مطالب مرتبط با کلیدواژه

پیامبر


۸۱.

خوانشی نو از پیامبر زرتشتیان و کتاب آنها براساس روایات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال ۱۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸ 9 - 36

کلیدواژه‌ها: مجوس روایات پیامبر زرتشت کتاب آسمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۹۷
برخی از آیات قرآن به صراحت از ارسال و برگزیدن پیامبر و نذیری از طرف خدای متعال برای هر قوم و سرزمینی اشاره دارند؛ اما از احوال بسیاری از پیامبران در مناطق مختلف اطلاعاتی در دست نیست. مجوس یا همان زرتشتیان نیز از این اصل کلی مستثنی نبوده و خدای متعال برای هدایت آنان پیامبر و رسولی فرستاده است. مقاله حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر مصادر حدیثی شیعه، به پیامبر و کتاب آسمانی مجوس می پردازد. نام پیامبر مجوس، کتاب وی، نحوه تعامل مجوس با پیامبرشان و نبی یا متنبی بودن شخص زرتشت از موضوعات محوری این مقاله است. مجموع شواهد درون دینی اسلام از این حکایت دارد که مجوس یا همان زرتشتیان، پیامبر و کتاب آسمانی داشته اند که پیامبر خود را به قتل رسانده و کتابش را سوزانده اند. درباره زرتشت، پیامبر مشهور ایرانیان، تنها دو حدیث نقل شده که از آنها پیامبری یا متنبی بودن زرتشت برداشت نمی شود.
۸۲.

اصول اخلاقی پیامبر(ص) در جنگها بر اساس سیره تاریخی پیامبر(ص) و قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 101-124

کلیدواژه‌ها: اصول اخلاقی پیامبر جنگ قرآن تاریخ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۱۴۴
اخلاق و اصول اخلاقی یکی از جنبه های مهم دین اسلام و از اهمیت زیادی برخوردار است. از این رو در قرآن کریم یکی از اهداف بعثت پیامبر (ص) تربیت و آموزش حکمت معرفی شده است و پیامبر(ص) چون حاکمیت دین اسلام را بر عهده داشتند بنابراین در مواقع مختلف با اخلاق مداری و پایبندی به اصول اخلاقی رفتار می نمودند. از جمله صحنه هایی که پیامبر در آن قرار می گرفتند زمان های جنگ بود که سعی در رعایت اصول اخلاقی داشتند. آنچه در این نوشتار مدنظر قرار دارد این است پیامبر (ص) هنگامی که در صحنه های مختلف جنگ قرار می گرفتند چه نوع برخوردی داشتند و درواقع این موضوع از طریق قرآن و سیره تاریخی پیامبر(ص) مورد بررسی قرار می گیرد. آنچه از این پژوهش به دست می آید این است که بر خلاف نظر مستشرقان که غزوات پیامبر را بر پایه خشونت و کسب غنیمت تفسیر نموده اند، پیامبر در جنگهای خود به اصول اخلاقی پایبند بوده و تمام تلاش خود را می کردند که مکارم اخلاقی از جمله عطوفت و مهربانی، وفای به عهد و صبر و استقامت و..... را به مسلمانان آموزش بدهند.
۸۳.

سعادت بشر و نظریه سیاسی در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 518 - 499

