سالمندی

هدف این پژوهش، بررسی وضعیت ترس از جرم و عوامل اجتماعی مرتبط با آن در بین سالمندان شهر شیراز بود. این پژوهش در چارچوب روش شناسی کمی و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری تحقیق، سالمندان شهر شیراز بودند که 330 نفر از آنان به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که شاخص های آن با استفاده از اعتبار محتوا و اعتبار عاملی تحلیل اعتبار شدند و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفا کرونباخ و آزمون- آزمون مجدد تعیین گردید. در بخش نظری، ترس از جرم، دیدگاه هایی نظیر انسجام اجتماعی، سرمایه اجتماعی، نظریه های جمعیت شناختی و ارتباطات بین فردی، و بزه دیده شناسی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج این تحقیق بر مبنای چنین دیدگاه هایی تبیین شده است. بر اساس یافته های تحقیق، ترس از جرم در بین سالمندان شهر شیراز در حد متوسط مقیاس سنجش تحقیق برآورد شد. تحلیل متغیرهای زمینه ای نشان داد پاسخگویان در متغیرهای سن، جنسیت، تأهل و سطح تحصیلات، تفاوت های معناداری در وضعیت ترس از جرم داشتند. به این صورت که با افزایش سن، ترس از جرم افزایش می یافت. با افزایش تحصیلات، ترس از جرم کمتر می شد و... یافته های استنباطی تحقیق نشان داد، سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از متغیرهای مستقل تحقیق به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر ترس از جرم تأثیر داشت. هرچند اثر غیرمستقیم آن (مهارت) بر متغیر وابسته (ترس از جرم) بیشتر بود. مهارت نیز به عنوان یکی دیگر از متغیرهای مستقل تحقیق، اثر مستقیم و معناداری بر ترس از جرم داشت. تحلیل نتایج نشان داد، ترس از جرم به عنوان یک پدیده اجتماعی هم به لحاظ نظری و هم به لحاظ تجربی در بین سالمندان در سطح جهان پدیده ای رایج است که متأثر از شرایط مختلف اجتماعی، روانی، محیطی و... است و برای کاهش آن در بین جمعیت سالمند باید علاوه بر شناخت وجوه مختلف آن، از ظرفیت های نهادی و فردی موجود در جامعه ازجمله سازمان های مردم نهاد، رسانه ها و نظایر آن استفاده نمود. واژه های کلیدی: ترس از جرم، سالمندی، مهارت، سرمایه اجتماعی، شیراز

افزایش امید به زندگی و تغییرات ساختی-کارکردی در حوزه ی خانواده همگام با دگرگونی در ارزش های اجتماعی به شکل گیری قشر جدیدی از زنان سالمند تنها منجرشده است. پیچیدگی و چندبعدی بودن مسئله ی سالمندی به روشن سازی بیشتر با بهره گیری از مطالعات کیفی نیازمند است. این تحقیق، با رویکرد پدیدارشناسی تفسیری اسمیت، فلاور و لارکین، فهم و تفسیر زنان سالمند تنها از تجربه ی زیسته ی خود را مطالعه کرده است. جامعه ی آماری 10 نفر از زنان سالمند تنهای بیش از 60 سال با توانایی های جسمی و روحی لازم از شهر بوکان در استان آذربایجان غربی است. داده ها با استفاده از مصاحبه ی نیمه ساختاریافته به دست آمد. از مجموع 64 مقوله ی استخراج شده ی اولیه، چهار خرده مقوله با عناوین کناره گیری از دیگران، گزینش مصلحت آمیز تنهایی، گزینش مصلحتی تجرد و لذت تنهایی به دست آمد که مقوله ی اصلی تنهایی مصلحت آمیز از آن انتزاع شده است. مقوله ی اصلی دوم با عنوان حفظ/ بازآفرینی روابط اجتماعی، از انتزاع سه خرده مقوله با عناوین دل خوشی به روابط موجود، دلگرمی به حمایت های همسایگی و داشتن روزنه های امیدبخش/ چشم انتظاری به دست آمد. نتایج تحقیق نشان می دهد که تجربه ی تنهایی برای بسیاری از زنان مشارکت کننده ناراحت کننده است، ولی آنان برای جلوگیری از بروز اختلافات خانوادگی، حفظ عزت نفس خویش، سربارنبودن دیگران، تمایل نداشتن به زندگی در کنار دیگران و ازدواج مجدد زندگی تنهایی را برمی گزینند. این تحقیق پیشنهاد می کند که سیاست های سالمندی در کشور برای ماندن سالمندان در منزل شخصی هماهنگ شود.

