هادی خانیکی

هادی خانیکی

مدرک تحصیلی: استاد گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۱۴۳ مورد.
۱۰۱.

عکاسی خبری در بستر شبکه های اجتماعی: نظریه ارزش نمایشی بنیامین و ریزوماتیک دلوز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۲ 11 - 25

کلید واژه ها: رسانه های اجتماعی سواد رسانه ای سواد سلامت مصرف رسانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۲۹۳
در این تحقیق با تحلیل نظریه ارزش نمایشی بنیامین و مؤلفه های اصلی نظریه ریزوماتیک دلوز، عکاسی خبری در بستر شبکه های اجتماعی بررسی شد. اهمیت و ضرورت تحقیق به سبب پدید آمدن بستر جدید تکنولوژیک در فضای مجازی (شبکه های اجتماعی) در تغییر تعاریف و کارکردهای عکس خبری و عکاسی خبری است. نتایج تحقیق نشان می دهند که مهم ترین شاخصه بستر شبکه اجتماعی برای عکاسی خبری، ظهور مفهوم فردیت و همچنین تکثر در جهت از بین بردن روایت برتر (روایت غالب) است. در این فضا، عکس عبور از ساختارها و چارچوب های خبری را تجربه می کند و نمایشی که توسط بازتولید مکانیکی از واقعیت صورت می گیرد، به نوعی رابطه مردم با مردم را تأیید می کند. در این رویکرد عکاسی خبری به ژورنالیسم نوشتاری یا خبرگزاری ها بی نیاز است و رابطه عکس با واقعیت صرفاً با هنر و ذهنیت عکاس در پیوند است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده بر اساس داده های کتابخانه ای و اینترنتی سامان داده شده است.
۱۰۲.

هابرماس در تلگرام؛ تحلیل حوزه ی عمومی و کنش ارتباطی در مکالمه های روزنامه نگاران ایرانی در رسانه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال پنجم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱۹ 1 - 33

کلید واژه ها: حوزه ی عمومی کنش ارتباطی هابرماس تلگرام رسانه های اجتماعی روزنامه نگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۴۹۰
هدف ما در این مقاله تحلیل وضعیت کنش ارتباطی و حوزه ی عمومی در مکالمه های روزنامه نگاران ایرانی در تلگرام است. در واقع پرسش اصلی تحقیق این است که آیا مکالمه های روزنامه نگاران به عنوان افرادی که عموماً مدعی تحقق جامعه ی مدنی شناخته می شوند،خود از ویژگی های لازم برای شکل گیری حوزه ی عمومی و همچنین تقویت کنش ارتباطی- که ناظر به تفاهم است نه منفعت شخصی- برخوردار است یا خیر؟ برای پاسخ به این پرسش ایده ی هابرماس درباره ی حوزه ی عمومی و کنش ارتباطی را به عنوان بستر نظری انتخاب کردیم. میدان تحقیق را مکالمات روزنامه نگاران ایرانی در گروه « پیشنهادات برای انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران» که در تلگرام تشکیل شده بود انتخاب کردیم.برای نمونه گیری از اولین پیام آغاز کرده و تا حصول اشباع نظری ادامه دادیم. بر این اساس، 1117 پیام در این گروه کدگذاری و تحلیل شد. سپس با مثلث بندی روش های مشاهده ی مشارکتی در گروه های تلگرام، تحلیل مکالمه و تحلیل گفتمان انتقادی رسانه های اجتماعی، مکالمه ها را تحلیل کردیم. ما با توجه به تفاوت های مکالمه در گروه های تلگرام و مکالمه در دنیای واقعی، ابتدا این تفاوت ها را شناسایی و تحلیل کرده، سپس مکالمات روزنامه نگاران ایرانی را تحلیل کردیم. در ادامه، یافته های تحقیق نشان داد که با وجود برخی نشانه ها دال بر کنش ارتباطی، آنچه که در این مکالمه ها رخ می دهد فاصله ی زیادی با شکل گیری یک حوزه ی عمومی خرد دارد. در واقع، در مکالمه های خصومت آمیز و چالشی، بسامد موارد مربوط به نقض حوزه ی عمومی زیاد دیده می شود که نشان دهنده ضرورت تلاش روزنامه نگاران ایرانی برای تقویت کنش ارتباطی و همچنین تحقق حوزه ی عمومی خرد در اجتماع خود دارد.
۱۰۳.

دوراهی کنش تفاهمی و عقلانیت راهبردی در حکمرانی منابع آب: مطالعه کیفی فرایندهای ارتباطی ذی نفعان آب دشت رفسنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش های بومی ایران سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۲ 251 - 278