کلیدواژه‌ها: بشر پیامبر سعادت قرآن کریم نظریه سیاسی وحی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۱۲۸
اگر نظریه سیاسی به معنای استدلال درباره الزامات عرصه سیاست برای رسیدن به جامعه مطلوب باشد، آنگاه سعادت بشر یکی از مبادی تأثیرگذار نظریه سیاسی است. نوشتار کنونی با بهره گیری از روش پژوهش موضوعی در قرآن، در پی پاسخگویی به پرسش زیر است: آیا بشر، با توجه به ساختار وجودش از منظر قرآن، می تواند به شکل مستقل و خودبنیاد به ارائه نظریه ای درباره سعادت بشر به عنوان یکی از بنیادهای نظریه سیاسی بپردازد؟ در فرضیه پژوهشی ادعا می شود که بی توجهی نظریه سیاسی به نیازمندی به هدایت الهی و خصلت بنیادین ماهیت سعادت بشر مانعی برای ایجاد جامعه ای مطلوب خواهد بود. به کارگیری واژه بشر برای پیامبران الهی در قرآن نشان می دهد آنها از خصلت ممتاز توانایی دریافت «وحی» برخوردارند. این توانایی تحقق بخش یک نیاز عام است؛ نیازمندی به هدایت ماورایی و الهی برای تعیین سعادت بشر. ساختار وجودی و چگونگی زندگی انسان در این عالم به گونه ای است که نیازمند هدایت الهی اند، آن هم از راه نزول فرشته ای که رسول الهی است تا پیام هدایت الهی را به انسان برساند. دلالت نظریه ای درباره سعادت بشر، که ناگزیر باید از منبعی وحیانی اخذ شود، برای نظریه و نظریه پردازی سیاسی بسیار بااهمیت است. از این منظر، نظریه سیاسی باید در پی منبعی غیربشری برای تبیین سعادت و خیر باشد. به این ترتیب نظریه سیاسی به سمت تشخیص و تعیین محتوای خیر اعلی و سعادتی که باید به منظور تحقق آن اقدام کند، نزدیک تر می شود. اگر نظریه سیاسی، به این خصلت بنیادین ماهیت سعادت بشر بی توجهی کند، نمی تواند به تحقق غایت خود که ایجاد جامعه مطلوب است، دست یابد.
۸۴.

واکاوی شخصیت حضرت دانیال نبی(ع) در متون ادیان ابراهیمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت ادیان سال ۱۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 53 - 72

کلیدواژه‌ها: دانیال پیامبر ادیان ابراهیمی کتاب دانیال ابعاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۳۵
حضرت دانیال(ع) جوانی یهودی که در ایام حمله نبوکدنصر به اورشلیم دستگیر و به بابل تبعید شد، با وجود مشکلات عدیده ای که در ایام اسارت با آنها مواجه بود، توانست به جایگاهی ویژه در دربار پادشاهان دست یابد. گرچه در یهودیت و مسیحیت درباره پیامبر بودن آن حضرت اختلاف است، لیکن روایات اسلامی نبوت آن حضرت را تأیید می کنند. بررسی ابعاد مختلف زندگی آن حضرت، اعم از بعد اعتقادی، اخلاقی، رفتاری، فقهی، سیاسی و اجتماعی در قالب بررسی متون، و بالاخص کتب منتسب به دانیال نبی، و با اتخاذ روش توصیفی تحلیلی، از مهم ترین مباحث این نوشتار است. مهم ترین نتیجه ای که از بررسی ابعاد مختلف زندگی آن حضرت حاصل می شود، این است که حضرت دانیال(ع) در ادیان ابراهیمی از پیامبرانی معرفی شده که دارای ویژگی های برجسته ای است. بیشترِ مباحث مربوط به حضرت دانیال(ع) در متون معتبر ادیان ابراهیمی با یکدیگر مشابهت دارند و این نکته در هم گرایی هرچه بیشتر ادیان ابراهیمی اثرگذار است.
۸۵.

بررسی دیدگاه هنریک ساموئل نیبرگ درباره زرتشت پیامبر شمنی

نویسنده:
منبع: کلام و ادیان سال ۲ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴) 7 - 36

کلیدواژه‌ها: زرتشت مغان شمن پیامبر جادوگر خلسه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۱۲۳
ناهمگونی نظریه ها درباره هویت دینی زرتشت، تاریخ را به لکنت انداخته و زرتشت پژوهان را متحیر ساخته تا آن جا که هر پژوهشگر گزاره ای را عَلَم کرده و مسیری را در تحلیل، برگزیده و در قیاس با پژوهشگر دیگر شناختی کاملاً مغایر از شخصیت زرتشت را به نمایش می گذارد. نظریه نیبرگ درباره «شمن» بودن زرتشت از مهم ترین دیدگاه های شناخته شده در عصر جدید است. هرچند دیگرانی سعی در استبعاد نظریه نیبرگ دارند ولی به نظر می رسد، دلایل و شواهدی که نیبرگ از متن اوستا و متون پهلوی و پدیدارشناسی دین ارائه می کند، بیش از نظریات دیگر قابل دفاع باشد و جنس خلسه و شهود و هم پرسگی و ملاقات ایزدان را با شمنیسم بهتر می توان فهم و معنا کرد تا آن که پیام های زرتشت را در قالب نبوت ادیان ابراهیمی بسنجیم و نگاهی پیامبرانه به زرتشت بیندازیم.
۸۶.

