محمدسعید عبدخدایی

مقدمه: اختلال طیف اوتیسم از ناتوانی های عمده ی دوران کودکی است که زمینه ساز فشارهای روانی بسیاری برای کودک و خانواده می باشد. با توجه به تاثیر نامطلوب بسیاری که این اختلال بر سیستم خانواده دارد، دراین پژوهش سعی شده است تا بر مبنای مدل تحول یکپارچه ی انسان که رویکرد نوینی در درمان این اختلال است، درمانی خانواده-محور طراحی شود، در این درمان به منظور تقویت توانمندی های کودک، کارکرد خانواده به عنوان یک واحد کلی، هدف قرار می گیرد و اثربخشی آن در ترکیب با بازی درمانی فلورتایم، بررسی می شود. روش کار: این مطالعه در چهارچوب یک طرح تک آزمودنی در طول 5 ماه روی 12 کودک 8-3 ساله ی مبتلا به اختلال طیف اوتیسم و خانواده های آن ها اجرا و اطلاعات در سه مرحله ی پیش آزمون، پس آزمون و پی گیری جمع آوری شد. برای بررسی اثربخشی درمان از ابزار محقق ساخته ی کارکرد تحولی خانواده، پرسش نامه ی سنجش هیجانی–کارکردی و پرسش نامه ی تحول هیجانی– کارکردی استفاده شد. یافته ها: درصد بهبودی کارکرد تحولی خانواده در گروه درمان ترکیبی خانواده محور به ویژه در حوزه های صمیمیت، جذب شدن، انضباط و تحول هیجانی-کارکردی کودکان نیز در سطوح خودتنظیمی، دلبستگی و مبادله ی دوسویه از 50 درصد بیشتر و میزان بهبودی از نظر بالینی معنی دار بود. اندازه اثر درمان ترکیبی نیز بالاتراز 80/0 برآورد شد. نتیجه گیری: بنا بر نتایج درمان ترکیبی خانواده محور می تواند اثربخشی بازی درمانی فلورتایم را افزایش دهد و به عنوان یک رویکرد درمانی اثربخش در درمان این اختلال استفاده شود.

هدف پژوهش حاضرطراحی درمان ترکیبی خانواده- محور مبتنی بر مدل تحول یکپارچه ی انسان و مقایسه ی اثربخشی آن با بازی درمانی فلورتایم بر بهبود نشانه های رفتاری اختلال طیف اوتیسم و استرس والدگری مادران آن ها می باشد. این مطا لعه در چهارچوب یک طرح تک آزمودنی در طول 6 ماه روی 12 کودک 8-3 ساله ی مبتلا به اختلال طیف اوتیسم و خانواده های آن ها اجرا شد و نتایج در سه مرحله ی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با مقیاس های استرس والدگری ومقیاس درجه بندی اوتیسم کودکی بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، درصد بهبودی نشانه های رفتاری کودکان شرکت کننده در گروه درمان ترکیبی خانواده- محور به ویژه در خرده مقیاس های ارتباط با مردم، پاسخ هیجانی، ترس یا ناآرامی و ارتباط کلامی وهمچنین بهبودی استرس والدگری مادران آن ها به ویژه در خرده مقیاس های نارسایی توجه/ فزون کنشی، سلامت، دلبستگی و روابط با همسر از 50 درصد بیشتر و از نظر بالینی معنادار بود. اندازه اثر درمان نیز بالاتر از 80/0 برآورد شد. در مجموع می توان گفت؛ درمان ترکیبی خانواده- محور که در این مطالعه طراحی شده است، می تواند اثربخشی بازی درمانی فلورتایم را افزایش دهد و به عنوان یک رویکرد درمانی اثربخش در درمان این اختلال استفاده شود.

