پروین کدیور

پروین کدیور

مدرک تحصیلی: استاد و مدیر گروه روان شناسی تربیتی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۱۳۸ مورد.
۸۱.

بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه تجدید نظر شده رویکرد معلم به تدریس تریگول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناسی تربیتی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۹ 76 - 53

کلید واژه ها: رویکرد معلم به تدریس معلم محور انتقال اطلاعات دانش آموز محور تغییرات ادارکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۳۶۲
هدف اصلی از اجرای پژوهش بررسی ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه تجدید نظر شده تریگول 22 سئوالی است. روش تحقیق پژوهش از نوع توصیفی – همبستگی است. جامعه آماری شامل معلمان پارسیان، عسلویه و شیبکوه از توابع استانهای هرمزگان و بوشهرمی باشد. گروه نمونه به تعداد 501 نفر معلم شامل 298 نفر معلم مرد و 203 نفر معلم زن به روش نمونه گیری تصادفی - طبقه ای انتخاب شدند. تحلیل عامل اکتشافی پرسشنامه به روش عامل یابی مؤلفه اصلی و چرخش به شیوه واریماکس انجام شد و دو عامل بنام رویکرد معلم محور–انتقال اطلاعات و رویکرد دانش آموز محور- تغییرات ادارکی از پرسشنامه استخراج شد و بر روی هر عامل 11 سئوال قرار گرفت. نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که مدل نظری دو عاملی رویکرد معلم به تدریس با داده های پژوهش برازش قابل قبولی دارد. پایایی دو عامل رویکرد معلم به تدریس شامل عامل محور- انتقال اطلاعات و عامل رویکرد دانش آموز محور- تغییرات اداراکی با استفاده از روش آلفا کرونباخ به ترتیب به مقدار858 /0 و 862 /0 بدست آمد که قابل قبول بود. نتایج کلی نشان داد که این ابزار قابلیت استفاده در پژوهشهای آموزشی و روانشناختی در جامعه معلمان دبیرستان ایران دارد. تعمیم نتایج پژوهش به معلمان مقطع ابتدایی و اساتید دانشگاه با احتیاط صورت گیرد.
۸۲.

بررسی روایی و پایایی پرسش نامه خودکارآمدی معلم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی سال ششم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 81 - 94

کلید واژه ها: خودکارآمدی معلم مدیریت کلاس درگیر کردن دانش آموزان راهبردهای تدریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۱ تعداد دانلود : ۵۰۹
هدف اصلی از اجرای پژوهش حاضر بررسی روایی و پایایی پرسش نامه 24 سئوالی خودکارآمدی معلمان است. روش پژوهش یک طرح توصیفی – همبستگی است. گروه نمونه 501 نفر شامل 298 نفر معلم مرد و 203 نفر معلم زن بود که از بین معلمان آموزش و پرورش شهرستان های پارسیان، عسلویه و شیبکوه از توابع استان های هرمزگان و بوشهر به روش تصادفی – طبقه ای انتخاب شدند و پرسش نامه خودکارآمدی معلم را تکمیل کردند. روایی پرسش نامه با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و تحلیل عامل تأییدی انجام شد. تحلیل عامل اکتشافی نیز با استفاده از روش عامل یابی مؤلفه اصلی و چرخش واریماکس انجام شد و سه مؤلفه خودکارآمدی برای درگیر کردن دانش آموزان، خودکارآمدی برای مدیریت کلاس و خودکارآمدی برای راهبردهای تدریس به دست آمد. نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که شاخص های برازش استخراج شده مطلوب است و داده های پژوهش با مدل نظری سه عاملی خودکارآمدی معلم برازش دارد. پایایی پرسش نامه با استفاده از روش ضریب آلفا کرونباخ محاسبه شدکه مطلوب و پذیرفتنی بود. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که پرسش نامه خودکارآمدی معلم، ابزاری معتبر و با پایایی و روایی مطلوب است و قابلیت کاربرد در پژوهش های آموزشی و روان شناختی را دارد.
۸۳.

تحول معرفت شناسی شخصی در دانش آموزان دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 277-288

کلید واژه ها: معرفت شناسی شخصی جنبه های توجیه پذیری تحول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۸ تعداد دانلود : ۳۲۰
بررسی معرفت شناسی شخصی نشان می دهد که تلفیق ابعاد عینیت و ذهنیت دانستن، بنیانی برای دستیابی به درک معرفت شناختی سطح بالاست. انتظار می رود که افراد در ابتدا عینیت گرا باشند و در مراحل بالاتر تحول باورها به ذهینت گرایی نائل شوند و در نهایت، به تلفیقی از عینیت گرایی و ذهنیت گرایی ارتقاء یابند. از سوی دیگر، طبق نظر پژوهشگران، تحول باورها را باید در ارتباط با حیطه های خاص مورد بررسی قرار داد. فرضیه مطرح این بود که این تحول در یک توالی نظام دار در جنبه های توجیه پذیری مختلف (تجربه، عقیده، استدلال فردی و صلاحیت) اتفاق می افتد. این فرضیه با یک نمونه 64 نفری از دانش آموزان پایه سوم تا پایه ششم ابتدایی از مدارس تهران آزمون شد. روش پژوهش توصیفی و علی مقایسه ای بود و شرکت کنندگان به سوالات داستان های منسفیلد و کلینچی (۲۰۰۲) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که بین پایه های تحصیلی مختلف از نظر عینی نگری و ذهنی نگری تفاوت معنادار وجود دارد، به طوری که دانش آموزان پایه های سوم و چهارم بیشتر در سطح عینی نگری و پایه های پنجم و ششم بیشتر در سطح ذهنی نگری بوده اند. همچنین، عامل تجربه 27 درصد از واریانس عینی نگری و عوامل تجربه و عقیده 30 درصد از واریانس ذهنی نگری را تبیین کردند. بر اساس نتایج پژوهش، به نظر می رسد که معرفت شناسی شخصی عاملی تحولی است.
۸۴.