شیوه ارتباطی پیامبر با حاکمان زمان خود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم خبری سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۰

کلیدواژه‌ها: ارتباطات میان فردی پیامبر حاکمان شیوه های ارتباطی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۳۰
هدف :این مقاله کوشیده تا تا با بررسی های خود نشان دهد که پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)  در زمان و محیط خود چگونه و به چه شیوه ای توانست با حاکمان وقت به تعامل بپردازد و رسالت خویش را پیش ببرد و توحید ناب و خالص را به جهان عرضه کند و موفقیت هایی را بدست آورد. در واقع هدف اصلی مقاله حاضر بررسی شیوه های ارتباطات میان فردی و به طور کلی ابعاد  رفتاری و تعاملی ایشان با حاکمان زمان خود است  که می تواند امروز  در حوزه ارتباطات، روابط عمومی، سیاستگذاری و مدیریت ارتباطات به خصوص ارتباطات دینی مورد توجه و تامل قرار گیرتد. روش: پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی بوده و با مراجعه به منابع کتابخانه ای و علمی و با استناد از آیات قرآن کریم و تفاسیر موجود فیش برداری و مورد تحلیل قرار گرفته است.یافته ها: پس از تشکیل حکومت اسلامی پیامبر،شیوه  ایشان در تعامل ابتدا همزیستی با همه شهروندان اعم از حاکم و مردم بود. در چارچوب عدالت و مدارای اسلامی با آن ها برخورد می کرد وتا حد اعلا، بدیها، کارشکنی ها و دشمنیهای مخالفان را تحمل می نمود.نتیجه گیری:  برخورد پیامبر با این مخالفان که به کمتر از ساقط کردن حکومت و کشتار مسلمانان راضی نبودند هرگز از اصل هدایت گری، انصاف، رحمت و عدالت عدول نکرد، در برخی موارد در مقابل دشمنان اسلام با قاطعیت ایستاد. مهمترین علل تعامل عبارت است از: 1. تشکیل نظام توحیدی در جهان 2.اقامه قسط و عدالت 3. ابلاغ دین و رساندن آیات الهی 4.نفی سلطه و دفاع از مظلوم 5. ایجاد امنیت و صلح.
۸۷.

بازشناخت تاثیر بنی امیه در تنقیص شخصیت حمزه با تکیه بر منابع اهل سنت

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخ اسلام سال ۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۶ 27 - 46

کلیدواژه‌ها: حمزه بن عبدالمطلب پیامبر بنی امیه منابع اهل سنت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۶۹
حمزه بن عبدالمطلب، عموی پیامبر خدا، (از سرداران بزرگ صدر اسلام است. او به عنوان حامی دعوت رسول خدا) در مقابل تهدید های مشرکان، عَلَم توحید را در برابر شرک به دوش گرفت و جان خویش را در راه اسلام فدا کرد. با وجود عملکرد برجسته حمزه بن عبدالمطلب و پیشبرد اهداف اسلام در سال های ابتدایی دعوت، نه تنها نام ایشان به عنوان یکی از شخصیت های تأثیرگذار در صدر اسلام دیده نمی شود؛ بلکه در بعضی از منابع، تلاش بی وقفه ای برای ترور شخصیتی این چهره سرشناس و مؤثر اسلام و تنزیه قاتلانش صورت گرفته است. هدف پژوهش حاضر، معرفی این منابع و نیز واکاوی و شفاف سازی درباره عوامل و انگیزه های پنهان مخدوش سازی شخصیت حمزه است. این تحقیق با استفاده از منابع کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی و نیز با تکیه بر کتاب های دست اول حدیثی، تاریخی و رجالی، به دنبال پاسخ به این سوال است که کدام افراد با چه محرک هایی، در تخریب شخصیت حمزه در ادوار مختلف گام برداشته اند. این جستار ضمن معرفی افراد مژثر در تنقیص حمزه، سعی دارد هدف آنان از این عمل و دستاورد های این افراد در طول تاریخ را بیان نماید. تحقیق پیش رو با مراجعه به گزارش های واردشده علیه حمزه در منابع اهل سنت نشان می دهد که این روایت ها علاوه بر اشکال سندی در سلسله راویان، از نظر متنی نیز با حوادث تاریخی ناهمخوانی دارد و در نتیجه، قابل پذیرش نیستند.     حمزه بن عبدالمطلب، پیامبر، بنی امیه، منابع اهل سنت. 
۸۸.