کلید واژه ها: حکمرانی منابع طبیعی کنش تفاهمی ناپایداری منابع آب زیرزمینی نظریه زمینه ای رفسنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۲۹۱
دولت در پنجاه سال اخیر در مدیریت منابع آب زیرزمینی موفقیتی به دست نیاورده است. در نتیجه گروهی پاسخ را در خصوصی سازی منابع مشترک و گروهی در مدیریت مشارکتی جست و جو می کنند. پژوهش حاضر در پی مقایسه نگرش ارتباطی گروه های ذی نفع نسبت به حکمرانی منابع آب زیرزمینی در دشت رفسنجان است. در این پژوهش ازروش نظریه زمینه ای استفاده شده است. شرکت کنندگان با روش نمونه گیری هدفمند و با معیار اشباع نظری انتخاب شدند. در این پژوهش 115نفر از ذی نفعان در 10 گروه کوچک بین 10تا15 نفر اطلاعاتشان از طریق بحث گروه متمرکز جمع آوری شد. دو مدل متفاوت در میان ذی نفعان قابل تحلیل است. گروه های علاقه مند به کنش تفاهمی فقدان نهادهای مدنی در تنظیم قانون آب، سیاست های اشتغال زای آب محور را علت این وضعیت و استراتژی برون رفت را مشارکت، پاسخگویی و رعایت انصاف معرفی می کنند. در مقابل کنش دوم، علت را یارانه انرژی، ناآگاهی فنی کشاورزان و ابهام قوانین آب می داند و استراتژی پیشنهادی آنان بازار آب و آموزش ترویجی است. این دو کنش برخواسته از دو بینش تفاهمی مشارکت جویانه و عقلانیت راهبردی است که در عمل رابطه متفاوتی با مدیریت منابع آب زیرزمینی و پایداری آن برقرار می کنند.
۱۰۴.

مطالعه روند شکل گیری گفت وگوی کندوکاو محور در کلاس «فلسفه برای کودکان»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 21-58

کلید واژه ها: فلسفه برای کودکان گفت وگوی کندوکاوی حلقه کندوکاو منطقه تقریبی رشد الگوهای تعاملی الگوی مفهومی و استدلالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۴۵۲
ارتقای مهارت های فکری و فرهنگ گفت وگویی در کودکان می تواند نویدبخش جامعه ای خردورز باشد. پژوهش حاضر درصدد است به بررسی ساختار گفت وگویی که در حلقه کندوکاو کلاس «فلسفه برای کودکان» در مقطع دبستان اجرا می شود، بپردازد تا از خلال آن، مهارت های لازم برای شکل گیری «گفت وگوی کندوکاوی» را شناسایی کند. الگوی گفت وگوی کندوکاویِ ارائه شده در این پژوهش، برگرفته از «تفکر چندبعدی و بازاندیشانه» در آموزش «فلسفه برای کودکان» است که در بستر «منطقه تقریبی رشد» شکل می گیرد.به منظور بررسی موضوع مدنظر این پژوهش، روند گفت وگوهایِ حدود 200 کلاس «فلسفه برای کودکان»، در پایه های مختلف تحصیلی، مشاهده توصیفی، متمرکز و گزینشی شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که حلقه های کندوکاو «فلسفه برای کودکان» به مثابه «منطقه تقریبی رشد»، با فراهم کردن فضایی برای گفت وگوی کودکان با یکدیگر، در حضور تسهیلگر (فرد تواناترِ فرهنگ)، می تواند نگرشی بازاندیشانه، مسئولانه، انتقادی و خلاقانه در آنها ایجاد کند.
۱۰۵.

شبکه های تلویزیونی استانی و هویت ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 45-73

کلید واژه ها: هویت ملی نظریه داده بنیاد مخاطبان کردستانی نظریه کاشت رسانه های محلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۲۱۹
ظهور جامعه اطلاعاتی و شبکه ای متأثر از گسترش فن آوری های ارتباطی و اطلاعاتی و فضای مجازی به ایجاد تنوع و تکثر در هویت ملی و سبک زندگی افراد و گروه ها انجامیده است و هویت ملی که به طور توأمان هم منشأ انسجام است و هم عامل تمایز، در جهان کنونی تحت تأثیر رسانه های نوین دستخوش دگردیسی های بنیادینی شده است. پژوهش حاضر در صدد پاسخگویی به این پرسش است که رسانه های محلی چه نقشی در تقویت یا ایجاد هویت ملی مخاطبان دارند. بدین منظور با استفاده از روش پیمایش و مصاحبه نیمه ساختاریافته به مطالعه موردی شبکه استانی کردستان و مردم شهر سنندج می پردازیم. یافته های تحقیق حاکی از آن است که می توان از دو مجموعه راهکار برای تقویت هویت ملی مخاطبان شبکه استانی استفاده کرد: یک مجموعه مربوط به رویکرد کلی حاکمیت به مسئله قومیت و اقلیت های قومی در کشور و دسته دیگر مربوط به اقدامات سازمان صداوسیما و بالاخص شبکه استانی است. مجموعه اقدامات حاکمیت شامل تدوین سیاست گذاری جامع قومیتی، بازنگری در سیاست های فعلی، عدالت گرایی و سیاست چندفرهنگ گرایی و مجموعه اقدامات صداوسیما و بالاخص شبکه استانی شامل محلی عمل کردن، مخاطب محوری در سیاست ها، واقعیت گرایی، تابوزدائی از مسائل قومیت ها و هویت شهروندی می شود.
۱۰۶.