مقدمه: نقایص فرآیندهای شناختی، ویژگی معمول افراد سالمند است و به نظر می رسد هر نقصی در این فرآیندها می تواند بر سایر توانایی ها و رفتارهای دیگر این گروه تأثیر بگذارد . هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه کارکردهای اجرائی و حافظه ی کاذب در دو گروه از سالمندان ۶۰ تا ۷۰ ساله و ۷۱ تا ۸۰ ساله شهر تهران بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی-مقایسه ای است. جامعه ی آماری شامل کلیه افراد بالای ۶۰ سال مراجعه کننده به سازمان امور بازنشستگان شهر تهران در سال ۱۳۹۷ بود که دو گروه ۱۰۰ نفری از سالمندان ۶۰ تا ۷۰ ساله و ۷۱ تا ۸۰ ساله به صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند. برای سنجش از آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین و آزمون حافظه ی کاذب استفاده گردید. داده ها با استفاده از روش آمار توصیفی و مانوا تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که سالمندان گروه ۷۱ تا ۸۰ سال عملکرد ضعیف تری در آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین نسبت به گروه ۶۰ تا ۷۰ سال داشتند. همچنین حافظه ی کاذب در گروه سالمندان ۶۰ تا ۷۰ سال در خرده مقیاس های فراخوانی کاذب و بازشناسی کاذب به طور معناداری پایین تر از افراد گروه ۷۱ تا ۸۰ سال بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش کارکردهای اجرائی و حافظه ی کاذب با افزایش سن در سالمندان رو به ضعف می گذارند. بنابراین ارائه ی خدمات توانمندی شناختی جهت ارتقای کارکردهای اجرایی سالمندان اهمیت ویژه ای دارد.

در 20سال گذشته، افراد بسیاری با سنین مختلف، در تجارت و نیز زندگی روزانه با کامپیوترها سروکار داشته اند. با این حال، در بازار فناوری و اطلاعات، کاربران سالخورده نادیده گرفته می شوند؛ چراکه بسیاری از ابزارهای ورودی برای نسلی جوانتر طراحی می گردند. این پژوهش قصد دارد قابلیت استفاده و کارایی واسطهای کاربری کامپیوتری را در میان افراد مسن، با استفاده از نگرش طراحی همگانی جستجو کند. در روند انجام پژوهش تعداد 124 نفر سالمند بالای 50 سال عضو کانونهای بازنشستگی شهرهای تهران، مشهد و اصفهان به روش نمونه گیری دردسترس در سال 1393 انتخاب شدند. افراد نمونه با انجام مصاحبه از جهت تواناییها و تجارب لازم در زمینه کار با کامپیوتر مورد سنجش اولیه قرار گرفتند که از این تعداد 52 نفر به دلیل عدم احراز شرایط لازم حذف گردیدند. افراد باقیمانده که عبارت بودند از 49 مرد و 23 زن که همگی دارای تحصیلات دانشگاهی، همگی راست دست بوده و بینایی طبیعی و یا بینایی اصلاح شده تا 2 دیوپتری داشتند. افراد در دو سری آزمون که شامل آزمون سری اول آزمون آیکونهای بزرگ) و آزمون سری دوم ( آزمون آیکونهای کوچک شرکت داده شدند. در هر آزمون به ترتیب از ماوس و قلم نوری استفاده گردید. برای تجزیه تحلیل داده ها در بخش آمار توصیفی از شاخصهای میانگین، انحراف استاندارد و ضریب همبستگی پیرسون و در بخش آمار استنباطی از رگرسیون همزمان برای پیش بینی کارایی ها استفاده شد. در اجرای عملیات تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-16 استفاده گردید. اهم نتایج پژوهش عبارتند از اینکه در تمرین " اشاره وکلیک بر روی آیکون هدف"، افراد مسنی که از قلمهای نوری استفاده می کنند در مقایسه با آنها که از ماوس استفاده کردند، زمان کمتری مصرف میکنند. تعداد دفعات اشتباه در عملکرد هنگام استفاده از قلم نوری به جای ماوس آشکارا کاهش یافت. افراد مسنی که تجربه استفاده از کامپیوتر نداشتند دفعات اشتباه در عملکردشان 78% بیشتر از آنها بود که تجربه استفاده از کامپیوتر را داشتند.