ستایش و یادبود پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) در شعر و هنر معاصر بلوچ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۵۱ 294 - 311

کلیدواژه‌ها: پیامبر اهل بیت شعر بلوچی ستایش مدح

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۱۸۳
ادبیات و هنر خطه بلوچستان، همچون دیگر مسائل پیرامون مردم این منطقه، مهجور مانده است و علی رغم داشتن ویژگی های قابل توجه، کم تر مورد استقبال و عنایت پژوهشگران قرار دارد. اندک پژوهش های پیرامون آن، توسط بلوچ زبانان علاقه مند، انجام پذیرفته است. اسلوب، مضامین و ساختار اشعار معاصر بلوچی مشابه ادبیات کلاسیک ایران و به ویژه ادبیات غنایی قرون چهارم تا هفتم هجری است. عشق و حماسه دو مضمون اصلی سروده های بلوچی می باشد که به شکل منظومه های داستانی، روایت می شود. در کنار این مضامین، مسائل دیگری نیز مطرح شده که سرودهای دینی و اعتقادی و همین طور مدح و یادبود پیامبر اسلام و اهل بیت بزرگوار ایشان را در زمره مسائل برجسته این اشعار معرفی کرد. این پژوهش در پی آن است به تبیین و نقد جایگاه پیامبر و اهل بیت در اشعار معاصر بلوچی و چگونگی مدح و منقبت پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) در شعر شاعران  و هنرمندان معاصر بلوچ به روش توصیفی و تحلیلی بپردازد. نتایج تحقیق حاضر بیانگر این می باشد که آثار هنری و سروده های بلوچی متعددی پیرامون مدح و منقبت پیامبر و اهل بیت وجود دارد و شاعران این سرزمین، نسبت به بزرگان دین اسلام، مشتاق و علاقه مند بوده اند و در شعرشان، این بزرگواران را به نیکی یاد کرده اند.اهداف پژوهش:بررسی ستایش پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) در شعر معاصر بلوچ.بررسی مضامین دینی در هنر معاصر بلوچ.سؤالات پژوهش:ستایش پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) در شعر معاصر بلوچ چه جایگاهی دارد؟مضامین دینی در هنر معاصر بلوچ چه جایگاهی دارد؟
۸۹.

راهبردهای استقامتی پیامبر اکرم(ص) در مقابل طاغوت، بارویکرد قرآنی، روایی و تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال ۲۷ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۰۲ 183 - 214

کلیدواژه‌ها: پیامبر استقامت توحید دشمن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۷۰
قرآن کریم استقامت پیامبراکرم(ص) در مقابل طاغوت ها را ضرورت انکارناپذیر، برای حیات اسلام دانسته است. استقامت پیامبر(ص) به عنوان یک رویکرد مبتنی بر ارزش های توحیدی، تنها به جنگ نظامی منحصر نشده است و دارای ویژگی های منحصر به فردی است که در وضعیت کنونی کشور و لزوم عبور از مشکلات، اهمیت مضاعف یافته است. در این مقاله در پی پاسخ به این سوال هستیم که پیامبر(ص) برای خنثی سازی تهدیدات طاغوت ها از چه راهبردهای استقامتی و مبارزاتی بهره جسته است؟ در این پژوهش که از لحاظ روش کیفی است با بهره گیری از تحلیل مضمون و تشکیل شبکه مضامین، راهبردهای استقامتی نبی مکرم(ص) در سه بخش مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر، مبتنی بر سیره مبارزاتی ایشان و با استناد به آیات قرآن و تاریخ پیامبر(ص) دسته بندی شده است. داده ها با بهره گیری از نرم افزار مکس کیودا و به صورت کدگذاری سه مرحله ای انجام شده و برای تایید قابلیت اعتماد یافته ها نیز از روش همتایی استفاده شده است. بنا بر این بر اساس یافته های این پژوهش، شناخت صحیح و منطقی از توطئه ها در جنگ شناختی دشمن، نفی انفعال و خود باختگی در برابر فشارهای اقتصادی و شرطی طاغوت ها، ایجاد شبکه منسجم و کادرسازی برای مقابله با طاغوت ها و لزوم طاغوت ستیزی و سیاست عدم اعتماد و تکیه بردشمن، از راهبردهای اصلی پیامبر(ص) بر علیه طاغوت ها می باشد.
۹۰.