کارآمدی آموزش چند مولفه ای دیکته نویسی در اختلال یادگیری اختصاصی دیکته: طرح آزمایشی تک آزمودنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۶۲ 175 - 200

کلید واژه ها: اصول الفبایی آسیب واژگانی آگاهی املایی آگاهی واج شناختی طرح آزمایشی تک آزمودنی اختلال یادگیری ویژه در دیکته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۱ تعداد دانلود : ۵۴۰
نارساخوانی یا آسیب واژگانی اختلالی است که خواندن و دیکته را تحت تأثیر قرار می دهد، اگرچه دیکته ضعیف اغلب به عنوان شاخص نارسا خوانی توصیف می شود. توجه پژوهشگران عمدتاً به مداخلات به موقع در خواندن معطوف شده و تأکید قابل مقایسه و برابر بر مداخلات به موقع در دیکته مورد غفلت قرار گرفته است. هدف این پژوهش، بررسی کارآمدی یک آموزش چندمؤلفه ایِ دیکته در 4 دانش آموز دارای اختلال یادگیری ویژه در یک طرح تک آزمودنیِ ABAبود. آموزش در قالب 12 جلسه ارائه شد و داده ها با استفاده از تحلیل دیداری و روش های کمّی با بهره گیری از نرم افزار Rتحلیل شد. تحلیل ناهمپوشانیِ همه جفت ها (NAP)، افزایش معنادار در عملکرد دیکته 4 شرکت کننده نسبت به خط پایه را نشان داد. همچنین، یافته ها کاهش معناداری در عملکرد شرکت کنندگان بین مرحله مداخله و مرحله بازگشتی را نشان ندادند. به نظر می رسد یافته های این پژوهش پیشرو، نویدبخش ارائه روی آوردی چندمؤلفه ای به درمانِ نقص چندمؤلفه ای در اختلال یادگیری ویژه باشد.  
۸۵.

تحلیل چند سطحی بهزیستی روان شناختی نوجوان ها از راه عاملیت فردی، فرهنگ مدرسه و حمایت خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۱۲ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۴۷)

کلید واژه ها: بهزیستی روان شناختی حمایت خانواده عاملیت فردی فرهنگ مدرسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۲ تعداد دانلود : ۴۷۸
هدف : هدف پژوهش تعیین نقش عاملیت فردی، فرهنگ مدرسه و حمایت خانواده در پیش بینی بهزیستی روان شناختی دانش آموزان بود. روش : روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دبیرستان های شهر رامسر و تنکابن با حجم 7500 نفر در سال تحصیلی 96-1395 بود. با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای 707 نفر از بین 6 منطقه و 15 دبیرستان دخترانه نیکان، اخضری، گاذر، رفیعی، هاشم ساداتی، خان محمدی، امام خمینی، سما، فضیلت، عصمت، امیرالمؤمنین، امام خامنه ای، نرجس، فروغ دانش و فرزانگان و 12 دبیرستان پسرانه لاریجانی، میرباقری، افتخاری، حریری، خاتم الانبیا، امام (ره)، امام حسین، شهید رزاقی، شهید بهشتی، شهید رجایی، شهید باهنر و شهید مصلحی انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از مقیاس عاملیت جاسکیلا، پویکییس، واسالامپی، واللا و راسکوپاتونن، 2016، مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف (1989)، مقیاس فرهنگ مدرسه هیگینز-دالساندرو و ساد (1997) و مقیاس حمایت خانواده ساندز و پلانکت (2005) استفاده و داده ها با روش تحلیل چند سطحی تحلیل شد. یافته ها : نتایج نشان داد که عاملیت فردی (32/0 =β، 003/0 =P)، فرهنگ مدرسه (60/0 =β، 001/0 =P) و حمایت خانواده (43/0 =β، 004/0 =P) هریک قادر به پیش بینی بخشی از واریانس بهزیستی روان شناختی دانش آموزان هستند. نتیجه گیری : از آنجا که دانش آموزان برخوردار از عاملیت از وضعیت بهزیستی روان شناختی بالاتری نسبت به سایرین برخوردارند و حمایت های اجتماعی، بهره مندی از روابط مناسب با معلمان و دوستان، امکانات مناسب مدرسه ای و حمایت های والدین نیز نقش اثرگذاری بر بهزیستی روان شناختی آن ها دارد؛ بنابراین لازم است با ارتقا این متغیرها، بهزیستی روان شناختی دانش آموزان را افزایش داد.
۸۶.

شناسایی زیرگونه های ناتوانی یادگیری ریاضی در دانش آموزان ایرانی: رویکرد خوشه بندی مدل- مبنا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی سال ششم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۲۴) 9 - 30

کلید واژه ها: پردازش عددی زیرگونه های شناختی شناخت حوزه - عام کنش های اجرایی ناتوانی یادگیری ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۴۲۲
هدف پژوهش حاضر شناسایی زیرگونه های شناختی ناتوانی ریاضی با استفاده از خوشه بندی مدل- مبنا در یک نمونه بالینی بود. شرکت کنندگان پژوهش 41 دانش آموز دارای ناتوانی ریاضی مشغول به تحصیل در پایه های سوم، چهارم و پنجم با میانگین سنی 93/9 سال و انحراف استاندارد سنی 11/1 (33/13 ماه) بودند که در مراکز درمان ناتوانی یادگیری آموزش و پرورش به عنوان ناتوان در یادگیری ریاضی آموزش ویژه دریافت می کردند. شرکت کنندگان در دو جلسه به صورت انفرادی با استفاده از مجموعه ای از آزمونها و تکالیف شناختی حوزه - عام و حوزه-ویژه ی مداد-کاغذی و رایانه ای ارزیابی شدند. خوشه بندی داده ها به روش مدل- مبنا حاکی از وجود چهار خوشه مجزا از دانش آموزان بود که روایی آماری و تجربی آنها مورد تایید قرار گرفت: نقص دسترسی (1/31 درصد)، نقص دیداری- فضایی (8/26 درصد)، نقص سرعت پردازش و کنش های اجرایی (8/26 درصد)، نقص سیستم عددی تقریبی (ANS) (2/12 درصد). این یافته ها  دلالت هایی برای ارائه تعاریف ایجابی از ناتوانی ریاضی دارد و می تواند برای تدارک مداخله های متناسب با هر زیرگونه پژوهش های بعدی را برانگیزد.
۸۷.