زمینه: سلامت روانی و کیفیت زندگی تأثیر ویژه ای در زندگی زنان سالمند غیرفعال دارد. اما مسئله اصلی اینست تمرینات یوگا و پیلاتس کدامیک بر سلامت روانی و کیفیت زندگی زنان سالمند غیرفعال تأثیر بیشتری دارد؟ هدف: مقایسه اثربخشی یک دوره تمرین پیلاتس و یوگا بر سلامت عمومی و کیفیت زندگی در زنان سالمند کم تحرک بود. روش: از نوع نیمه تجربی بود. جامعه آماری شامل سالمندان زن کم تحرک ساکن شهر تهران بودند، تعداد 36 نفر به روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس بعنوان نمونه انتخاب شدند و به طور تصادفی در سه گروه 12 نفره پیلاتس، یوگا و گواه قرار گرفتند. ابزار عبارتند از: در ابتدا و انتهای مداخله، پرسشنامه های سلامت روانی گلدنبرگ و هیلر (1978)، مقیاس کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (1996) و تمرینات منتخب پیلاتس، ونساساندرس و همکاران (2013). تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون پیگیری برونفرونی انجام شد. یافته ها: تمرینات پیلاتس و یوگا موجب بهبود سلامت روانی و کیفیت زندگی زنان سالمند کم تحرک گردید (0/05> p )؛ تفاوت معنی داری بین این دو روش تمرینی وجود در متغیرکیفیت زندگی وجود نداشت (0/05< p ) اما در متغیر سلامت روانی این تفاوت معنادار بود (0/05> p ) و تمرینات یوگا تأثیر معنادارتری داشت . نتیجه گیری: می توان برای افزایش سلامت روانی و کیفیت زندگی زنان سالمندان کم تحرک از تمرینات یوگا و پیلاتس استفاده کرد.

هدف: ایران با رشد جمعیت سالمند روبه روست؛ در این نوشتار کوشیده ایم کشورهای منتخب (سوئد، ایالات متحده امریکا، فرانسه، ژاپن، برزیل، ترکیه، چین) را در ارائه خدمات رفاهی به سالمندان با تأکید بر بخش رسمی (تأمین اجتماعی) مقایسه کنیم تا چالش ها و وجوه تمایز و اشتراکات سیاست های رفاهی سالمندان در ایران و سایر نظام های رفاهی مشخص شود. روش: در مطالعه حاضر از روش پژوهش تطبیقی استفاده شده است. روش تطبیقی مبتنی بر مقایسه، برای فهم مشابهت ها و تفاوت هاست. یافته ها: کشورهای توسعه یافته بر گذار از مراقبت رسمی مؤسسه محور، به مراقبت رسمی خانواده محور و جامعه محور تأکید دارند و در این راستا اقدامات عملیاتی هم انجام داده اند. پوشش خدمات رفاه اجتماعی نظیر مراقبت بلندمدت، مراقبت از سالمندان در منزل در کشورهای توسعه یافته مورد مطالعه در حد مطلوب است؛ اما در کشورهای درحال توسعه بخش ناچیزی از سالمندان پوشش خدمات رفاهی دارند. پوشش معیشتی (مستمری پایه و مستمری بیمه شدگان) در کشورهای توسعه یافته سوئد، ژاپن، فرانسه، ایالت متحده امریکا در حد گسترده ای ارائه می شود. در حالی که در کشورهای درحال توسعه و کمترتوسعه یافته بخشی از سالمندان شهری و بخش ناچیزی از سالمندان روستایی مستمری بازنشستگی می گیرند. نتیجه گیری: سالمندان با چالش های جمعیت شناختی، تمرکزگرایی در ارائه خدمات، عدم توانمندسازی مطلوب سالمندان، مسائل ساختاری و سیاست گذاری و عدم ورود جدی به مراقبت های بلندمدت روبه رو هستند. در این مسئله می توان از تجارب موفق کشورهای دیگر برای کاهش اثرات منفی اجتماعی و اقتصادی ناشی از گذار جمعیتی استفاده کرد.

امروزه تحت تأثیر تغییرات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست سالمندان به امری پروبلماتیک تبدیل شده ولی همچنان مسئله سالمندی در ساحت سیاست گذاری برساخت نمی شود و سیاست های اجتماعی حمایتی متناسب با سالمندان وجود ندارد. در این راستا، رصد سیاست های اجتماعی در متن برنامه های توسعه پس از انقلاب با هدف کشف مضامین آشکار و پنهان و دستیابی به نحوه مواجهه سیاستی با این پدیده نوظهور، موضوع تحقیق حاضر است. از بین روش های کیفی، تکنیک تحلیل مضمون جهت تحلیل داده ها انتخاب شده است. مرور سیاست های سالمندی در برنامه های توسعه ایران حکایت از مضامین حبس سالمندی در حصار بازنشستگی ، عقب نشینی تدریجی دولت و کالایی شدن خدمات تأمین اجتماعی و شعار برقراری نظام جامع تأمین اجتماعی دارد که درمجموع، مضمون طردشدگی سالمندی در ساحت سیاست گذاری اجتماعی را توضیح می دهد. فقدان سیاست های مراقبت از سالمندان ، حاشیه ای بودن نگاه جنسیتی به سیاست های اجتماعی سالمندان، نبود سیاست های سالمندی فعال و دوستدار سالمندان ، و حاشیه ای بودن مشکلات سالمندان روستایی نیز از خلأهای سیاستی در این حوزه است. در پایان، می توان برنامه ریزی میان نسلی برای دوره زندگی سالمندی، سیاست های سالمندی فعال و موفق، سیاست های شهری دوستدار سالمندان، آینده نگری در سیاست گذاری سالمندان، سیاست های حمایت اجتماعی جنسیت محور برای سالمندان و حمایت اجتماعی از سالمندان آسیب پذیر را در سیاست های اجتماعی سالمندان پیشنهاد داد.