الگوی تحلیل مسیر سواد رسانه ای سلامت و ارتباط آن با مصرف رسانه های اجتماعی در تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال هشتم بهار ۱۴۰۱شماره ۲۹ 74 - 41

کلید واژه ها: تحلیل مسیر رسانه های اجتماعی سواد رسانه ای سلامت شکاف دیجیتال مصرف رسانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۲۴۹
استفاده بهینه از فناوری های نوین ارتباطی در عین حالی که نیازمند سواد رسانه ایست، ممکن است با بهبود این مهارت ها همراه باشد. برای بررسی این موضوع، هدف از این پژوهش، دستیابی به الگویی برای پیش بینی وضعیت سواد رسانه ای درحوزه سلامت با توجه به نقش و سهم استفاده کاربران از رسانه های اجتماعی است. منظور از سواد رسانه ای سلامت، درک افراد از توانایی شان در دسترسی، تحلیل، خلق و انتقال پیام های ارتباطی در حوزه سلامت از طریق رسانه هاست. روش تحقیق، پیمایش و جامعه آماری، شهروندان بزرگسال تهرانی هستند که از اینترنت استفاده می کنند. نمونه گیری به روش خوشه ای چندمرحله ای و زمان اجرای پیمایش، اردیبهشت ماه سال 1398 بوده است. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است که روایی (صوری و سازه) و پایایی (ضریب آلفای کرونباخ 837/0) آن مناسب ارزیابی شده است. بر اساس الگوی تحلیل مسیر، از میان متغیرهای بررسی شده، «رضامندی از کاربرد رسانه های اجتماعی در حوزه سلامت» بیشترین سهم را در پیش بینی تغییرات سواد رسانه ای سلامت کاربران اینترنت در تهران دارد و بعد از آن به ترتیب «میزان استفاده از رسانه های اجتماعی»، «سال های تحصیل»، «پذیرش رسانه های اجتماعی در حوزه سلامت» و «سن» قرار دارند. می توان نتیجه گرفت با افزایش ضریب نفوذ اینترنت، شکاف دیجیتال بیش از دسترسی و میزان استفاده اعضای جامعه از فناوری های نوین، در زمینه نحوه بهره گیری آنان از این رسانه ها معنا پیدا می کند. در بین متغیرهای زمینه ای، «جنس» نقشی در تبیین سواد رسانه ای در حوزه سلامت نداشته است اما «تحصیلات» و «سن» به شکاف دیجیتال در بین گروه های اجتماعی دامن می زنند.
۱۰۷.

مدلی برای مطالعه مطبوعات زنان در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هشتم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۲۸ 35 - 66

کلید واژه ها: قانون گریزی سرمایه اجتماعی اعتماد بین شخصی اعتماد به مجریان قانون مشارکت مدنی یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۲۱۷
نقش و زبان مطبوعات در ایران به طور کلی تحت تأثیر دو متغیر « قدرت سیاسی» و «جامعه مدنی» بوده است که خود متأثر از «فرهنگ سیاسی نخبگان» و «ساز وکارهای حل اختلاف در جامعه جدید» هستند. این چارچوب که قابل ارائه در مدلی توصیفی و تحلیلی است، برای مطالعه مطبوعات زنان در ادوار مختلف نیز می تواند به کار گرفته شود. نشریات زنان از نخستین دهه پس از مشروطیت تاکنون بخش مهم و تأثیرگذاری از بدنه تاریخ مطبوعات ایران را تشکیل داده اند. این نقش را می توان در طلیعه دهه های 20 و 30 که هر دو در فضایی از تضعیف استبداد و تقویت جامعه مدنی قرار گرفته اند، مطالعه کرد. فرضیه این مقاله آن است که «قدرت جامعه مدنی» بیش از «عدم تمرکز قدرت سیاسی» بر توسعه مطبوعات زنان در ایران تأثیر دارد. این مقاله بر پایه همین فرضیه دو نشریه شاخص زنان را در طلیعه دو دهه 20 و 30 مورد مطالعه و تحلیل قرار داده است. نشریه «زن امروز» در اوایل دهه 20 و «حقوق زنان» در اوایل دهه 30 محصول دو موقعیت متفاوت از دوره ای مبتنی بر پراکندگی قدرت سیاسی اند. در موقعیت نخست ضعف قدرت متمرکز سیاسی و در موقعیت دوم تلاش برای استقرار آزادی های مدنی برجسته بوده اند. مقاله براساس تحلیل ثانوی برخی یافته ها از تحلیل محتوای این دو نشریه، تفاوت ها و تمایزهای این دو را تحلیل می کند و بر پایه آن فرضیه ای را برای مطالعه مطبوعات زنان در ایران مطرح می سازد.
۱۰۸.

تصویر ستاره در سینمای ایران (مطالعه مرودی ستاره زن نیمه دوم دهه 70)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال نهم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۳۳ 31 - 56

کلید واژه ها: روانشناسی تبلیغات آگهی تجاری روانکاوی فروید ناخودآگاه بازنمایی امیال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۲۵۷
مقاله حاضر به مطالعه ارتباطی« ستاره» در سینمای بعد از انقلاب اسلامی پرداخته است. به این منظور، نظریه ریچارد دایر مبنی بر « کارکرد ایدئولوژیک ستاره» مبنا قرار گرفته است. دایرجاذبه ستاره را محصول معانی خاصی می داند که ستاره در خود دارد. در این مطالعه هدیه تهرانی ستاره نیمه دوم دهه 70 انتخاب شد و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و تکنیک نشانه شناسی 13 فیلم اول وی با واحد تحلیل « صحنه» تحلیل گردیدند. نتایج این پژوهش نشان داد پنج مولفه کارگردان های مطرح، شخصیت ستاره ، نقش های مقابل ، تفاوت ستاره با دیگر زنان فیلم و همچنین نوع فیلم های ستاره در شکل گیری ستاره نقش داشته اند همچنین تصویر هدیه تهرانی حامل معانی و ارزش های ویژه ای است که برای جامعه آن زمان جذابیت خاص داشته است. هدیه تهرانی در فیلم هایش نقش اول فیلم، فعال، شاغل، توانمند در اجتماع، مادی گرا، در خانواده ای با وضع مالی خوب، بالاتر از مرد اول فیلم، راحت در ارتباط گیری با مردان، غیر ملتزم به سنت های خانواده، مجرد، مستقل، دارای اعتماد به نفس و جسارت بالا و پوشش متفاوت است از این روی وی زنی بیشتر نوگرا نامیده می شود. نوگرا بودن ستاره، معلول و البته بازتابی از جامعه تغییر یافته ایران در نیمه دوم دهه 70 است. در واقع عنصر زمان نیز در شکل گیری تصویر ستاره نقش ویژه ای دارد.
۱۰۹.