آزمون مدل ساختاری روابط وجدان و تعامل مادر-کودک؛ بررسی نقش واسطه ای کنترل تلاش مند در کودکان پیش دبستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شناخت اجتماعی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 9 - 26

کلید واژه ها: وجدان همدلی رفتار سازگار با قانون تعامل مادر کودک عاملیت کنترل تلاش مند پیش دبستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۳ تعداد دانلود : ۳۳۷
مقدمه: این پژوهش به آزمون مدلی در رابطه با رشد وجدان در اوان کودکی می پردازد. چگونگی ارتباط دو مبنای رشدی محیط تربیتی و ویژگی های سرشتی کودک در رشد وجدان اخلاقی او همواره مورد مطالعه پژوهشگران بوده است. در این مقاله برای بررسی ارتباط میان عوامل درونی و محیطی در رشد اخلاقی کودک، نقش متغیر کنترل تلاش مند در رابطه تعامل مادر کودک و رفتار سازگار با قانون و همدلی که دو جنبه از وجدان هستند، بررسی می شود. روش: بدین منظور 515 کودک پیش دبستانی، به طور تصادفی انتخاب شدند و مادران آن ها پرسشنامه های مربوط به هر سه متغیر را پاسخ دادند. با استفاده از روش تحلیل مسیر برای دو متغیر وابسته همدلی و رفتار سازگار با قانون و زیرمقیاس های تعامل مادر کودک شامل نزدیکی (تعامل مثبت)، وابستگی و تعارض و زیرمقیاس های کنترل تلاش مند، شامل بازداری درونی، تمرکز توجه، خوشایندی محرک ها و حساسیت ادراکی، اثرگذاری تعامل مادر کودک بر ابعاد وجدان در 24 مسیر بررسی شد. شاخص های برازش در همه مسیرهای پیشنهادی مدل، به جز یک مورد، معنادار و مناسب بود. یافته ها: در مجموع، نتایج آزمون مدل، نشان می دهد که تعامل مثبت مادر کودک با واسطه کنترل  تلاش مند بر همدلی و رفتار سازگار با قانون در سن پیش دبستان تأثیر دارد. همچنین نتایج پژوهش، فقدان نقش واسطه ای کنترل تلاش مند کودک را در رابطه مؤلفه وابستگی مادر کودک بر رفتار سازگار با قانون کودک نشان می دهد. نتیجه گیری: این پژوهش، نقش و اهمیت عاملیت، به ویژه کنترل تلاش مند را در سن پیش دبستان، برای نتیجه بخش بودن تعامل مثبت با مادر در درونی سازی ارزش های اخلاقی نشان داد.
۸۸.

نقش هوش موفق، خرد و خلاقیت در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تیز هوش و عادی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴۸ 141-160

کلید واژه ها: هوش موفق خرد خلاقیت پیشرفت تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۳۸۷
هدف اصلی پژوهش حاضر پیش بینی سهم عوامل هوش موفق، خرد وخلاقیت در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تیز هوش وعادی بود. روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان کرج بود که از این تعداد، نمونه ای به حجم 260 نفر (180عادی و 80 تیزهوش) به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. اطلاعات از طریق پرسشنامههوش موفق استرنبرگ، مقیاس سه بعدی خرد آردلت وخلاقیت عابدی جمع آوری گردید و با استفاده از آمار توصیفی، آزمون معناداری ضرایب همبستگی و رگرسیون گام به گام تحلیل گردید. یافته های پژوهش نشان داد که بین هوش موفق وخرد با پیشرفت تحصیلی همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گامحاکی ازاین بود که17 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی دانش آموزان عادیتوسط متغیرهای خرد وخلاقیت و 10درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تیزهوش توسط هوش موفقتبیین شده است. در مجموع، یافته های این پژوهش، بر اهمیت نقش خرد، خلاقیت و هوش موفق در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزانعادی و تیزهوش تأکید دارد.
۸۹.

ارزیابی اثر بخشی آموزش مبتنی بر رویکرد محاوره ای بر ارتقاء نظریه ذهن و فرا دانش خواندن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش ها و مدل های روان شناختی سال هشتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۸

کلید واژه ها: آموزش نظریه ذهن فراشناخت خواندن رویکرد محاوره ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۳۹۱
این پژوهش با هدف ارزیابی اثر بخشی آموزش با رویکرد محاوره ای، بر ارتقاء نظریه ذهن و تاثیر آن بر مهارت های فراشناختی خواندن انجام شد.جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان مدارس پسرانه شهرستان شیراز (مقطع دبستان) بود. در یک طرح نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون به همراه پیگیری، تعداد 44 دانش آموز پسر ( 24 دانش آموز پایه چهارم در مطالعه اول و 20 دانش آموز پایه سوم در مطالعه دوم) به ترتیب به روش نمونه گیری خوشه ای و نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان در هر یک از گروه ها، پرسشنامه فراشناخت خواندن، آزمون درک مطلب و تکلیف نظریه ذهن (داستان های عجیب) را تکمیل کردند. در مطالعه اول 24 دانش آموز پسر پایه چهارم در دو گروه آموزش و گواه  به تصادف توزیع و در چهار جلسه آموزشی شرکت کردند. در مطالعه دوم 20 دانش آموز پسر پایه سوم در دو گروه آزمایش و گواه توزیع شدند. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و تحلیل نمرات افزوده مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو مطالعه، صرف نظر ازتوانایی درک مطلب،کودکان گروه آزمایشی نسبت به گروه گواه، عملکرد بالاتری در نمرات مربوط به نظریه ذهن داشتند. علاوه بر آن  تعمیم اثر آزمایشی به دلیل تحولی بودن مهارت های فراشناختی خواندن، تنها در دانش آموزان  9 تا 10 سال  مشاهده شد.
۹۰.