مطالعه سبک زندگی سلامت محور به بررسی الگوی های جمعی رفتارهایی اطلاق می شوند که با پرداختن به مسائل مخاطره آمیز سلامت افراد و یافتن علل و دلایل آن تضمین کننده سلامت ایشان باشند. تبیین های موجود، عمدتا تعیین کننده هایی همچون انتخاب های فردی و عوامل ساختاری و اجتماعی را مدنظر قرار داده اند. با اتخاذ رویکردی مشابه، تحقیق حاضر درصدد کشف علل سرمایه ای موثر بر انتخاب های فردی است که بر سبک زندگی سلامت محور سالمندان تهرانی تاثیر می گذارند. یافته های تحقیق نشان داد تقریبا دو سوم سالمندان مورد بررسی، از سبک زندگی متوسطی برخوردارند. با در نظر گرفتن انواع سرمایه، 6/56 درصد نمونه تحقیق از سرمایه اقتصادی متوسط و 2/62 درصد آنها از سرمایه اجتماعی متوسطی برخوردارند. مهمتر آنکه 7/74 درصد سالمندان مورد بررسی از سرمایه فرهنگی پایینی برخوردارند. نتایج آزمون فرضیات نشان داد که سرمایه اجتماعی و اقتصادی با سبک زندگی مبتنی بر سلامت سالمندان رابطه معنی داری دارند در حالیکه سرمایه فرهنگی بر سبک زندگی بی تاثیر است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد 16 درصد تغییرات سبک زندگی سالمندان تابع سرمایه اجتماعی و اقتصادی است و در بین انواع سرمایه، سرمایه اجتماعی و سپس سرمایه اقتصادی با ضرایب بتای 186/0 و 136/0 بیشترین اثر را بر سبک زندگی سلامت محور سالمندان دارد.

این مطالعه با هدف بررسی علل بروز سوءرفتار روانی نسبت به سالمندان در نمونه ای به حجم 300 سالمند مراجعه کننده به فرهنگسرای امید شهر تهران، انجام شده است. نتایج نشان می دهد که سوءرفتار روانی با نسبتی بیش از ۶۲ درصد، شیوع نسبتاً بالایی در سالمندان مورد مطالعه دارد. تحلیل رگرسیون لجستیک نشان از اهمیت تعیین کننده دو عامل زمینه ای جنس و نقش سالمند در ترکیب خانوار و دو عامل عَرَضی وابستگی سالمند به دیگر اعضای خانواده دارد. تغییرات دو متغیر وابستگی؛ از استقلال مالی به وابستگی، و از استقلال در انجام امور روزمره از هر سطح پایین تر استقلال تا وابستگی کامل، شانس بروز سوءرفتار روانی را افزایش می دهد. هرچند تفاوت شانس تجربه سوءرفتار روانی سالمندان مرد و زن مستقل از عوامل تعیین کننده اصلی از نظر آماری معنی دار نبود، اما اضافه شدن این متغیر به متغیرهای مدل رگرسیونی بهبود قابل توجهی در میزان اثرگذاری وابستگی مالی و وابستگی در انجام امور روزمره بر احتمال بروز سوءرفتار روانی ایجاد کرد. در مدل نهایی رگرسیونی، در شرایط برابری اجتماعی- اقتصادی، زن بودن سالمند حتی به کاهش احتمال بروز سوءرفتار روانی ختم می شود. در شرایط نابرابر، بالاترین میانگین نمره سوءرفتار روانی در میان سالمندان زن غیرسرپرست خانوار که از نظر انجام امور روزمره (حدود ۲۸) و از نظر مالی (حدود ۱۹) وابسته به دیگر اعضای خانواده هستند، مشاهده شده است.

