مطالعات اعتقادی سیاسی

ارتش به عنوان یکی از مهم ترین سازمان های اجتماعی و امنیتی نظام اسلامی، نقشی مهم و زیربنایی در تحقق اهداف نظام جمهوری اسلامی داشته و یکی از ارکان (سنگ های بنای) تمدن نوین اسلامی به شمار می آید. هدف کلی تحقیق، بررسی جایگاه و نقش ارتش در ایجاد تمدن نوین اسلامی مبتنی بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی می باشد. تحقیق از نوع «کاربردی» و روش تحقیق از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری این تحقیق مسئولین و محققان ارتش در بین نیروها و سازمان های تابعه ارتش می باشد. حجم نمونه 54 نفر تعیین که به روش نمونه گیری غیراحتمالی قضاوتی (هدفمند) انتخاب شده اند. در این تحقیق از «پرسشنامه محقق ساخت» به عنوان ابزار اصلی گردآوری داده ها استفاده شده است. پرسشنامه تحقیق با طرح 29 سؤال، مؤلفه ها، نقش ها و کارکردهای ارتش را مورد ارزیابی قرار داد که نقش های برتر ارتش در ایجاد تمدن نوین اسلامی به ترتیب عبارتند از: 1-مردمی بودن ارتش؛ 2-حفظ استقلال؛ 3-ایجاد بازدارندگی؛ 4-برقراری امنیت در جامعه؛ 5-خودکفایی و تولید نیازهای تجهیزاتی نظامی و دفاعی خود؛ 6-محافظت از دستاوردهای نظام اسلامی و تمدن نوین اسلامی؛ 7-اثرگذار در معادلات نظامی و سیاسی در منطقه؛ 8-خودباوری و خوداتکایی؛ 9- روحیه سلحشوری و شهادت طلبی؛ 10-تثبیت هویت جدید ارتش. داده های تحقیق نشان می دهد که کارکردها و نقش های ارتش در ایجاد تمدن نوین اسلامی در سطح متوسط رو به بالا قابل ارزیابی گردید. نتیجه نهایی تحقیق بیانگر آن است که امروز ارتش جایگاه رفیعی در میان مردم دارد و در شکل دهی به تمدن نوین اسلامی نقش های متعدد و مهمی دارد، لیکن برای ارتقاء آن باید تلاش بیشتری صورت پذیرد.

از جمله آیاتی که بر ولایت امام علی(ع) دلالت دارد، آیه سوم سوره مائده است که به آیه اکمال شهرت یافته است و با توجه به اهمیت جایگاه ایشان، در عصر حاضر نیز از سوی بسیاری از جریان ها که در عناد با مذهب تشیع قرار دارند مورد هجمه و محل اشکال و ابهام قرار گرفته است. هدف از انجام این مطالعه بررسی ابعاد شبهات وارد شده بر آیه اکمال است که با مطالعه دیدگاه ابن تیمیه انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف توسعه ای و از نظر نوع روش توصیفی موردی است و در چارچوب مطالعات کیفی قرار دارد. پس از بررسی جامع شبهات وارد شده بر آیه اکمال و شناخت زندگی سیاسی و تفکرات افراد تاثیر گذار بر گسترش این جریان بویژه ابن تیمیه، نتایج نشان داد، شبهات وارد بر آیه اکمال در دو بعد عناد و دشمنی سنتی با مذهب شیعه با تبعیت از جریانات انحرافی ایجاد شده در صدر اسلام(با توجه به جایگاه ولایت به عنوان تمام کننده دین اسلام و نعمت خداوند) و همچنین هراس از گسترش محبوبیت و شناخت جایگاه اهل بیت(ع) در تشکیل جامعه عدالت خواه و استکبار ستیز(با توجه به تکمیل شدن دین اسلام با مذهب تشیع) قابل ارائه است. لذا توجه به بعد اول و تبیین دقیق آن می تواند از گسترش بیشتر جریانات انحرافی بویژه در مناطق مستعد و تحت نفوذ جامعه وهابیت جلوگیری نموده و توجه به بعد دوم می تواند محبویت مذهب تشیع را با محوریت جمهوری اسلامی ایران، بیش از پیش گسترش دهد.

