اجتماع گرایی به مثابه روش تحلیل: تلاشی برای بومی نگری در علوم اجتماعی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

این مقاله سعی دارد ابعاد روش شناختی اجتماع گرایی را به عنوان یکی از رهیافت های هنجاری علوم اجتماعی در تبیین پدیده های سیاسی و اجتماعی بررسی کند. بدین سان در پی سؤال مؤلفه های روشی اجتماع گرایی چیست؟ اصول روش شناختی و مفاهیم اصلی آن را از دیدگاه السدیر مک اینتایر به بحث می گذارد. اجتماع گرایان سنت را به جای گفتمان قرار می دهند. پنج مرحله ظهور، عقلانیت، گفت و گو، افول و احیای مجدد سنت های فکری را بررسی می کنند. آنها سازه گرایان عرصه روش شناختی هستند. سطح تحلیل آنها نه خرد و کلان بلکه محلی است و مکان و عقلانیت محیطی برای آنها اهمیت فراوان دارد. در عرصه جامعه شناسی نیز بر اجتماعات تأکید دارند و سیاست را در این عرصه جستجو می کنند. از نظر جامعه شناسی رهیافت فوق ناشی از افول تدریجی ایدئولوژی های بسیج کننده، اعم از چپ و لیبرال در عرصه سیاسی، افول جنبش های پرولتری و فرایندهای غیر سیاسی شدن در کشورهای اروپایی و تحولاتی نظیر جنبش سبزها، حامیان محیط زیست، جنبش های فمینیستی و ... بوده است. کاربست این رهیافت به جای دیگر نظریات رویکردهای اثبات گرایی و هرمنوتیکی، به نظر می رسد بتواند رهیافتی بومی را برای فهم و سیاست گذاری در جامعه متکثر ایرانی به دست دهد و به عنوان نظریه ای میان رشته ای برای علوم انسانی به کار آید.