نقش واسطه گری خودکارآمدی در ارتباط بین سبکهای دلبستگی و سبکهای اسنادی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۷ 97 - 118

کلید واژه ها: خودکار آمدی سبک های دلبستگی سبک های اسنادی پیشرفت تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۴۶۷
هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش واسطه گری خودکارآمدی در ارتباط بین سبک های دلبستگی و سبک های اسنادی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان متوسطه دوم شهر یاسوج است . جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه ی دانش آموزان متوسطه دوم مشغول به تحصیل شهر یاسوج در سال تحصیلی 96-95بودکه به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای به تعداد523 نفر انتخاب گردیدند.برای گردآوری داده ها از سه پرسشنامه ی سبک های دلبستگی کولینز ورید(1990)،پرسشنامه ی سبک های اسنادی سلیگمن و همکاران (1979)، پرسشنامه ی خودکار آمدی تحصیلی جینک و مورگان (1999) استفاده گردید.داده ها به شیوه آماری تحلیل رگرسیون چندمتغیری با استفاده از نرم افزار SPSS مبتنی بر مراحل بارون وکنی و روش بوت استرپ با استفاده از نرم افزار اِموس مورد تحلیل قرار گرفت .نتایج تحلیل ، نقش واسطه گری خودکارآمدی در ارتباط بین سبک های دلبستگی با سبک های اسنادی درونی منفی ، کلی مثبت و سبک دلبستگی اجتنابی با سبک اسناد کلی منفی را تایید می کند.با این وجود، نقش واسطه گری خودکارآمدی در ارتباط بین سبک های دلبستگی با سبک های اسنادی درونی مثبت ، پایدار مثبت ، پایدار منفی و سبک های دلبستگی ایمن ، اضطرابی – دوسوگرا با سبک اسنادی کلی منفی را رد می کند.
۹۱.

کاربرد آموزش بسط طرحواره برای ترمیم آسیب های حل مسئله داستانی دانش آموزان دارای اختلال ریاضی در پایه دوم ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کودکان استثنایی سال هفدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۶۶) 113-128

کلید واژه ها: اختلال ریاضی آموزش بسط طرحواره برنامه آموزشی معتبر مسئله داستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۳۴۱
هدف: هدف این مطالعه ارزیابی کارایی آموزش بسط طرحواره برای بهبود مهارت های حل مسئله داستانی دانش آموزان دارای اختلال ریاضی در پایه دوم ابتدایی بود. روش: در این پژوهش شبه آزمایشی 8 دانش آموز دارای اختلال ریاضی (نمره برش زیر 85 در آزمون ریاضی کی مت و بالای چارک اول در 5 خرده آزمون آزمون خواندن نما و نمره بهره هوشی در دامنه نرمال (بالاتر از 85)) به صورت انفرادی در آموزش بسط طرحواره (به کمک برنامه ریاضی دزدان دریایی شرکت کردند. دانش آموزان گروه کنترل (8 دانش آموز) نیز هیچ آموزشی دریافت نکردند. برنامه ریاضی «دزدان دریایی» با هدف بهبود مهارت های حل مسئله داستانی بر مهارت های بنیادین ترکیب های عددی، محاسبات روندی و جبر تمرکز دارد. این آموزش به مدت 5 هفته و در هر هفته به صورت سه جلسه 20 تا 30 دقیقه ای به صورت انفرادی برای دانش آموزان گروه مداخله ارائه شد. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر کارایی آموزش بسط طرحواره را نشان داد. عملکرد دانش آموزان دارای اختلال ریاضی در حل مسئله داستانی( 66/0= 2 ŋ در برابر 02/0= 2 ŋ )، محاسبات روندی (در جمع 87/0= 2 ŋ و در تفریق 97/0= 2 ŋ ) در برابر گروه کنترل ( جمع 25/0= 2 ŋ و تفریق 16/0= 2 ŋ ) و جبر (78/0= 2 ŋ در برابر 28/0= 2 ŋ ) تفاوت معناداری با عملکرد دانش آموزان گروه کنترل دارد. نتیجه گیری: آموزش بسط طرحواره اصول مداخله مؤثر برای دانش آموزان دارای اختلال ریاضی را مورد توجه قرار داده است و نتایج مطالعه کارایی آن را در بهبود آسیب های اصلی دانش آموزان دارای اختلال ریاضی نشان داده است. بنابراین می تواند در آموزش ریاضی برای این گروه از دانش آموزان مورد توجه قرار بگیرد.
۹۲.

