حسین شرفی

تربیت دینی ازجمله حوزه های مهم تربیتی است که چنانچه سوء فهم وعمل نسبت به آن صورت پذیرد، آسیب های فراوانی را درپی خواهد داشت. همچنان که باقری در مبحثی تحت عنوان آسیب و سلامت در تربیت دینی به این آسیب ها پرداخته است. یکی از حوزه های مهم این آسیب شناسی، به مفهوم بنیادین کمال گرایی دینی و شکل آسیب زای آن یعنی کمال گرایی غیرواقع گرا مربوط شده و وضعیت سلامت در این حالت، سهل گیری بیان شده است. در این مقاله با استفاده از روش فلسفی، نابسندگی تبیین صورت گرفته از سهل گیری به عنوان وضعیت سلامت فوق الذکر نشان داده شده و تلاش گردیده است تا تبیین شایسته تری از نسبت تساهل با کمال گرایی دینی ارائه شود. طبق این پژوهش لفظ کمال گرایی غیرواقع گرا مسائلی را سبب می شود که موجب تضعیف کمال گرایی و حرکت به سوی غایت دینی می شود. لذا با تبیین جایگاه تساهل ورزی به عنوان یک مفهوم پازل گونه و فازی در فاصله دو قطب سهل انگاری و صعوبت مؤثر، حدوث مسائل فوق الذکر نیز رفع می شود.

هدف اصلی این مقاله تبیین دشواری های رویکردهای ارزشیابی موجود و پیشنهاد رویکرد بدیلی برای رفع این دشواری هاست. بنابراین نخست رویکردهای موجود ارزشیابی مورد نقد و بررسی قرارگرفته اند، آنگاه با ابتنا به رویکرد عصب پدیدار شناسی و با الهام از تحلیل لایه ای علی، نظریه انتگرال ویلبر و منطق فازی، ارزشیابی انتگرال پیشنهاد شده است. مهمترین ویژگی های این رویکرد در ارزشیابی عبارتند از، نگرش هولوگرافیک به حیات پیچیده آدمی، در نظرگرفتن روابط علی، هیورستیک و متعامد ذهن، مغز، بدن و محیط در ارزشیابی و توجه هم زمان به لایه سطحی تجربه اجتماعی و داده های کمی و آن وجه از تجربیات یادگیرنده که پدیداری، اول شخص و مفهومی است.

ظهور و نشر اندیشه پسا ساختارگرایی با جهتگیریها و رویکردهای خاص خود در رویارویی با شناخت در حوزه های علوم انسانی، اجتماعی، از جمله علوم تربیتی از طریق سنتهای فرهنگی و زبانی، روش شناسی های متعدد و گوناگونی را پیش پای پژوهشگران حوزه های یاد شده قرار داده است به گونه ای که ظاهراً نوعی آشفتگی روش شناختی را به دنبال داشته است؛ لذا در این مقاله، که با روش تحلیلی و توصیفی صورتبندی شده است، پس از تحلیل و تشریح رویکرد ساختارگرایی به عنوان زمینه پیدایش جنبش پسا ساختارگرایی، اشتراکات و افتراقات آنها تبیین شده است. در نتیجه آن ، فضای پژوهش تربیتی در پرتوی نگرش پساساختار و از دریچه الگوی واسازی دریدایی و نیز الگوهای انتقادی و ساخت زدای فوکو یعنی ، ""دیرینه شناسی""، ""تبار شناسی"" و ""تحلیل گفتمان انتقادی"" ترسیم شده است.