بهبود ایمنی آموزش عملی تیراندازی با سلاح جنگی با روش توأمان تجزیه وتحلیل ایمنی شغل و تجزیه وتحلیل حالات شکست و اثرات آن (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

آموزش ایمن و با کیفیت به کارکنان جدیدالورود، از دغدغه های اصلی مراکز آموزش نظامی اغلب کشورهای دنیاست. در همین راستا یکی از آموزش های پرخطر و بااهمیت نیروهای نظامی، آموزش مهارت تیراندازی است. با توجه به مخاطرات تیراندازی با گلوله های واقعی، در بسیاری از مراکز آموزشی نظامی از آموزش و تیراندازی بدون شلیک واقعی (تمرین خشک) نظیر آموزش به کمک شبیه سازها و یا تفنگ بادی استفاده می شود. اما نتایج مطالعات علمی و بررسی های میدانی حاکی از این است که این روش های آموزش و ارتقای مهارت تیراندازی کارکنان نظامی، تنها در حد روشی مکمل توصیه می شود و آموزش با سلاح واقعی و در میادین تیر جنگی همواره مورد تأکید است. از این رو یکی از حادثه خیزترین مکان های مراکز آموزش نظامی، میادین تیر آموزشی سلاح های جنگی آنهاست. مقاله حاضر در روشی علمی درصدد ارائه راهکاری برای مدیریت بحران میادین تیر مهارت آموزان مبتدی تیراندازی است. به همین منظور یک الگوی ترکیبی مبتنی بر ارزیابی خطر به روش های تجزیه وتحلیل ایمنی شغل و تجزیه وتحلیل حالات شکست و اثرات آن ارائه شد. الگوی پیشنهادی، ترکیبی ارزیابی خطر میادین تیر، مشتمل بر ده گام اصلی است. در ادامه، ارزیابی خطر مأموریت تیراندازی دانشجویان سال یکم در میدان تیر ژ-3 یک مرکز آموزش عالی نظامی مدنظر قرار گرفت. بدین منظور، نخست فرآیند تیراندازی برای مطالعه موردی اشاره شده به پنج مرحله اصلی تفکیک شد. سپس گام های ده گانه الگوی پیشنهادی برای آن اجرا گردید. بر این اساس، تعداد 29 خطر برای اجرای ایمن مأموریت های مهارت افزایی تیراندازی ژ-3 مرکز موردمطالعه، شناسایی و برای مدیریت هر یک از این خطرات، اقدامات کنترلی مناسبی ارائه گردید.