«ناسیونالیسم ایرانی» و «نوسازی سیاسی» در مطبوعات ایران تحلیل گفتمان مقاله های «ملک الشعرا بهار» در روزنامه نوبهار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴۵ 45 - 68

کلید واژه ها: گفتمان نشانه شناسی شناختی تابلوهای شهری شهرداری اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۲۸۷
محمد تقی بهار (ملک الشعرا) روزنامه نگار، محقق، ادیب و سیاست ورز، یکی از چهره های برجسته تاریخ معاصر ایران است، که با انتشار روزنامه نوبهار توانست بر جریان های سیاسی-اجتماعی عصر خود تأثیر بسزایی بگذارد. در این پژوهش، به روش تحلیل گفتمان، سرمقاله های او در مقاطع سه گانه انتشار نوبهار (مشروطه، دوره رضاشاه، و دوره پس از شهریور 1320) مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافته های این پژوهش «ناسیونالیسم ایرانی» و «نوسازی سیاسی»، دو گفتمان غالب در مقاله های وی است. همچنین نتایج نشان می دهد، گفتمان «ناسیونالیسم ایرانی» با مولفه هایی چون عظمت و شکوه تاریخی، استقلال و تنفر و بیزاری از بیگانگان و گفتمان «نوسازی سیاسی» با مولفه هایی چون توجه به مولفه های تمدنی غرب، تجدد و انقلاب فکری و اصلاح ساختار قدرت شناخته می شوند
۱۱۰.

مبانی و مؤلفه های روزنامه نگاری گفت وگو بررسی دیدگاه های صاحب نظران حوزه گفت وگو، استادان ارتباطات و روزنامه نگاران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال یازدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۳۸ 121 - 156

کلید واژه ها: ارزش زیست محیطی نگرش نوین زیست محیطی ارزش فرامادی پیمایش ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۲۹۰
روزنامه نگاری گفت وگو زمینه مطالعاتی و حرفه ای جدیدی است که به سبب اهمیت یافتن گفت وگو در رسانه ها مورد توجه جدی محافل علمی، آکادمیک و حرفه ای و مجامع بین المللی از جمله یونسکو قرار گرفته است. مسئله پژوهش حاضر بررسی و تبیین مبانی و مؤلفه های روزنامه نگاری گفت وگو و وضعیت آن در رسانه های ایران است. چهارچوب مفهومی این تحقیق بر پایه بسط مفهوم حوزه توسعه مجاور[1] لِو ویگوتسکی و تلفیق آن با منطق گفت وگویی میخائیل باختین، کنش ارتباطی و حوزه عمومی یورگن هابرماس و ارتباطات مشارکتی جان سرواس تنظیم شده و در قالب الگوی توسعه فرهنگی در حوزه توسعه مجاور رسانه ای، ویژگی ها و الزامات روزنامه نگاری گفت وگو را طراحی کرده است. روش پژوهش برای انجام این مطالعه، مصاحبه عمقی با متخصصان است که به صورت هدفمند با 21 تن از استادان ارتباطات، روزنامه نگاران و صاحبنظران حوزه گفت وگو انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد روزنامه نگاری گفت وگو مبتنی بر ارزش های نوینی چون حقیقت گرایی، راه حل گرایی، فرایندمداری و مردم گرایی است و به ارزش های کلاسیک هم در ذیل آنها توجه می کند. همچنین تلفیق روزنامه نگاری حرفه ای با ژانرهای نوینی مانند روزنامه نگاری شهروندی، شبکه ای و کنشگر، بیشتر با روزنامه نگاری گفت وگو مناسبت دارد. در عین حال روزنامه نگاری گفت وگو در حال حاضر فاقد جایگاه و کارکرد مناسب خود در کشور ماست اما می توان به وسیله آموزش سواد رسانه ای به عموم، آموزش های عمومی، تخصصی و حرفه ای درباره زمینه ها، لوازم و کارکرد روزنامه نگاری گفت وگو و تهیه مرامنامه ای عملیاتی، این نوع روزنامه نگاری را ترویج کرد.
۱۱۱.