تحقیق حاضر به بررسی نقش سبک های شناختی، اهداف پیشرفت و خودکارآمدی ریاضی در پیشرفت ریاضی دانش آموزان صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان پسر پایه اول دبیرستان های دولتی منطقه تبادکان تشکیل داد. از این جامعه تعداد 263 نفر آزمودنی با روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای انتخاب شدند سپس پرسش نامه سبک های شناختی وابسته به زمینه و ناوابسته به زمینه «آزمون گروهی اشکال نهفته»، پرسش نامه جهت گیری هدفی میدگلی و همکاران (1998) وپرسش نامه خودکار-آمدی ریاضی به آنان ارایه و داده ها جمع آورری گردید. ضریب پایایی آزمون گروهی اشکال نهفته آن به روش بازآزمایی 89/. به دست آمده است، اعتبار کلی پرسش نامه جهت گیری هدفی در اجرای نهایی نیز 87/؛ و اعتبار خرده آزمون های آن به ترتیب 87/. 84/. و 76/. به دست آمده است، روایی پرسش نامه خودکارآمدی ریاضی بر اساس آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تأییدی به دست آمده و تأیید شد. پایایی کلی پرسش نامه 91/. گزارش شد. داده ها با روش آماری همبستگی پیرسون، آزمون تی مستقل و رگرسیون چندگانه، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که میان سبک های شناختی، اهداف پیشرفت و خودکارآمدی ریاضی با پیشرفت ریاضی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد و خودکارآمدی ریاضی پیشترین سهم را در پیش بینی پیشرفت ریاضی دارد. دانش آموزانی که سبک شناختی ناوابسته به زمینه دارند، میزان خودکارآمدی ریاضی بیشتری را گزارش کرده اند. همچنین دانش آموزان با سبک شناختی ناوابسته به زمینه نمره اهداف تبحری بیشتری دارند. و دانش آموزان با سبک شناختی وابسته به زمینه نمره اهداف اجتنابی بیشتری دارند. اهداف تبحری با خودکارآمدی ریاضی رابطه معنادار دارد. - بین میزان خودکارآمدی و نمره هدف رویکردی ارتباط معناداری در جهت مستقیم وجود دارد- بین میزان خودکارآمدی و نمره هدف اجتنابی ارتباط معناداری در جهت معکوس وجود دارد. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد که پیشرفت عملکرد تحصیلی ریاضی به تنهایی از طریق اهداف پیشرفت، سبک شناختی و میزان خودکارآمدی قابل پیش بینی است، ولی در تحلیل رگرسیون گام به گام مشخص گردید که سهم باورهای خودکارآمدی ریاضی پیش از اهداف پیشرفت وسبک شناختی است.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه اهمال کاری و میزان استفاده از سبک های دفاعی مادران با اهمال کاری و میزان استفاده از سبک های دفاعی دختران بود. نمونه پژوهش 372 نفر، نیمی دختر دبیرستانی و نیمی مادران آن ها بودند. پرسشنامه های سبک های دفاعی (اندروز، سینگ و بوند،1993) و مقیاس اهمال کاری (تاکمن،1991) میان آزمودنی ها توزیع شد. داده های به دست آمده از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شد. نتایج نشان دهنده رابطه های مثبت معنادار بین اهمال کاری، سبک دفاعی رشدیافته، سبک دفاعی رشدنایافته و سبک دفاعی نورتیک مادران با دختران خود بود. بین استفاده مادران از سبک دفاعی رشد یافته و اهمال کاری دختران رابطه منفی و استفاده مادران از سبک دفاعی نوروتیک و اهمالکاری دختران رابطه مثبت معنادار مشاهده شد، اما بین استفاده مادران از سبک دفاعی رشد نایافته و اهمال کاری دختران همبستگی مثبت معنادار مشاهده نشد. همچنین از بین سبک های دفاعی، به ترتیب میزان استفاده از سبک دفاعی رشدنایافته به طور مثبت، میزان استفاده از سبک دفاعی رشدیافته به طور منفی و میزان استفاده از سبک دفاعی نوروتیک به طور منفی پیش بین معنا دار برای اهمال کاری بودند .

هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه­ی ادراک والدینی و انگیزش تحصیلی با گرایش به تفکر انتقادی براساس یک مدل علی است. جامعه­ی آماری پژوهش شامل دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 90-1389 است. بدین منظور نمونه­ای به حجم 359 دانشجو انتخاب شد. پرسش­نامه­های مورد استفاده برای جمع­آوری داده­ها شامل پرسش­نامه ی گرایش به تفکر انتقادی کالیفرنیا،ادراک والدینی و پرسش­نامه­ی ترجیح­کاری بود. برای تحلیل داده­ها و به منظور بررسی رابطه بین متغیر­ها از ضریب همبستگی پیرسونو الگوی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که مولفه­های ادراک والدینی، انگیزش وگرایش به تفکرانتقادی دوبه دو با یکدیگرهمبستگی دارند. علاوه براین اجرای الگوی معادلات ساختاری نشان داد که الگوی پیشنهادی با داده­ها برازش دارند و گرایش به تفکرانتقادی از طریق انگیزش درونی وادراک والدینی قابل پیش­بینی است. به عبارت دیگر، ادراک والدینی مستقیما و از طریق انگیزش تحصیلی با گرایش به تفکر انتقادی رابطه دارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر روش واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر افزایش انگیزش تحصیلی و کاهش اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان بود. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری پژوهش؛ شامل دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ناحیه 5 شهر مشهد بودکه در سال تحصیلی 89-90 حداقل در یکی از دروس خود نمره قبولی نگرفته و برای شرکت در کلا سهای جبرانی ثبت نام کرده بودند. از بین 150 دانش آموزی که داوطلبانه به پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی سلومون وراث بلوم (1984) و انگیزش تحصیلی دانش آموزی عبدخدائی (1387) پاسخ داده بودند، 20 دانش آموز که بیشترین نمره را از پرسشنامه اهمال کاری وکمترین نمره را از پرسشنامه انگیزش تحصیلی کسب کرده بودند به عنوان حجم نمونه انتحاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جای گرفتند.گروه آزمایش 8 جلسه روش واقعیت درمانی را دریافت کردند. داده ها با روش تحلیل کواریانس تحلیل شد و نتایج نشان داد که؛ مداخله با واقعیت درمانی به شیوه گروهی به طور معناداری موجب کاهش اهمال کاری تحصیلی گردید اما، بر افزایش انگیزش تحصیلی تاثیر معناداری نداشته است.

یادگیری الکترونیکی از موضوعات مهم محیط های آموزشی معاصر است و بررسی عوامل موثر بر استفاده و تداوم استفاده از آن نیز همواره مورد توجه محققین این حوزه بوده است. هدف تحقیق حاضر بررسی نقش عوامل مؤثر در تداوم استفاده از یادگیری الکترونیکی، در بین دانشجویان دوره های مجازی با استفاده از یک مدل علّی است. پسازتهیهابزارهای اندازه گیری و تعیین روایی و پایایی آن، از بین جامعه آماری دانشجویان دوره های مجازی دانشگاه علوم حدیث شهر مشهد، نمونه ای به حجم 218 نفر، پرسشنامه هایمربوطهراتکمیلکردند. داده های جمع آوری شده به وسیله نرم افزار SPSS و لیزرل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج اجرای همبستگیپیرسوننشانداد که تمام متغیر های مشاهده شده ی الگو شامل مولفه های نیاز های خود تعیین گری، کیفیت اطلاعات ادراک شده، قابلیت کاربرد ادراک شده و تداوم استفاده از یادگیری الکترونیکی، دو به دو با هم همبستگی دارند. با اجرای الگوی تحلیل مسیر برای آزمون رابطه ی نیاز های خود تعیین گری(خودمختاری ادراک شده، شایستگی ادراک شده، ارتباط ادراک شده) و تداوم استفاده از یادگیری الکترونیکی از طریق انگیزه ی درونی و همچنین رابطه ی بین باور های شناختی (کیفیت اطلاعات ادراک شده، قابلیت کاربرد ادراک شده)و تداوم استفاده از یادگیری الکترونیکی از طریق رضایت از دوره های یادگیری الکترونیکی، مشخص شد که الگوی پیشنهادی از برازش خوبی برخوردار است. کلیه ضرایب مسیر نیز بالاو به لحاظ آماری معنادار بودند.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه احساس انسجام و عزت نفس با عملکرد شغلی و نیز پیش بینی عملکرد شغلی با توجه به احساس انسجام و عز ت نفس می باشد. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است و جامعه آماری آن کارکنان شرکت مهرکام پارس خراسان (N=192) است. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد شامل 123 نفر می باشد و ابزار گردآوری داده ها، شامل مقیاس جدیدنظرشده احساس انسجام فلسنبرگ و پرسشنامه های عزت نفس روزنبرگ و عملکرد شغلی پاترسون و به روش SPSS است و داده ها با استفاده از نرم افزار ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین احساس انسجام و عملکرد شغلی و (0/005>p) عزت نفس و عملکرد شغلی (0/005>p) احساس انسجام و عزت نفس (0/005>p) رابطه مثبت معناداری وجود دارد و جهت همبستگی ها گویای آن است که با افزایش میزان احساس انسجام و عز ت نفس، میزان عملکرد شغلی در بین کارکنان افزایش می یابد . هم چنین این دو متغییر پیش بینی کننده های عملکرد شغلی می باشند که از این میزان سهم احساس انسجام در پیش بینی عملکرد شغلی اندکی بیشتر است.