سالمندان به علت تغییرات زیستی، روانی و اجتماعی مرتبط با سن درطی فرآیند پیری، تحولات اساسی را در ساختار زندگی فردی و اجتماعی شان تجربه می کنند که در صورت فقدان برنامه ریزی برای این مرحله از عمر، سالمندان و جامعه با وضعیت کمابیش مساله سازی مواجه خواهند شد. مطالعه حاضر پژوهشی کیفی است که با هدف مطالعه راهبردهای مقابله ای سالمندان در مواجهه با تغییرات رخ داده سنی در آنان صورت گرفته است. دراین راستا با کاربست روش نظریه ی زمینه ای و تکنیک مصاحبه عمیق به مطالعه راهبردهای مقابله ای در 19 سالمند زن و مرد در بازه سنی 60 تا 90 سال پرداخته ایم. نتایج مطالعه نشان می دهد که گذار از سالمندی، تلاش برای بقاء مهم ترین مقوله و معنای بین ذهنیتی در سالمندان برای مقابله با تغییرات رخ داده سنی در آنان است. یعنی پیش فرض اساسی برای سالمندان در این منطقه، تطبیق یا خودتنظیمی شخصی هم در سطح زیستی و هم روانشناختی و هم اجتماعی با به کارگیری راهبردهای مقابله ای از قبیل تعامل مدبرانه یا بازاندیشانه با شرایط و خودحمایتی پرهیزی و انتخاب سبک زندگی سالم جهت مواجهه با محدودیت های زندگی سالمندی، ضعف شبکه حمایتی و  فرسودگی روانی است. 

هدف مقاله حاضر، ارائه روایتی از تفاوت های جنسیتی سالمندان برای فهم تجارب متکثر سالمندی است که با رویکرد نظری سالمندشناسی انتقادی و فمینیستی، روش پژوهش کیفی و تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته، به شنیدن صداها و روایت های 42 سالمند شهر تهران پرداخته است. داده های مصاحبه ای با روش تحلیل مضمون، کدگذاری و مقوله بندی شده است. نتایج پژوهش، روایت گر آن است که تجربه سالمندی به تفاوت سرمایه اقتصادی (مالکیت دارایی های خانوادگی، فرصت های شغلی، بازنشستگی و استقلال درآمدی، مسئولیت اقتصادی زندگی)، سرمایه فرهنگی و نمادین (تحصیلات، مهارت های فرهنگی، سواد سلامت، منزلت و اعتبار اجتماعی)، سرمایه اجتماعی (مناسبات اجتماعی، سرمایه خانوادگی) و سرمایه سلامت (سلامت جسمی، سلامت روانی، سلامت جنسی و سلامت اجتماعی) زنان و مردان سالمند برمی گردد. با توجه به یافته ها، سالمندی در بین زنان و مردان، تجربه واحد و یک شکلی نیست و می تواند بر حسب میزان دسترسی به سرمایه ها و نابرابری در سرمایه ها، تجربه ای متفاوت و متکثر باشد. انباشت این سرمایه ها در طول مسیر زندگی، مبتنی بر تفاوت های جنسیتی است و درنهایت، همین سرمایه های انباشتی، زندگی سالمندی را در بین زنان و مردان متفاوت می سازد.

مقدمه و هدف: هدف این پژوهش تبیین اثر 8 هفته تمرینات ثبات مرکزی و ثبات مرکزی_ذهن آگاهی بر تعادل ایستا و پویای زنان سالمند خانه ی سالمندان شهر کرمانشاه بود. روش شناسی: در این مطالعه ی نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل، پس از انتخاب مرکز به صورت تصادفی، 30 نفر از واجدین شرایط داوطلب، تصادفاً انتخاب و به گروه های تجربی 1 و 2 و گروه کنترل تقسیم شدند. گروه تجربی1، تمرینات ثبات مرکزی_ذهن آگاهی و گروه تجربی 2 تمرینات ثبات مرکزی را انجام می دادند، گروه کنترل در مدت پژوهش به فعالیت های روزمره ی خود ادامه داد. در پیش آزمون تعادل ایستا با استفاده آزمون شارپندرومبرگ و تعادل پویا با استفاده آزمون برگ اندازه گیری شد. گروه های تجربی به مدت 8 هفته، هرهفته 3 جلسه ی 45 دقیقه ای تمرینات خاص خود را دریافت کردند. سپس پس آزمون با همان رویه ی پیش آزمون برگزارشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده آزمون تی زوجی، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی شفه انجام شد.نتایج: یافته ها نشان داد عملکرد گروه های تجربی در متغیرهای تعادل ایستا و پویا از پس آزمون به پیش آزمون به صورت معنی داری بهبود یافته است. درمقایسه ی بین گروهی، تفاوت میان گروه ها معنی دار شد؛ نتایج آزمون تعقیبی شفه نشان داد که گروه تجربی 1 در مقایسه با گروه کنترل تفاوت معنی داری دارد؛ اما بین سایر گروه ها تفاوت معنی داری وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که تمرینات جسمانی ثبات مرکزی و ذهن آگاهی، می تواند نتایج سودمندی را تعادل زنان سالمند به همراه داشته باشد.