کاربست روش تحلیل گفت وشنود در ارتباطات میان فردی؛ تحلیل ارتباطی گفت وگوی کندوکاومحور دانش آموزان دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 179 - 207

کلید واژه ها: تحلیل گفت وشنود گفت وگوی کندوکاومحور گفت وگو تعامل دانش آموزان ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۵۰۰
گفت وگو به مثابه یک کنش مهم ارتباطی، ازجمله موضوعاتی است که در رشته علوم ارتباطات کمتر به آن توجه شده است و اغلب پژوهش های انجام شده، مربوط به حوزه ارتباطات جمعی بوده اند. دراین میان، انجام پژوهشی در حیطه ارتباطات انسانی و میان فردی، با نگاه موردی و خُرد روش کیفی که در پی فهم و توصیف واقعیت ناب باشد، در حوزه پژوهش های علوم ارتباطات، مهجور است؛ ازاین رو، هدف این پژوهش، مطالعه نحوه تعامل کلاسی در جلسه های گفت وگومحورِ کلاس درس، به منظور مشخص کردن ساختار، ابعاد، و مؤلفه های گفت وگوی کندوکاوی است. تحلیل گفت و شنود، ترتیب انجام کار، سازماندهی، و نظم کنش های اجتماعی را که بخشی از تعاملات روزمره هستند، با روشی استدلالی و در گفتن ها و شنیدن های اعضای جامعه مطالعه می کند؛ بنابراین، یکی از نتایج اصلی تحقیقِ با روش تحلیل گفت وشنود، شناسایی این نظام با الگوهای زنجیره ای است که در حین تعامل، به رفتارهای شفاهی ساختار می بخشد. تحلیل گفت وشنودهای کلاس درس تفکر نشان می دهد، ساختار کلی این گفت وگوها پیش برنده است، به این معنا که هنگامی که ایده ای در پاسخ به یک پرسش بیان می شود، شرکت کنندگان، خود را ملزم به واکنشِ «موافقت» یا «مخالفت» با آن ایده می دانند. این واکنش اغلب، سبب تصحیح و تکمیل ایده اولیه یا شفاف کردن آن می شود. افراد، بین ایده های مطرح شده پیوند برقرار کرده و استنباط خود را از روند بحث مطرح می کنند. این نوع گفت وگو، نه تنها موضع گیری های فکری خوب را می طلبد، بلکه مستلزم تعهد به نتیجه یابی و جهت گیری منطقی است.
۱۱۲.

صورت بندی های گفتمانی مسئله آب ایران در روزنامه های سراسری دهه 90(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره چهاردهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 89 - 121
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۱۹۲
در سال های گذشته، شاهد نزاع گفتمانی بر سر معنابخشی به مسئله آب و راه حل های آن بوده ایم و رسانه های جمعی از عرصه های این نزاع بوده اند. اما برساخت های مختلفی که در این رسانه ها از مسئله ارائه شده، نامعلوم است. مقاله پیش رو، به طور خاص بر روزنامه های سراسری تمرکز کرده و درصدد پاسخ به این پرسش است که گفتمان های مسئله آب ایران در روزنامه های سراسری دهه  90 چگونه صورت بندی شده اند. به این منظور با روش تحلیل گفتمان انتقادی مطالب 4 روزنامه سراسری طی 9 سال (از 1/1/1390 تا 29/12/1398) بررسی شده اند. طبق یافته ها، در گفتمان غالب روزنامه شرق سیاست های کلان و رویکرد نادرست توسعه بحران را ایجاد کرده است. این گفتمان راه حل را تغییر سیاست ها و ساختارهای تولید و سازگاری با طبیعت قلمداد می کند. در گفتمان روزنامه ایران، ساختارهای کلان (اقتصاد سیاسی ایران، فردگرایی) سبب مصرف گرایی مردم شده اند و به این طریق بحران را ایجاد کرده اند. این گفتمان در خدمت رؤیت ناپذیر ساختن نقش دولت در ایجاد بحران است. در گفتمان روزنامه دنیای اقتصاد ترکیبی از عوامل (نظام مالکیت دولتی آب، سیاست مداران، مردم و مسئولان) بحران را ایجاد کرده است. افزایش قیمت آب راهکاری است که این روزنامه برای حل بحران پیشنهاد می دهد. در گفتمان روزنامه کیهان، بحرانی بودن آب، حذف شده است. بنابراین، در صورت بندی گفتمانی روزنامه های ایران و کیهان، مشکلات مربوط به آب ناشی از سیاست ها و اعمال قدرت نیست. این نوع صورت بندی گفتمانی را می توان محصول روزنامه نگاری توسعه ای دانست. در مقابل، ابعاد گسترده تری از مسئله آب در روزنامه های مستقل تر شرق و دنیای اقتصاد رؤیت پذیر شده است.
۱۱۳.

مطالعه رابطه نگرش به رسانه های اجتماعی با سبک های هویتی نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال هفتم پاییز ۱۴۰۰شماره ۲۷ 39-76

کلید واژه ها: هویت سبک های هویتی نگرش به رسانه های اجتماعی نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۲۲۴
نوجوانان امروز به واسطه حضور دائمی در رسانه های اجتماعی در زیست جهانی زندگی می کنند که بیش از گذشته مرزهایش نامشخص است. رسانه ها و ابزارهای فناورانه ارتباطی مواجهه غیرمستقیم فرهنگ های دیگر را بیش از پیش مهیا کرده اند. و این موقعیت، نوجوان را در شرایطی قرار می دهد که ناچار است درگیر چالش هایی بر سر هویت و تعریف خود شود. هویت شکل گرفته در هر فردی از نوع و سبک خاصی برخوردار است. که تحت عنوان سبک های هویتی نامیده می شود. سبک های هویتی، همان مقیاس و میزان تمایزی است که می توان در میان افراد قائل شد. در این خصوص، برزونسکی (1992)، سبکهای هویتی را مشتمل بر اطلاعاتی ، هنجاری ، سردرگم و متعهد می داند. به این اعتبار پژوهش حاضر درصدد است رابطه بین نگرش به رسانه های اجتماعی با سبک های هویتی را در نوجوانان 12 تا 18 ساله با روش پیمایش آنلاین و نمونه آماری 1065 نفر بررسی کند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه استاندارد برزونسکی و محقق ساخته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که با توجه به آزمون کولوموگرف – اسمیرنف و سطح معناداری به دست آمده بالای 5/0 داده های پژوهش نرمال و از آزمون های پارامتریک استفاده شد. با توجه به آزمون همبسنگی پیرسون در سطح معناداری 5/0 بین هویت سردرگم و متعهد و نگرش به رسانه های اجتماعی رابطه معنادار وجود دارد و فرض وجود رابطه بین سبک هویتی اطلاعاتی و هنجاری با نگرش به رسانه های اجتماعی رد شده است.
۱۱۴.