مقدمه:این پژوهش جهت بررسی تاثیر تعاملی روان­درمانی بدنی و پس­خوراند زیستی بر کنش عصب-روان­شناختی عزت نفس و هوش هیجانی مادران کودکان مبتلا به ناتوانایی­های ویژه­ی یادگیری طراحی شده است. روش­کار: این پژوهش کارآزمایی بالینی با طرح پیش­آزمون و پس­آزمون با گروه شاهد در سال 1389 انجام شد. کل آزمودنی ها شامل 17 نفر از مادران کودکان مبتلا به ناتوانیهای یادگیری در مشهد می باشند که به طور تصادفی در دو گروه آزمون (7 نفر) و شاهد (10 نفر) تقسیم شدند. قبل از شروع مطالعه، تمام آزمودنی ها با پرسش­نامه­ی عزت نفس کوپراسمیت و هوش هیجانی بار-ان ارزیابی گردیدند. گروه آزمون، تحت یک دوره­ی سه ماهه روان­درمانی بدنی (دو جلسه­ی 90 دقیقه­ای در هفته، در مجموع 24 جلسه) و آموزش پس­خوراند زیستی (هر دو هفته یک بار، در مجموع 6 جلسه) قرار گرفتند. پس از اتمام دوره­ی آموزش، تمام آزمودنی ها توسط ابزارهای ذکر شده، ارزیابی مجدد شدند. برای بررسی نرمال بودن یافته­های دو گروه، از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف استفاده شد و با توجه به نرمال بودن نمرات عزت نفس و هوش هیجانی در دو گروه، برای مقایسه­ی میانگین نمرات از آزمون تی مستقل با سطح معنی­داری 05/0>P استفاده شد. یافته­ها:نمرات مربوط به عزت نفس (042/0=P) و هوش هیجانی (011/0=P) در گروه آزمون نسبت به شاهد به طور معنی­داری افزایش یافته بود. نتیجه­گیری: نتایج این پژوهش حاکی از اثربخشی روان­درمانی بدنی و پس­خوراند زیستی در افزایش عزت نفس و هوش هیجانی مادران کودکان مبتلا به ناتوانایی­های یادگیری است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین ابعاد کمال گرایی و اضطراب می باشد.هدف کلی، بررسی ایفای نقش ابعاد متنوع کمال گرایی در آسیب شناسی روانی است که به طور اختصاصی در این پژوهش، همبستگی موجود میان ابعاد کمال گرایی با اضطراب مورد بررسی قرار گرفت.آزمودنی های این پژوهش 175 دانشجوی دختر و پسر دوره کاردانی و کارشناسی مشغول به تحصیل در دانشگاه آزاد شیروان (جامعه آماری) در سال تحصیلی 86-85 بوده که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند برای سنجش کمال گرایی ،آزمودنی ها مقیاس ابعاد کمال گرایی (MPS ) و برای سنجش اضطراب، پرسش نامه سنجش اضطراب اسپیل برگر (STAI ) را کامل نمودند. داده های بدست آمده در این مطالعه با استفاده از روش های آماری همبستگی پیرسون و آزمون t برای گروههای مستقل و رگرسیون خطی چند گانه جهت پیش بینی تغییرات متغیر ملاک از روی پیش بین تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین ابعاد کمال گرایی (خود مدار، دیگر مدار و جامعه مدار) با اضطراب (پنهان) رابطه مثبت معنا داری وجود دارد (P

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی میزان اضطراب جدایی کودکان و اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد رفتاری- شناختی بر کاهش اضطراب جدایی آنان بود. روش: جامعه تحقیق را کودکان مهد کودک های منطقه 2 شهرداری شهر مشهد تشکیل می دادند. تعداد نمونه، در بخش اول مطالعه 358 نفر بودند که با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و برای بخش دوم مطالعه 30 کودک دارای اضطراب جدایی که والدینشان رضایت شرکت در جلسات بازی درمانی را داشتند با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه علائم مرضی کودکان بود. برای گروه آزمایش 10 جلسه بازی درمانی با رویکرد شناختی رفتاری انجام شد. یافته ها: در بخش اول مطالعه از 358 نفر شرکت کننده 97/13 درصد دارای اضطراب جدایی تشخیص داده شدند و در بخش دوم مطالعه تفاوت معنی داری بین میزان اضطراب جدایی آزمودنیهای گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه در مراحل پس آزمون و پیگیری مشاهده شد و اضطراب جدایی آزمودنیهای گروه آزمایش کاهش چشمگیری را نشان داد. نتیجه گیری: میزان اضطراب جدایی در کودکان از آمار قابل توجهی برخوردار است و با توجه به پیامدهای نامطلوب آن ازجمله مشکلات حضور در مدرسه، درمان آن حائز اهمیت است و کودکانی که برنامه درمانی را دریافت می کنند، پس از درمان و همچنین مرحله پیگیری کاهش معنی داری در اضطراب جدایی نشان می دهند و این درمان با توجه به جذابیت آن برای کودکان توصیه می شود.