فریضه فوری وقطعی جهاد تبیین درهمه سطوح به ویژه درسطح ارتش جمهوری اسلامی ایران یکی ازوظایف مهم همه کارکنان می باشد. دراین میان، شناخت الزامات جهادتبیین به موفقیت در اجرای این تکلیف کمک می کند البته مقام معظم رهبری در بین سالهای مختلف به این فریضه اشاره داشتند اما اخیرا در سخنرانی های مختلف تاکید بیشتری در این موضوع دارند.مقاله حاضرکوشیده است الزامات اجرایی این فریضه را بررسی و راهکارهای مناسب ارائه نماید.جامعه مخاطب این پویش کارکنان ارتش جمهوری اسلامی ایران می باشدکه با مراجعه به آثار مقام معظم رهبری و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی بررسی و با روش تحلیل محتوی تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها نشان می دهد شناخت این الزامات در محورهای: 1-اخلاقی(تقویت ایمان ومعنویت ،توکل و ...) 2- محتوایی (همراستا با نقشه کلان انقلاب وسیاست های ابلاغی ستاد کل نیروهای مسلح ،پشتوانه علمی ومنطقی و...) 3-مهارتی(پایبندی به قوانین ، بهره مندی از بستر فضای مجازی وسواد رسانه و ... ) دراجرای این فریضه کمک شایانی دارد.

قرآن کریم از طرف خداوند متعال در دوره ای نازل شد که انسان عصر جاهلی از نظر فرهنگی شرایط نامساعدی داشت. تعالی انسانی مغفول مانده بود. صاحب تواریخ مختلف اشاره کرده اند که انسان عصر نزول با تعالیم نورانی قرآن کریم در مدت زمان کوتاهی به مرحله ای رسید که گوی سبقت را از خیلی افراد دیگر در طول تاریخ گرفت. گویا که اصلاً دوره جاهلیتی در کار نبوده و تاریخ به خود آن دوره را هرگز ندیده است. در همین راستا، پژوهش با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با نگاه تحلیلی عمیق به تاریخ، کتب مستند و متقن، ابتدا به بیان ویژگی های سبک زندگی انسان عصر جاهلی قبل نزول قرآن و سپس به بیان ویژگی های سبک زندگی انسان عصر جاهلی بعد از نزول قرآن پرداخته است. نتایج و یافته های پژوهش نشان داد که قرآن کریم با راهبردهایی مانند الگو دهی مناسب، تبلیغ مناسب، توجه به کانون های تاثیرگذار در جامعه، استفاده از روش های مرحله به مرحله،... در مدت زمان بسیار کوتاهی دگردیسی بسیار عظیم و سترگی را در سبک زندگی انسان عصر جاهلی به وجود آورده است؛ و این حاکی از این مطلب می باشد که قرآن کریم با این ظرفیت عظیم خود، توانایی هر نوع تغییر مثبت و موثر در سبک زندگی انسان در هر عصر و دوره را دارد؛ زیرا قرآن، منبعی وحیانی برای همه اعصار و همه انسان ها در همه مکان ها می باشد و این همان موضوع مورد اشاره رهبری در تغییر سبک زندگی افراد جامعه و حلقه مفقوده جامعه ما در بیانیه راهبردی گام دوم انقلاب می باشد.

پیامبر عظیم الشان اسلام(ص) در جنگ ها نه تنها مستظهر به حمایت های الهی و امدادهای غیبی بودند، بلکه خود ایشان نیز با ابداع شیوه های نوین دفاعی، نقش مهم و موثری در پیروزی های صدر اسلام داشتند. ایشان با ترسیم خطوط کلی اهداف و تاکتیک ها در نبردهای صدر اسلام، به تبیین سیره جدید نظامی – دفاعی پرداخت که نه تنها حکومت تازه تاسیس اسلام و مسلمانان را از گزند هجمه های مشرکان در امان ساخت، بلکه به الگویی برای نسل های بعدی در جوامع مسلمان و حتی غیرمسلمان مبدل شد. هدف اصلی پژوهش بررسی مدیریت و فرماندهی دفاعی – نظامی پیامبر اکرم(ص) در نبردهای صدر اسلام می باشد. روش پژوهش تحلیلی – تاریخی است و در آن با استفاده منابع کتابخانه ای و بررسی اسناد موجود، به تبیین مدیریت نظامی - دفاعی پیامبر اسلام(ص) می پردازد. نتایج و یافته های پژوهش نشان می دهد حفظ، نشر و اعتلای اسلام، تامین امنیت حکومت نوپا، حمایت از مستضعفان و مقابله با مستکبران، مقابله با تجاوز و تعدی مشرکان و فتنه های آنان از مهم ترین اصول و اهداف دفاعی ایشان بوده است. به موازات آن، تاسیس تقویت و تجهیز نیروی بازدارنده، مانورهای نظامی، شورا و مشورت، استتار و پنهان کاری، کسب اطلاعات و خبرگیری، حفظ اسرار نظامی، جنگ روانی، تمرکز قوا و سیستم قلاع متحرک، عملیات پیشدستانه و واکنش سریع برخی از شیوه های نظامی ایشان در نبردهای صدر اسلام بوده است.