نقد روش شناختی دیدگاه ارکون درباره سیره نبوی (ص)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال ۲۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۹۸) 43 - 68

کلیدواژه‌ها: نقد روش شناختی محمد ارکون پیامبر سیره نویسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۶۷
سیره پیامبرحاوی نکات ارزشمند و گران بهایی برای عبرت آموزی و الگوبرداری است. درباره سیره پیامبرسه دیدگاه کلی وجود دارد. عدّه ای به محال و ممتنع بودن سیره نویسی معتقدند. برخی دیگر بر اساس کتاب های موجود، سیره نویسی را امری بدیهی و ممکن می دانند و پاره ای دیگر قائل به تفصیل هستند. مح مد ارک ون یک ی از اندیش مندان ع رب زب ان مع اص ر اس ت ک ه اع تقاد به مح ال ب ودن س یره نویس ی پیامبردارد. این پژوهش درصدد ارائه نقد روش شناختی بر دیدگاه ارکون درباره سیره نبویاست که طی چند مرحله به آن پرداخته خواهد شد. در پاسخ به چگونگی سیره نویسی پیامبر، منابع مختلفی نق ش آف رینند ک ه در بین آن ه ا ق رآن ک ریم موق عیتی مح وری دارد؛ چ راکه مَح مِل مناس بی برای س یره پیامبرشناخته می شود. همچنین وجود کتاب های تاریخی، روایات تاریخی در مجامع روایی و روش نقد تاریخ ی از مهم ترین مباحث نقد روش تاریخ ی محمد ارکون می باشد. کتاب های تاریخی به عنوان عامل مساعد می توانند به صورت توسعه ای مطالب را در این زمینه تکمیل کنند. آثار روایی و روایات مربوط به سیره نیز حاوی مطالب فراوان ی در زمینه سیره می باشند که ابه ام ات فراوان ی را بر ط رف خواه ند ک رد. و بالاخره مورخ با روش نقد تاریخی خواهد توانست به پیرایش سیره بپردازد.
۹۱.

بازشناسی نقش آفرینی رسولان ظاهری در شکوفایی رسولان باطنی

نویسنده:
منبع: مطالعات دینی نبوت و امامت سال اول پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 147 - 169

کلیدواژه‌ها: رسولان ظاهری رسولان باطنی پیامبر عقل شکوفایی عقل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۶۴
رسولان ظاهری پیامبران مرسلی هستند که برای شکوفایی و درخشش عقول انسان که به مثابه رسول باطنی تلقی می شوند، نقش آفرینی می کنند؛ ازاینرو،پژوهش در این موضوع حائز اهمیت است. ولی ممکن است این شبهه ایجاد شود که باوجود رسولان باطنی لزومی بر وجود رسولان ظاهری نیست و این می تواند جامعه اسلامی را دچار چالش اعتقادی کند؛ درنتیجه، این پرسش مطرح می شود که رسولان ظاهری چگونه می توانند در شکوفایی رسولان باطنی نقش داشته باشند؟ فرض بر این است که رسولان باطنی به تنهایی برای هدایت و سعادت انسان ها کفایت نمی کنند و نیاز به انبیا و رسولان بیرونی است تا غبار از عقل انسان بزدایند و فطرت او را بیدار کنند. این مقاله با ابزار کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی به «چگونگی نقش آفرینی رسولان ظاهری در شکوفایی رسولان باطنی» پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که شکوفایی رسولان باطنی فرایندی دارد که انبیای الهی و ائمه: در آن نقش دارند و زمینه را برای رشد و شکوفایی عقول مهیّا ساخته و با موانع شکوفایی آن مقابله می کنند.
۹۲.

