مطالب مرتبط با کلیدواژه

کلان شهر اصفهان


۱.

ارزیابی عملکرد و سنجش میزان رضایتمندی از سیستم اتوبوسرانی سریع السیر(BRT) در کلان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال چهارم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: رضایتمندی حمل و نقل عمومی سیستم اتوبوسرانی سریع السیر (BRT) کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸۶ تعداد دانلود : ۷۰۹
در دهه های اخیر رشد لجام گسیخته شهرها و کلانشهرها، بویژه در کشورهای درحال توسعه به اوج خود رسیده است. از یک سو سیستمهای حمل و نقل عمومی متناسب با رشد جمعیت و تغییر کاربریها، توسعه نیافته و از سوی دیگر با بالا رفتن سطح زندگی و رفاه، استفاده از خودروهای شخصی افزایش یافته است. نتیجه آن ایجاد مشکلات متعدد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در شهرها بوده است. از جمله این معضلات «ترافیک» و مسائل مرتبط با آن (آلودگی صوتی و هوا، حوادث رانندگی، مصرف فزاینده انرژی و...) می باشد. در این میان شهرهای ایران و از جمله کلانشهر اصفهان از این قاعده مستثنی نبوده و با معضلات فوق الذکر روبرو است. این درحالی است که دسترسی آسان، سریع و ایمن از شاخصهای مهم توسعه پایدار شهری بوده و یکی از راه حلهای اساسی در این زمینه، توسعه حمل و نقل عمومی می باشد. حمل و نقلی که بتواند طیف گسترده ای از توقعات شهروند امروزی(سرعت، ایمنی، صرفه اقتصادی و مسائل زیست محیطی) را در بر گیرد. در این پژوهش که از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی، پیمایشی است، سعی گردید به روش اسنادی - میدانی به بررسی نقش سامانهBRT درحمل و نقل و ترافیک کلانشهراصفهان (کریدور آزادی- پل یزد آباد) پرداخته شود و از طرفی نیز میزان رضایتمندی شهروندان و استفاده کنندگان از آن مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد. نتایج حاصل از کاربرد آزمونهای ناپارامتری خی 2 ، کولموگورف – اسمیرنوف یک بعدی و ... نشان می دهد که، سامانه BRT در حمل و نقل و ترافیک کلانشهر اصفهان نقش مثبت و مطلوب داشته است و به لحاظ رضایتمندی استفاده کنندگان، در تمامی پارامترها، رضایت وجود داشته با این تفاوت که میزان آن متغیر بوده است.
۲.

خوشه بندی سبک زندگی مبتنی بر مصرف رسانه ای(مورد مطالعه: کلان شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال پنجم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی رسانه مصرف رسانه ای کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : ۱۳۷۲ تعداد دانلود : ۷۰۵
با رشد فزاینده مصارف رسانه ای، چگونگی استفاده از رسانه های نوین شاخصی برای قشر بندی افراد در کلان شهرها شده است. پژوهش حاضر در کلان شهر اصفهان به روش پیمایشی برای پاسخ به این سوال بود که کدام مصارف رسانه ای عامل این قشر بندی است؟ جامعه آماری این پژوهش را کلیه شهروندان کلان شهر اصفهان به تعداد 1908968 نفر تشکیل دادند. از این میان تعداد 959 نفر به عنوان حجم نمونه برآورد و از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای نمونه گیری انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود که پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (85/0) برآورد گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق تحلیل خوشه ای دو مرحله ای بر اساس معیار اطلاعاتی (آکائیکه) و ضریب کای دو انجام گرفت. مهم ترین نتایج نشان داد دو خوشه در مصرف رسانه ای از یکدیگر قابل تفکیک هستند. خوشه اول نسبت به تعویض گوشی در سال، داشتن گوشی با کارایی و امکانات جدید، استفاده از ارتباطات غیر کلامی و برنامه های شبکه ای، فعالیت در شبکه های مجازی و استفاده زیاد از اینترنت نمرات بالایی کسب کردند. خوشه دوم در استفاده کلامی از تلفن همراه و انجام فعالیت های روزمره به صورت الکترونیکی به میانگین نزدیک تر بودند.
۳.

ارزیابی و اولویت بندی اثر آلودگی های محیط زیست در مراکز جمعیتی(مطالعه موردی: کلان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال هفتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۸ 235 - 250

کلیدواژه‌ها: بحران های محیطی زیستی تحلیل سلسله مراتبی اصلاح شده کلان شهر اصفهان مدل ویلیام-فاین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۳ تعداد دانلود : ۳۴۱
بروزبحران های زیست محیطی همواره از دغدغه های جهانی بوده است. این نگرانی زمانی دوچندان می شود که این نوع بحران ها مراکز جمعیتی بزرگ نظیر کلانشهرها را تحت تاثیر قرار دهند. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی و اولویت بندی پیامد بحران آلودگی خاک، آب و هوا اعم از ریزگردها و آلاینده های شیمیایی و همچنین آلودگی های صوتی، نوری و بصری بر کلانشهر اصفهان است. لذا با استفاده از اطلاعات مربوط به سال های 95-96 و با کاربرد مدلهای فرآیند سلسله مراتبی و ویلیام- فاین به بررسی اثر آلودگی های زیست محیطی بر کلان شهری اصفهان پرداخته شده است. نتایج پژوهش مشخص می کند که بحران های زیست محیطی، ریزگرد، آلودگی هوا، آلودگی بصری، آلودگی آب غیرشرب، آلودگی خاک، آلودگی صوتی و آلودگی نوری به ترتیب با وزن 282/0، 258/0، 135/0، 105/0، 084/0، 073/0 و 063/0 بیشترین تاثیر را بر محیط زیست کلان شهر اصفهان دارند. نتایج استفاده از روش ساده فرایند سلسله مراتبی نشان داد که آلودگی نوری، آلودگی بصری و آلودگی خاک به ترتیب دارای اولویت 1 تا 3 هستند که ضمن تفاوت با روش ترکیبی مورد استفاده در این تحقیق، از نظر کارشناسی نتیجه غیرقابل اعتمادی است.
۴.

