واکاوی تاریخی اصول راهبردی ساختار شهرهای ابواب البر ایلخانی با رویکرد نمایانگرهای طراحی شهری کارمونا (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ساختار فضایی شهرهای ابواب البر ایلخانی (شنب غازان، ربع رشیدی و سلطانیه) شامل دو قسمت کلی«هسته ی مرکزی» و «شهرستان» بوده که با یک ساختار هندسی منظم و طرحی از پیش اندیشیده شده شکل گرفتند. بخش مرکزی شهرهای ابواب البر، هسته ی مذهبی بود که چهارچوب این شهرها را دو محور عمود بر هم منتهی به دروازه ها تشکیل می داد. مقاله حاضر با هدف تبیین ارتباط اصول عوامل موثر بر شکل گیری و استخوانبندی شهرهای ابواب البر و دسته بندی عوامل ذکر شده با نمایانگرهای کارمونا انجام شده است. این تحقیق تاریخی با روش مبتنی بر دقت در مطالب و نکات موجود در متون تاریخی با روش تحلیل محتوا انجام گرفته است. نخستین مطالعه ی کالبدی ، مؤید تفاوت هایی شکلی و ظاهری در مواردی از قبیل اندازه، موقعیت و زمینه بود؛ اما با نگاهی ژرف در نمایانگرهای شکل دهنده ی این شهرها، بر ما روشن می شود که به لحاظ رویکرد فلسفی و انگیزه ی احداث، هر سه مورد با هدفی واحد و بر مبنای تعالیم اسلامی و نظام وقف، اصول و مؤلفه های ارزشی قابل توجهی، ورای ویژگی های متفاوت کالبدی آنها داشته اند؛ اصولی که به مثابه ی باطن و روح شهرها، در کنار ویژگی های کالبدی آن ها، به جنبه های مختلف مادی و معنوی حیات شهری جهت می دهند که مطابق نظریه کارمونا در نمایانگرهای ریخت شناسی، ادراکی،اجتماعی،بصری،عملکردی،زمانی و زیست محیطی دسته بندی شده اند.Historical analysis of the strategic principles of Ilkhanate ‘Abwab-al-berr’ cities’ structure With an approach of Carmona urban design indicators
SpThere are two general parts in the foundations of ilkhanate cities ‘Abwab-al-berr’ (Shanbe Qazan), Rab’e Rashidi and Soltanieh) including central core and the ‘shahrestan’ , which were constructed with a regular and pre-designed geometric appearance and essentially two perpendicular axes. One of the axes was the bazaar and the other axe was called ‘Mamer’ i.e. a path which led to the central core that was the religious zone in ‘Abwab-al-berr’ cities.Furthermore, the surrounding gardens in addition to the bulwark, had enclosed the outer limits of the city and formed them as city gardens.This article aims to explain the relation among principles of factors affecting the formation of ‘Abwab-al-berr’ cities foundation and to categorize the mentioned factors with the Carmona’s indicators.This historical research is based on precision in the context and tips of the historical texts using the content analysis method and with a contemporary approach to the analysis of the strategic principles of urban structure uses exploratory method.Although primary studies on reviewed ‘Abwab-al-berr’ cities represents differences like size, location and context, but a deeper analysis of indicators which form these cities, show us that considering philosophical approach and purpose of construction, All the three cities have similar principles with a unique goal and all of them are based on Islamic values and ‘waqf’ system. These principles, as spirit of the cities, beside physical features of the cities, lead the different spiritual and physical aspects of urban life.
تبلیغات