جامعه ایران طی چند دهه اخیر محمل تغییرات زیادی بوده که این تغییرات تعاملات خانوادگی بین نسلی را تحت تاثیر قرار داده است. هدف پژوهش حاضر تحلیل عوامل تعیین کننده تعاملات خانوادگی بین نسلی در خانواده های تهرانی است که با روش کیفی، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با سالمندان به روش نمونه گیری هدفمند و نظری انجام شده و داده-های حاصل از مصاحبه ها به روش تحلیل مضمون کدگذاری شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد چالش فرزندان غیرمستقل، ناامنی شغلی فرزندان، بی ثباتی زندگی خانوادگی فرزندان، تغییر مناسبات خانوادگی بین نسلی و درنهایت، سالمندزدایی از خانواده هسته ای، تعاملات خانوادگی سالمندان را پروبلماتیک می سازد. حاکمیت ارزش ها و مناسبات بازاری و سیطره منطق اقتصادی بر زیست روزمره به حیات خانوادگی نیز ورود پیدا کرده، خانواده را ناایمن ساخته و تغییراتی را در تعاملات خانوادگی بین نسلی نمایانده است؛ تغییراتی که در راستای تغییر هنجارهای حمایت بین نسلی، حمایت گری بین نسلی یک سویه، کالایی شدن روابط بین نسلی و سالمندزدایی از خانواده هسته ای پیش می رود. این تغییرات از ناامنی تعاملات بین نسلی در خانواده های امروزی حکایت دارد که خانواده ها را در برابر سالمندان، ناتوان می سازد.

مقدمه: رابطه معنویت و حمایت اجتماعی با سلامت روان و اضطراب مرگ سالمندان به مطالعه بیشتری نیاز دارد. از این رو، هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین معنویت و حمایت اجتماعی با سلامت روان و اضطراب مرگ در سالمندان بود. روش: روش این پژوهش همبستگی بود و 350 سالمند ساکن شهر تهران، پرسشنامه ها را تکمیل کردند. ابزارهای مورد استفاده عبارت بودند از: پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ (GHQ)، مقیاس اضطراب مرگ تمپلر، پرسشنامه معنویت پارسیان و دونینگ و پرسشنامه حمایت اجتماعی فیلیپس. داده های بدست آمده با استفاده از تحلیل همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: رابطه بین سلامت روان و اضطراب مرگ با معنویت و حمایت اجتماعی معنادار بود. معنویت قادر به پیش بینی معنادار سلامت روان (0001/0>P ،406/0 -=β) و اضطراب مرگ (0001/0>P ،233/0- =β) بود. همچنین حمایت اجتماعی توانست سلامت روان (0001/0>P ،349/0- =β) و اضطراب مرگ (0001/0>P ،286/0 -=β) را پیش بینی کند. نتیجه گیری: این یافته ها اهمیت معنویت و حمایت اجتماعی را به عنوان عوامل پیشگیری کننده مربوط به مشکلات سلامت روان و اضطراب مرگ سالمندان آشکار می سازند.   واژه های کلیدی: معنویت، حمایت اجتماعی، سلامت روان، اضطراب مرگ، سالمندی.

پژوهش حاضر به دنبال بررسی عوامل مختلف دخیل در مشارکت فعالیت بدنی اوقات فراغت افراد بالای 60 سال ایرانی بود. برای دستیابی به این هدف، چهار مدل مشارکت در فعالیت بدنی هوبارد و منل مورد تحلیل قرار گرفتند. در ابتدا با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 600 نفر در تحقیق شرکت داشتند. در نهایت 552 نفر از سالمندان به چهار پرسش نامه موانع، راهبردهای انتقال، انگیزش و میزان فعالیت بدنی سالمندان به طور کامل پاسخ دادند. برای جمع آوری داده ها، پرسش نامه ها بین سالمندان نُه استان کشور توزیع شد. از روش تحلیل مسیر برای یافتن رابطه بین متغیرها و همچنین یافتن مدل مناسب در جامعه سالمندان ایرانی استفاده شد. سه پرسش نامه موانع، راهبردهای انتقال، مشارکت دارای پایایی آلفای کرونباخ به ترتیب 73/0، 93/0 و 93/0 بودند. تحلیل مسیر مدل ها در جامعه ایران نشان داد مدل اول (مدل مستقل) و سوم (مدل کاهش اثرات موانع) برای جامعه ایران مناسب هستند. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده می توان اذعان کرد موانع به طور مستقیم باعث کاهش مشارکت می شود. بعد از عامل موانع، عامل انگیزش می تواند باعث افزایش مشارکت سالمندان شود

هدف: جمعیت دنیا به سمت سال خوردگی پیش می رود. بر اساس پیش بینی های انجام شده، به نظر می رسد که رشد جمعیت سالمندان ایران از 8 درصد از کل جمعیت کشور در سال 2015 به حدود 33 درصد در سال ۲۰۵۰ برسد. از همین رو، وجود مراکزی که بتوانند پاسخ گوی نیازهای سالمندان باشد ضروری به نظر می رسد . یکی از مراکزی که نقش مهمی در ارائه خدمات به سالمندان دارند کتابخانه های عمومی هستند . شناسایی نیازهای متنوع سالمندان می تواند موجب موفقیت طراحی و برنامه ریزی خدمات کتابخانه های عمومی به آن ها شود. این پژوهش با هدف شناسایی نیازها و خدمات موردانتظار سالمندان از کتابخانه های عمومی ایران انجام شده است. روش: پژوهش حاضر با به کارگیری روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار و تحلیل محتوای کمّی به منظور شناسایی مقوله ها و شمارش فراوانی واحدهای تحلیل، به شناسایی نیازها، خدمات و برنامه های موردانتظار سالمندان در کتابخانه های عمومی با استفاده از مصاحبه نیمه ساخت یافته پرداخته است. جامعه آماری پژوهش را 25 نفر از کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی، سالمندان و مراقبان آن ها تشکیل دادند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA12.3 بر اساس واحدهای معنایی (جمله) تحلیل شدند. یافته ها: تحلیل یافته های حاصل از مصاحبه به شناسایی شش مقوله شامل منابع، خدمات و برنامه ها، دسترس پذیری، تعیین نیاز، مشارکت، سیاست گذاری و برنامه ریزی، نیروی انسانی و بازاریابی و تبلیغات منجر شد. یافته ها نشان داد که در مقولات مزبور موارد زیر بیشتر از سایر موارد مورد توجه سالمندان قرار گرفته است: در مقوله نیروی انسانی، موضوع آموزش؛ در مقوله تعیین نیاز، شناسایی انواع نیازها؛ در مقوله تبلیغات و اطلاع رسانی، استفاده از روش های سنتی تبلیغات؛ در مقوله دسترس پذیری، ساختمان و فضای کتابخانه؛ در مقوله سیاست گذاری، استفاده از سالمندان داوطلب در برنامه های کتابخانه؛ و در مقوله خدمات، منابع و برنامه ها، برنامه های ارائه شده در محل کتابخانه . یافته ها همچنین حاکی از آن است که شناسایی خدمات موردنیاز سالمندان و توجه به نیازهای متنوع و پیچیده آن ها و تأمین این نیازها از طریق کتابخانه های عمومی می تواند به استقلال سالمندان کمک کرده و باعث مشارکت فعال سالمندان در جامعه شوند. علاوه بر این، تعامل و همکاری کتابخانه های عمومی با سایر سازمان های ذی نفع حوزه سالمندی، آموزش مهارت های ارتباط با سالمندان به کتابداران، تدوین خط مشی مناسب، بودجه، و تدارک تجهیزات و تسهیلات موردنیاز آن ها به بهبود خدمات و برنامه های موردنیاز سالمندان کمک می کند. اصالت/ارزش: طراحی خدمات، منابع و برنامه های موردنیاز سالمندان و دسترسی مناسب به کتابخانه از جمله اولویت های مهم سالمندان برای استفاده از کتابخانه های عمومی است. ازاین رو، با توجه به احتمال رشد جمعیت سالمندان در آینده، ضروری است سیاست، برنامه و بودجه مناسبی برای این خدمات در نظر گرفته شود. استفاده بهتر از خدمات کتابخانه توسط سالمندان مستلزم در نظر گرفتن ویژگی های خاص دوره سالمندی است و تدارک این تسهیلات باعث جذب بیشتر سالمندان به کتابخانه ها می شود.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر 8 هفته تمرین مقاومتی بر مقادیر سرمی IL-15، IL-6 ، TNF-α و مقاومت به انسولین در مردان سالمند دیابتی نوع 2 بود. بدین منظور، 20 مرد سالمند مبتلا به دیابت نوع 2 (سن 97/4±45/72 سال، وزن 57/12±70/79 کیلوگرم، BMI 07/91±4/27 کیلوگرم) انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه تمرین مقامتی (10 نفر) و کنترل (10 نفر) قرار گرفتند. گروه تمرین مقاومتی به مدت 8 هفته، 3 جلسه در هر هفته، 8 حرکت را 3 ست با 10 تکرار با 70 درصد 1RM اجرا کردند. از آزمون ANCOVA و T همبسته برای تحلیل داده ها استفاده و سطح معنا داری 05/0 درنظر گرفته شد. در حالت پایه و 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی نمونه های خون جمع آوری و مقادیر سرمی IL-15، IL-6، TNF-α، انسولین، گلوکز به روش الایزا اندازه گیری شد. نتایج تحلیل آماری نشان داد که 8 هفته تمرین مقاومتی به طور معناداری مقادیر سرمی IL-15 را افزایش و مقادیر انسولین، گلوکز و مقاومت به انسولین را کاهش داد. با این حال، تأثیر معناداری بر مقادیر سرمی IL-6 و TNF-α نداشت. براساس نتایج پژوهش حاضر، به نظر می رسد که تمرین مقاومتی می تواند با افزایش مقادیرIL-15 به بهبود مقاومت به انسولین در مردان سالمند دیابتی نوع 2 منجر شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر شش هفته تمرین با زمان بندی حسی بیرونی بر میانگین سرعت و دامنه مرکز فشار تعادل ایستا و پویای سالمندان انجام شد.در این مطالعه 36 مرد سالمند به طور تصادفی به سه گروه کنترل، راه رفتن ساده و گروه تمرین با زمان بندی حسی بیرونی تقسیم شدند. تمرین ها به مدت شش هفته سه جلسه ای انجام شد. آزمودنی ها قبل و بعد از تمرین ها در آزمون های تعادلی ایستا و پویا شرکت کردند. نتایج تفاوت معنا داری را بین گروه ها در پیش آزمون و پس آزمون متغیرهای سطح و مسافت مرکز فشار نشان نداد؛ بااین حال، تمرین با زمان بندی حسی بیرونی موجب افزایش معنا دار دامنه مرکز فشار در مسیر قدامی-خلفی و داخلی-خارجی در گروه تجربی شد. نتایج نشان داد استفاده از این تمرین ها می تواند موجب بهبود معنا دار تعادل پویای سالمندان شود؛ بنابراین، می توان این روش تمرینی را به عنوان روشی کم هزینه، نوین و ساده در برنامه های تمرینی مربوط به بهبود تعادل پویای سالمندان جای داد.