تلویزیون و ارتباطات سلامت: بازنمایی ایدز در سریال های پزشکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۵ 64 - 33

کلید واژه ها: یماری ایدز/اچ.ای.وی بازنمایی تحلیل گفتمان نشانه شناسی سریال پزشکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۲۹۳
ایدز یا اچ.ای.وی یکی از مسائل مهم حوزه سلامت است که تاکنون تلاش های انسانی برای یافتن درمان قطعی و مؤثر برای آن به نتیجه نرسیده است. افزایش سالانه میزان مبتلایان به اچ.ای.وی در سراسر جهان، لزوم توجه به این بیماری و نوع بازنمایی آن در رسانه های جمعی را توجیه می کند. از آنجا که نحوه بازنمایی بیماری، بر نگرش موجود درباره بیماری، احساسات مربوط به شخص مبتلا و کارهایی که باید درباره بیماری انجام شود، تأثیرگذار است، در این تحقیق با هدف بررسی بازنمایی ایدز/اچ.ای.وی در رسانه های جمعی به مطالعه سه مجموعه پزشکی «سایه تنهایی»، «حادثه» و «پرستاران» پرداخته ایم. برای پاسخ به سؤال تحقیق از دو روش نشانه شناسی و تحلیل گفتمان بهره برده ایم و در مجموع، 12 صحنه را تحلیل کرده ایم. واحد تحلیل را نیز «صحنه» در نظر گرفته ایم. یافته های تحقیق نشان می دهد که در هر کدام از این سریال ها بر راه های انتقال خاصی تأکید شده و سایر ابعاد بیماری از جمله روند پیشرفت بیماری، راه های پیشگیری، راه های درمان و در واقع، بُعد زیست پزشکی این بیماری مغفول مانده است. این در حالی است که بر جنبه اخلاقی و دینی پیشگیری، با تأکید بر رعایت موازین اخلاقی، حمایت اجتماعی- به ویژه از سوی خانواده- و ایجاد انگیزه برای مبارزه با بیماری تأکید شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که استفاده از برنامه های آموزشی و سرگرمی مانند سریال های پزشکی می تواند ضمن سرگرم کردن مخاطبان، اطلاعات مناسبی را در این خصوص به دست دهد، اما توجه کافی به ابعاد مختلف یک بیماری مزمن واگیردار از قبیل پیشگیری، درمان و راه های انتقال، از الزامات آن به حساب می آید.
۱۱۵.

واکاوی الگوی «گفت وگوی کندوکاوی» در ارتباطات انسانی مطالعه دیدگاه های صاحب نظران گفت وگو و تعلیم و تربیت در خصوص کاربرد آموزشی این الگو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال یازدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴۱ 101 - 130

کلید واژه ها: سواد رسانه ای انتقادی بخش مصرف و تولید زنان هدفمندی فضای سایبر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۳۲۵
مقاله حاضر، به مطالعه چیستی الگوی «گفت وگوی کندوکاوی» می پردازد و درصدد است کارکرد آموزش این نوع گفت وگو به کودکان را در بعد فردی و اجتماعی بررسی کند. محور اصلی چارچوب مفهومی این پژوهش، تلفیقی از مفهوم «تفکر چندبعدی و بازاندیشانه» در آموزش « فلسفه برای کودکان» با نظریات گفت وگویی در حوزه میان فردی و «کنش ارتباطی» هابرماس است که در بستر منطقه تقریبی رشد شکل می گیرد. بدین منظور و برای بررسی کارکرد این الگو، با صاحب نظران حوزه گفت وگو در رشته های علوم ارتباطات، جامعه شناسی و تعلیم و تربیت مصاحبه متمرکز شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که آموز ش گفت وگوی کندوکاوی به کودکان، می تواند با حساس کردن آنان به مسائل پیرامون و نیز با ترویج چند صدایی در کلاس، نگرشی بازاندیشانه، مسئولانه، انتقادی و خلاقانه در آنها ایجاد کند. به این اعتبار، تعاملات موجود در حلقه های کندوکاو کلاس «فلسفه برای کودکان»، از طریق روندهای ارتباطی که گفتار بیشترین نقش را در آن ها دارد به صورت نمونه ای از کنش تفاهمی شکل می گیرد.
۱۱۶.

