ارزیابی عملکرد بازارهای تاریخی در شهرهای ایرانی– اسلامی (مطالعه موردی: بازار تاریخی شهر اردبیل) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بازارهای تاریخی به عنوان ستون فقرات و قلب تپنده شهر از مهم ترین فضاهای عمومی در شهرهای ایرانی- اسلامی هستند که از دیرباز تاکنون با عملکردهای کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود نقش بسزایی در حیات بخشی به جوامع شهری ایفا نموده اند. بازار تاریخی شهر اردبیل ازجمله مهم ترین بازارهای تاریخی است که عملکردهای مختلف این بازار، آن را به یک کانون پرجنب و جوش با مرکزیت قوی تبدیل کرده است و با وجود اینکه در طول تاریخ پرفراز و نشیب خود دچار تحولاتی شده و همچنین علی رغم تغییرات کالبدی شهر اردبیل، توانسته عملکردهای خود را حفظ کند. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی مهم ترین عملکردهای بازار تاریخی شهر اردبیل و تحلیل اهمیت آن ها است. پژوهش از نظر هدف کاربردی بوده و روش تحقیق آن توصیفی– تحلیلی است. جهت گردآوری داده ها از مطالعات کتابخانه ای- اسنادی و میدانی در قالب مشاهده، ابزار پرسش نامه و نظرات کارشناسان ذی ربط با موضوع برای رسیدن به اهداف پژوهش بهره گرفته شده است. تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات تحقیق با استفاده از مدل دیمتل (Dematel) و فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد عملکردهای «برانگیختن حس تعلق و دلبستگی در استفاده کنندگان»، «حضور طبقات و قشرهای اجتماعی گوناگون» و «فعالیت های تجاری اصناف مختلف» به ترتیب با ضرایب اهمیت 668/0، 536/0 و 493/0 مهم ترین عملکردهای بازار تاریخی اردبیل هستند.0Evaluating the Function of Historical Bazaars in Iranian-Islamic Cities (Case Study: Historical Bazaar of Ardabil City)
Historical Bazaars as the backbone and heart of the city are the most important public spaces in Iranian-Islamic cities that have long played a significant role in the life of urban communities with their physical, economic, social and cultural functions. The historical Bazaar of Ardabil city is one of the most important historical Bazaars whose various functions have made it a vibrant hub with a strong centrality. Despite its ups and downs throughout history, and the physical changes of Ardabil city notwithstanding, it has managed to maintain its functions. The main purpose of this research is to identify the most important functions of the historical Bazaar of Ardabil city and analyze their significance. The research is applied in terms of purpose and its research method is descriptive-analytical. In order to collect data, library-documentary and field studies in the form of observations, questionnaire tools and opinions of relevant experts on the subject have been used to achieve the objectives of the research. Data were analyzed using the Dematel and the Analytical Network Process (ANP) models. The research findings show that the functions of "Arousing a sense of belonging and attachment in users", "Presence of different social strata" and "Business activities of different Asnaf (guilds)", respectively, with significance coefficients of 0.668, 0.536 and 0.493 are the most important functions of Ardabil historical Bazaar.