ابعاد شبهات وارد شده بر آیه اکمال ( مطالعه موردی دیدگاه ابن تیمیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اعتقادی سیاسی سال اول زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 26 - 43

کلیدواژه‌ها: آیه اکمال پیامبر غدیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱ تعداد دانلود : ۵۳
از جمله آیاتی که بر ولایت امام علی(ع) دلالت دارد، آیه سوم سوره مائده است که به آیه اکمال شهرت یافته است و با توجه به اهمیت جایگاه ایشان، در عصر حاضر نیز از سوی بسیاری از جریان ها که در عناد با مذهب تشیع قرار دارند مورد هجمه و محل اشکال و ابهام قرار گرفته است. هدف از انجام این مطالعه بررسی ابعاد شبهات وارد شده بر آیه اکمال است که با مطالعه دیدگاه ابن تیمیه انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف توسعه ای و از نظر نوع روش توصیفی موردی است و در چارچوب مطالعات کیفی قرار دارد. پس از بررسی جامع شبهات وارد شده بر آیه اکمال و شناخت زندگی سیاسی و تفکرات افراد تاثیر گذار بر گسترش این جریان بویژه ابن تیمیه، نتایج نشان داد، شبهات وارد بر آیه اکمال در دو بعد عناد و دشمنی سنتی با مذهب شیعه با تبعیت از جریانات انحرافی ایجاد شده در صدر اسلام(با توجه به جایگاه ولایت به عنوان تمام کننده دین اسلام و نعمت خداوند) و همچنین هراس از گسترش محبوبیت و شناخت جایگاه اهل بیت(ع) در تشکیل جامعه عدالت خواه و استکبار ستیز(با توجه به تکمیل شدن دین اسلام با مذهب تشیع) قابل ارائه است. لذا توجه به بعد اول و تبیین دقیق آن می تواند از گسترش بیشتر جریانات انحرافی بویژه در مناطق مستعد و تحت نفوذ جامعه وهابیت جلوگیری نموده و توجه به بعد دوم می تواند محبویت مذهب تشیع را با محوریت جمهوری اسلامی ایران، بیش از پیش گسترش دهد.
۹۳.

مقایس تطبیقی دیدگاه شهید مطهری و علامه عسکری در معناشناسی و مصداق یابی شئون پیامبر و امام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: الهیات تطبیقی سال ۱۵ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۱) 129 - 146

کلیدواژه‌ها: شأن امام پیامبر علامه عسکری شهید مطهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۵۰
به واژه شأن در کتب متکلمان متقدم چندان توجه نشده است؛ اما متکلمان معاصر به تازگی به این اصطلاح توجه کرده اند. در این میان، شهید مطهری و علامه عسکری با تعریف شأن و تعیین مصادیق شئون به معناشناسی و مصداق یابی این اصطلاح پرداخته اند. ضرورت پرداختن به این مسئله ازنظر نیاز به تعیین دقیق چارچوب معنایی و مصادیق شأن و گسترش این عرصه علمی در مباحث امامت پژوهی تخصصی است. سؤال این است که معنا و مصادیق شئون پیامبر و امام از دیدگاه شهید مطهری وعلامه عسکری چیست. فرضیه مقاله این است که شهید مطهری و علامه عسکری چارچوب معنایی مشخصی برای شأن، ارائه و مصادیق آن را مشخص کرده اند. شأن در لغت به معنای امر و حال و کارهای بزرگ است و در اصطلاح قرآن و روایات، به معنای امور بزرگی است که بر عهده امام بوده و سزاوار اوست. شهید مطهری از اصطلاح شئون در معانی نزدیکی چون امور، کارها و سزاواری با اولویت «امور و کارها» استفاده کرده است. علامه عسکری در معناشناسی شئون با شهید مطهری هم عقیده بوده و شأن را به معنای «کار» دانسته و وظیفه اصلی پیامبر به معنای تبلیغ دین را از شئون جدا کرده است. شهید مطهری در کتب مختلف خویش در مجموع، شئون پیامبر را شامل مرجعیت دینی، قضاوت و حکومت دانسته و مصادیق حکومت، مرجعیت دینی، قضاوت و ولایت را شئون امام دانسته است؛ اما علامه عسکری به مصادیقی چون تبلیغ قرآن، خلافت، اقامه جماعت، برپاداشتن احکام اسلامی و ایجاد جامعه اسلامی و حکومت عادله به عنوان شئون پرداخته است. درمجموع، هر دو متکلم با اختلاف عبارات، در مصادیقی چون حکومت و مرجعیت دینی به عنوان شئون امام اتفاق نظر دارند. 
۹۴.