ﻃﺮاﺣﯽ، ﺗﺪوین و روایاﺑﯽ برنامه ی آموزشی - توانمندسازی شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی برای بهبود کارکردهای اجرایی درکودکان دارای اختلال نقص توجه / بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی شناختی دوره نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 20-1

کلید واژه ها: اختلال بیش فعالی/ نقص توجه ذهن آگاهی ﺑﺮﻧﺎﻣ ه آﻣﻮزﺷﯽ - توانمندسازی شناختی کارکردهای اجرایی نشانگان رفتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۳۴۸
ذهن آگاهی یکی از مداخله های اثر گذار در ارتقاء و بهبود کارکردهای اجرایی است، اگر چه این مداخله برای بزرگسالان دارای مستندهای محکمی است، اما برای کودکان کمتر به آن پرداخته شده است، این در حالی است که کودکان دارای نقص توجه /بیش فعالی در کارکردهای اجرایی با مشکل مواجه هستند. از پژوهش حاضر طراحی، ﺗ ﺪوین و روای ﯽ ی ﺎﺑﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣ ه ی آموزشی- توانمندسازی شناختی ﻣﺒﺘﻨ ﯽ ﺑ ﺮ ذهن آگاهی ﺑﺮای ارتقاء کارکردهای اجرایی و کاهش نشانگان رفتاری کودکان دارای اﺧﺘﻼل بیش فعالی/ نقص توجه است. ﭘﮋوﻫﺶ حاضر از نوع بنیادی است که در دو ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟ ﺮا ﺷ ﺪ، در ﻣﺮﺣﻠه اول برای ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺪوین ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ از روش توصیفی - ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﺎ رویکرد ﺳﻨﺘﺰ ﭘﮋوﻫﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ استفاده شد. در مرحله دوم برای روایابی برنامه از روش های روایی ﺻﻮری، روایی ﻣﺤﺘﻮایی ﺑ ﻪ ﺷ ﯿﻮه کیفی و کمی با استفاده از پانل خبرگانی 10نفره و از دو ضریب نسبی روایی محتوا ( CVR ) و شاخص روایی محتوا ( CVI ) استفاده شد. حداقل و حداکثر میزان( CVR )برای هر ماده یا جزء برنامه (73/0 و 1) حداقل و حداکثر میزان( CVI ) برای هر ماده یا جزء برنامه به ترتیب (80/0 و 1) محاسبه شد. که در نهایت متوسط شاخص روایی محتوا ( S-CVI/Ave ) برای کل برنامه 91/0 به دست آمد. نتیجه این پژوهش منجر به تهیه یک برنامه آموزشی - درمانی درسه بخش 1-مبانی، 2-آگاهی به بیرون و 3-آگاهی به درون که شامل خرده عناصر تقویت توجه، تمرکز، هوشیاری نسبت به هیجانات، افکار، تکالیف، هدف و تکانه ها می باشد. این برنامه آموزشی- درمانی شامل 16 جلسه کودکان و 3 جلسه والدین، 120 کارت و 20 کاربرگ آموزشی می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد ﺑﺮﻧﺎﻣ ه آموزشی -توانمندسازی شناختی ﻣﺒﺘﻨ ﯽ ﺑ ﺮ ذهن آگاهی ﺑﺮای ارتقاء کارکردهای اجرایی و کاهش نشانگان رفتاری کودکان ﺑﺎ اﺧﺘﻼل بیش فعالی/ نقص توجه از روایی لازم ( S-CVI/Ave ) 91/0 برای کاربرد آموزشی و استفاده بالینی برخوردار است.
۹۳.

شاخص های روان سنجی پرسشنامه دووجهی جو و هویت مدرسه (SCASIM-St))(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندازه گیری تربیتی سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۵ 107 - 132

کلید واژه ها: جو مدرسه هویت مدرسه ویژگی روان سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۴ تعداد دانلود : ۳۳۱
چکیده: پژوهش حاضر باهدف بررسی شاخص های روان سنجی پرسشنامه جو و هویت مدرسه (SCASIM-St)، انجام گرفت. حجم نمونه این پژوهش 503 دانش آموز دختر دبیرستانی بود که به روش نمونه گیری تصادفی مرحله ای از بین مدارس دولتی دوره دوم متوسطه شهر تهران که بالغ بر 40000 نفر بودند، انتخاب شدند و به پرسشنامه جو و هویت مدرسه (SCASIM-St) پاسخ دادند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با روش مؤلفه های اصلی، علاوه بر عامل کلی جو مدرسه، 4 عامل (رابطه دانش آموزان با یکدیگر، رابطه دانش آموزان با کارکنان، تأکیدهای آموزشگاه، ارزش ها و رویکرد مشترک کارکنان و دانش آموزان) و هویت مدرسه را برای پرسشنامه جو و هویت مدرسه تائید کرد. برای بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و روش باز آزمایی و برای تعیین روایی آن از روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج نشان داد که پرسشنامه از همسانی درونی قابل قبولی برخوردار است و ضرایب آلفای کرونباخ در زیر مقیاس های آن بین 0/78 تا 0/92 است. اعتبار پرسشنامه از طریق باز آزمایی 0/73 در سطح 0/01>p معنی دار به دست آمد. همچنین برای تعیین روایی مدل اندازه گیری جو و هویت مدرسه از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد که نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مقدار روایی همگرا (AVE) برابر با 0/44 و معیار برازش مدل کلی (GOF) برابر 0/50 به دست آمد. این نتیجه مؤید این است که ساختار پرسشنامه برازش قابل قبولی با داده ها دارد و کلیه شاخص های نیکویی برازش مدل را تأیید می کند. یافته های تحلیل عاملی تقریباً مشابه تحقیقات انجام گرفته در فرهنگ اصلی و ضرایب پایایی و روایی نیز به نتایج تحقیقات پیشین نزدیک بود؛ بنابراین با توجه به خصوصیات روان سنجی مطلوب این پرسشنامه ابزار مناسبی برای تعیین جو و هویت مدرسه از دیدگاه دانش آموزان دبیرستانی است.
۹۴.