اجتماع گیم نت های ایرانی؛ ویژگی ها، امکانات و کارکردهای ارتباطاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۶۲) 262 - 221

کلید واژه ها: اجتماعات جدید گیم نت ها میدان رسانه ای کارکردهای ارتباطی بازی های ویدئویی و رایانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۲۱۱
بازی های ویدئویی و رایانه ای امروزه در حالی صنعت سینمای هالیوود را پشت سرگذاشته اند، که عرصه تحولات عظیمی بوده و روز به روز میزان حضور و اثرگذاری آن ها در جامعه جهانی افزایش می یابد و بنابر نظر بالستروف عصر کنونی را باید عصر بازی نامید. از سوی دیگر، اجتماعاتی که در مسیر رشد فناوری بازی های رایانه ای در جوامع و فرهنگ های مختلف از جمله کشور ایران پدید آمده اند، به مثابه یک اجتماع دارای چنان جذابیتی برای مطالعه و شناخت هستند که بایستی میدان رسانه ای حاصل حضور این رسانه جدید، مورد توجه ارتباط پژوهان و پژوهشگران اجتماعی قرار بگیرد. لذا این مقاله در تلاش است تا به این پرسش پاسخ دهد که گیم نت ها در جامعه ایرانی به عنوان یک میدان رسانه ای و ارتباطی، دارای چه ویژگی هایی هستند و از چه کارکردهای ارتباطی در منظر کاربران این بازی ها برخوردارند، و چه امکاناتی در اختیار گیمرها و کنشگران این میدان رسانه ای قرار می دهند؟. بنابراین، برای پاسخ بدین پرسش ها، محقق متکی بر روش مشاهده مشارکتی 35 گیم نت شهر تهران را  با نمونه گیری خوشه ای مورد مشاهده قرار داد و در کنار 53 مصاحبه نیمه ساختمند با کاربران این گیم نت ها و یادداشت ها و تصاویر تهیه شده توسط مشاهده گران و نیز مراجعه به صفحات مجازی این اجتماعات، داده های حاصل شده را به کمک روش تحلیل مضمون و بر اساس مدل ولکات تجزیه و تحلیل نمود. در نتیجه، 10 گونه گیم نت مبتنی بر مکان، معماری و امکانات در تهران شناسایی شد، علاوه بر این ویژگی های گیم نت ها مبتنی بر کاربران و نیز پروتکل ها و هنجارهای حاکم بر آن ها نیز احصا شدند و کارکردهایی چون، گسترش ارتباطات گروهی و درون گروهی، شخصی سازی ارتباطات، سطحی شدن و کم عمق شدن ارتباطات گروهی، تقویت ارتباطات در سطح محلات را رقم می زنند، و همچنین حداقل 12 نوع امکان را نیز در اختیار گیمرها و متصدیان این اجتماعات قرار می دهند. علاوه بر این نتایج، این مقاله برای نخستین بار مروری تاریخی بر روند تحولات گیم نت ها را در جامعه ایرانی، و در کنار پیشنهادهایی برای سیاست گذاران این عرصه ارائه می دهد که در نوع خود قابل توجه است.
۱۱۷.

طراحی و تدوین الگوی کارکردی رسانه های جمعی کشور ایران با تاکید برتوسعه بر توسعه سرمایه اجتماعی (مورد مطالعه؛ معاونت صدای جمهوری اسلای ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۳ 97 - 121

کلید واژه ها: سریال شهرزاد تحلیل نظرات سناریوی فصل سوم شبکه های اجتماعی قباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۳۵۹
  تحقیق حاضر به منظور طراحی و تدوین الگوی کارکردی رسانه های جمعی و با تأکید بر توسعه سرمایه اجتماعی و مورد مطالعه معاونت صدای جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. راهبرد پژوهش حاضراز نوع آمیخته کیفی- کمی بوده، که در مرحله کیفی از روش نظریه داده بنیاد، و در مرحله کمی از روش دلفی به منظور اعتبار سنجی یافته های بخش کیفی و به اجماع رساندن آرای نخبگان، بهره گرفته شده است. داده های میدانی در سه مرحله، مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته، و دو مرحله پرسشنامه نیمه باز- پاسخ و بسته-پاسخ، گردآوری شده، و با راهبردهای ، و آمارهای توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در پایان مرحله سوم، با کسب اجماع نخبگان در مورد مولفه های پژوهش، الگوی نهایی پژوهش ارائه گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن هستند که، صدای جمهوری اسلامی ایران، دارای چهار کارکرد اصلی، شامل؛ فراهم آوردن شرایط علی، بهره گیری از عوامل میانجی، ایجاد شرایط زمینه ای، و نیز تدوین راهبردهای فعال و فوق فعال در راستای توسعه سرمایه اجتماعی است.
۱۱۸.

تحلیل گفتمان مؤلّفه های کلیدی نفرت پراکنی زنان علیه زنان در شبکه اجتماعی اینستاگرام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۴ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 199 - 222