شناخت راهبردهای مطالعه و یادگیری گامی اساسی برای مداخلات آموزشی است. این پژوهش با هدف تعیین میزان استفاده دانشجویان از راهبردهای مطالعه و یادگیری و ارتباط آن با وضعیت تحصیلی آنها انجام شد. در این مطالعه 425 نفر از دانشجویان سالهای 84 و 86 دانشکده های ادبیات و مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. پرسشنامه راهبردهای مطالعه و یادگیری که به منظور اندازه گیری میزان استفاده دانشجویان از این راهبردها طراحی شده است، توسط دانشجویان تکمیل گردید. یافته ها حاکی از این بود که عملکرد دانشجویان در استفاده از مهارت ها ،در حد متوسط بود. دختران بیشتر از پسرها از مهارت ها بهره برده ، دانشجویان دانشکده ادبیات نیز بیشتر از دانشجویان دانشکده مهندسی از راهبردها استفاده کرده اند. بین دانشجویان روزانه و نوبت دوم وهمچنین دانشجویان سال اول و سوم تفاوتی در استفاده از راهبردها مشاهده نشد . همبستگی بین رتبه کنکور و استفاده از راهبردها معنی دار نبوده و همبستگی بین معدل دوره متوسطه و معدل دانشگاهی دانشجویان معنی دار بوده است و در نهایت فرایند فراشناختی دانش و کنترل خود بیشترین سهم را در تبیین موفقیت تحصیلی دانشجویان برعهده داشته است.

پژوهش حاضر به منظور تدوین و هنجاریابی مقیاس انگیزش تحصیلی دانش آموزان پسر دوره متوسطه و بررسی اثربخشی آموزش مهارت های مطالعه بر افزایش انگیزش انجام شد. برای تدوین مقیاس انگیزش تحصیلی از هشت نظریه انگیزش در آموزش و پرورش (نیاز پیشرفت، انتظار - ارزش، هدف گرایی، انگیزش توانش، خود ارزشی، خود کارآمدی، اسنادی و انگیزش درونی - بیرونی) استفاده شد. پس از جمع بندی مفاهیم موجود در نظریه های فوق، سه مولفه نیاز پیشرفت، خود کارآمدی و انگیزش درونی استنتاج شد. سپس عبارت هایی که نشان دهنده ویژگی های رفتاری مولفه ها باشند تدوین و پس از بررسی و اجرای مقدماتی، بر روی نمونه 1122 نفر از دانش آموزان پسر شاغل به تحصیل در مقطع متوسطه دبیرستان های دولتی نواحی هفتگانه مشهد در سال تحصیلی 85-84، که با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شده بودند اجرا شد. پایایی این وسیله اندازه گیری با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 0.91 و با استفاده از بازآزمایی 0.88 به دست آمد. روایی محتوایی با بررسی عبارت های مقیاس به وسیله چندین متخصص روانشناسی تربیتی و روان سنجی و مشاوران تربیتی در آموزش و پرورش مورد تایید قرار گرفت. روایی ملاکی از طریق ضریب همبستگی نمره فرد در مقیاس ساخته شده با میانگین معدل دو سال گذشته وی 0.31 و ضریب همبستگی نمره فرد در مقیاس ساخته شده با میانگین نظرات معلم و معاون دبیرستان 0.56 به دست آمد که شواهدی بر روایی ملاکی است. همبستگی نمره هر سوال با کل آزمون و همبستگی مولفه های سه گانه شاهدی بر وجود روایی سازه است. برای آزمون اثربخشی آموزش مهارت های مطالعه بر افزایش انگیزش، دو گروه آزمایش و کنترل هر کدام به تعداد 30 نفر از بین دانش آموزان شرکت کننده در کلاس های تقویتی انتخاب شدند. ابتدا پیش آزمون (مقیاس ساخته شده توسط محقق) برای هر دو گروه اجرا و پس از اجرای آموزش برای گروه آزمایش، پس آزمون نیز برای هر دو گروه اجرا شد. نتیجه مقایسه میانگین دو گروه، اثربخشی آموزش مهارت های مطالعه بر افزایش نمره انگیزش تحصیلی فرد در مقیاس ساخته شده را نشان نداد.