تبیین چالش های ساختاری در طرح ریزی راهبردی توسعه شهری کلان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سرزمین دوره یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۰) 29 - 55

کلیدواژه‌ها: چالش های ساختاری رویکرد راهبردی طرح ریزی شهری کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۴ تعداد دانلود : ۶۲۷
ساختار طرح ریزی توسعه شهری در کشور ما دارای بنیان های غیر منعطف، ناکارآمد و با رویکرد کارکردی هندسه گراست که ناکارآمدی نظری و روش شناختی پارادایم آن، یعنی برنامه ریزی متمرکز، بیش از پیش بر ضعف و ناکارآمدی آن صحه می گذارد. در این فرایند، رویکرد برنامه ریزی راهبردی با دگرگونی ساختار برنامه ریزی در دو بخش تصمیم سازی و تصمیم گیری، اسلوبی منعطف، مشارکتی و شفاف را در عرصه طراحی توسعه شهری فراهم کرده است. کاربست این رویکرد نیازمند شناخت اولویت ها، تأثیرها و چالش های پیش رو برای درک از واقعیت موجود آن در فرایند توسعه شهری است.  در این راستا، پژوهش حاضر با ماهیت «کاربردی- توسعه ای» و با روش شناسی «توصیفی- تحلیلی» انجام شده است. جامعه نمونه پژوهش، 50 نفر از کارشناسان و نخبگان مرتبط با موضوع پژوهش هستند که به شیوه دلفی هدفمند انتخاب شده اند. ابزار تحلیلی پژوهش با توجه به اهداف آن، مدل حداقل مجذورات لگاریتمی فازی FLLS و مدل سازی معادلات ساختاری AMOS است. نتایج حاکی از آن است که سیاست گذاری به عنوان مهم ترین مرحله ساختار راهبردی مبتنی بر تصمیم سازی و مرحله اصلاح و بازنگری طرح ها به عنوان مهم ترین مرحله ساختار راهبردی مبتنی بر تصمیم گیری دارای بیشترین اولویت برای ایجاد تحولات ساختاری در طرح ریزی توسعه شهری کلان شهر اصفهان است. تبیین ارتباط ساختاری مراحل ساختاری برای تبیین تحقق بخشی طرح ریزی راهبردی در کلان شهر اصفهان، نشان از معناداری ارتباط ساختاری و ضرایب رگرسیونی وزن دار به دست آمده در این فرایند، نشان از اهمیت پیشران اصلاح و بازنگری طرح ها در تبیین ارتباط ساختاری پیشران های هشت گانه در تحقق طرح ریزی راهبردی در کلان شهر اصفهان دارد.
۵.

تجزیه و تحلیل عملکرد تقاطع ها با استفاده از نرمافزار HCS (مطالعه ی موردی: خیابان حکیم نظامی اصفهان)

نویسنده:
منبع: مطالعات عمران شهری دوره سوم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: تأخیر تقاطع نرم افزار HCS کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۲ تعداد دانلود : ۹۴۹
مطالعات صدمه های ناشی از رشد سریع وسایل نقلیه ی شخصی در کلان شهرها، غیر قابل تحمل شده و هر گونه افزایش این وسایل موجب بروز گره های ترافیکی خواهد شد، که خود عامل اصلی تأخیرهای ناشی در تقاطع ها محسوب می شود. به همین دلیل محقق سعی بر آن داشته تا با ارائه پیشنهاداتی در جهت رفع این مشکل اقدام نماید. تحقیق پیش رو از لحاظ هدف کاربردی است و جهت جمع آوری اطلاعات از برداشت میدانی استفاده شده است. ابتدا پس از برداشت متغیرهای تأخیر، حجم و ظرفیت و وارد کردن این مشخصات و پیش فرض های آیین نامه به نرم افزار HCS به محاسبه سطح سرویس پرداخته شد و بعد از آن مقایسه ای اجمالی بین تقاطع ها انجام شد. یافته ها نشان می دهد که در تمامی تقاطع های مورد بررسی در خیابان حکیم نظامی اصفهان، حجم و به تبع آن تأخیر بالایی وجود دارد که نشان دهنده ی سطح سرویس پایین است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که افزایش تأخیر در تقاطع های سطح شهر باعث عملکرد بسیار پایین سیستم حمل و نقلی شده و معابر شهر قفل می شوند و برای رهایی از این مشکل، هماهنگ سازی تقاطع ها روشی بسیار بهینه است.
۶.

ارزیابی مؤلفه های تأثیرگذار بر پایداری ساختار درآمدی شهرداری ها (مطالعه موردی: کلان شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دوازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 251 - 267

کلیدواژه‌ها: پایداری ساختار درآمدی شهرداری کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۴۰۸
شهرداری به عنوان یک سازمان محلی و غیردولتی به منظور اداره ی امور و ارائه ی خدمات شهری بایستی سعی در کم کردن اتکای خود به درآمدهای ناپایدار و افزایش سهم درآمدهای پایدار در منابع درآمدی خود نماید. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از این تحقیق ارزیابی پایداری درآمدهای شهرداری اصفهان و همچنین شناسایی مؤلفه های تأثیرگذار بر پایداری ساختار درآمدی آن می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر کاربردی با ماهیت توصیفی – تحلیلی است که به منظور جمع آوری داده ها و اطلاعات از روش اسنادی – میدانی (پیمایشی) استفاده گردیده است. جامعه ی آماری تحقیق کلیه ی متخصصان حوزه ی برنامه ریزی و مدیریت شهری در اصفهان می باشد که تعداد 200 نفر به عنوان حجم نمونه بصورت گلوله برفی انتخاب گردیده اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از روش تحلیل معادلات ساختاری در محیط نرم افزار Amos استفاده شده است. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های آماری قابل استنتاج است که ساختار درآمدی شهرداری اصفهان ناپایدار بوده است و مواردی که جزو درآمدهای پایدار محسوب می گردند نیز به سختی از طرف شهرداری قابل وصول هستند. یافته های تحقیق نیز حاکی از آن است که بیشترین تأثیرگذاری بر پایداری ساختار درآمدی شهرداری اصفهان مربوط به مؤلفه های برنامه ریزی درآمدها و هزینه ها و طبقه بندی فعالیت های شهرداری در سیستم بودجه بندی و سیستم مالی؛ رجوع به بازارهای مالی و پولی خارجی و تنوع بازارهای پولی شهرداری برای تأمین مالی؛ برنامه و کلاس های آموزشی جهت توجیه کارکنان نظام تشخیص و وصول عوارض شهرداری؛ اصلاح نرخ عوارض و مالیات محلی توسط دولت در سال های متوالی؛ و استفاده از نرم افزارها و سخت افزارهای اداری و رایانه ای هوشمند به ترتیب با ارزش 92/0، 89/0، 86/0، 82/0 و 78/0 می باشد.
۷.

تحلیل تأثیرات اقتصادی سیاست دانشگاه های کارآفرین بر توسعه شهری دانش بنیان با رویکرد پویایی شناسی سیستم (موردمطالعه: کلان شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و مدیریت شهری سال هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۱ ۵۹-۷۸

کلیدواژه‌ها: توسعه شهری دانش بنیان دانشگاه کارآفرین اثرات اقتصادی پویایی شناسی سیستم کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۳۵۳
در الگوی توسعه شهری دانش بنیان تولید، انتشار و گسترش دانش و مهارت ها منجر به نوآوری می شود و نوآوری نیز در یک فرایند چرخه ای و سیستمی منجر به رشد و توسعه اقتصادی می گردد. در این مقاله، با استفاده از روش پویایی شناسی سیستم که به طور گسترده ای برای مدل سازی سیستم های پیچیده اقتصادی- اجتماعی استفاده می شود، به مدل سازی و شبیه سازی اثرات اقتصادی سیاست دانشگاه کارآفرین بر توسعه شهری دانش بنیان پرداخته شده است. ساختار کلی مدل شامل هفت زیرسیستم جمعیت، آموزش، زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات، مراکز تحقیق و توسعه، استارتاپ ها و شرکت های دانش بنیان، بازار و اشتغال است. این موارد مؤلفه های اصلی توسعه شهری دانش بنیان هستند که وابستگی های متقابل و پیچیده و انواع تعاملات بین آن ها بررسی شده است. با کمک داده های گردآوری شده به روش اسنادی در کلان شهر اصفهان در بازه زمانی 1397-1390، مدل نهایی شبیه سازی شد. پس از اعمال اعتبارسنجی و نتایج مورد قبول آن، در راستای بررسی و تحقق هدف پژوهش، سیاست دانشگاه کارآفرین همراه با سه سناریو، طراحی و نتایج اثرات آن بررسی شد. یافته های پژوهش بیانگر آن است که مؤلفه های توسعه شهری دانش بنیان به طور سیستمی بر یکدیگر تأثیرگذارند و چرخه اثرات اقتصادی آن قابل تحلیل می باشد. با افزایش تعداد فارغ التحصیلان دانشگاهی در یک چرخه فزاینده، نیروهای کار دانشی افزایش می یابد. توسعه سرمایه گذاری بخش خصوصی و عمومی در حوزه نوآوری می تواند عملکرد زیرسیستم مراکز تحقیق و توسعه را تقویت کند. توسعه زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ نظیر دسترسی به اینترنت، کامپیوتر و تلفن همراه، روند همکاری های علمی و فناوری میان عرضه کنندگان دانش (دانشگاه) و متقاضیان دانش (صنعت و خدمات) را تسریع و تسهیل می کند. اعمال سیاست دانشگاه کارآفرین از طریق توسعه روابط همکاری بین دانشگاه ها، مراکز پژوهشی و صنعت، منجر به رشد ایده ها و نوآوری هایی می شود که در نهایت بر رشد و توسعه اقتصاد دانش بنیان و تولید محصولات نوآورانه تأثیرگذار است.
۸.

اشتغال سبز و تأثیرات آن بر توسعه پایدار شهری (موردمطالعه: کلان شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و مدیریت شهری سال نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۳ ۱-۱۴

کلیدواژه‌ها: اشتغال سبز توسعه پایدار شهری اقتصاد سبز کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۳۸۰
امروزه بحران های جهانی، منجر به ازدست رفتن میلیون ها شغل و بیکاری افراد بسیاری شده است. بنابراین، شمار زیادی شغل جدید در سال های آینده موردنیاز است تا با تعداد جمعیت روبه رشد در سن کار، در کشورهای درحال توسعه، هماهنگ شود. هم زمان، معضل جهانی تغییرات اقلیمی، منجر به افزایش تمایل کشورها به بهبود توسعه پایدار با هدف رشد منابع انسانی شده است. سیاست مشاغل سبز به ویژه در شهرها، به عنوان پاسخی به این دو معضل دیده و بررسی شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و توسعه ای، از نظر روش، توصیفی و هم بستگی و همچنین از نظر به دست آوردن داده های موردنیاز، از نوع غیرآزمایشی است. این پژوهش با تأکید بر مفهوم و زمینه های اشتغال سبز در توسعه پایدار شهری و مطالعه موردی شهر اصفهان، با هدف بررسی عوامل مؤثر در توسعه اشتغال سبز، مؤلفه ها و تأثیرات آن بر توسعه پایدار شهرها انجام شده است. همچنین با هدف تحلیل اولویت ها در سیاست مشاغل سبز مؤثر بر توسعه پایدار شهر اصفهان، گزینه های مطلوب و راهکارهای مناسب جهت اشتغال سبز را ارائه کرده و با استفاده از روش معادلات ساختاری، به شناخت و تعیین اولویت هایی برای مشاغل سبز پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد در تأثیرگذاری اشتغال سبز بر سه بعد اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی پایداری، بعد اجتماعی، اولویت بیشتری دارد؛ زیرا دربردارنده موضوع آگاه سازی، فرهنگ سازی، ترویج سبز کردن اشتغال و آموزش آن به ویژه در کارآفرینی و از نیازهای اساسی کشور در گسترش اشتغال سبز است.
۹.

تحلیل فضایی فقر شهری از لحاظ شاخص های کالبدی در کلان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال دوازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۴ 21 - 38

کلیدواژه‌ها: محله های فقیرنشین توانمندسازی تحلیل فضایی تحلیل سلسله مراتبی کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۲ تعداد دانلود : ۲۵۵
استان اصفهان ، به عنوان صنعتی ترین استان کشور در مدت یک دهه گذشته شناخته می شود و به همین خاطر به یکی از مهاجرپذیرترین استان های کشور تبدیل شده است. این مهاجرت بی رویه و کنترل نشده پیامدهای نامطلوبی از جمله حاشیه نشینی و تشکیل محله های فقیرنشین را به دنبال داشته است. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر، تحلیل فضایی و پهنه بندی محله های فقیرنشین کلان شهر اصفهان بر اساس شاخص های کالبدی جهت برنامه ریزی بهتر برای ساماندهی، توانمندسازی و افزایش کیفیت زندگی آنها است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش آن، توصیفی-تحلیلی است. داده های پژوهش از بلوک های آماری(1395) مرکز آمار ایران تهیه شده اند. روش های آماری مورد استفاده برای تحلیل داده ها، مشتمل بر  AHP ، تاپسیس (Topsis) وHotspot است. بر اساس یافته های پژوهش، شاخص های قدمت بنا(با امتیاز 246 %)، ریزدانگی(با امتیاز 192/0) و تسهیلات(با امتیاز 181/0) تأثیر بیشتری در شکل گیری پهنه های فقر در کلان شهر اصفهان را داشته اند. شاخص های قدمت بنا و تعداد اتاق به ترتیب بیشترین و کم ترین ضریب تاثیر را داشته اند. بر اساس شاخص نهایی وضعیت فقر از لحاظ شاخص های کالبدی، 30 محله(16/15 %) دارای کیفیت مناسب، 35 محله(23/18 %) دارای کیفیت نسبتاًمناسب، 38 محله(79/19 %) در وضعیت متوسط، 45 محله (44/23 %) در وضعیت نسبتاً نامناسب و در نهایت 22 محله معادل 46/11 % از کل محله ها در وضعیت نامناسبی قرار دارند. در واقع، حدود 35% از محله های کلان شهر اصفهان در وضعیت نامناسبی قرار دارند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که محله های دارای ارزش های بالاتر از میانگین در مرکز و تا حدودی در جنوب شهر و محله های دارای ارزش پایین تر از میانگین در شرق کلان شهر اصفهان قرار گرفته اند.
۱۰.

تحلیل فضایی و سطح بندی مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان برمبنای توزیع آلودگی هوا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸۲) 83 - 102

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی سنجش از دور سطح بندی آلودگی هوا کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۱۸۵
آلودگی هوا، مهم ترین آلودگی زیست محیطی در کلان شهرهای کشور، سلامت شهروندان را تهدید کرده است. از عمده ترین دلایل این معضل، بی توجهی به عوامل فضایی تأثیرگذار بر آلودگی هوا در نظام برنامه ریزی شهری است. این ضعف به موازات آشنایی ناکافی با روش های ارزیابی آثار اقدامات توسعه بر بروز آلودگی هوا، مانع از تصمیم گیری های درست و اقدامات لازم برای پیشگیری یا کاهش آثار آلودگی هوا شده است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و سطح بندی مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان براساس توزیع فضایی آلودگی هوا انجام شده است. در این زمینه از پارادایم پژوهش ترکیبی (کمی و کیفی) استفاده و اطلاعات مورد نیاز با روش های کتابخانه ای و میدانی گردآوری شد؛ ضمن اینکه برای تحلیل داده ها از روش های تحلیل فضایی (تحلیل تراکم و تحلیل فاصله اقلیدسی) و سنجش از دور، برای وزن دهی به معیارها و شاخص ها از روش سوارا ( SWARA ) و برای سطح بندی مناطق از روش شکست های طبیعی بهره گرفته شد. نتایج پژوهش حاکی است توزیع فضایی آلودگی هوا در سطح مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان نامتوازن است؛ به گونه ای که در مناطق 7، 8، 13 و 14 عمدتاً به واسطه تأثیرپذیری از فعالیت های ناسازگار از قبیل صنایع مجاور و درون شهر و پایانه ها، وجود معابر و تقاطع های پرتردد و رعایت نشدن حریم ساخت وساز برای آنها و تمرکز جمعیت، آلودگی هوا در وضعیت نامناسب تری نسبت به سایر مناطق است.
۱۱.

تحلیل جغرافیایی قطبش اجتماعی در کلان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال نوزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۹ 115 - 130

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی قطبش اجتماعی دوگانگی شاخص های اجتماعی کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۱۸۳
قطبش و دوگانگی اجتماعی پدیده ای پیچیده ای است که شهرهای بزرگ و کلانشهرهای معاصر را تحت تأثیر خود قرار داده است. این پدیده تحت تأثیر نظام سرمایه داری و سیاست های تمرکزگرایانه دولت ها نمایان شده است. شهرهای ایران نیز به علت سیاست های شبه سرمایه داری پیرامونی و رانتی از این پدیده تأثیر گرفته اند. به طوری که در کلانشهرهای کشور به خصوص اصفهان، نوعی دوگانگی و افتراق اجتماعی و فضایی شکل گرفته است. بر همین مبنا، هدف پژوهش حاضر، پهنه بندی و تحلیل فضایی قطبش اجتماعی در سطح بلوک های آماری کلانشهر اصفهان است. مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی می باشد. داده های پژوهش از بلوک های آماری1395مرکز آمار ایران تهیه شده اند. روش آماری مورد استفاده برای تحلیل داده ها، تدوین شاخص ها و استخراج شاخص نهایی قطبش اجتماعی، AHP ، تاپسیس (Topsis) و  Hotspotاست.  یافته های پژوهش نشان می دهد شاخص های سواد(با ضریب 0/299)، خانوار در واحد مسکونی(0/254)، وضع زناشویی(0/166)، اشتغال زنان (0/147) و محل تولد (0/134) بیشترین تأثیر را بر قطبش اجتماعی در کلانشهر اصفهان دارند. همچنین، 24 محله(12/5 درصد) دارای کیفیت مناسب، 57 محله (29/69 درصد) دارای کیفیت نسبتاً مناسب، تعداد 46 محله (23/96 درصد) در وضعیت متوسط، 40 محله (20/8 درصد) در وضعیت نسبتاً نامناسب و در نهایت 25 محله معادل 13 درصد در وضعیت نامناسبی قرار دارند. در واقع، بیش از 33 درصد محله های این شهر از لحاظ اجتماعی در سطح غیرقابل قبولی قرار دارند. بنابراین، بیشتر محله های کلانشهر اصفهان در حالت متوسط و نامطلوب قرار دارند(مجموعاً بیش از 55 درصد) و نوعی افتراق اجتماعی در این شهر از لحاظ فضایی رخساره نموده است. در نتیجه، قطبش اجتماعی در کلانشهر بعد جغرافیایی یا مکانی پیدا کرده است. چنانچه محله های دارای ارزش های بالاتر از میانگین در مرکز و تا حدودی در شمال شهر و محله های دارای ارزش پایین تر از میانگین در شرق  کلانشهر اصفهان قرار گرفته اند.
۱۲.

ارزیابی عملکرد سیستم اتوبوس تندرو (BRT) در کلان شهر اصفهان از دیدگاه شهروندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال چهارم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱۱ 19 - 40

کلیدواژه‌ها: حمل و نقل عمومی اتوبوس تندرو (BRT) عملکرد کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۱۶
  یکی از بزرگ ترین مشکلاتی که شهرها همواره با آن درگیر هستند، موضوع حمل و نقل است که در بسیاری از طرح های شهری به عنوان محور اصلی موضوعات مطرح است. امروزه عواملی از قبیل رشد سریع جمعیت، مهاجرت به شهرها، افزایش مالکیت خودرو و استفاده از وسایل نقلیه ی شخصی و مشکلات فراروی توسعه ی حمل و نقل عمومی، به این مقوله شهری ابعاد جدیدی داده است؛ لذا اقداماتی که بتوان با آن سیستم حمل و نقل را به گونه ای تغییر داد که باعث استفاده ی کاراتر از بسترها، امکانات و تسهیلات موجود شود، به عنوان راه برون رفت، باید مورد توجه قرار گیرد. در همین راستا به کارگیری وسایل حمل و نقل عمومی سریع از جمله سیستم اتوبوس تندرو (BRT)، یکی از روش هایی است که می تواند در کلان شهری مانند اصفهان موثر باشد. از آن جایی که در سال های اخیر یکی از گرایش های مورد توجه مدیریت کلان شهر اصفهان اجرای این سیستم بوده، به طوری که هم اکنون این شهر یک خط BRT به طول20 کیلومتر دارد و با توجه به ضرورت ارزیابی طرح ها و برنامه هایی که در حوزه ی عمومی انجام می گیرند، ارزیابی عملکرد این سیستم در مطلوبیت حمل و نقل عمومی در کلان شهر اصفهان اهمیت دارد. از این رو هدف این تحقیق ارزیابی عملکرد سیستم BRT در کلان شهر اصفهان بر اساس شاخص های حمل و نقلی از دیدگاه مسافران آن است که برای رسیدن به این هدف، خط یک BRT شهر اصفهان به عنوان نمونه ی مطالعاتی در نظر گرفته شده است. روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش به صورت اسنادی-کتابخانه ای و میدانی از طریق پرسش نامه، به صورت پرسش گری مستقیم بوده که با استفاده از فن های توصیفی، استنباطی و آزمون T تک دامنه ای در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از عملکرد مثبت این خط و رضایتمندی مسافرین آن بر اساس اهداف حمل و نقلی، در کلان شهر اصفهان است.  
۱۳.

تحلیل فضایی و سطح بندی آلودگی صوتی در مناطق 15گانه کلان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه تابستان ۱۴۰۱ شماره ۶۷ 231 - 247

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی سطح بندی آلودگی صوتی کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۱۰۸
آلودگی صوتی به عنوان یکی از آلودگی های زیست محیطی که کمتر مورد توجه قرار گرفته است، پهنه های مسکونی کلان شهرهای کشور را تحت تأثیر قرار داده است. از عمده ترین دلایل این معضل، کم توجهی به عوامل فضایی تأثیرگذار بر آلودگی صوتی، کمبود مطالعات ارزیابی و آشنایی ناکافی از روش های ارزیابی اثرات اقدامات توسعه بر آلودگی صوتی در نظام برنامه ریزی شهری می باشد. این پژوهش با هدف تحلیل فضایی و سطح بندی آلودگی صوتی در مناطق 15 گانه کلان شهر اصفهان می باشد. در این راستا از روش پژوهش ترکیبی (کمی و کیفی) استفاده شده و اطلاعات موردنیاز از طریق روش های کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. ضمن اینکه برای تحلیل داده ها از روش تحلیل فضایی در نرم افزار ArcGIS و جهت وزن دهی به شاخص ها از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در نرم افزار Expert Choice بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که توزیع فضایی آلودگی صوتی در مناطق کلان شهر اصفهان به صورت نامتوازن می باشد. به گونه ای که در مناطق مرکزی 1 و 3 و مناطق 8 و 10 عمدتاً به واسطه وجود معابر پرتردد و عدم رعایت حریم ساخت و ساز برای آن ها، تأثیرپذیری از کاربری های صداساز، تمرکز جمعیت و فشردگی، آلودگی صوتی در وضعیت نامناسب تری نسبت به سایر مناطق می باشد. از جمله مهمترین راهکارهای مقابله با این مسأله، می توان به رعایت حریم ساخت و ساز برای معابر پرتردد و کاربری های صداساز در طرح های توسعه شهری، کاهش حجم ترافیک در معابر مجاور محلات مسکونی از طریق انتقال ترافیک به مسیرهای جدید غیرحساس، ایجاد خاکریز به همراه پوشش گیاهی در زمین های بدون استفاده موجود در لبه ی بزرگراه ها، جلوگیری از فروش تراکم مازاد ساختمانی در نزدیکی معابر پرتردد، انتقال فعالیت های کارگاهی و پایانه ها از محلات مسکونی به محدوده های غیرحساس (خارج از محدوده شهر) و کاهش فشردگی و افزایش پیچیدگی در طراحی قطعات جدید اشاره نمود.
۱۴.

سازگاری و هویت مکانی مهاجران: روابط و تعدیل گرها (مطالعه موردی: مهاجران ساکن شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال نوزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۶) 119 - 89

کلیدواژه‌ها: مهاجرت سازگاری هویت مکانی کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۱۵۰
مهاجرت با هر قصد و هدفی که انجام شود، یک فرایند و مستلزم گذراندن مراحل خاصی است که سازگاری با محیط و جامعه ی مقصد، یکی از مهم ترین این مراحل است. در فرایند سازگاری، الگوهای رفتاری مهاجران دستخوش تغییراتی می شود و جنبه های مهمی از هویت شخصی آنها تحت تأثیر قرار می گیرد. تبیین میزان و نحوه ی سازگاری مهاجران با شرایط محیط جدید می تواند در توضیح بسیاری از پدیده های مرتبط با مهاجرت مؤثر واقع شود. نظر به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با مطالعه نمونه ای متشکل از 385 نفر از مهاجران ساکن کلان شهر اصفهان و با تحلیل داده های گردآوری شده از طریق پرسشنامه، به بررسی اثر ابعاد مختلف سازگاری بر هویت مکانی پرداخته و اثر تعدیل گری برخی متغیرها را آزمون نموده است. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری مختلف و بهره گیری از نرم افزار SPSS و افزونه ی Process صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مقدار میانگین متغیر هویت مکانی و ابعاد سه گانه سازگاری شامل سازگاری روانی، اجتماعی و محیطی بالاتر از حد متوسط می باشد. نتایج همچنین نشان داد سازگاری بر هویت مکانی اثر مثبت و معناداری دارد و حدود 52 درصد از واریانس هویت مکانی، توسط واریانس سازگاری روانی، محیطی و اجتماعی تبیین می شود. بر اساس نتایج، متغیرهای تحصیلات و مدت اقامت در رابطه بین سازگاری محیطی و هویت مکانی مهاجران به عنوان تعدیل گر نقش ایفا می کنند. این در حالی است که نقش تعدیل گری متغیرهای جنس، سن و مبدأ استانی مهاجرت در رابطه میان ابعاد مختلف سازگاری و هویت مکانی مهاجران تأیید نشد.
۱۵.

تحلیل و سطح بندی مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان برمبنای رویکرد برنامه ریزی شهری بیوفیلیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۲۱) 1107 - 1124

کلیدواژه‌ها: سطح بندی شهر بیوفیلیک برنامه ریزی شهری بیوفیلیک کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۳۹
به دنبال رشد سریع جمعیت، گسترش شهرها و افزایش جدایی گزینی شهر از طبیعت، مشکلات متعددی ازجمله آلودگی هوا، کاهش پویایی اجتماعی در ارتباط با طبیعت، عدم همخوانی طبیعت با کالبد شهر، هدر رفتن منابع طبیعی و معضلات ترافیکی ناشی از کاهش استفاده از گزینه های حمل ونقلی سازگار با محیط طبیعی گریبان گیر شهرها و به ویژه کلان شهرها شده است. رویکرد نوین برنامه ریزی شهری بیوفیلیک با در نظر گرفتن ارتباط شهر و شهروندان با طبیعت به عنوان اصل اساسی در برنامه ریزی، در راستای رفع مشکلات فوق ارائه گردیده است. پژوهش حاضر با هدف ارائه چارچوبی چندبعدی برای سنجش رویکرد برنامه ریزی شهری بیوفیلیک در مقیاس کلان و تحلیل و سطح بندی مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان برمبنای رویکرد برنامه ریزی شهری بیوفیلیک می باشد. در این راستا از پارادایم پژوهش مختلط (شامل روش های کمی و کیفی به صورت ترکیبی) استفاده شده و اطلاعات موردنیاز از طریق روش های کتابخانه ای و میدانی (از نوع پرسشنامه) گردآوری شده است. برای تحلیل داده ها از روش های تحلیل فضایی (تحلیل شبکه، تحلیل فاصله اقلیدسی و درون یابی) و سنجش ازدور، جهت سطح بندی مناطق از روش شکست های طبیعی و نیز برای وزن دهی به سنجه ها و مؤلفه ها از روش سوارا بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش حاکی از عدم توازن میان مناطق پانزده گانه کلان شهر اصفهان به لحاظ برخورداری از امکانات و پتانسیل های طبیعت محور می باشد به گونه ای که از یک سو در مناطق مرکزی و غربی به خصوص مناطق 1، 3 و 9 عمده شرایط و زیرساخت های برنامه ریزی شهری بیوفیلیک تجمع یافته اند و از سوی دیگر مناطق 14 و 15 در محروم ترین وضعیت به لحاظ رویکرد برنامه ریزی شهری بیوفیلیک می باشند.
۱۶.

تحلیل واگرایی و شکاف گروه های درآمدی از لحاظ تأمین مسکن در کلان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۲) 1281 - 1302

کلیدواژه‌ها: شاخص های مسکن گروه های کم درآمد مدل SAW مدل TOPSIS کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۱۰
 تأمین مسکن ارزان قیمت برای گروه های کم درآمد موجب حفاظت از خانوارهای فقیر در بازار رقابتی مسکن می شود. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر، تحلیل واگرایی و شکاف گروه های درآمدی از لحاظ تأمین مسکن در کلان شهر اصفهان و بررسی شاخص های کمی و کیفی مسکن در کلان شهر اصفهان است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری مربوط به محدوده قانونی شهر اصفهان در سال 1395 است. از مدل های SAW و Topsis، روش «ابونوری»، شاخص دسترسی و شاخص تقاضای مناسب مسکن برای تحلیل داده ها استفاده شده است. متغیرهای پژوهش مشتمل بر نوع تصرف، سطح زیربنا، کیفیت ابنیه، نوع مصالح، تعداد اتاق و بعد خانوار، برخورداری از تسهیلات مسکن درزمینه گروه های کم درآمد شهر اصفهان است. یافته های پژوهش نشان می دهد مقدار ویژه مدل های SAW و Topsis، برای گروه های کم درآمد از میانگین متوسط پایین تر می باشد. بالا بودن ضریب تغییرات در بین گروه های درآمدی حاکی از واگرایی وجود شکاف در بین گروه های درآمدی می باشد. درنتیجه، بر اساس نتایج حاصل از محاسبات مدل های SAW و Topsis، وضعیت کمی و کیفی شاخص های مسکن در بین گروه های کم درآمد در شهر اصفهان در وضعیت مناسبی قرار ندارد. نتایج حاصل از روش ابونوری بیانگر آن است که ضریب جینی هزینه مسکن برای خانوارهای شهری تا سال 1384 روندی نزولی داشت، اما از سال 1385 به بعد شکاف در حال افزایش می باشد. همین طور منحنی لورنز، به افزایش نابرابری در طول زمان صحه گذاشته است. بر اساس شاخص دسترسی به مسکن، دهک کم درآمد در سال 1383 با پس انداز کامل درآمد 75 روز خانوار، می تواند یک مترمربع مسکن را خرید کند؛ اما در پایان سال، 1395 این عدد به 206 روز رسیده است. همچنین در سال 1383، خانوارهای دهک اول با تقریباً 49 سال کار کردن می توانستند مسکن موردنیاز خود را تهیه نمایند، اما در سال 1395 این میزان به 103 سال رسیده است. نتایج برآورد تقاضای مؤثر مسکن در دهک های درآمدی ازنظر مساحت زیربنا در شهر اصفهان بیانگر آن است که دهک اول تا چهارم در سال 1383 از 4 تا 11 مترمربع توان تأمین مسکن را داشته اند؛ اما این اعداد در سال 1395 به 9/1 تا 5 مترمربع کاهش یافته است.
۱۷.

رضایتمندی مهاجران روستا-شهری از زندگی در کلان شهرها (مطالعه موردی: شهر اصفهان)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۰ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۷۷ ۳۰۰-۲۶۳

کلیدواژه‌ها: رضایتمندی رفاه ذهنی مهاجرت روستا- شهری کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۶۹
مقدمه: مهاجرت روستا- شهری یکی از ویژگیهای معمول نواحی روستایی کشورهای درحال توسعه ازجمله ایران است. کلان شهرها به عنوان مکان تمرکز جمعیت، سرمایه، امکانات و خدمات همواره کانونهای اصلی جذب مهاجران روستا- شهری بوده اند. تبیین اثرات و پیامدهای مهاجرت بر مهاجران در قالب رضایتمندی از زندگی در شهر، چشم اندازی از احتمال ادامه سکونت در شهر یا تغییر مکان مجدد مهاجران به دست دهد که در پس زمینه آن، مسائل اصلی محیط های روستایی در دفع جمعیت نیز قابل استنتاج است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق، سرپرستان آن دسته خانوارهایی است که در آخرین تحرک مکانی خود جهت اقامت دائم از نقاط روستایی به شهر اصفهان مهاجرت کرده اند. داده های موردنیاز تحقیق از طریق پرسشنامه گردآوری شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمونهای آماری t تک نمونه ای، رگرسیون چندگانه، t دو نمونه مستقل و ضریب همبستگی پیرسون و بهره گیری از نرم افزار SPSS صورت گرفت. یافته ها: رضایتمندی کلی مهاجران از انجام مهاجرت بالا است. رضایت از کیفیت زندگی، وضعیت شغلی و هزینه-درآمد خانوار بالاتر از حد متوسط است. رضایت از کیفیت زندگی و وضعیت شغلی اثر مثبتی بر رضایتمندی از مهاجرت دارند. میانگین رضایتمندی مهاجرانِ درون استانی و برون استانی تفاوت معناداری با هم ندارد. سطح رضایتمندی از وضعیت شغلی و هزینه-درآمد خانوار در سنین بالاتر، کمتر است. بین مدت اقامت پاسخگویان در شهر و ابعاد سه گانه رضایتمندی رابطه ای وجود ندارد. بحث: احساس رضایتمندی از زندگی برای همه افراد جامعه ازجمله جمعیت مهاجر، به خودی خود امری مطلوب و یکی از اهداف غایی همه برنامه ریزیهاست. ولیکن، نکته مهم این است که سیاستگذاریها و برنامه ریزیها باید به گونه ای باشد که عوامل زمینه ساز رضایتمندی، در نواحی روستایی نیز ایجاد و توسعه یابند. در غیر این صورت، با مهاجرت جمعیت روستایی، بر مسائل و مشکلات روستاهای مهاجرفرست و شهرهای مهاجرپذیر افزوده خواهد شد.
۱۸.

تحلیل وضعیت توسعه پایدار در مناطق شهری کلانشهرها (نمونه موردی: کلان شهر اصفهان)

نویسنده:
منبع: مطالعات ساختار و کارکرد شهری سال ۱ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 71 - 94

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار مناطق شهری شاخص های توسعه کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۵۷
شهر اصفهان ازجمله شهرهایی است که در ناحیه خشک ایران قرار دارد و به دلیل محدودیت های فراوان، مشکلاتی در زمینه شبکه حمل و نقل شهری، محیط زیست شهری، فضاهای فرهنگی دارد که با رشد جمعیت ابعاد گسترده تری یافته و زمینه نابرابری و رقابت های ناسالم را جهت دسترسی به امکانات و تسهیلات شهری در سطح شهر ایجاد می کند. هدف این تحقیق تحلیل و ارزیابی توسعه پایدار     کلان شهر اصفهان از طریق بررسی 66 شاخص توسعه می باشد. شاخص های مورد بررسی شامل         پنج گروه کلی شاخص های اجتماعی- اقتصادی، فرهنگی- آموزشی، کالبدی- زیست محیطی،    زیربنایی- مسکونی و شاخص های دسترسی می باشد. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی و نتایج حاصل از پژوهش کاربردی- توسعه ای است. از روش ها و تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس، ضریب آنتروپی، تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی و ضریب پراکندگی جهت تحلیل داده های پژوهش استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که منطقه شش و پنج شهر اصفهان از نظر شاخص نهایی توسعه با امتیاز توسعه 743/0 و 741/0 برخوردار ترین مناطق شهر بوده و اختلاف نسبتاً محسوسی با دیگر نواحی شهر دارند. منطقه ده شهر اصفهان نیز با امتیاز 087/0 کم توسعه یافته ترین و محروم ترین منطقه شهر می باشد. نتیجه حاصل از تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی نیز حاکی از آن است که مناطق شش و پنج شهر اصفهان در سطح اول، مناطق یک و سه شهر در سطح دوم و ده منطقه باقیمانده شهر در سطح سوم توسعه قرار دارند و عنوان مناطق محروم شهر را دارند. ضریب پراکندگی شاخص توسعه در سطح مناطق چهارده گانه شهر اصفهان برابر با 658/0 محاسبه شد.
۱۹.

شناسایی شاخص های مدیریت و فناوری اطلاعات در تحقق شهر خلاق ایرانی - اسلامی (مطالعه موردی کلان شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ساختار و کارکرد شهری سال ۸ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۸ 195 - 215

کلیدواژه‌ها: تحلیل عاملی شاخص شهر خلاق ایرانی - اسلامی مدیریت و فناوری اطلاعات کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱ تعداد دانلود : ۶۱
در قرن 21، رشد شتابان شهرنشینی همراه با انقلاب انفورماتیک و توسعه ی تکنولوژی و فناوری-های جدید نشان از تغییر و دگرگونی ساختاری در روند توسعه ی شهری دارد. شهرها تلاش اصلی خود را در فراهم سازی محیطی مناسب برای جذب بیشتر افراد نخبه و بااستعداد که در اصطلاح، «طبقه ی خلاق» نامیده می شوند، معطوف می دارند. شهر خلاق مرکز نوآوری، خلاقیت، فناوری، و تبدیل ایده به ثروت می باشد. از این رو، امروزه بسیاری از شهرها در تلاش برای دستیابی به این الگو هستند. مقاله ی حاضر، تلاشی است برای پاسخ به این پرسش که با توجه به جایگاه مهم و نقش اثرگذار فرهنگ اسلامی در نحوه ی سازماندهی مراکز شهری و فضاهای سکونتی در ایران، شاخص های مدیریت و فناوری اطلاعاتی که بتواند شهر خلاق ایرانی- اسلامی را تحقق بخشند کدامند؟ در این مطالعه از روش توصیفی- تحلیلی و داده های حاصل از توزیع پرسشنامه استفاده شده است. پس از جمع آوری شاخص های ارائه شده در ادبیات موجود مرتبط با حوزه ی شهر خلاق نسبت به طبقه بندی آنها در بخش های مختلف اقدام شده است. در مجموع 230 نفر از استادان و محصلان حوزه های علمیه در شهر اصفهان مورد مصاحبه و پرسش گری قرار گرفتند، از تکنیک تحلیل عاملی به منظور طبقه بندی شاخص های انتخابی استفاده شده است. در نهایت، شاخص های موثر در دستیابی به شهر خلاق ایرانی – اسلامی در حوزه ی مدیریت و فناوری اطلاعات در چهار طبقه دسته بندی شد که شامل: 1)توسعه ی زیرساخت های جدید فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ 2)مدیریت کارآمد؛ 3)روابط خارجی و سیاست های مدیریتی و 4) مشارکت زنان در مدیریت شهری می باشد. در این مطالعه از روش توصیفی- تحلیلی و داده های حاصل از توزیع پرسشنامه استفاده شده است. پس از جمع آوری شاخص های ارائه شده در ادبیات موجود در حوزه شهر خلاق نسبت به طبقه بندی آنها در بخش های مختلف اقدام شده است. در مجموع 230 نفر از اساتید و محصلان حوزه های علمیه در شهر اصفهان مورد مصاحبه و پرسش گری قرار گرفتند، از تکنیک تحلیل عاملی به منظور طبقه بندی شاخص های انتخابی استفاده شده است. در نهایت، شاخص های موثر در دستیابی به شهر خلاق ایرانی – اسلامی در حوزه مدیریت و فناوری اطلاعات در چهار طبقه دسته بندی شد که شامل: 1)توسعه زیرساخت های جدید فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ 2)مدیریت کارآمد؛ 3)روابط خارجی و سیاست های مدیریتی و 4) مشارکت زنان در مدیریت شهری می باشد.
۲۰.

شناخت و سنجش ارتباط ساختاری پیشران های تبیین کننده ی رهبری استراتژیک در مدیریت شهری (نمونه ی موردی: کلان شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی مناطق خشک دوره ۷ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۸ 25 - 35

کلیدواژه‌ها: مدیریت شهری رهبری تغییرات رفتاری رهبری استراتژیک کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۳۳
نمود پذیرش تغییر در رفتار سازمانی در سطح هدایت گرایانه ی آن، گذار از مدیریت به سمت رهبری می باشد. دراین بین، رهبری استراتژیک توانمندی هدایت گران را در چشم اندازسازی توسعه ی استراتژیک و ارتباطات دوسویه و چندسویه با محوریت دانش با محیط درون و بیرون سازمان مدنظر قرار می دهد. در مطالعه ی حاضر با رویکرد کاربردی در هدف شناسی و رویکرد «توصیفی-تحلیلی» در بخش روش شناسی؛ به تحلیل و شناسایی پیشران های رهبری استراتژیک در فرآیند مدیریت شهری کلان شهر اصفهان پرداخته شده است. سؤال های پژوهش این است که اولاً پیشران های تبیین کننده ی رهبری استراتژیک در مدیریت شهری کلان شهر اصفهان کدام اند؟ دوماً آیا پیشران های شناسایی شده دارای ارتباط ساختاری معناداری برای تبیین رهبری استراتژیک در مدیریت شهری کلان شهر اصفهان می باشند؟ در این راستا از روش اسنادی - مصاحبه ای برای تدوین و شناسایی پیشران های عملیاتی پژوهش و از روش پیمایشی به صورت ابزار پرسش نامه ای برای جمع آوری داده های تحلیلی پژوهش استفاده شده است. جامعه ی نمونه 60 نفر از اساتید دانشگاه و کارشناسان و مسئولان اجرایی شهرداری و سازمان راه و شهرسازی کلان شهر اصفهان است. ابزار تحلیلی پژوهش، نرم افزار مدل سازی معادلات ساختاری (AMOS) می باشد. نتایج مطالعه  در وهله ی اول منجر به شناسایی سه پیشران اصلی تبیین کننده ی رهبری استراتژیک؛ یعنی تحولات دانش مبنا با روایی ترکیبی (CA) 87/0، تحولات ارتباط مبنا با 89/0 و تحولات توانمندگرا با 88/0 در عرصه ی مدیریت شهری کلان شهر اصفهان شد. در وهله ی دوم نتایج به دست آمده نشان داد که پیشران های شناسایی شده دارای ارتباط ساختاری معناداری بر اساس رگرسیون وزن دار (WR) در قالب مدل معادلات ساختاری می باشند.