بررسی تأثیر آموزش راهبردهای پردازش هیجان مدار بر سازگاری تحصیلی دانش آموزان ناسازگار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره هفدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۶۶ 246-258

کلید واژه ها: راهبردهای پردازش هیجان مدار سازگاری تحصیلی دانش آموزان ناسازگار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۳۶۱
اﺧﯿﺮاً آﻣ ﻮزش ﻫ ﺎ و ﻣﺪاﺧﻠ ﻪ ﻫ ﺎی ﻫﯿﺠ ﺎﻧﯽ ﺑ ﺮای ﺑﻬﺒ ﻮد ﺳ ﺎزﮔﺎری ﺗﺤﺼ ﯿﻠﯽ داﻧ ﺶ آﻣ ﻮزان ﺑ ه ﺧﺼﻮص داﻧﺶآﻣﻮزان ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮ ایﻦ اﺳﺎس ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑ ﺎ ﻫ ﺪف ﺑررسی ﺗﺎﺛﯿﺮ آﻣﻮزش راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﭘﺮدازش ﻫﯿﺠﺎنﻣﺪار ﺑﺮ ﺳﺎزﮔﺎری ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧ ﺶ آﻣ ﻮزان ﻧﺎﺳ ﺎزﮔﺎر دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﺷﻬﺮ ﮐﺮﻣﺎن اﻧﺠ ﺎم ﺷ ﺪ. ﻃ ﺮح ﭘ ﮋوﻫﺶ از ﻧ ﻮع ﺷ ﺒﻪ آزﻣﺎیﺸ ﯽ ﺑ ﺎ ﻃ ﺮح ﺷ ﺒﻪ ﭘ ﯿﺶ آزﻣ ون ، ﭘﺲ آزﻣﻮن یا ﮔﺮوه آزﻣ ﺎیﺶ ﮔ ﺮوه ﮔ ﻮاه اﺳ ﺖ. ﺟﺎﻣﻌ ه آﻣ ﺎری ای ﻦ ﭘ ﮋوﻫﺶ داﻧ ﺶ آﻣ ﻮزان ﭘﺴ ر ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر در ﻣﺪارس دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ دوره دوم ﻧﺎﺣﯿه 2 ﺷﻬﺮ ﮐﺮﻣﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑ ﻪ ﻣﺮﮐ ﺰ ﻣﺸ ﺎوره اداره آموزش و ﭘﺮورش ارﺟﺎع داده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ. ﻧﻤﻮﻧه ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﺒ ﺎرت ﺑ ﻮد از 30 داﻧ ﺶآموز دوره متوسطه (هر گروه 15 نفر) که با اجرای آزمون سازگاری (AISS) ناسازگار تشخیص داده شدند یا گمارش تصادفی به دو گروه آزمایش و گروه کنترل تقسیم شدند. به گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای راهبردهای پردازش هیجان مدار آموزش داده شد و گروه کنترل در این مدت آموزشی دریافت نکردند. دادهﻫ ﺎ ﺑ ﺎ اﺳ ﺘﻔﺎده از ﻣﯿ ﺎﻧﮕﯿﻦ، اﻧﺤ ﺮاف اﺳ ﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻠﯿ ﻞ ﮐﻮاری ﺎﻧﺲ ﺗﺠﺰی ه ﺗﺤﻠﯿ ﻞ ﺷ ﺪ. ﻧﺘ ﺎیﺞ ﻧﺸ ﺎن داد آﻣ ﻮزش راﻫﺒﺮدﻫ ﺎی ﭘ ﺮدازش ﻫﯿﺠ ﺎنﻣ ﺪار ﺑ ﺮ ﺳ ﺎزﮔﺎری ﺗﺤﺼ ﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ در ﺳﻄﺢ P<0/01 ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﻌﻨﺎداری دارد.
۹۵.

بررسی رابطه حافظهکاری با عملکرد خواندن و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسریک زبانه و دوزبانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال نهم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۳۵ 89 - 124

کلید واژه ها: حافظه کاری عملکرد خواندن پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوزبانه و یک زبانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۲۶۸
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه حافظه کاری با عملکرد خواندن و پیشرفت تحصیلی و ارائه یک مدل تبینی با برازش مناسب در دانش آموزان پسر یک زبانه و دو زبانه است. سیصد و هشتاد دانش آموز پایه پنجم دبستان (188دوزبانه فارس- ترک و 192یک زبانه فارس) با روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند. برای سنجش حافظه کاری از آزمون شاخص پردازش اطلاعات(IPI)، برای سنجش عملکرد خواندن از آزمون سنجش عملکرد خواندن و نارساخوانی (نما) و از میانگین نمره های نهایی دروس ریاضی، فارسی و علوم به عنوان شاخص سنجش پیشرفت تحصیلی استفاده شد. در این پژوهش، تأثیرات حافظه کاری بر عملکرد خواندن و  پیشرفت تحصیلی، ضرایب مسیر و برازش مدل پیشنهادی برای دانش آموزان یک زبانه و دوزبانه بررسی شد. نتایج بیانگر آن بود که اثر مستقیم متغیر حافظه کاری بر متغیرهای درون زای پژوهش( عملکرد خواندن و پیشرفت تحصیلی) و همچنین اثر مستقیم  عملکرد خواندن بر پیشرفت تحصیلی در هر دو گروه مثبت و معنادار است . با این حال، ضرایب مسیر در نمونه های دو زبانه بیشتر بود. همچنین برازش داده ها با مدل پیش بینی شده در هردو گروه مناسب بود. در گروه دو زبانه ها بیشترین ضریب مسیر بین حافظه کاری و پیشرفت تحصیلی و در گروه یک زبانه ها بین حافظه کاری و عملکرد خواندن  برقرار بود .کمترین ضریب مسیر در هر دو گروه بین عملکرد خواندن و پیشرفت تحصیلی وجود داشت. تفاوت بین دو گروه در تمامی مؤلفه ها ،به جز شاخص های حذف آواها و خواندن کلمه های پربسامد (در متغیر عملکرد خواندن)، معنادار بود. بنابراین دانش آموزان دوزبانه در تمامی مؤلفه ها بر دانش آموزان یک زبانه برتری داشتند.
۹۶.