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان نفرت پراکنی مولفه های نفرت پراکنی شبکه اجتماعی اینستاگرام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۹۰
نفرت پراکنی بیان تنفر به فرد یا گروهی از افراد، به علّت ویژگی های مشترک یا تعلق به گروهی خاص است. با گسترش شبکه های اجتماعی و اشاعه خشونت و تبعیض در دنیای مجازی، بستری فراهم شده که در آن گفتمان های نفرت آمیز زنان علیه یکدیگر منجر به ایجاد بازنمایی جدیدی از زنان شده است. ازاین رو باتوجه به اینکه نفرت پراکنی می تواند تبدیل به جریان شده و پیامدهای اجتماعی زیادی به دنبال داشته باشد، این مقاله قصد دارد به واکاوای مؤلّفه های اصلی نفرت پراکنی در پست های کاربران زن ایرانی در اینستاگرام بپردازد. بر این اساس با رجوع به آرای گلیردونه، سنتز نظری تولید معنای نفرت آمیز در فضای مجازی ارائه و با رهیافت تحلیل گفتمانی تئون ای. ون دایک، صفحات بیست کاربر زن فعّال در حوزه زنان تحلیل شد. با توجه به رهیافت تحلیل گفتمانی، فرم کارویژه ای برای ثبت و استخراج اطلاعات از متن خبرهای منتخب درنظر گرفته شد. نتایج نشان از وجود چهار مؤلّفه نفرت پراکنی ساختاری زنان علیه زنان دارد. کاربران از یک سو آگاهانه و تحت تأثیر آموزه های فمنیستی به نفی ارزش ها و ایدئولوژی گفتمان مسلّط پرداخته، ازسوی دیگر با هجمه زنان سنّتی به بازتولید گفتمان مسلّط می پردازند. پست های منتشرشده به نفی باورهای موجود و شکل گیری مقاومتی منتهی به برابری جنسی پرداخته اند. تولید خشونت نمادین توسط زنان نویسنده و زنان پسردوست به صورت ناآگاهانه، از تقابل های مشهود در پست های کاربران بوده که منجر به همدستی ضمنی آنها در بازتولید نگاه فرودستی به زنان است.
۱۱۹.

بررسی مدل های اتاق های خبر سازمان های رسانه ای جهان به منظور طراحی مدل نوین اتاق خبر برای رسانه های داخلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۳ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۹) 155 - 179
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۱۷۹
هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل مفهومی اتاق خبر برای رسانه های داخلی است. در این پژوهش، با توجه به ماهیت اکتشافی پژوهش از روش نظریه داده بنیاد (گراندد تئوری) استفاده شد. شیوه اجرا، اکتشافی، نحوه گردآوری داده ها به صورت کیفی و با استفاده از ابزار مصاحبه بود. نمونه آماری در این مطالعه، ۵۰ نفر از متخصصان حوزه روزنامه نگاری، ارتباطات، فناوری، هوش مصنوعی، داده کاوی و مدیریت رسانه است. این پژوهش، در سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام شد. در کدگذاری باز، ابتدا ۵۶۲ کد استخراج و در مرحله بعد، برخی از کدها که معانی مشترک داشتند، با یکدیگر ادغام شده و وارد کدگذاری محوری شدند. در کدگذاری محوری و انتخابی، ۶ شبکه اصلی،۲1 مؤلفه اصلی و ۳۵۴ مؤلفه فرعی به عنوان مؤلفه های مدل نوین اتاق خبر رسانه های جهان، برای الگو گرفتن رسانه های داخلی شناسایی شد. یافته های این پژوهش، بر ضرورت توجه مدیران رسانه در تقویت نیروی انسانی و تجهیز اتاق های خبر به امکانات و فناوری های ارتباطات و اطلاعات تأکید دارد. بر اساس این پژوهش، بستر لازم برای طراحی اتاق خبر مدرن، لازم است ضرورت طراحی <اتاق خبر همگرا> درک شود و با گسترش <روزنامه نگاری چندمهارتی>، <دیجیتالی شدن فرایند تولید و توزیع محتوا> و <ارائه محتوای تعاملی> و تغییر فرهنگ سازمانی به نیاز مخاطب توجه و پاسخ داده شود.
۱۲۰.

روندها و بایسته های سیاست رسانه ای جمهوری اسلامی ایران در حوزه فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۳۰) 5 - 22

کلید واژه ها: سیاست های رسانه ای فضای مجازی سیاست گذاری جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۶۸
سیاست های رسانه ای ایران غالباً پیچیده و دارای ابعاد متداخلی است. علیرغم ضرورت استقلال حوزه رسانه ای (فضای مجازی)، این حوزه بیشتر وقت ها، خواست دولت ها را منعکس می کند. این مقاله با بهره گیری از روندپژوهی انتقادی، و رویکردهای نظری کاستلز (جامعه شبکه ای: قدرت و پادقدرت) و فریدمن (سیاست گذاری جانبدارانه و بی طرفانه)، جنبه های مختلف سیاست های رسانه ای در حوزه فضای مجازی و رویکرد دولت ها را در تسلط بر این حوزه مشخص می کند. مطالعه اسنادی، به عنوان روشی کیفی، برای جمع آوری اطلاعات و استخراج سیاست های رسانه ای مورد استفاده قرار گرفته است. چارچوب روش شناختی شامل اسکن محیطی و کدگذاری موضوعی است و برای شناخت محیطی که سیاست ها در آن طراحی و سیاست گذاری می شوند، و نیز تعیین سهم هر کدام از مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناورانه و یا محیطی اخلاقی از تحلیل روند بهره گرفته شد. جامعه آماری پژوهش شامل بیانات رهبری، سیاست های کلی نظام مصوب مجمع تشخیص مصلحت، مصوبه های شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس و سایر اسناد بالادستی موجود در منابع پژوهشی و ... است. در بحث اعتبار، نتایج هر مرحله به استادان ارائه، و اطمینان حاصل شد که نتایج مطالعه معتبر است. یافته ها بیانگر 13 مؤلفه از اساسی ترین سیاست های رسانه ای جمهوری اسلامی ایران است و ضرورت نگاهی فراتر از گفتمان های دولت ها در این سیاست ها ملموس است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان