عطیه سیدرضا

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف شناسایی ماموریت ها و اهداف، محتوا، ابزارها و کارکردهای مراکز بالندگی اعضای هیئت علمی در دانشگاه های کلاس جهانی صورت گرفت. روش ها: این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش مقایسه تطبیقی و تحلیل محتوا انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از سایت رتبه بندی تایمز 2020 و سایت های مراکز بالندگی در دانشگاه های کلاس جهانی که رتبه زیر 100 داشتند استفاده شد. در این پژوهش 40 مرکز بالندگی اعضای هیئت علمی در دانشگاه های کلاس جهانی به صورت هدفمند انتخاب شدند. داده های حاصل از این پژوهش با استفاده از نرم افزار NVIVO 12pro کدگذاری و تحلیل محتوا گردید. نتایج: مقولات بدست آمده اصلی در 4 محور ماموریت ها و اهداف، محتوا، ابزار و کارکردها و در دو بعد بالندگی و توسعه دانشگاه و بالندگی هیئت علمی دسته بندی شد. نتایج این پژوهش در مقولات مذکور؛ ایجاد شبکه های همکاری با اعضای هیئت علمی و مراکز آکادمیک مرتبط و استفاده از روش های جدید تدریس و ارزیابی با رویکردها و ابزارهای تعاملی ، جهت ارتقا یاددهی و یادگیری را به همراه زیرمقولات مرتبط با آنها ،جهت استفاده مدیران استراتژیک در دانشگاه ها ارائه می دهد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف شناسایی ماموریت ها و اهداف، محتوا، ابزارها و کارکردهای مراکز بالندگی اعضای هیئت علمی در دانشگاه های کلاس جهانی صورت گرفت. روش ها: این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش مقایسه تطبیقی و تحلیل محتوا انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از سایت رتبه بندی تایمز 2020 و سایت های مراکز بالندگی در دانشگاه های کلاس جهانی که رتبه زیر 100 داشتند استفاده شد. در این پژوهش 40 مرکز بالندگی اعضای هیئت علمی در دانشگاه های کلاس جهانی به صورت هدفمند انتخاب شدند. داده های حاصل از این پژوهش با استفاده از نرم افزار NVIVO 12pro کدگذاری و تحلیل محتوا گردید. نتایج: مقولات بدست آمده اصلی در 4 محور ماموریت ها و اهداف، محتوا، ابزار و کارکردها و در دو بعد بالندگی و توسعه دانشگاه و بالندگی هیئت علمی دسته بندی شد. نتایج این پژوهش در مقولات مذکور؛ ایجاد شبکه های همکاری با اعضای هیئت علمی و مراکز آکادمیک مرتبط و استفاده از روش های جدید تدریس و ارزیابی با رویکردها و ابزارهای تعاملی ، جهت ارتقا یاددهی و یادگیری را به همراه زیرمقولات مرتبط با آنها ،جهت استفاده مدیران استراتژیک در دانشگاه ها ارائه می دهد.

در این جستار نخست با بازنگری نقادانه در مفهوم سازی های سیاست های عمومی، که به ویژه دربرگیرنده سیاست های آموزشی و آموزش عالی نیز هست، این مفاهیم، مفهوم سازی مجدد شده اند که نیازمند جستارگشایی دامنه دار و ژرف کتابخانه ای بوده است. سپس، سیاست ها، فرایندها و رخدادهای برجسته آموزش و آموزش عالی در دوره قاجار و پهلوی، با رویکرد بازنگری نظام مند و نقادانه، با استفاده از اسناد و نگاشته های علمی بازکاوی شده است. بر پایه یافته ها، به نظر می رسد سیاستمداران دوره پهلوی، به جای پی ریزی ساختار و سیاست های مناسب، بر اساس مطالعات علمی نظام مند و کنش مشارکتی بازیگران کلیدی سیستم، به گونه ای که بتواند به حل مشکلات نظام آموزشیِ در حال گسترش ایران بپردازد، بیشتر بر نهادهای دیوان سالار کنترل گر و سیاست نهادهای هم راستا تکیه می کردند که به گونه ای ناموزون و حتی فراقانونی گسترش می یافت. چنین وضعیتی می تواند بیانگر اراده تمامیت خواهانه و تمرکزگرایانه آن دوره در سیاست های آموزش عالی با رویکرد مهندسی اجتماعی باشد که سرانجام نیز چندان کامیابی نیافت.

سازمان های امروزی، ازجمله دانشگاه ها برای رویارویی با تحولات عصر کنونی به برنامه ریزی راهبردی و شناخت تحولات محیطی نیاز دارند. هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی مؤلفه های کلیدی در چشم انداز دانشگاه های برتر دنیا به عنوان ابزاری برای شناسایی جهت گیری های آینده آنها بود. روش اجرای این پژوهش، بررسی اسنادی بود. جامعه آماری، همه 980 دانشگاه برتری است که در رتبه بندی جهانی تایمز قرار دارند و نمونه پژوهش، 50 دانشگاه برتر در این رتبه بندی است که به صورت هدفمند انتخاب شده اند. پس از بررسی وب سایت این دانشگاه ها داده ها با استفاده از نرم افزار تحلیل محتوای کیفی QSR NVIVO.V10 طبقه بندی و کدبندی شدند. نتایج به دست آمده، نشان می دهد که مؤلفه های اصلی در چشم انداز دانشگاه های برتر جهان شامل: تأکید بر تدریس، تأکید بر پژوهش، افزایش خلاقیت، پرورش افراد، آزادی علمی، پیشرفت جامعه مبنی بر دانش، ایجاد جامعه ای از یادگیرندگان، ساخت جهانی بهتر، توسعه رهبران و تبدیل شدن به دانشگاهی الگوست.

 امروزه آموزش عالی ایران با مسائل و چالش هایی در سطح جهانی و ملی، روبرو است. چنانچه کیفیت مؤلفه های دانشگاه مد نظر قرار نگیرد، موجب اتلاف منابع می شود. کیفیت تدریس استادان در آموزش عالی نیز از ملاک هایی است که در ارزیابی کیفیت فرآیندها می تواند مورد توجه قرار گیرد. کیفیت آموزش و تدریس می تواند آثار ارزشمندی را به جای گذارد و ارزش و شایستگی های نیروی انسانی را بالا ببرد. این پژوهش با روش بررسی تطبیقی انجام شده است و در آن روند ارزیابی کیفیت تدریس در ایران و شش کشور (فرانسه، آمریکا، انگلستان، استرالیا، هند و ژاپن) مورد بررسی قرار گرفته است. روش نمونه گیری کشورها در این پژوهش بر اساس انتخاب راهبردی نمونه ها و با شیوه نمونه گیری هدف مند انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که در بسیاری از کشورهای مورد مقایسه، ارزیابی از کیفیت تدریس استادان توسط منابع و گروه های داخلی و خارجی گوناگون انجام می شود و نیز مؤلفه های زیادی را در بردارد. درحالی که در ایران، ارزیابی کیفیت تدریس استادان بیشتر از سوی دانشجویان انجام می گیرد. درنهایت برای بهبود ارزیابی کیفیت تدریس در آموزش عالی ایران پیشنهاد هایی ارائه شد.