شیوع ویروس ناشناخته کووید19 بسیار سریع به پاندمیک تبدیل شد و فراتر از جسم آدمی، زندگی جمعی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را به چالش کشید و به مهم ترین مسئله پزشکی اجتماعی مبدل گشت. با توجه به نوظهوری ویروس، پژوهش های اندکی در این زمینه انجام شده است. پزشکان گروه اصلیِ در معرض خطر را سالمندان معرفی کرده اند، و شناخت تجربه آنان از کرونا بسیار اهمیت دارد. پژوهش حاضر برای توصیف تجربه سالمندان شیرازی، از روش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی استفاده کرده، و بر اساس طرح عملی کلایزی انجام شده است، 15 نفر مشارکت کننده را با نمونه گیری هدفمند انتخاب کرده و تحت مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته قرار داده است.مقولات اصلی شناسایی شده از تجربه زیسته توصیف شده توسط سالمندان عبارتند از : تغییر جریان عادی زندگی؛ آشفتگی روحی؛ آشفتگی خانوادگی؛ لذت و فرصت؛ استیگما؛ بازتعریف مفاهیم؛ تقدیرگرایی؛ تدبیرگرایی؛ تقدیرگرایی همراه با تدبیرگرایی؛ تاب آوری

در جامعه ایران سلامت و درمان، کالایی گران بها و ارزشمند است که در بازار عرضه و خرید و فروش می شود. در چنین حالتی می توان از «کالایی شدن سلامت» صحبت کرد. مسئله پژوهش حاضر این است که کالایی شدن سلامت برای سالمندان به عنوان مشتریان همیشگی نظام سلامت و درمان، چه پیامدهایی دارد. در پژوهش کیفی حاضر، به کمک مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با 28 نفر از سالمندان تهرانی (افراد بالای 65 سال) به این سؤال پاسخ داده شد. برای شناسایی سالمندان ترکیبی از نمونه گیری های هدفمند، مانند نمونه گیری ناهمگون و نمونه گیری نظری استفاده شد. نمونه گیری ناهمگون برای شناسایی سالمندان در سنخ های متنوع و نمونه گیری نظری برای دستیابی به اشباع مفهومی کاربرد دارد. درنهایت داده های مصاحبه ای به روش تحلیل مضمون، کدگذاری و مقوله بندی شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد «سلامت طبقاتی شده، فقیرشدگی نظام سلامت دولتی و جاماندگی سالمندان تهیدست» از پیامدهای کالایی شدن سلامت برای سالمندان طبقات اجتماعی پایین دست است که درنهایت به طردشدگی و جاماندگی سالمندان تهیدست می انجامد. از پیامدهای دیگر کالایی شدن سلامت برای جامعه سالمندان می توان به احساس محرومیت طبقاتی، فقیرسازی سالمندان تهیدست، صف های طولانی انتظار، حذف سلامت از سبد مصرفی، ناتوانی مالی تهیدستان و روی آوری به خوددرمانی اشاره کرد.