مواجهه با خویشاوندگماری در حکمرانی اسلامی (با تأکید بر سیره نبوی و علوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت در دانشگاه اسلامی سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 33 - 53

کلیدواژه‌ها: پیامبر امام علی حکمرانی اسلامی خویشاوندسالاری خویشاوندگماری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۴۳
هدف: هدف پژوهش حاضر تبیین دیدگاه اسلام درباره خویشاوندگماری بودکه امروزه به مسئله ای مهم در سیستم اداری کشور و نظام سیاسی اسلامی تبدیل شده است. روش: با بهره گیری از روش استنادی و با رویکرد استنتاجی، وقایع مرتبط با سیره حکومتی دو پیشوای معصوم؛ حضرت پیامبر(ص) و امام علی(ع) که فرصت حکمرانی داشتند، مطالعه و بررسی شد. یافته ها: دستاوردها نشان داد که پیشوایان معصوم بر آسیبهای متعدد و پیامدهای منفی خویشاوندگماری برای حکومت اسلامی تصریح کرده و پیوسته از نصب خویشاوندان در مناصب مادی و سیاسی اجتناب می کردند و خویشاوندان شایسته خود را تنها در امور معنوی همانند جهاد و تبلیغ که بدون شائبه بهره برداری مادی و سیاسی اند، به کار می گرفتند. نتیجه گیری: به اقتضای مصالح عمومی و با توجه به اینکه در اندیشه اسلامی منصبهای حکومتی امتیاز محسوب نمی شوند، بلکه فقط برای عمل به تکلیف اند؛ خویشاوندان حاکمان هر اندازه هم توانمند و کارامد باشند، حضورشان تنها در مناصب مرتبط با امور معنوی و جهاد، مقبول و موجب تقویت نظام اسلامی است.
۹۵.

الگویی در سوگواری دینی؛ مطالعه موردی عملکرد رسول خدا(ص) در شهادت جعفر بن ابی طالب

نویسنده:
منبع: تاریخ اهل بیت سال ۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۵ 25 - 37

کلیدواژه‌ها: شهادت جعفر بن ابیطالب پیامبر سنت های جاهلی الگو سازی سوگواری دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۱۴
عزاداری و یادکرد از تازه درگذشتگان در زمره سنت های پسندیده جوامع انسانی است که گاه به دلیل عدم توجه به بایسته ها و نبایسته های آن آسیب هایی را به همراه می آورد. از آن جا که رفتارهای پیامبر(ص) در جامعه اسلامی همواره مورد توجه مسلمانان و الگو و سرمشق آنان بوده است به نظر می رسد بتوان در سیره رفتاری ایشان نمونه ای برای این مسأله یافت. جعفر بن ابیطالب به عنوان یکی از شخصیت های برجسته و تاثیر گذار در صدر اسلام بود که نقش ویژه ای به عنوان نماینده فرهنگی و فرمانده نظامی در تبلیغ اسلام ایفا کردند و سرانجام در نبرد موته به عنوان یکی از فرماندهان سپاه اسلام به شهادت رسید و فقدان او واکنش هایی از سوی رسول خدا(ص) را به عنوان عزاداری بر جعفر به دنبال داشت. سوال این است که رسول خدا(ص) در مواجهه با شهادت جعفربن ابی طالب چگونه الگویی را در سوگواری دینی به مسلمانان ارائه داد؟ پاسخ گویی به این سوال با بهره گیری از داده های منابع متقدم تاریخی و حدیثی و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی در جهت ارائه الگو برای جامعه اسلامی در سوگواریها انجام شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهند پیامبر در ارائه الگوی دینی عزاداری از برخی سنت های جامعه مانند واکنش های عاطفی در تسلیت و تعزیت، واکنش های حمایتی در رسیدگی به خانواده متوفی و فرزندان وی بهره گرفتند. ایشان همچنین در ایجاد سنت های پسندیده جدید اطعام بر خانواده متوفی و عزاداری تا سه روز را مد نظر قرار دادند و از برخی سنت ها مانند نوحه گری و جزع و فزع نهی کردند.