بررسی ساختار عاملی، درستی و قابلیت اعتماد مقیاس مهارگری تلاشگر ((ECS)) در نوجوانان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره بیستم تابستان (شهریور) ۱۴۰۰ شماره ۱۰۲ 837-848

کلید واژه ها: ساختارعاملی درستی قابلیت اعتماد مهارگری تلاشگر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۲۴۴
زمینه: مهار گری تلاشگر، سازه خلقی خودنظم جویی است. این سازه به عنوان نظام مهارگری شناختی به فرد کمک می کند تا به شکل ارادی وآگاهانه افکار و اعمال خود را مهارکند. یکی از ابزارهایی که این سازه را در نوجوانان ارزیابی می کند، مقیاس ساخته شده توسط الیس و رتبارت (2001) است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی، درستی و قابلیت اعتماد نسخه فارسی مقیاس مهارگری تلاشگردر نمونه ای از نوجوانان 15 تا 18 ساله انجام شد. روش: طرح این پژوهش توصیفی - همبستگی (تحلیل عاملی) بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوم در سال تحصیلی 99-98 شهر اهواز بود. 448 نفر از دانش آموزان با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از مقیاس مهارگری تلاشگر الیس و رتبارت (2001)، پرسشنامه هویت اخلاقی آکوئینو و رید (2002) و پرسشنامه دلبستگی به مدرسه موتون، دی ویت و گلازیر (1993) استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس نشان داد مقیاس مهارگری تلاشگر از سه عامل، مهارگری توجهی، بازداری و فعال سازی تشکیل شده است. نتایج تحلیل عامل تأییدی با هدف آزمون ساختار سه عاملی نشان داد که ساختار این مقیاس برازش قابل قبولی با داده ها دارد وکلیه شاخص های برازندگی نیز برازش مدل را تأیید کردند. ضریب آلفای کرونباخ (79/0) نشان دهنده همسانی درونی مطلوب مقیاس بود. همبستگی بین این مقیاس با خرده مقیاس های پرسشنامه هویت اخلاقی (22/0) و دلبستگی به مدرسه (25/0) محاسبه شد که همه ضرائب مثبت و معنادار بودند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد، مقیاس مهارگری تلاشگر ابزاری درست و قابل اعتماد است که می تواند با سنجش این سازه در نوجوانان، خطرات تحولی برای این بعد مهم را مشخص نماید. علاوه بر این، به تشخیص نوجوانان دارای مشکل در زمینه خودمهارگری در محیط های بالینی و تحصیلی کمک کرده و به پژوهشگران برای برنامه ریزی و اجرای مداخلات لازم یاری رساند.
۹۷.

نقش میانجی گری باورهای معرفت شناختی در رابطه بین باورهای ضمنی هوش با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 87-103

کلید واژه ها: باورهای معرفت شناختی باورهای ضمنی هوش باورهای هوشی ذاتی باورهای هوشی افزایشی پیشرفت تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۲۳۲
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی گری باورهای معرفت شناختی در رابطه بین باورهای ضمنی هوش با پیشرفت تحصیلی انجام شد. طرح پژوهش از نوع طرح های همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دوره اول متوسطه استان مازندران بود که در سال تحصیلی 97- 1396 مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش 350 دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شد. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از مقیاس باورهای معرفت شناختی شومر (1990)، مقیاس ضمنی هوش عبدالفتاح (2006) و معدل سالانه دانش آموزان. داده ها با استفاده از روشهای آماری نظیر میانگین، انحراف معیار، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون واسطه ای و مدل سازی معادله ساختاری تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد بین باورهای ضمنی هوش با پیشرفت تحصیلی و باورهای معرفت شناختی رابطه منفی و معنادار در سطح P<0/05 وجود دارد. باورهای ضمنی هوش بر باورهای معرفت شناختی دانش آموزان اثر مثبت و معناداری دارد. باورهای ضمنی هوش بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان اثر مثبت و معناداری دارد. باورهای معرفت شناختی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان اثر مثبت و معناداری دارد. باورهای ضمنی هوش دانش آموزان ازطریق میانجی گری باورهای معرفت شناختی بر پیشرفت تحصیلی آنان دارای اثر غیرمستقیم معنی دار است (در سطح P<0/01).
۹۸.

ساختار عاملی و اعتباریابی نسخه ی فارسی پرسشنامه بار شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی شناختی دوره نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 54-39

کلید واژه ها: نظریه ی بار شناختی اندازه گیری انواع بار شناختی ساختار عاملی اعتبار پایایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۲۵۶
نظریه ی بار شناختی یکی از قویترین چارچوب های پژوهشی در مطالعات تربیتی است. مسئله ی عمده در این چارچوب توسعه ی ابزاری مناسب برای اندازه گیری بار شناختی است. از این رو هدف پژوهش حاضر، بررسی پایایی و اعتبار پرسشنامه ی بار شناختی بود که توسط کلپش، اشمیتز و سیوفرت (2017) طراحی شده است. به همین منظور، پرسشنامه ی مذکور بر روی 206 دانش آموز دختر پایه ی هفتم و هشتم، اجراء شد، که در آن دانش آموزان میزان بار درونزاد، برونزاد و مطلوبِ تکالیف یادگیری مختلف را بر روی مقیاس 7 درجه ای، درجه بندی کردند. جهت بررسی پایایی ابزار، از آلفای کرونباخ و برای بررسی اعتبار از آزمون t استفاده و کیفیت پاسخ های افراد در تکالیف مختلف با یکدیگر مقایسه گردید. تحلیل عاملی تأییدی نیز با استفاده از نرم افزار لیزرل80/8 به منظور بررسی ساختار عاملی پرسشنامه انجام شد. یافته ها نشان داد که پرسشنامه ی مذکور، از پایایی و اعتبار مناسبی برای سنجش انواع مختلف بار شناختی برخوردار است. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نیز یک مدل ساختاری سه عاملی را نشان داد که شاخص های تناسب آن مطابقت مطلوبی با داده ها داشته و ساختار سه عاملی پرسشنامه بار شناختی را تأیید می کند. از این رو، این پرسشنامه می تواند ابزار مناسبی جهت اندازه گیری انواع مختلف بار شناختی در دانش آموزان پایه ی هفتم و هشتم به شمار آید.
۹۹.