یک سازمان موفق، سازمانی است متشکل از نیروی انسانی بافرهنگ سازمانی، اندیشه و اهداف مشترک که تجارب و دانش خود را در اختیار سازمان قرار می دهند. تحت این شرایط هر فرایندی که موجب ارتقای توانمندی نیروی انسانی شود، فرایندی سرمایه افزا است که نتیجه آن به طور مستقیم در کیفیت و کمیت خدمات نمودار می شود. نمو و بالندگی انقلاب ها با تأویل و تکوین یافتن آرا و خرد بزرگان آن انقلاب آغاز و استمرار می یابد و عدم توجه به این اندیشه ها جامعه را از آرمان ها دور نموده و یکنواختی روزانه، زمینه پذیرش اندیشه های استحاله و دگرگون شده را فراهم می کند. هدف از انجام این پژوهش، آشنایی با شاخص های توانمندسازی معنوی نیروهای مسلح جهت تحقق و نهادینه سازی جامعه اسلامی در اندیشه های امام خامنه ای (مدظله العالی) هست.این تحقیق از حیث هدف، تحقیقی کاربردی؛ و ماهیتی توصیفی و استنباطی دارد. در این مقاله به کشف و تصویرسازی ویژگی ها وضعیت موجود موضوع و مساله تحقیق پرداخته شده و سعی شده راهکارهای نهادینه شدن توانمندسازی معنوی نیروهای مسلح جهت تحقق و نهادینه سازی جامعه اسلامی از منظر امام خامنه ای (مدظله العالی) احصاء شود. در یک نتیجه گیری کلی می توان گفت که از آثار وجود توانمندسازی معنوی در جامعه، کم شدن میزان جرائم، گناهان و بزه ها هست امام خامنه ای (مدظله العالی) نیز در سخنرانی های مختلف به آثار توانمندسازی معنوی نیروهای مسلح جهت تحقق و نهادینه سازی جامعه اسلامی در بین کارکنان نیروهای مسلح اشاره کرده اند؛ بنابراین عامل اقتدار نیروهای مسلح آراستگی به توانمندسازی معنوی و دوری از دنیاست. پس حفظ و توسعه اقتدار نیروهای مسلح همانا ایجاد، حفظ و تقویت توانمندسازی معنوی در بین آن ها هست.

صوفیه به عنوان گروهی با اوصاف و جاذبه هایی چون زهد و وارستگی و بعضاً دارای کشف کرامات و نیز معلومات دینی و اخلاقی قابل توجه از بعد نظری و فرهنگی جزو گروهای خاص جامعه محسوب می شوند. طبعاً سمت و سوی حرکت فکری و فرهنگی آنان می تواند یکی از شاخص های مهم وضعیت فکری و فرهنگی جامعه لحاظ گردد. از سوی دیگر، در ناحیه شیراز در دوره اسلامی، دست کم از آغاز قرن سوم هجری ما شاهد حضور و فعالیت یک جریان تصوّف شیعی و دست کم متشیّع هستیم که تقریباً همیشه فعّال بوده است. بر اساس این تحقیق آنچه به دست می آید این است که، شاخه های متعددی از صوفیه هستند که علاوه بر خرقه، سلسله مشایخ خود را به یکی از ائمه اطهار (ع) رسانده اند و بعضا با بیان کراماتی از امامان معصوم (علیهم السلام)، عشق و علاقه خود را به خاندان عترت ابراز نموده اند و در میان آنان چهره های برجسته ای به چشم می خورد که در خط فکری مردم اثرگذار بوده اند.هدف از این پژوهش، شناخت نقش صوفیه در گسترش تشیع در شیراز از آغاز تا ظهور صفویه است.این تحقیق به روش تاریخی (توصیفی– تحلیلی) انجام شده است و داده های تحقیق به صورت کتابخانه ای گردآوری شده است.