 1998) و صمیمیت اجتماعی میلر (MSIS) (میلر و لفکورت، 1982) اجرا شد. با استفاده از تحلیل مسیر، اثرات مستقیم و غیر مستقیم سبک های هویت بر تعهد هویت و صمیمیت اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده بیانگر این است که سبک هویت اطلاعاتی بر تعهد و صمیمیت اجتماعی اثر مستقیم مثبت و معنادار؛ سبک هویت هنجاری بر تعهد و صمیمیت اجتماعی اثر مستقیم مثبت و معنادار؛ جنس و سبک هویت سردرگم/ اجتنابی بر تعهد و صمیمیت اجتماعی اثر مستقیم مثبت و معنادار؛ جنس و سبک هویت سردرگم/ اجتنابی بر تعهد اثر مستقیم منفی و معنادار دارد. اثر غیر مستقیم سبک های هویت اطلاعاتی و هنجاری از طریق تعهد بر صمیمیت اجتماعی مثبت و غیر معنادار؛ اثر غیر مستقیم جنس و سبک سردرگم از طریق تعهد بر صمیمیت اجتماعی منفی و غیر معنادار به دست آمد. درمجموع، یافته های پژوهش حاضر نشان داد که متغیر تعهد هویت نتوانست رابطه بین سبک های هویت و صمیمیت اجتماعی در دو جنس را میانجی گری کند. تلویحات یافته های پژوهش با تاکید بر نقش آموزش روش های کارآمد مواجهه با تکالیف هویتی مورد بحث قرار می گیرد.

"هدف این تحقیق، بررسی نقش وضعیت اقتصادی– اجتماعی، رویکردهای یادگیری و سبک های تفکر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان است. 419 آزمودنی (214 پسر و 205 دختر) در این تحقیق شرکت داشتند. شرکت کننده ها به پرسش نامه فرآیند مطالعه، پرسش نامه سبک های تفکر و به چند سوال درباره وضعیت اقتصادی– اجتماعی خود پاسخ دادند. همچنین برای متغیر پیشرفت تحصیلی دانشجویان، میانگین کل آنها از طریق دانشگاه مورد مطالعه، جمع آوری گردید. با استفاده از تحلیل مسیر، اثرات مستقیم و غیرمستقیم وضعیت اقتصادی– اجتماعی بر رویکردهای یادگیری، سبک های تفکر و پیشرفت تحصیلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده بیانگر این است که وضعیت اقتصادی– اجتماعی اثر مثبت و معنادار بر رویکرد یادگیری عمیق و اثری منفی و معنادار بر رویکرد یادگیری سطحی نشان دادند، همچنین وضعیت اقتصادی– اجتماعی بر سبک های تفکر قانونی، قضایی، کلی، آزاد اندیش و سلسله مراتبی، اثری مثبت و معنادار و بر سبک های تفکر اجرایی، جزیی و محافظه کار نشان داد. اثر غیر مستقیم وضعیت اقتصادی– اجتماعی از طریق رویکرد عمیق و سبک های تفکر قانونی، قضایی، کلی، سلسله مراتبی و آزاد اندیش بر پیشرفت تحصیلی، مثبت و معنادار و اثر غیرمستقیم وضعیت اقتصادی– اجتماعی از طریق رویکرد سطحی و سبک های تفکر اجرایی، جزیی و محافظه کار بر پیشرفت تحصیلی، منفی و معنادار به دست آمد. در مجموع، نتایج پژوهش حاضر موید آن است که توجه به نقش عوامل برون و درون فردی نظیر وضعیت اقتصادی– اجتماعی، رویکردهای یادگیری و سبک های تفکر در مطالعه پیشرفت تحصیلی قابل تعمق است. تلویحات کاربردی یافته ها برای معلمان بحث شده است "

" این پژوهش از نوع پژوهشهای توصیفی، کاربردی و ارزشیابی است که با هدف ارزشیابی کیفیت عملکرد (بروندادها) هنرستانهای کاردانش منطقه 2 شهر تهران اجرا شده است. منابع گردآوری اطلاعات در مرحله «تدوین معیارهای قضاوت» شامل متخصصان و اساتید، هنرآموزان، مدیران و معاونان هنرستانها، کارشناسان کاردانش و فنی… حرفه…ای و در مرحله «ارزشیابی کیفیت بروندادها» شامل سه زیر جامعه: مدیران هنرستانها، دانش آموختگان و کارفرمایان است که با بهره گیری از روش سرشماری و نمونه گیری تصادفی ساده مورد بررسی قرار گرفته است. برای انجام دادن پژوهش، با اقتباس از «تجارب موجود در سطح ملی و بین المللی»، «الگوی عناصر سازمانی» و «نظام نشانگرهای آموزش و پرورش»، عوامل (7 عامل) و نشانگرهای مورد نیاز (45 نشانگر) در دو طبقه «بروندادهای اقتصادی» و «بروندادهای غیراقتصادی»، تدوین شده است. سپس با بهره گیری از «پرسشنامه معیارهای قضاوت» و کاربرد «فن دلفی» «معیارهای قضاوت»، تدوین شده است. با بهره گیری از عوامل و نشانگرهای تدوین شده، ابزارهای پژوهش شامل سه پرسشنامه، با در نظرگرفتن روایی (روایی محتوا) و پایایی (آلفای کرونباخ) تهیه شده است. پس از گرد آوری داده ها، با بهره گیری از معیارهای قضاوت، وضع موجود بروندادها ارزشیابی شد. در نهایت از 7 عامل مورد بررسی، 5 عامل «برونداد واسطه ای (پیشرفت و افت تحصیلی)»، «تحقق اهداف اجتماعی ـ آموزشی»، «دانش آموختگان (دانش، مهارت، خلاقیت)»، «اشتغال» و «کارآفرینی» در سطح «نامطلوب» و 2 عامل «ادامه تحصیل » و «رضایت کارفرمایان» نیز در سطح «نسبتا مطلوب» ارزشیابی شده است و در هر دو طبقه «بروندادهای اقتصادی» و « بروندادهای غیر اقتصادی» وضعیت موجود در سطح «نامطلوب» و در نهایت عملکرد این هنرستانها در سطح «نامطلوب» ارزشیابی شده است. در ادامه، برای بهبود وضعیت موجود، پیشنهادها و راهکارهایی ارایه شده است. از نتایج این ارزشیابی می توان در برنامه ریزیهای آتی هنرستانهای کاردانش و بهبود کیفیت همه جانبه آنها استفاده کرد. "