نقش واسطه ای حافظه فعال و اضطراب ریاضی در پیش بینی پردازش دیداری فضایی بر اساس خودکارآمدی ریاضی و خلاقیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره بیستم بهار (اردیبهشت) ۱۴۰۰ شماره ۹۸ 269-282

کلید واژه ها: خلاقیت اضطراب ریاضی پردازش دیداری فضایی حافظه فعال خودکارآمدی ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۰ تعداد دانلود : ۵۱۴
زمینه: مطالعه عوامل مرتبط با پردازش دیداری فضایی چارچوب مناسبی برای بررسی رابطه و تعامل هیجانات و شناخت، که وجه بارز تحقیقات علوم شناختی است قلمداد می گردد. هدف این پژوهش نقش واسطه ای حافظه فعال و اضطراب ریاضی در پیش بینی پردازش دیداری فضایی بر اساس خودکارآمدی ریاضی و خلاقیت دانش آموزان دختر دوره دوم ابتدایی بود. روش: پژوهش حاضر همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر پایه پنجم شهر تهران در سال تحصیلی 98-1397 و نمونه آماری شامل 477 دانش آموز دختر پایه پنجم بود که بر اساس تعداد متغیر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه های خلاقیت غیرکلامی تورنس فرم الف (1972)، مقیاس اضطراب ریاضی پلاک و پلاکر (1982)، آزمون حافظه فعال برای کودکان (2006) خودکارآمدی ریاضی لیو، کویرالا و می (2009) و تست پردازش دیداری فضایی بینه (2003) را تکمیل کردند. به منظور تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شد . یافته ها : بر اساس نتایج به دست آمده در این مدل، 0/86 واریانس متغیر پردازش دیداری – فضایی تبیین گشت. متغیر خودکارآمدی ریاضی تنها به صورت غیرمستقیم با میانجی گری متغیرهای حافظه فعال بر پردازش دیداری فضایی و با میانجی گری اضطراب ریاضی با پردازش دیداری فضایی رابطه مثبت نشان داد. همچنین متغیر حافظه فعال نیز به صورت مستقیم با خلاقیت رابطه مثبت نمایش داد. خلاقیت تنها از طریق متغیر حافظه فعال بر پردازش دیداری تأثیرگذار است. خودکارآمدی ریاضی و خلاقیت با پردازش دیداری فضایی با میانجی گری حافظه فعال دانش آموزان دختر رابطه مثبت دارد (0/154 p < ). خودکارآمدی ریاضی و خلاقیت با پردازش دیداری فضایی با میانجی گری اضطراب ریاضی دانش آموزان دختر رابطه ندارد (0/001 p> ). نتیجه گیری: بر اساس خودکارآمدی ریاضی، می توان متغیر پردازش دیداری فضایی را تبیین نمود .
۱۰۰.

تأثیر محرک های نشانه ای فراشناختی و هیجانی بر صحت نظارت، صحت تنظیم و انواع بار شناختی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش و یادگیری دوره سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۰/۲) 141 - 162

کلید واژه ها: انواع بار شناختی صحت تنظیم صحت نظارت محرک نشانه ای فراشناختی و هیجانی یادگیری خودتنظیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۴۴۴
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر محرک های نشانه ای فراشناختی و هیجانی بر صحت نظارت، صحت تنظیم و انواع بار شناختی دانش آموزان بود. روش پژوهش، آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. برای این منظور 64 دانش آموز دختر پایه ی هفتم با انتساب تصادفی به سه گروه آزمایش و یک گروه کنترل تقسیم شدند. در پیش آزمون، تمام شرکت کنندگان پس از مطالعه ی متن امتحانی، نمره ی خود را در امتحان پیش بینی کرده، پاراگراف هایی که نیازمند مطالعه ی مجدد بودند را مشخص کرده، و به پرسشنامه ی بار شناختی پاسخ دادند. سپس آزمونی از محتوای متن مطالعه شده گرفته شد تا صحت پیش بینی های شرکت کنندگان مشخص شود. در پس آزمون نیز روند کار به همین ترتیب بود با این تفاوت که پس از مطالعه ی متن امتحانی، گروه های آزمایش، نشانه های نظارتی تشخیصی اعم از فراشناختی و هیجانی را دریافت کردند. به این صورت که گروه آزمایش اول، نشانه های نظارتی فراشناختی را در قالب سؤالات تحریک کننده دریافت کرد (محرک های نشانه ای فراشناختی)، گروه آزمایش دوم به تفکر درباره ی هیجانات معرفتی خود برانگیخته شد (محرک های نشانه ای هیجانی) و گروه آزمایش سوم نیز هر دو نوع محرک نشانه ای را دریافت کرد. اما گروه کنترل هیچ محرک نشانه ای دریافت نکرد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد نمرات صحت نظارت، صحت تنظیم و بار مطلوب گروه های آزمایش، نسبت به گروه کنترل در پس آزمون، به طور معنی داری بالاتر بود. اما به لحاظ بار شناختی درون زاد تفاوت معنی داری بین گروه ها مشاهده نشد. همچنین نمره ی بار برون زاد در گروه محرک های نشانه ای فراشناختی به طور معنی داری با گروه کنترل و گروه محرک های نشانه ای هیجانی تفاوت داشت. به نظر می رسد ارائه ی محرک های نشانه ای، با فراهم کردن نشانه های مقتضی به دانش آموزان، ظرفیت حافظه ی کاری آن ها را به یادگیری اختصاص داده و ارزیابی شان را از یادگیری خود واقعیت می بخشد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان